مەنالار تەرجىمىسى سۈرە نەمل - لوھياچە تەرجىمىسى - خەلقئارالىق پەن-مائارىپ جەمئىيىتى - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

An-Naml

ئايەت: 1

طسٓۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡقُرۡءَانِ وَكِتَابٖ مُّبِينٍ

Twa, Sin. Etso ni tsinyaali tsia Ikurani, nende eshitabu shinoosinjia.

ئايەت: 2

هُدٗى وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ

Obulunjifu nende omwikhoyoro khubasuubili.

ئايەت: 3

ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ يُوقِنُونَ

Balia balumililanga okhulaama (iswala) nende okhurusia eshihanwa (izaaka), nabo bali nobusuubili muno bwo mwikulu.

ئايەت: 4

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَهُمۡ يَعۡمَهُونَ

Toto balia balasuubilanga mwikulu tawe, khwabaronela ebikhole biabu, mana bayiyayiyanga.

ئايەت: 5

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَهُمۡ سُوٓءُ ٱلۡعَذَابِ وَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡأَخۡسَرُونَ

Abo nibo baliba nende eshinyasio eshibii, nabo mwikulu nibo balinyoola okhusikha muno.

ئايەت: 6

وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى ٱلۡقُرۡءَانَ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ عَلِيمٍ

Ne toto ewe wechesibungwa Ikurani okhurula khu Wamachesi, Omumanyi muno.

ئايەت: 7

إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِأَهۡلِهِۦٓ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا سَـَٔاتِيكُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ ءَاتِيكُم بِشِهَابٖ قَبَسٖ لَّعَلَّكُمۡ تَصۡطَلُونَ

(Itsulila) olwa Musa yaboolela Abandu beyinzu yiyie mbu: “Toto esie endutsi omulilo. Bulano buri nditsa okhubarerera amacheni kali khumulilo oko, nohomba nditsa okhubarerera eshichenga shiakhanga mwakhaba murio mwanyoola okhwora (omulilo)."

ئايەت: 8

فَلَمَّا جَآءَهَا نُودِيَ أَنۢ بُورِكَ مَن فِي ٱلنَّارِ وَمَنۡ حَوۡلَهَا وَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Kho, olwa yakuulakhwo, yalangwa mbu: “Ali netsikhabi owuli mumulilo kuno nende ulia uli mundulo mwakwo, ne Nyasaye noomutswenufu, Omulesi webiloonje bioosi.

ئايەت: 9

يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّهُۥٓ أَنَا ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

Ewe Musa, toto esie nesie Nyasaye owa Amaani, Owamachesi muno."

ئايەت: 10

وَأَلۡقِ عَصَاكَۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهۡتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنّٞ وَلَّىٰ مُدۡبِرٗا وَلَمۡ يُعَقِّبۡۚ يَٰمُوسَىٰ لَا تَخَفۡ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ ٱلۡمُرۡسَلُونَ

Ne sukuna indabushi yiyio.” Olwa yayilola nimoolanga shinga inzokha, yakalukhana inyuma niyelukha, ne shiyalinda tawe. Nyasaye namuboolela: “Ewe Musa, olaria tawe, toto esie, Abarumwa shibabetsanga noburi imbeli wanje tawe.

ئايەت: 11

إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسۡنَۢا بَعۡدَ سُوٓءٖ فَإِنِّي غَفُورٞ رَّحِيمٞ

Halali ulia wakhola obubii, mana nakalukhania obulayi habundu wobubii, toto esie endi Omunji wobulesheli, Omunji wetsimbabaasi.

ئايەت: 12

وَأَدۡخِلۡ يَدَكَ فِي جَيۡبِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٖۖ فِي تِسۡعِ ءَايَٰتٍ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَقَوۡمِهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ

Ne injisia omukhono kukwo mumufuko kwao, kularulamwo nikuli omulafu tswe bulali khububii tawe. Ni ndala khubimanyisio tisa bitsie khu Firauni nende Abandu bebe. Toto abo bali abandu abakholi ba tsimbi.”

ئايەت: 13

فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَٰتُنَا مُبۡصِرَةٗ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ مُّبِينٞ

Mana olwa ebimanyisio biefu biaboolela nibilolekhanga, baboola mbu: “Buno ni obulosi obwahabulafu.”

