Përkthimi i kuptimeve të Kuranit Fisnik - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Përmbajtja e përkthimeve
سورەتی الفرقان
Qëllimet e sures:
الانتصار للرسول صلى الله عليه وسلم وللقرآن ودفع شبه المشركين.
تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِيَكُونَ لِلۡعَٰلَمِينَ نَذِيرًا
گەورە و پیرۆز و بەپیت و بەرەکەتە ئەو زاتەی قورئانی - کە جیاکەرەوەی ھەق و ڕاستییە لە باتڵ و ناڕاستی - دابەزاندە سەر بەندە و پێغەمبەرەکەی موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم)، تاوەکو ئاگادارکەرەوە بێت بۆ ھەموو جیھان بە مرۆڤ و جنۆکەوە، وە بیانترسێنێت لە سزای سەختی اللە تەعالا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖ فَقَدَّرَهُۥ تَقۡدِيرٗا
ئەو زاتەی کە ئاسمانەکان و زەوی تەنھا موڵکی ئەون و ئەو خاوەنیانە، وە ھیچ مناڵێکی بۆ خۆی بڕیار نەداوە، وە ھیچ کەسێکیش ھاوەڵ و شەریکی ئەو نییە لە موڵک و فەرمانڕەواییدا، وە ھەموو شتێکی بەدیھێناوە، وە ئەندازەگیری تەواوی کردووە بۆ بەدیھێنراوەکانی بە گوێرەی عیلم و زانست و حیکمەت و دانایی خۆی، ھەموو شتێکی بەو جۆرە بەدیھێناوە و ڕێکخستووە لەگەڵیدا دەگونجێت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• دين الإسلام دين النظام والآداب، وفي الالتزام بالآداب بركة وخير.
ئاینی پیرۆزی ئیسلام ئاینی یاسا و ڕێسا و ئادابەکانە، گومانی تێدا نییە پابەند بوون بەم ئادابانەوە خێر و بەرەکەتی مرۆڤەکانی تێدایە.
• منزلة رسول الله صلى الله عليه وسلم تقتضي توقيره واحترامه أكثر من غيره.
پلە و پایە و پێگەی ڕەسول اللە (صلی اللە علیە وسلم) پێویست بەوە دەکات ڕێز و شکۆی ئەو لە ھەموو کەس زیاتر بێت.
• شؤم مخالفة سُنَّة النبي صلى الله عليه وسلم.
وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗ لَّا يَخۡلُقُونَ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ وَلَا يَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا وَلَا يَمۡلِكُونَ مَوۡتٗا وَلَا حَيَوٰةٗ وَلَا نُشُورٗا
بتپەرست و موشریکەکان چەند پەرستراوێکیان جگە لە اللە بۆ خۆیان بڕیاردا کەھیچ شتێکی بچوک یان گەورە بەدی ناھێنن، بەڵکو ئەو بتانە خۆیشیان بەدیھاتوون، بێگومان ئەوانیش اللە تەعالا لەنەبوونەوە بەدیھێناون، ھەروەھا مردن و ژیان و زیندووبوونەوەی خۆشیان بەدەست نییە، وە ناتوانن مردووی ناو گۆڕەکانیش زیندوو بکەنەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٌ ٱفۡتَرَىٰهُ وَأَعَانَهُۥ عَلَيۡهِ قَوۡمٌ ءَاخَرُونَۖ فَقَدۡ جَآءُو ظُلۡمٗا وَزُورٗا
ئەوانەی بێباوەڕ بوون بە اللە تەعالا و پێغەمبەرەکەی، وتیان: ئەم قورئانە ھیچ نییە جگە لەوەی موحەممەد خۆی ھەڵی بەستووە و بەدرۆ و دەلەسە داویەتیە پاڵ اللە، وە ھەندێ خەڵکی تریش یارمەتیان داوە لەمەدا، (مەبەست پێی جولەکە و گاورەکانە)، بێگومان ئەو بێباوەڕانە ستەم و بوھتان و قسەیەکی ناڕەوایان کردووە، چونکە قورئانی پیرۆز قسە و گوفتاری اللە یە، نە مرۆڤ و نە جنۆکە ناتوانن ھاوشێوەی قورئان بھێنن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ ٱكۡتَتَبَهَا فَهِيَ تُمۡلَىٰ عَلَيۡهِ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلٗا
ئەوانەی باوەڕیان بە قورئان نەبوو، دەیانووت: قورئان وتەی پڕوپوچ و داستانی ئوممەتانی پێشووترە موحەممەد لەوانی وەرگرتووە و داوای کردووە بۆی بنووسنەوە، یان ھەر خۆی نوسیویەتیەوە، کە بە بەیانیان و ئێواراندا بەسەریدا دەخوێنرێتەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلۡ أَنزَلَهُ ٱلَّذِي يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّهُۥ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
- ئەی پێغەمبەر - تۆیش بەوانە بڵێ کە قورئان بەدرۆ دەزانن و باوەڕیان پێی نییە: ئەو زاتەی کە (اللە) یە زانا و ئاگاداری ھەموو شتێکە لە ئاسمانەکان و زەوی ئەو قورئانی دابەزاندووە، ئەو قورئانە درۆ و ھەڵبەستراوی ھیچ کەسێک نییە وەک ئێوە وای دەزانن، پاشان وەک ھاندانێک بۆ تەوبە کردن و گەڕانەوەیان پێی فەرموون: بێگومان اللە تەعالا ھەر کەسێک لە بەندەکانی تەوبە بکات و بگەڕێتەوە بۆ لای لێی خۆش دەبێت، وە زۆریش میھرەبانە بەرامبەریان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَالُواْ مَالِ هَٰذَا ٱلرَّسُولِ يَأۡكُلُ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشِي فِي ٱلۡأَسۡوَاقِ لَوۡلَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَلَكٞ فَيَكُونَ مَعَهُۥ نَذِيرًا
دیسان ئەو بتپەرست و موشریکانەی پێغەمبەریان بەدرۆ دەزانی و باوەڕیان پێی نەبوو، وتیان: ئەمە چۆن پێغەمبەرێکە وا خۆی بە پێغەمبەر دەزانێت کەچی وەک ھەموو خەڵکی تر خواردن دەخوات، وە بۆ پەیدا کردنی بژێوی خۆی بە بازاڕدا ھاتوچۆ دەکات، پێغەمبەر چۆن دەەبێت وابێ؟! بۆچی اللە فریشتەیەکی لەگەڵدا نەناردە خوارەوە تاوەکو ھاوڕێیەتی بکات و یارمەتی بدات و لەگەڵیدا خەڵکی ئاگادار بکاتەوە و بیانترسێت و شاھیدی بۆ بدات و بڵێ : ئەم موحەممەدە پێغەمبەر و نێرراوی اللە یە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَوۡ يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ تَكُونُ لَهُۥ جَنَّةٞ يَأۡكُلُ مِنۡهَاۚ وَقَالَ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا
