مەنالار تەرجىمىسى سۈرە دۇخان - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ فۇلانىچە تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

Simoore Cuurki

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

تهديد المشركين ببيان ما ينتظرهم من العقوبة العاجلة والآجلة.

Hulɓanirde sirkuɓe ɓe ko fadiɓe e lepte jaawɗe e garooje.

---

ئايەت: 1

حمٓ

Haa, Miim. Yewtere fii sugu ɗee kalfe yawtiino ka simoore Al baqarah.

ئايەت: 2

وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ

Allah woondirii Deftere ɓannginnde laawol peewal ngol.

ئايەت: 3

إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِي لَيۡلَةٖ مُّبَٰرَكَةٍۚ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ

Men jippinirii Alqur'aana, e jemma laylatul qadiri: jemma hebbiniraaɗo barki, Men siforii wonde jertinirooɓe ndee Alqur'aanaare.

ئايەت: 4

فِيهَا يُفۡرَقُ كُلُّ أَمۡرٍ حَكِيمٍ

Ko e nder on jemma, woni ko kala fiyaaku ñeñaaɗo, humondirɗo e arsike maa lajal ekn, woni ko Allah siinata e nden hitaande.

ئايەت: 5

أَمۡرٗا مِّنۡ عِندِنَآۚ إِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ

Meɗen senndira kala fiyaaku ñeñaaɗo immorde ka Amen. Men siforii wonde imminooɓe Nulaaɓe.

ئايەت: 6

رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

Meɗen imminira Nulaaɓe ɓen, yurmeende Joomi maa an Nulaaɗo, yurmegol Nulaaɓe e mun ɓen. Pellet, Kanko Allah, ko O Nanoowo haalaaji jeyaaɓe Makko ɓen, Annduɗo kuuɗe e annuyeeji maɓɓe ɗin. Hunnde e ɗin suuɗaaki Mo.

ئايەت: 7

رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ

Jeyɗo kadi kammuuli ɗin e leydi ndin e ko woni kon hakkunde majji, si wonii ko on yananaaɓe ɗum, haray gomɗinee Nulaaɓe Am ɓen.

ئايەت: 8

لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۖ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Reweteeɗo e goonga woo alaa, si wanaa Kanko. Himo wuurna, Himo wara, wuurnoowo wara alaa, si wana Kanko. Jeyɗo on Jeyi baabiraaɓe mon adinooɓe ɓen.

ئايەت: 9

بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ يَلۡعَبُونَ

Ɓee sirkooɓe yananaaka e ɗum. Si ko woni, hiɓe sikkitiiɗi ɗum, ɓe woni e fijugol e meere.

ئايەت: 10

فَٱرۡتَقِبۡ يَوۡمَ تَأۡتِي ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ

Habbitoyo Nulaaɗo, lepte yimɓe maa ɓadiiɗe hewtuɗe, ñalnde kammu ngun ardata e curki feeñayngu e gite maɓɓe, hakkee ko ɓe sattina heege muusnge.

ئايەت: 11

يَغۡشَى ٱلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ

Hara curki kin hino sudda yimɓe ɓen, ɓe wi'anee ontuma: ko lepte muusuɗe woni ko heɓi on.

ئايەت: 12

رَّبَّنَا ٱكۡشِفۡ عَنَّا ٱلۡعَذَابَ إِنَّا مُؤۡمِنُونَ

Ɓe wona e tororgol Joomi maɓɓe wi'ugol: Joomi amen, huncan men ɗee lepte, haray ko men gomɗinooɓe ma e Nulaaɗo Maa on, si A huncanii men ɗe.

ئايەت: 13

أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّكۡرَىٰ وَقَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مُّبِينٞ

Ko honno ɓe waajitorta, ɓe tuubana Joomi maɓɓe, hara le Nulaaɗo ariino ɓe, ɓannginani ɓe Nulal ngal, ɓe anndi le ko o goonguɗo hoolniiɗo?

