Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة اللوهيا * - Ishakiro ry'ibisobanuro


Ibisobanuro by'amagambo Isura: Al Maidat   Umurongo:

Al-Maidah (IMESA ILIKHWO EFIAKHULIA)

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِۚ أُحِلَّتۡ لَكُم بَهِيمَةُ ٱلۡأَنۡعَٰمِ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ غَيۡرَ مُحِلِّي ٱلصَّيۡدِ وَأَنتُمۡ حُرُمٌۗ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ مَا يُرِيدُ
Enywe Abasuubila, khole shinga mwalakana. Musubulwa okhulia tsisolo tsiebilenje bine halali tsilia etsia musomelungwa (tsiamwakanibwa). Ne shimuchamilwa okhuyima nimuli mu Hija tawe. Toto Nyasaye abusinjia eshina shinga yenya.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحِلُّواْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ وَلَا ٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَلَا ٱلۡهَدۡيَ وَلَا ٱلۡقَلَٰٓئِدَ وَلَآ ءَآمِّينَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّهِمۡ وَرِضۡوَٰنٗاۚ وَإِذَا حَلَلۡتُمۡ فَٱصۡطَادُواْۚ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ أَن صَدُّوكُمۡ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ أَن تَعۡتَدُواْۘ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Enywe Abasuubila, mulafunaka oluyali lwe ebimanyisio bie idini ya Nyasaye tawe, nohomba omwesi kwoluyali tawe, nohomba oluyali lwetsisolo tsiyilungwa Makka okhusinzwa, nohomba ebie tsisolo etso tsirebungwakho bio khwechesia mbu tsitsia Makka, nohomba oluyali lwa balia basuubilanga okhutsia khunzu yoluyali, okhukoonya tsimbabaasi tsia Nyasaye wabu Omulesi nende obuchami bubwe. Ne nimwakharula mu Hija yenyu, yime (nimwenya). Ne okhusila abandu shichila babekalila okhuula khumusikiti kwa oluyali, khulabakhola okhuba abafuru tawe. Ne khoonyane mubulayi nende okhuria Nyasaye, ne mulakhoonyana mutsimbi nende mubusuku tawe. Ne rie Nyasaye. Toto Nyasaye ni omululu weshinyasio.
Ibisobanuro by'icyarabu:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسۡتَقۡسِمُواْ بِٱلۡأَزۡلَٰمِۚ ذَٰلِكُمۡ فِسۡقٌۗ ٱلۡيَوۡمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِۚ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ فِي مَخۡمَصَةٍ غَيۡرَ مُتَجَانِفٖ لِّإِثۡمٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Mwakanibwa okhulia isolo ifwile, nende amatsayi, nende inyama yeyimbitsi, nende shisinzilwe shilali okhubeela Nyasaye tawe, nende shifwile khulwokhwimika, nende shifwile khulwa okhupwa, nende shifwile khulwa okhukwa, nende shifwile khulwa okhufumurwa olwika, nende shie isolo yindi ilile shiafwa, halali nimunyoola okhushisinza nishishili okhufwa. Ne khandi mukanibwa okhulia eshisinzilwe khulwa okhukholela amasanamu emilukha. Ne ni amakayo khwinywe okhwenya okhumanya akefisile, khunjila yobufumu. Etso tsioosi nitsimbii. Olwalelo, abakhayi bafwile omwoyo mudini yenyu, kho mulabarie tawe, halali rie Esie. Olwalelo, emalile okhubakasilia idini yenyu obulayi muno, nende okhubetsusilia emikabo chianje, ne abachamile obusalamu okhuba idini yenyu. Ne ulia unichilisibwa (nende inzala) obulali okhwenya amabii tawe, (mana yalia ebiakanibwa bino) abula obubii tawe. Toto Nyasaye ni omunji wokhuleshela, omunji wetsimbabaasi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَسۡـَٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡۖ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَمَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُۖ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Bakhurebanga mbu ni shina shia bafuchililwa. Boola mbu, "Mwachamilwa ebilayi bioosi, nende bilia biyimilwe nende tsisolo nende amayoni ebiamwechesia okhuyima. Mubiechesie aka Nyasaye yabechesia. Kho, lie eshia tsibatilile ne mubisomele elira lia Nyasaye. Ne rie Nyasaye. Toto Nyasaye ni Omwangu wokhubala.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱلۡيَوۡمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُۖ وَطَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حِلّٞ لَّكُمۡ وَطَعَامُكُمۡ حِلّٞ لَّهُمۡۖ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِيٓ أَخۡدَانٖۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Olwalelo, mufuchililwa ebilayi bioosi. Ne ebiakhulia bia balia bahebwa Eshitabu bifuchililwa khwinywe; ne ebilibwa bienyu bifuchililwa khubo. Ne mufuchililwa okhuteshia abakhasi abalayi mubasuubili nende abakhasi abalayi mubalia abahebwa Eshitabu, nimwakhabahelesia omurungo kwabu, mwaboya ninabo nikka, obulakhola ninabo obwilasi nohomba okhubabikha tawe. Ne ulia uloba okhusuubila, toto oyo ebikhole bibie biamala biakora; naye mwikulu aliba mubandu abasikha.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَأَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِۚ وَإِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُم مِّنۡهُۚ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجۡعَلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ حَرَجٖ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ وَلِيُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Enywe abasuubila, ni mwema khulwokhulaama, wosie obweni bwenyu nende emikhono chienyu okhula mutsikhumbo, ne bakhe emirwe chienyu, ne wosie ebilenje bienyu okhula mutsikhong’oosi. Ne nimuli nende Janaba, mwisinje. Ne nimuli abalwale nohomba nimuli khuluchendo, nohomba mulala wenyu narula muchoo, nohomba nimwinjilaane nabakhasi mana mwakhaywa okhunyoola amaatsi, awo subilile okhwikhoonyela liloba lilafu. Bakhe obweni bwenyu nende emikhono chienyu. Nyasaye shiyachama okhubara mubunyakhani tawe, halali yenyanga okhubatswenula nende okhubamalisilia emikabo chichie, kho munyoole okhupa orio.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَمِيثَٰقَهُ ٱلَّذِي وَاثَقَكُم بِهِۦٓ إِذۡ قُلۡتُمۡ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Ne yitsulile emikabo chia Nyasaye khwinywe, nende indakano yiye yayalakana ninanyu. Olwa mwaboola mbu, “Khuwulile mana khuloondele.” Ne rie Nyasaye. Toto Nyasaye yamanya muno akali mumioyo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْۚ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Enywe abasuubila, betsenje abemeleli bobwatoto khulwa Nyasaye, murusinjie obuloli buling’anile. Ne okhusilana nende abandu khulabakhola mwakhaya okhubakholela obuleng’aafu tawe. Khole obuleng’aafu. Okhukhola endio khusitinjia omundu hambi muno nende okhuria Nyasaye. Ne rie Nyasaye. Toto Nyasaye ali nende abumanyi muno khu koosi kamukholanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٌ عَظِيمٞ
Nyasaye yalaka balia abasuubila mana nibakhola amalayi mbu balinyoola obulesheli nende omurungo omukhongo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
Ne balia bakhaya mana nibayingasia ebimanyisio biefu, abo nibo abandu bomumulilo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ هَمَّ قَوۡمٌ أَن يَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ فَكَفَّ أَيۡدِيَهُمۡ عَنكُمۡۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Enywe abasuubila, yitsulile emikabo chia Nyasaye khwinywe, olwa Abandu basuubila muno okhuboosiakhwo emikhono chiabu, mana niyekalila emikhono chiabu echo okhuboolakhwo. Ne rie Nyasaye. Ne abasuubili besiche Nyasaye butswa.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ وَلَقَدۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَبَعَثۡنَا مِنۡهُمُ ٱثۡنَيۡ عَشَرَ نَقِيبٗاۖ وَقَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مَعَكُمۡۖ لَئِنۡ أَقَمۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَيۡتُمُ ٱلزَّكَوٰةَ وَءَامَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرۡتُمُوهُمۡ وَأَقۡرَضۡتُمُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ فَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
