Përkthimi i kuptimeve Surja Suretu Es Saff - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Enciklopedia e Kuranit Fisnik

əs-Saff

Qëllimet e sures:

حثّ المؤمنين لنصرة الدين.

Möminləri dinin qələbəsinə təşviq etmək.

---

Ajeti: 1

سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

Göylərdə və yerdə olan məxluqatın hamısı Allahın şənini uca tutur və Ona təriflər deyir. O, qüdrətlidir, heç kəs Onu məğlub edə bilməz. O, məxluqatı yaratmaq, şəri qanun qoymaq və qədəri yazmaq xüsusunda hikmət sahibidir.

Ajeti: 2

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفۡعَلُونَ

Ey Allaha iman gətirənlər! Nə üçün siz: "Filan şey etdik" - deyirsiniz, əslində isə siz onu etməmisiniz?! Necə ki, sizlərdən biri: "Mən həm qılıncımla, həm də yalın əllə vuruşdum"- deyir, halbuki o, nə qılıncla, nə də yalın əllə vuruşmuşdur.

Ajeti: 3

كَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ أَن تَقُولُواْ مَا لَا تَفۡعَلُونَ

Nifrətlə qarşılanan o əməl Allah yanında böyük günah sayılır. Bu da sizin etmədiyiniz şeyləri danışmağınızdır. Möminə, Allah qatında doğrudan başqa bir şey danışması yaraşmaz. Mömin kimsənin əməli ilə sözü bir-birinə düz gəlməlidir.

Ajeti: 4

إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلَّذِينَ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِهِۦ صَفّٗا كَأَنَّهُم بُنۡيَٰنٞ مَّرۡصُوصٞ

Şübhəsiz ki, Allah, Onun rizasını qazanmaq məqsədilə, bir-birinə bitişik möhkəm bir bina kimi, bir-birinin yanında səf-səf düzülüb Onun yolunda vuruşanları sevər.

Ajeti: 5

وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ لِمَ تُؤۡذُونَنِي وَقَد تَّعۡلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُمۡۖ فَلَمَّا زَاغُوٓاْ أَزَاغَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُمۡۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ

Ey Peyğəmbər! Yadına sal ki, bir zaman Musa öz qövmünə demişdi: “Ey qövmüm, nə üçün siz mənim Allahın rəsulu olduğumu bildiyiniz halda, mənim əmrimə müxalif olmaqla mənə əziyyət verirsiniz?!” Onlar Musanın gətirdiyi haqdan azıb uzaqlaşdıqda, Allah onların qəlbini haqdan və doğru yoldan azdırdı. Allah, Onun itaətindən çıxan günahkarları haqq yola yönəlməyə müvəffəq etməz.

Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:

• مشروعية مبايعة ولي الأمر على السمع والطاعة والتقوى.

Eşidib itaət etmək və pis işlərdən çəkinmək xüsusunda əmr sahibinə beyət etməyin vacib olması.

• وجوب الصدق في الأفعال ومطابقتها للأقوال.

Görülən işlərdə dürüst olmağın və onların deyilənlərlə bir-birinə uyğun gəlməsinin vacibliyi.

• بيَّن الله للعبد طريق الخير والشر، فإذا اختار العبد الزيغ والضلال ولم يتب فإن الله يعاقبه بزيادة زيغه وضلاله.

Allah insana həm xeyir, həm də şər yolunu bəyan etmişdir. Nəhayət, insan azğınlığı seçdikdə və tövbə etmədikdə, Allah onun azğınlığını artırmaqla onu cəzalandırar.

Ajeti: 6

وَإِذۡ قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُم مُّصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَمُبَشِّرَۢا بِرَسُولٖ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِي ٱسۡمُهُۥٓ أَحۡمَدُۖ فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ مُّبِينٞ

Ey Peyğəmbər! Yadına sal ki, bir zaman Məryəm oğlu İsa (aleyhissəlam) demişdi: “Ey İsrail oğulları! Həqiqətən, mən Allahın sizə göndərdiyi, məndən əvvəl nazil edilmiş Tövratı təsdiqləyən və məndən sonra gələcək Əhməd adlı peyğəmbərlə sizi müjdələyən rəsuluyam, qeyri-adi bir elçi deyiləm!” İsa onlara dediyinin doğru olduğunu təsdiqləyən açıq-aydın dəlillər gətirdikdə onlar dedilər: “Bu, açıq-aydın bir sehrdir və biz ona tabe olmayacağıq!”

Ajeti: 7

وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُوَ يُدۡعَىٰٓ إِلَى ٱلۡإِسۡلَٰمِۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Allahın birliyinə yönəldilən tovhid dini olan İslama dəvət edildiyi halda, Allahdan başqa bütlərə tapınıb Allaha qarşı yalan uydurandan daha zalım kimsə ola bilməz. Allah, şirk və asiliklər etməklə özlərinə zülm etmiş kimsələri haqq yola yönəlməyə və doğru işlər görməyə müvəffəq etməz.