ئايەت: 14

ثُمَّ تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَقَالُواْ مُعَلَّمٞ مَّجۡنُونٌ

Refti ɓe ɗuurnii e goongingol mo ngol, ɓe wi'i mo: ko goɗɗo goo woni e anndinnde mo, o wonah Nulaaɗo, haa ɓe wi'oyi: ko o haangaaɗo.

ئايەت: 15

إِنَّا كَاشِفُواْ ٱلۡعَذَابِ قَلِيلًاۚ إِنَّكُمۡ عَآئِدُونَ

Tuma Men huncani on lepte ɗen yeru seeɗa; pellet, on ruttitoto e keeferaaku e fennugol mon ngol.

ئايەت: 16

يَوۡمَ نَبۡطِشُ ٱلۡبَطۡشَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ

Habbito ɓe yo Nulaaɗo, haa Ñalnde Men nanngiroyta yimɓe maa yedduɓe ɓen, wippannde manwde nden Badri, haray pellet, ko Men yottoytooɓe e ko ɓe yeddiri kon Allah, ɓe fenni Nulaaɗo Makko on.

ئايەت: 17

۞ وَلَقَدۡ فَتَنَّا قَبۡلَهُمۡ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَ وَجَآءَهُمۡ رَسُولٞ كَرِيمٌ

Gomɗii Men jerribinoke ado maɓɓe, yimɓe Fir'awna ɓen, Nulaaɗo Allah tedduɗo, ari e maɓɓe, himo nodda ɓe e wootinɗingol rewa Allah: on woni Muusaa (yo o his).

ئايەت: 18

أَنۡ أَدُّوٓاْ إِلَيَّ عِبَادَ ٱللَّهِۖ إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Muusaa maakani Fir'awna e yimɓe mun ɓen: accidee lam e ɓiɗɓe Israa'iila ɓen, tawde ko ɓe jeyaaɓe Allah. Haqqe alanaa on e maccinɗingol ɓe. Awa min wonannde on, ko mi Nulaaɗo Allah e mon, hoolniiɗo e ko Allah nuli lam yottingol kon, mi ɗuytataa mi ɓeydataa e mun.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• نزول القرآن في ليلة القدر التي هي كثيرة الخيرات دلالة على عظم قدره.

Jippagol Alqur'aana ngol e jemma laylatul qadiri, hebbiniraaɗo barki, hino holla mawnugol on jemma.

• بعثة الرسل ونزول القرآن من مظاهر رحمة الله بعباده.

Immingol Nulaaɓe, jippina Defte wano Alqur'aana, ko jeyaaɗo e ko Allah yurmiraa jeyaaɓe Makko ɓen.

• رسالات الأنبياء تحرير للمستضعفين من قبضة المتكبرين.

Annabaaɓe ɓen fow Nulirano rinɗingol maccinɗinaaɓe ɓen e juuɗe dunndaranke en.

ئايەت: 19

وَأَن لَّا تَعۡلُواْ عَلَى ٱللَّهِۖ إِنِّيٓ ءَاتِيكُم بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ

E wonde wata townitanor Allah, tertagol rewude Mo, townitanoo jeyaaɓe Makko ɓen, tawde min on, mi addanay on hujja ɓannguɗo.

ئايەت: 20

وَإِنِّي عُذۡتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمۡ أَن تَرۡجُمُونِ

Min kadi non, mi moolorii Jeyɗo lam On Jeyi on, nde warirtonmi kaaƴe.

ئايەت: 21

وَإِن لَّمۡ تُؤۡمِنُواْ لِي فَٱعۡتَزِلُونِ

Si on gomɗinaa ko mi addi kon, haray woɗɗitee lam, hara on hewtiraali lam bone.

ئايەت: 22

فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمٞ مُّجۡرِمُونَ

Annabi Muusaa noddiri Joomi mun, wonnde ɓee yimɓe Fir'awna ɗoo e dental mun ɗoo, ko bomɓe hannduɓe e yaccinaneede lepte.