ئايەت: 14

وَجَحَدُواْ بِهَا وَٱسۡتَيۡقَنَتۡهَآ أَنفُسُهُمۡ ظُلۡمٗا وَعُلُوّٗاۚ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ

Mana nibabiyingasia khububii nende khubufuru, ne emioyo chiabu nichimanyile muno mbu nitoto. Kho henga indukho yabandu bakholanga obubii shinga yali.

ئايەت: 15

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ عِلۡمٗاۖ وَقَالَا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي فَضَّلَنَا عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّنۡ عِبَادِهِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Ne toto khwahelesia Daudi nende Suleiman obumanyi, nibaboola mbu: “Okhwitsomibwa nikhwa Nyasaye owakhukholela efwe obulayi muno okhushila abaanji mubasumba bebe abasuubili.”

ئايەت: 16

وَوَرِثَ سُلَيۡمَٰنُ دَاوُۥدَۖ وَقَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ عُلِّمۡنَا مَنطِقَ ٱلطَّيۡرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَيۡءٍۖ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡمُبِينُ

Ne Suleiman nabukula habundu wa Dawud, ne naboola mbu: “Enywe Abandu, khwechesibwa okhulomaloma khwa amayoni, ne khwahelesibwa mubuli eshindu, toto buno ni obulayi buli habulafu.”

ئايەت: 17

وَحُشِرَ لِسُلَيۡمَٰنَ جُنُودُهُۥ مِنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ وَٱلطَّيۡرِ فَهُمۡ يُوزَعُونَ

Ne Suleiman nakhung’asilibwa omukanda kukwe kwabalwani okhurula mumajini, nende Abandu nende amayoni, nakwo nikureebwa mumikanda emikanda.

ئايەت: 18

حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَوۡاْ عَلَىٰ وَادِ ٱلنَّمۡلِ قَالَتۡ نَمۡلَةٞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّمۡلُ ٱدۡخُلُواْ مَسَٰكِنَكُمۡ لَا يَحۡطِمَنَّكُمۡ سُلَيۡمَٰنُ وَجُنُودُهُۥ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

Okhula shingala boola mwitwoma lietsindukusi, indukusi ndala niboola (okhuboolela etsiashie) mbu: “Enywe tsindukusi, injile mutsinzu tsienyu, Suleiman nende omukanda kukwe kweliyie baletsa babasenachila tawe nabo nibakorerwe.”

ئايەت: 19

فَتَبَسَّمَ ضَاحِكٗا مِّن قَوۡلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَدۡخِلۡنِي بِرَحۡمَتِكَ فِي عِبَادِكَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Mana namwenya natsekha okhurulana nende likhuwa liayo elo, naboola mbu: “Ewe Nyasaye wanje Omulesi, mbelesia amaani ekhupe orio khutsimbabasi tsiawambelesia esie nende abebusi banje, ne enyoole okhukhola ebikhole ebilayi ebiawachama, ne unyinjisie khutsimbabaasi tsitsio, mubasumba bobo abalayi.”

ئايەت: 20

وَتَفَقَّدَ ٱلطَّيۡرَ فَقَالَ مَالِيَ لَآ أَرَى ٱلۡهُدۡهُدَ أَمۡ كَانَ مِنَ ٱلۡغَآئِبِينَ

Mana nachenda nahenga amayoni, naboola mbu: "Kabele karie shiendolanga Hud Hud tawe? Nohomba shililiho tawe?

ئايەت: 21

لَأُعَذِّبَنَّهُۥ عَذَابٗا شَدِيدًا أَوۡ لَأَاْذۡبَحَنَّهُۥٓ أَوۡ لَيَأۡتِيَنِّي بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ

Toto nditsa okhuliwa eshinyasio eshilulu, nohomba nditsa okhulisinza, nohomba lilambelesia eshifune shia habulafu.”

ئايەت: 22

فَمَكَثَ غَيۡرَ بَعِيدٖ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ وَجِئۡتُكَ مِن سَبَإِۭ بِنَبَإٖ يَقِينٍ

(Hud Hud) Shiliekhala muno tawe (niliula), niliboola mbu: “Emanyile obulai muno kolamanyile obulai tawe, ne ekhwitsile endi okhurula Sabai nende amakhuwa katoto.

ئايەت: 23

إِنِّي وَجَدتُّ ٱمۡرَأَةٗ تَمۡلِكُهُمۡ وَأُوتِيَتۡ مِن كُلِّ شَيۡءٖ وَلَهَا عَرۡشٌ عَظِيمٞ

Toto esie enyoolele Omukhasi niye owabaruka, naye yahelesibwa mubuli eshindu, ne ali nende eshisaala eshikhongo muno shobwami.

