د معناګانو ژباړه سورت القمر - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

سۈرە قەمەر

د سورت د مقصدونو څخه:

التذكير بنعمة تيسير القرآن، وما فيه من الآيات والنذر.

قۇرئان كەرىمنىڭ ئاسانلىقىدىن ئىبارەت نېمەتنى ۋە قۇرئان كەرىمدىكى رەھمەت ۋە ئاگاھلاندۇرۇش ئايەتلىرىنى ئەسلەش.

---

آیت: 1

ٱقۡتَرَبَتِ ٱلسَّاعَةُ وَٱنشَقَّ ٱلۡقَمَرُ

قىيامەتنىڭ كېلىدىغان ۋاقتى يېقىنلاشتى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ دەۋرىدە ئاي يېرىلدى. ئاينىڭ يېرىلىشى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا بېرىلگەن ماددىي مۆجىزىدۇر.

آیت: 2

وَإِن يَرَوۡاْ ءَايَةٗ يُعۡرِضُواْ وَيَقُولُواْ سِحۡرٞ مُّسۡتَمِرّٞ

مۇشرىكلار مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ راستلىقىنى كۆرسىتىدىغان دەلىل - پاكىتلارنى كۆرگەن تەقدىردىمۇ ئۇنى قوبۇل قىلىشتىن يۈز ئۆرۈپ: بىز كۆرگەن دەلىل - پاكىتلار ئاساسسىز سېھىردۇر، دېيىشىدۇ.

آیت: 3

وَكَذَّبُواْ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَكُلُّ أَمۡرٖ مُّسۡتَقِرّٞ

ئۇلار ئۆزلىرىگە كەلگەن ھەقىقەتنى ئىنكار قىلدى ۋە ئىنكار قىلىشتا ئۆزلىرىنىڭ نەپسى - خاھىشلىرىغا ئەگەشتى. قىيامەت كۈنى ياخشى - يامان ھەممە ئىش ئۆزىنىڭ تېگىشلىك ئورنىنى تاپىدۇ.

آیت: 4

وَلَقَدۡ جَآءَهُم مِّنَ ٱلۡأَنۢبَآءِ مَا فِيهِ مُزۡدَجَرٌ

ھەقىقەتەن ئۇلارغا كۇپۇرلۇقى ۋە زۇلمى تۈپەيلىدىن ئاللاھ ھالاك قىلغان خەلقلەرنىڭ خەۋەرلىرىدىن كۇپرى ۋە زۇلۇمدىن قايتۇرۇشقا يېتەرلىك ئىبرەتلەر كەلگەن ئىدى.

آیت: 5

حِكۡمَةُۢ بَٰلِغَةٞۖ فَمَا تُغۡنِ ٱلنُّذُرُ

ئۇلارغا پاكىت بولۇشى ئۈچۈن مۇكەممەل ھېكمەت كەلگەن بولسىمۇ، ئاللاھقا ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئىشەنمەيدىغان قەۋمگە ئاگاھلاندۇرۇشلارنىڭ پايدىسى بولمايدۇ.

آیت: 6

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡۘ يَوۡمَ يَدۡعُ ٱلدَّاعِ إِلَىٰ شَيۡءٖ نُّكُرٍ

ئەي پەيغەمبەر! ئەگەر ئۇلار توغرا يولغا ماڭمىسا ئۇلارنى (ئۆز ھالىغا) تاشلاپ قويغىن، سۇر چېلىشقا مۇئەككەل قىلىنغان پەرىشتە پۈتكۈل خالايىق ئىلگىرى ھېچ كۆرۈپ باقمىغان قورقۇنچلۇق ئىشقا چاقىرىدىغان كۈننى كۈتكەن ھالدا ئۇلاردىن يۈز ئۆرۈگىن.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• عدم التأثر بالقرآن نذير شؤم.

قۇرئاندىن تەسىرلەنمەسلىك شۇملۇقنىڭ بېشارىتىدۇر.

• خطر اتباع الهوى على النفس في الدنيا والآخرة.

نەپسنىڭ كەينىگە كىرىش بۇ دۇنيادىمۇ، ئاخىرەتتىمۇ خەتەرلىك ئىشتۇر.

