Anlam tercümesi Sure Sûratu'ş-Şuarâ' - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Kur'an-ı Kerim Ansiklopedisi

əş-Şuəra

Surenin hedefleri:

بيان آيات الله في تأييد المرسلين وإهلاك المكذبين.

Peyğəmbərlərə kömək göstərilməsi və haqqı yalan sayanların həlak edilməsi xüsusunda olan ayələrin bəyan edilməsi.

---

Ayet: 1

طسٓمٓ

﴾Ta. Sin. Mim.﴿ Bu xüsusda bənzər bir açıqlama Bəqərə surəsinin əvvəlində zikir edilmişdir.

Ayet: 2

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ

Bunlar haqqı batildən ayıran açıq-aydın Quranın ayələridir!

Ayet: 3

لَعَلَّكَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَكَ أَلَّا يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ

Ey Peyğəmbər! (Məkkə müşrikləri) iman gətirmələrinə həris olduğun üçün, onlar iman gətirmədikləri təqdirdə qəm-qüssədən özünü həlakmı edə­cəksən?!

Ayet: 4

إِن نَّشَأۡ نُنَزِّلۡ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةٗ فَظَلَّتۡ أَعۡنَٰقُهُمۡ لَهَا خَٰضِعِينَ

Əgər biz onların üzərinə göydən bir möcüzə endirmək istəsəydik, onu endirərdik. Beləcə, boyunları bu möcüzə qarşısında zəlil bir halda əyilərək qalardı. Lakin Biz onları imtahan etmək üçün elə etmək istəmədik. Görək onlar qeybə iman edəcəklərmi?

Ayet: 5

وَمَا يَأۡتِيهِم مِّن ذِكۡرٖ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ مُحۡدَثٍ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهُ مُعۡرِضِينَ

O müşriklərə Rəhman olan Allahdan Onun vəhdaniyyətinin və Peyğəmbərinin doğruluğunu təsdiqləyən dəlillərdən yeni bir öyüd-nəsihət gəldikdə, onlar bu öyüd-nəsihətə qulaq asıb, təsdiq etməkdən üz çevirərlər.

Ayet: 6

فَقَدۡ كَذَّبُواْ فَسَيَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

Onlar Rəsulların özlərinə gətirdikləri dini yalanladılar. Məs­xərəyə qoyduqla­rı­ xə­bərin həqiqəti yaxında onlara ye­tişəcək və əzab başlarının üstünü alacaqdır.

Ayet: 7

أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ كَمۡ أَنۢبَتۡنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوۡجٖ كَرِيمٍ

Yoxsa, o kafirlər inadkarlıq edərək hələ də küfr əməllərində qalıb, yer üzündə cürbəcür gözəl mənzərəli və müxtəlif növ faydalı bitkilər yetişdirdiyimizi gör­mür­lərmi?!

Ayet: 8

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Həqiqətən, yer üzündə növbənöv bitkilərin yetişdirilməsində, onların yetişdirənin ölüləri diriltməyə qadir olduğuna dair aşıq-aydın bir dəlil var. Lakin buna rəğmən onların ək­sə­riy­yəti iman gətirmədi.

Ayet: 9

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Şübhəsiz ki, Rəbbin yenilməz qüdrət sahibidir. Kimsə Onu məğlub edə bilməz. Eyni zaman da qullarına qarşı çox mərhəmətlidir.

Ayet: 10

وَإِذۡ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئۡتِ ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Ey Peyğəmbər! Rəbbin Musaya: "Allaha küfür edən və Musanın qövmünü İsrail övladlarını özlərinə kölə edən zalim qövmün yanına get" deyərək əmr etdiyini yadına sal.

Ayet: 11

قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَۚ أَلَا يَتَّقُونَ

Onlar Firon qövmüdür. Onlara mülayim bir şəkildə Allahın əmrlərini yerinə yetirib, qadağalarından çəkinərək Allahdan qorxmağı əmr et!

Ayet: 12

قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ

Musa - aleyhissəlam - dedi: "Sənin barədə onlara təbliğ edərkən məni ya­lançı he­sab etmələrindən qorxuram!

Ayet: 13

وَيَضِيقُ صَدۡرِي وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِي فَأَرۡسِلۡ إِلَىٰ هَٰرُونَ

Belə olduğu təqdirdə ürəyim sı­xı­lar, dilim də söz tutmaz. Elə buna görə mənimlə bərabər olub, bu işdə mənə yardımçı olması üçün Cəbraili - aleyhissəlam - vəhy ilə qardaşım Haruna göndər.

Ayet: 14

وَلَهُمۡ عَلَيَّ ذَنۢبٞ فَأَخَافُ أَن يَقۡتُلُونِ

Bir qibtini öldürdüyüm üçün onlara qarşı işlətdiyim bir günahım da var. Buna görə məni öl­dü­rə­cəklərindən qorxu­ram".

Ayet: 15

قَالَ كَلَّاۖ فَٱذۡهَبَا بِـَٔايَٰتِنَآۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسۡتَمِعُونَ

Uca Allah Musaya belə dedi: "Xeyr, onlar səni əsla öldürə bilməzlər. Sən və qardaşın Harun, hər ikinizin həqiqətən də Allah tərəfindən göndərilən bir peyğəmbər olduğunuza dəlalət edən möcü­zə­lə­ri­miz­lə Firon və onun qövmünün yanına ge­din! Şübhəsiz ki, Biz də Öz yardımımız və dəstəyimizlə sizlə birgəyik. Biz, sizin söylədiklərinizi və onların da sizə söylədiklərini eşi­dirik. Bundan heç bir şey Bizə gizli qalmaz.

Ayet: 16

فَأۡتِيَا فِرۡعَوۡنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Hər ikiniz Fironun yanına gedib ona belə de­yin: "Biz hər ikimiz bütün məxluqatın Rəbbi tərəfindən sənə göndərilən el­çi­lə­rik!

Ayet: 17

أَنۡ أَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

İsrail oğullarını bizimlə birgə (Şama) göndər!"

Ayet: 18

قَالَ أَلَمۡ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدٗا وَلَبِثۡتَ فِينَا مِنۡ عُمُرِكَ سِنِينَ

Firon isə Musaya - aleyhissəlam - belə dedi: "Biz səni kör­pə ikən himayəmizə alıb böyütmə­dik­mi?! Sən öm­rünün bəzi illərini bizim yanımızda keçirmədinmi?! Belə olduğu bir halda indi səni peyğəmbərlik iddiasına düşməyə vadar edən səbəb nədir?

Ayet: 19

وَفَعَلۡتَ فَعۡلَتَكَ ٱلَّتِي فَعَلۡتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

Sən qövmündən bir adama yardım edib, qibtini vurub öldürməklə böyük bir günah işlətdin. Həqiqətən də, sən, mənim sənə etdiyim bütün bu yaxşılıqlara qarşı nan­kor­luq edənlərdənsən!"

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• حرص الرسول صلى الله عليه وسلم على هداية الناس.

• Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) insanların hidayətə gəlməsinə həris olması.

• إثبات صفة العزة والرحمة لله.

• Yuxarıda keçən ayədə Uca Allahın iki sifəti: izzət və rəhmət sifətləri isbat edilmişdir.

• أهمية سعة الصدر والفصاحة للداعية.

• Dəvətçi kimsənin geniş qəlbli və fəsahətli olması çox önəmlidir.

• دعوات الأنبياء تحرير من العبودية لغير الله.

• Bütün peyğəmbərlərin dəvəti, insanları Allahdan başqasına ibadət etməkdən çəkindirməkdir.

• احتج فرعون على رسالة موسى بوقوع القتل منه عليه السلام فأقر موسى بالفعلة، مما يشعر بأنها ليست حجة لفرعون بالتكذيب.

• Firon, Musanın - aleyhissəlam - qibtini öldürməsini onun dəvətinə qarşı dəlil olaraq istifadə etdi. Musa bunun qarşısında, etdiyi cinayəti etiraf etdi. Bu isə, Musanın etdiyi cinayətin, Fironun onun peyğəmbərliyini yalan hesab etməsinə əsla dəlil ola bilməyəcəyini göstərir.

Ayet: 20

قَالَ فَعَلۡتُهَآ إِذٗا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ

Musa - aleyhissəlam - günahını etiraf edərək Firona belə dedi: "Mən onu cahillik vaxtımda və mənə vəhy nazil edilməzdən (peyğəmbərlik bəxş edilməmişdən) öncə öldürmüşəm.

Ayet: 21

فَفَرَرۡتُ مِنكُمۡ لَمَّا خِفۡتُكُمۡ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكۡمٗا وَجَعَلَنِي مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Mən o qibtini öldürdükdən sonra onu öldürdüyümə görə məni cəzalandıraraq öldürmənizdən qorxduğum üçün Mədyən şəhərinə qaçıbım. Am­ma son­ra­dan Rəbbim mə­nə elm verdi və məni insanlara göndərdiyi el­çi­lər­dən et­di.

