Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
بَلْ بَدَا لَهُمْ مَّا كَانُوْا یُخْفُوْنَ مِنْ قَبْلُ ؕ— وَلَوْ رُدُّوْا لَعَادُوْا لِمَا نُهُوْا عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَكٰذِبُوْنَ ۟
තමන් නැවත හරවා යවනු ලැබුවේ නම් දෙවියන් විශ්වාස කරන්නේ යැයි ඔවුන් පවසන අයුරින් එම කරුණ පවතින්නේ නැත. ඔවුන්ගේ ශරීරි අවයව ඔවුනට එරෙහි ව සාක්ෂි දරන විට, (අල්ලාහ් මත දිවුරා පවසමි, අපි ආදේශ කරන්නන් නොවූයෙමු යැයි පවසා) ඔවුන් සගවා සිටි ඔවුන්ගේ ප්රකාශය ඔවුනට හෙළිවනු ඇත. සැබැවින්ම ඔවුන් මෙලොවට නැවත එවනු ලබන්නට නියම කරනු ලැබුවත් ඔවුනට තහනම් කරන ලද දේව ප්රතික්ෂේපය හා දෙවියන්ට ආදේශ තැබීම වෙත නැවත යොමු වනු ඇත. සැබැවින්ම තමන් නැවත හරවා යවනු ලැබූ විට දේවත්වය විශ්වාස කරන බවට වූ ඔවුන්ගේ තර්කයෙහි ඔවුන් බොරුකාරයෝය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلٰی رَبِّهِمْ ؕ— قَالَ اَلَیْسَ هٰذَا بِالْحَقِّ ؕ— قَالُوْا بَلٰی وَرَبِّنَا ؕ— قَالَ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟۠
අහෝ දූතය! ඔබේ පරමාධිපති ඉදිරියේ යළි අවදි කිරීම ප්රතික්ෂේප කළවුන් සිටුවා තබනු ලබන අවස්ථාව ඔබ දුටුවේ නම් අල්ලාහ් ‘ඔබ බොරු කරමින් සිටි යළි අවදි කිරීමේ මෙම අවස්ථාව කිසිදු සැකයකට හෝ කුතුහලයකට ඉඩක් නැති සැබෑවක් හා ස්ථිර කරුණක් නොවීදැයි විමසා සිටියදී ඔවුහු “අප ව මැවූ අපගේ පරමාධිපති මත දිවුරමු. සැබැවින්ම එය සත්යයකි. එහි කිසිදු සැකයක් නැත. ස්ථීරය.” යැයි පවසති. එවිට ඒ සම්බන්ධයෙන් අල්ලාහ් ඔවුනට මෙසේ පවසයි. “අද දිනය පිළිබඳ ඔබ ප්රතික්ෂේප කරමින් සිටි හේතුවෙන් ඔබ දඬුවම භුක්ති විඳිනු. ඔබ එය මෙලොව ජීවිතයෙහි බොරු කරමින් සිටියෙහුය.” මෙමගින් ඔවුන්ගේ නපුරු තත්ත්වය පුදුමයෙන් බලනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِلِقَآءِ اللّٰهِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوْا یٰحَسْرَتَنَا عَلٰی مَا فَرَّطْنَا فِیْهَا ۙ— وَهُمْ یَحْمِلُوْنَ اَوْزَارَهُمْ عَلٰی ظُهُوْرِهِمْ ؕ— اَلَا سَآءَ مَا یَزِرُوْنَ ۟
කිසිදු පූර්ව දැනුමකින් තොරව ක්ෂණික ව අවසන් මොහොත ඔවුන් වෙත පැමිණෙන තෙක් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලැබීම බොරු කොට, අල්ලාහ් ඉදිරියේ සීරුවෙන් සිටීමෙන් දුරස්වන්නට අපේක්ෂා කළවුන් පාඩු වින්දහ. තමන්ට අත් වූ දැඩි කනස්සල්ල හේතුවෙන් “අහෝ! අපගේ විනාශය, අපගේ සිතුවිලි වල භයානක කම, අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහු ව විශ්වාස කිරීමෙන් වැළකී මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයට සූදානම් නොවන අයුරින් අප හකුළුවා දැමුවේ කුමක් දැ?"යි ඔවුන් පවසති. ඔවුහු ඔවුන්ගේ පිටවල් මත ඔවුන්ගේ පාපකම් උසුලමින් සිටිති. එම පාපකම් උසුලා ගෙන සිටීම කෙතරම් අවලස්සනද?!