• عدم الاتعاظ بهلاك الأمم صفة من صفات الكفار.

قەدىمكى خەلقلەرنىڭ ھالاكىتىدىن ئىبرەت ئالماسلىق كاپىرلارنىڭ سۈپەتلىرىدىندۇر.

آیت: 7

خُشَّعًا أَبۡصَٰرُهُمۡ يَخۡرُجُونَ مِنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ كَأَنَّهُمۡ جَرَادٞ مُّنتَشِرٞ

ئۇلار (قورقۇنچتىن) تىكىلىپمۇ قارىيالمىغان ھالدا قەبرىلىرىدىن چىقىپ كېلىدۇ. ئۇلارنىڭ ھېساب مەيدانىغا ماڭغاندىكى ھالىتى گوياكى تارىلىپ كەتكەن چېكەتكىلەرگىلا ئوخشايدۇ.

آیت: 8

مُّهۡطِعِينَ إِلَى ٱلدَّاعِۖ يَقُولُ ٱلۡكَٰفِرُونَ هَٰذَا يَوۡمٌ عَسِرٞ

ئۇلار ئاشۇ ئورۇنغا چاقىرغۇچى تەرەپكە ئالدىراپ كېلىپ كاپىرلار: بۇ ئىنتايىن قىيىن كۈندۇر. چۈنكى بۇ كۈندە مۈشكۈلچىلىك ھەم قورقۇنچلۇق ئىشلار يۈز بېرىدۇ، دەيدۇ.

آیت: 9

۞ كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ فَكَذَّبُواْ عَبۡدَنَا وَقَالُواْ مَجۡنُونٞ وَٱزۡدُجِرَ

ئەي پەيغەمبەر! سېنىڭ دەۋىتىڭنى ئىنكار قىلغان بۇ قەۋمدىن بۇرۇنمۇ نۇھنىڭ قەۋمى بەندىمىز نۇھنى ئىنكار قىلغان بولۇپ، بىز ئۇنى ئۇلارغا ئەۋەتكەن ۋاقتىمىزدا ئۇلار: بۇ بىر ساراڭ، دېيىشكەن ھەمدە ئۇنىڭغا تۈرلۈك ئۇسۇللار بىلەن ھاقارەت قىلىپ، دەۋىتىدىن ۋاز كەچمەيدىغان بولسا (ھەتتا ئۆلتۈرۈۋېتىمىز) دەپ تەھدىتمۇ سالغان ئىدى.

آیت: 10

فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنِّي مَغۡلُوبٞ فَٱنتَصِرۡ

شۇنىڭ بىلەن نۇھ پەرۋەردىگارىغا: ھەقىقەتەن قەۋمىم مېنى بوزەك قىلىپ، چاقىرىقىمغا ئاۋاز قوشمىدى. شۇڭا ئۇلارغا ئازاب چۈشۈرۈپ ماڭا ياردەم بەرگىن، دەپ ئىلتىجا قىلدى.

آیت: 11

فَفَتَحۡنَآ أَبۡوَٰبَ ٱلسَّمَآءِ بِمَآءٖ مُّنۡهَمِرٖ

ئاندىن بىز ئاسماننىڭ دەرۋازىلىرىنى ئارقىمۇ-ئارقا قۇيۇلۇپ ياغقۇچى يامغۇر سۈيى بىلەن ئېچىۋەتتۇق.

آیت: 12

وَفَجَّرۡنَا ٱلۡأَرۡضَ عُيُونٗا فَٱلۡتَقَى ٱلۡمَآءُ عَلَىٰٓ أَمۡرٖ قَدۡ قُدِرَ

زېمىننى يېرىۋېدۇق، تەرەپ - تەرەپتىن بۇلاقلار شەكىللىنىپ، سۇلار بۇلدۇقلاپ چىقىشقا باشلىدى. نەتىجىدە ئاسماندىن چۈشكەن يامغۇر سۈيى بىلەن زېمىندىن ئېتىلىپ چىققان سۇ ئاللاھ تەقدىر قىلغان رەۋىشتە ئۆز-ئارا ئۇچراشتى - دە، ئاللاھ قۇتۇلدۇرغاندىن باشقا ھەممەيلەن غەرق بولدى.