Ayet: 22

وَتِلۡكَ نِعۡمَةٞ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنۡ عَبَّدتَّ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

İsrail oğullarını kölə etdiyin bir halda, məni öz yanında saxlayıb, tərbiyə edib, böyüdərək mənə etdiyin yaxşılıq danılmaz bir həqiqətdir. Amma bu, heç də, mənim səni aləmlərin Rəbbi olan Allaha iman gətirməyə dəvət etməyə mane ola bilməz".

Ayet: 23

قَالَ فِرۡعَوۡنُ وَمَا رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Firon Musaya - aleyhissəlam - dedi: "Elçisi olduğunu iddia etdiyin bütün yaradılmışların Rəbbi nə­dir?"

Ayet: 24

قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ

Musa - aleyhissəlam - Firona cavab verərək belə dedi: "Bütün yaradılmışların Rəbbi, göylərin, yerin və on­ların ara­sında olan­ların Rəbbi olan Uca Allahdır. Əgər siz Onun bütün yaradılmışların Rəbbi olduğuna yəqinliklə inanacaqsınızsa, o zaman tək Ona ibadət edin!"

Ayet: 25

قَالَ لِمَنۡ حَوۡلَهُۥٓ أَلَا تَسۡتَمِعُونَ

Firon, ətrafında qövmünün zadəgan təbəqəsindən olanlara üz tutaraq belə dedi: "Məğər siz Musanın nə danışdığını və iddia etdiyi yalanı eşit­mir­si­niz­mi?" (Musanın cavabı mənim sualıma uyğun gəlmir. Mən ondan aləmlərin Rəbbinin mahiyyəti, keyfiyyəti və cinsi barəsində soruşuram, o isə mənə Onun sifətləri, əməlləri haqqında cavab verir)

Ayet: 26

قَالَ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Musa belə dedi: "Allah həm sizin Rəbbinizdir, həm də ki, keçmiş ata-babalarınızın Rəbbidir!"

Ayet: 27

قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ ٱلَّذِيٓ أُرۡسِلَ إِلَيۡكُمۡ لَمَجۡنُونٞ

Firon belə dedi: "Sizə elçi olaraq göndərildiyini iddia edən bu adam doğurdan da dəli­dir. Çünki ondan bir söz soruşduqda necə cavab verdiyini dətk etmir və ağlına nə gəlirsə onu da danışır!"

Ayet: 28

قَالَ رَبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ

Musa dedi: "Əgər ağlınızı işlədib düşünə bilirsinizsə, bilin ki, Sizi ibadətinə dəvət etdiyim Allah, məşriqin, məğribin və onlar arasında olan bütün məxluqatın Rəbbidir!"

Ayet: 29

قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذۡتَ إِلَٰهًا غَيۡرِي لَأَجۡعَلَنَّكَ مِنَ ٱلۡمَسۡجُونِينَ

Firon Musa ilə etdiyi mücadiləsində aciz qaldıqda və Musaya belə dedi: "Əgər mən­dən baş­qa­ bir ilaha ibadət etsən, mən sə­ni mütləq zindana atılanlardan edəcəm!"

Ayet: 30

قَالَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكَ بِشَيۡءٖ مُّبِينٖ

Musa - aleyhissalam - Firona dedi: "Bəs mənim doğruluğuma və sənə gətirdiyimin uca Allah tərəfindən olduğuna dəlalət edən açıq-aşkar birmöcüzə gətirmiş olsam yenədəmi məni zindana atacaqsan?

Ayet: 31

قَالَ فَأۡتِ بِهِۦٓ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Firon dedi: "Əgər iddia etdiyində doğru danı­şan­lardansansa, elə isə doğruluğuna dəlalət şeyləri haydı gətir baxaq!"

Ayet: 32

فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعۡبَانٞ مُّبِينٞ

Firon bunu deyən kimi Musa əsasını yerə atdı və o, dərhal insanların gözü qarşısında açıq-aşkar görünən bir ilana çevrildi.

Ayet: 33

وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِيَ بَيۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ

Musa əlini qoltuğuna saldıqda əli ağ deyildi. Amma əlini qoltuğundan çıxardıqda əlini insanların gözü qarşısında nurlu, heç bir lə­kə­siz, ağappaq bir halda çıxardı və insanlarda buna şahid oldular.

Ayet: 34

قَالَ لِلۡمَلَإِ حَوۡلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٞ

Firon, ətrafında qövmünün zadəgan təbəqəsindən olanlara üz tutaraq dedi: "Bu adam,sehri yaxış bilən bir sehr­bazdır!

Ayet: 35

يُرِيدُ أَن يُخۡرِجَكُم مِّنۡ أَرۡضِكُم بِسِحۡرِهِۦ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ

O, etdiyi bu sehrlə sizi Misirdən çıxartmaq istəyir! Elə isə onun barədə qərarınız nədir?"

Ayet: 36

قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَٱبۡعَثۡ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ

Onlar belə dedilər: "Musaya və qardaşı Haruna bir az möhlət ver. Hələ ki, onları cəzalandırmağa tələsmə və Misirdə olan sehribazları toplamaq üçün adamlar göndər ki,

Ayet: 37

يَأۡتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٖ

Misirdə nə qədər bilikli sehrbaz varsa, onların hamısını toplayıb sənin yanına gətirsinlər!"

Ayet: 38

فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ

Beləliklə də, Firon, sehrbazlarını Musa ilə qarşılaşmaları üçün bəlli bir gündə əvəllcədən təyin edilmiş bir bir məkana topladı.

Ayet: 39

وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلۡ أَنتُم مُّجۡتَمِعُونَ

İnsanlara belə deyildi: "Siz, Musanın yoxsa sehrbazların qalib gələcəyini görmək üçün toplanacaqsınızmı?

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• أخطاء الداعية السابقة والنعم التي عليه لا تعني عدم دعوته لمن أخطأ بحقه أو أنعم عليه.

• Dəvətçi kimsənin keçmişdə etdiyi xətaları və insanlar tərəfindən ona edilən xeyirxahlıqlar, haqqında yalnışlığa yol verdiyi və həmçinin ona xeyirxahlıq edən kimsələrə haqqı dəvət etməsinə əngəl ola bilməz.

• اتخاذ الأسباب للحماية من العدو لا ينافي الإيمان والتوكل على الله.

• Düşməndən qorunmaq üçün səbəblərdən yapışmaq, imana və Allaha təvəkkül etməyə müxalif deyil.

• دلالة مخلوقات الله على ربوبيته ووحدانيته.

• Uca Allahın yaratdıqları Onun rübubiyyətinə və vəhdaniyyətinə dəlildir.

• ضعف الحجة سبب من أسباب ممارسة العنف.

• Münaqişə zamanı insanın gətirdiyi dəlillərin zəyif olması, onun münaqişə əsnasında şiddətə əl atmasının səbəblərindəndir.

• إثارة العامة ضد أهل الدين أسلوب الطغاة.

• Toplumu haqq və din əhlinə qarşı qaldırmaq zalim başçıların üslubudur.

Ayet: 40

لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن كَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

Əgər Musaya qalib gələn sehrbazlar olarsa, ümüd edirik ki, biz də onla­rın dininə ta­be olarıq!"

Ayet: 41

فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرۡعَوۡنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن كُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

Sehrbazlar Musa ilə mübarizə aparmağa gəldikləri zaman Fi­rona belə de­di­lər: "Əgər Musaya qalib gəl­sək, bi­zə maddi və mənəvi mükafat varmı?"

Ayet: 42

قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّكُمۡ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ

Firon onlara belə cavab verdi: "Bəli, sizin üçün mükafat vardır. Musaya qalib gələcəyiniz təqdirdə sizə yüksək məqamlar da veriləcək və siz mənə ən yaxın adamlardan olacaqsınız!"

Ayet: 43

قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ

Musa Allahın yardımına yəqin olduqdan və sehribazlara, onda olanın sehr olmadığını bəyan etdikdən sonra onlara belə dedi: "Haydı, əsalarınızdan və kəndirlərinizdən nə atmaq istəyirsinizsə yerə atın!"

Ayet: 44

فَأَلۡقَوۡاْ حِبَالَهُمۡ وَعِصِيَّهُمۡ وَقَالُواْ بِعِزَّةِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبُونَ

Onlar, Musanın bu sözündən sonra əllərindəki iplərini və əsa­ları­nı ye­rə ataraq belə dedilər: "Fironun qüdrə­ti­nə and ol­sun ki, bu gün biz qalib gə­lə­cəyik və Musada məğlub olacaqdır!"

Ayet: 45

فَأَلۡقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلۡقَفُ مَا يَأۡفِكُونَ

Bunun ardından Musa əlindəki əsasını yerdə, əsada dərhal bir ilan döndüb, onların sehrlə insanları aldatdıqları şeyləri dərhal udmağa başladı.

