Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Kurmanji Translation * - Translations’ Index
Tā-ha
إِلَّا تَذۡكِرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
تَنزِيلٗا مِّمَّنۡ خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ وَٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلۡعُلَى
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَمَا تَحۡتَ ٱلثَّرَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ رَءَا نَارٗا فَقَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِقَبَسٍ أَوۡ أَجِدُ عَلَى ٱلنَّارِ هُدٗى
10. دەمێ ئاگرەك [ژ دویرڤە] دیتی، ئینا گۆتە مالا خۆ: ل ڤێرێ بن، ب ڕاستی ئاگرەك ب بەرچاڤێ من كەڤت [ئەز دێ چم بەرێ خۆ دەمێ] بەلكی ئەز بۆ هەوە بزۆتكەكی ژێ بینم، یان ئەز ڕێناسەكی ل دەڤ ئاگری ببینم [رێكێ نیشا مە بدەت ].
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ يَٰمُوسَىٰٓ
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنِّيٓ أَنَا۠ رَبُّكَ فَٱخۡلَعۡ نَعۡلَيۡكَ إِنَّكَ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوٗى
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنَا ٱخۡتَرۡتُكَ فَٱسۡتَمِعۡ لِمَا يُوحَىٰٓ
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّنِيٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدۡنِي وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ
14. ب ڕاستی ئەزم خودێ [ئانكو ئەڤێ گازی تە دكەت، ئەوە خودێ]، و چو پەرستی ژ بلی من هێژایی پەرستنێ نینن، ڤێجا من ب تنێ بپەرێسە و نڤێژێ بكە، دا ئەز ل بیرا تە بم [یان ژی ل وەختێ بیرئینانا من (كو نڤێژە) نڤێژێ بكە].
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنۡهَا مَن لَّا يُؤۡمِنُ بِهَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ فَتَرۡدَىٰ
16. ڤێجا بلا ئەوێت باوەرییێ پێ [ب هاتنا ڕۆژا قیامەتێ] نەئینن، و ب دویڤ دلخوازییا خۆ كەڤتین، بەرێ تە ژێ وەرنەگێڕن [و تە ژ باوەریئینان و خۆكاركرنێ بۆ وێ ڕۆژێ سارنەكەن]، ئەگەر تو ژی دێ د هیلاك چی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَلۡقِهَا يَٰمُوسَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَلۡقَىٰهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٞ تَسۡعَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ خُذۡهَا وَلَا تَخَفۡۖ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا ٱلۡأُولَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَسِّرۡ لِيٓ أَمۡرِي
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱحۡلُلۡ عُقۡدَةٗ مِّن لِّسَانِي
Arabic explanations of the Qur’an:
يَفۡقَهُواْ قَوۡلِي
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱجۡعَل لِّي وَزِيرٗا مِّنۡ أَهۡلِي
Arabic explanations of the Qur’an:
هَٰرُونَ أَخِي
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱشۡدُدۡ بِهِۦٓ أَزۡرِي
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَشۡرِكۡهُ فِيٓ أَمۡرِي
Arabic explanations of the Qur’an:
كَيۡ نُسَبِّحَكَ كَثِيرٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنَذۡكُرَكَ كَثِيرًا
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ قَدۡ أُوتِيتَ سُؤۡلَكَ يَٰمُوسَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّكَ مَا يُوحَىٰٓ
Arabic explanations of the Qur’an:
أَنِ ٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلتَّابُوتِ فَٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ فَلۡيُلۡقِهِ ٱلۡيَمُّ بِٱلسَّاحِلِ يَأۡخُذۡهُ عَدُوّٞ لِّي وَعَدُوّٞ لَّهُۥۚ وَأَلۡقَيۡتُ عَلَيۡكَ مَحَبَّةٗ مِّنِّي وَلِتُصۡنَعَ عَلَىٰ عَيۡنِيٓ