یان ئەگەر ڕاست دەکات پێغەمبەرە، دەبوو گەنجینە و خەزێنەیەکی لە ئاسمانەوە بۆ دابەزایە، یان باخ و بێستانێکی ھەبوایە لە بەروبومەکەی بخواردایە، ئیتر ئەو کاتە پێویستی بەوە نەدەبوو کە لە بازاڕدا بە شوێن ڕزق و ڕۆزیدا بگەڕێت، وە ئەم ستەمکارانە بە باوەڕدارانیان دەووت: ئێوە تەنھا شوێن پێغەمبەرێک نەکەوتوون، بەڵکو شوێن پیاوێکی جادوولێکراو کەوتوون، جادوو زاڵ بووە بەسەر عەقڵ و ژیریدا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ ضَرَبُواْ لَكَ ٱلۡأَمۡثَٰلَ فَضَلُّواْ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ سَبِيلٗا
- ئەی پێغەمبەر - تەماشا بکە، (بۆ ئەوەی سەری سووڕ بمێنێت پێیان) چۆن بەھەندێک وەسفی ناھەق و باتڵ وەسفت دەکەن، وە دەڵێن: موحەممەد جادووگەرە، یان جادووی لێکراوە، یان شێتە، بەھۆی ئەو قسە و قسەڵۆکانەوە گومڕابوون و لە ھەق و ڕاستی لایاندا، ئیتر ناتوانن ڕێگای ھەق و ڕاستی بدۆزنەوە و شوێنی بکەون، وە لەوە زیاتر ناتوانن ھیچ ڕێگایەکی تر ببیننەوە تانە و تەشەری پێ بدەن لەڕاستگۆیی و ئەمانەت پارێزی تۆ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
تَبَارَكَ ٱلَّذِيٓ إِن شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَيۡرٗا مِّن ذَٰلِكَ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَيَجۡعَل لَّكَ قُصُورَۢا
گەورەو بەرز و پیرۆز و بەبەرەکەتە ئەو زاتەی ئەگەر بیەوێت لە دونیادا باشترت پێ ئەدات لەوەی ئەوان بۆیان پێشنیار کردوویت، بەوەی لە دونیا باخ و بێستانت پێ بدات کە ڕووبارەکان بە ژێر کۆشک و تەلار و درەختەکانیدا بڕۆن و لەبەرو بوومەکەیان بخۆیت، وە لەگەڵ ئەوەدا چەند کۆشکێکیشت پێ بدات بە ئاسوودەیی تێیدا نیشتەجێ بیت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
بَلۡ كَذَّبُواْ بِٱلسَّاعَةِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِمَن كَذَّبَ بِٱلسَّاعَةِ سَعِيرًا
ڕاست ناکەن و وانییە، ئەوەی وتیان و لێیانەوە دەرچوو بۆ ئەوە نەبوو کە بە شوێن ھەق و ڕاستی و بەڵگە و بورھاندا بگەڕێن، بەڵکو تەنھا بۆ ئەوەیە ئەوان باوەڕیان بە ڕۆژی قیامەت نییە، وە ھەر کەسێکیش باوەڕی بە ڕۆژی قیامەت نەبێت و بەدرۆی بزانێت ئەوە ئاگرێکی گەورەی ھەڵگیرساومان بۆ ئامادە کردووە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• اتصاف الإله الحق بالخلق والنفع والإماتة والإحياء، وعجز الأصنام عن كل ذلك.
وەسف کردنی پەرستراوی ھەق و ڕاستی، بەوەی ئەو زاتە بەرز و پیرۆزە شتەکان بەدی دەھێنێت و سوود و قازانج و مردن و زیندووبوونەوەی بەدەستە، لە کاتێکدا بت و پەرستراوەکانی تر دەسەوسانن لەوەھا کارێک.
• إثبات صفتي المغفرة والرحمة لله.
• الرسالة لا تستلزم انتفاء البشرية عن الرسول.
وَإِذَآ أُلۡقُواْ مِنۡهَا مَكَانٗا ضَيِّقٗا مُّقَرَّنِينَ دَعَوۡاْ هُنَالِكَ ثُبُورٗا
وە کاتێکیش ئەو بێباوەڕانە فڕێ دەدرێنە ناو جێگایەکی تەسک و تروسکی ئاگری دۆزەخەوە، کۆت و زنجیر دەکرێتە پێ و گەردنیانەوە، ئا لەو کاتەدا نزا و دوعای تیاچوون لەخۆیان دەکەن، بە ئومێدی ئەوەی لەو ناڕەحەتییە ڕزگاریان ببێت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَّا تَدۡعُواْ ٱلۡيَوۡمَ ثُبُورٗا وَٰحِدٗا وَٱدۡعُواْ ثُبُورٗا كَثِيرٗا
- ئەی بێباوەڕینە - ئەمڕۆ نزا و دوعای تیاچوونێک لەخۆتان مەکەن، بەڵکو نزا و دوعای مردن و تیاچوونی زۆر لە خۆتان بکەن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا وەڵامتان نادرێتەوە و گوێتان لێ ناگیررێت، بەڵکو بەھەمیشەیی لەناو سزای بە ئێش و بە ئازاردا دەمێننەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلۡ أَذَٰلِكَ خَيۡرٌ أَمۡ جَنَّةُ ٱلۡخُلۡدِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۚ كَانَتۡ لَهُمۡ جَزَآءٗ وَمَصِيرٗا
- ئەی پێغەمبەر - پێیان بڵێ: ئایا ئەو سزا سەختەی بۆتان باسکرا باشترە و چاکترە یان بەھەشتی ھەتاھەتایی کە ناز و نیعمەتەکانی ھەمیشەیی و بەردەوامن و ھەرگیز نابڕێنەوە ؟ ئەو بەھەشتەی اللە تەعالا بەڵێنی پێی داوە پاداشتی بەندە خواناس و باوەڕدارەکان و سەرەنجامی ئەوان بێت لە ڕۆژی قیامەتدا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَّهُمۡ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ خَٰلِدِينَۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعۡدٗا مَّسۡـُٔولٗا
لەو بەھەشتەدا ھەرچیەک لەناز و نیعمەت بیانەوێت تێیدا ھەیە و بۆیان ئامادەیە، وە بەھەتا ھەتایی و نەمریش تێیدا دەمێننەوە، ئەمەش لەسەر اللە تەعالا بەڵێنە، بەندە خواناسەکانی داوای دەکەن لە پەروەردگاریان، گومانی تێدا نییە بەڵێنی پەروەردگاریش دێتەدی، وە ھەرگیز بەڵێنی خۆی ناشکێنێت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَقُولُ ءَأَنتُمۡ أَضۡلَلۡتُمۡ عِبَادِي هَٰٓؤُلَآءِ أَمۡ هُمۡ ضَلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
لە ڕۆژی قیامەتدا اللە تەعالا ئەو بتپەرست و بێباوەرانە کۆدەکاتەوە لەگەڵ ئەو پەرستراوانەیش جگە لە اللە دەیانپەرستن، ئەمجا اللە تەعالا بۆ ئەوەی سەرزەنشتی ئەو کەسانە بکات ئەو شتانەیان دەپەرست، بەو پەرستراوانەی (وەک پیاوچاکان و پێغەمبەران و فریشتەکان) دەڵێت: ئایا ئێوە: بەندەکانی منتان گومڕا کرد و داواتان لێکردن کە ئێوە بپەرستن، یان ئەوانە خۆیان ڕێگای ڕاستیان ون کرد و گومڕا بوون؟!
