د معناګانو ژباړه سورت نازعات - کردي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 584 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 17

ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ

(لەنێو وتەکانیدا) ئەم وتانەى -سەرەتا- بە موسا فەرموو: بڕۆ بۆ لای فیرعەون، ئەو لە سنوور دەرچووە لە ستەم و خۆبەگەورەزانیندا.

آیت: 18

فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ

پێی بڵێ: ئایا دەتەوێ -ئەی فیرعەون- پاك ببیتەوە لە بێباوەڕی وگوناهەكانت؟

آیت: 19

وَأَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخۡشَىٰ

وە ڕێگات پێ نیشان بدەم بۆ لای پەروەردگارت كە ئەو بەدیهێناویت وپەروەردەی كردوویت بۆئەوەى لێی بترسیت، وئەو كردەوانە بكەیت كە ئەو پێی ڕازییە، ودوور بكەویتەوە لەوەی كە پێی توڕە دەبێت؟

آیت: 20

فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ

ئینجا موسا -علیه السلام- نیشانە هەرە گەورەكەی نیشان دا كە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی ئەو نێردراوی پەرورەدگارێتی، ئەویش نیشانەی دەست وگۆچانەكەی بوو.

آیت: 21

فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ

فیرعەون هیچ وەڵامێكی پێ نەبوو جگە لە بەدرۆ زانین وباوەڕ نەكردن بە ئەو نیشانە نەبێت، وە سەرپێچی ئەوەی كرد كە موسا -علیه السلام- فەرمانی پێکرد.

آیت: 22

ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ

پاشان پشتی کرد لە باوەڕهێنان بەوەى موسا -علیه السلام- پێی هاتبوو و کۆششی دەکرد بۆ سەرپێچی کردنی فەرمانەکانى خواى گەورە و پێچەوانە بوونەوەى هەق و ڕاستی.

آیت: 23

فَحَشَرَ فَنَادَىٰ

قەومەکەى و شوێنکەوتووانى کۆکردەوە بۆ شکست هێنان بە موسا -علیه السلام- بۆیە بانگی کرد و وتی:

آیت: 24

فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ

من پەروەردگاری هەرە گەورەتانم، جگە لەمن گوێڕایەڵی كەسی تر ناكەن.

آیت: 25

فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ

ئینجا پەروەردگار گرتی و لەدونیادا سزایدا بە خنكاندن لەدەریاكەدا و پاشان سزایدا لە قیامەتدا بە خستنە ناو توندترین سزاوه.

آیت: 26

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ

بەڕاستی لەو سزایەی بەسەر فیرعەونمان دا لە دونیا و قیامەتدا ئامۆژگارییە بۆ كەسانێك لەپەروەردگاریان دەترسن، بێگومان هەر ئەو كەسە سوود لەو ئامۆژگارییە وەردەگرێت.

آیت: 27

ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا

ئایا بەدیهێنانی ئێوە لای پەروەردگار -ئەی بێباوەڕەكان بە زیندوبوونەوە- قورسترە یان بەدیهێنانی ئەو ئاسمانەی كە بنیاتی ناوه؟!

آیت: 28

رَفَعَ سَمۡكَهَا فَسَوَّىٰهَا

لە ڕووی سەرەوە بەرزی كردووەتەوە بەشێوەیەکی یەکسان وڕێكوپێكی و بەبێ درز وكەموكورتی.

آیت: 29

وَأَغۡطَشَ لَيۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا

وە شەوەكانی تاریك كرد كاتێك خۆرەكەی ئاوا دەبێت، وە ڕوناكیەكەیشی دەرخست كاتێك خۆرەكەی هەڵدێت.

آیت: 30

وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ

دوای ئەوەی ئاسمانی بەدیهێنا زەویشی ڕاخست، وهەموو سوودەكانی خستە نێویەوە.

آیت: 31

أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا

وە ئاوی لێدەرهێنا بەڕۆشتنی كانیاوەكان، وە تیایدا سەوزی كردووە ئەو ڕووەكانەی ئاژەڵەكانیان لێی دەخۆن.

آیت: 32

وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا

وە شاخەكانی والێكرد جێگیر بێت لەسەر زەوی.