39. [ئەو ئیلهام ژی ئەڤە بوو] كو ئەوی [كوڕكێ خۆ، مووسایی] بكە د سندۆقەكێدا، و باڤێژە د ڕویبارێ نیلیدا، دا ئاڤ وی بدەتە ڕەخەكی، ئێك دێ وی بەت دژمنێ منە ژی و دژمنێ وییە ژی، و من ژ دەڤ خۆ تو خۆشتڤی كربووی، دا د بن چاڤدێرییا منڤە بێیە خودانكرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ تَمۡشِيٓ أُخۡتُكَ فَتَقُولُ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ مَن يَكۡفُلُهُۥۖ فَرَجَعۡنَٰكَ إِلَىٰٓ أُمِّكَ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَۚ وَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا فَنَجَّيۡنَٰكَ مِنَ ٱلۡغَمِّ وَفَتَنَّٰكَ فُتُونٗاۚ فَلَبِثۡتَ سِنِينَ فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ ثُمَّ جِئۡتَ عَلَىٰ قَدَرٖ يَٰمُوسَىٰ
40. وەختێ خویشكا تە ل دویڤ تە دهات، و دگۆتە مالا فیرعەونی [وەختێ بۆ تە ل دایینەكێ دگەڕیان، پشتی تە شیرێ كەسێ نەخواری] ئەرێ ئەز وێ مالێ نیشا هەوە بدەم یا خودانی و سەرەگوهییێ ژێ بكەت [ئەوان گۆتە خویشكا تە: بەلێ، خویشكا تە ژی دەیكا تە نیشا وان دا]، ڤێجا جارەكا دی مە تو زڤڕاندییە دەڤ دەیكا تە، دا چاڤێت وێ ب تە ڕۆن ببن، و دا ب خەم نەكەڤیت [و پشتی تو مەزن بووی] وەختێ تە ئێك [ب خەلەتیڤە] كوشتی، ڤێجا مە تو ژ خەما وێ كوشتنێ ڕزگاركری، و مە تو ب بەر گەلەك بەلا و ئاتافان ئێخستی، بەلێ هەرگاڤ مە تو قورتال دكری. و چەند سالەكان تو مایییە د ناڤ خەلكێ مەدیەنێدا [باژێرێ شوعەیبی]، پاشی ل دویڤ وەختێ مە دانایی [كو ئەز دێ تێدا د گەل تە ئاخڤم و دێ تە كەمە پێغەمبەر] تو هاتی هەی مووسا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱصۡطَنَعۡتُكَ لِنَفۡسِي
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱذۡهَبَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَا رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفۡرُطَ عَلَيۡنَآ أَوۡ أَن يَطۡغَىٰ
45. [مووسا و هاروونی] گۆتن: خودێوۆ ئەم دترسین [دەرفەتێ نەدەتە مە ئەم د گەل باخڤین] لەزێ ل ئیزادانا مە بكەت، یان زێدەتر د سەردا بچیت [د دەرهەقێ تەدا وێ بێژیت یا نەلائیق و یا نەئێتە گۆتن، یان ژی مە هند بئێشینیت ژ هەمییێ ببەتە دەرێ].
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأۡتِيَاهُ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَا تُعَذِّبۡهُمۡۖ قَدۡ جِئۡنَٰكَ بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكَۖ وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىٰ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلۡهُدَىٰٓ
47. ڤێجا هوین هەردو هەڕنە دەڤ و بێژنێ: ب ڕاستی ئەم هنارتییێت خودایێ تەینە، ئسرائیلییان د گەل مە بهنێرە [ژ وان ڤەبە، و ژ بن ئێخسیری و كۆلەتییێ دەربێخە] ئێدی وان ئیزا نەدە، و ب سویند مە نیشان و موعجیزەیێت ئاشكەرا ژ دەڤ خودایێ تە بۆ تە ئینایینە [كو بۆ مە ببنە نیشان و شاهد كو ئەم ڕاست پێغەمبەرێت خودێینە]، و سلامەتی ژ ئیزایا خودێ، بۆ وییە یێ ڕێكا ڕاست گرتی و باوەری ب خودێ ئینایی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَٰمُوسَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَسَلَكَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّن نَّبَاتٖ شَتَّىٰ
53. ئەوێ ئەرد بۆ هەوە خۆشكری و دەشتكری [و بەرهەڤكری بۆ ژیانا هەوە]، و ڕێك بۆ هەوە ئێخستینە تێدا، و باران ژ ئەسمانی (ژ ئەوران) بۆ هەوە باراندین، ڤێجا مە هەمی ڕەنگ و جوینێت گل و گیایی و شینكاتی، ئەوێت نەوەكی ئێك و ژێك جودا [د فایدەیێ خۆدا و د ڕەنگێ خۆدا و د تاما خۆدا و د بێنا خۆدا] پێ دەرئێخستن.