ئايەت: 23

فَأَسۡرِ بِعِبَادِي لَيۡلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ

Allah yamiri Muusaa yaadugol e yimɓe makko ɓen jemma, O humpiti mo, wonnde Fir'awna e yimɓe non, ko jokkitooɓe mo.

ئايەت: 24

وَٱتۡرُكِ ٱلۡبَحۡرَ رَهۡوًاۖ إِنَّهُمۡ جُندٞ مُّغۡرَقُونَ

Allah yamiri mo lummbidugol e ɓiɗɓe Israa'iila ɓen ka maayo, O acca ngo ko deeƴa, tawde Fir'awna e konu mun ngun, kalkirete yooleteede ka maaya.

ئايەت: 25

كَمۡ تَرَكُواْ مِن جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ

Ɗuuɗii ko Fir'awna e yimɓe mun acci ɓaawo maɓɓe, immorde e gese e ɓulli ilooji.

ئايەت: 26

وَزُرُوعٖ وَمَقَامٖ كَرِيمٖ

Ɓe acci kadi remuruujo e koɗanɗe labaaɗe.

ئايەت: 27

وَنَعۡمَةٖ كَانُواْ فِيهَا فَٰكِهِينَ

E koɓe acci caggal mum en e nguurndam ɓe wonunoo neeminireede.

ئايەت: 28

كَذَٰلِكَۖ وَأَوۡرَثۡنَٰهَا قَوۡمًا ءَاخَرِينَ

Ko wano siforanoɗon non, feƴƴirnoo e maɓɓe. Men ronini ɗin neemaaji maɓɓe, yimɓe goo, ɓen woni ɓiɗɓe Israa'iila ɓen.

ئايەت: 29

فَمَا بَكَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلسَّمَآءُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَا كَانُواْ مُنظَرِينَ

Kammu ngun wullaali yoolagol Fir'awna e yimɓe mun ɓen, wanaa leydi ndin, ɓe wonaali kadi muññoranteeɓe no ɓe tuubira.

ئايەت: 30

وَلَقَدۡ نَجَّيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مِنَ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡمُهِينِ

Gomɗii Men daɗndii ɓiɗɓe Israa'iila ɓn e lepte hoynooje, tawde Fi'awna e yimɓe mun ɓen, laatino warooɓe ɓiɗɓe maɓɓe worɓe, ɓe acca rewɓe ɓen.

ئايەت: 31

مِن فِرۡعَوۡنَۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَالِيٗا مِّنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ

Men daɗndi mo e lepte Fir'awna ɗen, tawde o wonuno mawnintiniiɗo fantini e yawitagol yamaruyee e diina Allah kan.

ئايەت: 32

وَلَقَدِ ٱخۡتَرۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ عِلۡمٍ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ

Gomɗii Men suɓorike ɓiɗɓe Israa'iila ɓen e dow anndal Amen, e hoore winndere jamaanu maɓɓe, tawde ɓe ɗuuɗirano Annabaaɓe.

ئايەت: 33

وَءَاتَيۡنَٰهُم مِّنَ ٱلۡأٓيَٰتِ مَا فِيهِ بَلَٰٓؤٞاْ مُّبِينٌ

Men okki ɓe hujjaaji ɗi Men semmbiniri Muusaa, ɗi neema feeñirani ɓe e mun, wano manna e colli juɗaaɗi.

ئايەت: 34

إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَيَقُولُونَ

Ɓee sirkooɓe fennooɓe no wi'a e yeddugol ummital:

ئايەت: 35

إِنۡ هِيَ إِلَّا مَوۡتَتُنَا ٱلۡأُولَىٰ وَمَا نَحۡنُ بِمُنشَرِينَ

Ndee maayde wonaali, si wanaa aranere nden tun, men wonaali kadi immintinoyteeɓe ɓaawo mun.

ئايەت: 36

فَأۡتُواْ بِـَٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

Awa Muhammadu, an e jokkuɓe ma ɓen, artiree baabiraaɓe amen maaynooɓe ɓen, si wonii ko e goonga wonɗon, wonnde Allah immintinay maayɓe ɓen, fii ñaaweede yoɓitee.

