قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الكردية الكرمانجية * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
سۈرە تاھا
إِلَّا تَذۡكِرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تَنزِيلٗا مِّمَّنۡ خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ وَٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلۡعُلَى
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَمَا تَحۡتَ ٱلثَّرَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِذۡ رَءَا نَارٗا فَقَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِقَبَسٍ أَوۡ أَجِدُ عَلَى ٱلنَّارِ هُدٗى
10. دەمێ ئاگرەك [ژ دویرڤە] دیتی، ئینا گۆتە مالا خۆ: ل ڤێرێ بن، ب ڕاستی ئاگرەك ب بەرچاڤێ من كەڤت [ئەز دێ چم بەرێ خۆ دەمێ] بەلكی ئەز بۆ هەوە بزۆتكەكی ژێ بینم، یان ئەز ڕێناسەكی ل دەڤ ئاگری ببینم [رێكێ نیشا مە بدەت ].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ يَٰمُوسَىٰٓ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنِّيٓ أَنَا۠ رَبُّكَ فَٱخۡلَعۡ نَعۡلَيۡكَ إِنَّكَ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوٗى
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَا ٱخۡتَرۡتُكَ فَٱسۡتَمِعۡ لِمَا يُوحَىٰٓ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّنِيٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدۡنِي وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ
14. ب ڕاستی ئەزم خودێ [ئانكو ئەڤێ گازی تە دكەت، ئەوە خودێ]، و چو پەرستی ژ بلی من هێژایی پەرستنێ نینن، ڤێجا من ب تنێ بپەرێسە و نڤێژێ بكە، دا ئەز ل بیرا تە بم [یان ژی ل وەختێ بیرئینانا من (كو نڤێژە) نڤێژێ بكە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ أَلۡقِهَا يَٰمُوسَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَلۡقَىٰهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٞ تَسۡعَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ خُذۡهَا وَلَا تَخَفۡۖ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا ٱلۡأُولَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱحۡلُلۡ عُقۡدَةٗ مِّن لِّسَانِي
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱجۡعَل لِّي وَزِيرٗا مِّنۡ أَهۡلِي
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱشۡدُدۡ بِهِۦٓ أَزۡرِي
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَشۡرِكۡهُ فِيٓ أَمۡرِي
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كَيۡ نُسَبِّحَكَ كَثِيرٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَنَذۡكُرَكَ كَثِيرًا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ قَدۡ أُوتِيتَ سُؤۡلَكَ يَٰمُوسَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِذۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّكَ مَا يُوحَىٰٓ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَنِ ٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلتَّابُوتِ فَٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ فَلۡيُلۡقِهِ ٱلۡيَمُّ بِٱلسَّاحِلِ يَأۡخُذۡهُ عَدُوّٞ لِّي وَعَدُوّٞ لَّهُۥۚ وَأَلۡقَيۡتُ عَلَيۡكَ مَحَبَّةٗ مِّنِّي وَلِتُصۡنَعَ عَلَىٰ عَيۡنِيٓ