Arabic explanations of the Qur’an:
كُلُواْ وَٱرۡعَوۡاْ أَنۡعَٰمَكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَجِئۡتَنَا لِتُخۡرِجَنَا مِنۡ أَرۡضِنَا بِسِحۡرِكَ يَٰمُوسَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَنَأۡتِيَنَّكَ بِسِحۡرٖ مِّثۡلِهِۦ فَٱجۡعَلۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكَ مَوۡعِدٗا لَّا نُخۡلِفُهُۥ نَحۡنُ وَلَآ أَنتَ مَكَانٗا سُوٗى
58. ڤێجا [ژ بەر هندێ] ئەم ژی دێ ب سێرەبەندییەكا وەكی یا تە ئێینە تە، ڤێجا ژڤانەكی بۆ مە و خۆ بدانە ل جهەكێ دەشت، كەس ژ مە پشتا خۆ نەدەتە ڤی ژڤانی، نە ئەم، نە تو.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ وَيۡلَكُمۡ لَا تَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا فَيُسۡحِتَكُم بِعَذَابٖۖ وَقَدۡ خَابَ مَنِ ٱفۡتَرَىٰ
61. مووسایی گۆتە وان، وەی ئیزا و نەخۆشی بۆ هەوە بیت، درەوان ب ناڤێ خودێ نەكەن [نەبێژن موعجیزەیێت وی سحرن]، ئەگەر دێ هەوە ب ئیزایەكێ بنبڕكەت، و ب ڕاستی ئەو خوسارەت بوو، ئەوێ درەوان ب ناڤێ خودێ بكەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَوۡجَسَ فِي نَفۡسِهِۦ خِيفَةٗ مُّوسَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡنَا لَا تَخَفۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡأَعۡلَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَلۡقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلۡقَفۡ مَا صَنَعُوٓاْۖ إِنَّمَا صَنَعُواْ كَيۡدُ سَٰحِرٖۖ وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّاحِرُ حَيۡثُ أَتَىٰ
69. و ئەو تشتێ د دەستێ تە یێ ڕاستێدا باڤێژە [كو دارێ تەیە]، دێ وەریس و دارێت وان داعویریت، و سێرەبەندییا وان دێ پویچ كەت، ب ڕاستی ئەڤا وان كری فندوفێلا سێرەبەندانە [و نەڕاستییە]، و سێرەبەند سەرفەراز نابن ل هەر جهەكێ هەبن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَۖ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ فِي جُذُوعِ ٱلنَّخۡلِ وَلَتَعۡلَمُنَّ أَيُّنَآ أَشَدُّ عَذَابٗا وَأَبۡقَىٰ
71. [فیرعەونی] گۆت: ئەرێ هەوە باوەری پێ ئینا بەری ئەز دەستویرییا هەوە بدەم؟ ب ڕاستی ئەو مەزنێ (مامۆستایێ) هەوەیە یێ سێرەبەندی نیشا هەوە دایی [فیرعەونی ب ڤێ ئاخڤتنێ ڤیا ل بەر خەلكی بەرزەكەت، و وەسا دیاركەت كو ئەڤا مووسایی ژی كری هەر سحرە، و وی دزانی وان چو تشت ل دەڤ مووسایی وەرنەگرتییە، و مووسا ب خۆ ژی نە مەزن و سەیدایێ وانە]، ڤێجا ب سویند ئەز دێ دەست و پیێت هەوە چەپ و ڕاست ژێڤەكەم، پاشی ئەز دێ هەوە هەمییان ب قورمێت دارقەسپانڤە هەلاویسم [هەتا دمرن]، و هنگی هوین دێ زانن كا ئیزایا كێ ژ مە [یا من یان یا خودایێ مووسایی] دژوارتر و ب دۆمترە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ لَن نُّؤۡثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلَّذِي فَطَرَنَاۖ فَٱقۡضِ مَآ أَنتَ قَاضٍۖ إِنَّمَا تَقۡضِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَآ
72. گۆتن: قەد ئەم تە ب سەر وان نیشان و بەلگەیێت ئاشكەرا ئەوێت بۆ مە هاتین، و وی خودایێ ئەم چێكرین نائێخین و هەلنابژێرین، ڤێجا تو چ دكەی بكە [و بزانە] بەس تو دشێی د ڤێ دنیایێدا تشتەكی بكەی [تشتێ تە دڤێت تو بكەی بەس یێ ڤێ دنیایێیە، و پشتی ڤێ ئەم دێ چینە دەڤ خودایێ خۆ، و تە چو دەستهەلات ل سەر مە نابیت].