Tefsiret në gjuhën arabe:
قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ مَا كَانَ يَنۢبَغِي لَنَآ أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِن مَّتَّعۡتَهُمۡ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ نَسُواْ ٱلذِّكۡرَ وَكَانُواْ قَوۡمَۢا بُورٗا
ئەو پەرستراوانەیش دێنە قسە و دەڵێن: پاکوبێگەردی بۆ پەروەردگارمان کە شەریک و ھاوەڵی ھەبێت، ھەرگیز بۆ ئێمە شیاو و ڕەوا نییە لەجیاتی تۆ دۆست و خۆشەویستێکی تر بگرین، ئیتر چۆن داوا لەبەندەکانی تۆ دەکەین لەبری تۆ بمانپەرستن؟! بەڵام ئەی پەروەردگار تۆ ناز و نیعمەت و خۆشییەکانی دونیات ڕژاند بەسەر خۆیان و پێشتریش بەسەر باوباپیرانیاندا بۆ ئەوەی زیاتر پەلکێشیان بکەیت، تا وای لێھات یاد و زیکری تۆیان لەبیرچوویەوە، لەگەڵ تۆدا جگە لە تۆیشیان دەپەرست، ئەوان بەھۆی سەرکەشی و ملھوڕی خۆیانەوە گەلێکی تیاچووی بێ خێر بوون.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَقَدۡ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسۡتَطِيعُونَ صَرۡفٗا وَلَا نَصۡرٗاۚ وَمَن يَظۡلِم مِّنكُمۡ نُذِقۡهُ عَذَابٗا كَبِيرٗا
اللە تەعالا بە بتپەرست و موشریک و بێباوەڕەکان دەڵێت: - ئەی بتپەرست و موشریکینە- بێگومان پەرستراوەکانتان قسەکانی ئێوەیان سەرجەم بەدرۆ خستەوە، ئێستاش توانای ئەوەتان نییە ئەو سزایە لەسەر خۆتان لادەن، یان لەبەر بێدەسەڵاتیان ناتوانن یارمەتیتان بدەن و ڕزگارتان بکەن، وە - ئەی باوەڕدارینە - ھەرکەس لە ئێوە ستەم بکات (ھاوەڵ بۆ اللە بڕیار بدات) ئەوا سزای سەختی پێدەچێژین، ھەروەک بەوانەمان چەشت کە باسکران.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّآ إِنَّهُمۡ لَيَأۡكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشُونَ فِي ٱلۡأَسۡوَاقِۗ وَجَعَلۡنَا بَعۡضَكُمۡ لِبَعۡضٖ فِتۡنَةً أَتَصۡبِرُونَۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرٗا
- ئەی پێغەمبەر - ئێمە پێش تۆ ھەرکام لە پێغەمبەرانمان ناردبێت، خواردنیان خواردووە و بە بازاڕیشدا گەڕاون، بۆیە تۆ لەناو پێغەمبەراندا شتێکی تازەت دانەھێناوە، - ئەی خەڵکینە - ئێمە ھەندێکتانمان کردووەتە مایەی تاقیکردنەوە بۆ ھەندێکی ترتان لە دەوڵەمەندی و ھەژاری و لەشساغی و نەخۆشی، بەھۆی ئەو جیاوازیەی لە نێوانتاندا ھەیە، جا ئایا ئێوە ئارام دەگرن لەسەر ئەوەی تاقی کراونەتەوە پێی، لەبەرامبەردا اللە تەعالایش پاداشتان بداتەوە لەسەری؟ وە پەروەردگارت زۆر بینایە و ھەموو شتێک دەبینێت، ئەوانە دەبینێت کە ئارامیان گرتووە، ئەوانەیش کەبێ ئارام بوون، وە ئەوانە دەبینێت کە تاعەت و گوێڕایەڵیان کردووە، وە ئەوانەیش کە سەرپێچی ئەویان کردووە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• الجمع بين الترهيب من عذاب الله والترغيب في ثوابه.
كۆكردنەوه و سازان لە نێوان ترساندن بە سزای اللە تەعالا، وە ھاندان و دڵخۆش کردنی بەندەکان بەپاداشتی گەورە و نەبڕاوەی بەھەشت.
• متع الدنيا مُنْسِية لذكر الله.
