Ibisobanuro by'amagambo Isura Alqalam (Ikaramu) - Ibisobanuro mukiyau - ububiko bwa qor'an yejejwe

Al-Qalam

Umurongo: 1

نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا يَسۡطُرُونَ

Nûn.^[1] Nguchilumbila chakulembela (chaakuleembelaga Achimalaika ni ŵane wosope) kwisa soni yaakulembaga.

(68:1) Asi harufusi ni chimpepe mu isimosimo ya Qur’an. Ni pangali jwine jwaakumanyilila mate gakwe ikaŵeje Allah pe basi.

Umurongo: 2

مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ بِمَجۡنُونٖ

Mmwe (Muhammadi ﷺ) nganim'ba ŵamasoka pachindimba cha Ambuje ŵenu (champele, wauli utume).

Umurongo: 3

وَإِنَّ لَكَ لَأَجۡرًا غَيۡرَ مَمۡنُونٖ

Soni chisimu nkwete kupata mmwejo malipilo gangamala (ligongo lya kulagasika kwenu pakwenesya utenga).

Umurongo: 4

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ

Soni chisimu mmwe n'di pachanya pandamo jambone nnope.

Umurongo: 5

فَسَتُبۡصِرُ وَيُبۡصِرُونَ

Basi, sampano tinyyione, nombe nao soni taione.

Umurongo: 6

بِأَييِّكُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ

Yanti ana ŵani mwa jenumanja ŵagaapatile masoka? (Mmwejo kapena ŵanganyao)?

Umurongo: 7

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ

Chisimu Ambuje ŵenu ni ŵaakummanyilila chenene mundu jwaapoteele kuleka litala Lyakwe, soni Ŵalakweo ni ŵaakwamanyilila chenene ŵali ŵakongoka.

Umurongo: 8

فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

Basi ngasimwapikanila ŵakanila.

Umurongo: 9

وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَيُدۡهِنُونَ

Akasasachililaga n'di mwaakundilile (pa yakusakala), basi nombe nao ni ankundilile (pa yambone).

Umurongo: 10

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٖ مَّهِينٍ

Soni ngasimumpikanila jwalijose jwakulumbila-lumbila soni jwakwaluka.

Umurongo: 11

هَمَّازٖ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٖ

Nkusogoda, jwakwendajenda kupita nchitenda unakunaku.

Umurongo: 12

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

Jwakusiŵilila yambone, jwakusumba mpika, jwasambi syejinji.

Umurongo: 13

عُتُلِّۭ بَعۡدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ

Jwakumula ntima soni panyuma pa yele jwakulipakasya utundu wa ŵane.

Umurongo: 14

أَن كَانَ ذَا مَالٖ وَبَنِينَ

(Akulikwesya) ligongo lyakuŵa jwana chipanje ni ŵanache.

Umurongo: 15

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Pati gachisoomedwaga kukwakwe ma Ȃya Getu jukasatiji: “Asi ni adisiadisi sya ŵandu ŵandanda.”

Umurongo: 16

سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ

Chiitum'biika chimanyilo palupula.

Umurongo: 17

إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ كَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَيَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِينَ

Chisimu Uwwe twalinjile (achimakafili ŵachikuraishio pakwapa chindimba ni kuchikana) yatwatite pakwalinga achinsyene n'gunda, ndema jaŵalumbile kuti takaugungule (isogosi yakwe) kumasikusiku (kuti ŵakulaga akaaona atakwika muŵaŵendile).

Umurongo: 18

وَلَا يَسۡتَثۡنُونَ

Ni nganaŵecheta maloŵe ganti “Nasakaga Allah.”

Umurongo: 19

فَطَافَ عَلَيۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّكَ وَهُمۡ نَآئِمُونَ

Nilyaawusyungwile (n'gundao) likungu lyakuumila kwa Ambuje ŵenu kutendaga ŵanganyao ali nnugono.

Umurongo: 20

فَأَصۡبَحَتۡ كَٱلصَّرِيمِ

Basi niwachelelwe uli nti chisawu wegungule.

Umurongo: 21

فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِينَ

Basi ni ŵaŵilangene kumasikusiku.

Umurongo: 22

أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰرِمِينَ

“Laŵililani kun'gunda wenu naga nkusaka gungula.”

Umurongo: 23

فَٱنطَلَقُواْ وَهُمۡ يَتَخَٰفَتُونَ

Basi ni ŵaŵigwile aku achisongonelanaga.

Umurongo: 24

أَن لَّا يَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكُم مِّسۡكِينٞ

“Akasan'jinjilila ata panandi kwalakweko lelo masikini jwalijose.”

Umurongo: 25

وَغَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِينَ

Ni ŵalaŵilile mwachisindo achiganichisyaga kuti apakombwele (kwasiŵilila masikinio).

Umurongo: 26

فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ

Basi ndema jaŵauweni (n'gundao) ŵatite: “Chisimu uwe tusokonechele.”

Umurongo: 27

بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ

(Niŵatite soni: “Ngwamba, niwwuwu) nambo kuti uwwe tujiimiidwe.”

Umurongo: 28

قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ

Jwakulungamika chilikati chao jwatite: “Ana nganinansalila yanti: ‘Ana uli ngankunswejesya (Allah pakuŵecheta maloŵe ganti: Naga Allah akusaka chitukagungule)?”

Umurongo: 29

قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Ŵanganyao ŵatite: “Aswejeele Ambuje ŵetu! Chisimu uwwe twaliji ŵakulitenda lupuso (pangankumbuchila Allah).”

