Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro mu kidagbaniya * - Ishakiro ry'ibisobanuro


Ibisobanuro by'amagambo Isura: Ibrahim (Aburahamu)   Umurongo:

Ibrahim (Aburahamu)

الٓرۚ كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَيۡكَ لِتُخۡرِجَ ٱلنَّاسَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِ رَبِّهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ
1. Alif-Laam-Ra (A.L.R.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujiza (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni]. Di (Alkur’aani) nyɛla litaafi shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni siɣisi na n-ti ti a (Annabi Muhammadu), domin a zaŋ li yihi ninsalinim’ zimsim ni n-zaŋ chaŋ neesim puuni ni bɛ Duuma (Naawuni) yεda, n-zaŋ chaŋ Nyεŋda, Duuma paɣirigu la soli.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱللَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَوَيۡلٞ لِّلۡكَٰفِرِينَ مِنۡ عَذَابٖ شَدِيدٍ
2. Naawuni n-nyɛŊun su din be sagbana ni, ni din be tiŋgbani ni.Yaha! Chεfurinim’ mali ashaara din nyɛ azaabakpeeni.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱلَّذِينَ يَسۡتَحِبُّونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا عَلَى ٱلۡأٓخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلِۭ بَعِيدٖ
3. Ninvuɣu shεba ban yuri Dunia bεhigu n-gari Chiyaama, ka taɣiri ninsalinim’ ka chɛ Naawuni soli, ka bɔri di gɔŋbu. Tɔ! Bannim’ maa be birginsim din niŋ katiŋ’ (ka chɛ dolsigu) ni.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوۡمِهِۦ لِيُبَيِّنَ لَهُمۡۖ فَيُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
4. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin tim tuun’ so na naɣila ni o niriba zilli zuɣu, domin o kahigi neei ba. Din nyaaŋa, ka Naawuni birgi O ni bɔri so, ka dolsi O ni bɔri so. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Nyεŋda, Yεmgoliŋgalana.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ أَنۡ أَخۡرِجۡ قَوۡمَكَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ وَذَكِّرۡهُم بِأَيَّىٰمِ ٱللَّهِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ
5. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Musa na ni ti dalirinima, (ka yεli o): “Yihimi a niriba zimsim ni n-zaŋ chaŋ neesim ni. Yaha! Teemi ba ni Naawuni dabsa.[1] Achiika! Dinnim’ maa puuni mali kpahimbu n-zaŋ ti ŋun kam nyɛ suɣulolana, ŋun paɣira.
[1] Naawuni dabsa n-nyε dabsa shεŋa O ni daa zaŋ niŋ Annabinim’ ban gari maa niriba hallaka, domin bε tipawumli zuɣu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ أَنجَىٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَيَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ
6. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Annabi Musa ni daa yεli o niriba: “Teemi ya Naawuni ni’ima shɛli O ni niŋ ya, saha shεli Oni daa tilgi ya ka chɛ Fir’auna niriba, ka bɛ lamdi ya azaaba bεɣu, bɛ daa kɔrtila yi bidibsi, ka chɛri yi bipuɣinsi, di lala maa daa shiri nyɛla dahimbu zaɣititali din yi yi Duuma (Naawuni) sani na.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذۡ تَأَذَّنَ رَبُّكُمۡ لَئِن شَكَرۡتُمۡ لَأَزِيدَنَّكُمۡۖ وَلَئِن كَفَرۡتُمۡ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٞ
7. Yaha! Teemi ya saha shεli yi Duuma (Naawuni) ni daa moli molo (ka yɛli): “Achiika! Yi yi paɣi, achiika! N (Mani Naawuni) ni pahi ya, amaa! Yi yi niŋ gutulunsi, achiika! N daazaaba nyɛla din kpɛma.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِن تَكۡفُرُوٓاْ أَنتُمۡ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ
8. Ka Annabi Musa yεli: “Yi yi niŋ chɛfuritali, yi mini ban be tiŋgbani ni namgbaniyini, tɔ! Achiika! Naawuni nyɛla Bundana (ka chɛ yi jɛma), Duuma paɣirigu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَبَؤُاْ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ قَوۡمِ نُوحٖ وَعَادٖ وَثَمُودَ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لَا يَعۡلَمُهُمۡ إِلَّا ٱللَّهُۚ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَرَدُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فِيٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَقَالُوٓاْ إِنَّا كَفَرۡنَا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ وَإِنَّا لَفِي شَكّٖ مِّمَّا تَدۡعُونَنَآ إِلَيۡهِ مُرِيبٖ
9. Di ni bɔŋɔ, ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni yinim’ maa lahibali bi paai ya, bana n-nyɛ Annabi Nuhu niriba, ni Aadunim’ mini Samuudunima,[2] ni ban daa kana bɛ nyaaŋa ka so ʒi ba m-pahila Naawuni, bɛ tuumba daa kaba na ni dalirinim’ polo ni, ka bɛ labsi bɛ nuhi nniŋ bɛ noya ni (n-dimda domin suli zuɣu). Yaha! Ka bɛ yεli: “Achiika! Ti niŋ chεfuritali ni bɛ ni tim ya shɛli zuɣu maa na. Yaha! Achiika! Tinim’ bela zilsigu din zilgi puuni ni yi ni boondi ti n­zaŋ chaŋ shɛli ni maa.”
[2] Aadunima n-daa nyε Annabi Hudu niriba. Ka Samuudu nim’ daa nyε Annabi Salihu niriba.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ قَالَتۡ رُسُلُهُمۡ أَفِي ٱللَّهِ شَكّٞ فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ يَدۡعُوكُمۡ لِيَغۡفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُؤَخِّرَكُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗىۚ قَالُوٓاْ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأۡتُونَا بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
10. Ka bɛ tuumba maa yεli:“Dini bɔŋɔ, zilsigu be Naawuni yεltɔɣa ni? Ŋuna nnyɛŊun pili sagbana mini tiŋgbani nambu. O boondi ya mi ni O ti chɛ yi taya m-paŋ ya, ka lahi naɣisi n-tin ya hali ni saha shεli O ni zali ya (yi Dunia ʒia puuni). Ka bɛ yɛli: “Yi pa shεli mpahila ninsalinim’ ka ti ni kuli be shεm ŋɔ, yi bɔrimi ni yi taɣi ti ka chɛ ti banim’ ni daa jεmdi shεli, dinzuɣu tahimi ya ti alaama shεli na polo ni.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَتۡ لَهُمۡ رُسُلُهُمۡ إِن نَّحۡنُ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَمُنُّ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ وَمَا كَانَ لَنَآ أَن نَّأۡتِيَكُم بِسُلۡطَٰنٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
11. Ka bɛ tuumba yεli ba: “Ti shiri pala shɛli pahila ninsalinim’ ka yi ni be shεm, amaa! Naawuni tirila O ni bɔri so pini O daba puuni. Di mi bi tu ni ti tahi ya alaama shεli na naɣila ni Naawuni yεda, Yaha! Ban ti Naawuni yɛlimaŋli dalimmila Naawuni ko zuɣu.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا لَنَآ أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنَا سُبُلَنَاۚ وَلَنَصۡبِرَنَّ عَلَىٰ مَآ ءَاذَيۡتُمُونَاۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُتَوَكِّلُونَ
12. Yaha! Bozuɣu ka ti ku zaŋ ti yεla ndalim Naawuni, ka di nyɛla achiika! O dolsi ti ti soya. Yaha! Achiika! Ti ni niŋ suɣuloni bɛrim shεli yini niŋdi ti maa. Yaha! Ban ti Naawuni yɛlimaŋli dalimmila Naawuni ko zuɣu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِرُسُلِهِمۡ لَنُخۡرِجَنَّكُم مِّنۡ أَرۡضِنَآ أَوۡ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَاۖ فَأَوۡحَىٰٓ إِلَيۡهِمۡ رَبُّهُمۡ لَنُهۡلِكَنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ
13. Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yεli bɛ tuumba: “Achiika! Ti ni yihi ya ti tiŋgbani ni, bee ka yi labi na ti daadiini puuni, ka bɛ Duuma tim na ni wahayi bɛ (tuumba maa) sani (ka yεli): “Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nyɛla ban yɛn niŋ zualindiriba maa hallaka.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَنُسۡكِنَنَّكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَافَ مَقَامِي وَخَافَ وَعِيدِ
14. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) ni ʒili ya tiŋgbani maa ni bɛ (chɛfurinim’) hallaka niŋbu nyaaŋa. Di (nasara maa) nyɛla ʒe mi n-ti ninvuɣu so ŋun zɔri dabiεm ni N (Mani Naawuni) laɣimbu, ni ŋun zɔri N daazaaba.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱسۡتَفۡتَحُواْ وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٖ
15. Kabɛ (tuumba maa) suhi nasara, ka ŋun kam tibgi o maŋa, ka nyɛ tipawumli lana niŋ ashaara.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مِّن وَرَآئِهِۦ جَهَنَّمُ وَيُسۡقَىٰ مِن مَّآءٖ صَدِيدٖ
16. O (tipawumlilana maa) nyaaŋayɛn ti nyɛla ʒahannama buɣum, ka bɛ lahi nyuhi o ko’ shεli din nyɛʒim ni mari.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَتَجَرَّعُهُۥ وَلَا يَكَادُ يُسِيغُهُۥ وَيَأۡتِيهِ ٱلۡمَوۡتُ مِن كُلِّ مَكَانٖ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٖۖ وَمِن وَرَآئِهِۦ عَذَابٌ غَلِيظٞ
17. Ka o nyuri li parinda, o mi pala ŋun yɛn tooi vali li ni tuŋ (soochi), ka kpibu ka o na luɣulikam, o mi pala ŋun kpi, ka azaaba timsili be o nyaaŋa.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَّثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡۖ أَعۡمَٰلُهُمۡ كَرَمَادٍ ٱشۡتَدَّتۡ بِهِ ٱلرِّيحُ فِي يَوۡمٍ عَاصِفٖۖ لَّا يَقۡدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَىٰ شَيۡءٖۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلۡبَعِيدُ
18. Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali ni bɛ Duuma (Naawuni) maa tuuntumsa ŋmanila tampliŋ shεli pɔhim ni ʒe n-gari di zuɣu, (ka di nyɛ)pɔhimʒepiliŋga dabsili, bɛ ku tooi nya anfaani bɛ ni bo shɛli n­zali maa ni, dina n-nyɛ birginsim din niŋ katiŋ’ ni dolsigu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَأۡتِ بِخَلۡقٖ جَدِيدٖ
19. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! Di nibɔŋɔ, a bi nya kadama Naawuni nam la sagbana mini tiŋgbani ni yεlimaŋli,O yi bɔra, kaO nyεhi ya, ka tahi binnamda pala na.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ بِعَزِيزٖ
20. Yaha! Lala maa pala din yɛn nyεŋ Naawuni.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَبَرَزُواْ لِلَّهِ جَمِيعٗا فَقَالَ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا مِنۡ عَذَابِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖۚ قَالُواْ لَوۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ لَهَدَيۡنَٰكُمۡۖ سَوَآءٌ عَلَيۡنَآ أَجَزِعۡنَآ أَمۡ صَبَرۡنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٖ
21. Ka bɛ (binnamda) ti yiɣisi (bɛ gbala ni) namgbaniyini n zani Naawuni tooni (Zaadali), ka tarimba yεli asanzanima: “Achiika! Tinim’ daa nyɛla ban doli ya (Dunia puuni). Di ni bɔŋɔ, zuŋɔ yi nyɛla ban yɛn tooi taɣi ti shɛli ka chɛ Naawuni daazaaba? Ka bɛ (asanzanim’) yεli: “Naawuni yi di daa dolsi ti (Dunia puuni), ti gba naan dolsi ya, di nyɛlayim tizuɣu, ti yi kɔŋ suɣulo, bee ka ti niŋ suɣulo maa, ti ka sɔɣibu shee.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَالَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَمَّا قُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ إِنَّ ٱللَّهَ وَعَدَكُمۡ وَعۡدَ ٱلۡحَقِّ وَوَعَدتُّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُكُمۡۖ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّآ أَن دَعَوۡتُكُمۡ فَٱسۡتَجَبۡتُمۡ لِيۖ فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوٓاْ أَنفُسَكُمۖ مَّآ أَنَا۠ بِمُصۡرِخِكُمۡ وَمَآ أَنتُم بِمُصۡرِخِيَّ إِنِّي كَفَرۡتُ بِمَآ أَشۡرَكۡتُمُونِ مِن قَبۡلُۗ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
22. Yaha! Shintaŋ yɛli (ninsalinim’) saha shεli bɛ ni kari saliya n-ti naai: “Achiika! Naawuni daa shiri niŋ ya alikauli ni yεlimaŋli, ka m mi gba niŋ ya alikauli, ka niŋ ya bilkɔɣino. M mi daa ka yiko shεli yi zuɣu m-pahila n-daa boli ya mi, ka yi mi gba saɣi ti ma. Dinzuɣu, di galim ya ma, ka galim ya yi maŋa. Mani pa ŋun yɛn tooi sɔŋ ya, yi mi gba ku tooi sɔŋ ma. Mani nuu ka yi ni daa laɣim m mini Naawuni jεma la ni. Achiika! Azaabakpeeni be zulindiriba zuɣu.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأُدۡخِلَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا بِإِذۡنِ رَبِّهِمۡۖ تَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٌ
23. Ka bɛ zaŋ ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli ka tum tuunviεla n-kphεhi Alizanda yili shεŋa din kulibɔnati yɛnzɔri gindi di gbinni, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni ni bɛ Duuma (Naawuni) yεda. Di puuni, bɛ puhigu yɛn ti nyɛla “Salaamun (suhudoo).”
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا كَلِمَةٗ طَيِّبَةٗ كَشَجَرَةٖ طَيِّبَةٍ أَصۡلُهَا ثَابِتٞ وَفَرۡعُهَا فِي ٱلسَّمَآءِ
24. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! Di nibɔŋɔ, a bi nya Naawuni ni ti ŋmahinli ni yεltɔɣa suŋ, di ŋmanila ti’ shεli din viεla, ka di nyεbli mali yaa tiŋgbani ni, ka di wula be zuɣusaa.
Ibisobanuro by'icyarabu:
تُؤۡتِيٓ أُكُلَهَا كُلَّ حِينِۭ بِإِذۡنِ رَبِّهَاۗ وَيَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
25. Ka di yihiri di bindirigu (binwola) saha shɛli kam ni di Duuma yεda. Yaha! Naawuni tirila ninsalinim’ ŋmahinli, domin achiika! Bɛ teei Naawuni yεla.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٖ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ ٱجۡتُثَّتۡ مِن فَوۡقِ ٱلۡأَرۡضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٖ
26. Yεltɔɣa biεɣu mi ŋmanila tibiɛɣu, ka bɛŋooi yihi li tiŋgbani ni na, dinzuɣu di ka yaa di gbinni.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يُثَبِّتُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱلۡقَوۡلِ ٱلثَّابِتِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَيُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلظَّٰلِمِينَۚ وَيَفۡعَلُ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُ
27. Naawuni kpaŋsirila ninvuɣu shεba ban tiyεlimaŋli ni yεltɔɣa kpeeni (Laailaaha illallaahu) Dunia bεhigu puuni, ni Zaadali dali, ka Naawuni lahi birgiri zualindiriba. Naawuni mi tumdila O ni bɔri shεli.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ بَدَّلُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ كُفۡرٗا وَأَحَلُّواْ قَوۡمَهُمۡ دَارَ ٱلۡبَوَارِ
28. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! Di nibɔŋɔ, a bi nya ninvuɣu shεba ban zaŋ Naawuni ni’ima taɣi chεfuritali ka zaŋ bɛ niriba n-ti niŋ kɔhilu yili ni?
