د معناګانو ژباړه سورت الطور - فارسي ژبې ته د المختصر فی تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د قرآن کریم دائرة المعارف

سوره طور

د سورت د مقصدونو څخه:

الحجج والبراهين لرد شبهات المكذبين للنبي صلى الله عليه وسلم.

بیان دلایل و برهان هایی که نفی شبهات تکذیب کنندگان پیامبر -صلی الله علیه وسلم- را می کنند.

---

آیت: 1

وَالطُّوْرِ ۟ۙ

الله به کوهی که بر روی آن با موسی علیه السلام سخن گفت سوگند یاد فرمود.

آیت: 2

وَكِتٰبٍ مَّسْطُوْرٍ ۟ۙ

و به کتابی که نوشته شده است سوگند یاد فرمود.

آیت: 3

فِیْ رَقٍّ مَّنْشُوْرٍ ۟ۙ

در برگی مفصل و سرگشاده مانند کتاب‌های نازل‌شده.

آیت: 4

وَّالْبَیْتِ الْمَعْمُوْرِ ۟ۙ

و به خانه‌ای که آن را فرشتگان در آسمان با عبادت الله آباد می‌کنند سوگند یاد فرمود.

آیت: 5

وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوْعِ ۟ۙ

و به آسمان برافراشته شده که سقف زمین است سوگند یاد فرمود.

آیت: 6

وَالْبَحْرِ الْمَسْجُوْرِ ۟ۙ

و به دریای لبریز از آب سوگند یاد فرمود.

آیت: 7

اِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ ۟ۙ

که - ای رسول- عذاب پروردگارت به‌طور قطع و بدون تردید بر کافران واقع خواهد شد.

آیت: 8

مَّا لَهٗ مِنْ دَافِعٍ ۟ۙ

(این عذاب) هیچ بازدارنده‌ای ندارد که آن را از آنها بازدارد، و آنها را در برابر وقوع آن محافظت کند.

آیت: 9

یَّوْمَ تَمُوْرُ السَّمَآءُ مَوْرًا ۟

روزی‌که آسمان برای اعلام قیامت به شدت تکان می‌خورد و می‌لرزد.

آیت: 10

وَّتَسِیْرُ الْجِبَالُ سَیْرًا ۟ؕ

و کوه‌ها به شدت از جای خویش به حرکت درمی‌آیند.

آیت: 11

فَوَیْلٌ یَّوْمَىِٕذٍ لِّلْمُكَذِّبِیْنَ ۟ۙ

در آن روز برای تکذیب ‌کنندگانِ عذابی که الله آن را به کافران وعده داده است نابودی و تباهی است.

آیت: 12

الَّذِیْنَ هُمْ فِیْ خَوْضٍ یَّلْعَبُوْنَ ۟ۘ

همان کسانی‌که باغوطه‌ورشدن در باطل سرگرم هستند، و به رستاخیز و زنده‌شدن مردگان در روز قیامت هیچ اهمیتی نمی‌دهند.

آیت: 13

یَوْمَ یُدَعُّوْنَ اِلٰی نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا ۟ؕ

روزی‌که به شدت و زور به‌سوی آتش جهنم رانده می‌شوند.

آیت: 14

هٰذِهِ النَّارُ الَّتِیْ كُنْتُمْ بِهَا تُكَذِّبُوْنَ ۟

و از روی توبیخ به آنها گفته می‌شود: این همان آتشی است که وقتی رسولان‌تان شما را از آن می‌ترساندند آن را تکذیب می‌کردید.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الكفر ملة واحدة وإن اختلفت وسائله وتنوع أهله ومكانه وزمانه.

کفر، یک آیین واحد است هر چند وسایل مختلف و پیروان و مکان و زمان گوناگونی داشته باشد.

• شهادة الله لرسوله صلى الله عليه وسلم بتبليغ الرسالة.

گواهی الله برای رسولش صلی الله علیه وسلم بر تبلیغ رسالت.

• الحكمة من خلق الجن والإنس تحقيق عبادة الله بكل مظاهرها.

