Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
یٰبَنِیْۤ اٰدَمَ خُذُوْا زِیْنَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَّكُلُوْا وَاشْرَبُوْا وَلَا تُسْرِفُوْا ؕۚ— اِنَّهٗ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِیْنَ ۟۠
"අහෝ ආදම්ගේ දරුවනි! ඔබේ රහස්ය පෙදෙස් ආවරණය කරන දෑ ඇඳගන්න. එමෙන්ම සලාතය හා තවාෆ් කරන අවස්ථාවේ කවර පිරිසිදු ඇඳුමිකින් අලංකාරවත් කර ගත හැක්කේද එවැනි දෑද ඇඳගන්න. අල්ලාහ් අනුමත කළ යහපත් දැයින් ඔබ කැමති දෑ අනුභව කරන්න. පානය කරන්න. එහි මධ්යස්තභාවයේ සීමාව ඉක්මවා නොයන්න. අනුමත දෑ, තහනම් දෑ වෙත ගෙනයමින් ඉක්මවා කටයුතු නොකරන්න. සැබැවින්ම අල්ලාහ් මධ්යස්තභවයේ සීමාවන් උල්ලංඝණය කරන්නන්හට ප්රිය කරන්නේ නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِیْنَةَ اللّٰهِ الَّتِیْۤ اَخْرَجَ لِعِبَادِهٖ وَالطَّیِّبٰتِ مِنَ الرِّزْقِ ؕ— قُلْ هِیَ لِلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا فِی الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَّوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! අල්ලාහ් අනුමත කළ ඇඳුම් අනුමත කළ ආහාර පාන හා වෙනත් දෑ තහනම් කරන බහුදේවවාදීන්ගෙන් මෙසේ විමසනු. ඔබට අලංකාරයක් වශයෙන් පිරිනැමූ ඇඳුම් පැළඳුම් තහනම් කළේ කවරෙක්ද? එමෙන්ම අල්ලාහ් පෝෂණය කළ පිවිතුරු ආහාර පාන හා වෙනත් දෑ ඔබට තහනම් කළේ කවරෙක්ද? අහෝ දූතය! ඔබ ඔවුනට මෙසේ පවසනු. මෙම යහපත් දෑ මෙලොව ජීවිතයේ දේව විශ්වාසී ජනයාට හිමිය. එහි වෙනත් අය මෙලොවෙහිම හවුල් වූයේ නම් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන්ට විශේෂිත වනු ඇත. එහි දී දේව ප්රතික්ෂේපකයින් හවුල් නොවනු ඇත. හේතුව සැබැවින්ම ස්වර්ගය දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන්හට තහනම් කරනු ලැබූවක් බැවිණි. මෙම විස්තර කිරීම මෙන්ම වටහා ගන්නා ජනයාට අපි එම වදන් පැහැදිලි කරන්නෙමු. සැබැවින්ම ඔවුහු එයින් ප්රයෝජන ලබනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلْ اِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْاِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَاَنْ تُشْرِكُوْا بِاللّٰهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهٖ سُلْطٰنًا وَّاَنْ تَقُوْلُوْا عَلَی اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! අල්ලාහ් අනුමත කළ දෑ තහනම් කරන එම බහුදේවවාදීන්හට ඔබ මෙසේ පවසනු. සැබැවින්ම අල්ලාහ් තම ගැත්තන්හට තහනම් කළේ අශිලාචාර දෑය. එනම් පාපය ගෙන දෙන පිළිකුල් සහගත දෑය. එය මතුපිටින් හෝ අභ්යන්තරයෙන් හෝ වේවා එය තහනම් වන්නේය. සියලු පාපකම් ඔහු තහනම් කළේය. මිනිසුන්ගේ රැධිරය, ඔවුන්ගේ සම්පත් හා ඔවුන්ගේ මාන්යය යනාදී කරුණුවල