۞ وَقَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ نَرَىٰ رَبَّنَاۗ لَقَدِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ وَعَتَوۡ عُتُوّٗا كَبِيرٗا
ئەو بێباوەڕانەی بە ھیوای دیداری ئێمە نین. وە لە سزایشمان ناترسن، دەڵێن: ئەوە بۆچی اللە فریشتەی نەناردە خوارەوە بۆ سەرمان، تاوەکو ھەواڵی ڕاستگۆیی موحەممەدمان پێ بدەن، یان بۆچی پەروەردگاری خۆمان بەچاو نەبینی تاڕاستی پێغەمبەرمان پێ بڵێ؟ بێگومان ئەوانە خۆیان بە گەورە زانی تا ئەو خۆبەگەورە زانینەیان ڕێگری باوەڕھێنانی لێکردن، بەم وتە و گوفتارانەیان سنووریان بەزاندوو و کەوتنە ناو کوفر و بێباوەڕی و سەرکەشیەکی گەورەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
يَوۡمَ يَرَوۡنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ لَا بُشۡرَىٰ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُجۡرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا
ئەو ڕۆژەی بێباوەڕان لەکاتی مردن و ناو گۆڕ و زیندووبونەوە و ڕاپێچکردنیان بۆ لێپرسینەوە و چوونە ناو ئاگرەوە فریشتەکان بەچاوی خۆیان دەبینن، - لەو ڕۆژە و لەو وێستگانەدا ھیچ موژدەیەک بۆ بێباوەڕان نییە- بە پێچەوانەی باوەڕدارانەوە کە موژدەیان دەدرێتێ، لەو ڕۆژەدا بە بێباوەڕان دەوترێت: ھەموو موژدەیەکی خۆش لەلایەن اللە تەعالاوە لەسەر ئێوە حەرام و یاساغ کراوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَدِمۡنَآ إِلَىٰ مَا عَمِلُواْ مِنۡ عَمَلٖ فَجَعَلۡنَٰهُ هَبَآءٗ مَّنثُورًا
ئەو بێباوەڕانە ھەرکارێکی خێر و چاکیان کردبوو لەبەر ناھەقی و بەتاڵی کارەکانیان بەھۆی کوفر و بێباوەڕیەکەیانەوە لە ڕۆژی دواییدا ھاتین ھەموویمان پوچ و بەتاڵ کردەوە، وەک ئەو تۆز و گەردە پەرش و بڵاوەمان لێکرد، کە لە کڵاوە ڕۆژنەیەکەوە کاتێک تیشکی خۆر لێی دەدات و دێتە ژوورەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ يَوۡمَئِذٍ خَيۡرٞ مُّسۡتَقَرّٗا وَأَحۡسَنُ مَقِيلٗا
باوەڕدارانی بەھەشتی لە ڕۆژی قیامەتدا باشترین شوێن و پلە و پایەیان ھەیە، وە چاکترین جێگای حەسانەوەیان ھەیە لەکاتی پشوودانیان لە دونیای ئەو بێباوەڕانە، ئەویش لەبەر باوەڕیان بە اللە تەعالا ھەبووەو کاروکردەوەی چاکیان ئەنجامداوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَيَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلسَّمَآءُ بِٱلۡغَمَٰمِ وَنُزِّلَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ تَنزِيلًا
- ئەی پێغەمبەر- باسی ئەو ڕۆژە بۆ گەل و قەومەکەت بکە، کاتێک ئاسمان بە ھۆی دەرکەوتنی ھەوری سپی تەنکەوە لەت لەت و شەقار شەقار دەبێت، وە فریشتەکان پۆل لە دوای پۆل دائەبەزێنرێن بۆ سەر زەوی مەحشەر بۆ حیساب و لێپرسینەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَيَوۡمَ يَعَضُّ ٱلظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيۡهِ يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي ٱتَّخَذۡتُ مَعَ ٱلرَّسُولِ سَبِيلٗا
- ئەی پێغەمبەر - باسی ئەو ڕۆژە بۆ گەل و ھۆزەکەت بکە، ڕۆژێکە ستەمکار لەبەر پەشیمانی و شوێن نەکەوتنی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) ھەر دوو دەستی خۆی دەگەزێت، وە دەڵێت: ئای خۆزگە شوێن پێغەمبەر دەکەوتم، شوێن ئەوەی لەلایەن پەروەردگاریەوە بۆیھات، وە لەگەڵ ئەودا ڕێگای ڕزگاریم بگرتایەتەبەر.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَّقَدۡ أَضَلَّنِي عَنِ ٱلذِّكۡرِ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَنِيۗ وَكَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لِلۡإِنسَٰنِ خَذُولٗا
بێگومان ئەو ھاوەڵە بێباوەڕ و خراپەم منی لە قورئانی پیرۆز وێل و گومڕا کرد، دوای ئەوەی ڕێبازی پێغەمبەرم پێگەیشت، وە شەیتانیش ھەمیشە مرۆڤ شەرمەزار و ڕیسوا دەکات، ھەر کاتێک تووشی ناخۆشیەک دەبێت خێرا خۆی لێ بەری دەکات.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَالَ ٱلرَّسُولُ يَٰرَبِّ إِنَّ قَوۡمِي ٱتَّخَذُواْ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ مَهۡجُورٗا
لەو ڕۆژەدا پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) سکاڵا لە حاڵی گەلەکەی دەكات و دەڵێت: ئەی پەروەردگاری من بێگومان ئەو گەل و ھۆزەی منت بۆ لای ئەوان ڕەوانە کرد، وازیان لەم قورئانە ھێنا و پشتیان تێکرد.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا مِّنَ ٱلۡمُجۡرِمِينَۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ هَادِيٗا وَنَصِيرٗا
- ئەی پێغەمبەر - ھەروەک چۆن تۆ دووچاری ئەزیەت و ئازار کۆسپ خستنە سەر ڕێگا بوویتەوە لەلایەن دوژمنانی ئاینەکەتەوە، بەھەمان شێوە ھەموو پێغەمبەرێک لەو پێغەمبەرانەی پێش تۆیش دوژمنێکمان لەسەرکەش و گومڕایانی گەلەکەیان بۆ داناوە، بەسە پەروەردگارت ڕێنموونیکارت بێت بۆ لای ھەق و ڕاستی، وە بەسە پەروەردگارت یارمەتیدەر و سەرخەرت بێت بەسەر دوژمنەکانتدا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ٱلۡقُرۡءَانُ جُمۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِۦ فُؤَادَكَۖ وَرَتَّلۡنَٰهُ تَرۡتِيلٗا
ئەمجا ئەوانەی باوەڕیان بە اللە تەعالا نییە دەڵێن: بۆچی قورئان ھەمووی بەیەکجار دانەبەزی بۆ پێغەمبەر، وە بۆچی بەبەش بەش دابەزی بۆی؟ اللە (سبحانە وتعالی) وەڵامیان دەداتەوە و دەفەرموێت: ئەم قورئانەمان بەبەش بەش و جیا جیا (وە لە ماوەی بیست و سێ ساڵدا) دابەزاند تاوەکو دڵی تۆی پێ جێگیر و دامەزراو بکەین -ئەی پێغەمبەر- وە ھێدی ھێدی خوێندمانەوە بۆت و دامانبەزاند بۆ سەرت تاوەکو ئاسان بێت بۆ تێگەیشتن و لەبەرکردنی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• الكفر مانع من قبول الأعمال الصالحة.
کوفر و بێباوەڕی ڕێگرە لە گیرا بوونی کار و کردەوە چاکەکان، چونکە مەرجی سەرەکی بۆ وەرگرتنی ھەر کار وکردەوەیەكی چاکە ئیمان و باوەڕێکی ڕاست و دروستە.
• من حِكَمِ تنزيل القرآن مُفَرّقًا طمأنة النبي صلى الله عليه وسلم وتيسير فهمه وحفظه والعمل به.
یەکێک لەو حیکمەتانەی کە قورئانی پیرۆز بە بەش بەش و کەم کەم دابەزیووە بۆ سەر موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) تاوەکو بەئاسانی لێی تێ بگات، وە ئاسانیش بێت بۆ لەبەر کردن و کار پێکردنی، چونکە پێغەمبەری خوا (صلی اللە علیە وسلم) خوێنەواری نەبووە.
وَلَا يَأۡتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ وَأَحۡسَنَ تَفۡسِيرًا
- ئەی پێغەمبەر - بتپەرست و موشریکەکان ھەر بەڵگە و گومانێکت بۆ بھێننەوە بۆ ئەوەی پەیامەکەت ناشیرین بکەن و گیروگرفتت بۆ دروست بکەن، ئەوا ئێمە وەڵامی ڕاست و دروست و چەسپاو و جێگیرمان بۆ تۆ ھێناوە، وە باشترین ڕوونکردنەوەت بۆ دەھێنین.