Ayet: 46

فَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ

Sehribazlar Musanın əsasının onların bütün atdıqları sehrləri udduğunu görüncə, hamısı birlikdə səcdəyə qapandılar.

Ayet: 47

قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Onlar dedillər: "Biz bütün yaradılmışların Rəbbinə iman gətirdik."

Ayet: 48

رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ

Musanın və Harunun - aleyhiməsəlam- Rəbbinə!"

Ayet: 49

قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَ فَلَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ أَجۡمَعِينَ

Firon sehribazların iman etmələrinə inkar edərək belə dedi: "Mən sizə izin vermədən öncə siz Musaya iman­mı gə­tir­di­niz?! Şübhəsiz ki, Musa sizə sehr öyrədən böyü­yü­nüz­dür. Siz, Misir əhalisini Misirdən çıxarmaq üçün gizlincə qərara gəlmisiniz. Amma siz, sizə verəcəyim əzabı tezliklə görüb, biləcəksi­niz! Hər birinizin sağ ayağı ilə sol əlini və ya əkis bir şəkildə çarpazvari kəs­dirib ha­mınızı xurma ağaclarının gövdələrindən asdıracağam və sizdən heç kimsəni sağ buraxmayacağam!"

Ayet: 50

قَالُواْ لَا ضَيۡرَۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ

Sehribazlar Firona dedilər: "Bizi dünyada ikən asıb-kəsməklə hədə-qorxu gəlməyin bizə zərər verməz. Sənin verəcəyin əzab, keçici bir əzabdır. Biz on­suz da öz Rəbbi­mizə qa­yı­da­cağıq. O, bizi daimi olan rəhmətinə daxil edəcəkdir!"

Ayet: 51

إِنَّا نَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰيَٰنَآ أَن كُنَّآ أَوَّلَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Biz Musaya ilk iman edən və onu ilk təsdiqlənlərdən olduğumuzdan dolayı uca Allahdan keçmişdə etdiyimiz günahların bağışlanmasını ümid edirik!"

Ayet: 52

۞ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِيٓ إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ

Biz Musaya gecə ikən İsrail oğulları ilə birgə yola çıxmağı əmr etdik və Ona, Firon və onunla bərabər olanlar döndərmək üçün sizi təqib edəcəklərini vəhy etdik.

Ayet: 53

فَأَرۡسَلَ فِرۡعَوۡنُ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ

Firon, İsrail oğullarının Misiri tərk etdiklərini öyrənincə, öz qoşunundan bəzi əskərlərini, onları Misirə geri döndərmək üçün şəhərlərə əsgər top­layanlar göndərdi.

Ayet: 54

إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرۡذِمَةٞ قَلِيلُونَ

Firon, İsrail oğullarını aşağılayaraq belə dedi: "Bunlar kiçik bir toplumdur.

Ayet: 55

وَإِنَّهُمۡ لَنَا لَغَآئِظُونَ

Artıq onlar qəzəbimizə səbəb olan hərəkətlər etmişlər.

Ayet: 56

وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَٰذِرُونَ

Biz isə onlara qarşı hazırlıqlı və ayıq-sayıq bir toplumuq!"

Ayet: 57

فَأَخۡرَجۡنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ

Nəhayət, Biz Fironu və onun qövmünü zənğin bağ-bağçaları və şırıl-şırıl axan bulaqları olan Misir torpaqlarından çıxartdıq.

Ayet: 58

وَكُنُوزٖ وَمَقَامٖ كَرِيمٖ

Axır ki, Biz, Firon və onun qövmünü xəzinələrdən və gözəl (bərəkət dolu) məskənlərdən çıxartdıq.

Ayet: 59

كَذَٰلِكَۖ وَأَوۡرَثۡنَٰهَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

Biz, Fironu və onun qövmünü bu nemətlərdən məhrum etdikdən sonra, onlara verdiyimiz nemətlərin eynisini, Şam torpaqlarında olan İsrail oğullarına bəxş etdik.

Ayet: 60

فَأَتۡبَعُوهُم مُّشۡرِقِينَ

Firon və onun qövmü günəş döğduğu vaxta İsrail oğullarının ardınca düşdüb, on­ları təqib et­mə­yə başladı­lar.

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• العلاقة بين أهل الباطل هي المصالح المادية.

• Batil əhli arasındakı əlaqə, sırf maddi maraqlar üzərində qurulub.

• ثقة موسى بالنصر على السحرة تصديقًا لوعد ربه.

• Musanın sehribazlara qalib gəlməsinə əmin olması, Rəbbinin vədinə yəqin olmasından irəli gəlirdi.

• إيمان السحرة برهان على أن الله هو مُصَرِّف القلوب يصرفها كيف يشاء.

• Sehribazların bir anda, hamılıqla Allaha iman gətirmələri, uca Allahın qəlbləri istədiyi kimi dəyişməsinin bariz bir nümunəsidir.

• الطغيان والظلم من أسباب زوال الملك.

• Günahlar, zülümlər və haqsızlıqlar, mülkün və var-dövlətin əldən çıxmasının səbəblərindəndir.

Ayet: 61

فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلۡجَمۡعَانِ قَالَ أَصۡحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدۡرَكُونَ

Firon və onun qövmü Musa və onun qövmü ilə qarşı-qarşıya gəlib bir-birilərini gö­rün­cə Musa­nın səhabələri: "Firon və onun adamları bizə catacaqlar. Bizim isə onlara müqavimət göstərməyə gücümüz yoxdur!" – de­dilər.

Ayet: 62

قَالَ كَلَّآۖ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهۡدِينِ

Musa qövmünə dedi: "Xeyr, bu iş heç də sizin təsəvvür etdiyiniz kimi deyildir. Şübhəsiz ki, Rəb­bim, Öz yardımı və dəstəyi ilə mə­nim­lə bərabərdir. O, mütləq mənə xilas yolunu gös­tərə­cəkdir­!"

Ayet: 63

فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡبَحۡرَۖ فَٱنفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ كَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِيمِ

Biz Musaya əlindəki, əsası ilə də­nizə vurmağı vəhy edərək əmr etdik. Musa əsası ilə dənizə yurunca də­niz dər­hal iki yerə ya­rılıb, İsrail oğullarının qəbilələrinin sayı qədər dənizdə on iki yol açıl­dı və dənizin bölünmüş hər parçası böyüklüyündə və yerində sabit qalmasında hər biri nəhəng bir dağ ki­mi olmuşdu və aralarından bir damcı da olsa su axmırdı.

Ayet: 64

وَأَزۡلَفۡنَا ثَمَّ ٱلۡأٓخَرِينَ

Biz, İsrail oğullarının ardından Firon və onun qövmünü ora yaxınlaşdırdıq və onlarda yolu açıq görüb, oradan keçə biləcəklərini zənn edərək, yolu keçmək üçün dənizə daxil oldular.

Ayet: 65

وَأَنجَيۡنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

Biz, Musa və İsrail oğullarından onunla bərabər olan­la­rın hamısını xilas etdik. Onlardan heç kəs dənizdə həlak olmadı.

Ayet: 66

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Firon və onun qövmünü isə dənizdə boğaraq məhv etdik.

Ayet: 67

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Şübhəsiz ki, dənizin Musa üçün iki yerə ayrılmasında, onun və qövmünün oranı salamat keçməsində, Firon və qövmünün isə dənizdə həlak olmasında, Musanın doğruluğuna dəlalət edən bir əlamət vardır. Lakin Fironla birğə onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 68

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Ayet: 69

وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ إِبۡرَٰهِيمَ

Ey Peyğəmbər! Onlara İbrahimin hekayətini söylə!

Ayet: 70

إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا تَعۡبُدُونَ

Bir zaman o, öz atası Azərə və qöv­münə belə demişdi: "Siz Allahdan başqa nəyə ibadət edir­si­­niz?"

Ayet: 71

قَالُواْ نَعۡبُدُ أَصۡنَامٗا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰكِفِينَ

Qövmü ona: "Biz büt­lə­rə iba­dət edir və bundan sonra da onlara ibadət etməyə davam edəcəyik"- dedilər.

Ayet: 72

قَالَ هَلۡ يَسۡمَعُونَكُمۡ إِذۡ تَدۡعُونَ

İbrahim onlara belə dedi: "Bu bütlərə dua etdiyin zaman onlar sizin dualarınızı eşidirlərmi?

Ayet: 73

أَوۡ يَنفَعُونَكُمۡ أَوۡ يَضُرُّونَ

Yaxud onlara itaət etdiyiniz zaman sizə hər hansı bir fayda verə bilirlərmi və ya onlara qarşı üsyan etdiyinizdə onlar sizə zərər toxundura bilirlərmi?"