آیت: 13

وَحَمَلۡنَٰهُ عَلَىٰ ذَاتِ أَلۡوَٰحٖ وَدُسُرٖ

بىز نۇھنى تاختايلار بىلەن مىخلاردىن ياسالغان كېمىگە چىقىرىپ، ئۇنى ۋە ئۇنىڭ قەۋمىنى سۇغا غەرق بولۇشتىن قۇتۇلدۇردۇق.

آیت: 14

تَجۡرِي بِأَعۡيُنِنَا جَزَآءٗ لِّمَن كَانَ كُفِرَ

بۇ كېمە بىزنىڭ كۆز ئالدىمىزدا ۋە ھىمايىمىز ئاستىدا ئۆركەشلەپ تۇرغان سۇ دولقۇنلىرىنى يېرىپ ماڭاتتى. (بۇ) قەۋمى ئىنكار قىلغان نۇھقا ياردەم بېرىش ئۈچۈندۇركى، ئۇنىڭ قەۋمى ئۆزلىرىگە ئاللاھنىڭ دەرگاھىدىن كەلگەن نەرسىگە كاپىر بولغان ئىدى.

آیت: 15

وَلَقَد تَّرَكۡنَٰهَآ ءَايَةٗ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

ھەقىقەتەن بىز ئۇلارنى جازالىغان بۇ ئازابنى (يەنى توپان بالاسىنى) پەند - نەسىھەت قىلىپ قالدۇردۇق. بۇنىڭدىن پەند - نەسىھەت ئالغۇچى بارمۇ؟

آیت: 16

فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

مېنىڭ ئىنكارچىلارغا قىلغان ئازابىم قانداقكەن؟ مېنىڭ ئۇلارنى ھالاك قىلىش بىلەن ئاگاھلاندۇرغىنىم قانداق بوپتۇ؟

آیت: 17

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

ھەقىقەتەن بىز قۇرئاننى پەند - نەسىھەت ئېلىش ئۈچۈن ئاسان قىلدۇق. ئۇنىڭدىكى پەند - نەسىھەتلەردىن ئىبرەت ئالغۇچى بارمۇ؟

آیت: 18

كَذَّبَتۡ عَادٞ فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

ئاد قەۋمى پەيغەمبىرى ھۇد ئەلەيھىسسالامنى ئىنكار قىلدى. ئەي مەككە خەلقى! ئۇلارنى قانداق ئازابلىغىنىمنى ئويلىنىپ بېقىڭلار. ئۇلارنى ئازابلاش ئارقىلىق باشقىلارنى ئاگاھلاندۇرغىنىم قانداق بوپتۇ؟

آیت: 19

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِيحٗا صَرۡصَرٗا فِي يَوۡمِ نَحۡسٖ مُّسۡتَمِرّٖ

بىز ھەقىقەتەن ئۇلارغا شۇم كۈندە قاتتىق سوغۇق بوراننى ئەۋەتتۇقكى، بۇ شۇملۇق ئۇلار تاكى جەھەننەمگە كەلگەنگە قەدەر ئۈزۈلمەيدۇ.

آیت: 20

تَنزِعُ ٱلنَّاسَ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٖ مُّنقَعِرٖ

ئۇ بوران كىشىلەرنى يەردىن يۇلۇپ ئېلىپ، خۇددى قومۇرۇۋېتىلگەن خورما كۆتەكلىرىدەك بېشىچە يەرگە ئاتىدۇ.

آیت: 21

فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

ئەي مەككە خەلقى! ئۇلارنى قانداق ئازابلىغىنىمنى ئويلىنىپ بېقىڭلار. ئۇلارنى ئازابلاش ئارقىلىق باشقىلارنى ئاگاھلاندۇرغىنىم قانداق بوپتۇ؟

آیت: 22

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

ھەقىقەتەن بىز قۇرئاننى پەند - نەسىھەت ئېلىش ئۈچۈن ئاسان قىلدۇق. ئۇنىڭدىكى پەند - نەسىھەتلەردىن ئىبرەت ئالغۇچى بارمۇ؟

آیت: 23

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ بِٱلنُّذُرِ

سەمۇد قەۋمى ئۆزلىرىنى ئاگاھلاندۇرغۇچى پەيغەمبىرى سالىھ ئەلەيھىسسالامنى ئىنكار قىلدى.