ئايەت: 24

وَجَدتُّهَا وَقَوۡمَهَا يَسۡجُدُونَ لِلشَّمۡسِ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَصَدَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ فَهُمۡ لَا يَهۡتَدُونَ

Emunyoolele ye nende Abandu bebe nibaretsanga obweni bwabu hasi khulwa eliuba, ehale nende Nyasaye, ne Shetani yabaronela ebikhole biabu mana nabeekalila Injila (ya abweene) khomana shibalunjikhanga tawe.

ئايەت: 25

أَلَّاۤ يَسۡجُدُواْۤ لِلَّهِ ٱلَّذِي يُخۡرِجُ ٱلۡخَبۡءَ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَيَعۡلَمُ مَا تُخۡفُونَ وَمَا تُعۡلِنُونَ

Mbu khobaleshe okhura obweni hasi khulwa Nyasaye owurusinjia akefisile mwikulu nende mushialo, ne yamanya akamufisanga nende akamuretsanga habulafu.

ئايەت: 26

ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ۩

Nyasaye, abulaho nyasaye wundi ulali ye tawe, Omwami wa Eshisaala shiobwami eshikhongo.”

ئايەت: 27

۞ قَالَ سَنَنظُرُ أَصَدَقۡتَ أَمۡ كُنتَ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ

(Suleiman) naboola mbu: “Khulahenga khulole mbu obolanga habwene nohomba oli mubabeeyanga.

ئايەت: 28

ٱذۡهَب بِّكِتَٰبِي هَٰذَا فَأَلۡقِهۡ إِلَيۡهِمۡ ثُمَّ تَوَلَّ عَنۡهُمۡ فَٱنظُرۡ مَاذَا يَرۡجِعُونَ

Tsia nende Ibarua yanje ino mana obahelesie, mana wisunde hembeka, owulile shia balakalusia.”

ئايەت: 29

قَالَتۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ إِنِّيٓ أُلۡقِيَ إِلَيَّ كِتَٰبٞ كَرِيمٌ

Naboola mbu: “Enywe abakhongo, toto elakasilibwe ibarua yoluyali.

ئايەت: 30

إِنَّهُۥ مِن سُلَيۡمَٰنَ وَإِنَّهُۥ بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

Toto Irula khu Suleiman, nayo toto ni: ‘Khulira lia Nyasaye, Owetsimbabaasi, Owobukoosia.

ئايەت: 31

أَلَّا تَعۡلُواْ عَلَيَّ وَأۡتُونِي مُسۡلِمِينَ

Mbu: mulakholela obufuru tawe, ne munzitsile mweesi nimumalile okhuba abasalamu.’”

ئايەت: 32

قَالَتۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ أَفۡتُونِي فِيٓ أَمۡرِي مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمۡرًا حَتَّىٰ تَشۡهَدُونِ

Naboola mbu: “Enywe abakhongo, njelelekhwo khwikhuwa lianje lino. Shindakhabusya likhuwa liosiliosi tawe okhuula mumbesie obuloli bwenyu.”

ئايەت: 33

قَالُواْ نَحۡنُ أُوْلُواْ قُوَّةٖ وَأُوْلُواْ بَأۡسٖ شَدِيدٖ وَٱلۡأَمۡرُ إِلَيۡكِ فَٱنظُرِي مَاذَا تَأۡمُرِينَ

Nibaboola mbu: “Efwe khuli abaamani nende abobulwani obukhongo. Ne okhubusia likhuwa khuli khwiwe. Kho lenga ni shina shiolabusya.”

ئايەت: 34

قَالَتۡ إِنَّ ٱلۡمُلُوكَ إِذَا دَخَلُواْ قَرۡيَةً أَفۡسَدُوهَا وَجَعَلُوٓاْ أَعِزَّةَ أَهۡلِهَآ أَذِلَّةٗۚ وَكَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ

(Omwami Bilqis) Naboola mbu: “Toto Abaami nibenjila mwitokho, balinyasinjia, ne bakholanga Abandu boluyali mwo okhuba hasi, ne endio nilwa bakholanga.

ئايەت: 35

وَإِنِّي مُرۡسِلَةٌ إِلَيۡهِم بِهَدِيَّةٖ فَنَاظِرَةُۢ بِمَ يَرۡجِعُ ٱلۡمُرۡسَلُونَ

Ne toto esie nditsa okhubayilila eshihanwa shisangasia mana eninde shia abarumwa baletsa ninasho.”