39. [ئەو ئیلهام ژی ئەڤە بوو] كو ئەوی [كوڕكێ خۆ، مووسایی] بكە د سندۆقەكێدا، و باڤێژە د ڕویبارێ نیلیدا، دا ئاڤ وی بدەتە ڕەخەكی، ئێك دێ وی بەت دژمنێ منە ژی و دژمنێ وییە ژی، و من ژ دەڤ خۆ تو خۆشتڤی كربووی، دا د بن چاڤدێرییا منڤە بێیە خودانكرن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِذۡ تَمۡشِيٓ أُخۡتُكَ فَتَقُولُ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ مَن يَكۡفُلُهُۥۖ فَرَجَعۡنَٰكَ إِلَىٰٓ أُمِّكَ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَۚ وَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا فَنَجَّيۡنَٰكَ مِنَ ٱلۡغَمِّ وَفَتَنَّٰكَ فُتُونٗاۚ فَلَبِثۡتَ سِنِينَ فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ ثُمَّ جِئۡتَ عَلَىٰ قَدَرٖ يَٰمُوسَىٰ
40. وەختێ خویشكا تە ل دویڤ تە دهات، و دگۆتە مالا فیرعەونی [وەختێ بۆ تە ل دایینەكێ دگەڕیان، پشتی تە شیرێ كەسێ نەخواری] ئەرێ ئەز وێ مالێ نیشا هەوە بدەم یا خودانی و سەرەگوهییێ ژێ بكەت [ئەوان گۆتە خویشكا تە: بەلێ، خویشكا تە ژی دەیكا تە نیشا وان دا]، ڤێجا جارەكا دی مە تو زڤڕاندییە دەڤ دەیكا تە، دا چاڤێت وێ ب تە ڕۆن ببن، و دا ب خەم نەكەڤیت [و پشتی تو مەزن بووی] وەختێ تە ئێك [ب خەلەتیڤە] كوشتی، ڤێجا مە تو ژ خەما وێ كوشتنێ ڕزگاركری، و مە تو ب بەر گەلەك بەلا و ئاتافان ئێخستی، بەلێ هەرگاڤ مە تو قورتال دكری. و چەند سالەكان تو مایییە د ناڤ خەلكێ مەدیەنێدا [باژێرێ شوعەیبی]، پاشی ل دویڤ وەختێ مە دانایی [كو ئەز دێ تێدا د گەل تە ئاخڤم و دێ تە كەمە پێغەمبەر] تو هاتی هەی مووسا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱصۡطَنَعۡتُكَ لِنَفۡسِي
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱذۡهَبَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَا رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفۡرُطَ عَلَيۡنَآ أَوۡ أَن يَطۡغَىٰ
45. [مووسا و هاروونی] گۆتن: خودێوۆ ئەم دترسین [دەرفەتێ نەدەتە مە ئەم د گەل باخڤین] لەزێ ل ئیزادانا مە بكەت، یان زێدەتر د سەردا بچیت [د دەرهەقێ تەدا وێ بێژیت یا نەلائیق و یا نەئێتە گۆتن، یان ژی مە هند بئێشینیت ژ هەمییێ ببەتە دەرێ].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأۡتِيَاهُ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَا تُعَذِّبۡهُمۡۖ قَدۡ جِئۡنَٰكَ بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكَۖ وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىٰ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلۡهُدَىٰٓ
47. ڤێجا هوین هەردو هەڕنە دەڤ و بێژنێ: ب ڕاستی ئەم هنارتییێت خودایێ تەینە، ئسرائیلییان د گەل مە بهنێرە [ژ وان ڤەبە، و ژ بن ئێخسیری و كۆلەتییێ دەربێخە] ئێدی وان ئیزا نەدە، و ب سویند مە نیشان و موعجیزەیێت ئاشكەرا ژ دەڤ خودایێ تە بۆ تە ئینایینە [كو بۆ مە ببنە نیشان و شاهد كو ئەم ڕاست پێغەمبەرێت خودێینە]، و سلامەتی ژ ئیزایا خودێ، بۆ وییە یێ ڕێكا ڕاست گرتی و باوەری ب خودێ ئینایی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَٰمُوسَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَسَلَكَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّن نَّبَاتٖ شَتَّىٰ