ئايەت: 37

أَهُمۡ خَيۡرٌ أَمۡ قَوۡمُ تُبَّعٖ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ مُجۡرِمِينَ

Kere ko ɓee sirkooɓe fennuɓe ma an Nulaaɗo, ɓuri cemmbe e neema, kaa ko yimɓe "Tubba'in" ɓen e ɓeya adinooɓe ɓe, wano 'Adi'en e Samuuda'en, Men halkuno ɓen fow, tawde ko ɓe laatina bomɓe.

ئايەت: 38

وَمَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا لَٰعِبِينَ

Me tagiraali kammuuli ɗin e leydi ndin e ko woni hakkunde majji kon, fijooɓe e ɗum.

ئايەت: 39

مَا خَلَقۡنَٰهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

Men tagiraali kammuuli ɗin e leydi ndin, si wanaa fii ñeñƴal faandaangal. Kono ko ɓuri ɗuuɗude e sirkooɓe ɓen, ɓe anndaa ɗum.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• وجوب لجوء المؤمن إلى ربه أن يحفظه من كيد عدوّه.

Hino waɗɗii ka gomɗinɗo on moolotoo e Joomi mun, nde O reenata mo e pewje ayɓe makko.

• مشروعية الدعاء على الكفار عندما لا يستجيبون للدعوة، وعندما يحاربون أهلها.

Aayeeje ɗen hollii hino dagoo huɗugol yedduɓe ɓen, si wonii ɓe salike noddaandu ndun, ɓe nanngii e haɓugol noddooɓe ɓen.

• الكون لا يحزن لموت الكافر لهوانه على الله.

Winndere nden sunotaako maayde keefeero, sabu ko o jaasi kon ka Allah.

• خلق السماوات والأرض لحكمة بالغة يجهلها الملحدون.

Ko kammuuli ɗin e leydi ndin tagiraa kon ñeñƴal haattungal, yedduɓe ɓe diina ɓen no majjaa ɗum.

ئايەت: 40

إِنَّ يَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ مِيقَٰتُهُمۡ أَجۡمَعِينَ

Pellet, ko Ñalnde Darngal, woni ko Allah saatini senndindirgol hakkunde jeyaaɓe ɓen, ɓe fow maɓɓe, tuma ɓe mooɓindiraa.

ئايەت: 41

يَوۡمَ لَا يُغۡنِي مَوۡلًى عَن مَّوۡلٗى شَيۡـٔٗا وَلَا هُمۡ يُنصَرُونَ

Ñalnde nde giɗo woo nafoytaa giɗo mun ; ɓe wonaali kadi daɗooɓe lepte Allah ɗen, tawde Laamu ngun nden Ñalnde, ko Allah woodani, wanaa goɗɗo e nodditoraynooɓe ngu.

ئايەت: 42

إِلَّا مَن رَّحِمَ ٱللَّهُۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Si wanaa neɗɗo mo Allah yurmaa woo, on ɗon nafitoroy golle makko moƴƴe ɗen. Pellet, Allah ko Fooluɗo Mo fooletaake, Hinnotooɗo kala tuubuɗo e jeyaaɓe Makko ɓen.

ئايەت: 43

إِنَّ شَجَرَتَ ٱلزَّقُّومِ

Pellet, leggal Zaqquumi ngal Allah fuɗini ngal ka asli Yiite,

ئايەت: 44

طَعَامُ ٱلۡأَثِيمِ

Ko ngal woni ñaamdu ɗuuɗuɓe bakkaatu ɓen, woni heefero o na nyaama e ɓesnooje makki coɓɗe ɗe.

ئايەت: 45

كَٱلۡمُهۡلِ يَغۡلِي فِي ٱلۡبُطُونِ

Nde ɓesnaande na nanndi e nebban ɓale nde taayinaa, hara hino fata e deedi maɓɓe ɗin, hakkee ko wuli.

ئايەت: 46

كَغَلۡيِ ٱلۡحَمِيمِ

Wano ndiyam wulɗam jaw nguli fatirta.

