قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - لوھياچە تەرجىمىسى - خەلقئارالىق پەن-مائارىپ جەمئىيىتى * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
Al-Qasas
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
نَتۡلُواْ عَلَيۡكَ مِن نَّبَإِ مُوسَىٰ وَفِرۡعَوۡنَ بِٱلۡحَقِّ لِقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ فِرۡعَوۡنَ عَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَجَعَلَ أَهۡلَهَا شِيَعٗا يَسۡتَضۡعِفُ طَآئِفَةٗ مِّنۡهُمۡ يُذَبِّحُ أَبۡنَآءَهُمۡ وَيَسۡتَحۡيِۦ نِسَآءَهُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Toto Firauni yeechingula ekulu khushialo, nakhola Abandu bokhushialo emikanda emikanda. Nahelesia obuteshele omukanda mulala mwicho, yasinzanga muno Abana babu abasiani ne alekha abeshikhasi. Toto ye yali muboononi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَرۡضِعِيهِۖ فَإِذَا خِفۡتِ عَلَيۡهِ فَأَلۡقِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحۡزَنِيٓۖ إِنَّا رَآدُّوهُ إِلَيۡكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Ne khwafimbulila nyinamwana Musa mbu: “Munuunie, ne noba nomuririra, musukune mumwalo, ne olaria tawe nohomba olabeelela tawe. Toto efwe khwitsa okhumukalusia khwiwe, ne khwitsa okhumukhola okhuba mubarumwa.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَٱلۡتَقَطَهُۥٓ ءَالُ فِرۡعَوۡنَ لِيَكُونَ لَهُمۡ عَدُوّٗا وَحَزَنًاۗ إِنَّ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا كَانُواْ خَٰطِـِٔينَ
Mana Abandu ba Firauni nibamutoola, yeetse okhuba omusuku khubo nende eshibeela. Toto Firauni nende Hamana nende omukanda kukwe kwa abalwaani bali abetsimbii.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَتِ ٱمۡرَأَتُ فِرۡعَوۡنَ قُرَّتُ عَيۡنٖ لِّي وَلَكَۖ لَا تَقۡتُلُوهُ عَسَىٰٓ أَن يَنفَعَنَآ أَوۡ نَتَّخِذَهُۥ وَلَدٗا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Ne omukhasi wa Firauni naboola mbu: “Eshisangasia muno tsimoni tsianje nende etsitsio, mulamwiira tawe. Anyala okhuba wobukhoonyi khwifwe nohomba khwamukhola okhuba omwana wefu.” (Yaboola ako) nabo nibalamanyilekho (shilekholekha) tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَصۡبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَٰرِغًاۖ إِن كَادَتۡ لَتُبۡدِي بِهِۦ لَوۡلَآ أَن رَّبَطۡنَا عَلَىٰ قَلۡبِهَا لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ne omwoyo kwa nyina Musa nikuba omukhaya. Yali ahambi muno okhura amakhuwa kaye (Musa) habulafu khukhayanga okhuboya obulai omwoyo kukwe; kho anyoole okhuba mubalia basuubilanga.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَحَرَّمۡنَا عَلَيۡهِ ٱلۡمَرَاضِعَ مِن قَبۡلُ فَقَالَتۡ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰٓ أَهۡلِ بَيۡتٖ يَكۡفُلُونَهُۥ لَكُمۡ وَهُمۡ لَهُۥ نَٰصِحُونَ
Mana nikhumwikalila abanunia okhurula mukhuchaka, ne (omukhana wabu) naboola mbu: “Ebechesiekhwo abandu beyinzu abanyala okhumulela, ne betsa okhuba abalayi muno khuye?”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَرَدَدۡنَٰهُ إِلَىٰٓ أُمِّهِۦ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَ وَلِتَعۡلَمَ أَنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Mana nikhumukalusia khunyinamwana kho tsimoni tsitsie tsinyoole okhusangala, ne akhaye okhubeelela, ne amanye mbu indache ya Nyasaye niyatoto, halali Abandu abaanji shibamanyile tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَدَخَلَ ٱلۡمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفۡلَةٖ مِّنۡ أَهۡلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيۡنِ يَقۡتَتِلَانِ هَٰذَا مِن شِيعَتِهِۦ وَهَٰذَا مِنۡ عَدُوِّهِۦۖ فَٱسۡتَغَٰثَهُ ٱلَّذِي مِن شِيعَتِهِۦ عَلَى ٱلَّذِي مِنۡ عَدُوِّهِۦ فَوَكَزَهُۥ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيۡهِۖ قَالَ هَٰذَا مِنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّهُۥ عَدُوّٞ مُّضِلّٞ مُّبِينٞ
