قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الكردية الكرمانجية * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى


مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە مۆمىنۇن   ئايەت:

سۈرە مۆمىنۇن

قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
1. ب ڕاستی خودان باوەر سەرفەراز بوون.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ
2. ئەو [خودان باوەر]ێت خۆشكێن، و ب ترس د نڤێژێت خۆدا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنِ ٱللَّغۡوِ مُعۡرِضُونَ
3. و ئەوێت [هەمی دەمان] پشتا وان ل گۆتن و كریارێت پویچ [و خۆ ژێ ددەنە پاش].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ
4. و ئەوێت دلێ خۆ ژ شرك و گونەهان پاقژ دكەن [زەكات ل ڤێرێ باراپتر پاقژییا دەروونییە، چونكی ئەڤ ئایەتە ل مەكەهێ هاتییە خوار، و زەكات ل مەدینەیێ هاتییە فەرزكرن، و هندەك زانا دبێژن مەخسەد هەر زەكاتا مالییە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ
5. و ئەوێت دەهمەن پاقژ و نامویس پارێز.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ
6. بۆ هەڤسەرێت خۆ نەبن، یان جاریێت خۆ، و د ڤێدا ل وان نائێتە گرتن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ
7. و هەر كەسێ د سەر ڤانڕا دەرباز ببیت [ئانكو ژ هەڤسەر و جارییا خۆ زێدەتر بچیت، ئەو زۆردار و ستەمكارە]، ب ڕاستی ئەڤە ئەون یێت ژ تخویبێ خودێ دەركەڤتین.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ
8. و ئەوێت ئەمانەتی و سۆز و پەیمانا خۆ دپارێزن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
9. و ئەوێت ل نڤێژێت خۆ هشیار [ب ڕەنگێ پێدڤی و ل وەخت و ب ترس و بەردەوام دكەن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡوَٰرِثُونَ
10. ئەڤەنە (خودانێت ڤان سالۆخەتان) وێرس.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡفِرۡدَوۡسَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
11. ئەوێت ب وێرسی بەحەشت دگەهیتێ و ئەو دێ هەر تێدا مینن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ
12. و ب سویند مە مرۆڤ ژ هێڤێنێ هەڕییێ‌ چێكرییە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ
13. پاشی مە ئەو كرە چپكەك، و خۆجهـ كر د مالبچویكیدا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ
14. پاشی مە ئەو چپكە كرە خوینپارە (خوینەكا قەڕسی و پێكڤە)، پاشی مە ئەو خوینپارە كرە گۆشتپارە، پاشی مە ژ گۆشتپارەی هەستی دا، و مە هەستی ب گۆشتی كراسكر و نخافت، پاشی [پشتی ڤان قویناخان، مە ڕوح دایێ]، و كرە چێكرییەكێ دی، و پاكی و بلندی بۆ باشترین و چێترین چێكەر.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ إِنَّكُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ
15. پاشی [پشتی ڤێ چێكرنێ] ب ڕاستی هوین دێ مرن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ
16. پاشی [پشتی مرنا هەوە ژی] ب ڕاستی ڕۆژا قیامەتێ، هوین دێ ساخ بنەڤە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلۡخَلۡقِ غَٰفِلِينَ
17. ب سویند مە حەفت ئەسمان یێت د سەر هەوەڕا چێكرین، و ئەم ژ چێكرنا وان نە د بێ ئاگەهین [پشتی چێكرنێ ئەم چاڤدێرییێ‌ ژی لێ دكەین].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَسۡكَنَّٰهُ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابِۭ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ
18. و مە ئاڤەك ب پیڤان ژ عەوران ئینایییە خوارێ [ئانكو ل دویڤ هەوجەیییێ، نە هند گەلەك بیت ئەردی هەمییێ بن ئاڤ بكەت و بغەرقینیت، و نە هند كێم بیت یێت ل سەر ئەردی تێنی بمینن، و داروبار نەمینن]، ڤێجا مە ئەو باران [بۆ هەوە] د ئەردیدا هێلا و ڕاگرت [د كانی و ڕویباراندا و... هتد]، و [كا مە چاوا شیا وێ ئاڤێ بینین] ئەم وەسا دشێین وێ ئاڤێ ببەین ژی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَنشَأۡنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ لَّكُمۡ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ
19. ڤێجا مە بۆ هەوە جنیكێت دارقەسپان و ڕەزێت تری پێ چێكرن، و بۆ هەوە د وان جنیكاندا ژ بلی قەسپان و تری، گەلەك ڕەنگێت دی یێت فێقی یێت هەین و ژ وی فێقی هوین [هەمی سالوەختان] دخۆن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَشَجَرَةٗ تَخۡرُجُ مِن طُورِ سَيۡنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهۡنِ وَصِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ
20. و مە [ب وێ ئاڤێ] دارەك دا، ل چیایێ (طور سینا‌ء) شین دبیت [كو زەیتوونە]، و فێقییێ‌ وێ دبیتە ڕوین و پێخوارن بۆ یێ بڤێت بخۆت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ
21. و ب ڕاستی چام و عیبرەت بۆ هەوە یێت د چێلان و حێشتران و پەزیدا [كو هوین پێ بگەهنە مەزناتییا خودێ، ئەگەر هوین هزرا خۆ تێدا بكەن]، ئەم شیرێ وان ددەینە هەوە و گەلەك مفایێت دی ژی بۆ هەوە یێت تێدا هەین، و هوین گۆشتێ وان ژی دخۆن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ
22. و هوین سویاری وان و گەمییان دبن و ل سەر دئێنە هەلگرتن [و د ئاڤ و دێمیدا دئێنە ڤەگوهازتن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ
23. و ب سویند مە نووح [ب پێغەمبەراتی] بۆ ملەتێ وی هنارت، گۆت: ملەتێ من.. خودێ ب تنێ بپەرێسن، هەوە چو پەرستییێت ڕاست و دورست ژ بلی وی نینن، ئەرێ ما هوین ژ ئیزایا وی ناترسن، ئەو خودایێ هەوە، و هوین غەیری وی دپەرێسن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَقَالَ ٱلۡمَلَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ مَّا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ
24. كەنكەنەیێت ملەتێ وی ئەوێت گاوربوویین گۆتن: ئەڤە ژ مرۆڤەكێ وەكی هەوە پێڤەتر نینە، و نەپێغەمبەرە، دڤێت خۆ ل سەر هەوە مەزن بكەت [ئان دڤێت ب ڤێ گۆتنێ خۆ ل سەر هەوە ب قەدر بێخیت]، و ئەگەر خودێ ڤیابایە پێغەمبەرەكی بهنێریت دا ملیاكەتەكی هنێریت، مە ئەڤە ژ باب و باپیرێت خۆ یێت بەرێ گولێ نەبوویە كو پێغەمبەر مرۆڤ بن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلُۢ بِهِۦ جِنَّةٞ فَتَرَبَّصُواْ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٖ
25. ئەو مرۆڤەكێ دینە، ڤێجا ژ بەر هندێ هەتا دەمەكی خۆ لێ بگرن [بەلكی چێ ببیت یان ژی بمریت].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ
26. [نووحی] گۆت: خودێوۆ چونكی وان ئەز درەوین دانام، تو هاریكارییا‏ من بكە، و من ب سەر وان بێخە [ئانكو وان د هیلاك ببە و بەرئاتاف بكە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ فَٱسۡلُكۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ مِنۡهُمۡۖ وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ
27. ڤێجا مە وەحی بۆ نووحی هنارت، و مە گۆتێ گەمییێ‌ ل بەر چاڤێت مە و ب چاڤدێرییا مە و ل دویڤ وەحییا مە چێكە، ڤێجا گاڤا فەرمانا مە هات [كو ئیزا ب سەر واندا بێت]، و ئاڤ د تەنویرێ زا و هلاڤێت، و تو ژ هەر نێر و مێیەكی [ژ وان جانەوەرێت د ئەردیدا]، و مالا خۆ و كەس و كارێت خۆ، ژ بلی وان یێت فەرمانا مە ب هیلاكبرنا وان هاتی و بۆری، بكە د گەمییێدا، و پسیارا وان ژ من نەكە ئەوێت ستەم كرین [كو ئەز وان ڕزگار بكەم]، ب ڕاستی ئەو د خەندقینە [دێ د ئاڤێدا خەندقن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَإِذَا ٱسۡتَوَيۡتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ فَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
28. ڤێجا گاڤا تو و ئەوێت د گەل تە، ل گەمییێ‌ سویاربوون، بێژە: هەمی سوپاسی و شوكور و حەمد بۆ وی خودایێ، ئەم ژ ملەتێ ستەمكار ڕزگاركرین.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقُل رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ
29. و بێژە: خودێوۆ من ئینانەخوارەكا پیرۆز بینە خوارێ [كو ئەم پێ ژ هەمی نەخۆشییان د پارستی بین]، و تو ژ هەمی خودان كەرەمان كەرەمدارتری.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ وَإِن كُنَّا لَمُبۡتَلِينَ
30. و ب ڕاستی ئەڤە [سەرهاتییا نووحی] بەلگە و نیشانن [ل سەر شیان و دەستهەلاتدارییا خودێ]، هەرچەندە مە ئەو پێ دجەڕباندن [دا دیارببیت كا كی گوهدارە، و كی نەگوهدارە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