ئايەت: 47

خُذُوهُ فَٱعۡتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ

Ayninaayɓe Yiite ngen wi'anee: nanngee mo pooɗiron doole, haa ka hakkunde Jahiimi.

ئايەت: 48

ثُمَّ صُبُّواْ فَوۡقَ رَأۡسِهِۦ مِنۡ عَذَابِ ٱلۡحَمِيمِ

Refti yuppon ka hoore makko, ndiyam fasnaaɗam ɗam, hara o seertataa e lepte ɗen.

ئايەت: 49

ذُقۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡكَرِيمُ

O wi'anee ontuma: awa meeɗu non lepte muusuɗe ɗen ! An sikkunooɗo ko a fooluɗo mo dartetaake, tedduɗo hakkunde yimɓe mun.

ئايەت: 50

إِنَّ هَٰذَا مَا كُنتُم بِهِۦ تَمۡتَرُونَ

Awa ko ɗee lepte woni ko sikkitinoɗon si laatotono Ñalnde Darngal sikke iwii e mon caggal On fellitii hannde.

ئايەت: 51

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٖ

Pellet, hulirɓe Joomi mun ɓen ɗoftagol Mo haɗitoo e haɗaaɗi Makko, ɓen wonii e weerde hoolniinde e kala bone.

ئايەت: 52

فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ

E nder gese e ɓulli ilayɗi.

ئايەت: 53

يَلۡبَسُونَ مِن سُندُسٖ وَإِسۡتَبۡرَقٖ مُّتَقَٰبِلِينَ

Hiɓe ɓoornoo ka Aljanna ton, comci ɗaatuɗi e tekkuɗi, hara hiɓe fewtondiri, ɓe runtandirtaa.

ئايەت: 54

كَذَٰلِكَ وَزَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِينٖ

Ko wano Men teddiniri ɓe non ɗin jantaaɗi, Men resiniri ɓe kadi ka Aljanna, rewɓe yaajuɓe gite, tiiɗuɓe ɓaleeri gite.

ئايەت: 55

يَدۡعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَٰكِهَةٍ ءَامِنِينَ

Hiɓe gollooɓe ton ɓen, fii addangol ɓe kala muuyanteeɗi ɗi ɓe faaletee, hara ko ɓe hooliiɓe e anngal taƴondirgol ɗi maa lorra majji.

ئايەت: 56

لَا يَذُوقُونَ فِيهَا ٱلۡمَوۡتَ إِلَّا ٱلۡمَوۡتَةَ ٱلۡأُولَىٰۖ وَوَقَىٰهُمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ

Ko ɓe duumotooɓe ton, ɓe meeɗataa ton maayde woo, si wanaa maayde aranere nden aduna, Joomi maɓɓe daɗnda ɓe lepte Yiite ngen.

ئايەت: 57

فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكَۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

Ɗum ko dokkal e moƴƴere immorde ka Joomi maa. Haray ko jantaa koo, e naadeede ɓen Aljanna, daɗnda ɓe Yiite, ko ɗum woni maloore mawnde nden, nde sugu mun alaa.

ئايەت: 58

فَإِنَّمَا يَسَّرۡنَٰهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ

Ko Men newinirani ndee Alqur'aanaare jippinirgol nde e ɗemngal maa, aarabu ngal, an Nulaaɗo, ko no ɓe waajitora.

ئايەت: 59

فَٱرۡتَقِبۡ إِنَّهُم مُّرۡتَقِبُونَ

Habbito faabo maa ngon e halkeede ɓe nden. Kamɓe ko ɓe habbitiiɓe maayde maa.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• الجمع بين العذاب الجسمي والنفسي للكافر.

Keefero on hawtindirante lepte ɓanndu e wonkii.

• الفوز العظيم هو النجاة من النار ودخول الجنة.

Maloore mawnde nden, ko daɗugol Yiite, naata Aljanna.

• تيسير الله لفظ القرآن ومعانيه لعباده.

Allah hino newnani jeyaaɓe Makko ɓen, kelme e maanaaji Alqur'aana ɗin.