ئايەت: 36

فَلَمَّا جَآءَ سُلَيۡمَٰنَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٖ فَمَآ ءَاتَىٰنِۦَ ٱللَّهُ خَيۡرٞ مِّمَّآ ءَاتَىٰكُمۚ بَلۡ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمۡ تَفۡرَحُونَ

Kho olwa Omurumwa wuwe yoola khu Suleiman, Suleiman naboola mbu: “Koo, enywe mwenyanga okhukhonya nende omwandu? Ne bilia bia Nyasaye yamberesya ni ebilayi po okhushila ebiayabaheresya. Halali enywe musangalilanga eshihanwa shisangasia shienyu shino.

ئايەت: 37

ٱرۡجِعۡ إِلَيۡهِمۡ فَلَنَأۡتِيَنَّهُم بِجُنُودٖ لَّا قِبَلَ لَهُم بِهَا وَلَنُخۡرِجَنَّهُم مِّنۡهَآ أَذِلَّةٗ وَهُمۡ صَٰغِرُونَ

Bakalushile. Toto efwe khwitsa okhubatsiila nende omukanda kwabalwani okwabalanyala okhulwana nakwo tawe, ne toto khulabarusiamwo nibali abateshele, nibatutuye.”

ئايەت: 38

قَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَؤُاْ أَيُّكُمۡ يَأۡتِينِي بِعَرۡشِهَا قَبۡلَ أَن يَأۡتُونِي مُسۡلِمِينَ

(Suleiman) Naboola mbu: “Enywe abakhongo, ni wina witsa okhunderera eshisala shishie shiobwami nibashili okhunzitsila nibasilime.”

ئايەت: 39

قَالَ عِفۡرِيتٞ مِّنَ ٱلۡجِنِّ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَۖ وَإِنِّي عَلَيۡهِ لَقَوِيٌّ أَمِينٞ

Ifrit (mulala) Mumajini naabola mbu: “Esie nditsa okhukhurerera noshili okhubukha woli hao. Esie toto endi nende amaani kokhukhola endio, ne endi omwisikwa.”

ئايەت: 40

قَالَ ٱلَّذِي عِندَهُۥ عِلۡمٞ مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبۡلَ أَن يَرۡتَدَّ إِلَيۡكَ طَرۡفُكَۚ فَلَمَّا رَءَاهُ مُسۡتَقِرًّا عِندَهُۥ قَالَ هَٰذَا مِن فَضۡلِ رَبِّي لِيَبۡلُوَنِيٓ ءَأَشۡكُرُ أَمۡ أَكۡفُرُۖ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشۡكُرُ لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيّٞ كَرِيمٞ

Ulia uli nende obumanyi bwa Eshitabu naboola mbu: “Esie nditsa okhukhurerera noshili okhumetiametia (okhutimba) tsimoni tsitsio.” Kho olwa yalola nishiemele mubuhenzefu imbeli wuwe, naboola mbu: “Kano ni khumikabo chia Nyasaye wanje Omulesi khoyandeme mbu ekhupa orio nohomba ekhaya. Ne ulia ukhupa orio, toto ye akhupanga khululwe omwene. Ne ulia ukhaya, toto Nyasaye wanje Omulesi ni Omuyinda, Omuhani muno."

ئايەت: 41

قَالَ نَكِّرُواْ لَهَا عَرۡشَهَا نَنظُرۡ أَتَهۡتَدِيٓ أَمۡ تَكُونُ مِنَ ٱلَّذِينَ لَا يَهۡتَدُونَ

(Suleiman) Naboola mbu: “Mumukalukhasilie eshisala shishie shobwami shino khulolekhwo mbu alashimanya nohomba yetsa okhuba mubalia abalakhashimanya tawe.”

ئايەت: 42

فَلَمَّا جَآءَتۡ قِيلَ أَهَٰكَذَا عَرۡشُكِۖ قَالَتۡ كَأَنَّهُۥ هُوَۚ وَأُوتِينَا ٱلۡعِلۡمَ مِن قَبۡلِهَا وَكُنَّا مُسۡلِمِينَ

Kho olwa yoola, naboolelwa mbu: “Koo, eshisaala shiobwami shino shili shinga eshishio?” Naboola mbu: “Shili ngashio.” Nafu khwechesibwa obumanyi naye nashiili, mana nikhuba abasalamu.

