Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ubusobanuro bw'igiturikiya mugusobanura incamake ya Qor'an ntagatifu * - Ishakiro ry'ibisobanuro


Ibisobanuro by'amagambo Isura: Annajmi (Inyenyeri)   Umurongo:

Sûretu'n-Necm

Impamvu y'isura:
إثبات صدق الوحي وأنه من عند الله.
Vahyin doğruluğu ve Allah'ın katından gönderildiği ispat edilmiştir.

وَٱلنَّجۡمِ إِذَا هَوَىٰ
Allah -Subhanehu ve Teâlâ- yıldızın batışına yemin etmiştir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمۡ وَمَا غَوَىٰ
Allah'ın resulü Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- doğru yoldan çıkmadı, sapıtmadı. O ancak hak yolu izleyen bir kimsedir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ
Bu Kur'an (ayetleri) ile konuşması, hevâsına uyduğu için değildir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ
Bu Kur'an, Yüce Allah'ın Cebrail -aleyhisselam- aracılığı ile ona vahyettiği vahiyden başka bir şey değildir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
عَلَّمَهُۥ شَدِيدُ ٱلۡقُوَىٰ
Kendisine onu çok güçlü bir melek olan Cebrail -aleyhisselam- öğretti.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ذُو مِرَّةٖ فَٱسۡتَوَىٰ
Cebrail -aleyhisselam- güzel görünüşlüdür. Cebrail -aleyhisselam- Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-'in karşısında Allah'ın yarattığı hal üzere açık bir şekilde görünüp (en yüksek ufukta) yükseliverdi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَهُوَ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡأَعۡلَىٰ
Cebrail gökyüzündeki en yüksek ufukta idi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ
Sonra Cebrail -aleyhisselam- Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-e yaklaştı. Derken daha da yakınlaştı.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَكَانَ قَابَ قَوۡسَيۡنِ أَوۡ أَدۡنَىٰ
(Cebrail'in) yakınlığı iki yay boyu kadardı veya daha yakındı.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَأَوۡحَىٰٓ إِلَىٰ عَبۡدِهِۦ مَآ أَوۡحَىٰ
Cebrail, Allah'ın kulu Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e vahyedilmesi gerekeni vahyetti.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا كَذَبَ ٱلۡفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ
Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in kalbi gözleri ile gördüğünü yalanlamadı.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَفَتُمَٰرُونَهُۥ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ
-Ey müşrikler!- Şimdi, İsra gecesi Yüce Allah'ın ona gösterdiği şey hakkında onunla tartışıyor musunuz?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدۡ رَءَاهُ نَزۡلَةً أُخۡرَىٰ
Kendisinin götürüldüğü İsra gecesi Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- Cebrail'i aslî suretinde bir kere daha görmüştü.
Ibisobanuro by'icyarabu:
عِندَ سِدۡرَةِ ٱلۡمُنتَهَىٰ
Sidre-i Müntehâ’nın yanında yedinci semada bulunan çok büyük bir ağaçtır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
عِندَهَا جَنَّةُ ٱلۡمَأۡوَىٰٓ
Cennetü'l-Me'va da bu ağacın yanındadır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِذۡ يَغۡشَى ٱلسِّدۡرَةَ مَا يَغۡشَىٰ
Yüce Allah'ın emri ile Sidre'yi büyük bir şey kapladı. İşin aslını Yüce Allah'tan başkası bilmez.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا زَاغَ ٱلۡبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ
Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-'in gözü sağa sola kaymadı. Kendisine belirlenen sınırı aşmadı.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَقَدۡ رَأَىٰ مِنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ
Ant olsun, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem- Mirac'a çıkarıldığı gece Rabbinin kudretine delalet eden büyük ayetlerden/mucizelerden bazısını gördü. Cenneti, cehennemi ve bunun dışındaki şeyleri de gördü.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱللَّٰتَ وَٱلۡعُزَّىٰ
-Ey müşrikler!- Allah'tan başka ibadet ettiğiniz bu putları; Lat ve Uzza'yı gördünüz mü?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ
Putlarınızdan diğer üçüncüsü Menat'ı (gördünüz mü?).Bana haber verin. Onlar size bir fayda ya da zarar vermeye malik midirler?
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَكُمُ ٱلذَّكَرُ وَلَهُ ٱلۡأُنثَىٰ
-Ey müşrikler!- O sevdiğiniz erkek çocuklar sizin; o sizin kötü gördüğünüz kız çocuklar Allah -Subhanehu ve Teâlâ-'nın öyle mi?
Ibisobanuro by'icyarabu:
تِلۡكَ إِذٗا قِسۡمَةٞ ضِيزَىٰٓ
Hevânıza uyarak taksim ettiğiniz bu paylaştırma, ne adaletsiz bir taksimdir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنۡ هِيَ إِلَّآ أَسۡمَآءٞ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٍۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهۡوَى ٱلۡأَنفُسُۖ وَلَقَدۡ جَآءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ ٱلۡهُدَىٰٓ
Bu putlar manası boş isimlerden başka bir şey değildir. İlahlık sıfatlarından hiçbir payları yoktur. Onları, siz ve atalarınız kendi nefislerinizden uydurarak isimlendirdiniz. Yüce Allah, bu hususta hiçbir delil indirmemiştir. İtikatları sadece zan ve nefislerinin arzusuna uygun olarak şeytanın kalplerini süslediği müşriklere uymayın. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in lisanı ile Rableri tarafından kendilerine hidayet gelmiştir. Ancak onlar bununla hidayet bulmamışlardır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَمۡ لِلۡإِنسَٰنِ مَا تَمَنَّىٰ
Yoksa insan için Allah'ın katında temenni ettiği putların şefaati mi vardır?
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَلِلَّهِ ٱلۡأٓخِرَةُ وَٱلۡأُولَىٰ
Hayır! İnsan için temenni ettiği her şey onun olmaz. Dünya ve ahiret yalnızca Allah'ındır. Dilediğine o ikisinden verir ve dilediğine vermez.
Ibisobanuro by'icyarabu:
۞ وَكَم مِّن مَّلَكٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ لَا تُغۡنِي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡـًٔا إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ أَن يَأۡذَنَ ٱللَّهُ لِمَن يَشَآءُ وَيَرۡضَىٰٓ
Göklerde nice melekler vardır ki, bir kimseye şefaat etmek istediklerinde şefaatleri ona bir fayda sağlamaz. Ancak Allah'ın onlardan dilediğine şefaat edilmesi için izin verdikleri ve kendisine şefaat edilmesinden razı olduğu kimse bundan müstesnadır. Yüce Allah, şirk koşan kimseye şefaat edilmesi için izin vermez ve Allah Teâlâ'nın dışında başka ilahlara ibadet eden kimseden asla razı olmaz.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• كمال أدب النبي صلى الله عليه وسلم حيث لم يَزغْ بصره وهو في السماء السابعة.
Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-'in edebinin kemaline delalet eder. Öyle ki yedinci semada olmasına rağmen bakışları (sağa sola) kaymamıştır.