آیت: 24

فَقَالُوٓاْ أَبَشَرٗا مِّنَّا وَٰحِدٗا نَّتَّبِعُهُۥٓ إِنَّآ إِذٗا لَّفِي ضَلَٰلٖ وَسُعُرٍ

ئۇلار ئىنكار قىلغان ھالدا: بىز ئۆزىمىزگە ئوخشاش بىر ئىنسانغا ئەگىشىمىزما؟ ئەگەر بىز مۇشۇ ھالەتتە ئۇنىڭغا ئەگىشىپ قالساق ئەلۋەتتە توغرىدىن يىراققا چەتنەپ كەتكەن بولۇپ، جاپادا قالىمىز، دېيىشتى.

آیت: 25

أَءُلۡقِيَ ٱلذِّكۡرُ عَلَيۡهِ مِنۢ بَيۡنِنَا بَلۡ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٞ

ئۇ (ئۇرۇق - تۇغقانلىرى ۋە تەرەپدارلىرى يوق) تەنھا بىرى تۇرسا، بىزگە ئەمەس، يەنە شۇنىڭغا ۋەھىي چۈشەمدىكەن؟ ئۇنداق ئىش يوق. بەلكى ئۇ بىر يالغانچى، مۇتەكەببىردۇر.

آیت: 26

سَيَعۡلَمُونَ غَدٗا مَّنِ ٱلۡكَذَّابُ ٱلۡأَشِرُ

ئۇلار قىيامەت كۈنى كىمنىڭ يالغانچى، مۇتەكەببىر ئىكەنلىكىنى چوقۇم بىلىپ قالىدۇ، يەنى سالىھمۇ ياكى ئۆزلىرىمۇ؟

آیت: 27

إِنَّا مُرۡسِلُواْ ٱلنَّاقَةِ فِتۡنَةٗ لَّهُمۡ فَٱرۡتَقِبۡهُمۡ وَٱصۡطَبِرۡ

ھەقىقەتەن بىز قورام تاشتىن بىر چىشى تۆگىنى چىقىرىپ، ئۇلارنى سىناش ئۈچۈن ئەۋەتتۇق. ئى سالىھ! كۈتۈپ تۇرغىن ھەمدە ئۇلارنىڭ تۆگىگە نېمە قىلدىغانلىقىنى، تۆگىنىڭمۇ ئۇلارغا نېمە قىلىدىغانلىقىنى كۆزەتكىن، ئۇلارنىڭ ئەزىيەتلىرىگە سەۋر قىلغىن.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• مشروعية الدعاء على الكافر المصرّ على كفره.

كۇپرىسىدا چىڭ تۇرۇۋالغان كاپىرغا بەددۇئا قىلىش يوللۇق.

• إهلاك المكذبين وإنجاء المؤمنين سُنَّة إلهية.

ئىنكارچىلارنى ھالاك قىلىپ، مۇئمىنلەرنى قۇتۇلدۇرۇش ئىلاھىي قانۇنىيەتتۇر.

• تيسير القرآن للحفظ وللتذكر والاتعاظ.

قۇرئان يادلاشقا، چۈشىنىشكە ۋە پەند - نەسىھەت ئېلىشقا ئاسان قىلىنغان.

آیت: 28

وَنَبِّئۡهُمۡ أَنَّ ٱلۡمَآءَ قِسۡمَةُۢ بَيۡنَهُمۡۖ كُلُّ شِرۡبٖ مُّحۡتَضَرٞ

ئۇلارنى خەۋەرلەندۈرۈپ قويغىنكى، قۇدۇقنىڭ سۈيى ئۇلار بىلەن تۆگىنىڭ ئارىسىدا ئورتاق بولۇپ، بىر كۈن تۆگە، بىر كۈن ئۇلار سۇ ئىچىدۇ. ھەر ئۆلۈشنىڭ ئىگىسى ئۆزىگە خاس بولغان كۈندە كەلسە بولىدۇ.