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱلَّذِينَ يُحۡشَرُونَ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ إِلَىٰ جَهَنَّمَ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ سَبِيلٗا
ئەوانەی لە ڕۆژی قیامەتدا بەڕوومەتیاندا دەبڕین و ڕادەکێشرێن بۆ ناو ئاگری دۆزەخ، ئەوانە خراپترین شوێن و سەرەنجامیان ھەیە، چونکە شوێنیان دۆزەخە، وە لەھەموو کەسیش دوورترن لەڕێگای ڕاستیەوە، چونکە ڕێگاکەیان ڕێگای بێباوەڕی و گومڕاییە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَقُلۡنَا ٱذۡهَبَآ إِلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَدَمَّرۡنَٰهُمۡ تَدۡمِيرٗا
ئەمجا بە ھەردووکیانمان وت: بڕۆن بۆ لای فیرعەون و گەلەکەی کە ئایەت و نیشانەکانی ئێمەیان بە درۆ زانی، ئەوانیش گوێڕایەڵی فەرمانی من بوون ، ئەوە بوو ڕۆیشتن بۆ لایان و بانگیان کردن بۆ یەکخواپەرستی و تەوحیدی اللە تەعالا، بەڵام باوەڕیان پێ نەکردن و بەدرۆیان زانین، ئێمەیش ئەوانمان لەناوبرد.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَوۡمَ نُوحٖ لَّمَّا كَذَّبُواْ ٱلرُّسُلَ أَغۡرَقۡنَٰهُمۡ وَجَعَلۡنَٰهُمۡ لِلنَّاسِ ءَايَةٗۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِلظَّٰلِمِينَ عَذَابًا أَلِيمٗا
وە گەلی نوحیش کاتێک پێغەمبەرانیان بە درۆ زانی و باوەڕیان پێ نەکردن، ئەویش بەوەی باوەڕیان بەنوحی پێغەمبەریان نەکرد (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) لە لافاوی دەریادا نوقممان کردن و تیاچوون، وە لەناوچوونەکەیانمان کرد بە پەند و ئامۆژگاری بۆ کەسانی تر و بەڵگە لەسەر ھێز و دەسەڵاتمان کە دەتوانین ھەرچی ستەمکار ھەیە لەڕیشەوە دەریان بھێنین، وە لە ڕۆژی قیامەتیشدا سزای سەختی بە ئازارمان ئامادە کردووە بۆ ستەمکاران.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَكُلّٗا ضَرَبۡنَا لَهُ ٱلۡأَمۡثَٰلَۖ وَكُلّٗا تَبَّرۡنَا تَتۡبِيرٗا
بۆ ھەریەک لەو گەل و ھۆزانەی لە ناومان بردن چەند بەڵگە و نمونەی تری گەلان و ئوممەتانی پێش خۆیانمان بۆ ھێنانەوە و ھۆکاری لەناوبردنەکەیشمان بۆ ڕوون کردنەوە تاوەکو پەند و ئامۆژگاریان لێ وەربگرن، جا کاتێک باوڕیان نەھێناو پەند و ئامۆژگاریان لە ئوممەتانی پێش خۆیان وەرنەگرت، ئەمجا بەلەناوبردنێکی توند و خراپ ھەموویانمان لەناو برد.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَقَدۡ أَتَوۡاْ عَلَى ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلَّتِيٓ أُمۡطِرَتۡ مَطَرَ ٱلسَّوۡءِۚ أَفَلَمۡ يَكُونُواْ يَرَوۡنَهَاۚ بَلۡ كَانُواْ لَا يَرۡجُونَ نُشُورٗا
ئەی پێغەمبەر بێباوەڕانی گەل و ھۆزەکەت (قوڕەیشییەکان) تێپەڕ بوون بەلای شوێنەواری گەلی (لوط) دا لەکاتی چوونیان بۆ شام، کە اللە تەعالا لەناوی بردن و بەردبارانی کردن، ئەویش لە تۆڵەی ئەو کارە قێزەونەی لەداوێن پیسی لەگەڵ پیاواندا دەیانکرد، ئایا ئەوان کوێر بوون، ئەو شارە بەردبارانکراوەیان نەبینی؟ نەخێر بەڵکو بینیان، بەڵام ئەوان چاوەڕوانی زیندووبوونەوەیەک نین تادواتر لێپرسینەوەیان لەگەڵدا بکرێت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنۡ ءَالِهَتِنَا لَوۡلَآ أَن صَبَرۡنَا عَلَيۡهَاۚ وَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ حِينَ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ مَنۡ أَضَلُّ سَبِيلًا
وە دەڵێن: نزیک بوو ئەم موحەممەدە لەپەرستنی خواکانمان لامان بدات، ئەگەر ئاراممان نەگرتایە لەسەر پەرستنیان ئەوا بە بەڵگە و نیشانەکانی گومڕای دەکردین و سەری لێدەشێواندین، ئەو بێباوەڕانە لەم دونیا وا دەڵێن، بەڵام لە داھاتوودا کاتێک لەناو گۆڕەکانیان یان لە ڕۆژی قیامەت سزاکەی اللە تەعالا بەچاوی خۆیان دەبینن، ئەو کاتە دەزانن کێ ڕێگای ون کردووە، ئەوان یان پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم)؟ وە لەمەودوا دەزانن کێ گومڕاترە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيۡهِ وَكِيلًا
- ئەی پێغەمبەر - ئایا تۆ ئەو کەسەت بینیوە کە ھەوا و ئارەزووەکانی خۆی کردووە بە خوای خۆی و گوێرایەڵی دەکات، ئایا تۆ پارێزەری ئەو کەسەیت و دەتوانیت بیگێڕیتەوە بۆ ئیمان و باوەڕھێنان، وە نەیشھێڵیت بێباوەڕ بێت ؟!
