د معناګانو ژباړه سورت نوح - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

Нуҳ сураси

د سورت د مقصدونو څخه:

بيان منهج الدعوة للدعاة، من خلال قصة نوح.

Нуҳ қиссаси орқали даъватчиларнинг даъват йўли баён қилиняпти.

---

آیت: 1

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرۡ قَوۡمَكَ مِن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

Аллоҳ таолога ширк келтираётган қавмини Аллоҳнинг оғриқли азобидан огоҳлантириши учун Нуҳни ўз қавмига пайғамбар қилиб юбордик.

آیت: 2

قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

Нуҳ қавмига деди: ”Эй қавм, мен сизларга юборилган огоҳлантирувчиман. Аллоҳга тавба қилмасангизлар, сизларни аламли азоб кутиб турганидан очиқ огоҳлантираман”.

آیت: 3

أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ

Менинг огоҳлантиришларим сизларга қуйидагиларни айтишимни тақозо қилади: "Ёлғиз Аллоҳга ибодат қилинглар, Унга ҳеч нарсани шерик қилманглар, Ундан қўрқинглар, буйруқларини бажариб, тақиқларидан тийилинглар! Шу билан бирга менинг ҳам буйруқларимга бўйсунинглар".

آیت: 4

يَغۡفِرۡ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُؤَخِّرۡكُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمًّىۚ إِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ إِذَا جَآءَ لَا يُؤَخَّرُۚ لَوۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Юқоридагиларга амал қилсангизлар, Аллоҳ таоло бандалар ҳуқуқига тааллуқли бўлмаган гуноҳларингизни афв этади. Ўзи билган муайян муддатгача қавмингиз умрини узайтиради. Токи, шу йўлда собит экансизлар, ерда умргузаронлик қиласизлар. Бироқ ўлим келса, асло кечиктирилмайди. Билганларингизда эди, Аллоҳга иймон келтириб, ширку залолатингизга тавба қилишга ошиққан бўлар эдингизлар.

آیت: 5

قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوۡتُ قَوۡمِي لَيۡلٗا وَنَهَارٗا

Нуҳ деди: ”Парвардигорим, мен кечаю кундуз тинмасдан қавмимни Сенга ибодат қилишга ва Сени ягона илоҳ деб билишга чақирдим”.

آیت: 6

فَلَمۡ يَزِدۡهُمۡ دُعَآءِيٓ إِلَّا فِرَارٗا

Менинг даъватим уларга кор қилмади. Аксинча, мен даъват қилган нарсадан нафратланиб, янада узоқлашиб кетдилар.

آیت: 7

وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوۡتُهُمۡ لِتَغۡفِرَ لَهُمۡ جَعَلُوٓاْ أَصَٰبِعَهُمۡ فِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَٱسۡتَغۡشَوۡاْ ثِيَابَهُمۡ وَأَصَرُّواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ ٱسۡتِكۡبَارٗا

Мен уларни гуноҳлари кечирилишига сабаб бўладиган амалларга, яъни, Сенгагина ибодат қилишга, Сен ва Пайғамбарингга итоат қилишга чақирганим сайин мени эшитмаслик учун бармоқлари билан қулоқларини беркитиб, кўрмаслик учун юзларини кийимларига ўраб олдилар ва ширкларида давом этавердилар. Менинг даъватимни қабул қилишдан ва унга бўйсунишдан ўзларини катта олдилар.

آیت: 8

ثُمَّ إِنِّي دَعَوۡتُهُمۡ جِهَارٗا

Эй Парвардигорим, кейин мен уларни ошкора даъват қилишга ўтдим.

آیت: 9

ثُمَّ إِنِّيٓ أَعۡلَنتُ لَهُمۡ وَأَسۡرَرۡتُ لَهُمۡ إِسۡرَارٗا

Сўнгра уларни овозимни кўтариб ҳам, махфий тарзда ҳам, паст овозда ҳам даъват қилдим. Хуллас, турли хил йўллар билан даъват қилиб кўрдим.