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغۡفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكۡرَهۡتَنَا عَلَيۡهِ مِنَ ٱلسِّحۡرِۗ وَٱللَّهُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ
73. ب ڕاستی مە باوەری ب خودایێ خۆ ئینا، دا ل گونەهێت مە [خەلەتییێت مە]، و گونەها سێرەبەندییێ ئەوا تە ب خورتی ب مە دایییە كرن ببۆریت و ژێ ببەت، و خەلاتێ خودێ چێترە، و جزایێ وی دژوارتر و ب دۆمترە.
Arabic explanations of the Qur’an:
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ
76. [ئەو پێك و پایە] بەحەشتێت ئاكنجیبوونێنە، ڕویبار د بنڕا دئێن و دچن، و ئەو [خودانێت پێك و پایەیان] هەروهەر دێ تێدا بن، و ئەڤە خەلاتێ وییە ئەوێ خۆ ژ گونەهان پاقژ دكەت و خۆ ژێ دویر دئێخیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِي فَٱضۡرِبۡ لَهُمۡ طَرِيقٗا فِي ٱلۡبَحۡرِ يَبَسٗا لَّا تَخَٰفُ دَرَكٗا وَلَا تَخۡشَىٰ
77. ب سویند مە وەحی بۆ مووسایی هنارت: ب شەڤ بەندەیێت مە [ئسرائیلییان] ژ [مسرێ] دەربێخە، و ڕێكەكا زوها ژ دەریایی بۆ وان بگرە [ئانكو دارێ خۆ ل دەریایێ بدە، دا ڕێكەكا زوها بۆ وان ڤەبیت و تێڕا بچن]، نە هوین بترسن [فیرعەون و قولپا وی] بگەهنە هەوە، و نە هوین ژ خەندقاندنێ بترسن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَضَلَّ فِرۡعَوۡنُ قَوۡمَهُۥ وَمَا هَدَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ قَدۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ عَدُوِّكُمۡ وَوَٰعَدۡنَٰكُمۡ جَانِبَ ٱلطُّورِ ٱلۡأَيۡمَنَ وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰ
80. گەلی ئسرائیلییان، ب ڕاستی مە هوین ژ دژمنێ هەوە رزگار كرن، و مە ژڤان ل ڕەخێ ڕاستێ یێ چیایێ (طور)، دا هەوە [كو خودێ تەوراتێ بدەتە هەوە پشتی مووسا حەفتێ ژ ئسرائیلییان بۆ وی ژڤانی هەلدبژێریت]، و مە گەزۆ و سویسك [بالەفرەكە] بۆ هەوە ئینانە خوارێ.
Arabic explanations of the Qur’an:
كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَلَا تَطۡغَوۡاْ فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبِيۖ وَمَن يَحۡلِلۡ عَلَيۡهِ غَضَبِي فَقَدۡ هَوَىٰ
81. ڤێجا ژ حەلالێ پاك و پاقژێ مە ب ڕزقێ هەوە كری بخۆن، و پێ د سەردا نەچن، دا كەربا من هەوە نەگریت، و هەر كەسێ كەربا من ژێ گرت، [ئەو] كەڤتە د ئاگریدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَمَآ أَعۡجَلَكَ عَن قَوۡمِكَ يَٰمُوسَىٰ
83. [پشتی ئسرائیلی ل دەشتا سینایێ ئاكنجیبوویین، مووسایی هاروون هێلا د ناڤ واندا، و چۆ چیایێ (طور) د گەل حەفتێ زەلامێت ژێگرتی، ل دویڤ ژڤانا خودێ دایی یێ كو تەوراتێ بدەتێ، و مووسا هند یێ ب لەز بوو هەر حەفتێ هێلانە ل پشت خۆ، و د بەری وانڕا كر، و گۆتە وان: د دویڤ منڕا وەرن]، هەی مووسا [ئەو] چ بوو تو ل ملەتی ب لەز ئێخستی [كو تو وان بهێلی و د بەری وانڕا بكەی].
