قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى


مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە نەجم   ئايەت:

Simoore hoodere

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:
إثبات صدق الوحي وأنه من عند الله.
Tabitinde sellude wahyu e wonde ko ka Alla mbo ummii.

وَٱلنَّجۡمِ إِذَا هَوَىٰ
Alla woondirii hoodere sinde fukkiima.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمۡ وَمَا غَوَىٰ
Nelaaɗo-yo o his- ooñaaki gaa e laawol peewal, o wonaani bewɗo, kono ko o peewɗo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ
O haalatah e o quraana tawa hombo rewi e belaaɗe makko.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ
O quraana mbo wonah si wonah wahyu, mbo Alla wahyato faade e makko ummaade e Jibriil.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
عَلَّمَهُۥ شَدِيدُ ٱلۡقُوَىٰ
Ko malayka jom semmbe oon woni Jibriil anndini ɗum mbo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ذُو مِرَّةٖ فَٱسۡتَوَىٰ
E jibriil-yo o his- jom mbaadi njooɗndi, o fotondiri e mu, hombo feenyani annabi-yo o his- e mbaadi ndi Alla tagri mbo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡأَعۡلَىٰ
Jibriir hombo e jookli toowɗi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ
Refti Jibriir ɓadii o ɓeydi ɓattaade.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَكَانَ قَابَ قَوۡسَيۡنِ أَوۡ أَدۡنَىٰ
O ɓadinoo mbo fotde laanye ɗiɗe wolla ko ɓuri ɓadaade.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَوۡحَىٰٓ إِلَىٰ عَبۡدِهِۦ مَآ أَوۡحَىٰ
Jibriir wahyii faade e maccuɗo Alla muhamadu-yo o his- ko O wahyii ko.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا كَذَبَ ٱلۡفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ
ɓernde muhamadu -yo o his- fennaani ko O yi*i ko.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَتُمَٰرُونَهُۥ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ
mbela hoɗon njeddandira e makko-onon heefareeɓe-ko Alla holli mbo ko ñande jemma israa mbo Alla nawi mbo?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ رَءَاهُ نَزۡلَةً أُخۡرَىٰ
Ko goonga tigi muhamadu-yo o his- yi*ii e mbaadi makko laawol goɗngol e jemma israa he.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
عِندَ سِدۡرَةِ ٱلۡمُنتَهَىٰ
ka lekki sidra haaɗtirki, kiin ka lekki mawki to kammu jeeɗiɓo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
عِندَهَا جَنَّةُ ٱلۡمَأۡوَىٰٓ
ka kiin lekki woni aljanna koɗirɗo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِذۡ يَغۡشَى ٱلسِّدۡرَةَ مَا يَغۡشَىٰ
Nde naati e sidra-Jaaɓi- he huunde mawnde ummaade e jamirooje Alla, hay gooto anndah no ɗuum laatarii si wonah Alla.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا زَاغَ ٱلۡبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ
Yitere Nelaaɗo-yo o his- ooñaaki nyaama wolla nana, nde yawtaani keerol.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَقَدۡ رَأَىٰ مِنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ
Muhamadu-yo o his- yi*ii jemma seteede mbo MiiraaJ kaawisaaji Alla mawɗi kollirooji kattane Makko, O yi*i aljanna e yiite e goɗɗum.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱللَّٰتَ وَٱلۡعُزَّىٰ
Mbela on nji*ii-onon heefereeɓe- sanamuuji ndewaton ɗi ko aldah e Alla:Laata e Ujjaa.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ
E manaata tatɓiija goɗɗo o e sanamuuji mon. kabree kam mbela hoɓe njoganii on nafoore wolla lorla.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَلَكُمُ ٱلذَّكَرُ وَلَهُ ٱلۡأُنثَىٰ
Mbela na woodani on-onon heeferɓe- gorko ko yiɗɗon ko, na woodani Mboko Joomiraawo demmbo mbo nganñɗon o?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تِلۡكَ إِذٗا قِسۡمَةٞ ضِيزَىٰٓ
Ndeen fecccoore nde peccirɗon belaaɗe mon ko nde tooñnde.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنۡ هِيَ إِلَّآ أَسۡمَآءٞ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٍۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهۡوَى ٱلۡأَنفُسُۖ وَلَقَدۡ جَآءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ ٱلۡهُدَىٰٓ
ɗi sanamuuji ɗi ngonah si wonah inɗe ɗe ngalah maana, ɗi ngalah hay geɗal e sifaaji Alliyankeewal on inniriiɗi onon e baabiraave mon ummaade e ko*e mon, Alla jippinaani heen hay daliil, sirkuɓe ɓe ndewata si wonah sikke e belaaɗe pittaali mum en e ko seytaane suɗi e ɓerɗe mum en, arii e mum en ummaade e Joom mum en peewal e ɗemngal nelaaɗo-yo o his- te ɓe peewaani.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَمۡ لِلۡإِنسَٰنِ مَا تَمَنَّىٰ
Mbela na woodani neɗɗa ko o wooɗa ko e tefnga sanamuuji faade Alla?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلِلَّهِ ٱلۡأٓخِرَةُ وَٱلۡأُولَىٰ
Alah, alanah mbo ko o wooɗa ko, ko Alla tan woodani ko sakkati e ko adii, O okka heen ko O wela O haɗa ko O haaja.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَكَم مِّن مَّلَكٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ لَا تُغۡنِي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡـًٔا إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ أَن يَأۡذَنَ ٱللَّهُ لِمَن يَشَآءُ وَيَرۡضَىٰٓ
Hono foti malayka nder kammuuji ɗi tefoore majji nafatah hay huunde soɗi faalaama tefande gooto si wonah caggal de Alla sakkiti tefnga wonande Mbo O haaja e ɓeen, O wele tefnanteeɗo o, Alla sakkitantah oon baɗanɗo Mbo nandadiijo, O weletaake oon tefnanteeɗo dewoowo ko wonah Alla.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• كمال أدب النبي صلى الله عليه وسلم حيث لم يَزغْ بصره وهو في السماء السابعة.
Timmude needi annabi-yo o his- sabu ndaarande makko ooñaaki nde o woni to kammu jeeɗaɓiijo.