Ne toto Nyasaye yabukula indache ya Abana ba Israili (abayahudi) ne nikhwemesia mubo abemilisi ekhumi nende babili. Mana Nyasaye naboola mbu, “Toto esie endi halala ninanyu, nimulaama esie mana murusie eshihanwa shia Izaka, mana musuubile Abarumwa banje nende okhubakhoonya, mana muhelesie Nyasaye likofi lilayi, toto ndalabaleshela amabii kenyu ne nditsa okhubenjisia mumikunda chomwikulu chiburangamwo emialo. Kho, ulia ulakhaya mwinywe nikhumalile okhukhola indakano ino, toto alaba akorere injila eya habwene.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Mana khulwa okhufunaka indache khwabu, khwabatsuba, mana nikhukhola emioyo chiabu okhuba emiumu (echilawulilanga amalayi tawe). Bakalukhaninjia amakhuwa okhurula habundu wako, ne bebilila ebuleka mukalia akabetsulisibwa. Ne olatsililila okhunyoola mubo amakhuwa kobukalakala, halali batitisa mubo. Kho baleshele ne olekhane ninabo. Toto Nyasaye yachama abakholanga amalayi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰٓ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَهُمۡ فَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَأَغۡرَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَاوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَسَوۡفَ يُنَبِّئُهُمُ ٱللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
Nende balia baboola mbu, “Efwe khuli abanaswara (abakiristo).” Khwabuluka indakano yabu, halali nibebilila ebuleka khu kalia akabetsulisibwa, mana nikhura hakari wabu obusuku nende okhusilana muno okhula inyanga ya Indukho. Ne Nyasaye alibaboolela akabakholanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ كَثِيرٗا مِّمَّا كُنتُمۡ تُخۡفُونَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖۚ قَدۡ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٞ وَكِتَٰبٞ مُّبِينٞ
Enywe Abandu beshitabu, Omurumwa wefu yamala okhubetsela, owubebaalilanga amanji mukalia akeshitabu akamwali nimwafisa, ne abaleshela amanji. Toto bumalile okhubeetsela obulafu okhurula khu Nyasaye, nende Eshitabu shinoosinjia habulafu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَهۡدِي بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَيُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِهِۦ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Nyasaye alunjisinjia khushio balia baloondanga obuchami bubwe khu tsinjila tsiomulembe, ne abarusinjia mufiilima okhubayila mubulafu khubunyali bubwe, ne abalunjisia okhutsia khunjila ingololofu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۚ قُلۡ فَمَن يَمۡلِكُ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔا إِنۡ أَرَادَ أَن يُهۡلِكَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗاۗ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۚ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Toto bamala okhukhaya balia baboola mbu, “Toto Nyasaye ni omubashe Isa Omwana wa Mariam.” Boola mbu, “Ni wina ulinyala shiosishiosi imbeli wa Nyasaye niyenya okhusishia Omubashe Omwana wa Mariam, nende nyinamwana, nende bioosi bili khushialo?” Ne obwami bwomwikulu nende khushialo nende ebili hakari wabio, nibwa Nyasaye, aloonganga shiayenya. Ne Nyasaye ni omunyali muno wa buli eshindu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ وَٱلنَّصَٰرَىٰ نَحۡنُ أَبۡنَٰٓؤُاْ ٱللَّهِ وَأَحِبَّٰٓؤُهُۥۚ قُلۡ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُمۖ بَلۡ أَنتُم بَشَرٞ مِّمَّنۡ خَلَقَۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
Ne Abayahudi nende Abakiristo baboola mbu, “Efwe khuli abana ba Nyasaye nende abahelwa bebe.” Boola mbu, “Ne shichila shina abahelesinjia eshinyasio khulwetsimbii tsienyu?” Halali, enywe mulisa abandu mubayaloonga; aleshelanga owayenya, ne ahelesinjia eshinyasio wayenya. Ne ni bwa Nyasaye obwami bwomwikulu nende khushialo nende bili hakari wabio. Ne amakalushilo ni ewuwe butswa.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ عَلَىٰ فَتۡرَةٖ مِّنَ ٱلرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٖ وَلَا نَذِيرٖۖ فَقَدۡ جَآءَكُم بَشِيرٞ وَنَذِيرٞۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Enywe Abandu beshitabu, toto Omurumwa wefu yamala okhubeetsela, abeenosilie ebise bia abarumwa bandi bawumao; mulakhetsa mwaboola mbu, “Omwikanyilisi nohomba owureranga akomwikhoyo shiyakhwitsila tawe.” Toto yabetsela owureranga akomwikhoyo nende omwikanyilisi. Ne Nyasaye ni Omunyali muno wabuli eshindu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ جَعَلَ فِيكُمۡ أَنۢبِيَآءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكٗا وَءَاتَىٰكُم مَّا لَمۡ يُؤۡتِ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Ne olwa Musa yaboolela Abandu bebe mbu, “Enywe abandu banje, yitsulile emikabo chia Nyasaye khwinywe, olwa yakhola Abarumwa mwinywe, ne nabakhola enywe okhuba abaami, mana nabahelesia akayalahelesiakhwo yesiyesi mubiloonje bioosi tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰقَوۡمِ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡأَرۡضَ ٱلۡمُقَدَّسَةَ ٱلَّتِي كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَارِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
Enywe abandu banje, injile mumukunda kwoluyali okwa Nyasaye yabalachila, ne mulakalukha inyuma tawe; mwakalukhana okhuba abokhusikha."
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ فِيهَا قَوۡمٗا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَا حَتَّىٰ يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِنَّا دَٰخِلُونَ
Baboola mbu, “Ewe Musa, toto eyo abandu baliyo abamakhakha. Ne efwe shikhulenjilayo tawe okhuula baruleyo. Nibarulayo, toto efwe khulenjilayo."
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمَا ٱدۡخُلُواْ عَلَيۡهِمُ ٱلۡبَابَ فَإِذَا دَخَلۡتُمُوهُ فَإِنَّكُمۡ غَٰلِبُونَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَتَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Abandu babili mubalia abaria emikabo chia Nyasaye khubo baboola mbu, “Benjilile mumuliango kuno, nimumala okhubenjilila, awo toto enywe mulabashila. Ne mwisike Nyasaye, toto nimuli Abasuubili.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَآ أَبَدٗا مَّا دَامُواْ فِيهَا فَٱذۡهَبۡ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَٰتِلَآ إِنَّا هَٰهُنَا قَٰعِدُونَ
Baboola mbu, “Ewe Musa, efwe butswa shikhulenjilamwo nibashilimwo tawe. Kho tsia ewe nende Nyasaye wuwo Omulesi mukhupane, efwe khuli hano khwikhaale.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَآ أَمۡلِكُ إِلَّا نَفۡسِي وَأَخِيۖ فَٱفۡرُقۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Musa naboola mbu, “Nyasaye wanje Omulesi, toto esie embula obunyali halali khwisie omwene nende khumusiani wefu. Kho kabukhasia hakari wefu nende Abandu ababii bano."