Ayet: 74

قَالُواْ بَلۡ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا كَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ

Onlar İbrahimə: "Xeyr, onlara dua etdiyimizdə dualarımızı eşitməzlər, itaət etdikdə bizə heç bir fayda verməzlər və həmçinin onlara qarşı üsyan etdikdə də bizə hər hansı bir zərər toxundura bilməzlər. Lakin biz, ata-babalarımızın belə etdiyini gördük və biz bu işdə onlara təqlid edirik"- deyə cavab verdilər.

Ayet: 75

قَالَ أَفَرَءَيۡتُم مَّا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ

İbrahim dedi: "Siz Allahı qoyub hansı bütlərə tapındığınız bir düşünürsünüzmü?-

Ayet: 76

أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ

Siz və ölüb getmiş ata-babalarınızın nəyə ibadət etdiklərini?

Ayet: 77

فَإِنَّهُمۡ عَدُوّٞ لِّيٓ إِلَّا رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Sizin ibadət etdiyiniz bütlərin hamısı mənim düşmənimdir. Çünki bütün məxluqatın yaradıcısı olan Uca Allahdan başqa ibadət edilənlərin hamısı batildir.

Ayet: 78

ٱلَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهۡدِينِ

Məni yaradan, məni dünya və axirət xeyirlərinə yönəldən Odur.

Ayet: 79

وَٱلَّذِي هُوَ يُطۡعِمُنِي وَيَسۡقِينِ

Acıdıqda məni yedirdən, susuzladıqda da məni içirdən tək varlıq olan Odur.

Ayet: 80

وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ يَشۡفِينِ

Xəstələndi­yim zaman mənə şəfanı yalnız O verir. Ondan başqa mənə şəfa verən yoxdur.

Ayet: 81

وَٱلَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحۡيِينِ

Əcəlim gəldikdə məni öldürən və öldükdən sonra məni yenidən dirildən də yalnız Odur.

Ayet: 82

وَٱلَّذِيٓ أَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لِي خَطِيٓـَٔتِي يَوۡمَ ٱلدِّينِ

Haqq-hesab günü günahlarımın bağışlanmasını ümüd etdiyin tək varlıq da Odur.

Ayet: 83

رَبِّ هَبۡ لِي حُكۡمٗا وَأَلۡحِقۡنِي بِٱلصَّٰلِحِينَ

İbrahim Rəbbinə dua edib dedi: "Ey Rəbbim! Mənə dini hökmləri dərindən bilməyi bəxş et və məni, məndən öncə gələn saleh peyğəmbərlərlə bərabər Cənnətə daxil olmam üçün onlarla birğə et!

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• الله مع عباده المؤمنين بالنصر والتأييد والإنجاء من الشدائد.

• Uca Allah yardım edib, kömək olması və çətin anlardan xilas etməsi ilə daima mömin qulları ilə bərabərdir.

• ثبوت صفتي العزة والرحمة لله تعالى.

• Yuxarıda keçən ayədə uca Allahın iki sifəti: izzət və rəhmət sifətləri isbat edilmişdir.

• خطر التقليد الأعمى.

• Kor-koranə təqlid etməyin təhlükəli olması.

• أمل المؤمن في ربه عظيم.

• Möminin Rəbbinə olan ümidi böyükdür.

Ayet: 84

وَٱجۡعَل لِّي لِسَانَ صِدۡقٖ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Məndən sonra gələcək nəsillər arasında məni, hörmətlə yad edilənlərdən və xoş bir şəkildə təriflənənlərdən et!

Ayet: 85

وَٱجۡعَلۡنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ

Məni, Cənnətdə yüksən məqamlara varis olub, oradakı nemətlərdən bəhrələnən və orada sakin olan mömin qullarından et!

Ayet: 86

وَٱغۡفِرۡ لِأَبِيٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ

Atamı da bağışla! Çünki o, şirk səbəbi ilə azğınlıq içində olanlardandır. İbrahimin atası üçün dua etməsi, onun Cəhənnəm əhlindən olduğunu bilməsindən öncə idi. Atasının müşriklərdən olduğu ona bəyan olduqdan sonra ondan uzaq durdu və onun üçün bir daha Allaha dua etmədi.

Ayet: 87

وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ

İnsanların hesab üçün yenidən dirildiləcəyi gün məni əzabla rüsvay etmə!

Ayet: 88

يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ

O gün, insanın dünyada ikən topladığı nə var-dövlət, nə də ki, onlara yardım etdikləri oğul-uşaqları özlərinə bir fayda ver­ər!

Ayet: 89

إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ

Ancaq: şirkdən, nifaqdan, riyadan və kibirdən uzaq olan, sağlam bir qəlblə Allahın hüzuruna gələnlərdən baş­qa. Məhz Qiyamət günü belə kimsələr Allah yolunda xərclədiyi var-dövlətin və onun üçün dua etdiyi oğul-uşağın faydasını görəcəkdir.

Ayet: 90

وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِينَ

O gün Cənnət, Allahın əmrlərini yerinə yetirib və Onun qadağalarından çəkinən müttəqillər üçün yaxınlaşdırılacaqdır.

Ayet: 91

وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِلۡغَاوِينَ

Haqq dindən azan ağınlara Cəhənnəm elə məhşərdə ikən açıq-aydın göstəri­lər.

Ayet: 92

وَقِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ

Sonra da onlara məzəmmət edilərək belə deyilə­cəkdir: "Allahdan başqa ibadət etdikləriniz bütlər haradadır–

Ayet: 93

مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلۡ يَنصُرُونَكُمۡ أَوۡ يَنتَصِرُونَ

Allahdan başqa ibadət etdikləriniz? Onlar sizi Allahın əzabından qoruyaraq sizə bir kö­mək edə bilərlər­mi ya­xud öz­lərinə köməkləri dəyə bilər­mi?"

Ayet: 94

فَكُبۡكِبُواْ فِيهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ

Onlar (müşriklər) və onları azdıranlarla hamısı bir yerdə, üst-üstə Cəhən­nə­mə atılarlar.

Ayet: 95

وَجُنُودُ إِبۡلِيسَ أَجۡمَعُونَ

İblisin şeytanlardan olan bütün yardımçıları da heç bir istisna olmadan hamısı Cəhənnəmə atılarlar.

Ayet: 96

قَالُواْ وَهُمۡ فِيهَا يَخۡتَصِمُونَ

Allahdan başqasına ibadət edib, bütləri özlərinə ilahlar qərar verən müşriklər, Allahdan başqa ibadət etdikləri bütlərlə Cəhənnəmdə höcətləşə­rək onlara belə deyər­lər:

Ayet: 97

تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

"Allaha and olsun ki, biz haqq yoldan açıq-ay­dın azğınlıq içində idik –

Ayet: 98

إِذۡ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Çünki o vaxt biz sizi bütün yaradılmışların Rəb­binə tay tutmuşduq. Ona ibadət etdiyimiz kimi sizə də ibadət edirdik.

Ayet: 99

وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ

Bizi haqq yoldan ancaq, Allahı buraxıb onlara ibadət etməyə çağıran günahkarlar azdırdı.

Ayet: 100

فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِينَ

İndi isə Allah yanında bizi Onun əzabından xilas edəcək şə­fa­ət­çi­ləri­miz də yoxdur.

Ayet: 101

وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٖ

Nə də ki, bizi müdafiə edib, bizə şəfaətçi olan səmimi bir dos­tu­muz yoxdur!

Ayet: 102

فَلَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Kaş ki, bizə bir daha dünya həyatına geri dönməyə izin verilsəydi, o zaman biz mütləq Allaha iman edən möminlərdən olar­dıq!"

Ayet: 103

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Şübhəsiz ki, İbrahimin - aleyhissəlam - bu hekayətində və onu təkzib edənlərin aqibətinin necə olduğunda, düşünüb ibrət alanlar üçün bir öyüd-nəsihət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 104

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Ayet: 105

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Nuhun qövmü, Nuhu - aleyhissəlam - yalan saymaqla göndərilən bütün peyğəmbərləri yalançı saymış oldular.

Ayet: 106

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Nəsəb baxımından qardaşları olan Nuh peyğəmbər onlara belə demişdir: "Məgər Allahdan qorxaraq, Ondan başqasına olan ibadəti tərk edib, Allahdan qorxmursunuzmu?!

Ayet: 107

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Həqiqətən, mən sizə göndərilmiş bir elçiyəm. Məni sizə Uca Allah göndərmişdir. Mən, Allahın mənə vəhy etdiyinə ziyadə və naqislik etməyən əmin bir peyğəmbərəm.

Ayet: 108

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 109

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Rəbbimdən gətirdiyim bu dini sizə təbliğ etdiyimə görə siz­dən heç bir mükafat istə­mi­rəm. Mə­nim müka­fa­tım yalnız bütün yaradılmışların Rəbbinə aiddir, başqasına deyil.

Ayet: 110

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 111

۞ قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لَكَ وَٱتَّبَعَكَ ٱلۡأَرۡذَلُونَ

Nuhun qövmü ona belə dedi: "Ey Nuh! Sənin ardınca gələnlər, aramızda səfil və aşağı təbəqədən olan adamlardır. Onların arasında şərəfli və yuxarı təbəqədən olan kimsələr yoxdur. Durumun bu halda ikən bizlər sənin gətirdiyinə tabe olub, əməlmi edəcəyik?!"