• سفاهة عقل المشركين حيث عبدوا شيئًا لا يضر ولا ينفع، ونسبوا لله ما يكرهون واصطفوا لهم ما يحبون.
Fayda ya da zarar vermeyen şeylere ibadet etmek, müşriklerin ne kadar akılsız olduğunu gösterir. Kötü gördükleri şeyleri Yüce Allah'a nispet etmiş, sevdiklerini şeyleri kendilerine seçmişlerdir.

• الشفاعة لا تقع إلا بشرطين: الإذن للشافع، والرضا عن المشفوع له.
Şefaat ancak şu iki şart yerine geldiğinde gerçekleşir: Şefaat edecek olana izin verilmesi ve şefaat edilenden razı olunması.

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ تَسۡمِيَةَ ٱلۡأُنثَىٰ
Ahirette yeniden dirilişe iman etmeyenler, Allah'ın kızları olduğuna inandıkları için melekleri dişi isimleriyle isimlendiriyorlardı. Yüce Allah onların bu sözünden yüce ve büyüktür.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّۖ وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡـٔٗا
Onların melekleri dişi olarak isimlendirmelerinde dayandıkları hiç bir delil yoktur. Bu hususta ancak yalan ve zanna tabi olmaktadırlar. Hiç şüphe yok ki zan ise hakkın yerine geçip bir şey ifade etmez.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَأَعۡرِضۡ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكۡرِنَا وَلَمۡ يُرِدۡ إِلَّا ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا
-Ey Resul!- Allah'ı zikretmekten yüz çeviren ve ona aldırış etmeyen, dünya hayatından başka bir şey istemeyen kimseden yüz çevir. O kimse ahireti için amel etmez. Çünkü ona iman etmez.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ذَٰلِكَ مَبۡلَغُهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
Müşriklerin söyledikleri bu söz -melekleri dişi olarak isimlendirmek- onların ulaşabilecekleri ilmin son sınırıdır. Çünkü onlar cahillerdir, gerçek ilme ulaşamamışlardır. -Ey Resul!- Senin Rabbin hak yolundan sapanları en iyi bilendir ve kimin de kendi yolunda hidayet üzere olduğunu en iyi bilendir. Bu hususta hiçbir şey O'na gizli kalmaz.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔواْ بِمَا عَمِلُواْ وَيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ بِٱلۡحُسۡنَى
Göklerdeki ve yerdeki her şey; mülk, yaratma ve idare etme bakımından yalnızca Yüce Allah'a aittir. Dünyada kötü amel işleyenleri hak ettikleri azap ile cezalandıracak ve iyi amel işleyen Müminleri de cennet ile mükâfatlandıracaktır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ٱلَّذِينَ يَجۡتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَۚ إِنَّ رَبَّكَ وَٰسِعُ ٱلۡمَغۡفِرَةِۚ هُوَ أَعۡلَمُ بِكُمۡ إِذۡ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَإِذۡ أَنتُمۡ أَجِنَّةٞ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡۖ فَلَا تُزَكُّوٓاْ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ
Onlar; küçük günahlar dışında, büyük günahlardan ve çirkin işlerden uzak duran kimselerdir. Bu küçük günahlar büyükleri terk edip, itaatleri artırmak suretiyle bağışlanır. -Ey Rasûl!- Şüphesiz ki Rabbin, mağfireti bol olan, tövbe eden kullarının günahlarını bağışlayandır. O -Subhânehû ve Teâlâ- babanız Adem'i topraktan yarattığında ve annelerinizin karnında yaratılış evrelerinde iken ahvalinizi ve işlerinizi en iyi bilendir. Bundan hiçbir şey O'na gizli kalmaz. Kendi nefislerinizi takva ile methederek övmeyiniz. Allah -Subhânehû ve Teâlâ- emirlerini yerine getirip yasaklarından sakınarak kendisine karşı takvalı olanları hakkıyla bilir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَفَرَءَيۡتَ ٱلَّذِي تَوَلَّىٰ
İslam'a yakınlaştıktan sonra ondan yüz çeviren kimsenin halinin ne kadar çirkin olduğunu gördün mü?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَعۡطَىٰ قَلِيلٗا وَأَكۡدَىٰٓ
Malından azıcık verip sonra men eder. Çünkü cimrilik onun tabiatıdır. Bununla beraber kendi nefsini temize çıkarır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلۡغَيۡبِ فَهُوَ يَرَىٰٓ
Gaybın ilmi onun yanında da, o görüyor ve gaybtan haber mi veriyor?
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَمۡ لَمۡ يُنَبَّأۡ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ
Yoksa o Allah'a iftira mı atıyor? Yoksa Allah adına yalan uyduran bu kimseye Yüce Allah'ın Musa'ya indirdiği ilk sahifelerde olanlar haber verilmedi mi?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَإِبۡرَٰهِيمَ ٱلَّذِي وَفَّىٰٓ
Rabbinin kendisini sorumlu tuttuğu görevi tamamlayan İbrahim'in sahifelerinde olanlar (haber verilmedi mi?)
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ
Şüphesiz hiçbir insan başkasının günahını yüklenemez.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَن لَّيۡسَ لِلۡإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ
İnsan için ancak işlemiş olduğu amelin karşılığı vardır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّ سَعۡيَهُۥ سَوۡفَ يُرَىٰ
Şüphesiz kıyamet günü ameli ayan beyan görülecektir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ يُجۡزَىٰهُ ٱلۡجَزَآءَ ٱلۡأَوۡفَىٰ
Sonra işlemiş olduğu amelinin karşılığı tastamam eksiksiz olarak kendisine verilecektir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلۡمُنتَهَىٰ
-Ey Rasul!- Öldükten sonra kulların varacağı yer ve dönüşleri ancak Rabbinedir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَضۡحَكَ وَأَبۡكَىٰ
Şüphesiz O dilediğini mutlu edip güldüren ve dilediğini hüzünlendirip ağlatandır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَمَاتَ وَأَحۡيَا
Dünyada canlıları öldüren ve yeniden dirilterek ölülere hayat veren O'dur.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• انقسام الذنوب إلى كبائر وصغائر.
Günahlar büyük ve küçük olmak üzere ikiye ayrılır.

• خطورة التقوُّل على الله بغير علم.
İlimsizce Allah adına söz söylemenin tehlikesi beyan edilmiştir.

