Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igi Khim'yar. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنۡ عِبَادِكُمۡ وَإِمَآئِكُمۡۚ إِن يَكُونُواْ فُقَرَآءَ يُغۡنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
ហើយចូរពួកអ្នក(ឱបណ្តាអ្នកដែលមានជំនឿ)រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ឲ្យបុរសៗដែលគ្មានភរិយា(នៅលីវ) ហើយនិងបណ្តាស្ត្រីដែលមានសិទ្ធិសេរីភាពទាំងឡាយដែលគ្មានស្វាមីចុះ។ ហើយចូរពួកអ្នករៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកដែលមានជំនឿក្នុងចំណោមខ្ញុំបម្រៃដាច់ថ្លៃប្រុសស្រីរបស់ពួកអ្នកផងដែរ។ ប្រសិនបើពួកគេជាអ្នកក្រខ្សត់នោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងផ្តល់ភាពមានបានដល់ពួកគេដោយការប្រោសប្រទានដ៏ទូលំទូលាយរបស់ទ្រង់។ ហើយអល់ឡោះជាអ្នកប្រទានលាភសក្ការៈដ៏ទូលំទូលាយបំផុត ដោយលាភសក្ការៈរបស់ទ្រង់មិនបានថមថយដោយសារតែការធ្វើឲ្យអ្នកណាម្នាក់មានបាននោះឡើយ ហើយទ្រង់ដឹងបំផុតពីស្ថានភាពខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់។
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلۡيَسۡتَعۡفِفِ ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّىٰ يُغۡنِيَهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَٱلَّذِينَ يَبۡتَغُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِمَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَكَاتِبُوهُمۡ إِنۡ عَلِمۡتُمۡ فِيهِمۡ خَيۡرٗاۖ وَءَاتُوهُم مِّن مَّالِ ٱللَّهِ ٱلَّذِيٓ ءَاتَىٰكُمۡۚ وَلَا تُكۡرِهُواْ فَتَيَٰتِكُمۡ عَلَى ٱلۡبِغَآءِ إِنۡ أَرَدۡنَ تَحَصُّنٗا لِّتَبۡتَغُواْ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَمَن يُكۡرِههُّنَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ مِنۢ بَعۡدِ إِكۡرَٰهِهِنَّ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
ហើយចូរឲ្យអ្នកដែលគ្មានលទ្ធភាពរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយសារតែភាពក្រីក្ររបស់ពួកគេនោះ រក្សានូវភាពបរិសុទ្ធ(ពីប្រការហ្ស៊ីណា) រហូតទាល់តែអល់ឡោះទ្រង់ផ្តល់ភាពមានបានដល់ពួកគេដោយការប្រោសប្រទានដ៏ទូលំទូលាយរបស់ទ្រង់។ ហើយចំពោះខ្ញុំបម្រើដាច់ថ្លៃដែលទាមទារ ឬស្នើសុំពីចៅហ្វាយនាយរបស់ពួកគេលើការបង់ប្រាក់ដើម្បីលោះខ្លួនរបស់ពួកគេឲ្យមានសិទ្ធិសេរីភាពនោះ ដូច្នេះ ចាំបាច់លើចៅហ្វាយនាយរបស់ពួកគេ ត្រូវទទួលយកនូវការស្នើសុំពីពួកគេ ប្រសិនបើពួកគេ(ចៅហ្វាយនាយ)បានដឹងថា ពួកគេ(ខ្ញុំបម្រើដាច់ថ្លៃនោះ)មានលទ្ធភាពលើការលោះខ្លួន(របស់គេឲ្យមានសេរីភាព) និងជាការល្អប្រសើរនៅក្នុងសាសនា(របស់ពួកគេ)។ ហើយចាំបាច់លើពួកគេ(ចៅហ្វាយ) ត្រូវផ្តល់ទ្រព្យសម្បត្តិខ្លះដែលអល់ឡោះបានប្រទានដល់ពួកគេ ដោយកាត់បន្ថយមួយចំណែកនៃប្រាក់(ដែលត្រូវបង់)ដែលបានចុះក្នុងកិច្ចសន្យា។ ហើយពួកអ្នកមិនត្រូវបង្ខំស្រីបម្រើដាច់ថ្លៃរបស់ពួកអ្នកឲ្យប្រព្រឹត្តហ្ស៊ីណាដើម្បីស្វែងរកទ្រព្យសម្បត្តិ(ដូចដែលអាប់ទុលឡោះ កូន អ៊ូពៃ បានធ្វើចំពោះស្រីបម្រើដាច់ថ្លៃទាំងពីរនាក់របស់គេនៅពេលដែលនាងទាំងពីរបានសំណូមពរសុំរក្សាភាពបរិសុទ្ធ និងចាកឆ្ងាយពីទង្វើអសីលធម៌)ដើម្បីពួកអ្នកទទួលបាននូវប្រាក់កម្រៃពីការប្រព្រឹត្តពេស្យារបស់នាងនោះទេ។ ហើយជនណាក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលបានបង្ខិតបង្ខំពួកនាងឲ្យធ្វើដូច្នោះ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះទ្រង់មហាអភ័យទោសចំពោះបាបកម្មរបស់ពួកនាងបន្ទាប់ពីពួកនាងត្រូវបានគេបង្ខិតបង្ខំ និងមហាអាណិតស្រឡាញ់ចំពោះពួកនាង ដោយសារតែពួកនាងត្រូវគេបង្ខិតបង្ខំ ហើយបាបកម្ម គឺធ្លាក់ទៅលើអ្នកដែលបង្ខិតបង្ខំពួកនាង(ឲ្យប្រព្រឹត្តពេស្យានោះ)។
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدۡ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ ءَايَٰتٖ مُّبَيِّنَٰتٖ وَمَثَلٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِكُمۡ وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
ហើយជាការពិតណាស់ យើងបានបញ្ចុះទៅកាន់ពួកអ្នក(ឱមនុស្សលោក)នូវបណ្តាវាក្យខណ្ឌដ៏ច្បាស់លាស់ដែលគ្មានការមន្ទិលសង្ស័យនៅក្នុងវាឡើយ។ ហើយយើងបានបញ្ចុះទៅកាន់ពួកអ្នកនូវរឿងរ៉ាវនៃអ្នក(ជំនាន់មុន)ដែលបានកន្លងផុតទៅមុនពួកអ្នកក្នុងចំណោមបណ្តាអ្នកមានជំនឿ និងពួកគ្មានជំនឿ។ ហើយយើងក៏បានបញ្ចុះទៅកាន់ពួកអ្នកផងដែរនូវដំបូន្មានដែលបណ្តាអ្នកដែលកោតខ្លាចម្ចាស់របស់ពួកគេដោយការអនុវត្តតាមបទបញ្ជារបស់ទ្រង់ និងចៀសវាងពីប្រការបម្រាមទាំងឡាយរបស់ទ្រង់នោះយកវាធ្វើជាមេរៀន។
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ ٱللَّهُ نُورُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ مَثَلُ نُورِهِۦ كَمِشۡكَوٰةٖ فِيهَا مِصۡبَاحٌۖ ٱلۡمِصۡبَاحُ فِي زُجَاجَةٍۖ ٱلزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوۡكَبٞ دُرِّيّٞ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٖ مُّبَٰرَكَةٖ زَيۡتُونَةٖ لَّا شَرۡقِيَّةٖ وَلَا غَرۡبِيَّةٖ يَكَادُ زَيۡتُهَا يُضِيٓءُ وَلَوۡ لَمۡ تَمۡسَسۡهُ نَارٞۚ نُّورٌ عَلَىٰ نُورٖۚ يَهۡدِي ٱللَّهُ لِنُورِهِۦ مَن يَشَآءُۚ وَيَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَٰلَ لِلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