آیت: 33

مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

ئەمانە هەموو سوودن بۆ خۆتان و ئاژەڵەكانتان -ئەی خەڵكینە- ئەو كەسەی ئەمانەی هەموو بەدیهێناوه دەستەوسان نییە لە دووبارەو تازە بەدیهێنانەوەیاندا.

آیت: 34

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ

جا كاتێك فووی دووەم هات كە هەرچی شتە دادەپۆشێت بە ناڕەحەتیەكانی و قیامەت هەڵدەستێت.

آیت: 35

يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ

ئەو ڕۆژە كە هات مرۆڤ بیری دەكەوێتەوە كە چی پێشخستووە لە كردەوەی باش -خێر- یان خراپ -شەڕ-.

آیت: 36

وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ

وئاگری دۆزەخ هێنراو بەئاشكرا نیشانی ئەو كەسە درا كە بڕوانێت.

آیت: 37

فَأَمَّا مَن طَغَىٰ

ئینجا هەركەسێك لەسنوور دەرچووبێت لە گومڕاییدا.

آیت: 38

وَءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا

وە فەزڵ و چاكەی دنیای بڕاوەی دابێت بەسەر ژیانی قیامەتی هەتاهەتاییدا.

آیت: 39

فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ

بەڕاستی ئاگر جێگەی مانەوەیەتی وتێیدا دەمێنێتەوە.

آیت: 40

وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ

بەڵام هەركەسێك ترسابێت لە وەستانی لەبەردەم پەروەردگاریدا، وە ڕێگری كردبێت له نەفسی خۆی لە شوێنكەوتنی ئەو ئارەزووانەی كە پەروەردگار یاساغی كردوون، ئەوە بەڕاستی بەهەشت جێگای مانەوەیەتی وتێیدا دەمێنێتەوە.

آیت: 41

فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ

بەڵام هەركەسێك ترسابێت لە وەستانی لەبەردەم پەروەردگاریدا، وە ڕێگری كردبێت له نەفسی خۆی لە شوێنكەوتنی ئەو ئارەزووانەی كە پەروەردگار یاساغی كردوون، ئەوە بەڕاستی بەهەشت جێگای مانەوەیەتی وتێیدا دەمێنێتەوە.

آیت: 42

يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَا

پرسیارت لێدەكەن -ئەی پێغەمبەر- ئەوانەی زیندوبوونەوە بەدرۆ دەزانن وباوەڕیان پێی نییه: كەی قیامەت دێت وكەی ڕوودەدات؟

آیت: 43

فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ

تۆ زانیاریت نییە دەربارەی بۆئەوەى باسی بكەیت بۆیان، ئەوە كاری تۆ نییە، تەنها كاری تۆ خۆئامادەكردنە بۆ ئەو ڕۆژە.

آیت: 44

إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ

زانینی هاتنی قیامەت بەتەنها لای پەروەردگارتە.

آیت: 45

إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا

بەڕاستی تۆ تەنها ئاگاداركەرەوەی بۆ ئەو كەسەی لەقیامەت دەترسێ، لەبەرئەوەی ئەو سوود دەبینێت لە ئاگاداركردنەوەی تۆ.

آیت: 46

كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَهَا لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِيَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا

ئەو ڕۆژەی قیامەت دەبینن بەچاوەکانى خۆیان وادەزانن نەماونەتەوە لە ژیانی دونیادا جگە ئێوارەی یەك ڕۆژ نەبێت یان بەیانیەكەی.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• وجوب الرفق عند خطاب المدعوّ.

پێویستی نەرمونیان بوون لەكاتی قسەكردن لەگەڵ كەسی بانگكراودا.

• الخوف من الله وكفّ النفس عن الهوى من أسباب دخول الجنة.

ترسان لە الله -تەعاﻻ- و ڕێگری كردنی نەفس لە ئارەزووی حەرامکراو لەهۆكارەكانی چوونە بەهەشتە.

• علم الساعة من الغيب الذي لا يعلمه إلا الله.

زانینی ڕۆژی قیامەت لەو نەزانراوانەیە كە كەس نایزانێت جگە لە الله -تەعاﻻ- نەبێت.

• بيان الله لتفاصيل خلق السماء والأرض.

باسكردنی وورد ودرشتی بەدیهێنانی ئاسمانەكان وزەوی لەلایەن الله -تەعالا-وه.