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ هُمۡ أُوْلَآءِ عَلَىٰٓ أَثَرِي وَعَجِلۡتُ إِلَيۡكَ رَبِّ لِتَرۡضَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ فَإِنَّا قَدۡ فَتَنَّا قَوۡمَكَ مِنۢ بَعۡدِكَ وَأَضَلَّهُمُ ٱلسَّامِرِيُّ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَرَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَمۡ يَعِدۡكُمۡ رَبُّكُمۡ وَعۡدًا حَسَنًاۚ أَفَطَالَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡعَهۡدُ أَمۡ أَرَدتُّمۡ أَن يَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُم مَّوۡعِدِي
86. ئینا مووسا زێدە كەربگرتی و خەمگین زڤڕی ناڤ ملەتێ خۆ، و گۆت: ملەتێ من، ما خودایێ هەوە پەیمانەكا قەنج نەدابوو هەوە [كو تەوراتێ بدەتە هەوە] ئەرێ ما وەختێ وێ [پەیمانێ] هند ل هەوە درێژ بووبوو؟ [هوین ب ڤی كاری ڕاببن] یان ژی هەوە دڤیا ب ڤێ كریارێ كەربەك ژ خودایێ هەوە [ئیزایەك] هەوە بگریت، ڤێجا هەوە ئەو پەیمانا دایییە من [كو ل سەر ڤی دینی بمینن و چو خەلەتییان نەكەن، هەتا ئەز دزڤڕمەڤە] شكاند و ب جهـ نەئینا.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ مَآ أَخۡلَفۡنَا مَوۡعِدَكَ بِمَلۡكِنَا وَلَٰكِنَّا حُمِّلۡنَآ أَوۡزَارٗا مِّن زِينَةِ ٱلۡقَوۡمِ فَقَذَفۡنَٰهَا فَكَذَٰلِكَ أَلۡقَى ٱلسَّامِرِيُّ
87. گۆتن: ب ڕاستی مە نە ب كەیفا خۆ پەیمانا تە شكاندییە، بەلێ هندەك زێر و زینەتێت فیرعەونی ل دەڤ مە بوون، مە هاڤێتن [مە هاڤێتنە د ناڤ ئاگریدا دا ژ گونەهێ ڕزگار ببین]، و هەروەسا سامری ژی كا چ د گەل بوو هاڤێت [و قالبێ گۆلكەكی د ئاخێدا چێكر، و ئاگر تێدا هەلكر، و ئەو زێر هاڤێتە تێدا، هۆسا گۆلكەك ژ زێری چێكر].
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَخۡرَجَ لَهُمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٞ فَقَالُواْ هَٰذَآ إِلَٰهُكُمۡ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
88. ڤێجا [سامری] بۆ وان [پەیكەرەكێ] لەشێ گۆلكەكێ بێ گیان چێكر، دەنگێ چێلێ هەبوو، ئینا گۆتن: ئەڤەیە خودایێ هەوە و خودایێ مووسایی، وی (مووسایی) یێ ژ بیركری [كو خودایێ وی ئەڤەیە ل ڤێرێ، و یێ چۆیە چیایێ (طور) لێ دگەڕیت].
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَلَا يَرَوۡنَ أَلَّا يَرۡجِعُ إِلَيۡهِمۡ قَوۡلٗا وَلَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ قَالَ لَهُمۡ هَٰرُونُ مِن قَبۡلُ يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِۦۖ وَإِنَّ رَبَّكُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَٱتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوٓاْ أَمۡرِي
90. و ب سویند بەری مووسا بزڤڕیتەڤە، هاروونی ب خۆ ژی گۆتە وان: ملەتێ من، ب ڕاستی هوین ب ڤی گۆلكی یێت هاتینە جەڕباندن و یێ بۆ هەوە بوویە فتنە، و ب ڕاستی خودایێ هەوە، خودایێ دلۆڤانە، ڤێجا ل دویڤ من وەرن و گوهێ خۆ بدەنە من.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ لَن نَّبۡرَحَ عَلَيۡهِ عَٰكِفِينَ حَتَّىٰ يَرۡجِعَ إِلَيۡنَا مُوسَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ يَبۡنَؤُمَّ لَا تَأۡخُذۡ بِلِحۡيَتِي وَلَا بِرَأۡسِيٓۖ إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقۡتَ بَيۡنَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَمۡ تَرۡقُبۡ قَوۡلِي
94. [هاروونی] گۆت: هەی كوڕێ دەیكا من، سەر و ڕهێت من نەكێشە، ئەز دترسیام [ئەگەر من خورتییەك ل وان كربایە، و ژ كریارا وان كری دابانە پاش، نەیارەتی د ناڤبەرا واندا چێ ببایە، و ب ناڤ ئێك كەڤتبانە و]، تو بێژی تە ئسرائیلی ژێكڤەكرن، و تە خۆ ل هیڤییا من نەگرت [ژ بەر هندێ من هێلان هەتا تو بزڤڕی].
