د معناګانو ژباړه سورت ق - کردي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 520 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 36

وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّن قَرۡنٍ هُمۡ أَشَدُّ مِنۡهُم بَطۡشٗا فَنَقَّبُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ هَلۡ مِن مَّحِيصٍ

خەڵکی چەندین سەدەی بەر لەم کافر و بتپەرستانەی مەککەمان بەرباد کرد و فەوتاند، کە ئەوان لەمان زۆر بەھێزتر و بە ھەڵمەتتر بوون، بە وڵاتاندا گەڕابوون بۆ ئەوەی خۆیان لەسزا و تۆڵەی (اللە تعالی) بپارێزن، بەڵام ھیچ دەرفەتێکیان دەسگیر نەبوو.

آیت: 37

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِمَن كَانَ لَهُۥ قَلۡبٌ أَوۡ أَلۡقَى ٱلسَّمۡعَ وَهُوَ شَهِيدٞ

بەڕاستی لەم بابەتانەدا کە لەم سوورەتەدا باسمان کرد - بە لەناوبردنی گەلانی پێشوو - مایەی بیر لێکردنەوە و پەند وەرگرتنە بۆ ئەو کەسانەی کە دڵێکی ھۆشیاریان ھەیە، یان گوێڕایەڵ بێت و ئامۆژگاری وەربگرێت بە دڵ، وە ئاگای لە خۆی بێت.

آیت: 38

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ وَمَا مَسَّنَا مِن لُّغُوبٖ

بەڕاستی ئێمە ئاسمانەکان و زەوی و ھەرچی لە نێوانیاندا ھەیە ھەموویمان لەشەش ڕۆژدا بەدیهێناوه، ھەرچەندە دەمانتوانی لە یەک کاتدا بەدیبهێنین، وە بە هیچ شێوەیەک ماندوو نەبووین، ھەروەک جولەکەكان وا دەڵێن.

آیت: 39

فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ ٱلۡغُرُوبِ

- ئەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) - خۆت ڕابگرە بەرامبەر (جولەکە و ئەوانەی وەک ئەوانن) لەو قسانەی دەرهەق بەتۆ ئەیکەن، پێش ڕۆژ ھەڵات نوێژی بەیانی بکە، وە پێش ڕۆژئاوا بوون نوێژی عەسر بکە و پەروەردگاری خۆت پاک و بێگەرد ڕابگرە.

آیت: 40

وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡهُ وَأَدۡبَٰرَ ٱلسُّجُودِ

ھەروەھا لە بەشێکی شەواندا نوێژ بکە و ناوی (اللە تعالی) بە بەرز و بڵند بھێنە، وە لە پاش ھەموو سوجدەیەک و ھەموو نوێژێک ھەرئەم ناوە بە بڵندیی بھێنە.

آیت: 41

وَٱسۡتَمِعۡ يَوۡمَ يُنَادِ ٱلۡمُنَادِ مِن مَّكَانٖ قَرِيبٖ

گوێ بگرە - ئەی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) - لەو ڕۆژەدا فریشتەی ڕۆح کێشان فوو دەکات بەکەڕەنادا بۆ جاری دووەم، لە شوێنێکی نزیکەوە.

آیت: 42

يَوۡمَ يَسۡمَعُونَ ٱلصَّيۡحَةَ بِٱلۡحَقِّۚ ذَٰلِكَ يَوۡمُ ٱلۡخُرُوجِ

ئەو ڕۆژە ئەو رۆژەیە کە ھەموو بەدیھێنراوەکان بەڕاستی گوێیان لەھاواری زیندوو بوونەوەیە، کەھیچ گومانێکی تێدا نییە، ئەو ڕۆژە ڕۆژی لە گۆڕ ھاتنەدەری مردووەکانە بۆ ڕووکردنە گۆڕەپانی مەحشەر بۆ لێپرسینەوە و پاداشت.

آیت: 43

إِنَّا نَحۡنُ نُحۡيِۦ وَنُمِيتُ وَإِلَيۡنَا ٱلۡمَصِيرُ

بەڕاستی ئێمە مردووان زیندوو ئەکەینەوە و زیندووان ئەمرێنین، جگە لە ئێمە کەس ناتوانێت ئەو کارە بکات، سەرەنجام بەندەکان تەنھا بۆ لای ئێمە دەگەڕێنەوە بۆ لێپرسینەوە و پاداشت.

آیت: 44

يَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلۡأَرۡضُ عَنۡهُمۡ سِرَاعٗاۚ ذَٰلِكَ حَشۡرٌ عَلَيۡنَا يَسِيرٞ

ڕۆژێک دێت زەوی بەخێرایی درز و قڵیشی تێدەبێت و خەڵکەکەی ناوی بە پەلە دێنە دەرەوە، بێگومان ئەو کۆکردنەوەیە لای ئێمە زۆر ئاسانە.

آیت: 45

نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَقُولُونَۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِجَبَّارٖۖ فَذَكِّرۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مَن يَخَافُ وَعِيدِ

ئێمە چاک گوێ بیستی قسە و گوفتاری نابەجێی خوانەناس و درۆزنانین، - ئەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) - تۆ زۆردار نیت و دەسەڵاتت بە سەریاندا نیە، تا وایان لێبکەیت باوەڕبھێنن، بەڵکو کاری تۆ ئەوەیە کە ئەوەی (اللە تعالی) فەرمانی پێکردوویت بیگەیەنیت، وە بەقورئان ئەو کەسانە بێدار بکەوە کە لەھەڕەشەکانی ئێمە دەترسن، چونکە ئەوانەی لە ئێمە دەترسن دەرس و ئامۆژگاری و پەندی لێوەردەگرن، وە بیریان دێتەوە ئەگەر بیریان بخەنەوه.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الاعتبار بوقائع التاريخ من شأن ذوي القلوب الواعية.

پەند وەرگرتن لە ڕوداوەکانی مێژوو ودونیا ئەرکی خاوەن دڵە وریا و بەئاگاکانە.

• خلق الله الكون في ستة أيام لِحِكَم يعلمها الله، لعل منها بيان سُنَّة التدرج.

(اللە تعالی) خۆی دەزانێت حیکمەت لە دروست کردنی بوونەوەر لە شەش ڕۆژدا چیە، لەوانەیە بۆ ئەوەبێت یاسای پلە بەپلەمان پێ ڕابگەیەنێت.

• سوء أدب اليهود في وصفهم الله تعالى بالتعب بعد خلقه السماوات والأرض، وهذا كفر بالله.

بێ ئەدەبی جولەکەیە لەوەی کە ماندووبونیان داوەتە پاڵ پەروەردگار لەبەدیهێنانی ئاسمانەكان و زەوی لەشەش ڕۆژدا، بێگومان ئەمە کوفر و بێباوەڕییە .