Ibisobanuro by'amagambo Isura Swaad - Ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu mu rurimi rw'ikikurudi, bikaba ari incamacye y'ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu. - numero y'urupapuro 454 - ububiko bwa qor'an yejejwe

Umurongo: 17

ٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَٱذۡكُرۡ عَبۡدَنَا دَاوُۥدَ ذَا ٱلۡأَيۡدِۖ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ

- ئەی پێغەمبەر - ئارام بگرە لەسەر ئەو قسە و قسەڵۆکانەی ئەو بێباوەڕانە دەیکەن و پێی ڕازی نیت، وە بیری داودی بەندەمان بکەرەوە کە خاوەنی ھێز و توانایەکی زۆر بوو لە ڕووبەڕوبونەوە و ڕیشەکێش کردنی دوژمنەکانی، وە ئارام گریش بوو لەسەر تاعەت و گوێڕایەڵی اللە تەعالا، بێگومان ئەو کەسێکی زۆر گەڕاوە بوو بۆ لای پەروەردگاری بە تەوبەکردن و ئەنجامدانی ئەو کار و کردەوانەی جێگای ڕەزامەندی ئەو بێت.

Umurongo: 18

إِنَّا سَخَّرۡنَا ٱلۡجِبَالَ مَعَهُۥ يُسَبِّحۡنَ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِشۡرَاقِ

بێگومان ئێمە چیاکانمان ڕامھێنا بوو بە تەسبیحاتەکانی داود ئەوانیش تەسبیحاتیان دەکرد لە کۆتایی ڕۆژ و سەرەتاکەیەوە کاتی خۆر ھەڵاتن.

Umurongo: 19

وَٱلطَّيۡرَ مَحۡشُورَةٗۖ كُلّٞ لَّهُۥٓ أَوَّابٞ

وە باڵندەکانیشمان ڕامھێنابوو، ھەموویان لەھەواو کۆدەبوونەوە، گەردنکەچ و گوێڕایەڵی بوون، لەدوای ئەوەوە تەسبیحاتیان دەکرد.

Umurongo: 20

وَشَدَدۡنَا مُلۡكَهُۥ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡحِكۡمَةَ وَفَصۡلَ ٱلۡخِطَابِ

پاشایەتیەکەیمان بەھێز کرد، بەوەی ھەیبەت و ھێز و سەرکەوتنمان پێدابوو بەسەر دوژمنەکانیدا، وە حیکمەت و دانایی و پێغەمبەرێتیشمان پێ بەخشی، وە لە قسەکردن و بڕیارداندا توانای ڕوونکردنەوەی تەواو و یەکلایی کردنەوەمان پێ دابوو.

Umurongo: 21

۞ وَهَلۡ أَتَىٰكَ نَبَؤُاْ ٱلۡخَصۡمِ إِذۡ تَسَوَّرُواْ ٱلۡمِحۡرَابَ

- ئەی پێغەمبەر - ئایا ھەواڵی دوو کەسە ناکۆکەکەت پێگەیشت کاتێک سەرکەوتن بەسەر دیواری خەڵوەتگاکەی داودا (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) ؟

Umurongo: 22

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَىٰ دَاوُۥدَ فَفَزِعَ مِنۡهُمۡۖ قَالُواْ لَا تَخَفۡۖ خَصۡمَانِ بَغَىٰ بَعۡضُنَا عَلَىٰ بَعۡضٖ فَٱحۡكُم بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَلَا تُشۡطِطۡ وَٱهۡدِنَآ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ

کاتێک لەپڕ خۆیان کردە بەژووردا بۆ لای دواد، ئەویش داچڵەکا و لێیان ترسا، کاتێک بینی بەم شێوە ناباوە خۆیان کرد بە ژووردا بۆ لای، ئەوانیش زانیان داود ترساوە، پێان وت: مەترسە، ئێمە دوو کەسی ناکۆکین یەکێکمان زوڵم و ستەمی لەوی ترمان کردووە، ھاتووین تۆیش بەھەق و دادوەری لە نێوانماندا بڕیار بدەیت، ئەگەر حوکم و بڕیارتدا لەڕاستی لامەدە و ستەم لەکەسمان مەکە، وە ڕێنوماییمان بکە بۆ لای ڕێگای ڕاست، ئەویش ڕێگای سەواب و ھەقە.

Umurongo: 23

إِنَّ هَٰذَآ أَخِي لَهُۥ تِسۡعٞ وَتِسۡعُونَ نَعۡجَةٗ وَلِيَ نَعۡجَةٞ وَٰحِدَةٞ فَقَالَ أَكۡفِلۡنِيهَا وَعَزَّنِي فِي ٱلۡخِطَابِ

یەکێک لەدوو کەسە ناکۆکەکە وتی بە داود (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت): بێگومان ئەم پیاوە برامە، و نەوەد و نۆ مەڕی ھەیە، منیش تەنھا یەک مەڕم ھەیە، داوای ئەو مەڕەی تریش لەمن دەکات کە بیدەمێ، وە لەکاتی قسە کردندا زاڵە بەسەرمدا.