53. ئەوێ ئەرد بۆ هەوە خۆشكری و دەشتكری [و بەرهەڤكری بۆ ژیانا هەوە]، و ڕێك بۆ هەوە ئێخستینە تێدا، و باران ژ ئەسمانی (ژ ئەوران) بۆ هەوە باراندین، ڤێجا مە هەمی ڕەنگ و جوینێت گل و گیایی و شینكاتی، ئەوێت نەوەكی ئێك و ژێك جودا [د فایدەیێ خۆدا و د ڕەنگێ خۆدا و د تاما خۆدا و د بێنا خۆدا] پێ دەرئێخستن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كُلُواْ وَٱرۡعَوۡاْ أَنۡعَٰمَكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ أَجِئۡتَنَا لِتُخۡرِجَنَا مِنۡ أَرۡضِنَا بِسِحۡرِكَ يَٰمُوسَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَنَأۡتِيَنَّكَ بِسِحۡرٖ مِّثۡلِهِۦ فَٱجۡعَلۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكَ مَوۡعِدٗا لَّا نُخۡلِفُهُۥ نَحۡنُ وَلَآ أَنتَ مَكَانٗا سُوٗى
58. ڤێجا [ژ بەر هندێ] ئەم ژی دێ ب سێرەبەندییەكا وەكی یا تە ئێینە تە، ڤێجا ژڤانەكی بۆ مە و خۆ بدانە ل جهەكێ دەشت، كەس ژ مە پشتا خۆ نەدەتە ڤی ژڤانی، نە ئەم، نە تو.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ وَيۡلَكُمۡ لَا تَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا فَيُسۡحِتَكُم بِعَذَابٖۖ وَقَدۡ خَابَ مَنِ ٱفۡتَرَىٰ
61. مووسایی گۆتە وان، وەی ئیزا و نەخۆشی بۆ هەوە بیت، درەوان ب ناڤێ خودێ نەكەن [نەبێژن موعجیزەیێت وی سحرن]، ئەگەر دێ هەوە ب ئیزایەكێ بنبڕكەت، و ب ڕاستی ئەو خوسارەت بوو، ئەوێ درەوان ب ناڤێ خودێ بكەت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَوۡجَسَ فِي نَفۡسِهِۦ خِيفَةٗ مُّوسَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡنَا لَا تَخَفۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡأَعۡلَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَلۡقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلۡقَفۡ مَا صَنَعُوٓاْۖ إِنَّمَا صَنَعُواْ كَيۡدُ سَٰحِرٖۖ وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّاحِرُ حَيۡثُ أَتَىٰ
69. و ئەو تشتێ د دەستێ تە یێ ڕاستێدا باڤێژە [كو دارێ تەیە]، دێ وەریس و دارێت وان داعویریت، و سێرەبەندییا وان دێ پویچ كەت، ب ڕاستی ئەڤا وان كری فندوفێلا سێرەبەندانە [و نەڕاستییە]، و سێرەبەند سەرفەراز نابن ل هەر جهەكێ هەبن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَۖ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ فِي جُذُوعِ ٱلنَّخۡلِ وَلَتَعۡلَمُنَّ أَيُّنَآ أَشَدُّ عَذَابٗا وَأَبۡقَىٰ
71. [فیرعەونی] گۆت: ئەرێ هەوە باوەری پێ ئینا بەری ئەز دەستویرییا هەوە بدەم؟ ب ڕاستی ئەو مەزنێ (مامۆستایێ) هەوەیە یێ سێرەبەندی نیشا هەوە دایی [فیرعەونی ب ڤێ ئاخڤتنێ ڤیا ل بەر خەلكی بەرزەكەت، و وەسا دیاركەت كو ئەڤا مووسایی ژی كری هەر سحرە، و وی دزانی وان چو تشت ل دەڤ مووسایی وەرنەگرتییە، و مووسا ب خۆ ژی نە مەزن و سەیدایێ وانە]، ڤێجا ب سویند ئەز دێ دەست و پیێت هەوە چەپ و ڕاست ژێڤەكەم، پاشی ئەز دێ هەوە هەمییان ب قورمێت دارقەسپانڤە هەلاویسم [هەتا دمرن]، و هنگی هوین دێ زانن كا ئیزایا كێ ژ مە [یا من یان یا خودایێ مووسایی] دژوارتر و ب دۆمترە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ لَن نُّؤۡثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلَّذِي فَطَرَنَاۖ فَٱقۡضِ مَآ أَنتَ قَاضٍۖ إِنَّمَا تَقۡضِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَآ
72. گۆتن: قەد ئەم تە ب سەر وان نیشان و بەلگەیێت ئاشكەرا ئەوێت بۆ مە هاتین، و وی خودایێ ئەم چێكرین نائێخین و هەلنابژێرین، ڤێجا تو چ دكەی بكە [و بزانە] بەس تو دشێی د ڤێ دنیایێدا تشتەكی بكەی [تشتێ تە دڤێت تو بكەی بەس یێ ڤێ دنیایێیە، و پشتی ڤێ ئەم دێ چینە دەڤ خودایێ خۆ، و تە چو دەستهەلات ل سەر مە نابیت].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغۡفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكۡرَهۡتَنَا عَلَيۡهِ مِنَ ٱلسِّحۡرِۗ وَٱللَّهُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ
73. ب ڕاستی مە باوەری ب خودایێ خۆ ئینا، دا ل گونەهێت مە [خەلەتییێت مە]، و گونەها سێرەبەندییێ ئەوا تە ب خورتی ب مە دایییە كرن ببۆریت و ژێ ببەت، و خەلاتێ خودێ چێترە، و جزایێ وی دژوارتر و ب دۆمترە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ
76. [ئەو پێك و پایە] بەحەشتێت ئاكنجیبوونێنە، ڕویبار د بنڕا دئێن و دچن، و ئەو [خودانێت پێك و پایەیان] هەروهەر دێ تێدا بن، و ئەڤە خەلاتێ وییە ئەوێ خۆ ژ گونەهان پاقژ دكەت و خۆ ژێ دویر دئێخیت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِي فَٱضۡرِبۡ لَهُمۡ طَرِيقٗا فِي ٱلۡبَحۡرِ يَبَسٗا لَّا تَخَٰفُ دَرَكٗا وَلَا تَخۡشَىٰ
77. ب سویند مە وەحی بۆ مووسایی هنارت: ب شەڤ بەندەیێت مە [ئسرائیلییان] ژ [مسرێ] دەربێخە، و ڕێكەكا زوها ژ دەریایی بۆ وان بگرە [ئانكو دارێ خۆ ل دەریایێ بدە، دا ڕێكەكا زوها بۆ وان ڤەبیت و تێڕا بچن]، نە هوین بترسن [فیرعەون و قولپا وی] بگەهنە هەوە، و نە هوین ژ خەندقاندنێ بترسن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَضَلَّ فِرۡعَوۡنُ قَوۡمَهُۥ وَمَا هَدَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ قَدۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ عَدُوِّكُمۡ وَوَٰعَدۡنَٰكُمۡ جَانِبَ ٱلطُّورِ ٱلۡأَيۡمَنَ وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰ
80. گەلی ئسرائیلییان، ب ڕاستی مە هوین ژ دژمنێ هەوە رزگار كرن، و مە ژڤان ل ڕەخێ ڕاستێ یێ چیایێ (طور)، دا هەوە [كو خودێ تەوراتێ بدەتە هەوە پشتی مووسا حەفتێ ژ ئسرائیلییان بۆ وی ژڤانی هەلدبژێریت]، و مە گەزۆ و سویسك [بالەفرەكە] بۆ هەوە ئینانە خوارێ.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَلَا تَطۡغَوۡاْ فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبِيۖ وَمَن يَحۡلِلۡ عَلَيۡهِ غَضَبِي فَقَدۡ هَوَىٰ
81. ڤێجا ژ حەلالێ پاك و پاقژێ مە ب ڕزقێ هەوە كری بخۆن، و پێ د سەردا نەچن، دا كەربا من هەوە نەگریت، و هەر كەسێ كەربا من ژێ گرت، [ئەو] كەڤتە د ئاگریدا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَمَآ أَعۡجَلَكَ عَن قَوۡمِكَ يَٰمُوسَىٰ
