د معناګانو ژباړه سورت قلم - کردي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 564 - د قرآن کریم دائرة المعارف

القلم

د سورت د مقصدونو څخه:

شهادة الله للنبي بحسن الخُلق، والدفاع عنه وتثبيته.

شاهێدی دانى خواى گەورە بۆ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- بە ڕەوشت جوانى و بەرگری لێکردنی و جێگیر کردن و دامەزراندنی.

---

آیت: 1

نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا يَسۡطُرُونَ

پێشتر قسە وگفتوگۆ کرا لەسەر تەفسیر ولێکدانەوەی ھاوشێوەی ئەم ئایەتانە لەسەرەتای سورەتی (البقرة)، خواى گەورە سوێندی بەپێنووس خوارد، وبەو دێڕانەیشی کە خەڵكی بەپێنووسەكانیان دەینووسن.

آیت: 2

مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ بِمَجۡنُونٖ

تۆ -ئەی پێغەمبەر- لە سایەی ئەو ناز ونیعمەتەی کە اللە -سبحانه وتعالى- پێی داویت کە پێغەمبەرایەتیە شێت نیت (وەک ئەوەی کە بێباوەڕان بانگەشەی بۆ دەکەن)، بەڵكو تۆ بەریت لەو تۆمەتەی ئەو بت پەرست وموشریكانە دەیدەنە پاڵت.

آیت: 3

وَإِنَّ لَكَ لَأَجۡرًا غَيۡرَ مَمۡنُونٖ

بێگومان پاداشتی نەبڕاوەت بۆ ھەیە لەبەرامبەر هەڵگرتنی ئەو پەیامەی دەیگەیەنیتە خەڵكی، وه هیچ كەسیش منەتی نیە بەسەرتەوە.

آیت: 4

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ

بەڕاستی تۆ لەسەر ڕەوشت و خوویەکی زۆر پەسەند وجوانیت، كە قورئان هێناویەتی، وە تۆیش خۆت بەو خووە جوان وپەسەندە بەجوانترین شێوە ڕازاندووەتەوە.

آیت: 5

فَسَتُبۡصِرُ وَيُبۡصِرُونَ

بەم زوانە تۆ دەیبینیت وئەو بێباوەڕانەیش دەیبینن.

آیت: 6

بِأَييِّكُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ

کە کامتان شێتن (واتە لەڕۆژی دوایدا ھەموو شتێک ئاشکرا دەبێت کە تۆ یان ئەوان لەسەر گومڕایی وشێتین).

آیت: 7

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ

-ئەی پێغەمبەر- بێگومان پەروەردگارت لەھەموو کەس زاناترە بە ئەو کەسەی گومڕا بووە وڕێگای ڕاستی الله ی وون کردووە -سبحانه وتعالى-، وە زاناترە بە ئەو کەسەیشی کە ڕێگای ڕاست وھیدایەتی گرتۆتە بەر، ئەو دەزانێت ئەوە ئەوانن گومڕابوون، وە ئەوە تۆیت لەسەر هیدایەت وڕێنوێنیت.

آیت: 8

فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

-ئەی پێغەمبەر- ھەرگیز گوێڕایەڵی ئەو کەسانە نەکەیت کە تۆ وڕێبازەکەت بەدرۆ دەزانن.

آیت: 9

وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَيُدۡهِنُونَ

ئەوان ئاواتە خوازن تۆ نەرمیان لەگەڵ بنوێنیت (بەکەمتەرخەمی کردن لە ئاینەکەت)، ئەوانیش نەرمی بنوێنن بەرامبەر بە تۆ.

آیت: 10

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٖ مَّهِينٍ

بەقسەی ئەوانە مەکە کە زۆر سوێند دەخۆن وسووک وڕسوا وبێنرخن وگوێڕایەڵیان نەبیت.

آیت: 11

هَمَّازٖ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٖ

ئەوانە ھەمیشە بەشوێن عەیب ونەنگی خەڵکدا دەگەڕێن وقسەی خەڵک دێنن ودەبەن (دووزمانى دەکەن) وحەزیان لەئاژاوەیە، تاوەكو خەڵكی لێك بتۆرێنن.

آیت: 12

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

زۆر ڕێگری دەکەن لە خێر وچاکە، ودەست درێژی دەکەنە سەر ماڵ وشەرەف وناموس ونەفسی خەڵكی، زۆریش تاوانبار وگوناھبارن.

آیت: 13

عُتُلِّۭ بَعۡدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ

بەد خوو وڕەوشت ناشیرین وتوند و وشكن، باوک نادیارن - زۆڵن -.

آیت: 14

أَن كَانَ ذَا مَالٖ وَبَنِينَ

لەبەر ئەوەی ھەریەک لە ئەوانە بە ماڵ وسەروەت وسامان وکوڕ وکاڵیەوە دەنازێت، خۆیان بەگەورە وزل دەزانن لەبەرامبەر باوەڕهێنان بە الله -سبحانه وتعالى- وپێغەمبەرەكەی.

آیت: 15

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

کاتێک نیشانە وئایەتەکانی ئێمەی بەسەردا دەخوێنرێتەوە، دەڵێت: ئەمە سەرگوزەشتە وقسەی ئەفسانەی پێشینانە.

آیت: 16

سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ

لە مەودوا نیشانەیەك لەسەر لووتی دادەنێین ودیاری دەکەین ناشیرینی بکات وهەرگیز لێی نەبێتەوە، (لوتی داخ دەکەین وسەر لووتی ڕەش دەکەین).

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• اتصاف الرسول صلى الله عليه وسلم بأخلاق القرآن.

وەسف كردنی پێغەمبەر -صلی اللە علیە وسلم- بەخوو وڕەوشتی قورئانی پیرۆز.

• صفات الكفار صفات ذميمة يجب على المؤمن الابتعاد عنها، وعن طاعة أهلها.

سیفەتەکانى بێباوەڕان؛ سیفەتی ناشیرین وناپەسەندن، بۆیە پێویستە لەسەر ئیماندار لێی دوور بكەوێتەوە، ودووریش بكەوێتەوە لە گوێڕایەڵی بێباوەڕان.

• من أكثر الحلف هان على الرحمن، ونزلت مرتبته عند الناس.

هەر كەسێك زۆر سوێند بخوات لای الله -سبحانه وتعالى- سووك دەبێت، وه لای خەڵكیش ڕێز وشكۆی نامێنێت.