مەنالار تەرجىمىسى سۈرە سۈرە مائارىج - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

Маариж

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

بيان حال وجزاء الخلق يوم القيامة.

Кыямат күнүндөгү калайыктын абалы жана жазасы тууралуу баяндаган

---

ئايەت: 1

سَأَلَ سَآئِلُۢ بِعَذَابٖ وَاقِعٖ

Мушриктерден бир суроочу адам, эгер бул азап боло турган болсо, мага жана элиме азап болсунчу деп сурады. Бул анын шылдыңы болчу. Ал кыямат күнү болот.

ئايەت: 2

لِّلۡكَٰفِرِينَ لَيۡسَ لَهُۥ دَافِعٞ

Аллахка каапырлык кылгандарга. Ал азапты эч ким кайтара албайт.

ئايەت: 3

مِّنَ ٱللَّهِ ذِي ٱلۡمَعَارِجِ

Ал бийиктик, даражалар, артыкчылыктар жана жакшылыктар Ээси Аллах тараптан.

ئايەت: 4

تَعۡرُجُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ إِلَيۡهِ فِي يَوۡمٖ كَانَ مِقۡدَارُهُۥ خَمۡسِينَ أَلۡفَ سَنَةٖ

Кыямат күнү периштелер Ага көтөрүлөт жана Жебреил да ошол даражаларда болот. Ал узактыгы элүү миң жылга барабар узак күн.

ئايەت: 5

فَٱصۡبِرۡ صَبۡرٗا جَمِيلًا

Оо, пайгамбар! Эч кандай коркунуч жана арыз-муң болбогон сабырдуулук менен сабыр кыл.

ئايەت: 6

إِنَّهُمۡ يَرَوۡنَهُۥ بَعِيدٗا

Алар бул азапты болушу мүмкүн эместей алыс деп эсептешет.

ئايەت: 7

وَنَرَىٰهُ قَرِيبٗا

Биз болсо анын анык болоруна жакын калганын көрүп турабыз.

ئايەت: 8

يَوۡمَ تَكُونُ ٱلسَّمَآءُ كَٱلۡمُهۡلِ

Ал күндө асман эритилген жез, алтын же башка сыяктуу болот.

ئايەت: 9

وَتَكُونُ ٱلۡجِبَالُ كَٱلۡعِهۡنِ

Тоолор болсо жүндөй үлпүлдөк болуп калат.

ئايەت: 10

وَلَا يَسۡـَٔلُ حَمِيمٌ حَمِيمٗا

Жакын жакынынын акыбалын сурабайт. Анткени ар бири өзү менен гана алек болуп калат.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.

Курандын поэзияга жана көзү ачыктыкка катышы жок.

• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.

Аллахтын атынан жалган айтуунун жана Ага жалаа жабуунун коркунучу.

• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.

Кооз сабырдуулук деген Аллахтан сооп үмүт кылуу жана башкаларга арызданбоо.

ئايەت: 11

يُبَصَّرُونَهُمۡۚ يَوَدُّ ٱلۡمُجۡرِمُ لَوۡ يَفۡتَدِي مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِئِذِۭ بِبَنِيهِ

Ар бир адам өз жакынын көрөт, ал ага жашыруун болбойт. Ага карабастан ал жердеги коркунучтан улам эч ким эч кимди сурабайт. Тозокко татыктуу адам өзүнүн ордуна балдарын берүүнү каалайт.

ئايەت: 12

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَأَخِيهِ

Аялын жана ага-инилерин садага чапкысы келет.

ئايەت: 13

وَفَصِيلَتِهِ ٱلَّتِي تُـٔۡوِيهِ

Кыйынчылыктарда аны менен бирге турган жакын туугандарын өзүнүн атынан садага чапкысы келет.

ئايەت: 14

وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ثُمَّ يُنجِيهِ

Жер бетиндеги бүткүл адамзат жана жиндерди садага чапкысы келет. Анан ошол садагасын берип, өзүн тозок азабынан куткарууну каалайт.

ئايەت: 15

كَلَّآۖ إِنَّهَا لَظَىٰ

Абал ал күнөөкөр эңсегендей эмес! Ал акыреттин алоолонуп жалындаган тозогу.