• سفاهة عقل المشركين حيث عبدوا شيئًا لا يضر ولا ينفع، ونسبوا لله ما يكرهون واصطفوا لهم ما يحبون.
Fuuyde hakkille sirkuɓe rewɓe ko loratah nafatah, ɓe ngaskini e Alla koɓe njiɗah ɓe cuɓinii ko*e mum en koɓe njiɗi ko.

• الشفاعة لا تقع إلا بشرطين: الإذن للشافع، والرضا عن المشفوع له.
Tefgol wonata ko e sarɗeeji ɗiɗi:Sakkitde wonande tefoowo o, e weleede tefanteeɗo o.

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ تَسۡمِيَةَ ٱلۡأُنثَىٰ
ɓeen ɓe goonɗinaani ummital to laakira maɓe innir malaykaaji ɗi inɗe rewɓe sabu sikkude ɓe koɓe ɓiɓɓe Alla, Alla toowii e konngi mum en hee toowal manngal.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّۖ وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡـٔٗا
Woodanaaniɓe ganndal tuugnorgal e koɓe innirta ko malaykaaji inɗe rewɓe, alah koɓe ndewata e ɗuum si wonah sikke e ko laaɓaani, sikke noon nafatah e goonga hay huuunde nyande darnga.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَعۡرِضۡ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكۡرِنَا وَلَمۡ يُرِدۡ إِلَّا ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا
ɗuuna-aan aan nulaaɗa- oon duntiiɗo innude Alla o faalaako nde, alah ko o faala si wonah nguurndam aduna, o gollanataaka laakara, sabu o goonɗinaani mbo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ذَٰلِكَ مَبۡلَغُهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
Ko sirkuɓe ɓe kaalata ko, ko faati e innirde malaykaaji inɗe rewɓe, fotde ganndal mum en ko ɗoon haaɗi, sabu koɓe majjuɓe, ɓe ɓe njottaaki e yananeede, ko joom ma noon ɓuri anndude oon gooñiiɗo acci laawol peewal, ko Kanko ɓuri anndude kadi oon peewɗo e laawol makko he, alah fof ko wirnii e Makko hay huunde.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔواْ بِمَا عَمِلُواْ وَيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ بِٱلۡحُسۡنَى
Ko Alla tan woodani ko woni e nder kammuuji, na woodani Mbo ko woni e leydi to bannge jeyal e takgo e jiiloowo, ngam O yoɓa bonnuɓe e aduna koɓe kaandi ko e lepte, O yoɓa goonɗinɓe golluɓe ko moƴƴi aljanna.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلَّذِينَ يَجۡتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَۚ إِنَّ رَبَّكَ وَٰسِعُ ٱلۡمَغۡفِرَةِۚ هُوَ أَعۡلَمُ بِكُمۡ إِذۡ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَإِذۡ أَنتُمۡ أَجِنَّةٞ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡۖ فَلَا تُزَكُّوٓاْ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ
Ɓen woɗɗitotooɓe junuubi mawɗi ɗin, e geddi kaanuɗi ɗin, ɓe faggitotaako si wanaa tokoosi ɗin. Ɗin no yaaforee accitugol mawnuɗi ɗin, e ɗuɗɗinirde dewe. Pellet, Joomi maa an Nulaaɗo, ko yaajuɗo yaafuyee. Himo yaafoo junuubi kala tuubuɓe e jeyaaɓe Makko ɓen. Ko Kanko Seniiɗo On, ɓuri anndude fii mon gila O tagirnoo ben mon Aadama e leydi, haa nde wonunoɗon saawaaɓe e deedi neeniraaɓe mon; hiɗon tagiree sagara naɓi sagara. Huunde e ɗum suuɗaaki Mo. Haray wata on mantir ko'e hulugol Allah. Ko Kanko ɓuri anndude huluɓe Mo ɓen, ɗoftii yamaruyeeji Makko, woɗɗitii haɗaaɗi Makko.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَرَءَيۡتَ ٱلَّذِي تَوَلَّىٰ
E a tinaali bonnde fiyaaku ɗuurniiɗo lislaamu on, fewndo ka o ɓadinoo mo?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَعۡطَىٰ قَلِيلٗا وَأَكۡدَىٰٓ
Himo okka seeɗa e jawdi, hooti o ɗawa; tawde nguddan ko jikku makko. E hoore ɗum, himo manta hoore-makko.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلۡغَيۡبِ فَهُوَ يَرَىٰٓ
Kere o jogi ganndal wiirniiɗi ngal o ndaarirta o yewta fii mun?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَمۡ لَمۡ يُنَبَّأۡ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ
Kaa hara o fefindi o takki e Allha? Hara o humpitaaka fii ko woni kon ka ɗeri arani ɗi Allah jippini ɗin e Muusaa?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِبۡرَٰهِيمَ ٱلَّذِي وَفَّىٰٓ
E ko woni kon ka ɗeri Ibraahiima hunnoɗo kala ko Joomi makko nulunoo mo yo o yottingol kon.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ
Wonnde neɗɗo woo ronnditotaako bakkaatu goɗɗo goo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَن لَّيۡسَ لِلۡإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ
E wonnde alanaa neɗɗanke on, si wanaa yeru baraaji golle makko ɗen.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّ سَعۡيَهُۥ سَوۡفَ يُرَىٰ
E wonnde golle makko ɗen, aray ka yi'ee Ñalnde Darngal.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ يُجۡزَىٰهُ ٱلۡجَزَآءَ ٱلۡأَوۡفَىٰ
Refti o yoɓiree golle makko ɗen, njoɓdi timmundi di ustaaki.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلۡمُنتَهَىٰ
E wonnde ko ka Joomi maa an Nulaaɗo, woni ruttorde jeyaaɓe ɓen si ɓe maayii.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَضۡحَكَ وَأَبۡكَىٰ
E wonnde ko Kanko woni weltinoowo Mo O yiɗi, O jalna ontigi, O sunina mo O yiɗi, O wullina ontigi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَمَاتَ وَأَحۡيَا
E wonnde ko Kanko woni Waroowo wuuruooɓe aduna ɓen, O wuurnita ɓe ɓaawo mun.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• انقسام الذنوب إلى كبائر وصغائر.
Junuubi ɗin hino pecci ɗiɗi : mawnuɗi e togoosi.

• خطورة التقوُّل على الله بغير علم.
Wowlugol e Allah ko aldaa e ganndal, ko ko hulɓinii.

• النهي عن تزكية النفس.
Hino haɗaa mantugol hoore-mun.