آیت: 29

فَنَادَوۡاْ صَاحِبَهُمۡ فَتَعَاطَىٰ فَعَقَرَ

ئۇلار بۇرادىرىنى تۆگىنى ئۆلتۈرگىلى چاقىردى. شۇنىڭ بىلەن ئۇ قىلىچىنى ئېلىپ، قەۋمىنىڭ بۇيرۇقىنى بەجا كەلتۈرۈش ئۈچۈن تۆگىنى ئۆلتۈرۈۋەتتى.

آیت: 30

فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

ئەي مەككە خەلقى! ئۇلارنى قانداق ئازابلىغىنىمنى ئويلىنىپ بېقىڭلار. ئۇلارنى ئازابلاش ئارقىلىق باشقىلارنى ئاگاھلاندۇرغىنىم قانداق بوپتۇ؟

آیت: 31

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَكَانُواْ كَهَشِيمِ ٱلۡمُحۡتَظِرِ

ھەقىقەتەن بىز ئۇلارغا قاتتىق بىر ئاۋاز ئەۋەتىپ، ھالاك قىلدۇق. ئۇلار قوتان ياسىغۇچى قويلىرىغا قوتان قىلىدىغان قۇرۇق شاخ - شۇمبۇللاردەك بوپقالدى.

آیت: 32

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

ھەقىقەتەن بىز قۇرئاننى پەند - نەسىھەت ئېلىش ئۈچۈن ئاسان قىلدۇق. ئۇنىڭدىكى پەند - نەسىھەتلەردىن ئىبرەت ئالغۇچى بارمۇ؟

آیت: 33

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطِۭ بِٱلنُّذُرِ

لۇتنىڭ قەۋمى پەيغەمبىرى لۇت ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشلىرىنى يالغانغا چىقاردى.

آیت: 34

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ حَاصِبًا إِلَّآ ءَالَ لُوطٖۖ نَّجَّيۡنَٰهُم بِسَحَرٖ

ھەقىقەتەن بىز ئۇلارغا تاش بوران ئەۋەتتۇق. لېكىن لۇت ئەلەيھىسسالامنىڭ ئائىلىسىگە بۇ ئازاب كەلمىدى. چۈنكى ئۇ ئائىلىسىدىكىلەرنى ئازاب كېلىشتىن بۇرۇن كېچىنىڭ ئاخىرىدا ئېلىپ كەتكەن بولغاچقا بىز ئۇلارنى ئۇ ئازابتىن قۇتۇلدۇردۇق.

آیت: 35

نِّعۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَاۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي مَن شَكَرَ

ئۇلارغا ياخشىلىق قىلىپ ئازابتىن قۇتۇلدۇردۇق. بىز خۇددى لۇتنى مۇكاپاتلىغىنىمىزدەك، ئاللاھنىڭ نېئمەتلىرىگە شۈكرى قىلغانلارنىمۇ مۇكاپاتلايمىز.

آیت: 36

وَلَقَدۡ أَنذَرَهُم بَطۡشَتَنَا فَتَمَارَوۡاْ بِٱلنُّذُرِ

شۈبھىسىزكى لۇت ئۇلارنى بىزنىڭ ئازابىمىزدىن قورقۇتقان چاغدا ئۇلار لۇتنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشى ھەققىدە دەتالاش قىلىشىپ، ئۇنى ئىنكار قىلىشتى.