• النهي عن تزكية النفس.
Nefsi temize çıkarma yasaklanmıştır.

وَأَنَّهُۥ خَلَقَ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰ
Erkek ve dişi olarak iki sınıfı yaratan O’dur.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مِن نُّطۡفَةٍ إِذَا تُمۡنَىٰ
Bir nutfeden rahime konulduğu zaman.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّ عَلَيۡهِ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰ
Öldükten sonra yeniden diriliş için o ikisinin tekrardan yaratılması O'na aittir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَغۡنَىٰ وَأَقۡنَىٰ
Mal mülk vererek kullarından dilediğini zengin kılan ve insanların kazanç olarak elde ettikleri maldan onlara verendir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّهُۥ هُوَ رَبُّ ٱلشِّعۡرَىٰ
Şüphesiz Şi'râ yıldızının da Rabbi O'dur. Bu, bazı müşriklerin Yüce Allah ile beraber ibadet ettikleri bir yıldızdır.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنَّهُۥٓ أَهۡلَكَ عَادًا ٱلۡأُولَىٰ
Hûd'un kavmi olan önceki Âd'ı helak eden O'dur. Onlar küfürlerinde ısrar ettikleri için helak edilmişlerdir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَثَمُودَاْ فَمَآ أَبۡقَىٰ
Salih'in kavmi Semûd'u da helak eden O'dur. Onlardan hiçbirini bırakmadı.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ هُمۡ أَظۡلَمَ وَأَطۡغَىٰ
Âd ve Semûd kavimlerinden önce Nuh'un kavmini helak etmişti. Nuh'un kavmi, Âd ve Semûd kavimlerinden daha zalim ve azgın kimselerdi. Çünkü Nuh -aleyhisselam- dokuz yüz elli sene onların arasında kaldı ve onları Allah'ı birlemeye davet etti. Ancak ona icabet etmediler.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱلۡمُؤۡتَفِكَةَ أَهۡوَىٰ
Lut kavminin şehirlerini gökyüzüne kaldırdı, sonra ters çevirdi, sonra da yeryüzüne geçirdi.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَغَشَّىٰهَا مَا غَشَّىٰ
Gökyüzüne kaldırıp yere geçirdikten sonra onlara taşlar isabet edip (azap) bürüdü.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ
-Ey insan!- Şimdi Rabbinin kudretine delalet eden hangi nimetine karşı koyarak ondan öğüt almıyorsun?
Ibisobanuro by'icyarabu:
هَٰذَا نَذِيرٞ مِّنَ ٱلنُّذُرِ ٱلۡأُولَىٰٓ
Size gönderilen bu resul daha önceden gönderilen resullerdendir.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَزِفَتِ ٱلۡأٓزِفَةُ
Yakın olan o kıyamet yaklaştı.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ كَاشِفَةٌ
Yüce Allah'tan başka onu defedecek ve onu bilecek kimse yoktur.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَفَمِنۡ هَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ تَعۡجَبُونَ
Şimdi siz, kendinize okunan bu Kur'an'ın Allah katından olduğuna mı şaşırıyorsunuz?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَتَضۡحَكُونَ وَلَا تَبۡكُونَ
Onunla alay edip gülüyor ve içindeki öğütleri duyunca ağlamıyorsunuz?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَأَنتُمۡ سَٰمِدُونَ
Ve sizler onu önemsemiyor, ihtimam da göstermiyorsunuz!
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَٱسۡجُدُواْۤ لِلَّهِۤ وَٱعۡبُدُواْ۩
O halde yalnızca Yüce Allah'a secde edin ve ibadeti O'na has kılın.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• عدم التأثر بالقرآن نذير شؤم.
Kur'an'dan etkilenmemek kötülüğün habercisidir.

• خطر اتباع الهوى على النفس في الدنيا والآخرة.
Kişinin hevâsına uyması dünya ve ahireti için çok tehlikelidir.

• عدم الاتعاظ بهلاك الأمم صفة من صفات الكفار.
Geçmiş ümmetlerin helak olmasından öğüt almamak kâfirlerin özelliklerindendir.

 
Ibisobanuro by'amagambo Isura: Annajmi (Inyenyeri)
Urutonde rw'amasura numero y'urupapuro
 
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ubusobanuro bw'igiturikiya mugusobanura incamake ya Qor'an ntagatifu - Ishakiro ry'ibisobanuro

ibisobanuro byabaturukiya byincamake y'Ibisobanuro bya

Gufunga