Përkthimi i kuptimeve të Kuranit Fisnik - الترجمة الكردية الكرمانجية * - Përmbajtja e përkthimeve
Suretu Zumer
تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلۡخَالِصُۚ وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ فِي مَا هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ كَٰذِبٞ كَفَّارٞ
3. هشیار بن پەرستن بەس بۆ وییە [ئانكو چو كار نائێنە قەبویلكرن، ئەگەر ژ دل و خۆسەر بۆ وی ب تنێ نەبن]، و ئەوێت غەیری خودێ بۆ خۆ كرینە پەرستی و پشتەڤان، [دبێژن] ئەم وان ناپەرێسین ئەگەر بۆ هندێ نەبیت دا مە نێزیكی خودێ بكەن، ب ڕاستی خودێ دێ حوكمی د ناڤبەرا واندا كەت، ل سەر وی تشتێ ئەو تێدا ژێك جودا بوویین [ژ كاروبارێت دینی]، ب ڕاستی خودێ، یێ درەوین و زێدەگاور، ڕاستەڕێ ناكەت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَّوۡ أَرَادَ ٱللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدٗا لَّٱصۡطَفَىٰ مِمَّا يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ سُبۡحَٰنَهُۥۖ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ
4. و ئەگەر خودێ ڤیابایە بۆ خۆ ئێكی بكەتە كوڕ یان كچ، دا ژ ناڤ چێكرییێت خۆ هەچیێ ڤیابایە بۆ خۆ هەلبژێریت، پاك و پاقژە [ژ زاڕۆكان]، و ئەوە خودایێ تاك و سەردەست و دەستهەلاتدار.
Tefsiret në gjuhën arabe:
خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ يُكَوِّرُ ٱلَّيۡلَ عَلَى ٱلنَّهَارِ وَيُكَوِّرُ ٱلنَّهَارَ عَلَى ٱلَّيۡلِۖ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَۖ كُلّٞ يَجۡرِي لِأَجَلٖ مُّسَمًّىۗ أَلَا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفَّٰرُ
5. ئەوی ئەرد و ئەسمان ب هەقییێ یێت چێ كرین، شەڤێ ل ڕۆژێ دپێچیت و ڕۆژێ ل شەڤێ.. و ڕۆژ و هەیڤ یێت بن ئەمری خۆ كرین [كو د خێرا بەنیاندا بن]، و هەمی دئێن و دچن هەتا ڕۆژەكا دەستنیشانكری [كو ڕۆژا قیامەتێیە]، بزانن ئەوە یێ سەردەست و گونەهـ ژێبەر.
Tefsiret në gjuhën arabe:
خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ ثُمَّ جَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖۚ يَخۡلُقُكُمۡ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ خَلۡقٗا مِّنۢ بَعۡدِ خَلۡقٖ فِي ظُلُمَٰتٖ ثَلَٰثٖۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡكُۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ
6. هوین هەمی ژ گیانەكی ب تنێ یێت چێ كرین، پاشی هەڤسەرا وی ژێ چێكر، و هەشت جۆت ژ تەرش و كەوالان یێت چێ كرین [ژ پەزێ سپی نێر و مێ، و ژ پەزێ ڕەش نێر و مێ، و ژ حێشتران نێر و مێ، و ژ چێلان نێر و مێ]، و هەوە د زكێت دەیكێت هەوەدا، چێكرن ل دویڤ چێكرنێ [چپكا ئاڤێیە دبیتە خوینپارە، پاشی گۆشتپارە، پاشی هەستی و گۆشت]، د سێ تاریستاناندا [تاریستانا زكی و یا مالبچویكی و یا پزدانی] چێ دكەت، ئەوێ ڤێ دكەت، خودێیە، خودانێ هەوەیە، سەروەری بۆ وییە، و چو پەرستییێت ڕاست و دورست غەیری وی نینن، ڤێجا هوین چاوا ڕوییێ خۆ ژ ئێكینییا خودێ وەردگێڕنە هەڤپشك چێكرنێ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
إِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمۡۖ وَلَا يَرۡضَىٰ لِعِبَادِهِ ٱلۡكُفۡرَۖ وَإِن تَشۡكُرُواْ يَرۡضَهُ لَكُمۡۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
7. ئەگەر هوین گاور ببن [گەلی مرۆڤان]، ب ڕاستی خودێ یێ بێ منەتە ژ [پەرستنا] هەوە، و ئەوی گاوری بۆ بەندەیێت خۆ نەڤێت، و ئەمرێ كەسێ ناكەت گاور ببیت، و ئەگەر هوین سوپاسییا وی بكەن هەر ئەڤەیە یا وی ژ هەوە دڤێت، و نینە كەسەك گونەهێ بكەت و ل سەر نەئێتە جزاكرن، و كەس گونەها كەسێ هەلناگریت، و پاشی زڤڕینا هەوە هەر ب بال خودایێ هەوەڤەیە [ڤێجا وێ ڕۆژێ كو ڕۆژا قیامەتێیە]، دێ هەوە ب وی تشتێ هەوە دكر ئاگەهداركەت، ب ڕاستی هەر تشتەكێ د دلاندا هەی ژێ ب ئاگەهە.