Niyenjila mwitokho olwa abeenelio bali mukhung’ang’aala, nanyoolamwo abasatsa babili nibakhupananga, uno niwokhurula mubandu bebe ne uno niwokhurula mubasuku bebe. Kho ulia wokhurula mubandu bebe namusaba mbu amukhonye khumusuku wuwe oyo. Musa namukhupa eshifusi shiokhushilifu mana namumala. Naboola mbu: “Chino ni milala khumilimo chia Shetani. Toto ye ni omusuku ukosinjia, owahabulafu.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَصۡبَحَ فِي ٱلۡمَدِينَةِ خَآئِفٗا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا ٱلَّذِي ٱسۡتَنصَرَهُۥ بِٱلۡأَمۡسِ يَسۡتَصۡرِخُهُۥۚ قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰٓ إِنَّكَ لَغَوِيّٞ مُّبِينٞ
Nibumushiela mwitokho naye nali nende oburi, nahenganga eno nende elia, lola, khandi Omundu ulia wamwenyelekhwo obukhoonyi mungolobe namulanga. Musa namuboolela mbu: “Toto ewe oli omushiamu owa habulafu.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّآ أَنۡ أَرَادَ أَن يَبۡطِشَ بِٱلَّذِي هُوَ عَدُوّٞ لَّهُمَا قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ أَتُرِيدُ أَن تَقۡتُلَنِي كَمَا قَتَلۡتَ نَفۡسَۢا بِٱلۡأَمۡسِۖ إِن تُرِيدُ إِلَّآ أَن تَكُونَ جَبَّارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلۡمُصۡلِحِينَ
Kho olwa yenya okhura mumukhono ulia uli omusuku wabu, naboola mbu: “Ewe Musa, wenyanga okhunzira shingala werere Omundu mungolobe? Ewe shiwenya halali okhuba omufuru khushialo ne shiwenya okhuba mubandu abalayi tawe?”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَجَآءَ رَجُلٞ مِّنۡ أَقۡصَا ٱلۡمَدِينَةِ يَسۡعَىٰ قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ ٱلۡمَلَأَ يَأۡتَمِرُونَ بِكَ لِيَقۡتُلُوكَ فَٱخۡرُجۡ إِنِّي لَكَ مِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ
Mana Omusatsa mulala niyetsa okhurula mumbeka etsia ehale welitookho nasesemanga, naboola mbu: “Ewe Musa! Toto abakhongo bakhusanjililanga okhukhwira, kho rula, esie toto endi mubakhuchereranga amalayi.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَمَّا وَرَدَ مَآءَ مَدۡيَنَ وَجَدَ عَلَيۡهِ أُمَّةٗ مِّنَ ٱلنَّاسِ يَسۡقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ ٱمۡرَأَتَيۡنِ تَذُودَانِۖ قَالَ مَا خَطۡبُكُمَاۖ قَالَتَا لَا نَسۡقِي حَتَّىٰ يُصۡدِرَ ٱلرِّعَآءُۖ وَأَبُونَا شَيۡخٞ كَبِيرٞ
Ne olwa yoola khumaatsi ka Madyana, yanyoola omukanda kwa Abandu nikunywesinjia, ne nanyoola mumbeka wabu abakhasi babili bekalilanga (emiruko chiabu okhunywa), Musa naboola mbu: “Mukhabeele murie?” Boosi babili nibaboola mbu: “Shikhwakhanywesia tawe okhula shingala abayi abo banywesia, mana bakalusieyo emiruko chiabu, ne papa wefu ni omukofu muno.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَسَقَىٰ لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّىٰٓ إِلَى ٱلظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَآ أَنزَلۡتَ إِلَيَّ مِنۡ خَيۡرٖ فَقِيرٞ
Mana (Musa) nabanywesilia, ne nakalukha okhwikhala mushinikha, naboola mbu: “Nyasaye wanje Omulesi, esie toto endi omutakha muno owenya obulayi bwawitsa okhunzishilia.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَجَآءَتۡهُ إِحۡدَىٰهُمَا تَمۡشِي عَلَى ٱسۡتِحۡيَآءٖ قَالَتۡ إِنَّ أَبِي يَدۡعُوكَ لِيَجۡزِيَكَ أَجۡرَ مَا سَقَيۡتَ لَنَاۚ فَلَمَّا جَآءَهُۥ وَقَصَّ عَلَيۡهِ ٱلۡقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفۡۖ نَجَوۡتَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Mulala khubeshikhana babili balia namwitsila nachenda khutsisoni, naboola mbu: “Toto papa wanje akhulanganga mbu akhurunge omurungo kwokhunywesiliye.” Mana shingala yamuulila mana namukanila amakhuwa kaye, yaboola mbu: “Olaria tawe, omalile okhuhonokokha okhurulana nende Abandu ababii abo.