آیت: 10

فَقُلۡتُ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ إِنَّهُۥ كَانَ غَفَّارٗا

Уларга шундай дедим: ”Эй қавм, Парвардигорингизга тавба қилиб, мағфират тиланглар. Аллоҳ таоло тавба қилган бандаларини мағфират қилувчи Зотдир”.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• خطر الغفلة عن الآخرة.

Охиратдан ғафлатда қолиш нақадар хатарли.

• عبادة الله وتقواه سبب لغفران الذنوب.

Аллоҳга ибодат қилиш ва Ундан қўрқиш гуноҳлар кечирилишига олиб боради.

• الاستمرار في الدعوة وتنويع أساليبها حق واجب على الدعاة.

Даъватда бардавом бўлиш ва турли хил услубларни қўллаш даъватчилар зиммасидаги бурч ва вазифадир.

آیت: 11

يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا

Юқорида айтилганларни бажарсангизлар, эҳтиёж туғилгани сайин Аллоҳ таоло қайта-қайта ёмғир ёғдиради ва қаҳатчиликка рўбарў бўлмайсизлар.

آیت: 12

وَيُمۡدِدۡكُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِينَ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ جَنَّٰتٖ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ أَنۡهَٰرٗا

Шунингдек, сизларга мўл-кўл мол-дунё ва фарзандлар ато этади. Меваларидан ейишингиз учун боғу бўстонлар, сувларидан ичишингиз ҳамда экинингиз ва чорваларингизни суғоришингиз учун дарёларни пайдо қилади.

آیت: 13

مَّا لَكُمۡ لَا تَرۡجُونَ لِلَّهِ وَقَارٗا

Эй қавмим, сизларга нима бўлдики, Аллоҳ таолонинг қудратидан қўрқмайсизлар, писанд қилмасдан осийлик қилаверасизлар?!

آیت: 14

وَقَدۡ خَلَقَكُمۡ أَطۡوَارًا

Дарҳақиқат, У Зот сизларни босқичма-босқич яратди. Нутфадан алақа, алақадан эса чайналган гўшт парчасини яратди.

آیت: 15

أَلَمۡ تَرَوۡاْ كَيۡفَ خَلَقَ ٱللَّهُ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗا

Кўрмадингизмики, Аллоҳ таоло етти осмонни қандай устма-уст қилиб яратди?!

آیت: 16

وَجَعَلَ ٱلۡقَمَرَ فِيهِنَّ نُورٗا وَجَعَلَ ٱلشَّمۡسَ سِرَاجٗا

Дунё осмонида ер аҳлига ёруғлик таратиши учун ойни ва нур сочиши учун қуёшни яратди.

آیت: 17

وَٱللَّهُ أَنۢبَتَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ نَبَاتٗا

Аллоҳ отангиз Одамни тупроқдан яратиши билан сизларни ердан пайдо қилди. Сўнгра Парвардигор ана шу ерда сизлар учун ўстириб қўйган ўсимликлардан озуқаланасизлар.

آیت: 18

ثُمَّ يُعِيدُكُمۡ فِيهَا وَيُخۡرِجُكُمۡ إِخۡرَاجٗا

Ўлганингиздан кейин эса У Зот сизларни яна ўша ерга қайтаради. Сўнгра қайта тирилтириб, сизларни ундан чиқариб олади.

آیت: 19

وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ بِسَاطٗا

Аллоҳ таоло ерни маскан тутишларингиз учун текислаб, ёйиб қўйди.

آیت: 20

لِّتَسۡلُكُواْ مِنۡهَا سُبُلٗا فِجَاجٗا

Ҳалол касб ҳаракатида юришларингиз учун кенг йўлларни пайдо қилди.

آیت: 21

قَالَ نُوحٞ رَّبِّ إِنَّهُمۡ عَصَوۡنِي وَٱتَّبَعُواْ مَن لَّمۡ يَزِدۡهُ مَالُهُۥ وَوَلَدُهُۥٓ إِلَّا خَسَارٗا

Нуҳ деди: "Эй Аллоҳим, қавмимни Сени ягона илоҳ деб билишлари ва ёлғиз Сенгагина ибодат қилишларига даъват қилсам, менга осийлик қилдилар. Тубан, пасткаш кимсалар бошлиқларига эргашиб кетдилар. Ҳолбуки, улар Аллоҳ таоло кўп фарзанд ва мол-дунё ато этган бўлса-да, залолатга ботган кимсалар эди".