31. پاشی مە د دویڤ وانڕا، ملەتەكێ دی ئینا.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَرۡسَلۡنَا فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ
32. و مە پێغەمبەرەك بۆ وان هەر ژ وان هنارت [و گۆتە وان] خودێ بپەرێسن، هەوە ژ بلی وی چو پەرستییێت ڕاست و دورست نینن، ڤێجا ما هوین ژ خودێ ناترسن، غەیری وی دپەرێسن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ
33. و كەنكەنەیێت ملەتێ وی ئەوێت گاوربوویین، و ڕۆژا قیامەتێ درەو دانایین، و ئەوێت مە خۆشی و بەرفرەهی د ژیانا دنیایێدا دایینێ [گۆتن]: ئەڤ پێغەمبەرە ژ مرۆڤەكێ وەكی هەوە پێڤەتر نینە، و نەپێغەمبەرە، هوین چ دخۆن و ڤەدخۆن، ئەو ژی وی دخۆت و ڤەدخۆت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ
34. و ئەگەر هوین گوهێ خۆ بدەنە مرۆڤەكێ وەكی خۆ، ب ڕاستی هنگی هوین خوسارەتن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ
35. ئەرێ ئەو پەیمانێ ددەتە هەوە و دبێژیت، گاڤا هوین مرن و بوونە ئاخ و هەستی، جارەكا دی [ڕۆژا قیامەتێ] دێ ڕابنەڤە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ
36. یا دویر دویرە، پەیمانا بۆ هەوە هاتییە دان ب جهـ بێت، و جارەكا دی هوین ساخ ببنەڤە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ
37. چو ژیان نینن، ژ ژیانا مە یا دنیایێ پێڤەتر، هندەك ژ مە دێ مرن و هندەك دێ بن و ژین [و دنیا هەر یا هۆسایە]، و پشتی مرنێ ئەم ساخ نابینەڤە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا وَمَا نَحۡنُ لَهُۥ بِمُؤۡمِنِينَ
38. ئەو ژ بلی هندێ كو زەلامەكێ درەوینە، درەوان ژ كیسێ خودێ دكەت، چو یێ دی نینە، و ئەم باوەر ژێ ناكەین.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ
39. [پێغەمبەرێ وان] گۆت: [پشتی بۆ دیاربووی كو ئەو د بنیڕا باوەرییێ پێ نائینن] خودێوۆ هاری من بكە، و من ب سەر وان بێخە، و تۆلێت من ل وان ڤەكە چونكی ئەو من درەوین ددانن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ عَمَّا قَلِيلٖ لَّيُصۡبِحُنَّ نَٰدِمِينَ
40. [خودێ] گۆت: نێزیك ئەو دێ [ژ كار و كریارێت خۆ، و درەوین دانانا تە] پەشێمان بن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ بِٱلۡحَقِّ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗۚ فَبُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
41. ڤێجا هشكەقێڕییەكێ ئەو هنگاڤتن، و مە ئەو وەكی لێمشتێ (گلێشێ ئاڤ ب خۆڕا دئینت) لێ كرن، ڤێجا هیلاك، و دویری ژ دلۆڤانییا خودێ، بۆ ملەتێ ستەمكار بیت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قُرُونًا ءَاخَرِينَ
42. پاشی پشتی وان، مە هندەك دەستەكێت دی ئینان.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا تَسۡبِقُ مِنۡ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ
43. و ب ڕاستی چو ملەت د ئیزادان و نەمانا خۆدا، ب پێش و پاش وی وەختێ بۆ وان هاتییە دانان، ناكەڤن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا تَتۡرَاۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةٗ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُۖ فَأَتۡبَعۡنَا بَعۡضَهُم بَعۡضٗا وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَۚ فَبُعۡدٗا لِّقَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ
44. پاشی مە پێغەمبەرێت خۆ ئێك ل دویڤ ئێكی هنارت، و هەر ملەتێ پێغەمبەرێ وان بۆ دهات پێغەمبەرێ خۆ درەوین ددانان، ڤێجا مە ژی ئێك ل دویڤ ئێكی بەرئاتاف كرن و د هیلاك برن، و مە كرنە سەرهاتی و پێ ئاخڤتنا خەلكی، ڤێجا هیلاك و دویری ژ دلۆڤانییا خودێ بۆ وی ملەتی بیت ئەوێ باوەرییێ نەئینیت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ
45. پاشی مە مووسا و برایێ وی هاروون، ب موعجیزەیێت خۆڤە و ب بەلگە و نیشانێت ئاشكەراڤە هنارتن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمًا عَالِينَ
46. بۆ دەڤ فیرعەونی و ملەتێ وی، بەلێ خۆ مەزن كرن [و باوەری پێ نەئینان]، و ئەو ملەتەكێ دفن بلند بوون.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَقَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لِبَشَرَيۡنِ مِثۡلِنَا وَقَوۡمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ
47. و گۆتن: ئەم چاوا باوەرییێ ب دو مرۆڤان بینین، كو ئەو ژی وەكی مە مرۆڤن و ملەتێ وان سەپان و خزمەتكارێت مەنە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡلَكِينَ
48. ڤێجا [فیرعەونی و قولپا وی] مووسا و هاروون درەوین دانان، ڤێجا دویماهییا وان د هیلاك چۆن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ لَعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ
49. و ب سویند مە تەورات دا مووسایی، دا ئسرائیلی پێ ڕاستەڕێ ببن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَجَعَلۡنَا ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةٗ وَءَاوَيۡنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبۡوَةٖ ذَاتِ قَرَارٖ وَمَعِينٖ
50. و مە عیسایێ كوڕێ مەریەمێ و دەیكا وی مەریەم كرنە موعجیزە و نیشانەكا ئاشكەرا [ل سەر هێز و شیاندارییا خودێ، وەختێ عیسا بێ باب دایی]، و مە ل جهەكێ بلند و دەشت و ب داروبار و ب كانی ئاكنجی كرن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُواْ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ
51. گەلی پێغەمبەران ژ پاك و پاقژێ حەلال بخۆن، و كار و كریارێت باش بكەن، ب ڕاستی تشتێ هوین دكەن ئەز پێ ئاگەهدارم.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱتَّقُونِ
52. و بزانن [گەلی پێغەمبەران] ئەڤە دینێ هەوەیە، ئێك دینە [كو دینێ تەوحیدێیە]، و ئەز خودایێ هەوەمە [بێ هەڤال و هەڤپشكم]، ڤێجا پارێزكارییا من بكەن و ژ من بترسن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ زُبُرٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۭ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ
53. ڤێجا [دویكەڤتییێت پێغەمبەران] د كارێ دینێ خۆدا [هەرچەندە ئێك دینە و د بنیاتا خۆدا ئێكە، دینێ تەوحیدێیە] ژێكڤەبوون و ژێك ڤەقەتیان، و بوونە دەستەك دەستەك و كۆم كۆم، هەر كۆمەك [ئەوێت ژێكڤەبوویین، و ل سەر دینێ خۆ ژێك جودا بوویین]، ب وێ یا وان هەی، دلخۆش و شادن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَذَرۡهُمۡ فِي غَمۡرَتِهِمۡ حَتَّىٰ حِينٍ
54. ڤێجا [هەی موحەممەد] وان د ناڤ نەزانین و بێ ئاگەهییا واندا بهێلە [و تەنگاڤ نەبە ژ بەر گیرۆبوونا ئیزادانا وان]، هەتا دمرن [پاشی خودێ دێ وان ب ئاگرێ دۆژەهێ ئیزا دەت].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَيَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٖ وَبَنِينَ
55. ئەرێ [گاور] هزر دكەن، ئەو مال و عەیالێ ئەم [د دنیایێدا] ددەینە وان.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
نُسَارِعُ لَهُمۡ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ بَل لَّا يَشۡعُرُونَ
56. لەزە ئەم بۆ وان ل خێر و خۆشیان دكەین؟ نەخێر [وەسا نینە وەكی ئەو هزر دكەن] نوزانن ئەڤە سەردابرنە، دا پتر گونەهان بكەن و پتر هێژایی جزایی ببن، ئەو ب خۆ ناحەسن ژی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ
57. و ئەوێت ژ ترسا جزایێ خودایێ خۆ، بەردەوام ب ترس و ڤەجنقی و هشیار.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
58. و ئەوێت باوەرییێ ب ئایەتێت خودایێ خۆ [ئانكو كتێبێت خودایێ خۆ، هەمییان بێ فەرق و جوداهی] دئینن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ
59. و ئەوێت چو هەڤال و هەڤپشكان بۆ خودایێ خۆ چێ نەكەن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ
60. و ئەوێت سەدەقەیان ژ وی مالی ددەن، یێ خودێ دایییە وان [یان ژی وێ خێر و باشییا ئەو دكەن، دكەن]، و دلێ وان یێ ب ترسە [دترسن خودێ ژ وان قەبویل نەكەت] چونكی دێ هەر ب بال خودێڤە زڤڕن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ
61. خودانێت ڤان سالۆخەتانن لەزێ ل خێران دكەن، و بەری خەلكی، خۆ دهاڤێژنە خێرێ.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ وَلَدَيۡنَا كِتَٰبٞ يَنطِقُ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