حکمت آفرینش جن و انس تحقق عبادت الله با تمام مظاهرش است.

• سوف تتغير أحوال الكون يوم القيامة.

در روز قیامت احوال هستی دگرگون خواهد شد.

آیت: 15

اَفَسِحْرٌ هٰذَاۤ اَمْ اَنْتُمْ لَا تُبْصِرُوْنَ ۟

آیا این عذابی که دیدید سحر است؟! یا شما آن را نمی‌بینید؟!

آیت: 16

اِصْلَوْهَا فَاصْبِرُوْۤا اَوْ لَا تَصْبِرُوْا ۚ— سَوَآءٌ عَلَیْكُمْ ؕ— اِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟

گرمای این آتش را بچشید و از آن رنج ببرید، پس اگر در برابر رنج‌کشیدن از گرمای آن شکیبایی کنید، یا بر آن شکیبایی نکنید، شکیبایی و ناشکیبایی‌تان یکسان است، امروز مجازات نمی‌شوید مگر در قبال کفر و گناهانی که در دنیا انجام می‌دادید.

آیت: 17

اِنَّ الْمُتَّقِیْنَ فِیْ جَنّٰتٍ وَّنَعِیْمٍ ۟ۙ

به‌راستی‌ کسانی که به‌خاطر پروردگارشان - با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی‌اش پرهیزکاری نموده‌اند - در بهشت‌ها و نعمت‌های زیادی هستند که پایان نمی‌یابد.

آیت: 18

فٰكِهِیْنَ بِمَاۤ اٰتٰىهُمْ رَبُّهُمْ ۚ— وَوَقٰىهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِیْمِ ۟

از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها و نکاح‌های خوشایند که الله به آنها عطا کرده بهره‌مند می‌شوند، و پروردگارشان سبحانه آنها را از عذاب جهنم محافظت کرده است؛ پس به‌سبب دستیابی به مطلوب خویش از خوشی‌ها و محافظت ‌شدن از چیزی‌که از آن می‌ترسیدند رستگار شده‌اند.

آیت: 19

كُلُوْا وَاشْرَبُوْا هَنِیْٓـًٔا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟ۙ

و به آنها گفته می‌شود: به پاداش اعمال خوبتان در دنیا، از آنچه که نفس‌تان می‌خواهد گوارا بخورید، و از هیچ آسیب و آزاری بر اثر آنچه می‌خورید یا می‌نوشید نترسید.

آیت: 20

مُتَّكِـِٕیْنَ عَلٰی سُرُرٍ مَّصْفُوْفَةٍ ۚ— وَزَوَّجْنٰهُمْ بِحُوْرٍ عِیْنٍ ۟

بر تخت‌هایی آراسته که در کنار هم به ردیف قرار گرفته‌اند تکیه زده‌اند، و زنانی سفید و درشت‌چشم را به ازدواج آنها درآورده‌ایم.

آیت: 21

وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّیَّتُهُمْ بِاِیْمَانٍ اَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَمَاۤ اَلَتْنٰهُمْ مِّنْ عَمَلِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ ؕ— كُلُّ امْرِىۢ بِمَا كَسَبَ رَهِیْنٌ ۟

و کسانی‌که ایمان آورده‌اند و فرزندان‌شان در ایمان از آنها پیروی کرده‌اند، فرزندان‌شان را به آنها ملحق می‌کنیم تا چشمان‌شان به آنها روشن گردد، هر چند اعمال‌شان را کسب نکرده باشند، و ذره‌ای از پاداش اعمال‌شان نمی‌کاهیم، هر انسانی در گرو عمل بدی است که مرتکب شده و ذره‌ای از اعمالش را دیگری به جای او به دوش نمی‌کشد.

آیت: 22

وَاَمْدَدْنٰهُمْ بِفَاكِهَةٍ وَّلَحْمٍ مِّمَّا یَشْتَهُوْنَ ۟

و این بهشتیان را با میوه‌های گوناگون، و به هر نوع گوشتی که بخواهند کمک می‌کنیم.

