د معناګانو ژباړه سورت دخان - اویګوري ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 496 - د قرآن کریم دائرة المعارف

دۇخان

د سورت د مقصدونو څخه:

تهديد المشركين ببيان ما ينتظرهم من العقوبة العاجلة والآجلة.

مۇشرىكلارغا تەھدىت قىلىپ دۇنيا-ئاخىرەتتە ئۇلارنى كۈتىۋاتقان ئازابنى بايان قىلىدۇ.

---

آیت: 1

حمٓ

سۈرە بەقەرەنىڭ بېشىدا كەلگەندەك بۇ سۈرىنىڭمۇ باشلىنىشىدا (ھامىم) دەپ ئۈزۈك تاۋۇش بىلەن باشلانغان.

آیت: 2

وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ

ئاللاھ تائالا ھەقىقەتكە ئېلىپ بارىدىغان ھىدايەت يولىنى روشەنلەشتۈرۈپ بېرىدىغان قۇرئان بىلەن قەسەم قىلدى.

آیت: 3

إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِي لَيۡلَةٖ مُّبَٰرَكَةٍۚ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ

بىز ھەقىقەتەن قۇرئان كەرىمنى شەبى قەدر كېچىسىدە نازىل قىلدۇق. بۇ ياخشىلىقى كۆپ كېچىدۇر. ھەقىقەتەن بىز مۇشۇ قۇرئان بىلەن ئاگاھلاندۇرغۇچىمىز.

آیت: 4

فِيهَا يُفۡرَقُ كُلُّ أَمۡرٍ حَكِيمٍ

بۇ كېچىدە رىزىقلارغا، ئەجەللەرگە ۋە ئاللاھ ئاشۇ بىر يىل ئىچىدە پەيدا قىلىدىغان بارلىق ئىشلارغا مۇناسىۋەتلىك ئېنىق ھۆكۈم كونكرېتلاشتۇرۇلىدۇ.

آیت: 5

أَمۡرٗا مِّنۡ عِندِنَآۚ إِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ

بىز تەرىپىمىزدىن بېرىلگەن ھەر قانداق ھۆكۈمنى كونكرېت بايان قىلىمىز. شەكسىزكى بىز ئەزەلدىن پەيغەمبەرلەرنى ئەۋەتىپ تۇردۇق.

آیت: 6

رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

ئەي پەيغەمبەر! بىز پەيغەمبەرلەرنى پەيغەمبەر ئەۋەتىلگەن كىشىلەرگە رەھمەت قىلىپ ئەۋەتىمىز. ئاللاھ تائالا چوقۇم بەندىلىرىنىڭ گەپ - سۆزلىرىنى ئاڭلاپ تۇرغۇچىدۇر، ئىش - ھەرىكەتلىرىنى ۋە نىيەتلىرىنى بىلىپ تۇرغۇچىدۇركى، ئۇنىڭغا بۇلاردىن ھېچ نەرسە مەخپىي قالمايدۇ.

آیت: 7

رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ

ئاللاھ ئاسمانلارنىڭ، زېمىننىڭ ۋە ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى بارلىق مەخلۇقاتلارنىڭ پەرۋەردىگارىدۇر، ئەگەر سىلەر بۇنىڭغا چىن پۈتىدىغان بولساڭلار مېنىڭ پەيغەمبەرلىرىمگە ئىمان ئېيتىڭلار.

آیت: 8

لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۖ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

ئاللاھتىن باشقا ئىبادەتكە لايىق ھېچ مەبۇد بەرھەق يوقتۇر. ئاللاھ ئۆلۈكنى تىرىلدۈرەلەيدۇ، تىرىكنىڭ جېنىنى ئالالايدۇ. ئاللاھتىن باشقا تىرىلدۈرگۈچى ۋە جان ئالغۇچى يوق. ئاللاھ سىلەرنىڭمۇ، سىلەردىن ئىلگىرىكى ئاتا - بوۋىلىرىڭلارنىڭمۇ پەرۋەردىگارىدۇر.

آیت: 9

بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ يَلۡعَبُونَ

بۇ مۇشرىكلار ئۇنىڭغا چىن پۈتمەيدۇ. ئەكسىچە ئۇلار قىيامەتنىڭ بولۇشىدىن شەكتە بولۇپ، ئۇ ھەقتە ئۆزلىرىنىڭ ئاساسسىز ئويدۇرمىلىرى بىلەن ئويۇن قىلىشىدۇ.

آیت: 10

فَٱرۡتَقِبۡ يَوۡمَ تَأۡتِي ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ

ئەي پەيغەمبەر! قەۋمىڭگە پات يېقىندا كېلىدىغان ئازابنى كۈتكىن. ئۇ كۈندە ئاسمان ئوپئوچۇق ئىس - تۈتەك ھالىتىدە كېلىدىغان بولۇپ، ئۇلار ئۇنى قاتتىق بىئارام بولغان ھالدا ئۆز كۆزلىرى بىلەن كۆرىدۇ.

آیت: 11

يَغۡشَى ٱلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ

ئۇ ئىس - تۈتەك قەۋمىڭنى ئورىۋالىدۇ ھەمدە ئۇلارغا: سىلەرگە كەلگەن بۇ ئازاب دەرتلىك ئازابتۇر، دېيىلىدۇ.