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ فَمَا خَطۡبُكَ يَٰسَٰمِرِيُّ
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ بَصُرۡتُ بِمَا لَمۡ يَبۡصُرُواْ بِهِۦ فَقَبَضۡتُ قَبۡضَةٗ مِّنۡ أَثَرِ ٱلرَّسُولِ فَنَبَذۡتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتۡ لِي نَفۡسِي
96. [سامری] گۆت: من ئەو دیت یا وان نەدیتی [من دیت وەختێ جبرائیل هاتییە دەڤ تە و چۆیی]، ڤێجا من مستەكا ئاخێ ژ شوین پێ هەسپێ جبرائیلی ڕاكر، و هاڤێتە د ناڤ ئاگریدا [دگەل وی زێر و زینەتی]، و هۆسا نەفسا من ئەڤ كارە بۆ من خەملاند و جوان كر.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ فَٱذۡهَبۡ فَإِنَّ لَكَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَۖ وَإِنَّ لَكَ مَوۡعِدٗا لَّن تُخۡلَفَهُۥۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰٓ إِلَٰهِكَ ٱلَّذِي ظَلۡتَ عَلَيۡهِ عَاكِفٗاۖ لَّنُحَرِّقَنَّهُۥ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُۥ فِي ٱلۡيَمِّ نَسۡفًا
97. [مووسایی] گۆت: هەڕە ژ ناڤ مە دەركەڤە، و جزایێ تە د ڤێ دنیایێدا [هندی تو تێدا بژی] ئەوە، نە تو دەستێ خۆ بكەیە كەسێ، و نە كەس دەستێ خۆ بكەتە تە [ئانكو نە تو بشێی تێكەلییا كەسێ بكەی، و نە كەس بشێت تێكەلییا تە بكەت]، و تە ژڤانەكێ هەی ڕۆژا قیامەتێ تو ژێ ناهێیە ڤەگرتن. و بەرێ خۆ بدە پەرستییێ خۆ ئەوێ تو مایییە ل سەر پەرستنا وی، ب سویند ئەم دێ سۆژین، پاشی خۆلییا وی دێ بەلاڤكەین، و هاڤێژینە د دەریایێدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
كَذَٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ مَا قَدۡ سَبَقَۚ وَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ مِن لَّدُنَّا ذِكۡرٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
خَٰلِدِينَ فِيهِۖ وَسَآءَ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ حِمۡلٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ وَنَحۡشُرُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ زُرۡقٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
فَيَذَرُهَا قَاعٗا صَفۡصَفٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجٗا وَلَآ أَمۡتٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
يَوۡمَئِذٖ يَتَّبِعُونَ ٱلدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُۥۖ وَخَشَعَتِ ٱلۡأَصۡوَاتُ لِلرَّحۡمَٰنِ فَلَا تَسۡمَعُ إِلَّا هَمۡسٗا
108. وێ ڕۆژێ [كو ڕۆژا قیامەتێیە] هەمی دێ ل دویڤ گازییا خودێ چن [بۆ مەیدانا حەشرێ]، و ب پشت گوهڤە هاڤێتن بۆ [گازییێ] نینە [كو ل دویڤ گازییێ نەچن و چەپان ل خۆ بدەن]، و هەمی دەنگ بۆ خودایێ دلۆڤان كەڕبوون، وێ ڕۆژێ ژ پستەپستێ پێڤەتر تو نابهیسی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَا يَخَافُ ظُلۡمٗا وَلَا هَضۡمٗا
112. و هەر كەسێ كار و كریارێت چاك بكەت، و ئەو ب خۆ ژی یێ خودان باوەر بیت، ڤێجا ئەو، نە ژ ستەمەكێ دترسیت نە ژی ژ كێمكرنەكێ [ئانكو نە دترسیت گونەهێت وی بێنە زێدەكرن، و نە ژی دترسیت خێرێت وی بێنە كێمكرن].