Tefsiret në gjuhën arabe:
۞ وَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَا رَبَّهُۥ مُنِيبًا إِلَيۡهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُۥ نِعۡمَةٗ مِّنۡهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدۡعُوٓاْ إِلَيۡهِ مِن قَبۡلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِۦۚ قُلۡ تَمَتَّعۡ بِكُفۡرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ
8. و مرۆڤی گاڤا نەخۆشییەك گەهشتێ دێ دوعایان ژ خودایێ خۆ كەت و لێ زڤڕیت، پاشی گاڤا خودێ كەرەمەك ژ دەڤ خۆ د گەل كر، نەخۆشییا بەری نوكە دوعا بۆ دكرن، ژ بیركر، و هەڤبەر بۆ خودێ چێ كرن، دا خەلكی د سەردا ببەت و ژ ڕێكا خودێ دەربێخیت، بێژە: پیچەكێ خۆشییێ ب گاورییا خۆ ببە، ب ڕاستی تو ژ دۆژەهیانی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَمَّنۡ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ سَاجِدٗا وَقَآئِمٗا يَحۡذَرُ ٱلۡأٓخِرَةَ وَيَرۡجُواْ رَحۡمَةَ رَبِّهِۦۗ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُونَ وَٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَۗ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
9. ئەرێ ئەڤە [ئەڤێ بەری نوكە ئاخڤتن ل سەر] وەكی وییە یێ د وەختێت شەڤێدا ڕادبیت و سوجدەیان دبەت، و ژ ئیزایا ئاخرەتێ دترسیت و ژ دلۆڤانییا خودایێ خۆ یێ ب هیڤییە؟ بێژە: ئەرێ ما ئەوێت [ئەركێت خۆ ] دزانن [و كار پێ دكەن] و ئەوێت نەزانن وەكی ئێكن؟ ب ڕاستی بەس خودان ئەقل بۆ خۆ شیرەتان وەردگرن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلۡ يَٰعِبَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡۚ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٞۗ وَأَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٌۗ إِنَّمَا يُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجۡرَهُم بِغَيۡرِ حِسَابٖ
10. [هەی موحەممەد] بێژە بەندەیێت من ئەوێت باوەری ئینایین ژ خودێ بترسن [ئەمرێ وی ب جهـ بینن، و خۆ ژ نەهییا وی بدەنە پاش] ئەوێت د ڤێ دنیایێدا قەنجی كرین، بۆ وان قەنجی [د دنیایێ و ئاخرەتێدا] یێت هەین، و ئەردێ خودێ یێ بەرفرەهە [ئەوێ نەشێت د جهێ خۆدا خودێ بپەرێسیت و چاكییێ بكەت، بلا بچیتە وی جهی ئەوێ تێدا بشێت خودێ بپەرێسیت]، ب ڕاستی ب تنێ خۆراگر و سەبركێشان [ئەوێت سەبرا خۆ، ل سەر مشەختبوونێ و ئەو ئەزیەتا د ڕێكا خودێدا دگەهیتە وان، دكێشن] خەلاتێ وان بێ حسێب دێ ئێتەدان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَأُمِرۡتُ لِأَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَٱعۡبُدُواْ مَا شِئۡتُم مِّن دُونِهِۦۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ
15. ڤێجا چ یێ هەوە بڤێت شوینا خودێ بپەرێسن، بپەرێسن، بێژە نێ خوسارەت ئەون ئەوێت ڕۆژا قیامەتێ خۆ و مالێ خۆ خوسارەت كرین، هشیار بن، ئەڤەیە خوسارەتییا ئاشكەرا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ ظُلَلٞ مِّنَ ٱلنَّارِ وَمِن تَحۡتِهِمۡ ظُلَلٞۚ ذَٰلِكَ يُخَوِّفُ ٱللَّهُ بِهِۦ عِبَادَهُۥۚ يَٰعِبَادِ فَٱتَّقُونِ
16. ئەڤان [د دۆژەهێدا] ل هنداڤی وان ئاگر تەختە تەختەیە، و د بن واندا ژی ئاگر تەختە تەختەیە [ئانكو ئاگری دۆرماندۆرێت وان یێت گرتین]، خودێ بەندەیێت خۆ ب ڤی ئاگری دترسینیت، گەلی بەندەیێت من خۆ ژ [ئیزایا] من بپارێزن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَٱلَّذِينَ ٱجۡتَنَبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ أَن يَعۡبُدُوهَا وَأَنَابُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰۚ فَبَشِّرۡ عِبَادِ
17. و ئەوێت خۆ ژ پەرستنا سەرگاوری [ئەوێ شوینا خودێ دئێتە پەرستن] داینە پاش و ل خودێ زڤڕین، مزگینی [ل سەر زمانێ پێغەمبەران یان وەختێ ل بەر مرنێ یان وەختێ ژ گۆڕان ڕادبنەڤە] ل وان بیت، ڤێجا مزگینییێ بدە بەندەیێت من.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَفَمَنۡ حَقَّ عَلَيۡهِ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي ٱلنَّارِ
19. ئەرێ ئەوێ ئیزا بۆ واجب بوویی، و د ناڤ ئاگریدا، ما تو دشێی وی ڕاستەڕێ بكەی كو قورتال ببیت [پێغەمبەر ل سەر باوەرئینانا ملەتێ خۆ گەلەكێ ڕژد بوو، و خەمێت مەزن ژێ دخوارن، ئینا خودێ ئاگەهدار كر كو ئەوێ خودێ ئاگر بۆ ئێخستی، ئەو نەشێت ب خورتی باوەرییێ بكەتە د سەریدا، دا قورتال ببیت، ڤێجا ب بەر ناكەڤیت تو خۆ د خەمێت واندا د بەر نەمانێڕا ببەی].
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ غُرَفٞ مِّن فَوۡقِهَا غُرَفٞ مَّبۡنِيَّةٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ لَا يُخۡلِفُ ٱللَّهُ ٱلۡمِيعَادَ
20. بەلێ ئەوێت تەقوایا خودایێ خۆ كرین، وان جهێت بلند د سەردا جهێت بلندێت ئاڤاكری یێت هەین ڕویبار د بنڕا دچن، ئەڤە پەیمانا خودێیە، و خودێ پەیمانا خۆ ناشكێنیت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَلَكَهُۥ يَنَٰبِيعَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ يُخۡرِجُ بِهِۦ زَرۡعٗا مُّخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ يَجۡعَلُهُۥ حُطَٰمًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
21. ما تو نابینی نێ خودێیە ئاڤێ ژ ئەسمانی دئینیتە خوارێ، و وێ ئاڤێ دكەتە كانی د ئەردیدا، پاشی چاندنێت ڕەنگ ڕەنگ پێ دەردئێخیت، پاشی هشك دبن، ڤێجا دێ بینی زەر بوون، پاشی دكەتە پویشەكی پرت پرت، ب ڕاستی ئەڤە [ئینانەخوارا ئاڤێ بۆ شینكرنا گیای و چاندنێ ب ڤی ڕەنگی] نیشان و چامەیە بۆ خودان ئەقلان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٖ مِّن رَّبِّهِۦۚ فَوَيۡلٞ لِّلۡقَٰسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكۡرِ ٱللَّهِۚ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