آیت: 23

یَتَنَازَعُوْنَ فِیْهَا كَاْسًا لَّا لَغْوٌ فِیْهَا وَلَا تَاْثِیْمٌ ۟

در بهشت جامی را از یکدیگر می‌گیرند که نوشیدن آن مانند آنچه را در دنیا منجر به سخن باطل و گناه به‌سبب مستی می‌شد در پی ندارد.

آیت: 24

وَیَطُوْفُ عَلَیْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَاَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُوْنٌ ۟

و پسرانی که برای خدمت آنها مطیع شده‌اند بر گِردشان می‌گردند که در درخشندگی و سفیدی پوست‌شان گویی مروارید حفاظت‌شده در صدف‌های‌شان هستند.

آیت: 25

وَاَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلٰی بَعْضٍ یَّتَسَآءَلُوْنَ ۟

و برخی از بهشتیان به برخی دیگر روی می‌آورند، و از حال یکدیگر در دنیا می‌پرسند.

آیت: 26

قَالُوْۤا اِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِیْۤ اَهْلِنَا مُشْفِقِیْنَ ۟

آن‌گاه به آنها پاسخ می‌دهند: به‌راستی‌که ما در دنیا میان خانوادۀ خویش از عذاب الله می‌ترسیدیم.

آیت: 27

فَمَنَّ اللّٰهُ عَلَیْنَا وَوَقٰىنَا عَذَابَ السَّمُوْمِ ۟

پس الله با هدایت به اسلام بر ما منت بخشید، و ما را از عذاب بی‌نهایت سوزان نجات داد.

آیت: 28

اِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلُ نَدْعُوْهُ ؕ— اِنَّهٗ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِیْمُ ۟۠

به‌راستی‌که ما در زندگی دنیای خویش او را عبادت می‌کردیم، و از او می‌خواستیم که ما را در برابر آتش جهنم محافظت کند، و به تحقیق که او در وعدۀ خویش بر بندگانش نیکوکار و راستگو، و نسبت به آنها بسیار مهربان است، و از نیکی و از مظاهر رحمت او تعالی این است که ما را به ایمان هدایت و وارد بهشت کرد، و از جهنم دور گرداند.

آیت: 29

فَذَكِّرْ فَمَاۤ اَنْتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍ وَّلَا مَجْنُوْنٍ ۟ؕ

پس - ای رسول- با قرآن اندرز بده؛ زیرا تو به‌سبب ایمان و عقلی که الله به تو ارزانی داشته است نه کاهنی پری‌خوان که با جن‌ها در ارتباط باشی هستی، و نه دیوانه‌ای هستی.

آیت: 30

اَمْ یَقُوْلُوْنَ شَاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهٖ رَیْبَ الْمَنُوْنِ ۟

یا این تکذیب‌ کنندگان می‌گویند: محمد رسولی نیست، بلکه شاعری است که انتظار می‌بریم مرگ او را برباید، تا از او راحت شویم.

آیت: 31

قُلْ تَرَبَّصُوْا فَاِنِّیْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُتَرَبِّصِیْنَ ۟ؕ

- ای رسول- به آنها بگو: مرگم را انتظار برید، من نیز عذابی را انتظار می‌کشم که به‌سبب اینکه مرا تکذیب کردید به شما می‌رسد.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الجمع بين الآباء والأبناء في الجنة في منزلة واحدة وإن قصر عمل بعضهم إكرامًا لهم جميعًا حتى تتم الفرحة.

به‌هم‌رساندن پدران و پسران در بهشت در یک منزل هر چند عمل برخی از آنها کمتر باشد برای گرامی ‌داشتن همگی آنها است تا شادی کامل گردد.

• خمر الآخرة لا يترتب على شربها مكروه.

نوشیدن شراب آخرت هیچ امر ناگواری در پی ندارد.

• من خاف من ربه في دنياه أمّنه في آخرته.

هرکس در دنیا از پروردگارش بترسد الله او را در آخرت ایمن می‌گرداند.