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا وَصَرَّفۡنَا فِيهِ مِنَ ٱلۡوَعِيدِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ أَوۡ يُحۡدِثُ لَهُمۡ ذِكۡرٗا
113. [كا مە چاوا كتێب بەری تە ب زمانێ وان ملەتان هنارتینە، ئەوێت پێغەمبەر مە بۆ هنارتین]، و هۆسا ئەڤ قورئانە ژی مە بۆ تە ب زمانێ عەرەبی هنارتییە، و مە د ڤێ قورئانێدا ب گەلە ڕەنگان نیشان و گەف [ب ئیزادانێ] بۆ وان ئینایینە، دا خۆ [ژ گونەهێ و گاورییێ] بپارێزن، یان ژی دا پێڤەچۆنەكێ بۆ وان چێكەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۗ وَلَا تَعۡجَلۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مِن قَبۡلِ أَن يُقۡضَىٰٓ إِلَيۡكَ وَحۡيُهُۥۖ وَقُل رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا
114. ڤێجا خودایێ ڕاست و خوندكار [یێ هەمی خوندكار هەوجەی وی]، یێ [ژ وێ شرك و سالۆخەتێ موشرك ددەنێ] بلند و پاقژە، و لەزێ ل [خواندنا] قورئانێ نەكە، هەتا وەحییا خودێ بۆ تە ب دویماهیك نەئێت، و بێژە: خودێوۆ زانینا من زێدە بكە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقُلۡنَا يَٰٓـَٔادَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوّٞ لَّكَ وَلِزَوۡجِكَ فَلَا يُخۡرِجَنَّكُمَا مِنَ ٱلۡجَنَّةِ فَتَشۡقَىٰٓ
117. ڤێجا مە گۆت: هەی ئادەم، ب ڕاستی ئەڤە دژمنێ تە و ژنا تەیە، ڤێجا [هشیار بن] هەوە ژ بەحەشتێ دەرنەئێخیت، ئەگەر دێ زەحمەت و وەستیانێ بینی [ب ژیانا خۆ یا دنیایێڤە].
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعۡرَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنَّكَ لَا تَظۡمَؤُاْ فِيهَا وَلَا تَضۡحَىٰ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَكَلَا مِنۡهَا فَبَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۚ وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ
121. [ڤێجا ب فندوفێلێ خاپاندن و د بەر خەلەتییێڕا كرن] وان ژ وێ دارێ خوار [ئەو دارا خودێ نەهییا وان ژێ كری، ڤێجا وەختێ خوارین] شەرمگەها وان (عەورەتا وان) بۆ وان دیاربوو، و دەست هاڤێتنێ بەلگێت بەحەشتێ ژێڤەكرن و دانانە سەر، و ئادەمی نەگوهدارییا خودایێ خۆ كر، ڤێجا نەگەهشتە ئارمانجا خۆ [یان ژی ژیانا وی نەخۆش بوو، ب هاتنەخوارا وی بۆ دنیایێ].
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ ٱهۡبِطَا مِنۡهَا جَمِيعَۢاۖ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ فَإِمَّا يَأۡتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدٗى فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشۡقَىٰ
123. [خودێ] گۆت: هوین هەردو ژ بەحەشتێ داكەڤن [بۆ سەر ئەردی] هندەك ژ هەوە ل هندەكان نەیار و دژمن، و هەر گاڤا ڕاستەڕێكرنەك ژ بەرێ منڤە بۆ هەوە هات [كو كتێبا خودێیە یان هنارتنا پێغەمبەرەكییە]، ڤێجا هەر كەسێ ڕێكا ڕاستەڕێكرنا من بگریت، نە بەرزە دبیت و نە بەرهنگاری نەخۆشییێ دبیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِي فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةٗ ضَنكٗا وَنَحۡشُرُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَعۡمَىٰ
124. و هەر كەسێ ڕوییێ خۆ ژ من و كتێبا من [كو قورئانە] وەرگێڕیت [و باوەرییێ پێ نەئینیت]، ب ڕاستی د ڤێ دنیایێدا بارا وی ژیانەكا تەنگ و تارییە، و ڕۆژا قیامەتێ ئەم دێ وی كۆرە كۆمكەین.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَلَمۡ يَهۡدِ لَهُمۡ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ يَمۡشُونَ فِي مَسَٰكِنِهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