83. [پشتی ئسرائیلی ل دەشتا سینایێ ئاكنجیبوویین، مووسایی هاروون هێلا د ناڤ واندا، و چۆ چیایێ (طور) د گەل حەفتێ زەلامێت ژێگرتی، ل دویڤ ژڤانا خودێ دایی یێ كو تەوراتێ بدەتێ، و مووسا هند یێ ب لەز بوو هەر حەفتێ هێلانە ل پشت خۆ، و د بەری وانڕا كر، و گۆتە وان: د دویڤ منڕا وەرن]، هەی مووسا [ئەو] چ بوو تو ل ملەتی ب لەز ئێخستی [كو تو وان بهێلی و د بەری وانڕا بكەی].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ هُمۡ أُوْلَآءِ عَلَىٰٓ أَثَرِي وَعَجِلۡتُ إِلَيۡكَ رَبِّ لِتَرۡضَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ فَإِنَّا قَدۡ فَتَنَّا قَوۡمَكَ مِنۢ بَعۡدِكَ وَأَضَلَّهُمُ ٱلسَّامِرِيُّ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَرَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَمۡ يَعِدۡكُمۡ رَبُّكُمۡ وَعۡدًا حَسَنًاۚ أَفَطَالَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡعَهۡدُ أَمۡ أَرَدتُّمۡ أَن يَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُم مَّوۡعِدِي
86. ئینا مووسا زێدە كەربگرتی و خەمگین زڤڕی ناڤ ملەتێ خۆ، و گۆت: ملەتێ من، ما خودایێ هەوە پەیمانەكا قەنج نەدابوو هەوە [كو تەوراتێ بدەتە هەوە] ئەرێ ما وەختێ وێ [پەیمانێ] هند ل هەوە درێژ بووبوو؟ [هوین ب ڤی كاری ڕاببن] یان ژی هەوە دڤیا ب ڤێ كریارێ كەربەك ژ خودایێ هەوە [ئیزایەك] هەوە بگریت، ڤێجا هەوە ئەو پەیمانا دایییە من [كو ل سەر ڤی دینی بمینن و چو خەلەتییان نەكەن، هەتا ئەز دزڤڕمەڤە] شكاند و ب جهـ نەئینا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ مَآ أَخۡلَفۡنَا مَوۡعِدَكَ بِمَلۡكِنَا وَلَٰكِنَّا حُمِّلۡنَآ أَوۡزَارٗا مِّن زِينَةِ ٱلۡقَوۡمِ فَقَذَفۡنَٰهَا فَكَذَٰلِكَ أَلۡقَى ٱلسَّامِرِيُّ
87. گۆتن: ب ڕاستی مە نە ب كەیفا خۆ پەیمانا تە شكاندییە، بەلێ هندەك زێر و زینەتێت فیرعەونی ل دەڤ مە بوون، مە هاڤێتن [مە هاڤێتنە د ناڤ ئاگریدا دا ژ گونەهێ ڕزگار ببین]، و هەروەسا سامری ژی كا چ د گەل بوو هاڤێت [و قالبێ گۆلكەكی د ئاخێدا چێكر، و ئاگر تێدا هەلكر، و ئەو زێر هاڤێتە تێدا، هۆسا گۆلكەك ژ زێری چێكر].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَخۡرَجَ لَهُمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٞ فَقَالُواْ هَٰذَآ إِلَٰهُكُمۡ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
88. ڤێجا [سامری] بۆ وان [پەیكەرەكێ] لەشێ گۆلكەكێ بێ گیان چێكر، دەنگێ چێلێ هەبوو، ئینا گۆتن: ئەڤەیە خودایێ هەوە و خودایێ مووسایی، وی (مووسایی) یێ ژ بیركری [كو خودایێ وی ئەڤەیە ل ڤێرێ، و یێ چۆیە چیایێ (طور) لێ دگەڕیت].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَلَا يَرَوۡنَ أَلَّا يَرۡجِعُ إِلَيۡهِمۡ قَوۡلٗا وَلَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ قَالَ لَهُمۡ هَٰرُونُ مِن قَبۡلُ يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِۦۖ وَإِنَّ رَبَّكُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَٱتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوٓاْ أَمۡرِي
90. و ب سویند بەری مووسا بزڤڕیتەڤە، هاروونی ب خۆ ژی گۆتە وان: ملەتێ من، ب ڕاستی هوین ب ڤی گۆلكی یێت هاتینە جەڕباندن و یێ بۆ هەوە بوویە فتنە، و ب ڕاستی خودایێ هەوە، خودایێ دلۆڤانە، ڤێجا ل دویڤ من وەرن و گوهێ خۆ بدەنە من.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ لَن نَّبۡرَحَ عَلَيۡهِ عَٰكِفِينَ حَتَّىٰ يَرۡجِعَ إِلَيۡنَا مُوسَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ يَبۡنَؤُمَّ لَا تَأۡخُذۡ بِلِحۡيَتِي وَلَا بِرَأۡسِيٓۖ إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقۡتَ بَيۡنَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَمۡ تَرۡقُبۡ قَوۡلِي