Ajeti: 8

يُرِيدُونَ لِيُطۡفِـُٔواْ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَٱللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ

Haqqı yalan sayan o kimsələr öz batil sözləri ilə və haqqa ləkə yaxmaqla Allahın nurunu söndürmək istəyirlər. Halbuki kafirlərin xoşuna gəlməsə də, Allah Öz dinini məşriqdən məğribədək yaymaqla və Öz kəlməsini ucaltmaqla Öz nurunu tamamlayacaqdır.

Ajeti: 9

هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ

Haqqın yer üzündə bərqərar olmasını istəməyən müşriklərin xoşuna gəlməsə də, İslam dinini bütün dinlərdən üstün etmək üçün Öz rəsulu Muhəmmədi (səllallahu aleyhi və səlləm) hidayət dini və xeyirə yönəldən rəhbər, habelə, faydalı elm və saleh əməllər öyrədən din olan İslam dini ilə göndərən Allahdır.

Ajeti: 10

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ تِجَٰرَةٖ تُنجِيكُم مِّنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ

Ey Allaha iman gətirən və Onun buyuruqlarını yerinə yetirən kimsələr! Sizə qazanc gətirəcək və sizi ağrılı-acılı əzabdan xilas edəcək bir ticarətə tərəf yönəldimmi?

Ajeti: 11

تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Bu qazanc gətirən ticarət, Allaha və Onun rəsuluna iman gətirməyiniz, Allahın razılığını qazanmaq məqsədilə malınızı xərcləmək və canınızı fəda etməklə Allah yolunda cihad etməyinizdir. Bilsəniz, bu zikr edilən əməl sizin üçün nə qədər xeyirlidir. Elə isə onu yerinə yetirməyə tələsin!

Ajeti: 12

يَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡ وَيُدۡخِلۡكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَمَسَٰكِنَ طَيِّبَةٗ فِي جَنَّٰتِ عَدۡنٖۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

Bu ticarətdən əldə ediləcək qazanc budur ki, Allah sizin günahlarınızı bağışlayacaq, sizi qəsrləri və ağacları altından çaylar axan Cənnət bağlarına və əbədi qalacağınız cənnətlərdəki gözəl məskənlərə daxil edəcək. Bu, heç bir misli-bərabəri olmayan böyük bir uğurdur.

Ajeti: 13

وَأُخۡرَىٰ تُحِبُّونَهَاۖ نَصۡرٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَتۡحٞ قَرِيبٞۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Bu ticarətdən əldə ediləcək, sizin sevdiyiniz başqa bir qazanc da vardır ki, bu da, sizə dünyada veriləcək - Allahın sizi düşmənləriniz üzərində qələbə çalmağa və yaxın zamanda Məkkəni və digər yerləri fəth etməyə müvəffəq etməsidir. Ey Peyğəmbər! Möminləri sevindirəcək müjdəni - bu dünyada qələbə çalacaqlarını, axirətdə də Cənnətə girməklə uğur qazanacaqlarını onlara xəbər ver.

Ajeti: 14

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُوٓاْ أَنصَارَ ٱللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ لِلۡحَوَارِيِّـۧنَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِۖ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِۖ فَـَٔامَنَت طَّآئِفَةٞ مِّنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَكَفَرَت طَّآئِفَةٞۖ فَأَيَّدۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَىٰ عَدُوِّهِمۡ فَأَصۡبَحُواْ ظَٰهِرِينَ

Ey Allaha iman gətirən və Onun buyuruqlarını yerinə yetirən kimsələr! Peyğəmbərinizin təbliğ etdiyi dini yaymaqla Allahın köməkçiləri olun. Necə ki, həvarilər dinin yayılmasına kömək etmişlər. Belə ki, İsa (aleyhissəlam) onlara: “Allah yolunda kimlər mənə köməkçi olacaq?” – demiş, həvarilər də dərhal belə cavab vermişlər: “Bizik Allahın köməkçiləri!” İsrail oğullarından bir zümrə İsaya (aleyhissəlam) iman gətirmiş, digər zümrə isə onu inkar etmişdir. Biz də, İsaya iman gətirənləri onu inkar edənlərə qarşı qüvvətləndirmiş və möminlər onlara qalib gəlmişlər.

Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:

• تبشير الرسالات السابقة بنبينا صلى الله عليه وسلم دلالة على صدق نبوته.

Əvvəlki səmavi risalətlərin Peyğəmbərimizin (səllallahu aleyhi və səlləm) gələcəyini xəbər verməsi onun peyğəmbərliyinin doğru olmasını isbat edir.

• التمكين للدين سُنَّة إلهية.

Yer üzündə dini bərərar olması ilahi bir qanundur.

• الإيمان والجهاد في سبيل الله من أسباب دخول الجنة.

İman gətirmək və Allah yolunda cihad etmək, Cənnətə aparan səbəblərdən biridir.

• قد يعجل الله جزاء المؤمن في الدنيا، وقد يدخره له في الآخرة لكنه لا يُضَيِّعه - سبحانه -.

Bəzən Uca Allah möminin mükafatını elə bu dünyada verir, bəzən də o mükafatı axirətə saxlayır. Lakin Uca Allah heç bir vəchlə onun etdiyi yaxşılığı puç etməz.