22. ئەرێ ئەوێ خودێ سینگێ وی بۆ ئیسلامێ ڤەكربیت [ڤێجا ئیسلام وەرگرتبیت، و ڕاستەڕێ بووبیت]، ڤێجا ئەو ژ بەر وێ سینگفرەهییێ ل بەر ڕاستەڕێیییێ و ڕۆناهییا خودایێ خۆ بیت [وەكی وییە یێ مۆر ل سەر دلێ وی هاتییەدانان و دلێ وی ڕەق بووی] ڤێجا ئیزا و نەخۆشی بۆ وان بیت ئەوێت دلێت وان ژ بیرئینان و زكرێ خودێ یێت ڕەق، ئەڤە یێت د ڕێبەرزەبوونەكا ئاشكەرادا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِيثِ كِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِيَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمۡ وَقُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُۚ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٍ
23. خودێ چێترین كەلام [كو قورئانە] هنارت، كتێبەكە [ئایەتێت وێ د لێكدان و ڕەوانبێژی و داڕشتن و ڕامان و ئەحكام و دورستی و ڕاستی و هیدایەت و حیكمەت و ئیعجازا خۆدا] وەكی ئێكە و یا دوبارەیە [د چیڕۆك و بەحس و ئەحكام و فەرمان و شیرەتێت خۆدا]، ڤێجا ئەوێت ژ خودێ ترس [دەمێ دخوینن] لەشێ وان [ژ ترساندا] دلەرزیت، پاشی لەش و دلێت وان بۆ زكر و بیرئینانا خودێ نەرم دبن، ئەڤەیە [ئەڤ قورئانەیە] ڕاستەڕێیییا خودێ، یێ بڤێت پێ ڕاستەڕێ دكەت، و هەر كەسێ خودێ گومڕا بكەت كەس نینە وی ڕاستەڕێ بكەت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجۡهِهِۦ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَقِيلَ لِلظَّٰلِمِينَ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ
24. ڤێجا ئەرێ ئەوێ خۆ ب سەروچاڤێت خۆ ژ ئیزایا دژوار و گرانا ڕۆژا قیامەتێ بپارێزیت [وەكی وییە یێ ژێ ئێمن و پشتڕاست] و ملیاكەت دێ بێژنە ستەمكاران دێ بخون و تامكەنە وێ یا هەوە كری و هەوە ب سەرێ خۆ ئینایی.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُرۡءَانًا عَرَبِيًّا غَيۡرَ ذِي عِوَجٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلٗا فِيهِ شُرَكَآءُ مُتَشَٰكِسُونَ وَرَجُلٗا سَلَمٗا لِّرَجُلٍ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًاۚ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
29. خودێ دو كۆلەیان دكەتە نموونە: ئێكی چەند مرۆڤێت دژی ئێك تێدا د پشكدار بن [و هەر ئێك بۆ خۆ ڤەكێشیت، و ئەو نەزانیت كێ ڕازی بكەت و كێ ڕازی نەكەت، و گوهێ خۆ بدەتە كێ و نەدەتە كێ] و یێ دی كۆلەیێ زەلامەكی ب تنێ بیت [و ئەڤە ئەوە یێ خودێ ب تنێ دپەرێسیت و بەندەیێ خودێ ب تنێ] ئەرێ ئەڤ هەردووكە وەكی ئێكن؟ هەمی سوپاسی و پەسن بۆ خودێ بن [ئەوێ بەس ئەو هێژایی پەرستنێ]، بەلێ بارا پتر ژ وان ڤێ نوزانن [و هەڤپشكان بۆ خودێ چێ دكەن].