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ إِنِّيٓ أُرِيدُ أَنۡ أُنكِحَكَ إِحۡدَى ٱبۡنَتَيَّ هَٰتَيۡنِ عَلَىٰٓ أَن تَأۡجُرَنِي ثَمَٰنِيَ حِجَجٖۖ فَإِنۡ أَتۡمَمۡتَ عَشۡرٗا فَمِنۡ عِندِكَۖ وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أَشُقَّ عَلَيۡكَۚ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Naboola mbu: “Esie ndenya ekhubashile mulala khubakhana banje babili bano, khulwa ukhukholele emilimo emika munane. Ne niwusia ekhumi, ni okhwenya khukhwo. Ne esie shindenya okhukhunichilisia tawe. Witsa okhunyoola nendi mubandu abalayi Nyasaye nachama.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ فَلَمَّا قَضَىٰ مُوسَى ٱلۡأَجَلَ وَسَارَ بِأَهۡلِهِۦٓ ءَانَسَ مِن جَانِبِ ٱلطُّورِ نَارٗاۖ قَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ جَذۡوَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ لَعَلَّكُمۡ تَصۡطَلُونَ
Olwa Musa yamala ebise ebo, mana narula nende Abandu bebe, yalola omulilo elubeka wolukulu lwa Turi, naboolela Abandu bebe mbu: ‘‘Ninde hano, toto esie endutsi omulilo. Awundi ndalabarerera amacheni okhurula khukwo nohomba eshichenga khomunyoole okhwoora.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ مِن شَٰطِيِٕ ٱلۡوَادِ ٱلۡأَيۡمَنِ فِي ٱلۡبُقۡعَةِ ٱلۡمُبَٰرَكَةِ مِنَ ٱلشَّجَرَةِ أَن يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّيٓ أَنَا ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Olwa yakuulakhwo, nalaangwa okhurulila ebuleka womukhono musatsa wa litwoma elo, habundu wetsimbabaasi okhurula khumusaala: “Ewe Musa! Toto esie nesie Nyasaye Omulesi webiloonje bioosi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنۡ أَلۡقِ عَصَاكَۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهۡتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنّٞ وَلَّىٰ مُدۡبِرٗا وَلَمۡ يُعَقِّبۡۚ يَٰمُوسَىٰٓ أَقۡبِلۡ وَلَا تَخَفۡۖ إِنَّكَ مِنَ ٱلۡأٓمِنِينَ
Ne sukuna hasi indabushi yiyio.” Mana shingala yayilola niyikotiombolanga shinga inzokha, yakalukhana niyelukha ne shiyahenga inyuma tawe. Nikhumuboolela mbu: “Ewe Musa! Itsa imbeli, ne olaria tawe. Toto ewe oli mubalia bali noomulembe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱسۡلُكۡ يَدَكَ فِي جَيۡبِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٖ وَٱضۡمُمۡ إِلَيۡكَ جَنَاحَكَ مِنَ ٱلرَّهۡبِۖ فَذَٰنِكَ بُرۡهَٰنَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
Injisia omukhono kukwo mushifuko, kwitsa okhurula nikuli omulafu tswe kulali khububii tawe. Ne wifumbarire omukhono kukwo nowulila oburi. Kho bino bitsa okhuba ebimanyisio bibili birula khu Nyasaye wuwo Omulesi bitsile Firauni nende abakhongo bebe. Toto bo ni Abandu babuririranga eshichero.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَخِي هَٰرُونُ هُوَ أَفۡصَحُ مِنِّي لِسَانٗا فَأَرۡسِلۡهُ مَعِيَ رِدۡءٗا يُصَدِّقُنِيٓۖ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ
Ne Omusiani wefu, Haruni ni omulomalomi omulayi muno okhuushila esie, kho murume halala ninasi abe omukhonyelesi wanje. Toto esie eritsanga mbu betsa okhungatsula.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجۡعَلُ لَكُمَا سُلۡطَٰنٗا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيۡكُمَا بِـَٔايَٰتِنَآۚ أَنتُمَا وَمَنِ ٱتَّبَعَكُمَا ٱلۡغَٰلِبُونَ