آیت: 32

اَمْ تَاْمُرُهُمْ اَحْلَامُهُمْ بِهٰذَاۤ اَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُوْنَ ۟ۚ

بلکه آیا عقل‌های‌شان آنها را به این سخن‌شان امر می‌کند که: او کاهن و دیوانه‌ای است؟! که آنچه را با یکدیگر جمع نمی‌شوند در یک شخص جمع می‌کنند، بلکه آنها مردمی متجاوز از حدود هستند، که نه به شرع رجوع می‌کنند و نه به عقل.

آیت: 33

اَمْ یَقُوْلُوْنَ تَقَوَّلَهٗ ۚ— بَلْ لَّا یُؤْمِنُوْنَ ۟ۚ

یا می‌گویند: محمد این قرآن را ساخته است، و به او وحی نشده است؟! آن را نساخته است، بلکه آنها از ایمان به آن سر باز می‌زنند، و می‌گویند: آن را ساخته است.

آیت: 34

فَلْیَاْتُوْا بِحَدِیْثٍ مِّثْلِهٖۤ اِنْ كَانُوْا صٰدِقِیْنَ ۟ؕ

پس اگر در این ادعای‌تان که او قرآن را ساخته است راستگو هستید سخنی هر چند ساختگی مانند آن بیاورید.

آیت: 35

اَمْ خُلِقُوْا مِنْ غَیْرِ شَیْءٍ اَمْ هُمُ الْخٰلِقُوْنَ ۟ؕ

آیا بدون آفریدگاری آفریده شده‌اند؟! یا آنها خود آفریدگار خویش هستند؟! نه وجود مخلوق بدون خالق ممکن است، و نه وجود مخلوقی که خلق می‌کند. پس چرا آفریدگارشان را عبادت نمی‌کنند؟!

آیت: 36

اَمْ خَلَقُوا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ ۚ— بَلْ لَّا یُوْقِنُوْنَ ۟ؕ

آیا آسمان‌ها و زمین را آنها آفریده‌اند؟! بلکه یقین ندارند که الله همان آفریدگارشان است؛ زیرا اگر بر این امر یقین داشتند به‌طور قطع او را یگانه برمی‌شمردند، و به رسولانش ایمان می‌آوردند.

آیت: 37

اَمْ عِنْدَهُمْ خَزَآىِٕنُ رَبِّكَ اَمْ هُمُ الْمُصَۜیْطِرُوْنَ ۟ؕ

آیا گنجینه‌های پروردگارت نزد آنها است. چه رزق و روزی ‌که آن را به هرکس بخواهند می‌بخشند، و چه نبوت که آن را به هرکس بخواهند عطا می‌کنند و از هرکس بخواهند بازمی‌دارند؟! آیا آنها بر حسب اراده‌شان مسلط و متصرف هستند؟!

آیت: 38

اَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ یَّسْتَمِعُوْنَ فِیْهِ ۚ— فَلْیَاْتِ مُسْتَمِعُهُمْ بِسُلْطٰنٍ مُّبِیْنٍ ۟ؕ

آیا آنها نردبانی دارند که با آن به‌سوی آسمان بالا می‌روند و در آن به وحی الله گوش فرا می‌دهند که وحی می‌کند آنها بر حق هستند؟! پس هر یک از آنها به آن وحی گوش داده است باید حجتی روشن بیاورد که شما را در این امر که ادعا می‌کنید برحق هستید تصدیق کند.

آیت: 39

اَمْ لَهُ الْبَنٰتُ وَلَكُمُ الْبَنُوْنَ ۟ؕ

آیا دختران که آنها را نمی‌پسندید برای او سبحانه، و پسران که آنها را می‌پسندید برای شما است؟!

آیت: 40

اَمْ تَسْـَٔلُهُمْ اَجْرًا فَهُمْ مِّنْ مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُوْنَ ۟ؕ

- ای رسول- آیا در قبال آنچه از جانب پروردگارت بر آنها ابلاغ می‌کنی مزدی از آنها می‌خواهی؟ که به‌سبب این امر به حمل باری خارج از توان‌شان مکلف هستند.