ئايەت: 43

وَصَدَّهَا مَا كَانَت تَّعۡبُدُ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ إِنَّهَا كَانَتۡ مِن قَوۡمٖ كَٰفِرِينَ

Ne kalia akayalaamanga akalali Nyasaye tawe nikamwikalila. Toto ye (Bilqis) yali mubandu abakhayi.

ئايەت: 44

قِيلَ لَهَا ٱدۡخُلِي ٱلصَّرۡحَۖ فَلَمَّا رَأَتۡهُ حَسِبَتۡهُ لُجَّةٗ وَكَشَفَتۡ عَن سَاقَيۡهَاۚ قَالَ إِنَّهُۥ صَرۡحٞ مُّمَرَّدٞ مِّن قَوَارِيرَۗ قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي ظَلَمۡتُ نَفۡسِي وَأَسۡلَمۡتُ مَعَ سُلَيۡمَٰنَ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Naboolelwa mbu: “Injila munzu.” Olwayayilola, yapara mbu amatsi kaliwo, mana naninia ingubo yiyie ekulu nafimbula emiluku chichie. (Suleiman) naboola mbu: “Toto ino ni inzu yoobwelu bwakasibwa nende biwo.” (Bilqis) naboola mbu: “Nyasaye wanje Omulesi, toto esie ekholeele obubii omwoyo kwanje, ne esilime halala nende Suleiman khu Nyasaye Omulesi webilonje bioosi.”

ئايەت: 45

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ فَإِذَا هُمۡ فَرِيقَانِ يَخۡتَصِمُونَ

Ne toto khwayilila babu Thamudi omusiani wabu, Swalih, nababoolela mbu: “Laame Nyasaye.” Mana lola, nibakalukhana emikanda chibili chisolananga.

ئايەت: 46

قَالَ يَٰقَوۡمِ لِمَ تَسۡتَعۡجِلُونَ بِٱلسَّيِّئَةِ قَبۡلَ ٱلۡحَسَنَةِۖ لَوۡلَا تَسۡتَغۡفِرُونَ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

Naboola mbu: “Enywe Abandu banje, shichila shina muyuyushilanga amabii imbeli wamalayi? Shichila shina nimulasaba eshileshelo Nyasaye, mwakhaba murio mwanyoola okhubeelwa tsimbabaasi?”

ئايەت: 47

قَالُواْ ٱطَّيَّرۡنَا بِكَ وَبِمَن مَّعَكَۚ قَالَ طَٰٓئِرُكُمۡ عِندَ ٱللَّهِۖ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ تُفۡتَنُونَ

Nibaboola mbu: “Khunyoolele lisubilo shichila ewe nende balia bali halala ninawe.” Naboola mbu: “Lisubilo lienyu (ikhabi imbii yenyu) lili khu Nyasaye, halali enywe muli Abandu bateemungwa.”

ئايەت: 48

وَكَانَ فِي ٱلۡمَدِينَةِ تِسۡعَةُ رَهۡطٖ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا يُصۡلِحُونَ

Ne bali mwitokho omo Abandu tisa abakholanga obwonooni mushialo, ne shibakasinjia liosiliosi tawe.

ئايەت: 49

قَالُواْ تَقَاسَمُواْ بِٱللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُۥ وَأَهۡلَهُۥ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِۦ مَا شَهِدۡنَا مَهۡلِكَ أَهۡلِهِۦ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ

Nibaboola mbu: “Mwitsubanile khu Nyasaye mbu khwitsa okhumutsunushila eshilo khumusere ye nende Abandu baye, ne toto khwitsa okhuboolela Omundu waye (omuchelami wuwe) mbu shikhulutsikhwo okhusikha khwabandu baye tawe, ne toto efwe khuboolanga habwene.”

ئايەت: 50

وَمَكَرُواْ مَكۡرٗا وَمَكَرۡنَا مَكۡرٗا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

Mana nibakasia ebifwanga biabu, nafu nikhukasia amakhuwa kefu nabo nibalamanyile tawe.

ئايەت: 51

فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ مَكۡرِهِمۡ أَنَّا دَمَّرۡنَٰهُمۡ وَقَوۡمَهُمۡ أَجۡمَعِينَ

Kho henga shingala indukho yebifwanga biabu yali, toto efwe khwabasishia nende Abandu babu boosi.

ئايەت: 52

فَتِلۡكَ بُيُوتُهُمۡ خَاوِيَةَۢ بِمَا ظَلَمُوٓاْۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ

Kho etso nitso tsinzu tsiabu tsiatong’a tsikhaya shichila obubii bwabu. Toto mu kano kalimwo ameeko khubandu bamanya.