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيۡهِمۡۛ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗۛ يَتِيهُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Nyasaye naboola mbu, “Mana toto bekalilwe omukunda oko khulwe emika amakhumi kane. Balayiyayiya eno nende eyi khushialo. Kho olabeelela shichila abandu abamabii tawe.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱبۡنَيۡ ءَادَمَ بِٱلۡحَقِّ إِذۡ قَرَّبَا قُرۡبَانٗا فَتُقُبِّلَ مِنۡ أَحَدِهِمَا وَلَمۡ يُتَقَبَّلۡ مِنَ ٱلۡأٓخَرِ قَالَ لَأَقۡتُلَنَّكَۖ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ
Ne basoomele amakhuwa aka Abaana babili ba Adam khubwatoto. Olwa bahinia eshihanwa, nishifuchililwa shia mulala wabu, ne shiowundi nishilafuchililwa tawe. Naboola mbu, “Toto nditsa okhukhwira.” Namukalusia mbu, “Toto Nyasaye afuchililanga okhurula khubamuritsanga bonyene.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقۡتُلَنِي مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٖ يَدِيَ إِلَيۡكَ لِأَقۡتُلَكَۖ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Niwitsa okhundakhwo omukhonokwo mbu unzira, esie shindalakhurakhwo omukhono kwanje okhukhwira tawe. Esie toto eritsanga Nyasaye, Omulesi webindu biosi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنِّيٓ أُرِيدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثۡمِي وَإِثۡمِكَ فَتَكُونَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُاْ ٱلظَّٰلِمِينَ
Toto esie ndenya ochinge tsimbi tsianje nende tsimbi tsitsio; ne khulwa ako obe mubandu bomumulilo. Ne oko niko omurungo kwa abandu abamabii.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَطَوَّعَتۡ لَهُۥ نَفۡسُهُۥ قَتۡلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُۥ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Mana omwoyo kukwe nikumuyila okhwira omusiani wabu, mana namwira, mana naba mubandu bokhusikha.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَبَعَثَ ٱللَّهُ غُرَابٗا يَبۡحَثُ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُرِيَهُۥ كَيۡفَ يُوَٰرِي سَوۡءَةَ أَخِيهِۚ قَالَ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ أَعَجَزۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِثۡلَ هَٰذَا ٱلۡغُرَابِ فَأُوَٰرِيَ سَوۡءَةَ أَخِيۖ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلنَّٰدِمِينَ
Awo Nyasaye narera likhokho, nilichaka okhukwota mwiloba kholimwechesie shinga ayabila omulambo kwomusiani wabu. Naboola mbu, “Abayie! Ekhayilwe okhuba shinga likhokho lino, ndayabila omulambo kwomusiani wefu.” Mana naba mubandu bokhwiyitsulisia.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَمَنۡ أَحۡيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحۡيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعٗاۚ وَلَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا بِٱلۡبَيِّنَٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡأَرۡضِ لَمُسۡرِفُونَ
Eshichila ako, nikhuhandichila Abana ba Israili mbu, “Ulia ulera omundu eshikhaya bustwa omundu oyo nalerere omundu tawe, nohomba okhukhola obutobela khushialo, alaba shinga wirire abandu boosi. Ne ulia uwonokosia omundu, ali shinga uwonokosiye obandu boosi." Ne toto Abarumwa befu babeetsela nende ebifune bili habulafu. Mana abanji mubo olunyuma lwa ako nibaba abeyisasia.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِۚ ذَٰلِكَ لَهُمۡ خِزۡيٞ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Toto omurungo kwa balia bakhupananga nende Nyasaye nende Omurumwa wuwe, nende okhukhola obwononia khushialo; ni okhwirwa, nohomba okhubambwa, nohomba okhutetwa emikhono chiabu nende ebilenje buchikha, nohomba balondwe mushialo esho. Esho neshifimbwa murwe shiabu khushialo, ne mwikulu balinyoola eshinyasio eshikhongo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبۡلِ أَن تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهِمۡۖ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Halali balia abasaba eshileshelo nimushili okhubatila. Ne manye mbu Nyasaye ni wobulesheli po, wetsimbabaasi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ وَجَٰهِدُواْ فِي سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Enywe abasuubila, rie Nyasaye ne konye injila yokhumuulilakhwo. Ne lwane shichila Injila yiyie khomunyoole okhubura.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ أَنَّ لَهُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لِيَفۡتَدُواْ بِهِۦ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنۡهُمۡۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Toto balia bakhaya, babetsanga nende bili mushialo bioosi nende ebindi shinga birio, kho babirusie, kho bakhaya okhunyoola eshinyasio inyanga ya Indukho, shibakhachamilwe tawe. Ne balinyoola eshinyasio shitsunijia.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يُرِيدُونَ أَن يَخۡرُجُواْ مِنَ ٱلنَّارِ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنۡهَاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ
Balienya okhurula mumulilo, halali shibalirulamwo tawe, ne baliba neshinyasio shia tsinyanga tsioosi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱلسَّارِقُ وَٱلسَّارِقَةُ فَٱقۡطَعُوٓاْ أَيۡدِيَهُمَا جَزَآءَۢ بِمَا كَسَبَا نَكَٰلٗا مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
Ne omwifi omusatsa nende omwifi omukhasi, tete emikhono chiabu; oko kube omurungo kwa kalia kabakhola. Esho nisho eshinyasio shirula khu Nyasaye. Ne Nyasaye ni Owamani, Owamachesi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَمَن تَابَ مِنۢ بَعۡدِ ظُلۡمِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Halali, ulia usaba eshileshelo namalile okhwonoona mana nakaasa, toto Nyasaye alamuleshela. Toto Nyasaye ni Omulesheli, Owetsimbambaasi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Koo, shomanyile mbu toto Nyasaye ali nende obwaami bwomwikulu nende khushialo tawe; ahelesinjia eshinyasio owayenya, ne aleshelanga owayenya? Ne Nyasaye ni Omunyali muno wabuli eshindu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ لَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَلَمۡ تُؤۡمِن قُلُوبُهُمۡۛ وَمِنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْۛ سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ سَمَّٰعُونَ لِقَوۡمٍ ءَاخَرِينَ لَمۡ يَأۡتُوكَۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ مِنۢ بَعۡدِ مَوَاضِعِهِۦۖ يَقُولُونَ إِنۡ أُوتِيتُمۡ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمۡ تُؤۡتَوۡهُ فَٱحۡذَرُواْۚ وَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ فِتۡنَتَهُۥ فَلَن تَمۡلِكَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔاۚ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمۡۚ لَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Ewe Omurumwa, balakhuyiendia balia belushilanga obukhayi, mubalia baboolanga nende eminwa chiabu mbu, “Khusuubile,” ne emioyo chiabu nichishili okhusuubila. Nende mubayahudi betsanga okhuwulilisia akoboola, khobaboole obubeyi, abetsanga okhukhuwulilisia khulwa okhuusilia abandu bandi balanyala okhuulila tawe. Bakalukhaninjia amakhuwa okhurula habundu wako. Baboolanga mbu, “Nimuhebwa kano, mukatiile; ne nimulahebwa ko tawe, mwichunge. Ne owa Nyasaye yenyela amatemo, shiwakhanyala okhumuwa shiosishiosi imbeli wa Nyasaye tawe. Abo nibo ba Nyasaye alenya okhwosia emioyo chiabu tawe. Bali nende eshinyasio khushialo, ne mwikulu baliba nende eshinyasio eshikhongo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ أَكَّٰلُونَ لِلسُّحۡتِۚ فَإِن جَآءُوكَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُمۡ أَوۡ أَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡۖ وَإِن تُعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيۡـٔٗاۖ وَإِنۡ حَكَمۡتَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ
Abawulilisinjia muno obubeyi, abalitsanga muno ebiakanibwa. Kho, nibakhwitsila, babusilie eshina hakari wabu nohomba olekhane ninabo. Ne nolekhana ninabo, bo shibalakhukhola shiosishiosi tawe. Ne nobabusilia eshina, babusilie khubuleng’aafu. Toto Nyasaye yachama abandu abaleng’aafu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَكَيۡفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ ٱلتَّوۡرَىٰةُ فِيهَا حُكۡمُ ٱللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوۡنَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَۚ وَمَآ أُوْلَٰٓئِكَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ne bakhukholanga barie ewe okhuba ubabusilia eshina, nabo bali nende Itaurati, ilimwo amalako ka Nyasaye. Mana bakalukhananga olunyuma lwa ako. Ne abo shibali bokhusuubila tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّآ أَنزَلۡنَا ٱلتَّوۡرَىٰةَ فِيهَا هُدٗى وَنُورٞۚ يَحۡكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسۡلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ بِمَا ٱسۡتُحۡفِظُواْ مِن كِتَٰبِ ٱللَّهِ وَكَانُواْ عَلَيۡهِ شُهَدَآءَۚ فَلَا تَخۡشَوُاْ ٱلنَّاسَ وَٱخۡشَوۡنِ وَلَا تَشۡتَرُواْ بِـَٔايَٰتِي ثَمَنٗا قَلِيلٗاۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Toto khweshia Itaurati ilimwo obulunjifu nende obulafu. Eya bakhalachilanga Abayahudi eshina, Abarumwa abasuubila nende Abasirasoti, nende Abasomi; eshichila benyekha okhuliinda Eshitabu shia Nyasaye. Mana nibaba abaloli khu shio. Kho mularia Abandu tawe, halali rie esie. Ne mulakusia tsinyaali tsianje khubukusi obutiti tawe. Ne balia balabusinjia eshina okhwikhoonyela aka Nyasaye yeshia tawe, abo nibo abakhayi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَكَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفۡسَ بِٱلنَّفۡسِ وَٱلۡعَيۡنَ بِٱلۡعَيۡنِ وَٱلۡأَنفَ بِٱلۡأَنفِ وَٱلۡأُذُنَ بِٱلۡأُذُنِ وَٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَٱلۡجُرُوحَ قِصَاصٞۚ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِۦ فَهُوَ كَفَّارَةٞ لَّهُۥۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Ne omo khwabahandichila mbu: omundu khu mundu, imoni khu imoni, eliulu khuliulu, eshirwi khushirwi, elino khulino, ne ulia uwumisia owashie akholelwe imoongo (kisasi). Ne ulia uleshela, shilaba eshihanwa khuye. Kho balia balabusinjia eshina khuka Nyasaye yeshia tawe, abo nibo ababii.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَفَّيۡنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَ فِيهِ هُدٗى وَنُورٞ وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
Mana nikhubalondiakhwo Isa Omwana wa Mariam, okhutinyisia kalia kali imbeli wuwe, mu Taurati. Ne nikhumuhelesia Injili ilimwo obulunjifu nende obulafu, ifuchilisaninjia nende akaliwo mu Taurati, obulunjifu nende amachelo khubalia abaria Nyasaye.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلۡيَحۡكُمۡ أَهۡلُ ٱلۡإِنجِيلِ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فِيهِۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Ne Abandu be Injili babusie eshina okhulondokhana nende ka Nyasaye yeshiamwo (muinjili). Ne balia balabusiinjia eshina khuka Nyasaye yeshia tawe, abo nibo ababii.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمُهَيۡمِنًا عَلَيۡهِۖ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۖ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ عَمَّا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡحَقِّۚ لِكُلّٖ جَعَلۡنَا مِنكُمۡ شِرۡعَةٗ وَمِنۡهَاجٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Ne khwakhwishilia Eshitabu khubwatoto, shifuchilisaninjia nende ebitabu biali imbeli washio, kho babusilie eshina khuka Nyasaye yeshia. Ne olaloonda obwikombi bwabu tawe, nolekha obwatoto bwakhwitsila. Ne buli mwinywe, khwabakholela amalako nende injila. Ne Nyasaye yenyanga, yakhabakholele okhuba omukanda mulala, halali kho abateme khu kalia akayabahelesia. Kho ranjilisie amalayi, ewa Nyasaye ni wamulikalukha mwesi. Ne alibaboolela akamwaukhanilangamwo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ وَٱحۡذَرۡهُمۡ أَن يَفۡتِنُوكَ عَنۢ بَعۡضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعۡضِ ذُنُوبِهِمۡۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ
Ne babusilie eshina khuka Nyasaye yeshia, ne olaloonda obwikombi bwabu tawe. Ne obe meso nabo, balakhukalukhania khu kalia ka Nyasaye yakhwishilia tawe. Ne nibakhaya, manya mbu Nyasaye yenyanga okhuboosilia eshinyasio khulwa tsimbii tsiabu tsindi. Ne toto Abandu abanji ni ababii.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَفَحُكۡمَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ يَبۡغُونَۚ وَمَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ حُكۡمٗا لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
Koo, benyanga okhubusilibwa eshina khweshiilima? Ne ni wina ubusinjia eshina obulayi muno okhushila Nyasaye, khubandu bali nende obusuubili bwatoto?
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Enywe Abasuubili, mulakhola Abayahudi nende Abakristo okhuba abetsa ba mbusia ngonia tawe, abene khubene ni abetsa ba mbusia ngonia. Ne ubakhola okhuba abetsa ba mbusia ngonia, oyo aba ali halala ninabo. Toto Nyasaye shalunjisinjia Abandu ababii tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يُسَٰرِعُونَ فِيهِمۡ يَقُولُونَ نَخۡشَىٰٓ أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٞۚ فَعَسَى ٱللَّهُ أَن يَأۡتِيَ بِٱلۡفَتۡحِ أَوۡ أَمۡرٖ مِّنۡ عِندِهِۦ فَيُصۡبِحُواْ عَلَىٰ مَآ أَسَرُّواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ نَٰدِمِينَ
Ne olalola balia bali nende obulwale mumioyo chiabu babelushilanga nibaboola mbu, “Efwe khuritsanga okhunyoolwa nomubotokhano.” Ne Nyasaye yetsa okhurera obushili nohomba likhuwa okhurula ewuwe. Ne batong’e nende akabafisa mumioyo chiabu nibeyitsulisijia.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ إِنَّهُمۡ لَمَعَكُمۡۚ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَأَصۡبَحُواْ خَٰسِرِينَ
Ne Abasuubili baliboola mbu, “Koo bano shinibo betsuba khulira lia Nyasaye, ebitsubo biabu ebiamani, mbu bo bali halala ninanyu?” Ebikhole biabu biabiyia mana nibaba mubandu abasikha.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرۡتَدَّ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَسَوۡفَ يَأۡتِي ٱللَّهُ بِقَوۡمٖ يُحِبُّهُمۡ وَيُحِبُّونَهُۥٓ أَذِلَّةٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ يُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوۡمَةَ لَآئِمٖۚ ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
Enywe abasuubila, owulalekha mwinywe idini yiyie, ahambi ano Nyasaye alarera Abandu abayachama nabo bamuchama, abehotselefu khubasuubili, abamani muno khubakhayi, balwananga khunjila ya Nyasaye, ne shibaritsanga obutulani bwomutuli yesiyesi tawe. Echo ni emikabo chia Nyasaye, ahelesinjia owayenya. Ne Nyasaye ni Owefinji, Omumanyi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُمۡ رَٰكِعُونَ
Toto omulina wenyu (wa mbusia ngonia) ni Nyasaye, nende Omurumwa wuwe, nende Abasuubila, abalamanga khatsotso (okhuswalia), abarusinjia eshihanwa shia Izaka nabo beenamanga (nibarukuwa).