Ibisobanuro by'icyarabu:
جَهَنَّمَ يَصۡلَوۡنَهَاۖ وَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ
29. Bɛ yɛn ti kpela ʒahannama buɣumni, bɛ biεhigu shee maa mi niŋ din be.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِهِۦۗ قُلۡ تَمَتَّعُواْ فَإِنَّ مَصِيرَكُمۡ إِلَى ٱلنَّارِ
30. Ka bɛ (chεfurinim’ maa) naan bo nyintahi ti Naawuni domin bɛ birigi (ninsalinim’) ka chɛ O soli. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Wummi ya nyɛɣisim biɛla, achiika! Yi labbu shee n- nyɛ buɣum.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُل لِّعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ سِرّٗا وَعَلَانِيَةٗ مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَلَا خِلَٰلٌ
31. (Yaa nyini Annabi)! Yεlimi n daba shεba ban tiyεlimaŋli maa ni bɛ puhimi jiŋli, ka zaŋ Ti ni largi ba shεli puuni ndihi sɔɣisinli mini polo ni, pɔi ka dabsi’ shεli kɔhimma, bee simli ni yɛn ti kani na bi kana.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّكُمۡۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡفُلۡكَ لِتَجۡرِيَ فِي ٱلۡبَحۡرِ بِأَمۡرِهِۦۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡأَنۡهَٰرَ
32. Naawuni n-nyɛŊun nam sagbana mini tiŋgbani, ka siɣisi kom na zuɣusaa, ka zaŋ li n-yihi binwola, ka di nyɛ arzichi n- tin ya. Yaha! Ka O balgi ŋarim tin ya, domin di chana kom zuɣu ni O zaligu, ka lahi balgi kulibɔna n-tin ya.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ دَآئِبَيۡنِۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ
33. Yaha! Ka O balgi wuntaŋ’ mini goli n-tin ya ka bɛ chana di soli zuɣu, ka balgi yuŋ mini dabsili n-tin ya.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَءَاتَىٰكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلۡتُمُوهُۚ وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَظَلُومٞ كَفَّارٞ
34. Ka O tin ya binshɛɣu kam yi ni suhi O. Yi mi yi kali Naawuni ni tin ya ni’ima shεli, yi ku tooi baŋ di tariga. Achiika! Ninsala nyɛla ŋun zooi zualinsi dibu, (ka lahi nyε) gutulu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا ٱلۡبَلَدَ ءَامِنٗا وَٱجۡنُبۡنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعۡبُدَ ٱلۡأَصۡنَامَ
35. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Annabi Ibrahima ni daa yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Zaŋmi tiŋ’ ŋɔ maa (Maka) n-leei suhudoo shee, ka niŋ m mini m bihi katiŋ’ ka chɛ buɣajεma.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضۡلَلۡنَ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِۖ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُۥ مِنِّيۖ وَمَنۡ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
36. “Yaa n Duuma! Achiika! Di (Buɣa maa) birigi ninsalinim’ pam. Dinzuɣu, ŋun ti doli ma, tɔ! O be n ni. Amaa! Ŋun zaɣisi n yɛltɔɣa, tɔ! Achiika! A nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
رَّبَّنَآ إِنِّيٓ أَسۡكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيۡرِ ذِي زَرۡعٍ عِندَ بَيۡتِكَ ٱلۡمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱجۡعَلۡ أَفۡـِٔدَةٗ مِّنَ ٱلنَّاسِ تَهۡوِيٓ إِلَيۡهِمۡ وَٱرۡزُقۡهُم مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَشۡكُرُونَ
37. “Yaa ti Duuma Naawuni! Achiika! N-zaŋla n zuliya ʒili luɣushεli (Maka) din ku tooi yihi bindirigu, ka di be a yili shεli (Ka’aba) din niŋ kasi la shee, domin bɛ puhimi jiŋli, dinzuɣu zaŋmi ninsalinim’ punni shɛba suhiri ka bɛ yuri li ka niŋdi yomyoma n-zaŋ kana di polo, ka largi ba ni binwola, achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn paɣi.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
رَبَّنَآ إِنَّكَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِي وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
38. Yaa ti Duuma (Naawuni)! Achiika! A mi ti (ninsalinim’) ni sɔɣiri shɛli, ni ti ni yihiri shɛli polo ni. Yaha! Binshɛɣu ku tooi sɔɣi Naawuni tiŋgbani ni bee sagbana ni.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى ٱلۡكِبَرِ إِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَۚ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
39. (Ka Annabi Ibrahima yεli): “Paɣibu balibu kam dihitabli ti Naawuni So Ŋun ti ma Isma’ila mini Is’haaka dɔɣim, ka di nyɛla n kurginsim saha. Achiika! N Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun wumdi suhigu.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
رَبِّ ٱجۡعَلۡنِي مُقِيمَ ٱلصَّلَوٰةِ وَمِن ذُرِّيَّتِيۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلۡ دُعَآءِ
40. “Yaa n Duuma Naawuni! Zaŋmima zalika n nεyla ŋun puhiri jiŋli, n-ti pahi n zuliya. Yaa ti Duuma Naawuni! Deemi n suhigu.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡحِسَابُ
41. “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Chεli paŋ ma, n-ti pahi m ba mini m ma, ni ban ti A yɛlimaŋli, saliya karibu ni yɛn ti zani dabsi’ shɛli.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱللَّهَ غَٰفِلًا عَمَّا يَعۡمَلُ ٱلظَّٰلِمُونَۚ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمۡ لِيَوۡمٖ تَشۡخَصُ فِيهِ ٱلۡأَبۡصَٰرُ
42. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Di tεhiri kadama Naawuni nyɛla Tamda ni zualindiriba ni tumdi tuun’ shɛŋa. Achiika! O (Naawuni) naɣisirimi n-tiri ba hali ni dabsi’ shεli puuni (ninsalinim’) nimbihi ni yɛn ti mirimiri.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مُهۡطِعِينَ مُقۡنِعِي رُءُوسِهِمۡ لَا يَرۡتَدُّ إِلَيۡهِمۡ طَرۡفُهُمۡۖ وَأَفۡـِٔدَتُهُمۡ هَوَآءٞ
43. Bɛ (ninsalinim’) nyɛla ban yɛn ti bɔri yomyoma, ka bɛ nyɛ ban kpiɣi zuɣuri saazuɣu, bɛ yuligu bɛ lahi labri bɛ sani na, ka bɛ suhiri leei zaɣiyɛri.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنذِرِ ٱلنَّاسَ يَوۡمَ يَأۡتِيهِمُ ٱلۡعَذَابُ فَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ رَبَّنَآ أَخِّرۡنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖ نُّجِبۡ دَعۡوَتَكَ وَنَتَّبِعِ ٱلرُّسُلَۗ أَوَلَمۡ تَكُونُوٓاْ أَقۡسَمۡتُم مِّن قَبۡلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٖ
44. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Valsim ninsalinim’ n-zaŋ chaŋ dabsi’ shεli azaaba ni yɛn ti kaba na, ka ninvuɣu shεba ban di zualinsi maa yεli: “Yaa ti Duuma Naawuni! Naɣisim ti ti hali ni saha bɛla, ka ti saɣi A boligu maa, ka doli A tuumba.” (ka bɛ yɛli ba): “Di nibɔŋɔ, yi daa pala ban po Naawuni kadama yi ku milgi ka chɛ Dunia maa?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَسَكَنتُمۡ فِي مَسَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَتَبَيَّنَ لَكُمۡ كَيۡفَ فَعَلۡنَا بِهِمۡ وَضَرَبۡنَا لَكُمُ ٱلۡأَمۡثَالَ
45. Ka yi (Maka chɛfurinim’) ʒini ninvuɣu shɛbaban di maŋ’ zualinsi maa yiŋsi puuni, ka di yina polo n-tin ya Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa niŋ ba (hallaka) shεm. Ka Ti lahi tin ya ŋmahinli balibu kam.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَدۡ مَكَرُواْ مَكۡرَهُمۡ وَعِندَ ٱللَّهِ مَكۡرُهُمۡ وَإِن كَانَ مَكۡرُهُمۡ لِتَزُولَ مِنۡهُ ٱلۡجِبَالُ
46. Yaha! Achiika! Bɛ (Maka chεfurinim’) daa na bɛ nabεri (ni bɛ ku Annabi Muhammdu), bɛ mi nabɛri maa (sanyoo) be Naawuni sani. Yaha! Achiika! Bɛ nabiεri maa di saɣiya ka zoya vuui ka chɛ di zaashɛli.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱللَّهَ مُخۡلِفَ وَعۡدِهِۦ رُسُلَهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٖ
47. Dinzuɣu (yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! Miri ka a tεhi ni Naawuni nyɛla Ŋun yɛn yiɣisi O tuumba O daalikauli. Achiika! Naawuni nyɛla Nyεŋda, Tibdargibo lana.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَوۡمَ تُبَدَّلُ ٱلۡأَرۡضُ غَيۡرَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُۖ وَبَرَزُواْ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ
48. Dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti zaŋ tiŋgbani shεli n-taɣi tiŋgbani shεli dimbɔŋɔ maa, ni sagbana ayɔpɔin,ka bɛ (ninsalinim’) yi gbala ni na n-ti zani Naawuni tooni, Ŋuna n-nyɛ Nagaŋ, Nyεŋda.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَتَرَى ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ مُّقَرَّنِينَ فِي ٱلۡأَصۡفَادِ
49. Dindali maa, ka a yɛntinyaka bɛ laɣim bibɛhi, kaga ba niŋ bandi (ankufunima) ni.
Ibisobanuro by'icyarabu:
سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٖ وَتَغۡشَىٰ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ
50. Bɛ sitira yɛn ti nyɛla dalima, ka buɣum ŋari bɛ nina.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِيَجۡزِيَ ٱللَّهُ كُلَّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
51. Domin Naawuni yo nyɛvuli kam samli ni di ni tum shεli. Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun valim ni saliya karibu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
هَٰذَا بَلَٰغٞ لِّلنَّاسِ وَلِيُنذَرُواْ بِهِۦ وَلِيَعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَلِيَذَّكَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
52. Ŋɔ maa nyɛla tuuntali n-zaŋ ti ninsalinima, domin bɛ (Naawuni) zaŋ li kpɛhi ba dabiɛm, ka bɛ lahi baŋ ni achiika! O (Naawuni) nyɛla Duuma yino, ka haŋkayanim’ lahi zaŋ li teei Naawuni yɛla.
Ibisobanuro by'icyarabu:
 
Ibisobanuro by'amagambo Isura: Ibrahim (Aburahamu)
Urutonde rw'amasura numero y'urupapuro
 
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro mu kidagbaniya - Ishakiro ry'ibisobanuro

Ibisobanuro bya qor'an ntagatifu mu rurimi ry'uruDaghaniya, byasobanuwe na MUHAMADI BABA GHATUUB

Gufunga