ඉක්මවා කටයුතු කිරීම තහනම් කළේය. දේවත්වයට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැති දෑ අල්ලාහ් සමග ඔබ ආදේශ කිරීමත් ඔබ වෙත තහනම් කළේය. ඔහුගේ නාම ඔහුගේ ගුණාංග ඔහුගේ ක්රියා හා ඔහු ආගමානුගත කළ දෑහි ඔබ කිසිදු දැනුමකින් තොරව එයට විරුද්ධ ව ප්රකාශ නිකුත් කිරීමත් ඔබ වෙත තහනම් කළේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلِكُلِّ اُمَّةٍ اَجَلٌ ۚ— فَاِذَا جَآءَ اَجَلُهُمْ لَا یَسْتَاْخِرُوْنَ سَاعَةً وَّلَا یَسْتَقْدِمُوْنَ ۟
සෑම යුගයකටම සෑම පරම්පරාවකටම ඒ සඳහා නියම කළ නියමිත කාලයක් ඇත. නිර්ණය කරන ලද ඔවුන්ගේ නියමිත කාලය ඔවුන් වෙත පැමිණි විට ස්වල්ප කාලයක් වුවද එයින් ප්රමාද කරනු නොලබති. එමෙන්ම ඉදිරියට ගෙන එනු නොලබති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یٰبَنِیْۤ اٰدَمَ اِمَّا یَاْتِیَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ یَقُصُّوْنَ عَلَیْكُمْ اٰیٰتِیْ ۙ— فَمَنِ اتَّقٰی وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟
අහෝ ආදම්ගේ දරුවනි! ඔවුන් වෙත මා පහළ කළ පුස්තකය ඔබ අතර කියවා පෙන්වන ඔබ අතුරින්ම වූ දූතවරු මා විසින් ඔබ වෙත පැමිණි විට ඔබ ඔවුනට අවනත වනු. ඔවුන් ගෙන ආ දෑ පිළිපදිනු. අල්ලාහ්ගේ නියෝග පිළිපැද හා ඔහු තහනම් කළ දැයින් වැළකී ඔහුට බැතිමත් වී ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් විධිමත් කරගත්තවුන් වනාහි මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුනට කිසිදු බියක් නැත. මෙලොව ඔවුනට මග හැරුණු කොටස් පිළිබඳ ඔවුන් දුකට පත් වන්නේද නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا وَاسْتَكْبَرُوْا عَنْهَاۤ اُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ النَّارِ ۚ— هُمْ فِیْهَا خٰلِدُوْنَ ۟
අපගේ වදන් බොරු කර, එය විශ්වාස නොකර ඔවුන්ගේ දූතවරු කවර කරුණක් ඔවුන් වෙත ගෙන ආවේද, අහංකාරකම හේතුවෙන් ඉන් ඉවත් වූ දේව ප්රතික්ෂේපකයින් වනාහි සැබැවින්ම සදා ලැගුම් ගන්නා නිරය අනිවාර්යය වූ නිරා වැසියෝ ඔවුහුමය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِهٖ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ یَنَالُهُمْ نَصِیْبُهُمْ مِّنَ الْكِتٰبِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَتْهُمْ رُسُلُنَا یَتَوَفَّوْنَهُمْ ۙ— قَالُوْۤا اَیْنَ مَا كُنْتُمْ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— قَالُوْا ضَلُّوْا عَنَّا وَشَهِدُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰفِرِیْنَ ۟