Tefsiret në gjuhën arabe:
إِنَّكَ مَيِّتٞ وَإِنَّهُم مَّيِّتُونَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عِندَ رَبِّكُمۡ تَخۡتَصِمُونَ
31. پاشی، ب ڕاستی هوین ڕۆژا قیامەتێ ل دەڤ خودایێ خۆ دێ د گەلێك ب جڕە چن [تو دێ بەلگە و نیشانان ل سەر وان ئینی، كو تە ئەمرێ خودێ ب دورستی گەهاندە وان، و ئەو دێ ل بەر گەڕن هندەك هەجەتێت لاواز و پویچ بۆ خۆ بگرن].
Tefsiret në gjuhën arabe:
لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِكَافٍ عَبۡدَهُۥۖ وَيُخَوِّفُونَكَ بِٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦۚ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ
36. ئەرێ ما خودێ نەبەسی بەندەیێ خۆیە [مەخسەد پێغەمبەرە، كو خودێ بەسی وییە وی ژ خرابییا نەیارێت وی بپارێزیت]، و تە ب غەیری خودێ [مەخسەد بوتێت وانن] دترسینن [ڤێجا نەترسە هندەك بەرێت ڕەق و هشكن، نە زیانێ دگەهینن و نە مفایی]، و هەر كەسێ خودێ گومڕا بكەت، كەس نینە وی ڕاستەڕێ بكەت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۚ قُلۡ أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ إِنۡ أَرَادَنِيَ ٱللَّهُ بِضُرٍّ هَلۡ هُنَّ كَٰشِفَٰتُ ضُرِّهِۦٓ أَوۡ أَرَادَنِي بِرَحۡمَةٍ هَلۡ هُنَّ مُمۡسِكَٰتُ رَحۡمَتِهِۦۚ قُلۡ حَسۡبِيَ ٱللَّهُۖ عَلَيۡهِ يَتَوَكَّلُ ٱلۡمُتَوَكِّلُونَ
38. و ئەگەر تو پسیارێ ژ وان بكەی: كێ ئەرد و ئەسمان چێ كرینە؟ دێ بێژن: خودێ، بێژە [وان]: كا بۆ من بێژن ئەرێ ئەوێت هوین شوینا خودێ دپەرێسن، ئەگەر خودێ ڤیا نەخۆشییەكێ [چ نەخۆشییا هەبیت] بگەهینیتە من، ئەو دشێن وێ نەخۆشییا وی ڤیایی ل سەر من وەرگێڕن؟ یان ژی ئەگەر خودێ ڤیا دلۆڤانییەكێ [خێرەكێ] ب من ببەت [ئەوێت هوین ل شوینا خودێ دپەرێسن] ئەرێ ئەو دشێن ڕێكێ ل دلۆڤانییا وی بگرن؟ بێژە: خودێ بەسی منە، و ئەوە یێ پشت گەرمیخواز پشتا خۆ پێ گەرم دكەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَٰمِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيۡهِ عَذَابٞ مُّقِيمٌ
Tefsiret në gjuhën arabe:
إِنَّآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ لِلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٍ
41. ب ڕاستی مە كتێب [ئەڤ قورئانە] ب ڕاستییێڤە و ب ڕێكا تە بۆ خەلكی هنارت، ڤێجا هەر كەسێ ڕاستەڕێ بیت بۆ خۆ ڕاستەڕێ دبیت، و هەر كەسێ گومڕا ببیت زیانێ دێ ل خۆ كەت، و تو پارێزەرێ وان نینی [هەتا وان بەر ب باوەری ئینانێڤە ببەی، یان ب كۆتەكی وە ل وان بكەی، باوەرییێ بینن].
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱللَّهُ يَتَوَفَّى ٱلۡأَنفُسَ حِينَ مَوۡتِهَا وَٱلَّتِي لَمۡ تَمُتۡ فِي مَنَامِهَاۖ فَيُمۡسِكُ ٱلَّتِي قَضَىٰ عَلَيۡهَا ٱلۡمَوۡتَ وَيُرۡسِلُ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمًّىۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
42. و خودێ جان و ڕوحان وەختێ مرنێ [كو مرنا مەزنە] و وەختێ نڤستنێ [كو مرنا بچویكە] دستینیت، ڤێجا یا مرن بۆ ئێخست دگریت و نابەردەت و یا دی هەتا دەمەكێ دیاركری بەرددەت، و ب ڕاستی ئەڤە نیشان و بەلگەنە بۆ وان ئەوێت هزرا خۆ دكەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعٗاۖ لَّهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ ثُمَّ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
44. بێژە: مەهدەری هەمی یا خودێیە [و كەس نینە بێ دەستویرییا وی مەهدەرێ بكەت]، و مالدارییا ئەرد و ئەسمانان هەر یا وییە، پاشی هەر دێ ب بال ویڤە زڤڕن [ئەو دێ حوكمی د ناڤبەرا هەوەدا كەت].