(Nyasaye) naboola mbu: “Khwitsa okhura amaani mumukhono kukwo okhuburira khumusiani wenyu, ne khwitsa okhubahelesia obushili, ne shibalanyala okhuboolakhwo tawe. Khulwa ebimanyisio biefu, enywe nende abaloondi benyu nenywe mulishila.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّا جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّفۡتَرٗى وَمَا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ
Kho olwa Musa yabeetsela nende ebimanyisio biefu ebili habulafu, baboola mbu: “Kano shini shiosishiosi tawe halali obulosi obuchikhwa. Shikhwawulilakhwo kano khubapapa befu bakhale tawe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبِّيٓ أَعۡلَمُ بِمَن جَآءَ بِٱلۡهُدَىٰ مِنۡ عِندِهِۦ وَمَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Ne Musa naboola mbu: “Nyasaye wanje Omulesi amanyile muno ulia wetsa nende obulunjifu okhurula khuye nende ulia uliba nende okhumalilikha okhulayi khweshimenyo. Toto abamabii shibalibura tawe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَأُ مَا عَلِمۡتُ لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرِي فَأَوۡقِدۡ لِي يَٰهَٰمَٰنُ عَلَى ٱلطِّينِ فَٱجۡعَل لِّي صَرۡحٗا لَّعَلِّيٓ أَطَّلِعُ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّي لَأَظُنُّهُۥ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
Firauni naboola mbu: “Enywe abakhongo! Shebamanyiilekhwo Nyasaye wundi owulali esie tawe. Kho ewe Hamana nzashilia omulilo khwiloba unyumbashile munara enyoole okhulenjelela Nyasaye wa Musa, ne esie toto embara mbu aboolanga obubeyi butswa.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَئِمَّةٗ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلنَّارِۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا يُنصَرُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ ٱلۡأُولَىٰ بَصَآئِرَ لِلنَّاسِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
Ne toto khwahelesia Musa Eshitabu nikhumalile okhusishia emikanda chiaranjilila mbu shibe eshilafusia tsimoni tsiabu, ne shibe obulunjifu nende tsimbabaasi kho banyoole okhwitsulila.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلۡغَرۡبِيِّ إِذۡ قَضَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَى ٱلۡأَمۡرَ وَمَا كُنتَ مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَٰكِنَّآ أَنشَأۡنَا قُرُونٗا فَتَطَاوَلَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡعُمُرُۚ وَمَا كُنتَ ثَاوِيٗا فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ تَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَا وَلَٰكِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ
Halali efwe khwaloonga emikanda eminji, ne emika nichibabeela emirambi, ne shiwali omumenyanwa nende Abandu ba Madyana tawe, nobasomelanga tsinyaali tsiefu, halali nefwe khwatsishinjia.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلطُّورِ إِذۡ نَادَيۡنَا وَلَٰكِن رَّحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٖ مِّن قَبۡلِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
Nohomba ewe shiwali ebuleka wa eshikulu olwa khwamulanga tawe, halali nitsimbabaasi tsia Nyasaye wuwo Omulesi, kho wikanyilisie abandu bali nibashili okhulilwa nende Omwikanyilisi ewe noshili okhwitsa, bakhaba bario betsulila.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوۡلَآ أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَيَقُولُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ne kabanyolaanga amasila khukalia kemikhono chiabu chiaranjilisia, bakhaboolele mbu: “Nyasaye wefu Omulesi! Shichila shina nolakhurumila efwe omurumwa tawe, khwaloonda tsinyaali tsitsio mana khwaba mubalia basuubila?”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ لَوۡلَآ أُوتِيَ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ مُوسَىٰٓۚ أَوَلَمۡ يَكۡفُرُواْ بِمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ مِن قَبۡلُۖ قَالُواْ سِحۡرَانِ تَظَٰهَرَا وَقَالُوٓاْ إِنَّا بِكُلّٖ كَٰفِرُونَ
