Ibisobanuro by'amagambo Isura Attah’riim - Ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu mu rurimi rw'igikurudi, bikaba ari incamacye y'ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu. - numero y'urupapuro 560 - ububiko bwa qor'an yejejwe

التحریم

Impamvu y'isura:

الدعوة إلى إقامة البيوت على تعظيم حدود الله وتقديم مرضاته وحده.

بانگەوازى بۆ دامەزراندنی ماڵ لەسەر بەمەزندانانى سنوورەکانى خواى گەورە و پێشخستنی ڕەزامەندی ئەو زاتە بەتەنها.

---

Umurongo: 1

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكَۖ تَبۡتَغِي مَرۡضَاتَ أَزۡوَٰجِكَۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

.ئەی پێغەمبەر بۆچی شتێک لە خۆت حەرام دەکەیت لەکاتێکدا اللە تەعالا بۆی حەڵاڵ کردوویت لەزەت له ماریەی كەنیزەكت وەربگریت؟ ئایا دەتەوێت ژنەکانت ڕازی بکەیت لەبەر ئەوەی غیرەیان لێكرد؟ لەبەرامبەر ئەو کارەدا الله تەعالا لێت خۆش بووە، وه زۆریش میهرەبانە بەرامبەرت.

Umurongo: 2

قَدۡ فَرَضَ ٱللَّهُ لَكُمۡ تَحِلَّةَ أَيۡمَٰنِكُمۡۚ وَٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡحَكِيمُ

بێگومان اللە تەعالا ھەڵوەشاندنەوەی سوێندەکانی بۆ بڕیارداون (بەوەی کەفارەتی بدەن) ئەگەر بینیتان كەفارەتدان خێری تێدایه، یان شكاندنەكەی باشتره، الله تەعالا پشتیوان و یارمەتیدەرتانە، ھەر ئەویشە زانایایه بەحاڵ و گوزەرانتان و ئەوەیش بەرژەوەندیتانی تێدایە، وە زۆریش دانا و کاربەجێیه لە شەریعەتەكەی و قەدەرەكەیدا.

Umurongo: 3

وَإِذۡ أَسَرَّ ٱلنَّبِيُّ إِلَىٰ بَعۡضِ أَزۡوَٰجِهِۦ حَدِيثٗا فَلَمَّا نَبَّأَتۡ بِهِۦ وَأَظۡهَرَهُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ عَرَّفَ بَعۡضَهُۥ وَأَعۡرَضَ عَنۢ بَعۡضٖۖ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِۦ قَالَتۡ مَنۡ أَنۢبَأَكَ هَٰذَاۖ قَالَ نَبَّأَنِيَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡخَبِيرُ

کاتێک پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) بە نھێنی قسەیەکی درکاند لای خاتوو حەفصە و بەڵێنیدا كە نزیكی ماریەی خێزانی نەكەوێتەوە، پاشان کاتێک خاتوو حەفصەیش قسەکەی گەیاندە (خاتوو عائشە)، اللە تەعالایش پێغەمبەری لەمە ئاگادار کردەوە کە (خاتوو حەفصە) نھێنییەکەتی باس کردووە، ئەمجا پێغەمبەریش (صلی اللە علیە وسلم) ھەندێکی لەو قسانەی باس کرد بۆ (خاتوو حەفصە و گلەیی لێکرد) و ھەندێکی تری باس نەکرد، وە کاتێکیش (خاتوو حەفصە) پێی وت: کێ ئەم ھەواڵەی پێ گەیاندیت؟ ئەویش فەرمووی: پەروەردگاری زاناو بە ئاگا لە گشت نھێنییەکان ئاگاداری کردم.

Umurongo: 4

إِن تَتُوبَآ إِلَى ٱللَّهِ فَقَدۡ صَغَتۡ قُلُوبُكُمَاۖ وَإِن تَظَٰهَرَا عَلَيۡهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ مَوۡلَىٰهُ وَجِبۡرِيلُ وَصَٰلِحُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَعۡدَ ذَٰلِكَ ظَهِيرٌ

ئەم ئایەتە ڕوو دەکاتە خاتوو حەفصە و خاتوو عائیشە و پێیان دەڵێت : ئەگەر تەوبە بکەن و بگەڕێنەوە بۆ لای اللە تەعالا کارێکی باشتان کردووە، چونکە بەڕاستی بەو کارەتان دڵتان لایدا لە هەق و ڕاستی، وە حەزی بەوە كرد كە پێغەمبەر پێی ناخۆش بوو لەوەی دوور بكەوێتەوە لە ماریەی كەنیزەكی و لەسەر خۆی حەرام بكات، وە ئەگەر پشتی یەکتر بگرن (دژ بە پێغەمبەر - صلی اللە علیە وسلم - سەرکەوتوو نابن) چونکە بێگومان اللە تەعالا و جوبرەئیل و پیاوچاکان پشتیوان و یارمەتیدەری ئەون، لەپاش ئەوان فریشتەکانیش ھاوکار و پشتیوانن بۆی (واتە ئەگەر بتانەوێت دژایەتی بکەن ھیچتان پێ ناکرێت چونکە ئەو پشتیوانی زۆری ھەیە).