අල්ලාහ් වෙත හවුල්කරුවකු ඈඳා හෝ යම් අඩුවක් හෝ ඔහු නොපැවසූ කරුණක් පැවසූ බවට පවසමින් ඔහු මත බොරු ගොතා පවසන; ඍජු මාර්ගය වෙත මගපෙන්වන ඔහුගේ පැහැදිලි වදන් බොරු කරන අයට වඩා මහා අපරාධකරුවකු වෙනත් නැත. මෙසේ විස්තර කරනු ලැබූ මොවුනට හොඳ හෝ නරක කරුණු අතරින් සුරක්ෂිත ඵලකයේ සඳහන් මෙලොව භුක්ති විදින කොටස ඔවුන් ලබනු ඇත. අවසානයේ, ඔවුන් වෙත මරණයේ දූතයා හා ඔහුගේ සහකාර දූතවරු ඔවුන්ගේ ප්රාණ අත්පත් කර ගන්නට පැමිණෙති. එවිට ඔවුහු ඔවුනට තරවටු කරමින්, "අල්ලාහ් හැර ඔබ නමදිමින් සිටි දෙවිවරුන් කොහේද? ඔබට සෙත සලසනු පිණිස ඔබ ඔවුනට ඇරයුම් කරනු" යැයි පවසා සිටිති. බහු දේව වාදීහු දූතවරුන් දෙස බලා, "අප නමදිමින් සිටි අපගේ දෙවිවරුන් අපගෙන් පහව ගොස් ඇත. ඔවුන් සැඟවී ඇත. ඒවා කොහේදැ?යි අපි නොදනිමි" යැයි පවසා සැබැවින්ම තමන් අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් බව පිළිගනිති. නමුත් ඒ මොහොතේ ඔවුන්ගේ එම පිළිගැනීම ඔවුනට එරෙහිව පිහිටනු ඇත. එය ඔවුනට කිසිවිටෙක ප්රයෝජනවත් වන්නේ නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• المؤمن مأمور بتعظيم شعائر الله من خلال ستر العورة والتجمل في أثناء صلاته وخاصة عند التوجه للمسجد.
අල්ලාහ්ගේ සලකුණු වලට ගරු බුහුමන් දක්වන මෙන් දෙවියන් විශ්වාස කරන මුඃමින්වරයා අණ කරනු ලැබ ඇත. එනම් සලාතය අතරවාරයේ තම විළි වසා ගැනීම අලංකාර ව ඇඳ පැලඳ ගැනීම විශේෂයෙන් මස්ජිදයට යන අවස්ථාවේ එසේ පිළිපැදීම.
• من فسر القرآن بغير علم أو أفتى بغير علم أو حكم بغير علم فقد قال على الله بغير علم وهذا من أعظم المحرمات.
කවරෙකු කිසිදු දැනුමකින් තොර ව අල් කුර්ආනයට විග්රහ කරන්නේද කිසිදු දැනුමකින් තොරව ආගමික තීන්දු ලබා දෙන්නේද කිසිදු දැනුමකින් තොරව නීති පනවන්නේද සැබැවින්ම ඔහු කිසිදු දැනුමකින් තොරව අල්ලාහ් මත ප්රබන්ධයන් ගොතා පවසා ඇත. තහනම් කරන ලද දැයින් බරපතළම දැය එය වන්නේය.
• في الآيات دليل على أن المؤمنين يوم القيامة لا يخافون ولا يحزنون، ولا يلحقهم رعب ولا فزع، وإذا لحقهم فمآلهم الأمن.
මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ දී සැබැවින්ම දෙවියන් විශ්වාස කරන්නන්හට කිසිදු බියක් ඇතිවන්නේ නැත. ඔවුන් දුකට පත් වන්නේද නැත. ඔවුනට කිසිදු කම්පනයක් හෝ තැති ගැසීමක් හෝ අත්වන්නේද නැත. එසේ ඔවුනට අත් වුවද ඔවුන් සුරක්ෂිතය යන වග මෙම පාඨ තුළ පෙන්වා දෙන්නේය.
• أظلم الناس من عطَّل مراد الله تعالى من جهتين: جهة إبطال ما يدل على مراده، وجهة إيهام الناس بأن الله أراد منهم ما لا يريده الله.
මිනිසුන් අතර මහා අපාරාධකරු වනුයේ ක්රම දෙකක් මගින් අල්ලාහ්ගේ අභිමතය ඉහවහා යන්නාය. එනම් ඔහුගේ අභිමතය පෙන්වා දෙන දෑ ව්යාජයක් බවට පත් කිරීම හා අල්ලාහ් මිනිසුන්ට අභිමත නොකළ දෙයක් අල්ලාහ් ඔවුනට අභිමත කර ඇති බවට බොරු පැවසීමය.
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. - Ishakiro ry'ibisobanuro
Yasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.