آیت: 37

وَلَقَدۡ رَٰوَدُوهُ عَن ضَيۡفِهِۦ فَطَمَسۡنَآ أَعۡيُنَهُمۡ فَذُوقُواْ عَذَابِي وَنُذُرِ

ھەقىقەتەن لۇتنىڭ قەۋمى ئۇنىڭ پەرىشتە مېمھانلىرى بىلەن ئۆزلىرىنىڭ ئارىسىغا كىرمەسلىكنى تەلەپ قىلىشتى، ئۇلارنىڭ مەقسىتى ناچار ئىشنى (يەنى لىۋاتە) قىلىش ئىدى. شۇنىڭ بىلەن بىز ئۇلارنىڭ كۆزلىرىنى كور قىلىۋەتتۇق - دە، ئۇلارنى كۆرەلمىدى. بىز ئۇلارغا: مېنىڭ ئازابىمنى ۋە سىلەرنى ئاگاھلاندۇرۇشۇمنىڭ ئاقىۋىتىنى تېتىڭلار، دېدۇق.

آیت: 38

وَلَقَدۡ صَبَّحَهُم بُكۡرَةً عَذَابٞ مُّسۡتَقِرّٞ

ئۇلارغا چوقۇم تاڭ ۋاقتىدا تاكى ئۇلار ئاخىرەتكە بېرىپ، ئاخىرەتنىڭ ئازابىغا دۇچار بولغانغا قەدەر ئىزچىل داۋاملىشىدىغان ئازاب كېلىدۇ.

آیت: 39

فَذُوقُواْ عَذَابِي وَنُذُرِ

ئۇلارغا: مېنىڭ سىلەرگە چۈشۈرگەن ئازابىمنى ۋە لۇتنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشلىرىنىڭ نەتىجىسىنى تېتىپ بېقىڭلار، دېيىلدى.

آیت: 40

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

ھەقىقەتەن بىز قۇرئاننى پەند - نەسىھەت ئېلىش ئۈچۈن ئاسان قىلدۇق. ئۇنىڭدىكى پەند - نەسىھەتلەردىن ئىبرەت ئالغۇچى بارمۇ؟

آیت: 41

وَلَقَدۡ جَآءَ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ ٱلنُّذُرُ

ھەقىقەتەن پىرئەۋننىڭ تەۋەلىرىگە مۇسا ۋە ھارۇننىڭ تىلى ئارقىلىق بىزنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشلىرىمىز كەلدى.

آیت: 42

كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذۡنَٰهُمۡ أَخۡذَ عَزِيزٖ مُّقۡتَدِرٍ

ئۇلار بىزنىڭ دەرگاھىمىزدىن كەلگەن بارلىق دەلىل - پاكىتلارنى ئىنكار قىلدى. شۇنىڭ بىلەن بىز ئۇلارنى ئىنكار قىلغانلىقىغا ئاساسەن جازالىدۇقكى، بۇ جازا ھېچكىم تەڭ كېلەلمەيدىغان غالىب، ھېچ ئىشتىن ئاجىز كەلمەيدىغان قۇدرەتلىك زاتنىڭ جازاسىدۇر.

آیت: 43

أَكُفَّارُكُمۡ خَيۡرٞ مِّنۡ أُوْلَٰٓئِكُمۡ أَمۡ لَكُم بَرَآءَةٞ فِي ٱلزُّبُرِ

ئەي مەككە خەلقى! سىلەرنىڭ كۇپپارلىرىڭلار ئارتۇقمۇ ياكى نۇھ قەۋمى، ئاد، سەمۇد ۋە لۇت قەۋمى، پىرئەۋن ۋە ئۇنىڭ تەۋەلىكىدىن ئىبارەت يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان ئاشۇ كاپىرلار ئارتۇقمۇ؟ ياكى سىلەرگە ساماۋى كىتابلار ئارقىلىق ئاللاھنىڭ ئازابىدىن كەچۈرۈم خېتى كەلگەنمۇ؟

آیت: 44

أَمۡ يَقُولُونَ نَحۡنُ جَمِيعٞ مُّنتَصِرٞ

ئەكسىچە مەككىلىكلەر ئىچىدىن چىققان بۇ كاپىرلار: بىز بىزگە يامانلىق قىلماقچى ۋە بىرلىكىمىزنى پارچىلىماقچى بولغانلارنى يېڭىۋېتەلەيدىغان بىر توپ كىشىلەرمىز، دەمدۇ!؟.