Halali olwa obwatoto bwabetsela okhurula khwifwe, baboola mbu: “Shichila shina nalahebwa shingala kalia aka Musa yahebwa tawe?” Koo, shibakakhaya tawe kalia aka Musa yahebwa khale, mana nibaboola mbu: “(Bano ni) Abalosi babili bakhonyananga”, ne nibaboola mbu: “Toto efwe khubalobele boosi babili.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَإِن لَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكَ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّنِ ٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ بِغَيۡرِ هُدٗى مِّنَ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ne nibalakhufuchilila elo tawe, kho manya mbu bo baloondanga butswa obwikombi bwa emioyo chiabu. Ne ni wina wakora muno okhushila ulia uloondanga obwikombi bwomwoyo kukwe, obubula obulunjifu oburulanga khu Nyasaye. Toto Nyasaye shalunjisinjia Abandu ababii tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَلَقَدۡ وَصَّلۡنَا لَهُمُ ٱلۡقَوۡلَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِهِۦ هُم بِهِۦ يُؤۡمِنُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِهِۦٓ إِنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّنَآ إِنَّا كُنَّا مِن قَبۡلِهِۦ مُسۡلِمِينَ
Ne nibasoomelwa (eshitabu esho), baboolanga mbu: “Khushisuubile, toto sho ni obwatoto okhurula khu Nyasaye wefu Omulesi, toto khwali nikhumalile okhusilima imbeli wa kano.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡتَوۡنَ أَجۡرَهُم مَّرَّتَيۡنِ بِمَا صَبَرُواْ وَيَدۡرَءُونَ بِٱلۡحَسَنَةِ ٱلسَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
Abo balihebwa omurungo kwabu okhuula khabili khulwa okhwifwila khwabu, ne barusinjiaho obubii khubulayi, ne barusinjia (eshihanwa) khubiakhubakabiile.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا سَمِعُواْ ٱللَّغۡوَ أَعۡرَضُواْ عَنۡهُ وَقَالُواْ لَنَآ أَعۡمَٰلُنَا وَلَكُمۡ أَعۡمَٰلُكُمۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡ لَا نَبۡتَغِي ٱلۡجَٰهِلِينَ
Ne nibawulila amakhuwa kabulamwo oluchendo, beretsanga ehale ninako, ne baboola mbu: “Khuli nende ebikhole biefu nanyu muli nende ebikhole bienyu. Omulembe kube ninanyu. Shikhwenyanga okhuyingana nende abasilu tawe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالُوٓاْ إِن نَّتَّبِعِ ٱلۡهُدَىٰ مَعَكَ نُتَخَطَّفۡ مِنۡ أَرۡضِنَآۚ أَوَلَمۡ نُمَكِّن لَّهُمۡ حَرَمًا ءَامِنٗا يُجۡبَىٰٓ إِلَيۡهِ ثَمَرَٰتُ كُلِّ شَيۡءٖ رِّزۡقٗا مِّن لَّدُنَّا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Ne abakhayi baboola mbu: “Nikhuloonda obulunjifu halala ninawe, khwitsa okhukamulwa okhurulila hasi wefu.” Koo, shikhwabakasilia obulai habundu woluyali ali nende omulembe, webiamo bietsimbia tsioosi birerungwa, bibe omukabo okhurula khwifwe, halali abaanji mubo shibamanyile tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَرۡيَةِۭ بَطِرَتۡ مَعِيشَتَهَاۖ فَتِلۡكَ مَسَٰكِنُهُمۡ لَمۡ تُسۡكَن مِّنۢ بَعۡدِهِمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ وَكُنَّا نَحۡنُ ٱلۡوَٰرِثِينَ
Ne tsingongo tsinga tsiakhwasishia etsielolanga khubulamu bwatsio. Ne kalia niko amatala kabu akalekhalwamwo tawe bo nibakharula halali hatiti, nafu nefwe khwakachelama.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ حَتَّىٰ يَبۡعَثَ فِيٓ أُمِّهَا رَسُولٗا يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَاۚ وَمَا كُنَّا مُهۡلِكِي ٱلۡقُرَىٰٓ إِلَّا وَأَهۡلُهَا ظَٰلِمُونَ