آیت: 12

رَّبَّنَا ٱكۡشِفۡ عَنَّا ٱلۡعَذَابَ إِنَّا مُؤۡمِنُونَ

ئۇلار پەرۋەردىگارىغا يالۋۇرۇپ: ئەي پەرۋەردىگارىمىز! سەن بىزگە ئەۋەتكەن بۇ ئازابنى بىزدىن كۆتۈرۈۋەتكىن. ئەگەر ئۇنى بىزدىن كۆتۈرۈۋەتسەڭ، بىز ھەقىقەتەن ساڭا ۋە پەيغەمبىرىڭگە ئىمان كەلتۈرىمىز، دەيدۇ.

آیت: 13

أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّكۡرَىٰ وَقَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مُّبِينٞ

(ئازاب كۆتۈرۈلسە) ئۇلار قانداقمۇ ۋەز - نەسىھەتنى قوبۇل قىلىپ، پەرۋەردىگارىغا قايتسۇن؟ ھالبۇكى ئۇلارغا روشەن پەيغەمبەر كېلىپ، ئۇلار ئۇنىڭ راستچىللىقىنى ھەم ئامانەتچانلىقىنى بىلگەن تۇرسا؟

آیت: 14

ثُمَّ تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَقَالُواْ مُعَلَّمٞ مَّجۡنُونٌ

ئاندىن ئۇلار قۇرئانغا ئىشىنىشتىن يۈز ئۆرۈپ: ئۇ ئۆگىتىلگەن، يەنى ئۇنىڭغا ئۇنى باشقىلار ئۆگەتكەن. ئۇ پەيغەمبەر ئەمەس. ئۇ دېگەن بىر ساراڭ، دېيىشتى.

آیت: 15

إِنَّا كَاشِفُواْ ٱلۡعَذَابِ قَلِيلًاۚ إِنَّكُمۡ عَآئِدُونَ

بىز ھەقىقەتەن سىلەردىن ئازابنى ئازراق ۋاقىت كۆتۈرۈۋەتسەك، سىلەر چوقۇم يەنە كۇپۇرلۇق ۋە ئىنكارچىلىقىڭلارغا قايتىۋالىسىلەر.

آیت: 16

يَوۡمَ نَبۡطِشُ ٱلۡبَطۡشَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ

ئەي پەيغەمبەر! بىز سېنىڭ قەۋمىڭنىڭ كاپىرلىرىغا قاتتىق جازا بېرىدىغان كۈنگە قەدەر ئۇلارنى كۈتكىن. شەكسىزكى ئۇلار ئاللاھقا كاپىر بولۇپ، ئۇنىڭ پەيغەمبىرىنى ئىنكار قىلغانلىقى تۈپەيلىدىن بىز چۇقۇم ئۇلاردىن ئۆچ ئالىمىز.

آیت: 17

۞ وَلَقَدۡ فَتَنَّا قَبۡلَهُمۡ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَ وَجَآءَهُمۡ رَسُولٞ كَرِيمٌ

ئۇلاردىن ئىلگىرى بىز ھەقىقەتەن پىرئەۋننىڭ قەۋمىنى سىنىدۇق. ئۇلارغا ئاللاھ تەرىپىدىن ئۇلارنى ئاللاھنى بىر بىلىشكە ھەمدە يالغۇز شۇنىڭغىلا قۇلچىلىق قىلىشقا چاقىرىدىغان ئېسىل بىر پەيغەمبەر كەلگەن بولۇپ، ئۇ پەيغەمبەر مۇسا ئەلەيھىسسالامدۇر.

آیت: 18

أَنۡ أَدُّوٓاْ إِلَيَّ عِبَادَ ٱللَّهِۖ إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

مۇسا پىرئەۋن ۋە ئۇنىڭ قەۋمىگە: ماڭا ئىسرائىل ئەۋلادىنى تاپشۇرۇپ بېرىڭلار، چۈنكى ئۇلار ئاللاھنىڭ قۇللىرىدۇر، سىلەرنىڭ ئۇلارنى قۇل قىلىش ھەققىڭلار يوق. مەن ھەقىقەتەن ئاللاھ تەرىپىدىن سىلەرگە ئەۋەتىلگەن پەيغەمبەر بولۇپ، ئاللاھ مېنى سىلەرگە يەتكۈزۈشكە بۇيرغان ئىشتا ئىشەنچلىكمەن، يەنى ئۇنىڭدىن ھېچ نەرسىنى كەممۇ قىلماي ھەم قوشۇپ قويماي (ئەينەن ھەم تولۇق يەتكۈزىمەن).

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• نزول القرآن في ليلة القدر التي هي كثيرة الخيرات دلالة على عظم قدره.

قۇرئان كەرىمنىڭ ياخشىلىقلىرى ئىنتايىن كۆپ بولغان قەدر كېچىسىدە نازىل بولغانلىقى ئۇنىڭ مەرتىۋىسىنىڭمۇ كاتتىلىقىنىڭ ئالامىتىدۇر.

• بعثة الرسل ونزول القرآن من مظاهر رحمة الله بعباده.

پەيغەمبەرلەرنىڭ كېلىشى ۋە قۇرئاننىڭ نازىل بولۇشى ئاللاھنىڭ بەندىلىرىگە قىلغان رەھمىتىنىڭ نامايەندىلىرىدىندۇر.

• رسالات الأنبياء تحرير للمستضعفين من قبضة المتكبرين.

پەيغەمبەرلەرنىڭ ۋەزىپىلىرى ئاجىزلارنى كۈچلۈكلەرنىڭ چاڭگىلىدىن قۇتۇلدۇرۇشتۇر.