آیت: 45

سَيُهۡزَمُ ٱلۡجَمۡعُ وَيُوَلُّونَ ٱلدُّبُرَ

بۇ كاپىرلارنىڭ ھەممىسى مەغلۇب بولۇپ، مۇئمىنلەرنىڭ ئالدىغا كىرىپ قاچىدۇ. دەرۋەقە بەدرى كۈنىسى مۇشۇنداق ئىش يۈز بەرگەن ئىدى.

آیت: 46

بَلِ ٱلسَّاعَةُ مَوۡعِدُهُمۡ وَٱلسَّاعَةُ أَدۡهَىٰ وَأَمَرُّ

ئۇلار ئىنكار قىلىۋاتقان قىيامەت بولسا ئۇلارنىڭ ئازابلىنىشى ۋەدە قىلىنغان ۋاقىتتۇر. قىيامەتنىڭ ئازابى كاپىرلار بەدرى كۈنى يولۇققان دۇنيا ئازابىدىن نەچچە ھەسسە ئېغىر ھەم قاتتىقتۇر.

آیت: 47

إِنَّ ٱلۡمُجۡرِمِينَ فِي ضَلَٰلٖ وَسُعُرٖ

ھەقىقەتەن كۇپۇرلۇق ھەم گۇناھ - مەئسىيەتلەر بىلەن جىنايەت يولىغا ماڭغانلار ھەقتىن يىراق ئازغۇنلۇق، ئازاب ۋە كۈلپەت ئىچىدىدۇر.

آیت: 48

يَوۡمَ يُسۡحَبُونَ فِي ٱلنَّارِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ ذُوقُواْ مَسَّ سَقَرَ

ئۇلار يۈزلىرىچە دوزاخقا سۆرىلىدۇ ۋە ئۇلارغا ئەيىبلەش يۈزىسىدىن: دوزاخ ئازابىنى تېتىڭلار، دېيىلىدۇ.

آیت: 49

إِنَّا كُلَّ شَيۡءٍ خَلَقۡنَٰهُ بِقَدَرٖ

ھەقىقەتەن بىز كائىناتتىكى بارلىق نەرسىلەرنى ئالدىنئالا بېكىتىلگەن ئۆلچەم بىلەن، ئۆزىمىزنىڭ ئىلمى ۋە خاھىشىمىزغا ئۇيغۇن شەكىلدە، لەۋھۇلمەھپۇزغا پۈتۈپ قويغىنىمىز بويىچە ياراتتۇق.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• شمول العذاب للمباشر للجريمة والمُتَمالئ معه عليها.

بۇ ئازاب جىنايەتكە بىۋاسىتە قول تىققۇچى ۋە ئۇنىڭغا ھەمدەم بولغۇچىلارنىڭ ھەممىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

• شُكْر الله على نعمه سبب السلامة من العذاب.

ئاللاھنىڭ نېئمەتلىرىگە شۈكۈر قىلىش ئازابتىن قۇتۇلۇپ قېلىشقا سەۋەب بولىدۇ.

• إخبار القرآن بهزيمة المشركين يوم بدر قبل وقوعها من الإخبار بالغيب الدال على صدق القرآن.

قۇرئان كەرىمنىڭ بەدرى كۈنىدىكى مۇشرىكلارنىڭ مەغلۇبىيىتىنى يۈز بېرىشتىن بۇرۇن خەۋەر بەرگەنلىكى قۇرئاننىڭ راستلىقىغا دالالەت قىلىدىغان غەيبىي خەۋەرلەردىندۇر.

• وجوب الإيمان بالقدر.

تەقدىرگە ئىمان ئېيتىش ۋاجىبتۇر.

آیت: 50

وَمَآ أَمۡرُنَآ إِلَّا وَٰحِدَةٞ كَلَمۡحِۭ بِٱلۡبَصَرِ

بىز بىرەر نەرسىنى پەيدا قىلماقچى بولساق، پەقەت «ۋۇجۇدقا كەل» دېگەن بىر ئېغىز سۆزنىلا قىلىمىز، ئۇ نەرسە شۇ ھامان كۆزنى يۇمۇپ ئېچىپ بولغۇچە بىز خالىغان شەكىلدە ۋۇجۇدقا كېلىدۇ.