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَن يَتَوَلَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
Ne ulakhola obulina (obwitsa bwa mbusia ngonia) nende Nyasaye, nende Omurumwa wuwe, nende balia Abasuubila tawe, toto omukanda kwa Nyasaye nikwo kulashila.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَكُمۡ هُزُوٗا وَلَعِبٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَٱلۡكُفَّارَ أَوۡلِيَآءَۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Enywe abasuubila, mulakhola abetsa balia abakholelanga eshicharo nende omubayo idini yenyu tawe, mubalia bahebwa Eshitabu imbeli wenyu nende Abakhayi. Ne rie Nyasaye nimuli mbu mwasuubila.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذَا نَادَيۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ ٱتَّخَذُوهَا هُزُوٗا وَلَعِبٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡقِلُونَ
Ne nimulanga khu swala, bakhola eshicharo nende omubayo. Endio nilwo okhuba mbu ni Abandu balekhonyelanga obwongo tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ هَلۡ تَنقِمُونَ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلُ وَأَنَّ أَكۡثَرَكُمۡ فَٰسِقُونَ
Boola mbu, “Enywe Abandu beshitabu, koo shimukhulolanga nende tsimbi mbu khulwokhuba khwasubila Nyasaye, nende kalia akakhweshilibwa, nende kalia akeshibwa khale, nende mbu abanji mwinywe muli ababii?"
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلۡ هَلۡ أُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ ٱللَّهِۚ مَن لَّعَنَهُ ٱللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيۡهِ وَجَعَلَ مِنۡهُمُ ٱلۡقِرَدَةَ وَٱلۡخَنَازِيرَ وَعَبَدَ ٱلطَّٰغُوتَۚ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
Boola mbu, “Koo, ebaboolelekhwo ulia uli nende omurungo omubii muno imbeli wa Nyasaye? Ni balia aba Nyasaye yatsuba mana nabasinyishila, ne nakhola abandi mubo okhuba amashene nende tsimbitsi; mana nibalaama shetani. Abo nibo baliba nende habundu abii, ne nibo abakora muno ehale nende injila yatoto.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذَا جَآءُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَقَد دَّخَلُواْ بِٱلۡكُفۡرِ وَهُمۡ قَدۡ خَرَجُواْ بِهِۦۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا كَانُواْ يَكۡتُمُونَ
Ne (abeshikhabili) nibabetsela nibaboola mbu, “Khwasuubila.” Halali benjire nende obukhayi bwabu, ne barulile ninabo. Ne Nyasaye amanyile muno koosi akabafisanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَتَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Ne olalola abanji mubo belushilanga (okhukhola) tsimbii nende obusuku, nende okhulia ebiakanwa. Toto ni amabii muno akabakholanga ako.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَوۡلَا يَنۡهَىٰهُمُ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ عَن قَوۡلِهِمُ ٱلۡإِثۡمَ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
Shichila shina abasomesia nende abasomi babu shibabakaninjiakhwo amakhuwa kabu ketsimbii, nende okhulia ebiakanwa tawe? Toto ni amabii muno akabakholanga ako.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ يَدُ ٱللَّهِ مَغۡلُولَةٌۚ غُلَّتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَلُعِنُواْ بِمَا قَالُواْۘ بَلۡ يَدَاهُ مَبۡسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيۡفَ يَشَآءُۚ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۚ وَأَلۡقَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ كُلَّمَآ أَوۡقَدُواْ نَارٗا لِّلۡحَرۡبِ أَطۡفَأَهَا ٱللَّهُۚ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادٗاۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Ne Abayahudi baboola mbu, “Omukhono kwa Nyasaye kwefumba.” Emikhono chiabu nicho chiefumba. Ne batsubwa shichila akababoola ako. Halali emikhono chia Nyasaye nemifumbule, ahaananga shingala yenya. Ne toto kalia akeshibwa khwiwe okhurula khu Nyasaye wuwo Omulesi, kalametela abanji mubo obusuku nende obukhayi. Ne khwabarereraho obusuku nende isila hakari wabu okhula inyanga yeyindukho. Buli nibahafia omulilo kweliyie, Nyasaye akusuminjia. Ne bakholanga eshinani okhurera obutobela nende isasia khushialo. Ne Nyasaye shiyachama Abandu abasasinjia tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَكَفَّرۡنَا عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأَدۡخَلۡنَٰهُمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Ne Abandu beshitabu basuubilanga mana baria Nyasaye, khwakhabaleshele tsimbii tsiabu, ne khwakhabenjisiye mumikunda chomwikulu chilimwo obwokholo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوۡ أَنَّهُمۡ أَقَامُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِم مِّن رَّبِّهِمۡ لَأَكَلُواْ مِن فَوۡقِهِمۡ وَمِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۚ مِّنۡهُمۡ أُمَّةٞ مُّقۡتَصِدَةٞۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ سَآءَ مَا يَعۡمَلُونَ
Ne toto bemiinjia Itaurati nende Injili, nende akeshibwa khubo okhurula khu Nyasaye wabu Omulesi, bakhalile okhurula hekulu wabu nende hasi wamakulu kabu. Baliwo mubo batilanga injila indayi. Halali abanji mubo akabakholanga ni amabii muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥۚ وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Ewe Omurumwa, yusia akaweshilibwa okhurula khu Nyasaye wuwo Omulesi. Ne nolakhola tawe, olaba oshili okhusia oburume bubwe. Ne Nyasaye alakhulinda okhurulana nende (Obusuku bwa) Abandu. Toto Nyasaye shalunjisinjia abandu abakhayi tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡۗ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۖ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Boola mbu, “Enywe Abandu beshitabu, shimuli khu shiosishiosi tawe okhuula mwemie Itaurati nende Injili, nende kalia akeshibwa khwinywe okhurula khu Nyasaye wenyu Omulesi. Ne toto kalia akeshibwa khwiwe okhurula khu Nyasaye wuwo Omulesi, kalametela abanji mubo obukori nende obukhayi. Kho olabeelela okhurulana nende abandu abakhayi tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـُٔونَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Toto balia basuubila, nende Abayahudi, nende masabii (abalaami betsing'ining'ini), nende Abakiristo, ulia mubo usuubila Nyasaye nende Inyanga yeyindukho mana nakhola ebikhole ebilayi, shibaliba nende oburi nohomba shibalibeelela tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَقَدۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ رُسُلٗاۖ كُلَّمَا جَآءَهُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُهُمۡ فَرِيقٗا كَذَّبُواْ وَفَرِيقٗا يَقۡتُلُونَ
Toto khwabukula indache ya Abana ba Israili, mana nikhubarumila Abarumwa. Buli shinga Omurumwa yabetselaanga nende akemioyo chiabu chilenya tawe, omukanda mubo kwabakana ne omukanda kundi kwabeeranga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَحَسِبُوٓاْ أَلَّا تَكُونَ فِتۡنَةٞ فَعَمُواْ وَصَمُّواْ ثُمَّ تَابَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ ثُمَّ عَمُواْ وَصَمُّواْ كَثِيرٞ مِّنۡهُمۡۚ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Ne baparanga mbu amatemo shikalirulila tawe, mana nibawofula, nibeekala amarwi mana Nyasaye nabaleshela. Mana khandi nibawofula nibeekala amarwi abanji mubo. Ne Nyasaye alolanga muno akabakholanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۖ وَقَالَ ٱلۡمَسِيحُ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۖ إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Toto bamala okhukhaya balia ababoola mbu, "Toto Nyasaye ni Isa omubakhwa Omwana wa Mariam." Ne Omubakhwa yaboola mbu, "Enywe Abana ba Israili, laame Nyasaye Omulesi wanje nende Omulesi wenyu. Toto ulia utsokaasia Nyasaye, Nyasaye yamala okhumwima omukunda kwomwikulu ne eshimenyo shiaye ni mumulilo, ne ababii shibalinyoola ubakhoonya tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٖۘ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ وَإِن لَّمۡ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Toto bamala okhukhaya balia baboola mbu, ‘‘Nyasaye ni mulala mubataru.’’ Ne abulao nyasaye halali nyasaye mulala. Ne nibalalekha akababoolanga ako tawe, toto abakhaya mubo balinyoola eshinyasio eshilulu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَيَسۡتَغۡفِرُونَهُۥۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ne shibakhakalushile Nyasaye bamusaba obulesheli. Ne Nyasaye ni Omunji wobulesheli, Omunji wetsimbabaasi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَّا ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ وَأُمُّهُۥ صِدِّيقَةٞۖ كَانَا يَأۡكُلَانِ ٱلطَّعَامَۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ ٱنظُرۡ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
Ne shiyali Omubakhwa Omwana wa Mariam halali Omurumwa butswa, bamala okhubura imbeli wuwe Abarumwa, ne mama wuwe ni owatoto. Balitsanga ebilibwa. Lola shingala khubeebalilanga tsinyaali, mana henga shingala bakalukhanibungwa (okhuloba obwatoto).