Umurongo: 5

عَسَىٰ رَبُّهُۥٓ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبۡدِلَهُۥٓ أَزۡوَٰجًا خَيۡرٗا مِّنكُنَّ مُسۡلِمَٰتٖ مُّؤۡمِنَٰتٖ قَٰنِتَٰتٖ تَٰٓئِبَٰتٍ عَٰبِدَٰتٖ سَٰٓئِحَٰتٖ ثَيِّبَٰتٖ وَأَبۡكَارٗا

ئەگەر پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) تەڵاقتان بدات ئەوە دڵنیابن کە پەروەردگار لە بری ئێوە ژنانی باشتری دەداتێ، ژنانی موسڵمانی ئیمانداری ملەکەچی پەروەردگار و تەوبەکاری خواپەرستی ڕۆژووگر لە بێوەژنان و كیژانیش، كه هیچ كەس نەچووبێتە لایان، بەڵام پێغەمبەر تەڵاقی نەدان.

Umurongo: 6

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَأَهۡلِيكُمۡ نَارٗا وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلۡحِجَارَةُ عَلَيۡهَا مَلَٰٓئِكَةٌ غِلَاظٞ شِدَادٞ لَّا يَعۡصُونَ ٱللَّهَ مَآ أَمَرَهُمۡ وَيَفۡعَلُونَ مَا يُؤۡمَرُونَ

ئەی ئەوانەی باوەڕتان هێناوە بە الله تەعالا و كار بەشەریعەتەكەی دەكەن خۆتان و ماڵ و منداڵ و کەسوکارتان بپارێزن لە ئاگری دۆزەخ، ئاگرێک کە سوتەمەنێکەی خەڵکی (بێباوەڕ) و بەردە، سەرپەرشت و دەرگاوانی ئەو دۆزەخە کۆمەڵە فریشتەیەکی دڵ ڕەق و زبر و توند و تیژن کە بەھیچ شێوەیەک سەرپێچی اللە تەعالا ناکەن، بەھەر کارێکیش فەرمانیان پێ بکرێت ئەنجامی دەدەن.

Umurongo: 7

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَعۡتَذِرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّمَا تُجۡزَوۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

(لە قیامەتدا بە بێباوەڕان) دەوترێت: ئەی ئەوانەی بێباوەڕن بە اللە تەعالا ئەمڕۆ ھیچ بڕ و بیانوو و عوزرێک مەھێننەوە بۆ ئەو كوفر و تاوان و گوناهەی لەسەری بوون، چونکە بەڕاستی هیچ بڕوبیانویەكتان لێوەرناگیرێت، تەنھا تۆڵە و سزای ئەو کار وکردەوانە لێ دەسەنرێتەوە کە (لە دونیا) کردوتانە، لە كوفر و بێباوەڕی و بەدرۆ زانینی پێغەمبەران.

Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:

• مشروعية الكَفَّارة عن اليمين.

كەفارەتدانی سوێند لەئاینی پیرۆزی ئیسلامدا كارێكی رێگا پێدراوە.

• بيان منزلة النبي صلى الله عليه وسلم عند ربه ودفاعه عنه.

بەرزی وبڵندی پلە وپایەی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) لای اللە تەعالا وبەرگری لێكردنی.

• من كرم المصطفى صلى الله عليه وسلم مع زوجاته أنه كان لا يستقصي في العتاب فكان يعرض عن بعض الأخطاء إبقاءً للمودة.

یەكێك لەڕێز و شكۆی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) لەگەڵ خێزانەكانیدا ئەوە بووە: كەسێك نەبووە زۆر ڕۆبچێت لەسەرزەنشت كردنیان، بەڵكو چاوپۆشی كردووه لە هەندێك هەڵە و كەموكورتیان تاوەكو خۆشەویستی نێوانیان بەردەوام بێت.

• مسؤولية المؤمن عن نفسه وعن أهله.

لێپرسراوییەتی كەسی باوەڕدار بەرامبەر خۆی و ماڵ و منداڵی.