ئايەت: 53

وَأَنجَيۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ

Mana nikhuhabina balia basuubila ne bamuritsanga.

ئايەت: 54

وَلُوطًا إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَتَأۡتُونَ ٱلۡفَٰحِشَةَ وَأَنتُمۡ تُبۡصِرُونَ

Ne Luti olwa yaboolela Abandu bebe mbu: “Mukholanga eshifwolo nimulola?

ئايەت: 55

أَئِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهۡوَةٗ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ تَجۡهَلُونَ

Toto enywe mwinjililanga Abasatsa mubwikombi ne mulekha abakhasi. Toto enywe muli Abandu bakholanga obusilu.”

ئايەت: 56

۞ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَخۡرِجُوٓاْ ءَالَ لُوطٖ مِّن قَرۡيَتِكُمۡۖ إِنَّهُمۡ أُنَاسٞ يَتَطَهَّرُونَ

Ne likalusio lia Abandu bebe shiliali halali okhuboola mbu: “Rusie abandu ba Luti mulitokho lienyu. Abo toto ni Abandu betswenulanga.”

ئايەت: 57

فَأَنجَيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ قَدَّرۡنَٰهَا مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ

Mana nikhumuhabina okhurulana nende abandu bebe, halali omukhasi wuwe, nikhumubusilia okhuba mubalia abatong’a inyuma.

ئايەت: 58

وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ

Mana nikhubakwisilia ifula, ne yali ifula imbii ifwana irie ino ya Abandu bekanyilisibwa!

ئايەت: 59

قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ وَسَلَٰمٌ عَلَىٰ عِبَادِهِ ٱلَّذِينَ ٱصۡطَفَىٰٓۗ ءَآللَّهُ خَيۡرٌ أَمَّا يُشۡرِكُونَ

Boola mbu: “Okhwitsomibwa nikhwa Nyasaye, ne omulembe kube khubasumba bebe abayalobola. Kho koo Nyasaye niye Omulayi nohomba balia abamumusanjinjia ninaye?”

ئايەت: 60

أَمَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَنۢبَتۡنَا بِهِۦ حَدَآئِقَ ذَاتَ بَهۡجَةٖ مَّا كَانَ لَكُمۡ أَن تُنۢبِتُواْ شَجَرَهَآۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٞ يَعۡدِلُونَ

Koo! Ni wina waloonga likulu nende eshialo mana nabeshilia amatsi okhurula mwikulu, ne khu ako nikhumesilia emikunda chilolekha obulayi? Enywe shimwali nobunyali bwokhumesia emisala chakwo tawe. Koo, aliho nyasaye wundi halala nende Nyasaye? Halali abo ni Abandu bokhutsia bushiama.

ئايەت: 61

أَمَّن جَعَلَ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَجَعَلَ خِلَٰلَهَآ أَنۡهَٰرٗا وَجَعَلَ لَهَا رَوَٰسِيَ وَجَعَلَ بَيۡنَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ حَاجِزًاۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

Koo! Ni wina ulia wabakholela liloba okhuba habundu weshimenyo eshiyenzefu, mana naramwo emialo nende efikulu, ne naraho eshikalilo hakari wetsinyanza tsibili. Koo, aliho nyasaye wundi halala nende Nyasaye? Halali abanji mubo shibamanyile tawe.

ئايەت: 62

أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجۡعَلُكُمۡ خُلَفَآءَ ٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ

Koo! Ni wina ulia uwulilanga amalilo ka ulia ukhayilwe muno, olwa amusabanga mana amurusiliekhwo obutinyu obo, ne nabakhola okhuba abalindi beshialo? Koo! Aliho nyasaye wundi halala nende Nyasaye? Matitisa nika mwitsulilanga.

ئايەت: 63

أَمَّن يَهۡدِيكُمۡ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَمَن يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦٓۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ تَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

Koo! Ni wina ulia ubalunjisinjia mufiilima fiokhulukongo nende fiomunyanza, ne wina ulia uyilanga omuyeka okhurera amakhuwa amalayi tsimbabaasi tsitsie nitsishili okhuula (ifula)? Koo! Alihoo nyasaye wundi halala nende Nyasaye? Nyasaye ali hale muno nende kabamutsokasinjia ninako ako.

