د معناګانو ژباړه سورت حجر - کردي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 264 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 32

قَالَ يَٰٓإِبۡلِيسُ مَا لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ ٱلسَّٰجِدِينَ

پاش ئەوەی ئیبلیس ئامادە نەبوو سوژدە بۆ ئادەم ببات، خوای گەورە پێی فەرموو: چی وای لێکردیت لەگەڵ ئەو فریشتانە سوژدە نەبەیت، کە فەرمانی منیان جێبەجێکرد و سوژدەیان برد (بۆ ئادەم)؟

آیت: 33

قَالَ لَمۡ أَكُن لِّأَسۡجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقۡتَهُۥ مِن صَلۡصَٰلٖ مِّنۡ حَمَإٖ مَّسۡنُونٖ

ئیبلیس بە لووتبەرزی و خۆبەزلزانیەکەوە ووتی: ڕاست و گونجاو نییە بۆ من سوژدە ببەم بۆ مرۆڤێک کە لەگڵێکی وشکی ڕەشی ترشاو دروستکراوە.

آیت: 34

قَالَ فَٱخۡرُجۡ مِنۡهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٞ

خوای گەورە بە ئیبلیسی فەرموو: لە بەھەشت بچۆرە دەرەوە، چونکە تۆ لە ھەموو ڕەحم و میھرەبانییەکی من دەرکراویت.

آیت: 35

وَإِنَّ عَلَيۡكَ ٱللَّعۡنَةَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلدِّينِ

نەفرینت لێ بێت، وە لە ڕەحمەت و میھرەبانی من دەرکراویت هەتا ڕۆژی قیامەت.

آیت: 36

قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

ئیبلیس ووتی: ئەی پەروەردگارم، مۆڵەتم بدە و تا ڕۆژی خەڵکی زیندوو کردنەوە مەمرێنە.

آیت: 37

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ

خوای گەورە پێی فەرموو : بێگومان تۆ لەو کەسانەیت کە خوا مۆڵەتی داویت و کاتی مردنی دواخستوون.

آیت: 38

إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ

هەتا ئەو کاتەی ھەموو خەڵکی و ھەموو دروستکراوەکانی خوا لە كاتی فووکردنی یەکەم بە کەڕەنادا دەمرن.

آیت: 39

قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغۡوَيۡتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَأُغۡوِيَنَّهُمۡ أَجۡمَعِينَ

ئیبلیس ووتی: ئەی پەروەردگارم بە ھۆی ئەوەی کە تۆ گومڕات کردم، مەرج بێت گوناھ و تاوان بۆ نەوە و وەچەکانی ئادەم لەسەر زەوی جوان و ڕازاوە و شیرین بکەم، وە ھەموویان گومڕا بکەم ولایان بدەم لە ڕێگای ڕاست.

آیت: 40

إِلَّا عِبَادَكَ مِنۡهُمُ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

ئەوانەیان نەبێت کە ھەڵتبژاردون و ڕێگای ڕاستت نیشان داون لە بەندە دڵسۆزەکانت.

آیت: 41

قَالَ هَٰذَا صِرَٰطٌ عَلَيَّ مُسۡتَقِيمٌ

خوای گەورە فەرمووی: ئەمە ڕێگای ڕاست و مامناوەندی بەرەو منە.

آیت: 42

إِنَّ عِبَادِي لَيۡسَ لَكَ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٌ إِلَّا مَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡغَاوِينَ

بێگومان بەندە دڵسۆزەکانی من تۆ دەسەڵاتت نییە بەسەریاندا، وە ناتوانیت گومڕایان بکەیت، ئەوانەیان نەبێت کە گومڕابوون و شوێنی تۆ کەوتوون.

آیت: 43

وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوۡعِدُهُمۡ أَجۡمَعِينَ

وە بێگومان ئاگری دۆزەخ جێگای ژوان ومانەوەی ئیبلیس وشوێنکەوتووە گومڕاکانی دەبێت.

آیت: 44

لَهَا سَبۡعَةُ أَبۡوَٰبٖ لِّكُلِّ بَابٖ مِّنۡهُمۡ جُزۡءٞ مَّقۡسُومٌ

ئاگری دۆزەخ حەوت دەرگای ھەیە لێوەی دەچنە ژوورەوە، وە ھەر دەرگایەکیش شوێنکەوتووانی ئیبلیس بەشی خۆیان ھەیە لێوەی دەچنە ژوورەوە.

آیت: 45

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ

بێگومان ئەوانەی لە خوا ترسن، ئەوانەی فەرمانەکانی جێبەجێ دەکەن و دوور دەکەونەوە لەسەرپێچیەکانی لەچەندین باخ وبەھەشت وسەرچاوەکانی ڕووبار وکانی دان.