ئايەت: 16

نَزَّاعَةٗ لِّلشَّوَىٰ

Анын катуу ысыктыгынан жана жалынынан баш териси шылынып түшөт.

ئايەت: 17

تَدۡعُواْ مَنۡ أَدۡبَرَ وَتَوَلَّىٰ

Ал акыйкаттан баш тарткандарды, андан алыстаткандарды, ага ыйман келтирбегендерди жана аны иш жүзүндө аткарбагандарды чакырат.

ئايەت: 18

وَجَمَعَ فَأَوۡعَىٰٓ

Жана байлык жыйнап, андан Аллах жолуна сарптоого сараңдык кылгандарды чакырат.

ئايەت: 19

۞ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ خُلِقَ هَلُوعًا

Чындыгында инсан өтө ачкөз болуп жаратылган.

ئايەت: 20

إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ جَزُوعٗا

Эгер ал оорудан же кедейликтен зыян тартса, аз сабыр кылат.

ئايەت: 21

وَإِذَا مَسَّهُ ٱلۡخَيۡرُ مَنُوعًا

Эгер ал түшүмдүүлүк же байлык сыяктуу ага жаккан нерсеге жетсе, аны Аллах жолуна сарптагысы келбей катуулук кылат.

ئايەت: 22

إِلَّا ٱلۡمُصَلِّينَ

Намаз окугандар гана андай эмес. Алар мындай айыптуу сыпаттардан таза.

ئايەت: 23

ٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ دَآئِمُونَ

Алар намаздарын такай окушат, андан алаксышпайт жана аны белгиленген убактысында аткарышат.

ئايەت: 24

وَٱلَّذِينَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ مَّعۡلُومٞ

Алардын мал-мүлкүндө парз болгон белгилүү өлчөмдөгү үлүш бар.

ئايەت: 25

لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ

Алар аны кандай себеп болбосун, ырыскыдан куру калып сурагандарга жана сурабагандарга беришет.

ئايەت: 26

وَٱلَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ

Алар кыямат күнүн чындык деп тастыкташат. Ал күнү Аллах ар бир адамга өзүнө татыктуу сыйлыкты же жазаны берет.

ئايەت: 27

وَٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ

Алар кылган жакшылык иштерине карабастан, Раббисинин азабынан коркушат.

ئايەت: 28

إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمۡ غَيۡرُ مَأۡمُونٖ

Чындыгында Раббиңдин азабы коркунучтуу, андан эч бир акылдуу коопсуз боло албайт.

ئايەت: 29

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ

Алар жыныс мүчөлөрүн жабуу жана бузукулуктан алыс кылуу менен сакташат.

ئايەت: 30

إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ

Аялдарынан же кол астындагы күңдөрүнөн гана сакташпайт. Алар менен жыныстык мамиле же башка нерселерди кылып ырахат алууда айыптуу эмес.

ئايەت: 31

فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ

Ким жогоруда айтылгандай аялдары менен күндөрүнөн башкадан ырахат алууну кааласа, мына ошолор Аллахтын чектеринен чыккандар.

ئايەت: 32

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ

Алар өздөрүнө аманат кылынган мал-мүлктү жана сырларды, ошондой эле адамдар менен түзгөн келишимдерди бекем сактагандар. Алар аманаттарына кыянаттык кылыштпайт жана келишимдерин бузушпайт.

ئايەت: 33

وَٱلَّذِينَ هُم بِشَهَٰدَٰتِهِمۡ قَآئِمُونَ

Алар берген күбөлүктөрүн талаптагыдай аткаргандар. Күбө болууга туугандык да, душмандык да таасир берген эмес.

ئايەت: 34

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ

Алар намаздарын өз убагында окуп, даарат жана бейпилдик менен сактагандар. Аларды андан эч нерсе алаксытпайт.

ئايەت: 35

أُوْلَٰٓئِكَ فِي جَنَّٰتٖ مُّكۡرَمُونَ

Мына ушундай сыпаттардагы адамдар – бейиштерде түбөлүк жыргалчылыкка туш болуп жана Аллахтын асыл Жүзүн көрүп сыйга бөлөнгөндөр.