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَإِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُ ٱشۡمَأَزَّتۡ قُلُوبُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِۖ وَإِذَا ذُكِرَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦٓ إِذَا هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ
45. و ئەگەر ناڤێ خودێ ب تنێ هاتەئینان، دلێت وان ئەوێت باوەری ب ئاخرەتێ نەی تێك دچن، و ئەگەر بەحسێ غەیری خودێ هاتەكرن، وێ گاڤێ ب كەیف دكەڤن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلِ ٱللَّهُمَّ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ عَٰلِمَ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ أَنتَ تَحۡكُمُ بَيۡنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
46. بێژە: خودێوۆ، چێكەرێ ئەرد و ئەسمانان، زانایێ نهینی و ئاشكەرایان، تو حوكمی د ناڤبەرا بەندەیێت خۆدا دكەی، د وی تشتێ ئەو تێدا ژێك جودا.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَوۡ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفۡتَدَوۡاْ بِهِۦ مِن سُوٓءِ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَبَدَا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مَا لَمۡ يَكُونُواْ يَحۡتَسِبُونَ
47. و ب ڕاستی [ڕۆژا قیامەتێ] ئەگەر هندی د ئەردیدا هەی یێ ستەمكاران بایە، هندی دی ژی د گەل یێ وان بایە، دا [وێ ڕۆژێ] ژ پێش خۆڤە دەن ژ بەر ئیزایا گران یا وێ ڕۆژێ، و ئەو [ئیزا و نەخۆشییا دۆژەهێ] بۆ وان ژ نك خودێ ئاشكەرا بوو، یا هزرا وان بۆ نەدچۆ.
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلۡنَٰهُ نِعۡمَةٗ مِّنَّا قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلۡمِۭۚ بَلۡ هِيَ فِتۡنَةٞ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
49. ڤێجا هەر وەختێ نەخۆشییەك [چ نەساخی چ خێزانی و ژاری و... هتد] گەهشتە مرۆڤی، دێ دوعایان ژ مە كەت [ئەم وێ نەخۆشییێ ل سەر ڕاكەین]، پاشی ئەگەر مە كەرەمەك ژ دەڤ خۆ دایێ، دێ بێژیت ئەڤە یا شارەزایییا منە، نەخێر وەسا نینە [نە یا شارەزایییا تەیە] بەلێ ئەڤە [كەرەما مە دایی تە] جەڕباندنە [كا دێ سوپاسییا خودێ كەی یان دێ سەرداچی]، بەلێ باراپتر ژ مرۆڤان ئەڤێ نوزانن [كو دانا مالی جەڕباندنە و ژ بەر هندێ ژی د سەر پێ خۆدا دچن].