Ne Nyasaye shiyali usishia tsingongo tawe okhula arume Omurumwa mwitokho likhongo liatsio, abasoomele tsinyaali tsiefu. Ne shikhwali abasishia tsingongo tawe halali Abandu batsio nibali ababii.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَآ أُوتِيتُم مِّن شَيۡءٖ فَمَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتُهَاۚ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Ne shiosishiosi eshiamwahelesibwa, nishiobwikhoonyi bwobulamu bwokhushialo nende oburone bwashio. Ne eshili ewa Nyasaye nishio eshilayi muno, ne nishio shilitong’a, shimwikhonyelanga obwongo tawe?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَمَن وَعَدۡنَٰهُ وَعۡدًا حَسَنٗا فَهُوَ لَٰقِيهِ كَمَن مَّتَّعۡنَٰهُ مَتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ هُوَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ
Koo, ulia wakhwalaka indache indayi eyalinyoola, ali shinga ulia wakhwahelesia obwokholo bwomushialo, mana inyanga yeyindukho aliba mubalia abalirebwa mumulilo?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ فَيَقُولُ أَيۡنَ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَغۡوَيۡنَآ أَغۡوَيۡنَٰهُمۡ كَمَا غَوَيۡنَاۖ تَبَرَّأۡنَآ إِلَيۡكَۖ مَا كَانُوٓاْ إِيَّانَا يَعۡبُدُونَ
Balia belikhuwa liakwila baliboola mbu: “Nyasaye wefu Omulesi, bano nibo bakhwakosia, khwabakosia shingala khwakora. Khubeekana imbeli wuwo. Shibalaamanga efwe tawe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقِيلَ ٱدۡعُواْ شُرَكَآءَكُمۡ فَدَعَوۡهُمۡ فَلَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُمۡ وَرَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۚ لَوۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ يَهۡتَدُونَ
Ne liliboolwa mbu: “Laanje abanyasaye benyu abo abamwanzokasinjia.” Mana balibalanga, ne shibalibafuchilila tawe, ne balilola eshinyasio. Abane babetsanga balunjikha!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ فَيَقُولُ مَاذَآ أَجَبۡتُمُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَعَمِيَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَنۢبَآءُ يَوۡمَئِذٖ فَهُمۡ لَا يَتَسَآءَلُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَمَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَعَسَىٰٓ أَن يَكُونَ مِنَ ٱلۡمُفۡلِحِينَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَرَبُّكَ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ وَيَخۡتَارُۗ مَا كَانَ لَهُمُ ٱلۡخِيَرَةُۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
Ne Nyasaye wuwo Omulesi aloonganga shia yenya, ne alobolanga. Ebilonje bibula okhwiyawulila khwosikhwosi tawe. Obutswenufu nibwa Nyasaye, ne ali hekulu muno wa akabamutsokasinjia ninako.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَرَبُّكَ يَعۡلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمۡ وَمَا يُعۡلِنُونَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلۡأُولَىٰ وَٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
Naye niye Nyasaye, abulaho nyasaye wundi owulali ye tawe. Okhwitsomibwa nookhukhwe mukhuchaka nende mukhumalilikha, ne okhukhalaka eshina nookhukhwe, ne ni ewuwe niyo wamulikalusibwa.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمُ ٱلَّيۡلَ سَرۡمَدًا إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِضِيَآءٍۚ أَفَلَا تَسۡمَعُونَ
Boola mbu: “Mulola murie Nyasaye nabakholela eshilo okhutsililila okhula inyanga yeyindukho. Kho ni nyasaye shina owulali Ye ulabarerera obulafu? Koo, shimuwulilanga tawe?"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمُ ٱلنَّهَارَ سَرۡمَدًا إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِلَيۡلٖ تَسۡكُنُونَ فِيهِۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