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَمۡ تَحۡسَبُ أَنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَسۡمَعُونَ أَوۡ يَعۡقِلُونَۚ إِنۡ هُمۡ إِلَّا كَٱلۡأَنۡعَٰمِ بَلۡ هُمۡ أَضَلُّ سَبِيلًا
- ئەی پێغەمبەر - ئایا پێتوایە زۆربەی ئەوانەی تۆ بانگیان دەکەیت بۆ یەکخواپەرستی و تاعەت و گوێڕایەڵی پەروەردگار بە وردی گوێبیستی ئەو بەڵگە و دەلیلانە دەبن و بیر لەمانا و مەبەستەکانی دەکەنەوە؟! نەخێر وانین بەڵکو وەک ئاژەڵ وان لەبیستن و بیرکردنەوە و تێگەیشتندا، بەڵکو لە ئاژەڵ گومڕا و نەزانترن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيۡفَ مَدَّ ٱلظِّلَّ وَلَوۡ شَآءَ لَجَعَلَهُۥ سَاكِنٗا ثُمَّ جَعَلۡنَا ٱلشَّمۡسَ عَلَيۡهِ دَلِيلٗا
- ئەی پێغەمبەر - ئایا تەماشای شوێنەواری بەدیھێنان و خەلقی اللە تەعالا ناکەیت کاتێک سێبەر بە ڕووی سەر زەویدا بڵاو دەکاتەوە، خۆ ئەگەر بیویستایە لە جێگای خۆی دەیوەستاند و نەدەجوڵا، ئەو کاتە بۆ ھەمیشەیی دونیا ھەر سێبەر دەبوو، لەپاشان خۆریشمان کردە بەڵگەیەک لەسەری، بەھۆی ئەوەوە گۆڕانکاری بەسەردا دێت و سێبەر کورت و درێژ دەبێت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِبَاسٗا وَٱلنَّوۡمَ سُبَاتٗا وَجَعَلَ ٱلنَّهَارَ نُشُورٗا
اللە تەعالا شەوی وەک پۆشاک و جلوبەرگ بۆ لێکردوون تاوەکو خۆتان و ھەموو شتێکیش داپۆشێت، وە خەویشی بۆ گێڕاون بەمایەی پشوو و ئارامی تاوەکو لەپاش کارکردن و ماندوو بوونتان پشووی تێدا بدەن، وە ڕۆژیشی بۆ کردوون بە مایەی ژیان و ھەستانەوە و جموجوڵ و کۆشش تاوەکو کاروباری خۆتانی تێدا ئەنجام بدەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦۚ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ طَهُورٗا
وە ھەر اللە یە با دەنێرێت کە ھەورەکان ھەڵبگرن و موژدەی باران بە خەڵک بدەن، کە ئەویش لە میھرەبانی و ڕەحمی خۆیەتی بۆ بەندەکانی، وە لە ئاسمانیشەوە ئاوێکی پاکوخاوێنمان باراندووە تاوەکو خۆیانی پێ خاوێن بکەنەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لِّنُحۡـِۧيَ بِهِۦ بَلۡدَةٗ مَّيۡتٗا وَنُسۡقِيَهُۥ مِمَّا خَلَقۡنَآ أَنۡعَٰمٗا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرٗا
بۆ ئەوەی بە ھۆی ئەو بارانەوە ئەو زەویە وشک و برنگانەی ھیچ ڕووەک و گژ و گیایەکی تیا نییە بە جۆرەھا ڕووەک و گژ و گیان و سەوزایی زیندوو بکەینەوە، وە بۆ ئەوەی ھەر بەم بارانە زۆرێک لە مەڕ و ماڵات و خەڵکی کە بەدیمان ھێناون تێراو بکەین.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَوۡ شِئۡنَا لَبَعَثۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٖ نَّذِيرٗا
ئەگەر بمانویستایە لە ھەموو گوند و شارێکدا پێغەمبەرێکمان دەنارد بۆ ئەوەی ئاگاداریان بکاتەوە و بیانترسێنت لە تۆڵە و سزای اللە تەعالا، بەڵام ئەوەمان نەویست، بەڵکو موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) مان نارد بۆ لای ھەموو خەڵکی جیھان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَٰفِرِينَ وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا
- ئەی پێغەمبەر - گوێڕایەڵی و فەرمانبەرداری بێباوەڕان نەکەیت لەوەی داوات لێدەکەن لە گەڵیاندا بسازێیت و دەست ھەڵگریت لە ھەندێک بیروباوەڕی خۆت، و لەو شتانەی بۆت پێشنیار دەکەن، وە بەم قورئانەی دابەزیووە بۆ سەرت جیھاد و تێکۆشان ململانێی گەورەیان لەگەڵدا بکە، بە ئارام گرتن لەسەر ئەزیەت و ئازاریان، وە خۆڕاگرتن لەسەر ناڕەحەتیەکانی بانگەواز کردنیان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِي مَرَجَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ هَٰذَا عَذۡبٞ فُرَاتٞ وَهَٰذَا مِلۡحٌ أُجَاجٞ وَجَعَلَ بَيۡنَهُمَا بَرۡزَخٗا وَحِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا
اللە (سبحانە وتعالی) ئەو خوایەیە کە ئاوی دوو دەریای بە یەک گەیاندووە، ئاوی سازگاری گەیاندووە بە ئاوی سوێر، وە لە نێوانیاندا بەربەستێکی تەواوی داناوە ناھیڵێت ئاوی ھیچ کامیان تێکەڵ بەوی تریان ببێت، ئەمەیان ئاوێکی خۆش و سازگارە و ئەوی تریشیان خوێیەکی سوێر و تاڵە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ مِنَ ٱلۡمَآءِ بَشَرٗا فَجَعَلَهُۥ نَسَبٗا وَصِهۡرٗاۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرٗا
ھەر اللە تەعالایە لە ئاوی پیاو و ژن ئادەمیزادی بەدیھێناوە، وە لە دوای ئەوەیش کە ئادەمیزادی بەدیھێنا پەیوەندی خزمایەتی و ژن و ژنخوازی لە نێوانیاندا دروستکرد، - ئەی پێغەمبەر- پەروەردگارت زۆر بەدەسەڵاتە ھیچ شتێکی لێ دەسەوسان نابێت، وە یەکێک لە دەسەڵاتەکانیشی ئەوەیە لە ئاوی پیاو و ژن ئادەمیزادی بەدیھێناوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمۡ وَلَا يَضُرُّهُمۡۗ وَكَانَ ٱلۡكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِۦ ظَهِيرٗا
لەگەڵ ئەو ھەموو بەڵگە و نیشانە و موعجیزانەدا ئەو بێباوەڕانە لەبری اللە تەعالا بتگەلێک دەپەرستن ئەگەر گوێڕایەڵیان بکەن سوودیان بۆیان نابێت، وە ئەگەر سەرپێچیشیان بکەن ناتوانن زیانیان پێ بگەیەنن، وە بێباوەڕ ھەمیشە پشت لە بەرنامەکەی اللە تەعالا دەکات و شوێن شەیتان دەکەوێت لەوەی پەروەردگار تووڕە و نیگەران دەکات.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• انحطاط الكافر إلى مستوى دون مستوى الحيوان بسبب كفره بالله.
• ظاهرة الظل آية من آيات الله الدالة على قدرته.
• تنويع الحجج والبراهين أسلوب تربوي ناجح.
قُلۡ مَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍ إِلَّا مَن شَآءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلٗا
-ئەی پێغەمبەر- بڵێ: من لەبەرامبەر گەیاندنی پەیامی ئاینی پیرۆزی ئیسلام داوای ھیچ پاداشت و کرێیەکم لە ئێوە نەکردووە، مەگەر کەسێک خۆی ویستی لێ بێت بە بەخشینی ماڵ و سامانی ڕێگای ڕەزامەندی اللە تەعالا بگرێته بەر.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡحَيِّ ٱلَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِهِۦۚ وَكَفَىٰ بِهِۦ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرًا
- ئەی پێغەمبەر - لە ھەموو کاروبارێکتدا پشت بە اللەی ھەمیشە زیندوو ببەستە کە ھەر دەمێنێتەوە و ھەرگیز نامرێت، وە بەپاکو بێگەرد بیگرە و سوپاس و ستایشی بکە، وە بەسە کە اللە تەعالا ئاگاداری گوناھ و تاوانی بەندەکانی بێت، ھیچ شتێکی لا شاراوە نییە، وە پاداشتیشیان دەداتەوە لەسەری.