Tefsiret në gjuhën arabe:
فَأَصَابَهُمۡ سَيِّـَٔاتُ مَا كَسَبُواْۚ وَٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡ هَٰٓؤُلَآءِ سَيُصِيبُهُمۡ سَيِّـَٔاتُ مَا كَسَبُواْ وَمَا هُم بِمُعۡجِزِينَ
51. و جزایێ كریارێت وان ئەو هنگاڤتن، و ئەوێت ستەم كرین ژ وان دێ جزایێ كریارێت وان، وان هنگێڤیت، و نە دشێن ژێ بڕەڤن، و نە دشێن ژ خۆ بدەنە پاش.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَوَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
52. ما وان نەزانییە كو خودێیە ڕزقی بۆ وی یێ وی بڤێت بەرفرەهـ و بەرتەنگ دكەت، و ب ڕاستی ئەڤە [بەرفرەهكرن و بەرتەنگكرنا ڕزقی] نیشان و چامەنە بۆ وان ئەوێت باوەرییێ دئینن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
۞ قُلۡ يَٰعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ أَسۡرَفُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُواْ مِن رَّحۡمَةِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِيعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
53. [هەی موحەممەد تو ب ناڤێ خودایێ خۆ] بێژە [وان]: هەی بەندەیێت من، هەی ئەوێت هەوە زێدە گونەهـ كرین و هەوە د كرنا گونەهاندا، دایییە سەر هەمی تخویبان، ژ دلۆڤانییا خودێ بێ هیڤی نەبن، ب ڕاستی خودێ ل هەمی گونەهان دبۆریت، و هەمی گونەهان ژێ دبەت، ب ڕاستی ئەوە گونەهـ ژێبەر و دلۆڤان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
أَوۡ تَقُولَ لَوۡ أَنَّ ٱللَّهَ هَدَىٰنِي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
بَلَىٰ قَدۡ جَآءَتۡكَ ءَايَٰتِي فَكَذَّبۡتَ بِهَا وَٱسۡتَكۡبَرۡتَ وَكُنتَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
59. بەلێ نیشان و ئایەتێت من [د دنیایێدا] بۆ تە هاتبوون [و تو دشیایی ڕاستەڕێ ببی، ئەگەر تە باوەری پێ ئینابایە]، بەلێ تە درەو دانان، و تە خۆ مەزن كر و تو ژ گاوران بووی [ڤێجا ژ نوی تو دبێژی ئەگەر خودێ ئەز ڕاستەڕێ كربامە و جارەكا دی زڤڕیبامە دنیایێ، و تو ب خۆ بەری نوكە د دنیایێدا بووی، و هەمی ڕێكێت ڕاستەڕێكرنێ ل بەر چاڤێت تە یێت دیاربوون بەلێ تە نەگرتن].
Tefsiret në gjuhën arabe:
ٱللَّهُ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
Tefsiret në gjuhën arabe:
قُلۡ أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَأۡمُرُوٓنِّيٓ أَعۡبُدُ أَيُّهَا ٱلۡجَٰهِلُونَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَلَقَدۡ أُوحِيَ إِلَيۡكَ وَإِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكَ لَئِنۡ أَشۡرَكۡتَ لَيَحۡبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
65. ب سویند وەحی بۆ تە و بۆ پێغەمبەرێت بەری تە یا هاتی، ئەگەر تو هەڤپشكان بۆ خودێ چێ كەی دێ كار و كریارێت تە پویچ بن، و دێ بییە ژ وان ئەوێت خوسارەت.
Tefsiret në gjuhën arabe:
بَلِ ٱللَّهَ فَٱعۡبُدۡ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِيَّٰتُۢ بِيَمِينِهِۦۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
67. وان [ئەوێت هەڤپشكان بۆ خودێ چێ دكەن] ب دورستی و ب ڕەنگێ پێدڤی، ڕێز ل خودێ نەگرتییە [و وەك پێدڤی نەنیاسییە و مەزن نەدانایە]، و ئەرد هەمی ڕۆژا قیامەتێ د دەستێ ویدایە، و ئەسمان ژی د دەستێ وی یێ ڕاستێدا د پێچایینە، و خودێ یێ پاك و بلندە ژ وێ شركا ئەو دكەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُۖ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخۡرَىٰ فَإِذَا هُمۡ قِيَامٞ يَنظُرُونَ
68. و بۆق [بۆقا ئێكێ ] هاتە پفكرن، ڤێجا هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی دكەڤن و دمرن، ژ بلی وی یێ خودێ حەز نەكری بمریت [كو ئسرافیل ب خۆیە، پاشی پشتی هنگی ئەو ژی دمریت]، پاشی جارەكا دی پف ل بۆقێ هاتەدان، هنگی ئەو دێ ژپێڤە ڕاوەستن و چاڤەڕێ بن [كا دێ چ ب سەرێ وان ئێت].