62. و ئەم كەسێ ژ شیانا وی زێدەتر ژێ ناخوازین [ڤێجا چاوا بشێت، بلا وەسا باشی و خێران بكەت، ئەگەر نەشیا ژ پێڤە نڤێژێ بكەت، بلا ڕوینشتی بكەت...]، و كتێبەكا ل دەڤ مە هەی [كو كتێبا كار و كریارانە] هەقی پێ ئاشكەرا دبیت و ڕاستییێ دبێژیت، و چو ستەم ل وان نائێتەكرن [نە گونەهێت وان ل سەر زێدە دبن، و نە خێرێت وان كێم دبن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بَلۡ قُلُوبُهُمۡ فِي غَمۡرَةٖ مِّنۡ هَٰذَا وَلَهُمۡ أَعۡمَٰلٞ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمۡ لَهَا عَٰمِلُونَ
63. بەلێ دلێت گاوران ژ ڤێ قورئانێ [یان ژ كتێبا كار و كریاران] د بێ ئاگەهن، و وان ژ بلی وێ ئەوا دكەن [كو شرك و گاورییە]، هندەك كارێت خرابێت دی یێت هەین، بۆ كاردكەن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذۡنَا مُتۡرَفِيهِم بِٱلۡعَذَابِ إِذَا هُمۡ يَجۡـَٔرُونَ
64. ڤێجا گاڤا مە زەنگین و مەزنێت وان ئەوێت د خێر و خۆشییاندا ڕابوویین، بەرهنگاری ئیزا و عەزابێ كرن، دبیتە هەوار هەوارا وان.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَا تَجۡـَٔرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ
65. چو زارزار و هەوار هەوارێ ئەڤرۆ نەكەن، چو هاریكاری ژ دەڤ مە بۆ هەوە نینە [هوین پێ بێنە رزگار كرن ژ وێ ئیزایا هوین تێدا].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَدۡ كَانَتۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ تَنكِصُونَ
66. ب سویند قورئانا من د دنیایێدا بۆ هەوە دهاتە خواندن [و هەوە گولێ دبوو]، و هوین ل سەر پاشپانیێت خۆ دزڤڕین، و هەوە پشتا خۆ ددایێ، و گوهدارییا وێ نەدكر.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرٗا تَهۡجُرُونَ
67. و هەوە خۆ ب كەعبەیێ [ل سەر موسلمانان] مەزن دكر [و هەوە دگۆت: ئەم خودانێت كەعبەیێینە، و كەس ب سەر مە ناكەڤیت]، و هەوە د شەڤبێریێت خۆدا تەعن ددانانە قورئانێ، و د دەرهەقێ وێدا هوین كرێت دئاخڤتن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَلَمۡ يَدَّبَّرُواْ ٱلۡقَوۡلَ أَمۡ جَآءَهُم مَّا لَمۡ يَأۡتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
68. [ئەو وێ دكەن یا دكەن، و گاور دبن و باوەرییێ نائینن، چونكی ئەو د قورئانێ ناگەهن و هزرا خۆ تێدا ناكەن، دا بزانن موعجیزەیە و نیشانا ڕاستییا پێغەمبەرییە، و دا باوەرییێ پێ بینن] ئەرێ ئەو د قورئانێ ناگەهن؟ یان ئەو بۆ وان یا هاتی، یا بۆ باب و باپیرێت وان نەهاتی [ژ بەر هندێ دویر ددانن، و باوەرییێ پێ نائینن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَمۡ لَمۡ يَعۡرِفُواْ رَسُولَهُمۡ فَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ
69. یان ژی وان پێغەمبەرێ خۆ [بەری نوكە ب ڕاستبێژی و دلبێشی و ئەمینیێ] نەناسییە، لەو باوەرییێ پێ نائینن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَمۡ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةُۢۚ بَلۡ جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ وَأَكۡثَرُهُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ
70. یان ژی دبێژن: [موحەممەد] یێ دینە [و ئەو دزانن ئەو ژ وان هەمییان ب ئاقلترە]؟ وەسا نینە وەكی ئەو دبێژن، باوەری نەئینانا وان نە ژ بەر ڤان هەجەتانە، بەلێ [موحەممەدی] ڕاستی [كو ئیسلامە و دینێ دورستە] یا بۆ وان ئینایی، و باراپتر ژ وان حەژ ڕاستییێ ناكەن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِذِكۡرِهِمۡ فَهُمۡ عَن ذِكۡرِهِم مُّعۡرِضُونَ
71. و ئەگەر هەقی و ڕاستی ل دویڤ دلخوازی و حەزكرنا وان هاتبایە، دا ئەرد و ئەسمان و هندی تێدا پویچ بن، بەلێ مە قورئان دا وان، كو سەربلندییا وان یا تێدا، بەلێ ئەو ڕوییێ خۆ ژ ڤێ قورئانێ و سەربلندییا خۆ وەردگێڕن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ خَرۡجٗا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيۡرٞۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
72. یان ژی تو خویك و خەراجەكی ل سەر پێغەمبەراتییا خۆ ژ وان دخوازی؟ [ژ بەر هندێ باوەر ژ تە ناكەن ]، و ب ڕاستی ڕزقێ خودایێ تە و دانا وی بۆ تە چێترە، و ئەو باشترین ڕزقدارە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِنَّكَ لَتَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