آیت: 22

وَمَكَرُواْ مَكۡرٗا كُبَّارٗا

У бошлиқлар пасткашларни Нуҳ алайҳиссаломга қарши гиж-гижлаб, оғир макр-ҳийлалар қилдилар.

آیت: 23

وَقَالُواْ لَا تَذَرُنَّ ءَالِهَتَكُمۡ وَلَا تَذَرُنَّ وَدّٗا وَلَا سُوَاعٗا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسۡرٗا

У бошлиқлар ўзларига эргашган тубан кимсаларга: ”Худоларингизга ибодат қилишдан тўхтаманглар! Санамларингиздан биронтасини ҳам: на Вадни, на Сувоъни, на Яғусни, на Яуқни ва на Насрни тарк қила кўрманглар”, - дедилар.

آیت: 24

وَقَدۡ أَضَلُّواْ كَثِيرٗاۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا ضَلَٰلٗا

Дарҳақиқат, мана шу санамлар воситасида улар жуда кўп одамларни йўлдан оздирдилар. Эй Парвардигор, куфр ва исёнларида оёқ тираб туриб олган бу золимларни Ҳақдан янада узоқ қилгин!

آیت: 25

مِّمَّا خَطِيٓـَٰٔتِهِمۡ أُغۡرِقُواْ فَأُدۡخِلُواْ نَارٗا فَلَمۡ يَجِدُواْ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَنصَارٗا

Улар қилган гуноҳлари туфайли, бу дунёда тўфон-сувга ғарқ қилиндилар. Вафот этганлари заҳоти эса дўзахга киритилдилар. Улар ўзларини ғарқ бўлиш ва дўзахдан қутқариб қоладиган Аллоҳдан ўзга нажоткорни топмадилар.

آیت: 26

وَقَالَ نُوحٞ رَّبِّ لَا تَذَرۡ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ دَيَّارًا

Аллоҳ таоло Нуҳ алайҳиссаломга қавми орасида шу кунгача иймон келтирганлардан ташқари бирон кимса иймонга келмаслиги хабарини бергач, Нуҳ алайҳиссалом: ”Эй Аллоҳим ер юзида биронта ҳам қимирлаган кофирни қолдирмагин”,- деб дуо қилди.

آیت: 27

إِنَّكَ إِن تَذَرۡهُمۡ يُضِلُّواْ عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوٓاْ إِلَّا فَاجِرٗا كَفَّارٗا

Эй Парвардигор, агар сен уларга муҳлат бериб, ер юзида қолдирсанг, мўмин бандаларингни йўлдан оздирадилар ва Сенга итоат қилмайдиган фожирларни ва неъматларингга шукр қилмайдиган нонкўрларни туғиб-кўпайтирадилар.

آیت: 28

رَّبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيۡتِيَ مُؤۡمِنٗا وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا تَبَارَۢا

Эй Парвардигор, агар сен уларга муҳлат бериб, ер юзида қолдирсанг, мўмин бандаларингни йўлдан оздирадилар ва Сенга итоат қилмайдиган фожирларни ва неъматларингга шукр қилмайдиган нонкўрларни туғиб-кўпайтирадилар.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الاستغفار سبب لنزول المطر وكثرة الأموال والأولاد.

Истиғфор ёмғир ёғиши, мол-дунё ва бола-чақалар кўпайишига сабаб бўлади.

• دور الأكابر في إضلال الأصاغر ظاهر مُشَاهَد.

Авомнинг йўлдан озишида раҳбарларнинг роли борлиги ойдек равшан.

• الذنوب سبب للهلاك في الدنيا، والعذاب في الآخرة.

Гуноҳлар бу дунёда ҳалокатга, охиратда эса азоб-уқубатга гирифтор қилади.