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• أهمية سلامة القلب من الأمراض كالحسد والرياء والعُجب.

• Qəlbin: həsəd, riya və təkəbbürlük kimi xəstəliklərdən salamat olmasının əhəmiyyəti.

• تعليق المسؤولية عن الضلال على المضلين لا تنفع الضالين.

• Azğınlığa düşmüş kimsələrin bütün məsuliyyəti onları azğınlığa sürükləyən kimsələrin böynuna atması azğınlığa düşən kimsələrə heç bir fayda verməz.

• التكذيب برسول الله تكذيب بجميع الرسل.

• Bir peyğəmbəri təkzib etmək bütün peyğəmbərləri təkzib etmək deməkdir.

• حُسن التخلص في قصة إبراهيم من الاستطراد في ذكر القيامة ثم الرجوع إلى خاتمة القصة.

• İbrahimin hekayəsində qiyamət mövzusu zikir edildikdən sonra gözəl bir üslubda başqa bir mözuya keçib yenidən hekayətin sonuna qayıdılmışdır.

Ayet: 112

قَالَ وَمَا عِلۡمِي بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

Nuh - aleyhissəlam - onlara belə dedi: "Axı möminlərin nə et­dik­lərinə dair mənim nə bilgim ola bilər ki! Mən onların əməllərini haqq-hesab etmək üçün vəkil təyin edilməmişəm!

Ayet: 113

إِنۡ حِسَابُهُمۡ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّيۖ لَوۡ تَشۡعُرُونَ

Onların haqq-hesabı mənə deyil, yal­nız gizli və aşkarı bilən Uca Allaha aiddir. Əgər söylədiklərinizi başa düşsəydiniz, bunları bir daha söyləməzdiniz!

Ayet: 114

وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Siz iman edəsiniz deyə, sizin istədiklərinizi yetinə yetirib möminləri öz məclisimdən qovan de­yiləm!

Ayet: 115

إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ

Mən yalnız Allahın əzabı ilə çəkindirən açıq-aşkar bir xəbərdar edənəm!"

Ayet: 116

قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ يَٰنُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمَرۡجُومِينَ

Nuhun qövmü ona belə dedi: "Əgər sən bu dəvətindən vaz keçməsən, mütləq təhqir edilənlərdən və daşqalaq edilərək öldürülənlərdən olacaqsan!"

Ayet: 117

قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوۡمِي كَذَّبُونِ

Nuh Rəbbinə dua edərək belə dedi: "Ey Rəbbim! Qövmüm məni yalançı hesab etdi. Onlar, Sənin dərgahından gətirdiyim dinə inanmadılar!"

Ayet: 118

فَٱفۡتَحۡ بَيۡنِي وَبَيۡنَهُمۡ فَتۡحٗا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Onların batil üzərində israr etdiklərinə görə mənimlə onlar arasında, onları məhv edəcək qəti bir hökm ver. Qövmümdən kafir olanları həlak etdyin zaman məni və mə­nimlə bir­lik­də olan möminləri o əzabdan qurtar!"

Ayet: 119

فَأَنجَيۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

Biz Nuhun - aleyhissəlam - duasına cavab verdik. Biz onu və onunla bir­likdə olan­ları, insanlar və heyvanlarla dolu olan bir gəmidə o əzabdan xi­las et­dik.

Ayet: 120

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا بَعۡدُ ٱلۡبَاقِينَ

Onlardan sonra Nuhun qövmündən geridə qalanları isə su­ya qərq et­dik.

Ayet: 121

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Şübhəsiz ki, Nuh və onun qövmü haqqında, Nuhun və onunla birgə olan möminlərin xilas olub və qövmündən kafir olanların isə həlak olması ilə əlaqəli deyilən bu hekayədə, düşünüb ibrət alanlar üçün bir öyüd-nəsihət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 122

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Ayet: 123

كَذَّبَتۡ عَادٌ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Ad qövmü də, peyğəmbərləri olan Hudu - aleyhissəlam - yalan saymaqla bütün peyğəmbərləri yalançı saydılar.

Ayet: 124

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Nəsəb baxımından qardaşları olan Hud peyğəmbər onlara: "Məgər Allahdan qorxaraq, Ondan başqasına olan ibadəti tərk edib, Allahdan qorxmursunuzmu?!"- dediyini xatırla.

Ayet: 125

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Həqiqətən, mən sizə göndərilmiş bir elçiyəm. Məni sizə Uca Allah göndərmişdir. Mən, Allahın mənə təbliğ etməyi əmr etdiyinə ziyadə və naqislik etməyən əmin bir peyğəmbərəm.

Ayet: 126

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 127

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Rəbbimdən gətirdiyim bu dini sizə təbliğ etdiyimə görə siz­dən heç bir mükafat istə­mi­rəm. Mə­nim müka­fa­tım yalnız bütün yaradılmışların Rəbbinə aiddir, başqasına deyil.

Ayet: 128

أَتَبۡنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ ءَايَةٗ تَعۡبَثُونَ

Məğər siz hər təpə üstündə yoldan keçən insanları ələ salıb, onları məsxərəyə qoymaq üçün dünyanıza və axirətinizə heç bir faydası olmayan, boş və əbəs yerə hündür bi­nalarmı tikir­siniz?!

Ayet: 129

وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمۡ تَخۡلُدُونَ

Sanki bu dünyada əbədi qalıb və oradan əsla köçməyəcəksiniz kimi möhkəm qalalar və qəsirlər tikir­siniz?

Ayet: 130

وَإِذَا بَطَشۡتُم بَطَشۡتُمۡ جَبَّارِينَ

Sizlər öldürmək və ya vurmaq üçün hücum etdiyiniz zaman rəhmət və mərhəmət etmədən, qəd­dar hökmdarlar kimi zalımcasına hücum edirsiniz. Allahın sizə bəxş etdiyi güc-güvvəti Allaha asilik etməkdə istifadə edirsiniz.

Ayet: 131

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 132

وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِيٓ أَمَدَّكُم بِمَا تَعۡلَمُونَ

Bildiyiniz nemətləri si­zə əta edən Allahın qəzəbindən qorxun.

Ayet: 133

أَمَدَّكُم بِأَنۡعَٰمٖ وَبَنِينَ

O sizə heyvanlar və övladlar verdi,

Ayet: 134

وَجَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ

Üstəlik, O sizə bağlar və bol-bol axan çeş­mə­lər də bəxş etdi.

Ayet: 135

إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

Ey Qövmüm! Mən sizin üçün bö­yük gü­nün əzabından qor­xu­ram. Bu gün, Qiyamət günüdür!"

Ayet: 136

قَالُواْ سَوَآءٌ عَلَيۡنَآ أَوَعَظۡتَ أَمۡ لَمۡ تَكُن مِّنَ ٱلۡوَٰعِظِينَ

Qövmü Huda belə dedi: "Bizə öyüd-nə­si­hət versən də, ver­mə­sən də, bi­zim üçün eynidir. Biz onsuz da sənə iman gətirməyəcəyik və sənin dediklərindən dolayı dinimizi əsla tərk etməyəcəyik!"

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• أفضلية أهل السبق للإيمان حتى لو كانوا فقراء أو ضعفاء.

• Yoxsul və zəif kimsələr də olsan belə iman gətirməyə tələsənlər hər zaman başqalarından üstündürlər.

• إهلاك الظالمين، وإنجاء المؤمنين سُنَّة إلهية.

• Zalımların məhv edilməsi, möminlərin isə xilas olması ilahi bir qanundur.

• خطر الركونِ إلى الدنيا.

• Dünyaya meyil etməyin təhlükəli olması.

• تعنت أهل الباطل، وإصرارهم عليه.

• Batil əhlinin haqqa qarşı inadkarlıq etmələri və bu əməllərində israrlı olmaları bəyan edilmişdir.

Ayet: 137

إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Bu, keçmişdəkilərin dini, ədət-ənənəsi və əxlaqından başqa bir şeydildir!

Ayet: 138

وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ

Biz əzaba da olunmayacaq!"

Ayet: 139

فَكَذَّبُوهُ فَأَهۡلَكۡنَٰهُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Onlar Hud - aleyhissəlam - peyğəmbəri yalançı saymaqda davam etdilər. Onların yalançı sayma səbəbi ilə Biz də onları hər şeyi qurudub məhv edən, xeyirsiz bir külək göndərərək məhv etdik. Hud qövmünün məhv edilməsində düşünüb ibrət alanlar üçün bir öyüd-nəsihət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 140

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Ayet: 141

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Səmud qövmü də, peyğəmbərləri olan Salehi - aleyhissəlam - yalan saymaqla bütün peyğəmbərləri yalançı saydılar.