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَسۡـَٔلۡ بِهِۦ خَبِيرٗا
ئەو پەروەردگارەی ئاسمانەکان و زەوی و ئەوەیشی لە نێوانیاندایە بە شەش ڕۆژ بەدیھێناوە، پاشان بەرز بوویەوە سەر عەرش و قەراری گرت، بەرز بوونەوەیەک شایستەی گەورەیی و بەرز و بڵندی ئەو بێت، ئەو پەروەردگاری زۆر میھرەبانە بەرامبەر بەدیھێنراوەکانی، کەواتە - ئەی پێغەمبەر- پرسیار لە زاتێک بکە کە بەھەموو شتێک زانا و ئاگادارە، ئەویش اللە یە کە بەھەموو شتێک زانایە و ھیچ شتێکی لا نھێنی و شاراوە نییە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱسۡجُدُواْۤ لِلرَّحۡمَٰنِ قَالُواْ وَمَا ٱلرَّحۡمَٰنُ أَنَسۡجُدُ لِمَا تَأۡمُرُنَا وَزَادَهُمۡ نُفُورٗا۩
ئەگەر بە بێباوەڕەکان بووترێت: سوژدە ببەن بۆ اللەی زۆر میھرەبان، لە وەڵامدا دەڵێن: سوژدە بۆ اللەی میھرەبان نابەین، اللەی میھرەبان کێیە؟ نایناسین و دانیشی پێدا نانێین، ئایا تۆ فەرمانمان پێدەکەیت سوژدە بەرین بۆ زاتێک کە نایناسین؟! وە بەم داوای سوژدە بردنە ئەوان زیاتر لەباوەڕ بە اللە تەعالا دوور کەوتنەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
تَبَارَكَ ٱلَّذِي جَعَلَ فِي ٱلسَّمَآءِ بُرُوجٗا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَٰجٗا وَقَمَرٗا مُّنِيرٗا
پاکو بێگەردە ئەو زاتەی لە ئاسماندا چەند جێگایەکی بۆ گەلە ئەستێرە و ئەستێرە گەڕۆکەکان داناوە، وە لە ئاسماندا ڕۆژی پرشنگداری داناوە بدرەوشێتەوە، وە مانگیشی تێدا داناوە بەو تیشکەی لە ڕۆژی وەردەگرێت زەوی ڕووناک بکاتەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ خِلۡفَةٗ لِّمَنۡ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوۡ أَرَادَ شُكُورٗا
اللە تەعالا ئەو زاتەیە کە شەو و ڕۆژی لەجێی یەکتر داناوە، بە دوای یەکتردا دێن و شوێنی یەکتر دەگرنەوە، ئەمەش بەڵگە و نیشانەیە لەسەر دەسەڵاتی پەروەردگار بۆ کەسێک بیەوێت بیر بکاتەوە و پەند و ئامۆژگاری لێوەربگرێت و ڕێی نیشان بدرێت، یان بیەوێت شوکر و سوپاسی نیعمەت و بەخششەکانی اللە تەعالا بکات.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَعِبَادُ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلَّذِينَ يَمۡشُونَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ هَوۡنٗا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَٰهِلُونَ قَالُواْ سَلَٰمٗا
بەندە باوەڕدارەکانی خوای میھرەبان ئەوانەن بە ھێمنی و ویقار و ئارامی (بێ لوت بەرزی و خۆ بەزلزانین) بەسەر زەویدا دەڕۆن، وە کاتێکیش نەفام و ھەرزە و نەزانەکان لە گەڵیاندا بدوێن، ئەوان ھاوشێوەی ئەوان وەڵامیان نادەنەوە، بەڵکو بە وتە و قسەی جوان و چاک وەڵامیان دەدەنەوە، بەشێوەیەک لەگەڵیان دەدوێن کە گوناهـ نەبێت، بە نەفامی ئەوان وەڵام نادەنەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمۡ سُجَّدٗا وَقِيَٰمٗا
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا
وە ئەوانەی لەنزا و پاڕانەوەکانیاندا دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان سزای دۆزەخمان لێ دوور بخەرەوە، بێگومان سزای دۆزەخ ھەمیشە و لە کۆڵ نەکەوتووە، بۆ کەسانێک بە بێباوەری بمرن و بگەڕێنەوە لای اللە تەعالا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُواْ لَمۡ يُسۡرِفُواْ وَلَمۡ يَقۡتُرُواْ وَكَانَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ قَوَامٗا
ھەروەھا بەندەکانی خوای میھرەبان ئەوانەن کاتێک ماڵ و سامانیان دەبەخشن زیادەڕۆیی ناکەن و سنوور نابەزێنن، وە لە بەخشینیش دەست ناگرنەوە بۆ ئەو کەسانەی خەرجیان لەسەر ئەوان واجبە لە خۆیان و غەیری خۆیشیان، وە بەخشینیان لە نێوان زیادەڕۆیی و دەست گرتنەوەدایە، بەشێوەیەکی دادگەرانە و مامناوەند ماڵیان دەبەخشن و خەرجی دەکەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• الداعي إلى الله لا يطلب الجزاء من الناس.
• ثبوت صفة الاستواء لله بما يليق به سبحانه وتعالى.
جێگیر کردن و چەسپاندنی سیفەی (ئیستواء= بەرز بونەوەی بۆ سەر عەرش) بۆ اللە تەعالا بەشێوەیەک شایستەی زاتی گەورەیی و مەزنی ئەو بێت.
• أن الرحمن اسم من أسماء الله لا يشاركه فيه أحد قط، دال على صفة من صفاته وهي الرحمة.
ڕەحمان ناوێکە لەناوەکانی اللە تەعالا، ھیچ کەسێک ھاوبەشی ئەو نییە لەم ناوە پیرۆزەدا، بەڵگەیە لەسەر سیفەتێک لە سیفەتەکانی ئەو زاتە کە بریتیە لە ڕەحمەت و میھرەبانی بەرامبەر بەدیھێنراوەکانی.
• إعانة العبد بتعاقب الليل والنهار على تدارُكِ ما فاتَهُ من الطاعة في أحدهما.
یارمەتیدانی بەندەکان بەوەی شەو و ڕۆژ بەدوای یەکدا دەھێنێت تاوەکو بتوانن ئەوەی لەیەکێکیان لەتاعەت و گوێڕایەڵی اللە تەعالا لە کیسیان چووە قەرەبووی بکەنەوە لەوی تریاندا.