អល់ឡោះជាម្ចាស់ ទ្រង់គឺជាពន្លឺនៃមេឃជាច្រើនជាន់និងផែនដី និងជាអ្នកដែលចង្អុលបង្ហាញដល់អ្នកដែលនៅក្នុងវាទាំងពីរ(មេឃនិងផែនដី)។ ពន្លឺដ៏ត្រចេះត្រចង់របស់ទ្រង់នៅក្នុងដួងចិត្តនៃអ្នកមានជំនឿ ប្រៀបដូចជាកញ្ចក់គោមមួយដែលមានចង្កៀងនៅក្នុងនោះ។ ចង្កៀងនោះស្ថិតនៅក្នុងកញ្ចក់ដ៏ចែងចាំងមួយដែលប្រៀបដូចជាតារាមួយដួងដែលបញ្ចេញពន្លឺចែងចាំងដូចគុជខ្យង។ ចង្កៀងនោះត្រូវបានគេអុជវាអំពីប្រេងនៃដើមឈើដ៏មានពរជ័យ ពោលគឺដើមអូលីវ ជាដើមឈើមួយដែលមិនត្រូវពន្លឺថ្ងៃបន្តិចណាឡើយ មិនថាពេលព្រឹក ឬពេលល្ងាចនោះទេ ដែលប្រេងរបស់វាស្ទើរតែបញ្ចេញពន្លឺទៅហើយដោយសារតែភាពស្រស់ថ្លារបស់វា សូម្បីតែពុំទាន់អុជភ្លើងក៏ដោយ។ ចុះយ៉ាងណាទៅវិញពេលដែលអុជភ្លើងវាទៀតនោះ? គឺពន្លឺរបស់ចង្កៀង នឹងត្រួតលើពន្លឺរបស់កញ្ចក់។ នេះហើយជា(ស្ថានភាព)ដួងចិត្តរបស់អ្នកមានជំនឿនៅពេលដែលពន្លឺនៃការចង្អុលបង្ហាញបានរះឡើងនៅក្នុងដួងចិត្តរបស់ពួកគេ។ ហើយអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ចង្អុលបង្ហាញចំពោះជនណាដែលទ្រង់មានចេតនាក្នុងចំណោមខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ឲ្យគេដើរតាមគម្ពីរគួរអាន។ ហើយអល់ឡោះទ្រង់បញ្ជាក់ពីរបស់ដែលស្រដៀងនឹងវា ដោយការលើកវាធ្វើជាឧទាហរណ៍។ ហើយអល់ឡោះទ្រង់ដឹងបំផុតនូវអ្វីៗទាំងអស់ ដោយគ្មានអ្វីមួយអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ។
Ibisobanuro by'icyarabu:
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ وَيُذۡكَرَ فِيهَا ٱسۡمُهُۥ يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ
ចង្កៀងនេះត្រូវបានគេអុជនៅក្នុងបណ្តាម៉ាស្ជិតទាំងឡាយដែលអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បង្គាប់ប្រើឲ្យលើកតម្កើងកិត្តិយសរបស់វា និងសំណង់របស់វា និងឲ្យគេរំលឹកព្រះនាមរបស់ទ្រង់នៅក្នុងវា(ម៉ាស្ជិតនោះ)ដោយការអាហ្សាន ការរំលឹកចំពោះអល់ឡោះ និងការប្រតិបត្តិសឡាត ដែលគេប្រតិបត្តិសឡាតនៅក្នុងវាដើម្បីស្វែងរកការពេញចិត្តពីអល់ឡោះទាំងពេលព្រឹក និងពេលល្ងាច។
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• الله عز وجل ضيق أسباب الرق (بالحرب) ووسع أسباب العتق وحض عليه .
• អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់រឹតត្បិតមូលហេតុនៃការយកធ្វើជាទាសករ(ដែលទទួលបានតាមរយៈការធ្វើសង្គ្រាម) ហើយទ្រង់បើកទូលាយមូលហេតុនៃការដោះលែងទាសករ និងជម្រុញឲ្យធ្វើវា។
• التخلص من الرِّق عن طريق المكاتبة وإعانة الرقيق بالمال ليعتق حتى لا يشكل الرقيق طبقة مُسْتَرْذَلة تمتهن الفاحشة.
• ការរួចផុតពីភាពជាទាសករ ឬខ្ញុំបម្រើដាច់ថ្លៃតាមរយៈការធ្វើកិច្ចសន្យាលោះខ្លួន និងការជួយដល់ទាសករនោះដោយទ្រព្យសម្បត្តិដើម្បីឲ្យគេអាចរួចផុតពីនឹមទាសករ ដើម្បីកុំឲ្យគេស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់ដែលអាប់ឱន ទាបថោក ដែលអាចនាំឲ្យគេប្រព្រឹត្តនូវទង្វើអសីលធម៌នានា។
• قلب المؤمن نَيِّر بنور الفطرة، ونور الهداية الربانية.
• ដួងចិត្តរបស់អ្នកមានជំនឿត្រូវបានបំភ្លឺដោយពន្លឺនៃភាពស្អាតស្អំពីកំណើតដែលអល់ឡោះទ្រង់បានបង្កើត និងដោយពន្លឺនៃការចង្អុលបង្ហាញរបស់ព្រះជាម្ចាស់។
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igi Khim'yar. - Ishakiro ry'ibisobanuro
byasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.