ئايەت: 64

أَمَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَمَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

Koo! Ni wina owuchachinjia ebiloonje, mana khandi abikalusia? Ne wina ulia ubakabilanga okhurula mwikulu nende khushialo? Koo! Aliho nyasaye wundi halala nende Nyasaye? Boola mbu: “Rere ebifune bienyu nikali mbu toto muboolanga obulaamba.”

ئايەت: 65

قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ

Boola mbu: “Abulaho uli mwikulu nende khushialo umanyile akefisile halali Nyasaye butswa.” Nabo kata shibamanyile mbu ni liina lwabakhalamusibwe tawe.

ئايەت: 66

بَلِ ٱدَّٰرَكَ عِلۡمُهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ مِّنۡهَاۖ بَلۡ هُم مِّنۡهَا عَمُونَ

Nohomba balondelela obumanyi bwa mwikulu nibaba nende obwatoto bwa (amakhuwa) akomwikulu? Halali bo bali mubukanakani bwabu, halali bo ni abawofu khuka eyo.

ئايەت: 67

وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا تُرَٰبٗا وَءَابَآؤُنَآ أَئِنَّا لَمُخۡرَجُونَ

Ne balia bakhaya baboola mbu: “Olwa khuliba liloba, nende bapapa befu, mbu khulilamusibwa?

ئايەت: 68

لَقَدۡ وُعِدۡنَا هَٰذَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Toto khwalakwa kano efwe nende bapapa befu bakhale. Kano shini shiosishiosi tawe halali tsingano tsiakhale.”

ئايەت: 69

قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

Boola mbu: “Chende khushialo mana mulole shinga indukho ya abandu ababii yali.”

ئايەت: 70

وَلَا تَحۡزَنۡ عَلَيۡهِمۡ وَلَا تَكُن فِي ضَيۡقٖ مِّمَّا يَمۡكُرُونَ

Ne olababeelelela tawe, ne olaba mubutinyu khulwa ebifwanga biabu biabakholanga tawe.

ئايەت: 71

وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

Ne baboolanga mbu: “Ne indache ino iliula liina toto nimuli mbu muboolanga obulaamba?”

ئايەت: 72

قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ رَدِفَ لَكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي تَسۡتَعۡجِلُونَ

Boola mbu: “Kanyala okhubanyola ahambi hano akandi muukalia akamuyungubalilanga.”

ئايەت: 73

وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ

Ne toto Nyasaye wuwo Omulesi ni wetsimbabaasi khubandu, halali abaanji mubo shibakhupanga orio tawe.

ئايەت: 74

وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعۡلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمۡ وَمَا يُعۡلِنُونَ

Ne toto Nyasaye wuwo Omulesi amanyile muno akebilifu biabu bifisanga nende akabaretsanga habulafu.

ئايەت: 75

وَمَا مِنۡ غَآئِبَةٖ فِي ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ

Ne libulaho liefisa mwikulu nende khushialo halali lili mushitabu eshiokhwinoosia.

ئايەت: 76

إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَقُصُّ عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَكۡثَرَ ٱلَّذِي هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ

Toto Ikurani ino ikanilanga Abaana ba Israili amaanji akabawukhanangamwo.

ئايەت: 77

وَإِنَّهُۥ لَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ

Ne toto Ikurani ino ni obulunjifu nende tsimbabaasi khubalia abasuubila.

ئايەت: 78

إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُم بِحُكۡمِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡعَلِيمُ

Toto Nyasaye alikhalaka eshina hakari wabu khukhukhalaka eshina khukhwe, naye niye Owamani, Omumanyi muno.

ئايەت: 79

فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۖ إِنَّكَ عَلَى ٱلۡحَقِّ ٱلۡمُبِينِ

Kho wisiche Nyasaye, toto ewe oli khubwatoto bulolekha.

ئايەت: 80

إِنَّكَ لَا تُسۡمِعُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَلَا تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوۡاْ مُدۡبِرِينَ

Toto ewe shonyala okhukhola abafu bawulile omulango tawe, nohomba okhole abekala amarwi bawulila tawe olwa bakalukhananga nibeetsila.

ئايەت: 81

وَمَآ أَنتَ بِهَٰدِي ٱلۡعُمۡيِ عَن ضَلَٰلَتِهِمۡۖ إِن تُسۡمِعُ إِلَّا مَن يُؤۡمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُم مُّسۡلِمُونَ

Nohomba shonyala okhulunjisia abawofu okhurula mubukori bwabu tawe, ne sholaulilisia tsinyaali tsiefu tawe halali balia abatsisuubiranga, nabo naabasalamu.