94. [هاروونی] گۆت: هەی كوڕێ دەیكا من، سەر و ڕهێت من نەكێشە، ئەز دترسیام [ئەگەر من خورتییەك ل وان كربایە، و ژ كریارا وان كری دابانە پاش، نەیارەتی د ناڤبەرا واندا چێ ببایە، و ب ناڤ ئێك كەڤتبانە و]، تو بێژی تە ئسرائیلی ژێكڤەكرن، و تە خۆ ل هیڤییا من نەگرت [ژ بەر هندێ من هێلان هەتا تو بزڤڕی].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ فَمَا خَطۡبُكَ يَٰسَٰمِرِيُّ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ بَصُرۡتُ بِمَا لَمۡ يَبۡصُرُواْ بِهِۦ فَقَبَضۡتُ قَبۡضَةٗ مِّنۡ أَثَرِ ٱلرَّسُولِ فَنَبَذۡتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتۡ لِي نَفۡسِي
96. [سامری] گۆت: من ئەو دیت یا وان نەدیتی [من دیت وەختێ جبرائیل هاتییە دەڤ تە و چۆیی]، ڤێجا من مستەكا ئاخێ ژ شوین پێ هەسپێ جبرائیلی ڕاكر، و هاڤێتە د ناڤ ئاگریدا [دگەل وی زێر و زینەتی]، و هۆسا نەفسا من ئەڤ كارە بۆ من خەملاند و جوان كر.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ فَٱذۡهَبۡ فَإِنَّ لَكَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَۖ وَإِنَّ لَكَ مَوۡعِدٗا لَّن تُخۡلَفَهُۥۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰٓ إِلَٰهِكَ ٱلَّذِي ظَلۡتَ عَلَيۡهِ عَاكِفٗاۖ لَّنُحَرِّقَنَّهُۥ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُۥ فِي ٱلۡيَمِّ نَسۡفًا
97. [مووسایی] گۆت: هەڕە ژ ناڤ مە دەركەڤە، و جزایێ تە د ڤێ دنیایێدا [هندی تو تێدا بژی] ئەوە، نە تو دەستێ خۆ بكەیە كەسێ، و نە كەس دەستێ خۆ بكەتە تە [ئانكو نە تو بشێی تێكەلییا كەسێ بكەی، و نە كەس بشێت تێكەلییا تە بكەت]، و تە ژڤانەكێ هەی ڕۆژا قیامەتێ تو ژێ ناهێیە ڤەگرتن. و بەرێ خۆ بدە پەرستییێ خۆ ئەوێ تو مایییە ل سەر پەرستنا وی، ب سویند ئەم دێ سۆژین، پاشی خۆلییا وی دێ بەلاڤكەین، و هاڤێژینە د دەریایێدا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كَذَٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ مَا قَدۡ سَبَقَۚ وَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ مِن لَّدُنَّا ذِكۡرٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
خَٰلِدِينَ فِيهِۖ وَسَآءَ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ حِمۡلٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ وَنَحۡشُرُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ زُرۡقٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَيَذَرُهَا قَاعٗا صَفۡصَفٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجٗا وَلَآ أَمۡتٗا
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَوۡمَئِذٖ يَتَّبِعُونَ ٱلدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُۥۖ وَخَشَعَتِ ٱلۡأَصۡوَاتُ لِلرَّحۡمَٰنِ فَلَا تَسۡمَعُ إِلَّا هَمۡسٗا
108. وێ ڕۆژێ [كو ڕۆژا قیامەتێیە] هەمی دێ ل دویڤ گازییا خودێ چن [بۆ مەیدانا حەشرێ]، و ب پشت گوهڤە هاڤێتن بۆ [گازییێ] نینە [كو ل دویڤ گازییێ نەچن و چەپان ل خۆ بدەن]، و هەمی دەنگ بۆ خودایێ دلۆڤان كەڕبوون، وێ ڕۆژێ ژ پستەپستێ پێڤەتر تو نابهیسی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَا يَخَافُ ظُلۡمٗا وَلَا هَضۡمٗا