ئايەت: 36

فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قِبَلَكَ مُهۡطِعِينَ

Оо, пайгамбар! Сени жалганга чыгарууга далбастаган коомуңдагы мушриктерди сенин айланаңа чогулууга эмне түрткү берди?

ئايەت: 37

عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ عِزِينَ

Алар сени оң тарабыңдан, сол тарабыңдан топ-топ болуп тегеректеп алышкан.

ئايەت: 38

أَيَطۡمَعُ كُلُّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ أَن يُدۡخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٖ

Алар каапырлыкта болуп туруп, Аллахтан ар бирин түбөлүктүү жыргалчылыкта ырахаттанган жыргалчылык бейишине киргизүүнү үмүт кылышабы?

ئايەت: 39

كَلَّآۖ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّمَّا يَعۡلَمُونَ

Абал алар элестеткендей эмес. Биз аларды өздөрү билген нерседен жараттык. Аларды жийиркеничтүү суудан жаратканбыз. Алар өздөрүнө пайда да, зыян да келтире албагандай алсыз эле. Эми кандайча текеберленип жатышат?

ئايەت: 40

فَلَآ أُقۡسِمُ بِرَبِّ ٱلۡمَشَٰرِقِ وَٱلۡمَغَٰرِبِ إِنَّا لَقَٰدِرُونَ

Чыгыштын, батыштын, Күндүн, Айдын жана башка планеталардын Раббиси болгон Аллах Өзү менен касам ичип: Биз Кудуреттүүбүз...

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• شدة عذاب النار حيث يود أهل النار أن ينجوا منها بكل وسيلة مما كانوا يعرفونه من وسائل الدنيا.

Тозок азабынын катаалдыгы. Анткени тозоктогулар дүйнөдөгү билген бардык каражаттар менен андан кутулууну каалашат.

• الصلاة من أعظم ما تكفَّر به السيئات في الدنيا، ويتوقى بها من نار الآخرة.

Намаз – бул дүйнөдө күнөөлөрдүн кечирилүүсүнүн жана акырет азабынан коргонуунун эң чоң себептеринен.

• الخوف من عذاب الله دافع للعمل الصالح.

Аллахтын азабынан коркуу – жакшылык иш кылууга түрткү берет.

ئايەت: 41

عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ خَيۡرٗا مِّنۡهُمۡ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ

аларды Аллахка моюн сунгандар менен алмаштырып коюуга жана аларды жок кылууга. Биз буга алсыз эмеспиз жана качан Биз аларды жок кылууну жана башкаларга алмаштырууну кааласак, эч ким Бизге үстөм кыла албайт.

ئايەت: 42

فَذَرۡهُمۡ يَخُوضُواْ وَيَلۡعَبُواْ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ

Оо, пайгамбар! Аларды ошол жалганга жана адашууга баткан абалдарында таштап кой. Алар Куранда убада кылынган кыямат күнүнө жолукканга чейин дүйнө жашоолорунда ойноп жүрө беришсин.

ئايەت: 43

يَوۡمَ يَخۡرُجُونَ مِنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ سِرَاعٗا كَأَنَّهُمۡ إِلَىٰ نُصُبٖ يُوفِضُونَ

Ошол күнү алар желекке карай жарышкан сыяктуу кабырларынан шашылып чыгышат.

ئايەت: 44

خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۚ ذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمُ ٱلَّذِي كَانُواْ يُوعَدُونَ

Көздөрү жер карап, аларды кордук басат. Бул аларга дүйнөдө убада кылынган күн. Алар ага көңүл бурушкан эмес.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• خطر الغفلة عن الآخرة.

Акыретке кайдыгер кароонун коркунучу.

• عبادة الله وتقواه سبب لغفران الذنوب.

Аллахка ибадат кылуу жана Андан коркуу – күнөөлөрдүн кечирилүүсүнө себеп болот.

• الاستمرار في الدعوة وتنويع أساليبها حق واجب على الدعاة.

Дааватты улантуу жана аны түрдүү ыкмада кылуу – даават кылгандар үчүн кескин милдет.