د معناګانو ژباړه سورت فاتحه - د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ترکي ژباړه - د مخ نمبر 1 - د قرآن کریم دائرة المعارف

Sûratu'l-Fâtiha

د سورت د مقصدونو څخه:

تحقيق العبودية الخالصة لله تعالى.

Halis olan kulluğun Allah Teâlâ'ya yapılması

---

آیت: 1

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

Kendisinden yardım dileyip, ismini zikrederek bereketini umduğumuz Allah'ın adıyla Kur'an okumaya başlıyorum. Besmele, Allah'ın esmâ-i hüsnâsında üç tanesini içermektedir. Bunlar: 1- « Allah»: Hak olan mabut/ibadet edilendir. Allah Telâlâ'nın en özel ismidir. Allah Subhanehu ve Teâlâ'dan başkası bu isimle isimlenemez. 2- « Er-Rahmân»: O, geniş, bol rahmet sahibi ve zatında Rahman olandır. 3- « Er-Rahîm»: Rahmetini ulaştırandır. O rahmeti ile kullarından dilediğine merhamet edendir. Mümin kullar, rahmetini kendilerine ulaştırdığı canlılardan bir kısmıdır.

آیت: 2

ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Mutlak övgü, yücelik ve kemal sıfatlarındaki bütün övgüler yalnızca Allah içindir. O her şeyin Rabbi, yaratıcısı ve idare edenidir. Âlemler, âlem kelimesinin çoğuludur ve Allah Teâlâ'nın dışındaki her şeydir.

آیت: 3

ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

Bir önceki ayette Allah Teâlâ'ya hamt edildikten sonra sena edilip, övgüde bulunulmuştur.

آیت: 4

مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ

Yüce Allah burada kıyamet gününde olan her şeyin maliki olmakla övülmüştür. Öyle ki o gün kimse kimseye hiçbir fayda sağlayamayacaktır. "Din günü", karşılık ve hesap günüdür.

آیت: 5

إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ

Tüm ibadet ve itaat çeşitlerini yalnızca sana has kılarız. Sana hiç bir kimseyi ortak koşmayız. Bütün işlerimizde yardımı, yalnız senden dileriz. Bütün hayır senin elindendir. Senden başka yardımcı yoktur.

آیت: 6

ٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ

Bize doğru yolu göster. Bizi bu yolda ilerlet ve bizi bu yolda daim kıl. Hidayetimizi arttır. "Sırat-ı mustakim", üzerinde eğrilik bulunmayan dosdoğru yoldur. O da Allah Teâlâ'nın Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e gönderdiği İslam dinidir.

آیت: 7

صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ

Nebiler, sıddıklar, şehitler ve salihler gibi hidayet nimetini bahşettiğin kullarının yoluna (ilet). Bunlar ne güzel arkadaştır. Yahudiler gibi hakkı bildiği halde ona tabi olmayıp gazaba uğrayanların ve Hristiyanlar gibi hakkı ve doğru yolu aramayı ihmal edip, haktan ve o yolda ilerlemekten sapanların yoluna değil.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• افتتح الله تعالى كتابه بالبسملة؛ ليرشد عباده أن يبدؤوا أعمالهم وأقوالهم بها طلبًا لعونه وتوفيقه.

Allah Teâlâ kitabına besmele ile başlamıştır ki, kulları amellerine ve sözlerine onunla başlamayı öğrensin ve böylece O'nun yardımı ve muvaffakiyetini talep etsinler.

• من هدي عباد الله الصالحين في الدعاء البدء بتمجيد الله والثناء عليه سبحانه، ثم الشروع في الطلب.

Allah -Subhânehû ve Teâlâ-'yı övüp, O'na sena ederek duaya başlamak salih kulların izlediği bir yoldur. Kişi bundan sonra talep edeceği şeyi ister.

• تحذير المسلمين من التقصير في طلب الحق كالنصارى الضالين، أو عدم العمل بالحق الذي عرفوه كاليهود المغضوب عليهم.

Müslümanlar, hakkı talep etmekte ihmalkâr davranan sapkın Hristiyanlar gibi ya da hakkı bilip onunla amel etmeyen gazaba uğramış Yahudiler gibi olmaktan sakındırılmıştır.

• دلَّت السورة على أن كمال الإيمان يكون بإخلاص العبادة لله تعالى وطلب العون منه وحده دون سواه.

Fatiha Suresinde; ibadetin, yalnızca Allah Teâlâ’ya has kılınarak yapılması ve yardımın yalnızca O'ndan talep edilmesi halinde imanın kamil olacağına işaret vardır.