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلۡ أَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَكُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗاۚ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Boola mbu, “Mulamanga abalali Nyasaye, abalanyala okhubakholela liibi liosiliosi nohomba okhubakhoonya tawe?” Ne Nyasaye ni Omuwulili, Omumanyi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوٓاْ أَهۡوَآءَ قَوۡمٖ قَدۡ ضَلُّواْ مِن قَبۡلُ وَأَضَلُّواْ كَثِيرٗا وَضَلُّواْ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
Boola mbu, “Enywe Abandu beshitabu, mulaburirisia eshichelo mudini yenyu nibulali obwatoto tawe. Ne mulaloonda obwikombi bwabandu balia bamala okhukora okhurula khale tawe; mana nibakosia abanji, ne nibakora okhurula khunjila eya toto.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
لُعِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُۥدَ وَعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Batsubwa balia abakhaya mubana ba Israili, khululimi lwa Dawud nende lwa Isa Omwana wa Mariam. Endio nilwokhuba mbu baloba, ne mbu baburirisinjia eshichelo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
كَانُواْ لَا يَتَنَاهَوۡنَ عَن مُّنكَرٖ فَعَلُوهُۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Shibakananinjia amakhuwa amabii kabakholanga tawe. Ni amabii kafwana karie kabakholanga ako.
Ibisobanuro by'icyarabu:
تَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يَتَوَلَّوۡنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ لَبِئۡسَ مَا قَدَّمَتۡ لَهُمۡ أَنفُسُهُمۡ أَن سَخِطَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَفِي ٱلۡعَذَابِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
Olalola abanji mubo (Abayahudi) bakholanga obwitsa nende abakhayi (beshiarabu). Ni amabii muno aka emioyo chiabu chiabaranjilisilia, ne khulwa ako Nyasaye yabasinyishila, ne baliba mushinyasio tsinyanga tsioosi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوۡ كَانُواْ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلنَّبِيِّ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَا ٱتَّخَذُوهُمۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
Ne basuubilanga Nyasaye nende Omurumwa nende akeshibwa khuye, shibakhabakholele abo okhuba abetsa ba mbusia ngonia tawe. Habula abanji mubo ni ababii.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقۡرَبَهُم مَّوَدَّةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنۡهُمۡ قِسِّيسِينَ وَرُهۡبَانٗا وَأَنَّهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
Olanyoola Abasuku abakhongo muno khubalia abasuubila ni Abayahudi nende abatsokaasi. Ne toto olanyoola balia bali ahambi muno nende abasuubila ni balia baboolanga mbu, “Efwe khuli abakiristo.” Endio nilwokhuba mbu; mubo, balimwo Abasomi nende abaria Nyasaye, ne mbu toto bo shibakholanga obufuru tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذَا سَمِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَى ٱلرَّسُولِ تَرَىٰٓ أَعۡيُنَهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ ٱلۡحَقِّۖ يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Ne nibawulila akeshibwa khumurumwa, olalola tsimoni tsiabu nitsipupuchilanga amasika, shichila obwatoto bwa bamanyile. Baboolanga mbu, “Nyasaye wefu omulesi; khusuubile, kho khuhandiche halala nende abaloli.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا لَنَا لَا نُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡحَقِّ وَنَطۡمَعُ أَن يُدۡخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلصَّٰلِحِينَ
Ne khuli khurie khulasuubila Nyasaye, nende akakhwitsila kobwatoto, ne khusuubilanga mbu Nyasaye wefu Omulesi alakhwinjisia (mwikulu) halala nende Abandu abalayi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَأَثَٰبَهُمُ ٱللَّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Mana Nyasaye alibarunga khukalia akababoola, emikunda chomwikulu, echemialo chiburanga hasi wachio. Omo balikhalamwo tsinyanga tsioosi. Ne oko niko omurungo okwa balia bakholanga amalayi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
Ne balia abakhaya mana nibayingasia tsinyaali tsiefu, abo nibo abandu bomumulilo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
Enywe abasuubila, mulakania ebilayi ebia Nyasaye yabafuchilila tawe, ne mularuuma olwakho tawe. Toto Nyasaye shiyachama abandu barumanga olwakho tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ
Ne lie khubilia bia Nyasaye wenyu abakabiile, ebiafuchililwa, ebilayi. Ne rie Nyasaye owa enywe musuubilanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Nyasaye shababukulilanga obubii khubitsubo bienyu biobusilu tawe, halali alabatila khububii khubitsubo ebia mwetsuba, ebia mwechomela obulayi. Kho omurungo kwe shitsubo esho, ni okhulisia abamanani ekhumi, khubiakhulia bia mulisinjia abandu benyu, nohomba okhubafwala, nohomba okhulekha omurumwa. Ne ulia ulanyoola ako tawe, afunge saumu tsinyanga tsitaru. Kuno niko omurungo kwebitsubo bienyu nimwitsuba. Ne linde ebitsubo bienyu. Endio nilwa Nyasaye abenoosilinjia tsinyaali tsitsie kho munyoole okhupa orio.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Enywe abasuubila, toto obumesi, nende isimbi, nende okhulaama ulali Nyasaye, nende okhulinga khwobulakusi, ni eshifwolo mumilimo cha Shetani. Kho be ehale nende ako, kho munyoole okhubura.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِ وَيَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ
Toto Shetani yenyanga okhubarerera obusuku nende obusilani hakari wenyu shichila obumesi, nende isimbi. Ne yenyanga okhubekalila okhwitsulila Nyasaye nende okhulaama (iswala). Kho koo, enywe mwitsa okhukalekha?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَٱحۡذَرُواْۚ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