Ayet: 142

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Nəsəb baxımından qardaşları olan Saleh peyğəmbər onlara belə demişdir: "Məgər Allahdan qorxaraq, Ondan başqasına ibadəti tərk edib Allahdan çəkinmirsinizmi?!

Ayet: 143

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Həqiqətən, mən sizə göndərilmiş bir elçiyəm. Məni sizə Uca Allah göndərmişdir. Mən, Allahdan sizə təbliğ etdiyimdə əminəm. Allah adında sizə nə artıq, nə də ki, əksik bir şey şöyləmərəm.

Ayet: 144

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 145

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Rəbbimdən gətirdiyim bu dini sizə təbliğ etdiyimə görə siz­dən heç bir mükafat istə­mi­rəm. Mə­nim müka­fa­tım yalnız bütün yaradılmışların Rəbbinə aiddir, başqasına deyil.

Ayet: 146

أَتُتۡرَكُونَ فِي مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِينَ

Məgər siz, sizə verilən bu gözəl nemətlər və bol-bol xeyirlər içində qorxusuz və əmin-aman yaşayacağınızımı ümid edirsiniz?!

Ayet: 147

فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ

Bağ-bağçalar və bol-bol su axan çeş­mə­lər arasında.

Ayet: 148

وَزُرُوعٖ وَنَخۡلٖ طَلۡعُهَا هَضِيمٞ

Əkinlər və yumşaq gözəl mey­vəli xur­malıqlar içində arxa­yın­lıqla qalırdınız.

Ayet: 149

وَتَنۡحِتُونَ مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُيُوتٗا فَٰرِهِينَ

Bir də, içində (sanki dünyada əbədi yaşayacaqsınız deyə, özünüzə) yaşamaq üçün dağları məharətlə yo­nub özünüzə orada evlər düzəldirdiniz.

Ayet: 150

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 151

وَلَا تُطِيعُوٓاْ أَمۡرَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ

Günahlar etməklə nəfslərinə zülüm edib, həddi aşanların əmri­nə tabe ol­mayın!

Ayet: 152

ٱلَّذِينَ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا يُصۡلِحُونَ

Onlar etdikləri günahlarla yer üzündə fitnə-fə­sad törədir və Uca Allaha davamlı itaət etməyərək özlərini günahdan tə­miz­lə­mirlər".

Ayet: 153

قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ

Qövmü ona belə demişdir: "Sən dəfələrlə sehrlənmiş və sehr ağlını başından çıxarmış kimsələrdənsən".

Ayet: 154

مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا فَأۡتِ بِـَٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Sən də bizim kimi adi bir bəşər övladısan, sənin bizdən üstün olacaq bir məziyyətin yoxdur ki, Allahdan bizə elçi olasan. Əgər sən, Allahın elçisi olduğun iddianda doğru da­nı­şan­lar­dan­san­sa, elə isə, haydı, bizə Allahın elçisi olduğunu göstərən bir möcüzə gətir!"

Ayet: 155

قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٞ لَّهَا شِرۡبٞ وَلَكُمۡ شِرۡبُ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ

Saleh - uca Allah ona bir möcüzə bəxş etmişdir. Bu möcüzə, Uca Allahın qayadan çıxatdığı dişi bir dəvədir - onlara belə dedi: "Bu gözlə görünən və əllə toxunulan dişi bir də­vədir! Onun sudan müəyyən bir payı vardır, sizin də həmən sudan mü­əy­yən bir payınız vardır. O, sizin növbəniz olduğu gündə sudan içməz, sizdə onun növbəsi olduğu gündə o sudan içməzsiniz!"

Ayet: 156

وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابُ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

Ehtiyatlı olun! Onu öldürərək və ya vuraraq əsla ona bir pislik toxundurmayın, yox­sa bu səbəbdən üzərinizə Allahın əzabı enər və əzabın endiyi o böyük bir gündə əzab hamınızı məhv edər".

Ayet: 157

فَعَقَرُوهَا فَأَصۡبَحُواْ نَٰدِمِينَ

Onlar öz aralarında dəvəni kəsmək qərarına gəldilər və nəhayət işərilərindən ən bədbəxt olanı qalxıb dəvəni kəs­di, sonra da etdikləri bu əmələ görə mütləq Allah tərəfindən özlərinə bəlanın gələcəyinə əmin olduqları üçün peş­man ol­du­lar. Lakin əzabın gəldiyi zaman olan peşmanşılıq sahibinə fayda verməz.

Ayet: 158

فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Sonda vəd edildikləri əzab onları yaxaladı. O əzab, güclü zəlzələ və tük ürpədici bir səs idi. Hudu yalançı saydılar. Biz də onları məhv etdik. Şübhəsiz ki, Saleh və onun qövmünün hekayətində düşünüb ibrət alanlar üçün bir öyüd-nəsihət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 159

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• توالي النعم مع الكفر استدراج للهلاك.

• Günahkar bir kimsəyə nemətlərin davamiyyətli olaraq verilməsi, heç də onun Allah qatında yüksək məqama sahib olması anlamında deyil, əksinə bu, onun günahlarda davam edib və əzabın ona qəflətdən gəlməsi üçündür.

• التذكير بالنعم يُرتجى منه الإيمان والعودة إلى الله من العبد.

• Nemətlərin xatırlanması, qulun uca Allaha iman etməsi və Ona tərəf dönməsi məqsədini daşıyır.

• المعاصي هي سبب الفساد في الأرض.

• Günahlar yer üzündə fitnə-fəsad və pozğunçuluğun yayılmasının başlıca səbəbidir.

Ayet: 160

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Lutun qövmü, peyğəmbərləri Lutu - aleyhissəlam - yalan saymaqla göndərilən bütün peyğəmbərləri yalançı saymış oldular.

Ayet: 161

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Nəsəb baxımından qardaşları olan Lut onlara belə demişdir: "Məgər Allahdan qorxaraq, Ondan şərik qoşmağı tərk edib, Ondan qorxmayacaqsınızmı?

Ayet: 162

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Həqiqətən, mən sizə göndərilmiş bir elçiyəm. Məni sizə uca Allah göndərmişdir. Mən, Allahdan sizə təbliğ etdiyimdə əminəm. Allah adında sizə nə artıq, nə də ki, əksik bir şey şöyləmərəm.

Ayet: 163

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 164

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Rəbbimdən gətirdiyim bu dini sizə təbliğ etdiyimə görə siz­dən heç bir mükafat istə­mi­rəm. Mə­nim müka­fa­tım yalnız bütün yaradılmışların Rəbbinə aiddir, başqasına deyil.

Ayet: 165

أَتَأۡتُونَ ٱلذُّكۡرَانَ مِنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Doğrudanmı, siz insan­lar içində ancaq kişilərə arxalarından ya­xın­lıq edirsiniz?!

Ayet: 166

وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٌ عَادُونَ

Uca Allahın şəhvətlərinizi ödəyəsiz deyə sizin üçün yarat­dığı qadınlarınıza öndən yaxınlaşmağı tərk edir­si­niz?! Siz, hə­qiqətən də, çirkin bu əməli etməklə Allahın qoyduğu həddi aşan adamlarsı­nız".

Ayet: 167

قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ يَٰلُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُخۡرَجِينَ

Qövmü ona belə dedi: "Ey Nuh! Əgər bu işimizdə bizə mane olmağa çalışsan və bizi bu işdən çəkindirməyə son qoymasan, mütləq sən və səninlə birğə olanlar yurdumuzdan daşqalaq edilərək, qovulub çıxarılanlardan olacaqsınız!"

Ayet: 168

قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ ٱلۡقَالِينَ

Lut onlara dedi: "Həqiqətən, mən sizin bu çirkin əməl­lərinizə nifrət və qəzəb edən­lərdə­nəm!

Ayet: 169

رَبِّ نَجِّنِي وَأَهۡلِي مِمَّا يَعۡمَلُونَ

Lut Rəbbinə dua edərək belə dedi: "Ey Rəbbim! Bunların etdikləri bu çirkin əməllərinə görə başlarına gələcək əzabdan məni və ailə­mi xi­las et!"

Ayet: 170

فَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

Biz onun duasını qəbul edib, onu və onun bütün ailəsini xilas etdik.

Ayet: 171

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

Yalnız Lutun zövcəsindən başqa. Çünki o, kafir idi. Beləliklə də, o, geridə qalıb həlak olanlardan oldu.

Ayet: 172

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Lut və onun ailəsi Sədum diyarından çıxdıqdan sonra Biz Lutun geridə qalan qövmünü ən şiddətli bir şəkildə məhv edik.

Ayet: 173

وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ

Biz onların üstünə yağışın yağdığı kimi göydən daş­lar yağdırdıq. Lutun, uca Allahın əzabından xəbərdar edib, çəkindirtdiyi bu yağış necə də pis bir yağışı imiş! Bu əzab onların başına etdikləri çirkin əmələri üzündə gəldi.