Umurongo: 24

قَالَ لَقَدۡ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعۡجَتِكَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦۖ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡخُلَطَآءِ لَيَبۡغِي بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَقَلِيلٞ مَّا هُمۡۗ وَظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّٰهُ فَٱسۡتَغۡفَرَ رَبَّهُۥ وَخَرَّۤ رَاكِعٗاۤ وَأَنَابَ۩

داودیش حوکم و بڕیاریدا لە نێوانیان، وە وتی بە خاوەن سکاڵاکە: بەدڵنیاییەوە براکەت ستەمی لێکردویت کاتێک داوای لێکردویت ئەو مەڕەی خۆتیشی بدەیتێ و بیخاتە سەر مەڕەکانی تری خۆی، وە بێگومان زۆرێک لەشەریک و ھاوبەشەکان ھەندێکیان زوڵم و ستەم لەھەندێکی تریان دەکەن، بە وەرگرتنی ھەقەکەی و نەبوونی ویژدان و ئینساف، جگە ئەو باوەڕدارانە نەبێت کار و کردەوە چاکەکان ئەنجام دەدەن، ئەوانە خاوەنی ویژدانن لەگەڵ ھاوبەش و شەریکەکانیان و زوڵم وستەمیان لێ ناکەن، ئەم جۆرە کەسانەیش کەمن لەناو خەڵکیدا، داود (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) دڵنیابووەوە کەبێگومان ئێمە بەم ناکۆکیەی نێوان ئەم دوو کەسە تاقیمان کردەوە، داوای لێخۆشبوونی لەپەروەردگاری کرد بەڕوومەتدا کڕنوش و سوژدەی بۆ اللە تەعالا برد و تەوبەی کرد و گەڕایەوە بۆ لای.

Umurongo: 25

فَغَفَرۡنَا لَهُۥ ذَٰلِكَۖ وَإِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَحُسۡنَ مَـَٔابٖ

تەوبەکەمان لێ گیرا کرد و لێی خۆش بووین، وە بێگومان داود پلە و پایە لای ئێمە بەرزە و لە نزیکەکانمانە، وە دواڕۆژێکی چاکیشی ھەیە.

Umurongo: 26

يَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلۡنَٰكَ خَلِيفَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱحۡكُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ ٱلۡهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا نَسُواْ يَوۡمَ ٱلۡحِسَابِ

ئەی داود ئێمە تۆمان کردووە بە جێنشین لە زەویدا، حوکم و بڕیار و بابەتە ئاینی و دونیاییەکان جێ بەجێ بکە، وە بەدادگەری لە نێوان خەڵکیدا بڕیار بدە، وە شوێن ھەواو و ئارەزووی خۆت مەکەوە لەکاتی بڕیاردان لە نێوانیاندا، لەبەر خزمایەتی یان لەبەر نزیکی و ھاوڕێیەتی بە لای کەسێکیاندا داینەتاشی یان دوژمنایەتی کەسێکی تریان بکەیت، ئەو کاتە ھەواو ئارەزووت گومڕات دەکات و لە ڕێگای ڕاست لاتدەدا، بێگومان ئەوانەی لەسەر ڕێگای ڕاست گومڕا دەبن و لادەدەن، سزای سەختیان بۆ ھەیە لەبەر ئەوەی ڕۆژی لێپریسنەوەیان لەبیر کردبوو، چونکە ئەگەر لەبیریان بوایە و بترسانایە لێی بە ھەوا و ئارەزوویان لەھەق و ڕاستی لایان نەدەدا.

Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:

• بيان فضائل نبي الله داود وما اختصه الله به من الآيات.

ڕوونکردنەوەی فەزڵ و چاکەکانی داود و ئەو نیشانە و موعجیزانەی تایبەت بوون بەوەوە.

• الأنبياء - صلوات الله وسلامه عليهم - معصومون من الخطأ فيما يبلغون عن الله تعالى؛ لأن مقصود الرسالة لا يحصل إلا بذلك، ولكن قد يجري منهم بعض مقتضيات الطبيعة بنسيان أو غفلة عن حكم، ولكن الله يتداركهم ويبادرهم بلطفه.

پێغەمبەران (سەڵات و سەلامی اللە تەعالایان لێ بێت) پارێزراون لە ھەڵە و کەمووکورتی، لە گەیاندنی ئەو پەیامەی لە اللە تەعالاوە پێیان گەیشتووە، چونکە مەبەستی پەیامەکەیان بەوە نەبێت نایەتەدی، بەڵام ھەندێک جار ھەندێک ڕووداویان لێ ڕوو دەدا جا بەھۆکاری لەبیرچوونەوە یان بێ ئاگایی بێت لەو حوکم و بڕیارە، خێرا اللە تەعالا بە لوتف و میھرەبانی خۆی ئاگاداریان دەکاتەوە و تێیان دەگەیەنێت.

• استدل بعض العلماء بقوله تعالى: ﴿ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ اْلْخُلَطَآءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ ﴾ على مشروعية الشركة بين اثنين وأكثر.

ھەندێک لە زانایان ئەم ئایەتەیان کردووە بە بەڵگە (وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ اْلْخُلَطَآءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ) بۆ مەشروعییەت و دروستی ھاوبەشی و شەراکەت لە نێوان دوو کەس یان زیاتر.

• ينبغي التزام الأدب في الدخول على أهل الفضل والمكانة.

پێویستە مرۆڤ پابەند بێت بە ڕەوشت و ئاکارە جوانەکانەوە لە کاتی چوونە ژوورەوە بۆ لای کەسانی خاوەن چاکە و پلە و پایە.