Ne wulile Nyasaye ne wulile Omurumwa, ne be meso. Ne nimukhaya, manye mbu Omurumwa wefu akeke ni okhuusia bustwa oburumwa buli habulafu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَيۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جُنَاحٞ فِيمَا طَعِمُوٓاْ إِذَا مَا ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّأَحۡسَنُواْۚ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Shinobubii khubalia abasuubila mana nibakhola amalayi, khubilia ebiabalia, nibaria Nyasaye nibasuubila mana nibakhola amalayi, mana khandi nibaria Nyasaye, mana khandi nibasuubila, mana nibaria Nyasaye mana nibakhola amalayi. Ne Nyasaye yayanza abakholi bamalayi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَيَبۡلُوَنَّكُمُ ٱللَّهُ بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلصَّيۡدِ تَنَالُهُۥٓ أَيۡدِيكُمۡ وَرِمَاحُكُمۡ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن يَخَافُهُۥ بِٱلۡغَيۡبِۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Enywe abasuubila, Nyasaye alabatema nende tsisolo tsindi tsiokhuyimwa, etsie emikhono chienyu nende amafumo kenyu kolangakhwo. Kho Nyasaye amanye mbu niwina owamuria kata nalamulolanga tawe. Kho ulia ularuma eshichelo khu kamuboolelwa kano, alanyoola eshinyasio shiokhuwumisia.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَأَنتُمۡ حُرُمٞۚ وَمَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآءٞ مِّثۡلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحۡكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ هَدۡيَۢا بَٰلِغَ ٱلۡكَعۡبَةِ أَوۡ كَفَّٰرَةٞ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوۡ عَدۡلُ ذَٰلِكَ صِيَامٗا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمۡرِهِۦۗ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَۚ وَمَنۡ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنۡهُۚ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
Enywe abasuubila, muleera ebiyimwa nimuli muhija nohomba umra tawe. Ne ulia mwinywe ulafira naasubile, omurungo kwe kulaba okhusinza shinga eshayera esho, mutsisolo tsirukungwa shingala balabusia abaleng’aafu babili mwinywe. Isolo eyo iyilwe khu Ka’aba (isinzwe mana ikabilwe abatakha). Nohomba, arusie omurungo kwo khulisia abamanani. Nohomba afunge saumu, kho apile obubii bwelikhuwa elo. Nyasaye yamala okhuleshela akabura. Halali ulakalushila, Nyasaye alamuwa eshinyasio. Ne Nyasaye niye owa amaani, owurunganga imongo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أُحِلَّ لَكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَحۡرِ وَطَعَامُهُۥ مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِلسَّيَّارَةِۖ وَحُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗاۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Ne mwafuchililwa ebiyimo bio munyanza, nende ebiakhulia biayo bibe omwikhoyo kwenyu, nende abali khuluchendo. Ne mukanibwa ebiyimo biokhulukongo ngala mulaba muhaji nohomba mu-umra. Ne rie Nyasaye, ulia owa mulikhung’asibwa ewuwe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَٱلۡهَدۡيَ وَٱلۡقَلَٰٓئِدَۚ ذَٰلِكَ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
Nyasaye yakhola Al-Kaaba okhuba inzu yoluyali, kho ibe eshiemelelo khubulamu bwa abandu, nende emiesi echioluyali, nende okhuyila emiruko Makka (khulwo khusinzwa), nende okhwiboya ebiuma, koosi ako ni khulwa okhukasia obulamu bwa abandu. Endio kho mumanye mbu, toto Nyasaye yamanya kali mwikulu nende mushialo. Ne toto Nyasaye khubuli eshindu ni Omumanyi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ وَأَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Manye mbu toto Nyasaye ni Omululu weshinyasio, ne toto Nyasaye ni Omunji wobulesheli, owetsimbabaasi muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا تَكۡتُمُونَ
Ne shikali khumurumwa tawe halali okhusia butswa. Ne Nyasaye amanyile kamuretsanga habulafu nende akamufisanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ وَلَوۡ أَعۡجَبَكَ كَثۡرَةُ ٱلۡخَبِيثِۚ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Boola mbu, "Shibili nashilala ebibii nende ebilayi tawe, kata obunji bwebibii nibukhuchamisia. Kho rie Nyasaye enywe abamachesi, khomunyoole okhubura.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡـَٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡـَٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
Enywe abasuubila, mulareeba amakhuwa aka nimuboolelwa, kalabasinyisia. Ne nimukareba Ikurani niyishiikhanga, mwitsa okhwinosilibwa. Nyasaye alesheele ako. Nyasaye ni Omunji wobulesheli, Omwihotselefu muno.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَدۡ سَأَلَهَا قَوۡمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡ ثُمَّ أَصۡبَحُواْ بِهَا كَٰفِرِينَ
Abandu baliho abakareba imbeli wenyu, mana nibaba abokhukakhaya.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَلَا سَآئِبَةٖ وَلَا وَصِيلَةٖ وَلَا حَامٖ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَأَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
Nyasaye shiyarakhowo amakanio kosikosi khu Bahira (ingamia itetungwa eshirwi niyibule abana barano, wokhumalilikha nali weshisatsa), nohomba Saiba (ingamia ihebungwa khubanyasaye omundu nahonokoshe mumatinyu), nohomba Wasila (ingamia ihebungwa khubanyasaye omundu niyebule omwana wa ambeli weshikhasi nende ulondakho weshikhasi) nohomba Hami (ni ingamia isatsa ilaninungwakho tawe, nikali mbu yilusiye omwana wo omwana wayio), halali abakhayi bachishilanga Nyasaye obubeyi. Ne abanji mubo shibekhonyelanga obwongo tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ قَالُواْ حَسۡبُنَا مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ شَيۡـٔٗا وَلَا يَهۡتَدُونَ
Ne nibaboolelwa mbu, “Itse khukalia ka Nyasaye yeshia, nende wo Omurumwa wuwe,” nibaboola mbu, “Kakhuyela kalia aka khwanyoola nako bapapa befu.” Koo, kata nikali mbu basaabwe shibali bamanya shiosishiosi tawe, ne shibali balunjikha tawe (balabalonda butswa)?