Boola mbu: “Mulola murie Nyasaye nabakholela eshitere okhutsililila okhula inyanga yeyindukho. Kho ni nyasaye shina owulali Ye ulabarerera eshilo eshia munyala okhwihotselesiamwo? Shimulolangakhwo tawe?"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمِن رَّحۡمَتِهِۦ جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Ne okhurulana nende tsimbabaasi tsitsie yabakasilia eshilo nende eshitere, mwihotselesiemwo ne mukhabilemwo emikabo chichie, ne mube murio khomunyoole okhumupila orio.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَنَزَعۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدٗا فَقُلۡنَا هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ فَعَلِمُوٓاْ أَنَّ ٱلۡحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Ne khulirusia buli mumukanda omuloli, ne khuliboola mbu: “Rere eshifune shienyu.” Ne balimanya mbu obwatoto ni bwa Nyasaye, ne kalibakora koosi pe akabachikhanga.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ إِنَّ قَٰرُونَ كَانَ مِن قَوۡمِ مُوسَىٰ فَبَغَىٰ عَلَيۡهِمۡۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡكُنُوزِ مَآ إِنَّ مَفَاتِحَهُۥ لَتَنُوٓأُ بِٱلۡعُصۡبَةِ أُوْلِي ٱلۡقُوَّةِ إِذۡ قَالَ لَهُۥ قَوۡمُهُۥ لَا تَفۡرَحۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَرِحِينَ
Toto Karuni yali mulala khubandu ba Musa, mana nabakholela amabii, ne khwamuhelesia emiandu emikhongo chia tsifunguo tsiachio tsisitoyela muno abasatsa ba amaani. Olwa Abandu bebe bamuboolela mbu: “Olelola tawe. Toto Nyasaye shiyachama abelolanga tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱبۡتَغِ فِيمَآ ءَاتَىٰكَ ٱللَّهُ ٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَۖ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ ٱلدُّنۡيَاۖ وَأَحۡسِن كَمَآ أَحۡسَنَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ وَلَا تَبۡغِ ٱلۡفَسَادَ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Ne koonya khu kalia aka Nyasaye yakhuhelesia eshimenyo shiomwikulu, ne olebilila omukabo kukwo kwokhushialo tawe, ne khola amalayi shinga Nyasaye yakhukholela amalayi, ne olakhola obwonooni khushialo tawe. Toto Nyasaye shiyachama aboononi tawe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلۡمٍ عِندِيٓۚ أَوَلَمۡ يَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ قَدۡ أَهۡلَكَ مِن قَبۡلِهِۦ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مَنۡ هُوَ أَشَدُّ مِنۡهُ قُوَّةٗ وَأَكۡثَرُ جَمۡعٗاۚ وَلَا يُسۡـَٔلُ عَن ذُنُوبِهِمُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
Naboola mbu: “Esie kano ndahebwa okhurulana nende obumanyi bwanje.” Shamanyilekhwo ta mbu toto Nyasaye yamala okhusishia mumikanda chia imbeli wuwe balia abali nende omwandu nende abandu abanji okhumushila? Ne aboononi shibalirebwa tsimbi tsiabu tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ فِي زِينَتِهِۦۖ قَالَ ٱلَّذِينَ يُرِيدُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا يَٰلَيۡتَ لَنَا مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ قَٰرُونُ إِنَّهُۥ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٖ
Mana niyetsela Abandu bebe nafwalile obulayi. Balia abachama obulamu bwokhushialo nibaboola mbu: “Abayie khubakho mbu nefwe abahelesibwa omwandu shingala kwa Karuni yahelesibwa, toto bwene ye niweyikhabi ikhongo.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ وَيۡلَكُمۡ ثَوَابُ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّمَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗاۚ وَلَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلصَّٰبِرُونَ
Ne abahelesibwa obumanyi nibaboola mbu: “Abaane enywe, omurungo kwa Nyasaye ni omulayi muno khu ulia wasuubila mana nakhola amalayi, ne shibalinyoola ako tawe halali abesumilisi.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَخَسَفۡنَا بِهِۦ وَبِدَارِهِ ٱلۡأَرۡضَ فَمَا كَانَ لَهُۥ مِن فِئَةٖ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُنتَصِرِينَ
Mana nikhumukhola ye okhumilwa nende liloba halala nende inzu yiyie, mana nalabakhwo nende omukanda kumuhabina okhurulana nende Nyasaye tawe, ne shiyali mubehabina tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَصۡبَحَ ٱلَّذِينَ تَمَنَّوۡاْ مَكَانَهُۥ بِٱلۡأَمۡسِ يَقُولُونَ وَيۡكَأَنَّ ٱللَّهَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَيَقۡدِرُۖ لَوۡلَآ أَن مَّنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡنَا لَخَسَفَ بِنَاۖ وَيۡكَأَنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Mana balia abekoombanga okhuba shinga ye olwabeele nibachaaka okhuwuka mbu: “Eeh! Koo khane Nyasaye ametanga omukabo ulia owayenya mubasumba bebe, ne atutuyilinjia owayenya. Nyasaye akhayanga okhukhukholela efwe amalayi, liloba liakhakhumilile fwesi ninaye. Oh toto khane Nyasaye shabusinjia Abakhayi tawe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تِلۡكَ ٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ نَجۡعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوّٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فَسَادٗاۚ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ
Inzu yomwikulu eyo, khuliyikholela balia abalenyanga obukhongo khushialo khuno nohomba obwoononi tawe, ne omumalilikho omulayi kuliba kwa balia baria Nyasaye.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَى ٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Ulia ulakhola amalayi, alinyoola omurungo omulayi okhushila amalayi kayakhola ako. Ne ulia ukhola amabii, shibalirungwa balia bakholanga amabii halali kalia akabakholanga sa.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ ٱلَّذِي فَرَضَ عَلَيۡكَ ٱلۡقُرۡءَانَ لَرَآدُّكَ إِلَىٰ مَعَادٖۚ قُل رَّبِّيٓ أَعۡلَمُ مَن جَآءَ بِٱلۡهُدَىٰ وَمَنۡ هُوَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Toto ulia wakhulomesia okhuloonda Ikurani alikhukalusia habundu wokhukalukha. Boola mbu: “Nyasaye wanje Omulesi amanyile muno ulia wetsa khubulunjifu nende ulia uli mubukori bulolekha.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا كُنتَ تَرۡجُوٓاْ أَن يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبُ إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۖ فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرٗا لِّلۡكَٰفِرِينَ
Ne ewe shiwali noosubilanga mbu olirererwa Eshitabu shino tawe, halali nitsimbabaasi tsia Nyasaye wuwo Omulesi. Kho olakhatema waba omukhonyi wa abakhayi tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بَعۡدَ إِذۡ أُنزِلَتۡ إِلَيۡكَۖ وَٱدۡعُ إِلَىٰ رَبِّكَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Ne toto balakhatemaa okhukhwikalila okhuloonda tsinyaali tsia Nyasaye nitsimalile okhufimbulwa khwiwe, ne laanga khu Nyasaye wuwo Omulesi, ne olakhatema waba mubatsokaasi tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَۘ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ كُلُّ شَيۡءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجۡهَهُۥۚ لَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
Ne olalaama nyasaye wundi halala nende Nyasaye tawe. Abulaho nyasaye wundi owulali Ye tawe. Buli eshindu shilisikha halali obweni bubwe. Okhukhalaka eshina khwoosi khuli khuye, ne ewuwe nawamulikalusibwa.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - لوھياچە تەرجىمىسى - خەلقئارالىق پەن-مائارىپ جەمئىيىتى - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
دۇنيا پەن ۋە مەدەنىيەت جەمئىيىتىدىن چىققان.