د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - کردي ژباړه - صلاح الدین * - د ژباړو فهرست (لړلیک)
الجاثیة
حمٓ
سوورەتی (جاثييه) (واتە: لەسەر چۆك كەوتوو) پێناسەیەكى ئەم سورەتە: ١- سورەتى (جاثييه) مەككى یە تەنها ئایەتى (١٤) نەبیت كە مەدەنى یە . ٢- ژمارەى ئایەتەكانى سورەتى (جاثييه) (٣٧) ئایەتە. ٣- سورەتى (جاثييه) زنجیرەى چل و پێنجەمە لە ریزبەندى لەناو سورەتەكانى قورئانى پیرۆزدا. ٤- سورەتى (جاثييه) لە دواى سورەتى (دوخان) دابەزیوە. ٥- سورەتى (جاثييه) یەكێكە لەو سورەتانەى كە بە (حەوامیم) ناسراون و بە (حم) دەست پێ دەكەن. ٦- (جاثييه) ناوێكە لە ناوەكانى رۆژى دوایی. تەوەرەكانى ئەم سورەتە: سورەتى (جاثييه) سورەتێكى مەككییەو هەروەك سورەتە مەككییەكانى تر زۆرترین تەوەرو باسەكانى بریتین لە باسكردنى بابەتەكانى عەقیدەو بیروباوەڕو بە تەنها دانانى خواى گەورەو بە تەنها پەرستنى، وە هەروەها باوەڕبوون بەوەى كە قورئان و پێغەمبەرایەتى موحەممەد صلى الله علیه وسلم ، وە باوەڕ هێنان بە رۆژى دوایی و زیندوبوونەوەو وەرگرتنەوەى پاداشت و سزا. هەروەها ئەم سورەتە هەڕەشەى توندى تێدایە بۆ ئەوانەى كەوا باوەڕ بە خواى گەورە ناهێنن و بەردەوامن لەسەر كوفرو بێ باوەڕییان. جگە لەوەش خواى گەورە لەو سورەتەدا وریایی دەدات بەوانەى كەوا شوێن هەواو ئارەزوەكانیان كەوتون ئەگەر بەردەوام بن لەسەرى و وازنەهێنن، ئەوە دەبێتە هۆی ئەوەى كە خواى گەورە مۆر بدات لە دڵ و گویچكەیان و پەردە بخاتە سەر چاوەكانیان بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [ حم (١) ] لەسەرەتای سوورەتی (بەقەرە)دا باسی ئەم پیتانەمان كرد كە لەسەرەتای هەندێك لە سوورەتەكانی قورئانی پیرۆزەوە هاتوون .
عربي تفسیرونه:
إِنَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ
تواناو دەسەڵاتى خواى گەورە [ إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ (٣) ] بەڕاستی لە ئاسمانەكان و زەویدا چەندەها نیشانەو بەڵگەی تیادایە لەسەر تاك و تەنهایى و گەورەیی و دەسەڵاتی خوای گەورە بۆ كەسانێك كە باوەڕدار بن .
عربي تفسیرونه:
وَفِي خَلۡقِكُمۡ وَمَا يَبُثُّ مِن دَآبَّةٍ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
[ وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِنْ دَابَّةٍ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (٤) ] وە لە دروست كردنی خۆیشتاندا كە خوای گەورە چۆن لە دڵۆپە ئاوێك دروستی كردوون، وە ئەو گیانلەبەرانەی كە بڵاوی كردۆتەوە بەسەر زەویدا هەر هەمووی بەڵگەو نیشانەن بۆ كەسانێك كە یەقینیان هەبێت .
عربي تفسیرونه:
وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزۡقٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
[ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ ] وە جیاوازی نێوان شەو و ڕۆژ لە كورتی و درێژی و ساردی و گەرمی و ڕووناكی و تاریكی بەهەمان شێوە بەڵگەو نیشانەن [ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ] وە خوای گەورە لە ئاسمانەوە باران دائەبەزێنێ كە بەهۆیەوە ڕزق و ڕۆزی ئێوە ئەدات، وە ئەو زەویە مردووەی پێ ئەژیەنێتەوە [ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (٥) ] وە گۆڕانكاری لە بادا لە بەهێزى و لاوازى و خێرایى و هێواشى و ساردى و گەرمى و بەسوودى و زیاناوى ئەمانە هەمووی بەڵگەو نیشانەن لەسەر تواناو دەسەڵات و تاك و تەنهایی خوای گەورە بۆ كەسانێك كە بیر بكەنەوەو عەقڵیان هەبێت .
عربي تفسیرونه:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۭ بَعۡدَ ٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ يُؤۡمِنُونَ
[ تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ ] ئەمانە ئایەتەكانى قورئانى پیرۆزەو بۆتی ئەخوێنینەوە بە حەق وە بەڵگەو نیشانەن لەسەر تواناو دەسەڵات و تاك و تەنهایی خوای گەورە [ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ (٦) ] لە دوای قسەو ئایەتی خوای گەورە ئەگەر باوەڕ بەمانە نەكەن ئیتر ئێوە باوەڕ بە چ قسەو نیشانەیەك ئەكەن!؟ كە وتەی خوا ڕاستترین وتەیە .
