Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro mugikurdiya - swalahuddin * - Ishakiro ry'ibisobanuro
سورەتی الحاقة
ٱلۡحَآقَّةُ
سووره‌تی (حاققه) (واته: حه‌قیقه‌ت و راستییه‌كان) سووره‌تێكى مه‌ككى یه‌و (٥٢) ئایه‌ته بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [ الْحَاقَّةُ (١) ] ناوێكه له ناوه‌كانی قیامه‌ت له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ڕۆژی قیامه‌ت ڕۆژێكی حه‌قه‌و هه‌موو حه‌قیقه‌ت و ڕاستییه‌كانی تیادا ده‌رئه‌كه‌وێ وه هه‌موو به‌ڵێن و هه‌ڕه‌شه‌كانی تیادا جێبه‌جێ ئه‌بێ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
كَذَّبَتۡ ثَمُودُ وَعَادُۢ بِٱلۡقَارِعَةِ
[ كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ (٤) ] قه‌ومی ثهمود كه صاڵح پێغه‌مبه‌ریان - صلی الله علیه وسلم - بۆ نێردرابوو، وه قه‌ومی عادیش كه هود پێغه‌مبه‌ریان - صلی الله علیه وسلم - بۆ نێردرابوو ئه‌م دوو قه‌ومه هه‌ردووكیان (قاریعه)یان به‌درۆ زانی (قاریعه)یش: ناوێكی تره له ناوه‌كانی قیامه‌ت له‌به‌ر ئه‌وه‌ی به ترسناكی و ناخۆشی دیمه‌نه‌كانی له دڵ ئه‌دات.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهۡلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ
{له‌ناوبردنى كافران } [ فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ (٥) ] قه‌ومی ثهمود كه قه‌ومی صاڵح پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - بوون خوای گه‌وره به‌هۆی تاوانه‌كه‌یانه‌وه له‌ناوی بردن، یاخود سزایه‌كی بۆ ناردن كه ده‌نگێك بوو هه‌موو سنووره‌كانی به‌زاندو به‌و ده‌نگه له‌ناوی بردن.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَمَّا عَادٞ فَأُهۡلِكُواْ بِرِيحٖ صَرۡصَرٍ عَاتِيَةٖ
[ وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ (٦) ] وه قه‌ومی عادیش كه هود پێغه‌مبه‌ری - صلی الله علیه وسلم - بۆ ناردن خوای گه‌وره له‌ناوی بردن به بایه‌ك كه له‌وپه‌ڕی ساردیدا بوو ساردییه‌كی زۆر سه‌خت وه هه‌ڵكردنه‌كه‌یشی هه‌ر زۆر سه‌خت بوو وه كاته‌كه‌یشی زۆر درێژ بوو (عَاتِيَةٍ) واته: كاته‌كه‌ی درێژ بوو وه هه‌ڵكردنی سه‌خت بوو، یاخود وتراوه: ئه‌و بایه له ژێر ده‌ستی فریشته‌كانی خه‌زێنه‌ی با ده‌رچوو به فه‌رمانی خوای گه‌وره بۆیه بایه‌كه به‌بێ حساب بوو وه‌كو بایه‌كی ئاسایی نه‌بوو.