112. و هەر كەسێ كار و كریارێت چاك بكەت، و ئەو ب خۆ ژی یێ خودان باوەر بیت، ڤێجا ئەو، نە ژ ستەمەكێ دترسیت نە ژی ژ كێمكرنەكێ [ئانكو نە دترسیت گونەهێت وی بێنە زێدەكرن، و نە ژی دترسیت خێرێت وی بێنە كێمكرن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا وَصَرَّفۡنَا فِيهِ مِنَ ٱلۡوَعِيدِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ أَوۡ يُحۡدِثُ لَهُمۡ ذِكۡرٗا
113. [كا مە چاوا كتێب بەری تە ب زمانێ وان ملەتان هنارتینە، ئەوێت پێغەمبەر مە بۆ هنارتین]، و هۆسا ئەڤ قورئانە ژی مە بۆ تە ب زمانێ عەرەبی هنارتییە، و مە د ڤێ قورئانێدا ب گەلە ڕەنگان نیشان و گەف [ب ئیزادانێ] بۆ وان ئینایینە، دا خۆ [ژ گونەهێ و گاورییێ] بپارێزن، یان ژی دا پێڤەچۆنەكێ بۆ وان چێكەت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۗ وَلَا تَعۡجَلۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مِن قَبۡلِ أَن يُقۡضَىٰٓ إِلَيۡكَ وَحۡيُهُۥۖ وَقُل رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا
114. ڤێجا خودایێ ڕاست و خوندكار [یێ هەمی خوندكار هەوجەی وی]، یێ [ژ وێ شرك و سالۆخەتێ موشرك ددەنێ] بلند و پاقژە، و لەزێ ل [خواندنا] قورئانێ نەكە، هەتا وەحییا خودێ بۆ تە ب دویماهیك نەئێت، و بێژە: خودێوۆ زانینا من زێدە بكە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعۡرَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنَّكَ لَا تَظۡمَؤُاْ فِيهَا وَلَا تَضۡحَىٰ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَكَلَا مِنۡهَا فَبَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۚ وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ
121. [ڤێجا ب فندوفێلێ خاپاندن و د بەر خەلەتییێڕا كرن] وان ژ وێ دارێ خوار [ئەو دارا خودێ نەهییا وان ژێ كری، ڤێجا وەختێ خوارین] شەرمگەها وان (عەورەتا وان) بۆ وان دیاربوو، و دەست هاڤێتنێ بەلگێت بەحەشتێ ژێڤەكرن و دانانە سەر، و ئادەمی نەگوهدارییا خودایێ خۆ كر، ڤێجا نەگەهشتە ئارمانجا خۆ [یان ژی ژیانا وی نەخۆش بوو، ب هاتنەخوارا وی بۆ دنیایێ].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ٱهۡبِطَا مِنۡهَا جَمِيعَۢاۖ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ فَإِمَّا يَأۡتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدٗى فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشۡقَىٰ
123. [خودێ] گۆت: هوین هەردو ژ بەحەشتێ داكەڤن [بۆ سەر ئەردی] هندەك ژ هەوە ل هندەكان نەیار و دژمن، و هەر گاڤا ڕاستەڕێكرنەك ژ بەرێ منڤە بۆ هەوە هات [كو كتێبا خودێیە یان هنارتنا پێغەمبەرەكییە]، ڤێجا هەر كەسێ ڕێكا ڕاستەڕێكرنا من بگریت، نە بەرزە دبیت و نە بەرهنگاری نەخۆشییێ دبیت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِي فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةٗ ضَنكٗا وَنَحۡشُرُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَعۡمَىٰ
124. و هەر كەسێ ڕوییێ خۆ ژ من و كتێبا من [كو قورئانە] وەرگێڕیت [و باوەرییێ پێ نەئینیت]، ب ڕاستی د ڤێ دنیایێدا بارا وی ژیانەكا تەنگ و تارییە، و ڕۆژا قیامەتێ ئەم دێ وی كۆرە كۆمكەین.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَلَمۡ يَهۡدِ لَهُمۡ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ يَمۡشُونَ فِي مَسَٰكِنِهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