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَأَشۡرَقَتِ ٱلۡأَرۡضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ ٱلۡكِتَٰبُ وَجِاْيٓءَ بِٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
69. و ئەردێ مەحشەرێ ب نوورها خودایێ خۆ ڕۆن بوو، و كتێبێت كار و كریاران هاتنە دانان، و پێغەمبەر و شاهد [ئەو ملیاكەتێت كریارێت بەندەیان دنڤێسن] هاتنە حازركرن، و حوكم ب دورستی د ناڤبەرا واندا [بەندەیاندا] هاتەكرن، و ستەم ل كەسێ ژ وان نائێتەكرن [نە خێرێت وان كێم دبن، و نە گونەهێت وان زێدە دبن].
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَسِيقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا فُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَتۡلُونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِ رَبِّكُمۡ وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَلَٰكِنۡ حَقَّتۡ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
71. و ئەوێت گاوربوویین كۆم كۆم بۆ جەهنەمێ دێ ئێنە ئاژۆتن، گاڤا گەهشتنە دەڤ، دەرگەهێت [جەهنەمێ] دێ [بۆ وان] ڤەبن، دەرگەهڤانێت دۆژەهێ دێ بێژنە وان: ئەرێ ما پێغەمبەر ژ هەوە ب خۆ، بۆ هەوە نەهاتبوون، ئایەتێت خودێ بۆ هەوە بخوینن، و هەوە ژ دیتنا ڤێ ڕۆژێ بترسینن؟ دێ بێژن: بەلێ [پێغەمبەر بۆ مە هاتبوون، و ئەم ژ ڤێ ڕۆژێ ترساندبووین]، بەلێ ئەمرێ خودێ ب ئیزادانێ د ڕاستا مە گاوراندا د جهێ خۆدا بوو [و ئەم هێژایی ڤێ بوویین ئەڤا هاتییە سەرێ مە].
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَسِيقَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ إِلَى ٱلۡجَنَّةِ زُمَرًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا وَفُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَا سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡ طِبۡتُمۡ فَٱدۡخُلُوهَا خَٰلِدِينَ
73. و ئەوێت پارێزكارییا خودێ كرین دەست دەست بۆ بەحەشتێ دێ ئێنە ڕەوانەكرن، ڤێجا گاڤا گەهشتنە دەڤ بەحشتێ دەرگەهێت وێ بۆ وان ڤەدبن، و دەرگەهڤانێت وێ دێ بێژنە وان: سلاڤ ل هەوە بن، هوین ژ گونەهان هاتنە پاقژكرن، و هەڕنە د بەحەشتێدا و هەروهەر تێدا بن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي صَدَقَنَا وَعۡدَهُۥ وَأَوۡرَثَنَا ٱلۡأَرۡضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ ٱلۡجَنَّةِ حَيۡثُ نَشَآءُۖ فَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
74. و [بەحەشتی] دێ بێژن: هەمی پەسن و شوكور بۆ وی خودایی ئەوێ پەیمانا خۆ ئەوا دایییە مە ب جهـ كری، و ئەردێ بەحەشتێ گەهاندییە مە هەر جهێ مە بڤێت لێ ئاكنجی ببین، و چ خۆش خەلاتە، خەلاتێ وان ئەوێت كار و كریارێت قەنج دكەن.
Tefsiret në gjuhën arabe:
وَتَرَى ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ حَآفِّينَ مِنۡ حَوۡلِ ٱلۡعَرۡشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡۚ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡحَقِّۚ وَقِيلَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
75. و تو دێ ملیاكەتان بینی ل دۆر عەرشی وەرهاتین ، و پەسن و شوكور و تەسبیحا خودێ دكەن، و خودێ ژ هەمی كێماسییان پاقژ دكەن، و ب دادوەری حوكم د ناڤبەرا واندا [بەحەشتی و دۆژەهیاندا] هاتەكرن، و بەحەشتی دێ بێژن: هەمی پەسن و شوكور بۆ خودانێ هەمی جیهانان.
Tefsiret në gjuhën arabe:
Përkthimi i kuptimeve Surja: Suretu Zumer
Përkthimi i kuptimeve të Kuranit Fisnik - الترجمة الكردية الكرمانجية - Përmbajtja e përkthimeve
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.