وَأَنَّهُۥ خَلَقَ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰ
E wonnde O tagii nooneeji ɗin : gorel e deyel.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مِن نُّطۡفَةٍ إِذَا تُمۡنَىٰ
Immorde e toɓɓere maniiyu si rufaama e rennga.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّ عَلَيۡهِ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰ
E wonnde ko Kanko woodani tagitugol ɗin ɗiɗi ɓaawo ɗi maayude.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَغۡنَىٰ وَأَقۡنَىٰ
E wonnde ko Kanko alɗiniri jeyaaɓe Makko ɓe yiɗani jawdi, O yeɗi ɓe jawle ɗe yimɓe ɗaɓɓata.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّهُۥ هُوَ رَبُّ ٱلشِّعۡرَىٰ
E wonnde ko Kanko woni Jeyɗo hoodere Si'iraa, nde yoga e sirkooɓe rewata kafida nde e Allah.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّهُۥٓ أَهۡلَكَ عَادًا ٱلۡأُولَىٰ
E wonnde ko Kanko halkunoo Aadi'en adinooɓe, ɓen woni yimɓe Huudi ɓen, fewndo ɓe haɓɓitinoo e keeferaaku ngun.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَثَمُودَاْ فَمَآ أَبۡقَىٰ
O halki kadi Samuuda'en, yimɓe Saalih ɓen, O heddinaano hay gooto e maɓɓe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ هُمۡ أَظۡلَمَ وَأَطۡغَىٰ
Ko non kadi O hlkirnoo yimɓe Nuuhu ɓen ado Aadi'en e Samuuda'en. Pellet, yimɓe Nuuhu ɓen laatino ɓurɓe tooñude e tiiɗude bewre diini Aadi'en e Samuuda'en. Tawde Nuuhu wonnduno e maɓɓe duuɓi ujunere ŋakkirɗum cappanɗe jowi, himo nodda ɓe e wootinɗingol Allah, kono ɓe salii nootagol mo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلۡمُؤۡتَفِكَةَ أَهۡوَىٰ
E ca'e yimɓe Luutu ɓen ɓen O wayliti haa ka kammu, refti O wayliti ɓe ka leydi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَغَشَّىٰهَا مَا غَشَّىٰ
O hippiri ɗe kaaƴe ɗen ɗe O hippi e maɓɓe ɓaawo O townude ɓe ka kammu, O liɓde ka leydi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ
Ko honɗum e neemaaji Joomi maa tinndinayɗi e kattal Makko woni wennjata fii mun, ronkaa waajitorde ɗum, an oo neɗɗanke?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
هَٰذَا نَذِيرٞ مِّنَ ٱلنُّذُرِ ٱلۡأُولَىٰٓ
Awa oo Nulaaɗo immninaaɗo e mon, ko jeyaaɗo e Nulaaɓe adinooɓe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَزِفَتِ ٱلۡأٓزِفَةُ
Darngal hewtungal ngal ɓadike.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ كَاشِفَةٌ
Duñoowo ngal itta, maa ƴellitotooɗo fii maggal, alaa si wanaa Allah.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَمِنۡ هَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ تَعۡجَبُونَ
E ko ndee yewtere Al*ur'aana janngeteende e dow mon, woni ko haawetoɗon wiide ko ka Allah nde iwri?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَتَضۡحَكُونَ وَلَا تَبۡكُونَ
Hiɗon jala jalkita nde, on wullataa tuma nanuɗon waaju mayre?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنتُمۡ سَٰمِدُونَ
Hara ko on weldiiɓe, ɓe haajaaka e mayre?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَٱسۡجُدُواْۤ لِلَّهِۤ وَٱعۡبُدُواْ۩
Koni sujjanee Allah, laɓɓinanon Mo dewal.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• عدم التأثر بالقرآن نذير شؤم.
Anngal battinorgol Alqur'aana no wa'i wa kiite.

• خطر اتباع الهوى على النفس في الدنيا والآخرة.
Aayeeje ɗen hollii fii bone jokkugol mbeleeɗe wonkii ka aduna e ka laakara.

• عدم الاتعاظ بهلاك الأمم صفة من صفات الكفار.
Anngal waajitorgol halkude mofte adinooɓe, ko jikku heeferɓe.

 
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە نەجم
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى
 
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

تاقاش