ئايەت: 82

۞ وَإِذَا وَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَيۡهِمۡ أَخۡرَجۡنَا لَهُمۡ دَآبَّةٗ مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ تُكَلِّمُهُمۡ أَنَّ ٱلنَّاسَ كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا لَا يُوقِنُونَ

Ne olwa likhuwa lilibarulila, khulibarusilia isolo okhurula mwiloba ibalomalomie mbu toto abandu bakhaya okhusuubila tsinyaali tsiefu.

ئايەت: 83

وَيَوۡمَ نَحۡشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٖ فَوۡجٗا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُمۡ يُوزَعُونَ

Ne inyanga yakhulikhung’asia okhurula mubuli Abandu omukanda kwa balia abayingasinjia ebimanyisio biefu, ne baliemibwa ebituche ebituche.

ئايەت: 84

حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُو قَالَ أَكَذَّبۡتُم بِـَٔايَٰتِي وَلَمۡ تُحِيطُواْ بِهَا عِلۡمًا أَمَّاذَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

Okhula shingala baliula, mana (Nyasaye) aboole mbu: “Koo, enywe mwakatsula ebimanyisio bianje nimulabimanyile obulayi tawe, nohomba nishina shiamwakholanga?”

ئايەت: 85

وَوَقَعَ ٱلۡقَوۡلُ عَلَيۡهِم بِمَا ظَلَمُواْ فَهُمۡ لَا يَنطِقُونَ

Mana likhuwa nilibakwila khumabii kabakhola, ne baliwulela tsi.

ئايەت: 86

أَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا جَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ لِيَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

Koo, shibalolangakhwo mbu efwe khwakhola eshilo okhuba shiokhwihotselesiamwo, ne eshitere okhubakhonya okhulola? Toto mu ako kalimwo ameeko khubandu basuubilanga.

ئايەت: 87

وَيَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُۚ وَكُلٌّ أَتَوۡهُ دَٰخِرِينَ

Ne inyanga yolwika lulifurwamwo, mana bibeyebeye bioosi ebili mwikulu nende khushialo halali ulia wa Nyasaye alichama. Ne boosi bakhamwitsile nibali abateshele.

ئايەت: 88

وَتَرَى ٱلۡجِبَالَ تَحۡسَبُهَا جَامِدَةٗ وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِۚ صُنۡعَ ٱللَّهِ ٱلَّذِيٓ أَتۡقَنَ كُلَّ شَيۡءٍۚ إِنَّهُۥ خَبِيرُۢ بِمَا تَفۡعَلُونَ

Ne olilola efikulu nopara mbu fiemele, nafio khufibura shinga amaleesi. Nibo obwiranyi bwa Nyasaye, owakasia obulayi buli eshindu. Toto ye amanyile muno akamukholanga.

ئايەت: 89

مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَا وَهُم مِّن فَزَعٖ يَوۡمَئِذٍ ءَامِنُونَ

Balia abaliitsa namalayi, balinyoola amalayi muno okhushilakhwo ako, nabo khushibeyibeyi shieyinyanga eyo baliba nomulembe.

ئايەت: 90

وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَكُبَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فِي ٱلنَّارِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

Ne balia abalitsa nende amabii, obweni bwabu bulisindikhwa mumulilo (mana boboolelwe mbu): “Shimularungwa halali kalia akamwakholanga butswa.”

ئايەت: 91

إِنَّمَآ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ رَبَّ هَٰذِهِ ٱلۡبَلۡدَةِ ٱلَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُۥ كُلُّ شَيۡءٖۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

Toto ndalomesibwa mbu elaame Nyasaye Omulesi welitokho lino, owalihelesia oluyali, ne buli eshindu ni eshishie. Ne ndalomesibwa mbu embe mubasalamu.

ئايەت: 92

وَأَنۡ أَتۡلُوَاْ ٱلۡقُرۡءَانَۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَقُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ

Ne mbu esoome Ikurani. Kho ulia ulunjikha, alunjikhanga khulwa ye omwene. Ne ulia ukora, boola mbu: "Toto esie endisa mubekanyilisi."

ئايەت: 93

وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ فَتَعۡرِفُونَهَاۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ

Ne boola mbu: “Okhwitsomibwa khwoosi ni khwa Nyasaye. Yetsa okhubechesia khubimanyisio bibie ne mwitsa okhubimanya. Ne Nyasaye wuwo Omulesi shang’ang’alanga ehale khukamukholanga tawe.”