73. و ب ڕاستی تو بەرێ وان ددەیە ڕێكا ڕاست [كو ئیسلامە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ
74. و ئەوێت باوەری ب ڕۆژا قیامەتێ نەی، ئەو ژ ڕێكا ڕاست د ڤەدەرن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَكَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
75. و ئەگەر ئەم دلۆڤانییێ ب وان ببەین، و ئەو نەخۆشی و تەنگاڤییا گەهشتییە وان ل سەر وان ڕاكەین، بێ گۆمان ئەو دێ پتر ڕژدییێ‌ د زێدە خرابییا خۆدا كەن، و هەر دێ تێدا زڤڕن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ
76. و ب سویند مە ئەو بەرهنگاری ئیزایێ كرن، [دگەل هندێ ژی] ئەو خۆ بۆ خودایێ خۆ ناشكێنن، و خۆشكاندی دوعایان ناكەن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا ذَا عَذَابٖ شَدِيدٍ إِذَا هُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ
77. [و مانە د ڤی سەروبەریدا] هەتا مە دەرگەهەكێ ئیزا و عەزابەكا دژوار ل سەر وان ڤەكری [ئانكو هەتا ئەمرێ خودێ ب قیامەتێ هاتی، ڤێجا ب بەر وێ ئیزایێ كەڤتن یا وان هزر بۆ نەدكر]، ڤێجا ژ نوی ڕەق ڕاوەستیان و بێ هیڤی بوون.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ
78. و خودێ ئەوە یێ گوه و چاڤ و دل داینە هەوە، و كێمەك ژ هەوە سوپاسییا خودێ دكەن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
79. و خودێیە یێ هوین داینە سەر ئەردی، و ب بال ویڤە دێ زڤڕن و كۆم بن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخۡتِلَٰفُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
80. و ئەوە یێ ساخییێ‌ و مرنێ ددەت، و گوهۆڕینا شەڤ و ڕۆژان [كێمكرن و زێدەكرنا وان] كارێ وییە، ئەرێ ما هوین هزرا خۆ ناكەن، دا تێ بگەهن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بَلۡ قَالُواْ مِثۡلَ مَا قَالَ ٱلۡأَوَّلُونَ
81. نە‌و [وان ئەقل نینە، و تێ ناگەهن] ئەوان ژی ئەو گۆت ئەوا ئەوێت كەڤن، بەری وان گۆتی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
82. گۆتن: ئەرێ ئەگەر ئەم مرین و بووینە ئاخ و هەستی، ئەرێ جارەكا دی پشتی مرنێ ئەم دێ ساخبینەڤە؟!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَقَدۡ وُعِدۡنَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
83. ب سویند ئەڤ پەیمانە [كو جارەكا دی پشتی مرنێ ئەم دێ ژ گۆڕان ڕابین] د گەل مە و باب و باپیرێت مە هاتبوو دان، بەری هاتنا موحەممەدی [بەلێ پا كا، مە چو باب و باپیرێت خۆ نەدیتن ژ گۆڕان ڕابوویین]، و ئەڤە ژ ئەفسانە و چیڤانۆكان پێڤەتر نینە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُل لِّمَنِ ٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
84. [هەی موحەممەد بێژە وان]: باشە ئەرد و هندی تێدا، یێ كێیە؟ ئەگەر هوین ڕاست تشتەكی دزانن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
85. دێ بێژن یێ خودێیە، بێژە [وان]: ڤێجا ما هوین بۆ خۆ چامەكێ ناگرن [پێ بزانن، یێ ئەرد و ئەسمان دایین هوین ژی یێت دایین، دێ هەوە بەت و ساخكەتەڤە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبۡعِ وَرَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ
86. [هەی موحەممەد بێژە وان]: كییە خودانێ هەر حەفت ئەسمانان، و خودانێ عەرشێ مەزن؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ
87. دێ بێژن یێت خودێنە، بێژە: ڤێجا ما هوین ژ ئیزایا وی ناترسن، هوین غەیری وی دپەرێسن؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
88. بێژە: ملكێ مەزن و گەنجخانەیێت هەمی تشتان د دەستێ كێ دانە؟ و ئەو كییە، یێ بڤێت بەڕەڤانییێ ژێ دكەت، و د هەوارا وی دئێت، و كەس نەشێت كەسێ ژ ئیزایا وی بدەتە پاش و بەڕەڤانییێ ژێ بكەت، ئەگەر هوین ڕاست تشتەكی دزانن [كا بۆ من بێژن ئەو كییە]؟
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ
89. دێ بێژن: ئەو هەمی یێت خودێنە، بێژە: ڤێجا پا چاوا هوین دئێنە خاپاندن، و بەرێ هەوە ژ پەرستنا خودێ دئێتە وەرگێڕان.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
90. بەلێ وەسا نینە وەكی ئەو دبێژن، مە ڕاستی و هەقی یا بۆ وان ئینایی [كو پێدڤییە ل دویڤ بچن]، و ب ڕاستی ئەو درەوان دكەن [د گۆتنا خۆدا كو خودێ زاڕۆكەكێ بۆ خۆ گرتی یان هەڤپشكەكێ هەی].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ
91. خودێ چو زاڕۆك بۆ خۆ نەگرتینە، و چو پەرستی ژی د گەل وی نینن [و ئەگەر وەسا بایە وەكی ئەو دبێژن، كو پەرستییەكێ دی د گەل هەبایە]، دا هەر پەرستییەك كا چ چێكرییە پێڤە مینیت، و دا هندەك خۆ ب سەر هندەكان ئێخن، خودێ یێ پاك و پاقژە ژ وان سالۆخەتێت ب بالڤە لێ ددەن [ئانكو ژ عەیالی و هەڤبەری].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
92. خودێ زانایێ نهینی و ئاشكەرایانە، و خودێ د سەر وێ شركێڕایە یا ئەو دكەن، و ژێ بلندترە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ
93. [هەی موحەممەد] بێژە: خودێوۆ ئەگەر ئەو پەیمانا ب ئیزایێ و عەزابێ تە دایییە وان [د دنیایێ و ئاخرەتێدا]، هەر دێ نیشا من دەی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
94. خودێوۆ هنگی تو من نەئێخە د گەل ستەمكاران.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمۡ لَقَٰدِرُونَ
95. و ب ڕاستی ئەم دشێین، ئەو پەیمانا ب ئیزایێ مە دایییە وان، نیشا تە بدەین [و وان هەمییان ب بەر ئیزایێ بێخین، بەلێ خودێ گیرۆ دكەت، چونكی دزانیت هندەك ژ وان دێ باوەرییێ ئینن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ
96. [هەی موحەممەد] خرابییا ئەو د ڕاستا تەدا دكەن، ب باشییێ بدە پاش [ئانكو ب سالۆخەتێت چێتر و باشتر بدە پاش، ئەو ژی لێبۆرین و بەروەگێڕانە ژ كار و كریارێت گاوران]، و ئەم چێتر دزانین كا ئەو چ د ڕاستا تەدا دبێژن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ
97. و بێژە: خودێوۆ ئەز خۆ ب تە دپارێزم، ژ پالدان و زخاندن و وەسواسا شەیتانان.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ
98. و خودێوۆ ئەز خۆ ب تە دپارێزم، ژ بەرهەڤبوون و حازربوونا وان [كو ئەو بشێن ب وەسواس و ئاوازێت خۆ، خرابییەكێ ب من بدەنە كرن].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ
99. [بەردەوام ئەو دێ د شركێ و گونەهێدا بن، یان ب خرابی دێ بەحسێ تە كەن] هەتا وەختێ مرنا ئێك ژ وان دئێت، دێ بێژیت: خودێوۆ، من بزڤڕینەڤە [دنیایێ، دا ئەز تە بپەرێسم].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَعَلِّيٓ أَعۡمَلُ صَٰلِحٗا فِيمَا تَرَكۡتُۚ كَلَّآۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَاۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرۡزَخٌ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ
100. دا ئەز كریارا قەنج [د دنیایێدا] ئەوا من هێلایی، بكەم، نەخێر زڤڕین بۆ دنیایێ نینە، نەخێر ڤێجا بلا وێ داخوازێ نەكەن، ئەوا چێ نەبیت، ئەو ئاخڤتنەكە ئەو بۆ خۆ دكەن، و ناڤبڕەك هەتا ڕۆژا قیامەتێ یا ل بەر سینگێ وان [ناهێلیت ئەو بزڤڕنە دنیایێ].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ
101. و ئەگەر پف ل بۆقێ هاتە دان، هنگی مرۆڤانی [مرۆڤانییا خوینێ] د ناڤبەرا واندا نامینیت [كەسێ ئاگەهـ ژ كەسێ نامینیت خۆ پێ مەزنكەت یان مفایی بگەهینیتێ]، و كەس پسیارا كەسێ ناكەت [هەر ئێك ب خۆڤە یێ مژویلە].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
102. ڤێجا ئەو كەسێ ترازییا وی ب كار و كریارێت قەنج گران بوو، ئەڤە دێ د سەرفەراز بن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فِي جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ
103. و ئەو كەسێ ترازییا وی ب كار و كریارێت قەنج سڤك ببیت، ئەڤە ئەون ئەوێت خۆ خوسارەت كرین، و هەروهەر دێ د دۆژەهێدا مینن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تَلۡفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمۡ فِيهَا كَٰلِحُونَ
104. ئاگر سەروچاڤێت وان دسۆژیت، و لێڤێت وان دقورمچن، و ددانێت وان قیچ دبن، و گەلەك كرێت دبن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ
105. [وەختێ ئەو زارزارێ دكەن، خودێ دبێژیتە وان]: ئەرێ ما نیشانێت من (ئایەتێت قورئانا من) بۆ هەوە د دنیایێدا نەدهاتنە خواندن، و هەوە درەو ددانان.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ
106. دێ بێژن: خودێوۆ خرابی و دلخوازییا مە، سەر ژ مە ستاند، و ئەم ملەتەكێ گومڕا و سەركۆرە بوویین .