Ibisobanuro by'icyarabu:
سَخَّرَهَا عَلَيۡهِمۡ سَبۡعَ لَيَالٖ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومٗاۖ فَتَرَى ٱلۡقَوۡمَ فِيهَا صَرۡعَىٰ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٍ خَاوِيَةٖ
[ سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ ] خوای گه‌وره ئه‌و بایه‌ی نارده سه‌ریان ماوه‌ی حه‌وت شه‌و و هه‌شت ڕۆژ [ حُسُومًا ] به‌رده‌وام یه‌ك له دوای یه‌ك ئه‌و بایه هیچ كات هێمن و ئارام نه‌ده‌بووه‌وه، یاخود (حُسُومًا) هه‌موویانی له‌ناوبردو كۆتایی پێ هێنان [ فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى ] ئه‌و قه‌ومه كه ئه‌و بایه‌یان به‌سه‌ردا هات ئه‌بینی هه‌ر هه‌موویان مردوونه‌و له زه‌ویه‌كه كه‌وتوونه [ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ (٧) ] وه‌كو قه‌دی دارخورمایه‌كیان لێهات كه له زه‌ویدا كه‌وتبێت و ڕزا بێت، بایه‌كه لێیده‌دان و ده‌یدان به زه‌ویداو ده‌یكوشتن.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَجَآءَ فِرۡعَوۡنُ وَمَن قَبۡلَهُۥ وَٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتُ بِٱلۡخَاطِئَةِ
[ وَجَاءَ فِرْعَوْنُ وَمَنْ قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ (٩) ] فیرعه‌ون و ئوممه‌ته كافره‌كانی پێش خۆیشی وه دێیه‌كانی قه‌ومی (لوط) هه‌ر هه‌موویان كرده‌وه خراپه‌كه‌یان كرد كه شه‌ریك دانان بوو بۆ خوا، وه تاوان و سه‌رپێچی كردن بوو، وه به (قِبَلِهِ) ده‌خوێنرێته‌وه واته: ئه‌وانه‌ى لاى فیرعه‌ون بوون له‌سه‌رده‌مى خۆى له شوێنكه‌وتوانى وه‌كو كافرانى (قیبتى).
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَعَصَوۡاْ رَسُولَ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَهُمۡ أَخۡذَةٗ رَّابِيَةً
[ فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ ] وه سه‌رپێچی پێغه‌مبه‌ری خوای گه‌وره‌یان كرد [ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَابِيَةً (١٠) ] خوای گه‌وره‌ش بردیانییه‌وه بردنه‌وه‌یه‌كی زیاد له بردنه‌وه‌ی ئوممه‌ته‌كانی تر، یاخود به‌هیلاكده‌ر، یان زۆر سه‌خت و گه‌وره، یان زۆر به‌ئێش و ئازار.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلۡمَآءُ حَمَلۡنَٰكُمۡ فِي ٱلۡجَارِيَةِ
[ إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ (١١) ] كاتێك كه زریان و ئاوی قه‌ومی نوح به‌رز بووه‌وه‌و سنووری به‌زاند ئه‌ی موسڵمانان ئێمه ئێوه‌مان خسته ناو كه‌شتییه‌كه‌وه، واته: له پشتی باوكتاندا بوون، ئه‌و كه‌سانه‌ی كه له كاتی نوحدا بوون كه هه‌موو مرۆڤایه‌تی دووباره له‌وان ده‌ستی پێ كرده‌وه ئه‌وانمان هه‌ڵگرت و خستیانمانه ناو كه‌شتییه‌كه‌وه، فه‌رمانمان پێ كردن و كه‌شتیان دروست كردو چوونه ناوی.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِنَجۡعَلَهَا لَكُمۡ تَذۡكِرَةٗ وَتَعِيَهَآ أُذُنٞ وَٰعِيَةٞ
[ لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً ] تا ئه‌و ڕووداوه ببێته په‌ندو عیبره‌ت بۆ ئێوه ئه‌ی ئوممه‌تی محمد - صلی الله علیه وسلم - له‌سه‌ر تواناو ده‌سه‌ڵاتی خوای گه‌وره، یان كه‌شتیمان هێشته‌وه تا له ده‌ریا پێى بڕۆن و ببێته په‌ندو عیبره‌ت [ وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ (١٢) ] وه گوێیه‌كیش كه شت ببیستێت و بپارێزێت ئه‌و گوێیه له‌م به‌خششه تێ ئه‌گات و وه‌ری ئه‌گرێت و ئه‌یپارێزێت و له یادی ناكات و سودى لێده‌بینێت.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَحُمِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةٗ وَٰحِدَةٗ
[ وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً (١٤) ] وه زه‌وی و شاخه‌كان له شوێنی خۆیان ئه‌جوولێندرێن و هه‌ڵئه‌كه‌ندرێن به فه‌رمان و تواناو ده‌سه‌ڵاتی خوای گه‌وره ئه‌و كاته به یه‌كجار هه‌مووی تێكئه‌شكێ و وردو خاش ئه‌بێ و ڕائه‌خرێ و نامێنێ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱلۡمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرۡجَآئِهَاۚ وَيَحۡمِلُ عَرۡشَ رَبِّكَ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ ثَمَٰنِيَةٞ
[ وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا ] وه فریشته‌كانیش له‌ملاو له‌ولای ئاسمانه‌وه ڕاوه‌ستاون، یاخود لای ده‌رگاكانی ئاسمانه‌وه ڕاوه‌ستاون و چاوه‌ڕوانی فه‌رمانی خوای گه‌وره‌ن كه فه‌رمانیان پێ بكات دابه‌زنه سه‌ر زه‌وی و ده‌وری زه‌وی بگرن [ وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ (١٧) ] له‌سه‌رووی ئه‌مانیشه‌وه له‌سه‌رووی ئاسمانیشه‌وه هه‌شت مه‌لائیكه‌ت، یان هه‌شت پۆل و كۆمه‌ڵ مه‌لائیكه‌ت عه‌رشی خوای گه‌وره‌یان هه‌ڵگرتووه كه له‌وپه‌ڕی گه‌وره‌ییدان وه خوای گه‌وره خۆی نه‌بێ كه‌س نازانێ ژماره‌یان چه‌نده، پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - ده‌فه‌رمێت: (خواى گه‌وره رێگاى دام باسى فریشته‌یه‌ك له فریشته‌كانى هه‌ڵگرى عه‌رشى خواى گه‌وره بكه‌م كه نێوان نه‌رمى گوێى تا بان شانى ماوه‌ى حه‌وت سه‌د ساڵه).
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَوۡمَئِذٖ تُعۡرَضُونَ لَا تَخۡفَىٰ مِنكُمۡ خَافِيَةٞ
[ يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَى مِنْكُمْ خَافِيَةٌ (١٨) ] له‌و ڕۆژه‌دا كرده‌وه‌كانتان هه‌مووی نیشان ئه‌درێ و ئه‌خرێته ڕوو وه هیچ شتێك له وته‌و كرده‌وه‌كانی ئێوه له خوای گه‌وره ناشاردرێته‌وه‌و هه‌مووی ئاماده‌یه، له نهێنی و ئاشكرا، له باش و خراپ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ
{ئه‌وانه‌ى كتاب و په‌ڕاو و نامه‌ى كرده‌وه‌كانیان به ده‌ستی ڕاست پێ ده‌درێ} [ فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ ] له‌و ڕۆژه‌دا هه‌ر كه‌سێك كتاب و په‌ڕاو و نامه‌ى كرده‌وه‌كانی به ده‌ستی ڕاستی پێ بدرێ نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه ئه‌و كه‌سه به‌هه‌شتییه [ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ (١٩) ] ئه‌میش له خۆشیدا هاوار ئه‌كات و ئه‌ڵێ: وه‌رن كتابه‌كه‌ی من وه‌ربگرن و بیخوێننه‌وه، چونكه ده‌زانێت پڕه له چاكه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ
[ إِنِّي ظَنَنْتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ (٢٠) ] من دڵنیابووم وه یه‌قینم هه‌بوو كه ڕۆژی قیامه‌ت هه‌یه، یان ڕووبه‌ڕووی ئه‌م حسابه ئه‌بمه‌وه، واته كه خوای گه‌وره له تاوانه‌كانم خۆش ئه‌بێ وه لێم ئه‌بوورێ وه موحاسه‌به‌م ناكات و ئه‌مخاته به‌هه‌شته‌وه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَآ أَسۡلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡأَيَّامِ ٱلۡخَالِيَةِ
[ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ (٢٤) ] له‌ناو به‌هه‌شتدا پێیان ده‌وترێت: بخۆن و بخۆنه‌وه‌و نۆشی گیانتان بێ خواردنه‌وه‌یه‌كی پاك و چاك به‌هۆی ئه‌و كرده‌وه چاكانه‌ی كه له دونیادا كردووتانه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُوتَ كِتَٰبِيَهۡ
{ئه‌وانه‌ى كتاب و په‌ڕاو و نامه‌ى كرده‌وه‌كانیان به ده‌ستی چه‌پ پێ ده‌درێ} [ وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ ] به‌ڵام كه‌سێك ئه‌گه‌ر نامه‌و په‌ڕاوی كرده‌وه‌كانی به‌ده‌ستی چه‌پی پێ بدرێ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌ستی ڕاستی به‌ستراوه‌ته‌وه به پشتییه‌وه [ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ (٢٥) ] ئه‌ڵێ: خۆزگایا ئه‌م كتابه‌م هه‌ر وه‌رنه‌گرتایه كاتێك كه ئه‌یبینێ پڕه له تاوان و خراپه‌كاری.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَمۡ أَدۡرِ مَا حِسَابِيَهۡ