آیت: 41

اَمْ عِنْدَهُمُ الْغَیْبُ فَهُمْ یَكْتُبُوْنَ ۟ؕ

یا علم غیب دارند و برای مردم آنچه را از غیبیات باخبر می‌شوند می‌نویسند و آنها را از هرچه از امور غیبی که بخواهند باخبر می‌سازند.

آیت: 42

اَمْ یُرِیْدُوْنَ كَیْدًا ؕ— فَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا هُمُ الْمَكِیْدُوْنَ ۟ؕ

یا این تکذیب ‌کنندگان می‌خواهند به تو و دینت نیرنگ بزنند؟! پس به الله اعتماد کن؛ زیرا کسانی‌که به الله و رسولش کفر ورزیده‌اند خودشان به نیرنگ گرفتار می‌شوند، نه تو.

آیت: 43

اَمْ لَهُمْ اِلٰهٌ غَیْرُ اللّٰهِ ؕ— سُبْحٰنَ اللّٰهِ عَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟

آیا آنها معبود برحقی جز الله دارند؟! الله از شریکی که به او نسبت می‌دهند منزه و پاک است. تمام مواردی که بیان شد هرگز نبوده، و در هیچ حالتی قابل تصور نیست.

آیت: 44

وَاِنْ یَّرَوْا كِسْفًا مِّنَ السَّمَآءِ سَاقِطًا یَّقُوْلُوْا سَحَابٌ مَّرْكُوْمٌ ۟

و اگر پاره‌ای از آسمان ببینند در مورد آن می‌گویند: طبق معمول این ابری متراکم است، در نتیجه از آن اندرز نمی‌گیرند، و ایمان نمی‌آورند.

آیت: 45

فَذَرْهُمْ حَتّٰی یُلٰقُوْا یَوْمَهُمُ الَّذِیْ فِیْهِ یُصْعَقُوْنَ ۟ۙ

پس -ای رسول- آنها را در دشمنی و تکذیب‌شان واگذار تا روزی‌که در آن عذاب می‌شوند، یعنی روز قیامت را ملاقات کنند.

آیت: 46

یَوْمَ لَا یُغْنِیْ عَنْهُمْ كَیْدُهُمْ شَیْـًٔا وَّلَا هُمْ یُنْصَرُوْنَ ۟ؕ

روزی‌که نیرنگشان هیچ‌چیز نه کم نه زیاد آنها را بی‌نیاز نمی‌سازد، و برای نجات‌یافتن از عذاب یاری نمی‌شوند.

آیت: 47

وَاِنَّ لِلَّذِیْنَ ظَلَمُوْا عَذَابًا دُوْنَ ذٰلِكَ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟

و به‌راستی برای کسانی‌که با شرک و گناهان بر خودشان ستم کرده‌اند عذابی پیش از عذاب آخرت؛ با قتل و اسارت در دنیا، و عذاب قبر در برزخ است. اما بیشتر آنها این امر را نمی‌دانند، به همین سبب بر کفرشان باقی می‌مانند.

آیت: 48

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَاِنَّكَ بِاَعْیُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِیْنَ تَقُوْمُ ۟ۙ

و -ای پیامبر- در برابر تقدیر پروردگارت و حکم شرعی او، شكيبايى پیشه کن، که تو جلوى دید و حمایت ما هستی، و هنگامی که از خواب بر می خیزی، براى ستایش پروردگارت تسبیح بگو.

آیت: 49

وَمِنَ الَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَاِدْبَارَ النُّجُوْمِ ۟۠

و بخشی از شب، پروردگارت را تسبیح بگو، و برایش نماز بگزار، و نماز فجر را هنگامی‌ برپادار که ستارگان با غروب به‌سبب روشنایی روز، پشت می‌کنند.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الطغيان سبب من أسباب الضلال.

طغیان یکی از اسباب گمراهی است.

• أهمية الجدال العقلي في إثبات حقائق الدين.

اهمیت جدال عقلی در اثبات حقایق دین.

• ثبوت عذاب البَرْزَخ.

ثبوت عذاب برزخ.