د معناګانو ژباړه آیت 79 سورت الكهف - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 79

أَمَّا ٱلسَّفِينَةُ فَكَانَتۡ لِمَسَٰكِينَ يَعۡمَلُونَ فِي ٱلۡبَحۡرِ فَأَرَدتُّ أَنۡ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٞ يَأۡخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصۡبٗا

حیکمەتی ئەو کەشتییەی کونم کرد و تۆ پێی ڕازی نەبوویت، ئەوە بوو ئەو کەشتییە ھی چەند کەسێکی ھەژار بوو، لە دەریادا ئیشیان پێدەکرد بۆ ئەوەی بژێوی خۆیانی پێ دەربکەن، وە نەیاندەتوانی کەشتییەکی تر بکڕن، من بەو کارەم ویستم کەشتیەکەیان عەیبدار بکەم، چونکە لە پێشیانەوە پاشایەکی ستەمکار ھەبوو، ھەر کەشتییەک باش و چاک بوایە دەستی بەسەردا دەگرت و ھەڵی دەگرت بۆ خۆی، بەڵام ھەر کەشتییەک عەیبدار بوایە وازی لێدەھێنا.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• وجوب التأني والتثبت وعدم المبادرة إلى الحكم على الشيء.

پێویستە مرۆڤ لەسەرخۆ بێت، وە بچێتە بنج و بنەوانی ڕووداوەکان، وە پەلە نەکات لە حوکمدان بەسەر شتەکاندا.

• أن الأمور تجري أحكامها على ظاهرها، وتُعَلق بها الأحكام الدنيوية في الأموال والدماء وغيرها.

بێگومان ھەموو کارێک بڕیارەکانی بە پێی ڕواڵەت و دیوی دەرەوەیانە، وە ھەموو ئەحکامەکانی دونیایشیان پێوە پەیوەستە، لە ماڵ و خوێن و ھی تریش.

• يُدْفَع الشر الكبير بارتكاب الشر الصغير، ويُرَاعَى أكبر المصلحتين بتفويت أدناهما.

خراپەی گەورە بە ئەنجامدانی خراپەیەکی بچوکتر لەخۆی لادەدرێت، وە ڕەچاوی بەدەستھێنانی بەرژەوەندیەکی گەورەتر دەکرێت بەلەدەستدانی بەرژەوەندیەکی بچوکتر.

• ينبغي للصاحب ألا يفارق صاحبه ويترك صحبته حتى يُعْتِبَه ويُعْذِر منه.

پێویستە لەسەر ھاوڕێ لە ھاوڕێکەی جیا نەبێتەوە و وازی لێ نەھێنێت تاوەکو گفتوگۆی لەگەڵ دەکات و بیانوی بۆ دەھێنێتەوە.

• استعمال الأدب مع الله تعالى في الألفاظ بنسبة الخير إليه وعدم نسبة الشر إليه .

ڕەچاوکردنی ئەدەبی ئاخاوتن لەگەڵ خوای گەورەدا، لەکاتی بەکارھێنانی دەستەواژەکاندا، بەوەی ھەرچی خێر و چاکەیە بیداتە پاڵ خوای گەورە، وە ھەرچی خراپە و شەڕیش ھەیە بەدووری بگرێت لە زاتی ھەق تەعالا.

• أن العبد الصالح يحفظه الله في نفسه وفي ذريته.

بێگومان بەندەی چاك و بۆ خوا سوڵحاو، خوای گەورە خۆی و مناڵ و نەوەکانیشی دەپارێزێت.