Ayet: 174

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Şübhəsiz ki, etdikləri çirkin əməlləri üzündən Lutun qövmünə göndərilən bu əzabda, düşünüb ibrət alanlar üçün bir öyüd-nəsihət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 175

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Ayet: 176

كَذَّبَ أَصۡحَٰبُ لۡـَٔيۡكَةِ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Mədyən yaxınlığındakı sarmaşıq ağacları olan kəndin əhalisi də peyğəmbərləri Şueybi -Aleyhissəlam- yalançı saymaqla göndərilən bütün peyğəmbərləri ya­lançı saymış oldular.

Ayet: 177

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ شُعَيۡبٌ أَلَا تَتَّقُونَ

O zaman peyğəmbərləri Şueyb onlara belə demişdir: "Məgər Allahdan qorxaraq, Ondan başqasına ibadəti tərk edib Allahdan çəkinmirsinizmi?

Ayet: 178

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Həqiqətən, mən sizə göndərilmiş bir elçiyəm. Məni sizə uca Allah göndərmişdir. Mən, Allahdan sizə təbliğ etdiyimdə əminəm. Allahın mənə təbliğ etməyi əmr etdiyinə heç bir ziyadə və naqislik etmərəm.

Ayet: 179

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirərək və qadağalarından çəkinərək Ondan qorxun. Sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mə­nə itaət edin.

Ayet: 180

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Rəbbimdən gətirdiyim bu dini sizə təbliğ etdiyimə görə siz­dən heç bir mükafat istə­mi­rəm. Mə­nim müka­fa­tım yalnız bütün yaradılmışların Rəbbinə aiddir, başqasına deyil.

Ayet: 181

۞ أَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَلَا تَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُخۡسِرِينَ

İnsanlara satdığınız zaman ölçüyə tam riayət edin və əksik ölçənlərdən olmayın!

Ayet: 182

وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِ

Başqası üçün çəkdiyiniz zaman düz tərəzi ilə çəkin!

Ayet: 183

وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

İnsanların haqqnı əksiltməyin və yer üzündə günahlar etməklə orada fitnə-fə­sad törətməyin!

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• اللواط شذوذ عن الفطرة ومنكر عظيم.

• livat (homoseksualizim): cinsi azğınlıq, çirkin davranış və böyük bir günahdır.

• من الابتلاء للداعية أن يكون أهل بيته من أصحاب الكفر أو المعاصي.

• Dəvətçi kimsənin başına gələn imtahanlardan biri də, ailə üzvlərindən hər hansı birinin küfür və günah əhlindən olmasıdır.

• العلاقات الأرضية ما لم يصحبها الإيمان، لا تنفع صاحبها إذا نزل العذاب.

• Əgər insan iman etməyibsə, Allahın əzabı gəldiyi zaman ona kimsə o əzabdan qurtara bilməz.

• وجوب وفاء الكيل وحرمة التَّطْفِيف.

• Ölçüyə və tərəziyə tam riayət etməyin vacib, ölçudə və tərəzidə əksiltməyin isə haram olması bəyan edilmişdir.

Ayet: 184

وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ وَٱلۡجِبِلَّةَ ٱلۡأَوَّلِينَ

Sizi və sizdən əvvəlki ümmətləri yara­danın, sizə bir əzab göndərməsindən qorxaraq Ondan çəkinin!"

Ayet: 185

قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ

Şueybin qövmü ona belə dedi: "Həqiqətən, sən dəfələrlə sehrlənmiş və sehr ağlını başından alıb aparmış kimsələrdənsən!

Ayet: 186

وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ

Sən də bizim kimi adi bir bəşər övladısan, sənin bizdən üstün olacaq bir məziyyətin yoxdur. Axı belə olduğu təqdirdə sən necə Allahın elçisi ola bilərsən? Biz sənin Allahın elçisi olduğunun iddanda yalançı olduğunu zənn edirik.

Ayet: 187

فَأَسۡقِطۡ عَلَيۡنَا كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Əgər idda etdiyində doğru danışan­lar­dan­san­sa, elə isə göydən üstümüzə bizi məhv edəcək bir azab en­dir!"

Ayet: 188

قَالَ رَبِّيٓ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ

Şueyb onlara belə dedi: "Rəbbim etdiyiniz şirk və asilikləri daha yaxşı bilir, etdiyiniz əməllərdən Ona heç bir şey gizli qalmaz!"

Ayet: 189

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمۡ عَذَابُ يَوۡمِ ٱلظُّلَّةِۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٍ

Onlar Şueybi yalançı saymaqda davam etdilər və elə bu səbəbdən də böyük bir əzaba düçar oldular. Belə ki, qızmar günəşdən sonra başlarının üstünü bir bulud aldı və o bulud onların üzərinə onları yandırıb-yaxan od yağdırdı və beləliklə də məhv oldular. Həqiqətən, onların məhv edildikləri gün, çox dəhşətli bir gü­n idi.

Ayet: 190

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Şübhəsiz ki, Şueyb qövmünün necə məhv edildiyini xatırladan bu hekayədə, düşünüb ibrət alanlar üçün bir öyüd-nəsihət vardır. Lakin onların əksəriyyəti iman gətirmədi.

Ayet: 191

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sənin Rəbbin, Öz düşmənlərindən intiqam alan, yenilməz qüvvət sahibidir. O, tövbə edən qullarına qarşı da çox mərhəmətlidir.

Ayet: 192

وَإِنَّهُۥ لَتَنزِيلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Şübhəsiz ki, Muhəmmədə (sallallahu aleyhi və səlləm) nazil edilən bu Quran, bütün yaradılmışların Rəbbi olan Allah tərəfindən nazil edilmişdir.

Ayet: 193

نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِينُ

Onu, vəhyə etibar edilən Cəb­rail - aleyhissəlam - mələk endir­di –

Ayet: 194

عَلَىٰ قَلۡبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ

Ey Peyğəmbər! Cəbrail bu Quranı, insanları xəbərdar edən və onları Allahın əzabı ilə qorxudan peyğəmbərlərdən olman üçün sənin qəlbinə endirdi.

Ayet: 195

بِلِسَانٍ عَرَبِيّٖ مُّبِينٖ

Cəbrail bu Quranı, açıq-aydın bir di­lin­də nazil edildi.

Ayet: 196

وَإِنَّهُۥ لَفِي زُبُرِ ٱلۡأَوَّلِينَ

Şübhəsiz ki, bu Quran, əvvəlki üm­mət­lə­rin kitablarında da zikir edilmişdir. Öncəki kitablarda Quranın nazil ediləcəyi barədə müjdələr vermişdir.

Ayet: 197

أَوَلَمۡ يَكُن لَّهُمۡ ءَايَةً أَن يَعۡلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُاْ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

Məgər səni yalan sayan o kimsələrə Abdullah bin Salam kimi İsrail İsrail oğulların­dan olan alimlərin sənin həqiqətən də Allah tərəfindən göndərilən bir peyğəmbər olduğunu bilmə­lə­ri onlar üçün bir dəlil deyilmi?

Ayet: 198

وَلَوۡ نَزَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ بَعۡضِ ٱلۡأَعۡجَمِينَ

Əgər Biz bu Quranı ərəb dilində danışmayan bəzi əcəmlərə nazil etsəy­dik,

Ayet: 199

فَقَرَأَهُۥ عَلَيۡهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ مُؤۡمِنِينَ

Əgər bu Quranı onlara oxu­saydı, ye­nə də ona iman gətir­məyib: "Biz onu anlamırıq!"- deyəcəkdilər. Halbuki, Quran öz dillərində nazil edildiyi üçün onlar Allaha həmd-sənalar etməli idirlər.

Ayet: 200

كَذَٰلِكَ سَلَكۡنَٰهُ فِي قُلُوبِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

Biz, yalanı və küfürü günahkarların qəlblərinə beləcə yeridirik!

Ayet: 201

لَا يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ

Onlar dəhşətli əzabı gör­ənə qədər küfürü tərk edib, iman etməzlər.

Ayet: 202

فَيَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

O dəhşətli əzab onlara anidən, gözləmədikləri bir halda gələcək­dir və heç özləri də o əzabın gəlişini hiss et­məyəcəklər.

Ayet: 203

فَيَقُولُواْ هَلۡ نَحۡنُ مُنظَرُونَ

Onlara əzab gəldiyi zaman peşman olduqlarından dolayı belə deyəcəklər: "Görəsən Allaha tövbə etməmiz üçün bizə möhlət veriləcəkmi?!"

Ayet: 204

أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ

"İdda etdiyin kimi göydən üstümüzə bizi məhv edəcək bir azab en­dirməyincə biz sənə əsla iman gətirməyəcəyik!"- deyən bu kafirlər doğurdanmı əzabımızın onlara tezliklə gəlməsinimi istəyirlər?!