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ
107. خودێوۆ، مە ژ ئاگرێ دۆژەهێ دەربێخە [و مە بزڤڕینەڤە دنیایێ]، ڤێجا ئەگەر ئەم [پشتی تو مە ژ ئاگری دەردئێخی، و دزڤڕینییەڤە دنیایێ] جارەكا دی ل گاورییێ و خرابییێ و گونەهێ زڤڕین، هنگی ئەم یێت ستەمكارین.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ٱخۡسَـُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ
108. [خودێ] دێ بێژیت: ڕەزیل و ڕسوا تێدا بمینن [توتبن وەكی سەیان] و بێ دەنگ بن، و د گەل من نەئاخڤن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ
109. [ژ بیرا هەوە چۆ، كا هەوە چاوا تڕانە بۆ خۆ ب موسلمانان دكرن؟] ب ڕاستی دەستەكەك ژ بەندەیێت من هەبوون دگۆتن: خودێوۆ مە باوەری ئینا، ڤێجا ل مە نەگرە، و گونەهێت مە ژێ ببە و دلۆڤانییێ ب مە ببە، و تو چێترین دلۆڤانی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ
110. [چونكی وان بۆ خۆ ئەڤ دوعایە ژ من دكر] ڤێجا هەوە كرنە پێیاریكەر و پێتڕانكێت خۆ [هوین هند مانە ب تڕانەپێكرنا وانڤە]، هەتا [تڕانەپێكرنا] وان ئەز ژ بیرا هەوە بریم، و هەوە [د دنیایێدا] ب وان دكرە كەنی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
111. ب ڕاستی من ئەڤرۆ ژ بەر سەبرا وان [ل سەر ئەزیەت و تڕانەپێكرنا هەوە] كێشایی، ئەو خەلاتكرن، ب ڕاستی هەر ئەون یێت سەرفەراز.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ
112. خودێ دێ بێژیتە وان: هوین چەند سالان د دنیایێدا مایینە؟.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡـَٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ
113. دێ بێژن: ئەم ڕۆژەكێ یان ژی دانەكێ ڕۆژێ یێت مایین، كا پسیارا حسابداران بكە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
114. گۆت: [ڕاستە] هوین ژ وەختەكێ كێم پێڤەتر نەمایینە، ئەگەر هەوە زانیبایە [هوین نەدمانە ب ڤی ژییێ‌ كێمڤە، و هەوە پشتا خۆ نەددا ژیانا هەروهەر و خۆشییێت بەردەوام].
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ
115. [گەلی مرۆڤان] ئەرێ هوین هزر دكەن، مە هوین ژ قەستا یێت دایین [جزا و خەلات نینە]، و هوین جارەكا دی ب بال مەڤە نائێنە زڤڕاندن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ
116. ڤێجا خودێ ژ هندێ [كو ژ قەستا هەوە چێ كەت و بدەت] بلندتر و پاقژترە، ئەوە خوندكارێ ڕاست و دورست، چو پەرستییێت ڕاست و دورست ژ بلی وی نینن، ئەوە خودانێ عەرشێ پیرۆز.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
117. و هەر كەسێ پەرستییەكێ دی د گەل خودێ بپەرێسیت، وی چو بەلگە و نیشان نەبن، حسێبا وی بەس ل دەڤ خودایێ وییە [ئەو دێ جزایێ وی دەتێ]، ب ڕاستی گاور سەرفەراز نابن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ
118. و [هەی موحەممەد] بێژە: خودێوۆ گونەهان ژێ ببە و دلۆڤانییێ ب من ببە، و تو چێترین دلۆڤانی.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
 
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە مۆمىنۇن
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى
 
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الكردية الكرمانجية - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.

تاقاش