128. ئەرێ ما ئەو د بێ ئاگەهـ بوون، و خودێ بۆ وان دیارنەكربوو كا مە چەند [ملەت] بەری وان د هیلاك بربوون؟ و ئەو د ناڤ كاڤلەخانییێت وانڕا دچن [و ب چاڤێ خۆ وان كاڤلەخانییان دبینن]، ب ڕاستی ئەڤە [شوینوارێت ملەتێت د هیلاكچۆیی] ئایەت و نیشانن، بۆ مرۆڤێت خودان ئەقل.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ غُرُوبِهَاۖ وَمِنۡ ءَانَآيِٕ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡ وَأَطۡرَافَ ٱلنَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرۡضَىٰ
130. ڤێجا سەبرا خۆ ل سەر ئەوا ئەو دبێژن بكێشە، و بەری ڕۆژهەلاتنێ [نڤێژا سپێدێ] و بەری ڕۆژئاڤابوونێ [نڤێژا ئێڤاری]، و هندەك ژ وەختێت شەڤێ [نڤێژا عەیشا]، و سەروبنێت ڕۆژێ [نڤێژا مەغرەب و نیڤرۆ]، خودێ پاك و پاقژ بكە، و حەمدا وی بكە، دا بگەهییە وێ یا پێ ڕازی ببی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ زَهۡرَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا لِنَفۡتِنَهُمۡ فِيهِۚ وَرِزۡقُ رَبِّكَ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ
131. و تو چاڤێت خۆ نەبە وان خۆشییان، ژ خەمل و جوانییا دنیایێ، ئەڤێت مە دایینە هندەك گاوران، دا وان پێ بجەڕبینین، و ڕزقێ خودایێ تە [كا چەند ژ دنیایێ دایییە تە، و ئەو خەلاتێ ئاخرەتێ ئەوێ دێ دەتە تە كو بەحەشتە] چێتر و دۆمدرێژترە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ لَا نَسۡـَٔلُكَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَىٰ
132. و فەرمانا مالا خۆ [ملەتێ خۆ] ب نڤێژێ بكە، و تو ژی ل سەر یێ بەردەوام بە، ئەم چو ڕزقی ژ تە ناخوازین [كو تو ڕزقێ خۆ یان یێ مالا خۆ بدەی]، ئەم یێ ڕزقێ تە ددەین، و دویماهیكا ب خێر یا پارێزكارانە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوۡ أَنَّآ أَهۡلَكۡنَٰهُم بِعَذَابٖ مِّن قَبۡلِهِۦ لَقَالُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ مِن قَبۡلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخۡزَىٰ
134. و ئەگەر مە ئەو، بەری هاتنا پێغەمبەری و ئینانەخوارا قورئانێ، ب ئیزایەكێ د هیلاك بربانە، دا بێژن خودێوۆ بلا تە پێغەمبەرەك بۆ مە هنارتبایە، دا ئەم ل دویڤ ئایەت و نیشانێت تە چۆبایینە، بەری ئەم [ب ئیزایا دنیایێ] بێینە ڕسواكرن، و [ب ئیزایا ئاخرەتێ] بێینە شەرمزاركرن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ كُلّٞ مُّتَرَبِّصٞ فَتَرَبَّصُواْۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ أَصۡحَٰبُ ٱلصِّرَٰطِ ٱلسَّوِيِّ وَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
135. [هەی موحەممەد] بێژە: ئەم هەمی [ئەم و هوین] دچاڤەڕێینە [كا دویماهییا مە و هەوە دێ بیتە چ؟] ڤێجا هوین خۆ بگرن و بەرێ خۆ بدەنێ، دێ زانن كانێ كینە خودانێت ڕێكا ڕاست و یێت ڕاستەڕێ.. [كا ئەمین یان هوینن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە تاھا
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الكردية الكرمانجية - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.