آیت: 46

ٱدۡخُلُوهَا بِسَلَٰمٍ ءَامِنِينَ

کاتی چوونە ژوورەوە بۆ بەھەشت پێیان دەووترێت: بچنە ناویەوە ئێوە سەلامەت و پارێزراون لە ھەرچی دەرد و بەڵا و موسیبەت ھەیە، وە دڵنیا و ئەمینن لە ھەموو ترسێک.

آیت: 47

وَنَزَعۡنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنۡ غِلٍّ إِخۡوَٰنًا عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ

ھەرچی ڕق و کینە و دوژمنایەتیەک لە دڵیاندا بوو ھەموویمان لێ دەرھێنان، وە کردمانن بە برای خۆشەویستی یەکتر، لەسەر جێگا و تەختی بەرز بەرامبەر یەکتر دادەنیشن ، وە ھەندێکیان تەماشای ھەندێکی تریان دەکەن.

آیت: 48

لَا يَمَسُّهُمۡ فِيهَا نَصَبٞ وَمَا هُم مِّنۡهَا بِمُخۡرَجِينَ

لەو بەھەشتانەدا دووچاری ماندوو بوون نابن، وە ھەرگیزیش لێی نایەنە دەرەوە، بەڵکو بەھەمیشەیی تێیدا دەمێننەوە.

آیت: 49

۞ نَبِّئۡ عِبَادِيٓ أَنِّيٓ أَنَا ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ

- ئەی پێغەمبەر - بە بەندەکانم ڕابگەیەنە بێگومان ھەر خۆم لێبوردەی گوناھ و تاوانەکانم بۆ ئەو بەندانەی تەوبە دەکەن و دەگەڕێنەوە، وە زۆریش میھرەبانم بەرامبەریان.

آیت: 50

وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ ٱلۡعَذَابُ ٱلۡأَلِيمُ

وە پێیشیان ڕابگەیەنە کە سزای من سزای بە ئێش و ئازارە، دەی با تەوبە بکەن و بگەڕێنەوە بۆ لام تاوەکو بەر لێخۆشبوونی من بکەون، وە ئەمین و دڵنیاش بن لە سزای سەختی من.

آیت: 51

وَنَبِّئۡهُمۡ عَن ضَيۡفِ إِبۡرَٰهِيمَ

وە ھەواڵی میوانەکانی ئیبراھیمیشیان (سەلامی خوای لێبێت) پێ ڕابگەیەنە، میوانە فریشتەکان ئەوانەی کە ھاتنە لای ئیبراھیم وموژدەی بەخشینی کوڕەکەیان پێدا، لەگەڵ ھەواڵی لەناوبردنی گەلەکەی لوط.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• في الآيات دليل على تزاور المتقين واجتماعهم وحسن أدبهم فيما بينهم، في كون كل منهم مقابلًا للآخر لا مستدبرًا له.

ئەم ئایەتانە بەڵگەن لەسەر ئەوەی خواناسان لە بەھەشتدا سەردانی یەکتر دەکەن و پێکەوە کۆدەبنەوە و زۆر بە ئەدەبەوە لەگەڵ یەکتر قسە دەکەن، کاتێک لەسەر تەخت و شوێنە بەرزەکان بەرامبەر یەکتر دادەنیشن نەوەک پشت لە یەک بکەن.

• ينبغي للعبد أن يكون قلبه دائمًا بين الخوف والرجاء، والرغبة والرهبة.

پێویستە بەندەکانی خوا دڵیان ھەمیشە لە نێوان ترس و ڕەجا و ئومێددا بێت، دڵیان خۆش بێت بە موژدەکانی خوا و لە ھەمان کاتدا بیشترسن لە سزای سەختی ئەو.

• سجد الملائكة لآدم كلهم أجمعون سجود تحية وتكريم إلا إبليس رفض وأبى.

ھەموو فریشتەکان سوژدەی ڕێز و تەقدیریان بۆ ئادەم برد، ئیبلیسی نەفرین لێکراو نەبێت فەرمانەکەی خوای بەجێ نەھێنا و سوژدەی نەبرد.

• لا سلطان لإبليس على الذين هداهم الله واجتباهم واصطفاهم في أن يلقيهم في ذنب يمنعهم عفو الله.

ئەو بەندانەی خوای گەورە ھیدایەتی داون و ھەڵیبژاردوون، ئیبلیس دەسەڵاتی نییە بەسەریان کە لە خشتەیان بەرێت و گوناھێکیان پێ بکات کە شایستەی لێبوردنی خوا نەبن.