128. ئەرێ ما ئەو د بێ ئاگەهـ بوون، و خودێ بۆ وان دیارنەكربوو كا مە چەند [ملەت] بەری وان د هیلاك بربوون؟ و ئەو د ناڤ كاڤلەخانییێت وانڕا دچن [و ب چاڤێ خۆ وان كاڤلەخانییان دبینن]، ب ڕاستی ئەڤە [شوینوارێت ملەتێت د هیلاكچۆیی] ئایەت و نیشانن، بۆ مرۆڤێت خودان ئەقل.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ غُرُوبِهَاۖ وَمِنۡ ءَانَآيِٕ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡ وَأَطۡرَافَ ٱلنَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرۡضَىٰ
130. ڤێجا سەبرا خۆ ل سەر ئەوا ئەو دبێژن بكێشە، و بەری ڕۆژهەلاتنێ [نڤێژا سپێدێ] و بەری ڕۆژئاڤابوونێ [نڤێژا ئێڤاری]، و هندەك ژ وەختێت شەڤێ [نڤێژا عەیشا]، و سەروبنێت ڕۆژێ [نڤێژا مەغرەب و نیڤرۆ]، خودێ پاك و پاقژ بكە، و حەمدا وی بكە، دا بگەهییە وێ یا پێ ڕازی ببی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ زَهۡرَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا لِنَفۡتِنَهُمۡ فِيهِۚ وَرِزۡقُ رَبِّكَ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ
131. و تو چاڤێت خۆ نەبە وان خۆشییان، ژ خەمل و جوانییا دنیایێ، ئەڤێت مە دایینە هندەك گاوران، دا وان پێ بجەڕبینین، و ڕزقێ خودایێ تە [كا چەند ژ دنیایێ دایییە تە، و ئەو خەلاتێ ئاخرەتێ ئەوێ دێ دەتە تە كو بەحەشتە] چێتر و دۆمدرێژترە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ لَا نَسۡـَٔلُكَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَىٰ
132. و فەرمانا مالا خۆ [ملەتێ خۆ] ب نڤێژێ بكە، و تو ژی ل سەر یێ بەردەوام بە، ئەم چو ڕزقی ژ تە ناخوازین [كو تو ڕزقێ خۆ یان یێ مالا خۆ بدەی]، ئەم یێ ڕزقێ تە ددەین، و دویماهیكا ب خێر یا پارێزكارانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡلَا يَأۡتِينَا بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّهِۦٓۚ أَوَلَمۡ تَأۡتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِي ٱلصُّحُفِ ٱلۡأُولَىٰ
133. و گۆتن: بلا وی موعجیزەیەك ژ دەڤ خودایێ خۆ بۆ مە ئینابایە [دا مە باوەر ژێ كربایە]، ئەرێ ما مزگینییا هاتنا پێغەمبەری د كتێبێت بەری نوكەدا بۆ وان نەهاتبوو؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ أَنَّآ أَهۡلَكۡنَٰهُم بِعَذَابٖ مِّن قَبۡلِهِۦ لَقَالُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ مِن قَبۡلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخۡزَىٰ
134. و ئەگەر مە ئەو، بەری هاتنا پێغەمبەری و ئینانەخوارا قورئانێ، ب ئیزایەكێ د هیلاك بربانە، دا بێژن خودێوۆ بلا تە پێغەمبەرەك بۆ مە هنارتبایە، دا ئەم ل دویڤ ئایەت و نیشانێت تە چۆبایینە، بەری ئەم [ب ئیزایا دنیایێ] بێینە ڕسواكرن، و [ب ئیزایا ئاخرەتێ] بێینە شەرمزاركرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ كُلّٞ مُّتَرَبِّصٞ فَتَرَبَّصُواْۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ أَصۡحَٰبُ ٱلصِّرَٰطِ ٱلسَّوِيِّ وَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
135. [هەی موحەممەد] بێژە: ئەم هەمی [ئەم و هوین] دچاڤەڕێینە [كا دویماهییا مە و هەوە دێ بیتە چ؟] ڤێجا هوین خۆ بگرن و بەرێ خۆ بدەنێ، دێ زانن كانێ كینە خودانێت ڕێكا ڕاست و یێت ڕاستەڕێ.. [كا ئەمین یان هوینن].
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the meanings Surah: Tā-ha
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Kurdish Kurmanji Translation - Translations’ Index
Translation of the Quran meanings into Kurdish Kurmanji by dr.ismail_sigerey.