• من صفات عباد الرحمن التواضع والحلم، وطاعة الله عند غفلة الناس، والخوف من الله، والتزام التوسط في الإنفاق وفي غيره من الأمور.
لە سیفەتە جوانەکانی بەندەكانی خوای میھرەبان، لوت بەرز نەبوون و ھێمنی و لەسەرخۆییە، وە تاعەت و گوێرایەڵی کردنی اللە تەعالایە لەکاتی بێ ئاگایی و غەفڵەتی خەڵکیدا، وە ترسان لەو زاتە پیرۆزە، وە پابەندبوون بە وەسەطیەت و ناوەندگیری لە ماڵ بەخشین و خەرج کردن و شتی تریشدا.
وَٱلَّذِينَ لَا يَدۡعُونَ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ وَلَا يَقۡتُلُونَ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَلَا يَزۡنُونَۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ يَلۡقَ أَثَامٗا
وە ئەوانەی جگە لە اللە تەعالا ھاوار بۆ ھیچ خوایەکی تر نابەن، وە ئەو نەفسەی اللە تەعالا حەرام و یاساغی کردووە نایکوژن مەگەر اللە ئیزن و مۆڵەتی کوشتنی دابێت وەک کوشتنەوەی بکوژێک یان ھەڵگەڕاوەیەک لە ئاین، یان زینکارێک شووی کردبێت یان ژنی هێنا بێت، ئەم بڕوادارانە یەکێک لە سیفاتەکانی تریان ئەوەیە زینا و داوێن پیسی ناکەن، ھەر کەسێک ئەم گوناھە گەورانە بکات، ئەوا لە ڕۆژی قیامەتدا دەگات بەسزای گوناھەکەی خۆی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلٗا صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِكَ يُبَدِّلُ ٱللَّهُ سَيِّـَٔاتِهِمۡ حَسَنَٰتٖۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
بەڵام ھەر کەسێک تەوبەی کرد و گەڕایەوە بۆ لای اللە تەعالا و باوەڕی ھێنا و کار و کردەوە چاکەکانی ئەنجامدا، ئەو کردەوانەی نیشانەی ڕاستگۆیی تەوبەکەیەتی، ئەوانە اللە تەعالا ھەموو کارو کردەوە خراپەکانیان بۆ دەگۆڕێت بە چاکە، وە ھەمیشە اللە تەعالا لێخۆشبووی گوناھی ئەو بەندانەیەتی کە تەوبە دەکەن و دەگەڕێنەوە بۆ لای، وە زۆریش میھرەبانە بەرامبەریان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ لَا يَشۡهَدُونَ ٱلزُّورَ وَإِذَا مَرُّواْ بِٱللَّغۡوِ مَرُّواْ كِرَامٗا
ھەروەھا ئەوانەی ئامادەی کۆڕ و کۆبوونەوەی درۆ و باتڵ نابن، وەک کۆڕ و کۆبوونەوەی گوناھ و تاوان و شوێنی گاڵتە و گەپی حەرام، وە ئەگەر بەلای قسە و گوتاری پڕ و پووچدا تێپەڕ بوون ئەوا بەرێزەوە ڕادەبوورن و تێکەڵاویان ناکەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَمۡ يَخِرُّواْ عَلَيۡهَا صُمّٗا وَعُمۡيَانٗا
وە ئەوانەن کاتێک ئایەت و نیشانە بیستراو و بینراوەکانی اللە تەعالایان بیر دەخرێتەوە، گوێکانیان لە ئاست نیشانە و ئایەتە بیستراوەکان کەڕ ناکەن، وە چاوەکانیشیان لە ئاست نیشانە و ئایەتە بینراوەکان داناخەن
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡيُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا
وە ئەوانەی لە نزاکانیاندا دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان لە خێزانەکان و مناڵەکانمان چاو ڕووناکیمان پێ ببەخشە بۆ زیاتر خواناسین و بەردەوام بوون لەسەر ھەق و ڕاستی، وە بمانکە بە پێشەوای ھەق و ڕاستی بۆ لە خواترسان، کە خەڵکی لەخێر و چاکەدا چاومان لێ بکەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ يُجۡزَوۡنَ ٱلۡغُرۡفَةَ بِمَا صَبَرُواْ وَيُلَقَّوۡنَ فِيهَا تَحِيَّةٗ وَسَلَٰمًا
ئەوانەی ئەوە سیفاتیان بوو پلە بەرزەکانی بەھەشتیان پێ دەدرێت لە فیردەوسی بەرز و بڵندا، بەھۆی ئارام گرتنیان لەسەر تاعەت و گوێڕایەڵی اللە تەعالا، وە لەلایەن فریشتەکانەوە سڵاویان لێدەکرێت و ژیانێکی خۆشیان ھەیە کە دوورە لە ناخۆشی و نەخۆشی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلۡ مَا يَعۡبَؤُاْ بِكُمۡ رَبِّي لَوۡلَا دُعَآؤُكُمۡۖ فَقَدۡ كَذَّبۡتُمۡ فَسَوۡفَ يَكُونُ لِزَامَۢا
- ئەی پێغەمبەر- بەو بێباوەڕانە بڵێ کە سوورن لەسەر بێباوەڕییەکەیان: پەروەردگارم ھیچ پێویستی بە ئێوە نییە ، وە پێویستی بە سوودی گوێڕایەڵی و تاعەتی ئێوە نییە، گەر لەبەر نزا و پاڕانەوەی بەندە گەلێک نەبێت کە لەئەو دەپاڕێنەوە، پاڕانەوەی پەرستن و پاڕانەوەی داواکردن لێی، بێگومان ئێوەیش ئەی بێباوەڕینە پێغەمبەرتان بە درۆ زانی و باوەڕتان نەکرد بەوەی لای پەروەردگارەوە بۆی ھێنابوون، ئەگەر ھەروابن لەمەودا تۆڵەی ئەو بەدرۆ زانین و بێباوەڕییەتان لەگەڵ دەبێت و لێتان جیا نابێتەوە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Dobitë e ajeteve të kësaj faqeje:
• من صفات عباد الرحمن: البعد عن الشرك، وتجنُّب قتل الأنفس بغير حق، والبعد عن الزنى، والبعد عن الباطل، والاعتبار بآيات الله، والدعاء.
لەسیفەتی بەندە ڕاستەکانی پەروەردگاری میھرەبان ئەوەیە: دوور دەکەونەوە لە ھاوبەش بڕیاردان بۆ اللە، وە دوور دەکەونەوە لە کوشتنی خەڵکی بەناھەق، وە خۆیان بەدوور دەگرن لە زینا و داوێن پیسی، وە بە دوورن لە شتی پڕوپوچ و باتڵ، وە پەند و ئامۆژگاری وەردەگرن لە ئایەتەکانی اللە تەعالا و ھەر لەویش دەپاڕێنەوە.
Përkthimi i kuptimeve të Kuranit Fisnik - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Përmbajtja e përkthimeve
الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.