آیت: 51

وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَآ أَشۡيَاعَكُمۡ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

بىز ھەقىقەتەن ئىلگىرىكى ئۇممەتلەردىن كۇپرىدا سىلەرگە ئوخشاش بولغانلارنىڭ نۇرغۇنىنى ھالاك قىلدۇق. بۇنىڭدىن ئىبرەت ئېلىپ، كۇپۇرلۇقىدىن يانىدىغانلار بارمۇ؟

آیت: 52

وَكُلُّ شَيۡءٖ فَعَلُوهُ فِي ٱلزُّبُرِ

بەندىلەر قىلغان ھەر بىر ئىش پۈتۈكچى پەرىشتىلەرنىڭ قوللىرىدىكى نامە - ئەمەل دەپتەرلىرىگە پۈتۈلگەن بولۇپ، ئۇلارنىڭ پۈتۈكلىرىدىن بۇ ئىشلاردىن ھېچ نەرسە چۈشۈپ قالمايدۇ.

آیت: 53

وَكُلُّ صَغِيرٖ وَكَبِيرٖ مُّسۡتَطَرٌ

چوڭ - كىچىك ئىش - ھەرىكەت ۋە گەپ - سۆزلەرنىڭ ھەممىسى نامە - ئەمال دەپتەرلىرىگە ۋە لەۋھۇلمەھپۇزغا پۈتۈلگەن بولۇپ، بەندىلەرگە شۇنىڭغا ئاساسەن جازا - مۇكاپات بېرىلىدۇ.

آیت: 54

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَنَهَرٖ

ھەقىقەتەن پەرۋەردىگارىنىڭ بۇيرۇقلىرىغا بويسۇنۇش ھەم چەكلىمىلىرىدىن يىراق تۇرۇش ئارقىلىق تەقۋادار بولغانلار جەننەتلەردە بولۇپ، شۇ جەننەتلەردە، ئېقىپ تۇرىدىغان ئۆستەڭلەرنىڭ بويلىرىدا راھەت - پاراغەتتە ياشايدۇ.

آیت: 55

فِي مَقۡعَدِ صِدۡقٍ عِندَ مَلِيكٖ مُّقۡتَدِرِۭ

ئۇلار بىكار گەپ ۋە گۇناھ بولمىغان ياخشى سورۇنلاردا، ھەر نەرسە ئىلكىدە بولغان، ھېچ نەرسىدىن ئاجىز كەلمەيدىغان قۇدرەتلىك پادىشاھنىڭ ھۇزۇرىدا بولىدۇ. ئۇلار ئېرىشكەن مۇقىم نېئمەتلەرنىڭ مۇكەممەللىكىنى سورىمايلا قوي!

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• كتابة الأعمال صغيرها وكبيرها في صحائف الأعمال.

چوڭ - كىچىك ئەمەللەرنىڭ ھەممىسى نامە - ئەمال دەپتەرلىرىگە پۈتۈلىدۇ.

• ابتداء الرحمن بذكر نعمه بالقرآن دلالة على شرف القرآن وعظم منته على الخلق به.

ئاللاھ تائالا ئۆزىنىڭ نېئمەتلىرىنى دەسلەپتە قۇرئاننى تىلغا ئېلىش بىلەن باشلىغان بولۇپ، بۇ، قۇرئاننىڭ نەقەدەر ئۇلۇغ ھەم ئاللاھنىڭ مەخلۇقاتلارغا قىلغان ئەڭ چوڭ ئىلتىپاتى ئىكەنلىكىنىڭ ئالامىتىدۇر.

• مكانة العدل في الإسلام.

ئادالەتنىڭ ئىسلامدىكى مەرتىۋىسى ئىنتايىن يۈكسەكتۇر.

• نعم الله تقتضي منا العرفان بها وشكرها، لا التكذيب بها وكفرها.

ئاللاھنىڭ نېئمەتلىرى بىزدىن ئۇنى تونۇشنى، ئۇنىڭغا شۈكۈر ئېيتىشنى، ئۇنى ئىنكار قىلماسلىقنى ۋە تۇزكورلۇق قىلماسلىقنى تەلەپ قىلىدۇ.