Ayet: 205

أَفَرَءَيۡتَ إِن مَّتَّعۡنَٰهُمۡ سِنِينَ

Ey Peyğəbmər! Sənin gətirtdiyin dinə iman etməkdən üz çevirən kafirlərə illərcə bol-bol nemətlər və fi­ravanlıq nəsib etsək,

Ayet: 206

ثُمَّ جَآءَهُم مَّا كَانُواْ يُوعَدُونَ

Özlərinə verilən bol-bol nemətlərdən və firavanlıqdan sonra vəd edildikləri əzab on­la­ra yetişsə,

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• كلما تعمَّق المسلم في اللغة العربية، كان أقدر على فهم القرآن.

• İnsan ərəb dilini nə qədər dərindən mənimsəyərsə, bir o qədər də Quranı yaxşı anlayar.

• الاحتجاج على المشركين بما عند المُنْصِفين من أهل الكتاب من الإقرار بأن القرآن من عند الله.

• Müşriklərə qarşı irəli sürülən dəlillərdən biridə, Kitab əhlindən olan adil kimsələrin, Quranın Allah qatından edirildiyini qəbul etmələridir.

• ما يناله الكفار من نعم الدنيا استدراج لا كرامة.

• Kafirlərin nail olub, əldə etdiklər dünya nemətləri, heç də onların Allah qatında hörmətli kimsələr olması anlamıda deyil, əksinə bu, Qiyamət günü onların əzabının daha da şiddətli olması üçündür.

Ayet: 207

مَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يُمَتَّعُونَ

Axı Allahın əzabı onları haqladığı zaman dünya naz-nemətləri onlara nə fayda verəcəkdir?! Artıq o nemətlər onlardan alınmış və o nemətlərdən heç bir əsər-əlamət də qalmamışdır.

Ayet: 208

وَمَآ أَهۡلَكۡنَا مِن قَرۡيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ

Biz heç bir ümməti, elçilər göndərib və kitablar nazil edərək xəbərdarlıq etməzdən öncə məhv etmədik.

Ayet: 209

ذِكۡرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Biz bunu, onlara öyüd-nəsihət vermək və xatırlatmaq üçün belə etdik. Biz onlara, elçilər göndərib və kitablar nazil edərək bütün üzürləri aradan qaldırdıqdan sonra əzab verməyimizlə əsla zalımlardan olmadıq!

Ayet: 210

وَمَا تَنَزَّلَتۡ بِهِ ٱلشَّيَٰطِينُ

Bu Quranı Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) qəlbinə şeytanlar endir­məmişdir.

Ayet: 211

وَمَا يَنۢبَغِي لَهُمۡ وَمَا يَسۡتَطِيعُونَ

Şeytanlar, Quranı Peyğəmbərin -sallallahu aleyhi və səlləm- qəlbinə endirməyə layiq deyil­lər və onlar heç bunu bacarmazlar da!

Ayet: 212

إِنَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّمۡعِ لَمَعۡزُولُونَ

Şeytanlar vəhyin səmadakı mənanından kənar edildikləri üçün onlar vəhyi əsla eşidə bilməzlər. Belə olduğu təqdirdə axı onlar necə vəyhi eşidib, sonra da onu Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) qəlbinə endirə bilərlər?!

Ayet: 213

فَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُعَذَّبِينَ

Odur ki, Allahla bərabər, Ona şərik qoşaraq, Ondan başqa bir məbuda ibadət etmə, yox­sa bu səbəbdən əzaba düçar edilən­lər­dən olarsan!

Ayet: 214

وَأَنذِرۡ عَشِيرَتَكَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ

Ey Peyğəmbər! Qövmündən ən yaxın qohum-əqrəbalarını, Allaha şərik qoşacaqları təqdirdə Allahın şiddətli əzabına düçar olacaqları barədə xəbərdar et!

Ayet: 215

وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَكَ لِمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Ey Peyğəmbər! Sənə tabe olan mömin­lərə sözdə və əməldə, şəfqət və rəhmət göstərərək, yumşaq davran!

Ayet: 216

فَإِنۡ عَصَوۡكَ فَقُلۡ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ

Əgər sənə qarşı üsyan edib, tək Allaha ibadət və itaət etməyi əmr etdiyin zaman sənə tabeçilik göstərməsələr bu zaman onlara belə de: "Şüb­­həsiz ki, mən si­zin et­di­yiniz şirk və asiliklərinizdən uza­ğam!"

Ayet: 217

وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ

Ey Peyğəmbər! Sən bütün işlərində, düşmənlərindən intiqam alan yenilməz qüdrət sahibinə və həmçinin qullarından tövbə ediblərə qarşı mərhəmətli olan Allaha tə­vək­kül et!

Ayet: 218

ٱلَّذِي يَرَىٰكَ حِينَ تَقُومُ

O Allah ki, namaza qalxdığın zaman da səni görür,

Ayet: 219

وَتَقَلُّبَكَ فِي ٱلسَّٰجِدِينَ

O Allah ki, səni namaz qılanlar arasında rüku və səcdə etdiyini görür. Etdiyin əməllərdən Allaha heç bir şey gizli qalmadığı kimi, insanların da etdikləri əməllərdən Ona heç bir şey gizli qalmaz.

Ayet: 220

إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

Şübhəsiz ki, Allah, oxuduğun Quranı, namazda etdiyin zikirləri eşidəndir və qəlbindən keçənləri də bi­ləndir!

Ayet: 221

هَلۡ أُنَبِّئُكُمۡ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّيَٰطِينُ

(Ey müşriklər!) Bu Quranı endirdiyini iddia etdiyiniz şeytanların kimə nazil olduq­la­rını sizə xəbər ve­rim­mi?

Ayet: 222

تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ

Şeytanlar, günahkar, yalançı və üsyankar kahinlərə nazil olarlar.

Ayet: 223

يُلۡقُونَ ٱلسَّمۡعَ وَأَكۡثَرُهُمۡ كَٰذِبُونَ

Şeytanlar, ali toplumda, mələklərin söhbətlərinə gizli-qizli qulaq asıb oradan oğurladıqları bəzi kəlmələri kahinlərdən olan dostlarının qulağına pıçıldayaraq onlara təlqin edər­lər. Hal­bu­ki kahinlərin əksəriyyəti ya­lançıdırlar. Əgər onlar bir kəlməni doğru desələr, onunla bərabər yüz kəlməni yalan deyərlər.

Ayet: 224

وَٱلشُّعَرَآءُ يَتَّبِعُهُمُ ٱلۡغَاوُۥنَ

Muhəmmədin (sallallahu aleyhi və səlləm) onlardan olduğunu iddia etdiyiniz şairlərə gəldikdə isə, on­lara an­caq haqq yoldan azmışlar və şairlərin söylədikləri şeirləri öz aralarınada biri-birlərinə rəvayət edərlər uyarlar.

Ayet: 225

أَلَمۡ تَرَ أَنَّهُمۡ فِي كُلِّ وَادٖ يَهِيمُونَ

Ey Peyğəmbər! Məgər sən onların vadilərdə, birini yalandan onu mədh edib, digərini isə əbəs yerə məzəmmət edib və bəzilərinə də xoşa gəlməz adlar qoşaraq veyl-veyl gə­zib dolaşdıqlarını görmürsənmi?

Ayet: 226

وَأَنَّهُمۡ يَقُولُونَ مَا لَا يَفۡعَلُونَ

Şübhəsiz ki onlar, yalan söyləyirlər və etmədikləri bir iş barədə: "Biz filan işi belə etdik" deyirlər.

Ayet: 227

إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَكَرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا وَٱنتَصَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْۗ وَسَيَعۡلَمُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَيَّ مُنقَلَبٖ يَنقَلِبُونَ

Şairlərdən yalnız iman gətirənlər, saleh əməllər işləyənlər, Allahı çox zikr edənlər və Həssən bin Sabit - Allah ondan razı olsun - kimi zülmə məruz qaldıqdan sonra Allahın düşmənlərindən intiqam alan şairlər müstəsnadır. Allaha şərik qoşmaqla və Allahın qullarına qarşı haqsızlıq etməklə həddlərini aşanlar qiyamət günü qayıdacaqları yeri mütləq bilə­cəklər. Onlar əzəmətli bir yerə və dəqiq haqq-hesaba dönəcəklər.

Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:

• إثبات العدل لله، ونفي الظلم عنه.

• Yuxarıda qeyd edilən ayələrdə Allahın ədalətli olması isbat edilmiş və zülm sifətləri Ondan uzaqlaşdırılmışdır.

• تنزيه القرآن عن قرب الشياطين منه.

• Quran, şeytanların ona yaxınlaşmasından mühafizə edilmişdir.

• أهمية اللين والرفق للدعاة إلى الله.

• Allaha dəvət edən kimsələrin, insanlarla mülayim və nəzakətli rəftar etmələrinin əhəmiyyəti.

• الشعر حَسَنُهُ حَسَن، وقبيحه قبيح.

• Şeirin yaxşısı yaxşı, pisi də, pisdir.