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰلَيۡتَهَا كَانَتِ ٱلۡقَاضِيَةَ
[ يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ (٢٧) ] خۆزگه ئه‌و مردنه‌ی كه مردم دووباره زیندوو نه‌بوومایه‌ته‌وه، چه‌ندێك مردن له‌لای خه‌ڵكى ناخۆشه له‌وێ مرۆڤی كافرو بێباوه‌ڕو خراپه‌كار ئاواته‌خوازه به مردن، چونكه ئه‌زانێ دواتر به‌ره‌و سزای خوای گه‌وره ئه‌ڕوات.
Ibisobanuro by'icyarabu:
هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ
[ هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ (٢٩) ] هه‌ر حوجه‌و به‌ڵگه‌یه‌ك كه له دونیا به‌ده‌ستمه‌وه بوو ئێستا هه‌مووی ڕۆیشت و نه‌ما له‌به‌ر ئه‌وه‌ی له ڕاستیدا به‌ڵگه نه‌بووه به‌ڵكو شوبهه‌و گومان بووه، یاخود (سُلْطَان) واته: هه‌موو پله‌و پایه‌و ده‌سه‌ڵاتێك كه هه‌مبووه له دونیا هه‌ر هه‌مووی ڕۆیشت و هیچی فریام نه‌كه‌وت و له‌گه‌ڵمدا نه‌هات.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنۡ غِسۡلِينٖ
[ وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ (٣٦) ] وه هیچ خواردنێكیشی پێ نادرێ له‌ناو دۆزه‌خدا جگه له (غیسلین) كه داری زه‌قومه ژه‌قنه‌بووته، یاخود وتراوه: ئه‌و كێماو و زوخاو و خوێنه‌یه كه له‌ناو ئاگری دۆزه‌خدا له له‌شی دۆزه‌خییه‌كان ئه‌چۆڕێته‌وه به‌هۆی سزاوه ته‌نها ئه‌وه‌یان پێ ئه‌درێ و ئه‌وه خواردنیانه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَا تُبۡصِرُونَ
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ
[ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ (٤٠) ] ئه‌م قورئانه پیرۆزه جبریل له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه هێناوێتی بۆ پێغه‌مبه‌رێكی به‌ڕێز كه محمده - صلی الله علیه وسلم - كه به باشترین شێواز گه‌یاندوویه‌تى، كه وته‌و فه‌رمووده‌و فه‌رمایشتی خواى گه‌وره‌یه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَاعِرٖۚ قَلِيلٗا مَّا تُؤۡمِنُونَ
[ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ ] وه ئه‌م قورئانه پیرۆزه قسه‌ی شاعیرێك نیه وه‌كو ئێوه كه ئه‌ڵێن: محمد - صلی الله علیه وسلم - شاعیره، به‌ڵكو پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - له ژیانیدا شاعیر نه‌بووه‌و شیعری نه‌زانیوه [ قَلِيلًا مَا تُؤْمِنُونَ (٤١) ] به‌ڵام كه‌مێكتان هه‌یه ئیمانێكی ڕاسته‌قینه ئیمانی پێ بهێنن.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا بِقَوۡلِ كَاهِنٖۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
[ وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ ] یان هه‌ندێك جار ئه‌یانووت ئه‌مه‌ی محمد - صلی الله علیه وسلم - فاڵچێتییه‌و محمد - صلی الله علیه وسلم - فاڵچییه‌و قسه‌كه‌یشی فاڵه‌و گرتوویه‌تییه‌وه، به‌ڵكو فاڵیش نیه [ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ (٤٢) ] به‌ڵام كه‌مێكتان هه‌یه كه بیر بكه‌نه‌وه بیر كردنه‌وه‌یه‌ك كه سوودتان پێ بگه‌یه‌نێ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
[ تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ (٤٣) ] به‌ڵكو ئه‌م قورئانه پیرۆزه دابه‌زێندراوه له‌لایه‌ن په‌روه‌ردگاری هه‌موو جیهانه‌وه كه فه‌رمووده‌و فه‌رمایشتی خۆیه‌تی و داوێتی به جبریل و جبریلیش هێناویه‌تی بۆ پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - .
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ
[ وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ (٤٤) ] ئه‌گه‌ر وه‌كو ئێوه ئه‌ڵێن: محمد - صلی الله علیه وسلم - هه‌ندێك قسه له خۆیه‌وه به‌ناو ئێمه‌وه بكات و وه‌حی نه‌بێت و بڵێ ئه‌مه وه‌حیه‌و له‌لایه‌ن خوای گه‌وره‌وه بۆم هاتووه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ
[ لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ (٤٥) ] ئه‌وه به‌ده‌ستی ڕاست ئه‌یبه‌ینه‌وه له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌ستی ڕاست به‌هێزتره، یاخود به ده‌ستی ڕاستی پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - ئه‌یبه‌ینه‌وه‌و تۆڵه‌ی لێ ئه‌سه‌نین و سزای ئه‌ده‌ین، به‌ڵام وانه‌بووه به‌ڵكو ئه‌وه‌ی كه پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - فه‌رموویه‌تی كه‌لامی خوای گه‌وره‌و قورئانی خوای گه‌وره‌و وه‌حی خوای گه‌وره بووه، (كه‌واته حه‌رامه‌و تاوانى گه‌وره‌یه به نه‌زانى به ناوى خواى گه‌وره‌و دینه‌كه‌یه‌وه قسه بكرێت، چونكه خواى گه‌وره رازى نیه پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - له خۆیه‌وه به ناوێوه قسه بكات چ جاى ئێمه).
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَمَا مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ عَنۡهُ حَٰجِزِينَ
[ فَمَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ (٤٧) ] وه كه ئێمه سزای ئه‌و بده‌ین هیچ كه‌سێك له ئێوه نیه كه ڕزگاری بكات وه ڕێگری له ئێمه بكات كه نه‌توانین سزای بده‌ین به‌ڵكو سه‌ختترین سزای ئه‌ده‌ین، به‌ڵام پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - وای نه‌كردووه‌و راستگۆ بووه‌و جبریلیش ئه‌مین بووه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِنَّا لَنَعۡلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ
[ وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنْكُمْ مُكَذِّبِينَ (٤٩) ] وه ئێمه ئه‌زانین سه‌ره‌ڕای هاتنی پێغه‌مبه‌ری خواو - صلی الله علیه وسلم - دابه‌زینی قورئان و ئه‌و موعجیزه گه‌وره‌و روونكردنه‌وانه هێشتا كه‌سانێك له ئێوه هه‌یه كه باوه‌ڕی به قورئان نیه‌و قورئان به‌درۆ ئه‌زانێ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Ibisobanuro by'amagambo Isura: Alhaaqat (Ukuri)
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro mugikurdiya - swalahuddin - Ishakiro ry'ibisobanuro
ibisobanuro bya Qoraani ntagatifu mururi,mi rw;igukurude byasobanuwe na swallahu diini Abdul kariim