عربي تفسیرونه:
يَسۡمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَاۖ فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٖ
[ يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا ] كاتێك ئایەتەكانی خوای گەورەیان بەسەردا ئەخوێندرێتەوە دەیبیستن پاشان لە جیاتى باوەڕ هێنان سوور ئەبن لەسەر كوفرو تاوانی خۆیان، وە خۆیان بە گەورە ئەزانن لە ئاست ئایەتەكانی خوای گەورە وەك ئەوەی كە هەر نەیانبیستبێت [ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (٨) ] موژدەی سزایەكی زۆر بەئێش و ئازار بەم كەسانە بدە .
عربي تفسیرونه:
وَإِذَا عَلِمَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا شَيۡـًٔا ٱتَّخَذَهَا هُزُوًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
[ وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا ] وە كاتێك كە شتێكیش لە ئایەتەكانی ئێمە بزانێت وە لەبەری بكات ئەوە بۆ گاڵتەجاڕی و سووكایەتی پێ كردن ئەیزانێت و فێرى ئەبێت و لەبەری ئەكات [ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ (٩) ] ئا ئەمانە سزایەكی ریسواكەرو سەرشۆڕكەریان بۆ هەیە و خوای گەورە لە سزادا زەلیل و سەرشۆڕو ڕیسوایان ئەكات، (بە چاوى خۆمان زۆر كەس لەمانە دەبینین كە لە دەزگاكانى راگەیاندنەوە گاڵتەو سوكایەتى بە ئیسلام و قورئان دەكەن و ئایەت و فەرموودەیان لەبەر كردووەو فێرى بوون بۆ ئەم مەبەستە، نەك بۆ وەرگرتنى ئەجرو پاداشت و كارپێكردنى، وا ئەزانن كارێكى چاك ئەكەن نازانن خواى گەورە بەم شێوازە هەڕەشەیان لێدەكات و سزایان دەدات، با چاوەڕوان بن!!) .
عربي تفسیرونه:
مِّن وَرَآئِهِمۡ جَهَنَّمُۖ وَلَا يُغۡنِي عَنۡهُم مَّا كَسَبُواْ شَيۡـٔٗا وَلَا مَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
[ مِنْ وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ ] وە لە پاشی ئەمانەیشەوە ئاگری دۆزەخ هەیەو چاوەڕوانیانەو دواتر فڕێ دەدرێنە ناوى [ وَلَا يُغْنِي عَنْهُمْ مَا كَسَبُوا شَيْئًا ] ئەوەیشی كە بەدەستیان هێناوە لە سەروەت و سامان و دەسەڵات و منداڵ و بڕوانامەو ناوبانگ هیچ سوودیان پێ ناگەیەنێت لە ڕۆژی قیامەتدا [ وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ ] یان ئەوانەی جگە لە خوای گەورە پەرستوویانە سوودیان پێ ناگەیەنن لە ڕۆژی قیامەت [ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (١٠) ] وە سزایەكی زۆر بەئێش و ئازاریان بۆ هەیە .
عربي تفسیرونه:
هَٰذَا هُدٗىۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٌ
[ هَذَا هُدًى ] ئەم قورئانە پیرۆزە یان ئەم ئایەتانە كە لەم سوورەتەدا باسكرا هیدایەتە [ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ (١١) ] وە ئەوانەیشی كە كوفریان كردووە بە ئایەتەكانی خوای گەورە سزایەكی سەخت و بەئێش و ئازاریان بۆ هەیە.
عربي تفسیرونه:
۞ ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
خواى گەورە هەموو شتێكى بۆ مرۆڤـ ژێربار كردووە [ اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ ] خوای گەورە ئەو خوایەیە كە ئەو دەریایانەی بۆ ئێوە ژێربار كردووە تا كەشتی تیادا بێت و بڕوات بە فەرمان و ئیزنی خوای گەورە [ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ ] وە تا ئێوەش بەدوای فەزڵی خوای گەورەدا بگەڕێن لە بازرگانی و كاسپی [ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (١٢) ] وە بەڵكو شوكرانەبژێری ئەم نیعمەتانەی خوای گەورە بكەن .
عربي تفسیرونه:
وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
[ وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ ] وە هەرچی لە ئاسمانەكان و زەویەكاندا هەیە خوای گەورە هەمووی بۆ ئێوە ژێربار كردووەو لەخزمەتی ئێوەدایە وەكو خۆرو مانگ و ئەستێرەكان و باو باران و شاخ و دەریاو دانەوێڵەو ڕووەك، وە هەمووى تەنها لەلایەن خواى گەورەوەیەو شەریكى نییە [ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (١٣) ] بە دڵنیایی هەموو ئەم شتانە بەڵگەو نیشانەن لەسەر تواناو دەسەڵات و تاك و تەنهایی خوای گەورە بۆ كەسانێك كە بیر بكەنەوە .
عربي تفسیرونه:
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - کردي ژباړه - صلاح الدین - د ژباړو فهرست (لړلیک)
د صلاح الدین عبدالکریم لخوا ژباړل شوی دی.