Umurongo: 30

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَلَٰوَمُونَ

Basi ni ŵalolegene aku achidandaulanaga (pakupulisyana yaagajima masikini).

Umurongo: 31

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ

Ŵanganyao ŵatite: “Kutapana kwetuwe! Chisimu uwwe twaliji ŵakusumba mpika (paganisya yagajima masikini).”

Umurongo: 32

عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبۡدِلَنَا خَيۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ

“Mwine Ambuje ŵetu kuŵa nkututindanyichisya ni (n'gunda) wambone nnope kupunda walakweu, chisimu uwwe kwa Ambuje ŵetu tukusachilila (chikululuko Chakwe).”

Umurongo: 33

كَذَٰلِكَ ٱلۡعَذَابُۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

Mwele ni mwaikasaŵelaga ilagasyo (ya pa duniya), nambo ilagasyo ya ku Akhera ni yaikulungwa nnope ingaŵe ŵamanyililaga.

Umurongo: 34

إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

Chisimu ŵakun'jogopa Allah akwete kupata kwa Ambuje ŵao Matimbe Gachindimba (Mbepo).

Umurongo: 35

أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ كَٱلۡمُجۡرِمِينَ

Ana twatende Asilamu nti chisawu akuleeŵa (pakwalipila mwakulandana)?

Umurongo: 36

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

Chipali chichi kukwenu! Ana nkwiilanya chinauli?

Umurongo: 37

أَمۡ لَكُمۡ كِتَٰبٞ فِيهِ تَدۡرُسُونَ

Kapena nkwete chitabu chankusoomaga nkati mwakwe.

Umurongo: 38

إِنَّ لَكُمۡ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ

Yanti chisimu nkwete kupata mu lyele (lisiku lya Kiyamalyo) yankuisaka?

Umurongo: 39

أَمۡ لَكُمۡ أَيۡمَٰنٌ عَلَيۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ لَكُمۡ لَمَا تَحۡكُمُونَ

Kapena nkwete ŵanganyammwe ilanga Kukwetu yakuja kwika mpaka lisiku lya Kiyama, yakuti chisimu ŵanganyammwe chinchipata yankulijiilanyichisya?

Umurongo: 40

سَلۡهُمۡ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ

Mwawusyani kuti ŵani mwa ŵanganyao ŵali nnongola jwatachajimila pa yalakweyi?

Umurongo: 41

أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَآءُ فَلۡيَأۡتُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ

Kapena akwete ŵanganyao ŵakamusyangana nao? Basi ayiche naotu ŵakamusyangana naowo naga akuŵecheta yakuona.

Umurongo: 42

يَوۡمَ يُكۡشَفُ عَن سَاقٖ وَيُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ

(Kumbuchilani) lisiku lya luchiunukulidwa Lusonjo (lwa Allah) ni tachiŵilanjidwa (achinakunaku) kuti atende sijida (kunsujudila Allah) nambo ngasakombola.

Umurongo: 43

خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ وَقَدۡ كَانُواْ يُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَهُمۡ سَٰلِمُونَ

Meso gao gachiteteŵala, ni kuchaunichila kunyosyeka. Nambo posepo ŵaliji nkuŵilanjidwa kuti asujudu (kuswali) ali ŵambonembonepe (ku duniya).

Umurongo: 44

فَذَرۡنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِۖ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ

Basi munekani ni akukanila aji abaliji, chitwajigale mbolembole (wa ku ipotesi) kupitila m’matala gangaakugamanyilila.

Umurongo: 45

وَأُمۡلِي لَهُمۡۚ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ

Soni ngamba kwalechelesya ŵanganyao, chisimu mpango Wangu uŵele wakulimbangana.

Umurongo: 46

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ

Kapena nkwajuga malipilo (pakulungusya utenga), mwanti ŵanganyao ni akusitopelwa nasyo ngongole?

Umurongo: 47

أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَيۡبُ فَهُمۡ يَكۡتُبُونَ

Kapena akwete (chitabu) chakusisika, mwanti ŵanganyao niakulemba?

Umurongo: 48

فَٱصۡبِرۡ لِحُكۡمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ ٱلۡحُوتِ إِذۡ نَادَىٰ وَهُوَ مَكۡظُومٞ

Basi pilililani ku ulamusi wa Ambuje ŵenu (wakwalechelesya achimakafili), mwanti ngasim'ba mpela nsyene somba (Yunusu pakwanguya kwakasilichila ŵandu ŵakwe), ndema jajwaŵilasile (Ambujegwe) juli jwakutaŵika ni madandausi.

Umurongo: 49

لَّوۡلَآ أَن تَدَٰرَكَهُۥ نِعۡمَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ مَذۡمُومٞ

Ukaŵa kunsimana ukoto wakuumila kwa M’mbujegwe jukaponyedwe pantetete juli jwanchesela.

Umurongo: 50

فَٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Basi Ambujegwe ŵansagwile ni kuntenda kuŵa jumpepe mwa ŵandu ŵambone.

Umurongo: 51

وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ

Soni chisimu aŵala ŵakufuulu akusigalaga panandi kuti antelesyasye ni meso gao (ligongo lya kunchima) ndema jaakuchipikana chikumbusyo (Qur’an), ni akutiji: “Chisimu jwalakwe (Muhammadi ﷺ) jwamasoka.”

Umurongo: 52

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

Ni nganijiŵa jalakwe (Qur’aniji) ikaŵeje chikumbusyo ku iumbe yosope.