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَيۡكُمۡ أَنفُسَكُمۡۖ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهۡتَدَيۡتُمۡۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Enywe abasuubila, mwiliinde abene, Abakori shibalabawumisia nimumalile okhulunjikha tawe. Ewa Nyasaye ni wamulikalukha mwesi, ne alibaboolela akamwakholanga.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ شَهَٰدَةُ بَيۡنِكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ حِينَ ٱلۡوَصِيَّةِ ٱثۡنَانِ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ أَوۡ ءَاخَرَانِ مِنۡ غَيۡرِكُمۡ إِنۡ أَنتُمۡ ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةُ ٱلۡمَوۡتِۚ تَحۡبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعۡدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ لَا نَشۡتَرِي بِهِۦ ثَمَنٗا وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَلَا نَكۡتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡأٓثِمِينَ
Enywe abasuubila, reo abaloli babili abaleng’afu mwinywe ebise biokhulaka (wasia), lifwa niliulila mulala wenyu; Nohomba abandi balali mwinywe tawe nimuli khuluchendo, mana amasila kelifwa nikaboolela. Mulabeekalila babili abo iswala niyakhawa, mana betsube khulira lia Nyasaye, nimuba nimuli nende inganakani (khu bulaame obo) mbu, “Shikhubukulekho shiosishiosi tawe, kata nali Omundu wefu. Ne shikhulafisa obuloli bwa Nyasaye tawe. Toto nikhukhola khurio, khulaba mubandu abamabii.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَإِنۡ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسۡتَحَقَّآ إِثۡمٗا فَـَٔاخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَحَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَوۡلَيَٰنِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَمَا ٱعۡتَدَيۡنَآ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ne nibimanyikha mbu babili abo baboolele obubeyi, babili bandi mubalia abaliwo omufu nalaamanga (wasia) baleema mana bestube khulira lia Nyasaye mana baboole mbu, “Obuloli bwefu nibwahabwene muno okhushila obuloli bwabu, ne efwe shikhukholele obubii tawe, nikali kario khulaba mubandu ababii.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجۡهِهَآ أَوۡ يَخَافُوٓاْ أَن تُرَدَّ أَيۡمَٰنُۢ بَعۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡمَعُواْۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Ako kalabakhola barusie obuloli bobwatoto nohomba kalabakhola barie ebitsubo okhurerwa, nibakhamala okhwitsuba khwabu. Ne rie Nyasaye mana muwulile. Ne Nyasaye shalunjisinjia abandu bobwoononi tawe.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ يَوۡمَ يَجۡمَعُ ٱللَّهُ ٱلرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَآ أُجِبۡتُمۡۖ قَالُواْ لَا عِلۡمَ لَنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
Yitsulile inyanga ya Nyasaye alikhung’asia Abarumwa, mana ababoolele mbu, “Ni shina shia bamukalusia?” Abarumwa baliboola mbu, “Khubula obumanyi tawe. Toto ewe newe wamanya muno amakhuwa kefisile.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱذۡكُرۡ نِعۡمَتِي عَلَيۡكَ وَعَلَىٰ وَٰلِدَتِكَ إِذۡ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ تُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗاۖ وَإِذۡ عَلَّمۡتُكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَۖ وَإِذۡ تَخۡلُقُ مِنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ بِإِذۡنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِيۖ وَتُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ تُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ كَفَفۡتُ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَنكَ إِذۡ جِئۡتَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Ne olwa Nyasaye aliboola mbu, “Ewe Isa omwana wa Mariam, yitsulila emikabo chianje khwiwe, nende khu mama wuwo, olwa ndakhukhonya nende roho omulafu, nosunga nende abandu noshili omwana omutoro, nende mubukofu. Ne yitsulila olwa ndakhwechesia okhuhandika, mana nekhwa amachesi nende Itaurati nende Injili. Ne yitsulila olwa walonganga khuliloba amayoni khumunwa kwanje, mana nokaramwo emiuya nikaba amayoni khumunwa kwanje. Ne olwa wahoninjia abawofu nende abanachele khumunwa kwanje, ne olwa walamusinjia abafu khumunwa kwanje, ne olwa ndakhwikalila Abana ba Israili (okhukhukhola amabii), olwa wabeetsela nende ebifune biahabwene, mana abakhayi mubo nibaboola mbu, “Buno ni obulosi obwa habulafu."
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذۡ أَوۡحَيۡتُ إِلَى ٱلۡحَوَارِيِّـۧنَ أَنۡ ءَامِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّنَا مُسۡلِمُونَ
Ne olwa ndafumbulila abechi bo mbu, “Suubile Esie nende Omurumwa wanje uno (Isa).” Mana nibaboola mbu, “Khusuubile, ne obe omuloli mbu toto efwe khuli abasilamu.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِذۡ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ هَلۡ يَسۡتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِۖ قَالَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Ne olwa abechi bo baboola mbu, “Ewe Isa omwana wa Mariam, Nyasaye wuwo Omulesi anyala okhukhwishilia efwe imesa ilikhwo eshiakhulia okhurula mwikulu?” Isa naboola mbu, “Rie Nyasaye nimuli Abasubili batoto.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأۡكُلَ مِنۡهَا وَتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعۡلَمَ أَن قَدۡ صَدَقۡتَنَا وَنَكُونَ عَلَيۡهَا مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Baboola mbu, “Khwenya okhuliakhwo khushio, kho emioyo chiefu chihotselesie, ne khumanye mbu okhuboolele akatoto, mana khube mubaloli.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ ٱللَّهُمَّ رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدٗا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَايَةٗ مِّنكَۖ وَٱرۡزُقۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
Isa Omwana wa Mariam naboola mbu, “Ewe Nyasaye wefu Omulesi, khwishilie imesa ilikhwo eshiakhulia okhurula mwikulu, kho kube omwikhoyo, khu bokhuranga mwifwe nende bokhumalilikha, nende eshimanyisio okhurula khwiwe. Ne okhuwelesie omukabo; ne ewe, newe omukabi omulayi muno.”
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيۡكُمۡۖ فَمَن يَكۡفُرۡ بَعۡدُ مِنكُمۡ فَإِنِّيٓ أُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا لَّآ أُعَذِّبُهُۥٓ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Nyasaye naboola mbu, “Esie nditsa okhubeshilia, ne owulakhaya niyakhalola kano, nditsa okhumuhelesia eshinyasio shieshili okhuhelesiakhwo yesiyesi mubiloonje bioosi."
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ءَأَنتَ قُلۡتَ لِلنَّاسِ ٱتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَٰهَيۡنِ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أَقُولَ مَا لَيۡسَ لِي بِحَقٍّۚ إِن كُنتُ قُلۡتُهُۥ فَقَدۡ عَلِمۡتَهُۥۚ تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَلَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَۚ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
Ne olwa Nyasaye yaboola mbu, “Ewe Isa Omwana wa Mariam, newe waboolela abandu mbu, 'Khole esie nende mama wanje abanyasaye babili, owulali Nyasaye?' Isa naboola mbu, “Obutswenufu nobubwo. Shikakhoyeela esie okhuboola lilali liatoto tawe. Nendi mbu ndaboola, wakhamanyile. Wamanya kali mushilifu shianje, nasi shemanyile kali mushilifu shishio tawe. Toto newe umanyanga muno amakhuwa kefisile.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا قُلۡتُ لَهُمۡ إِلَّا مَآ أَمَرۡتَنِي بِهِۦٓ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۚ وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ
Shindababoolela liosiliosi tawe halali kalia kawaaloomesia mbu, 'Lame Nyasaye, Omulesi wanje nende Omulesi wenyu.' Ne ndali omuloli wabu olwa ndali mubo. Ne olwa wamalisilia ebise bianje, ewe noba omulindi wabu. Nawe oli Omuloli po wabuli eshindu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Nekali mbu witsa okhubawa eshinyasio, ni abandu bao. Ne nobaleshela, toto ewe newe Owamani, Owamachesi muno.'
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ ٱللَّهُ هَٰذَا يَوۡمُ يَنفَعُ ٱلصَّٰدِقِينَ صِدۡقُهُمۡۚ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Nyasaye aliboola mbu, “Ino niyo inyanga eya ababoolanga obwatoto balikhoonywa nende obwatoto bwabu; baliba nende emikunda chiomwikulu chiburangamwo emialo; balimenyamwo tsinyanga tsioosi. Nyasaye abachamile, nabo bamuchamile. Okho nikhwo okhubura okhukhongo.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا فِيهِنَّۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرُۢ
Ni obwa Nyasaye obwami bwomwikulu nende khushialo, nende bilimwo. Naye ni Omunyali muno wa buli eshindu.
Ibisobanuro by'icyarabu:
 
Ibisobanuro by'amagambo Isura: Al Maidat
Urutonde rw'amasura numero y'urupapuro
 
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة اللوهيا - Ishakiro ry'ibisobanuro

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة اللوهيا صادرة عن الجمعية الدولية للعلوم والثقافة.

Gufunga