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا الْحَیٰوةُ الدُّنْیَاۤ اِلَّا لَعِبٌ وَّلَهْوٌ ؕ— وَلَلدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَیْرٌ لِّلَّذِیْنَ یَتَّقُوْنَ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟
අල්ලාහ් තෘප්තියට පත්වන දෑ සිදු නොකරන්නන්හට ඔබ ගත කරන මෙලොව ජීවිතය විහිළුවක් හා රැවටීමක් මිස නැත. විශ්වාසය කරන මෙන් අණ කරනු ලැබූ දා ක්රියාවට නංවා ඔහුට අවනත වී තහනම් කරනු ලැබූ දෙවියන්ට ආදේශ කිරීම පාපකම් කිරීම යනාදිය අතහැර දමා අල්ලාහ්ට බැතිමත් වන්නන් හට මතුලොව නිවහන උතුම් වන්නේය. අහෝ දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නනි, ඒ ගැන ඔබ වටහා ගෙන විශ්වාස කොට දැහැමි ක්රියාවන් සිදු කළ යුතු නොවේද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَدْ نَعْلَمُ اِنَّهٗ لَیَحْزُنُكَ الَّذِیْ یَقُوْلُوْنَ فَاِنَّهُمْ لَا یُكَذِّبُوْنَكَ وَلٰكِنَّ الظّٰلِمِیْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ یَجْحَدُوْنَ ۟
අහෝ! දූතය, ඔවුන් එළිපිටම ඔබට කරන බොරුව ඔබ දුකට පත් කරන බව සැබැවින්ම අපි දනිමු. නමුත් ඔවුන්ගේ සිත් තුළ ඔබ ව බොරු නොකරන බව දැන ගනු. ඔබේ සත්ය බවත් විශ්වාසනීය බවත් ඔවුන් දනිති. එනමුත් ඔවුහු ඔබේ නියෝගය එළිපිට පිළිකුල් කරන පිරිසකි. ඔවුන්ගේ සිත් තුළ ඒ ගැන තරයේම විශ්වාස කරති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوْا عَلٰی مَا كُذِّبُوْا وَاُوْذُوْا حَتّٰۤی اَتٰىهُمْ نَصْرُنَا ۚ— وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِ اللّٰهِ ۚ— وَلَقَدْ جَآءَكَ مِنْ نَّبَاۡ الْمُرْسَلِیْنَ ۟
සැබැවින් මෙම බොරු කිරීම ඔබ ගෙන ආ දෑ ට පමණක් අදාළ වන බව ඔබ නොසිතන්න. ඔබට පෙර සිටි දූතවරුන් පවා බොරු කරනු ලැබූහ. ඔවුන්ගේ සමූහයා ඔවුන්ට වේදනා දුන්හ. අල්ලාහ්ගෙන් උදව් උපකාර ඔවුන් වෙත පැමිණෙන තෙක් අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ ඔවුන් පරිශ්රමය දරමින් දහම ප්රකාශ කරමින් ඉවසීමෙන් ඒවාට මුහුණ දුන්හ. අල්ලාහ් නියම කළ උපකාරය හා තම දූතවරුන්ට ලබා දුන් ප්රතිඥාව වෙනස් කරන්නෙකු නොවේ. අහෝ! දූතය, ඔබට පෙර සිටි දූතවරුන් ගැනත් ඔවුන්ගේ සමූහයන් නිසා ඔවුන් මුහුණ දුන් දෑ ගැනත් ඔවුනට එරෙහි සතුරන් විනාශ කරමින් ඔවුන්ට අල්ලාහ් කළ උපකාරය ගැනත් තොරතුරු ඔබ වෙත පැමිණ ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَیْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِیَ نَفَقًا فِی الْاَرْضِ اَوْ سُلَّمًا فِی السَّمَآءِ فَتَاْتِیَهُمْ بِاٰیَةٍ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَی الْهُدٰی فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْجٰهِلِیْنَ ۟
අහෝ! දූතය, ඔබ කවර සත්යයක් ඔවුන් වෙත ගෙන ආවේද එය ඔවුන් ප්රතික්ෂේප කිරීමෙන් හා බොරු කිරීමෙන් ඔබ මුහුණ දෙන දෑ ඔබට දුෂ්කර වී නම් මහපොළොවේ උමගක් හෝ අහසට නගින ඉණිමගක් සොයා ගොස් අපි ඔබ ව කවර කරුණකින් තහවුරු කර සිටියේද එය හැර වෙනත් සාධක හෝ සාක්ෂි ඔවුන් වෙත ගෙන එන්නට හැකිවන්නේ නම් එය කරනු. ඔබ කවර දෙයක් ගෙන ආවේද එම යහමග මත ඔවුන් එක්රැස් කරන්නට අල්ලාහ් අභිමත කළේ නම් ඔහු ඔවුන් එක්රැස් කරනු ඇත. නමුත් එය ප්රඥාවන්ත කටයුත්තක් නොවේ. එබැවින් ඔබ ඒ හේතුකොටගෙන අඥානයින්ගෙන් කෙනෙකු නොවන්න. ඔවුන් විශ්වාස නොකිරීම ගැන පවතින දුක ඔබේ සිතින් පහ කර දමන්න.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• من عدل الله تعالى أنه يجمع العابد والمعبود والتابع والمتبوع في عَرَصات القيامة ليشهد بعضهم على بعض.
•නමදින්නා හා නමදිනු ලබන්නාද අනුගමනය කරන්නා හා අනුගමනය කරනු ලබන්නාද මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන එළිමහන් පිටියේ ඔවුන් එකිනෙකා අනෙකාට එරෙහි ව සාක්ෂි දරනු පිණිස එක්රැස් කිරීම අල්ලාහ්ගේ සාධාරණීයත්වයෙන් එකකි.
• ليس كل من يسمع القرآن ينتفع به، فربما يوجد حائل مثل ختم القلب أو الصَّمَم عن الانتفاع أو غير ذلك.
•අල් කුර්ආනයට සවන් දෙන සෑම කෙනෙකුම එයින් ප්රයෝජන ලබන්නේ නැත. ඇතැම් විට එයින් ප්රයෝජන ලබන්නට නොහැකි අයුරින් හදවතට මුද්රා තැබීම බිහිරි බව හා වෙනත් බාධක මගින් තිරයක් යොදා තිබීම දකින්නට පුළුවන.
• بيان أن المشركين وإن كانوا يكذبون في الظاهر فهم يستيقنون في دواخلهم بصدق النبي عليه الصلاة والسلام.
•සැබැවින්ම දෙවියන්ට ආදේශ කරන්නන් මතුපිටින් බොරු කළ ද ඔවුන්ගේ අභ්යන්තරය තුළ නබි (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමාගේ සත්යතාව පිළිබඳ ව තරයේ විශ්වාස කරති.
• تسلية النبي عليه الصلاة والسلام ومواساته بإعلامه أن هذا التكذيب لم يقع له وحده، بل هي طريقة المشركين في معاملة الرسل السابقين.
•සැබැවින්ම මෙසේ බොරු කිරීම නබි (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමාට පමණක් සිදු වූ කරුණක් නොව පෙර පැමිණි දූතවරුන් සමග කටයුතු කිරීමේදී දෙවියන්ට ආදේශ තැබූවන් කටයුතු කළ මාර්ගයද මෙසේ වූ බව එතුමාණන්ට දැනුම් දෙමින් එතුමාණන් ව සැනසුමට හා තෘප්තියට පත් කිරීම.
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. - Ishakiro ry'ibisobanuro
Yasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.