مەنالار تەرجىمىسى سۈرە سۈرە ئەبەسە - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ پارىسچە تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

سوره عبس

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.

یادآوری دلایل وجود معاد به کافرانی که خود را از پروردگارشان بی نیاز می دانند.

---

ئايەت: 1

عَبَسَ وَتَوَلّٰۤی ۟ۙ

رسول‌الله صلی الله علیه وسلم چهره در هم کشید و روی گرداند.

ئايەت: 2

اَنْ جَآءَهُ الْاَعْمٰى ۟ؕ

به خاطر آمدن عبدالله بن أمّ مکتومِ نابینا تا از او راهنمایی بگیرد، او در حالی آمد که رسول صلی الله علیه وسلم سرگرم گفتگو با بزرگان مشرکان بود و آرزو می‌کرد که آنها هدایت شوند.

ئايەت: 3

وَمَا یُدْرِیْكَ لَعَلَّهٗ یَزَّ ۟ۙ

-ای پیامبر- تو چه می دانی شاید این نابینا بخواهد از گناهانش پاک شود؟!

ئايەت: 4

اَوْ یَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرٰى ۟ؕ

یا از اندرزهایی که از تو می‌شنود پند بگیرد، و از آنها نفع ببرد.

ئايەت: 5

اَمَّا مَنِ اسْتَغْنٰى ۟ۙ

اما کسی‌که با مالی که دارد خودش را از ایمان به آنچه آورده‌ای بی‌نیاز می‌داند.

ئايەت: 6

فَاَنْتَ لَهٗ تَصَدّٰى ۟ؕ

تو به او می‌پردازی، و به‌سوی او روی می‌آوری.

ئايەت: 7

وَمَا عَلَیْكَ اَلَّا یَزَّكّٰى ۟ؕ

و اگر نخواهد با توبه و بازگشت به سوی الله متعال از گناهانش پاک شود، چه زیانی به تو می رسد.

ئايەت: 8

وَاَمَّا مَنْ جَآءَكَ یَسْعٰى ۟ۙ

و اما کسی‌که در جستجوی خیر، شتابان نزد تو آمد.

ئايەت: 9

وَهُوَ یَخْشٰى ۟ۙ

درحالی‌که از پروردگارش می‌ترسید.

ئايەت: 10

فَاَنْتَ عَنْهُ تَلَهّٰى ۟ۚ

تو به جای او به بزرگان مشرکان می‌پردازی.

ئايەت: 11

كَلَّاۤ اِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ۟ۚ

امر این‌گونه نیست، بلکه فقط اندرز و یادآوری است برای کسی‌که بپذیرد.

ئايەت: 12

فَمَنْ شَآءَ ذَكَرَهٗ ۟ۘ

که هرکس بخواهد الله را یاد کند، او تعالی را یاد کند و از آنچه در قرآن است اندرز گیرد.

ئايەت: 13

فِیْ صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ۟ۙ

پس این قرآن در صحیفه‌هایی گرامی نزد فرشتگان است.

ئايەت: 14

مَّرْفُوْعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ۟ۙ

بالابرده‌شده در مکانی مرتفع و پاک که هیچ آلودگی و پلیدی‌ای به آن نمی‌رسد.

ئايەت: 15

بِاَیْدِیْ سَفَرَةٍ ۟ۙ

و این صحیفه‌ها در دستان رسولانی از فرشتگان است.

ئايەت: 16

كِرَامٍ بَرَرَةٍ ۟ؕ

که نزد پروردگارشان گرامی هستند، و خیر و طاعات زیادی انجام می‌دهند.

ئايەت: 17

قُتِلَ الْاِنْسَانُ مَاۤ اَكْفَرَهٗ ۟ؕ

نابود باد انسان کافر؛ چه شدید است کفر او به الله!

ئايەت: 18

مِنْ اَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهٗ ۟ؕ

الله او را از چه چیزی آفرید که در زمین تکبر می‌ورزد و از الله ناسپاسی می‌کند؟!

ئايەت: 19

مِنْ نُّطْفَةٍ ؕ— خَلَقَهٗ فَقَدَّرَهٗ ۟ۙ

از آبی اندک او را آفرید، سپس آفرینش او را مرحله به مرحله اندازه‌گیری کرد.

ئايەت: 20

ثُمَّ السَّبِیْلَ یَسَّرَهٗ ۟ۙ

و بعد از این مراحل، خروج از شکم مادرش را برای او آسان کرد.

ئايەت: 21

ثُمَّ اَمَاتَهٗ فَاَقْبَرَهٗ ۟ۙ

سپس بعد از اینکه عمری در زندگی برایش مقدر کرد او را میراند، و قبری برایش قرار داد که تا زمانی‌که برانگیخته می‌شود در آن می‌ماند.

ئايەت: 22

ثُمَّ اِذَا شَآءَ اَنْشَرَهٗ ۟ؕ

سپس هرگاه بخواهد او را برای حسابرسی و جزا برمی‌انگیزد.

ئايەت: 23

كَلَّا لَمَّا یَقْضِ مَاۤ اَمَرَهٗ ۟ؕ

امر آن‌گونه که این کافر می‌پندارد نیست که حقوقی را که برای پروردگارش برعهدۀ او است ادا کرد، زیرا او فرائضی را که الله برایش واجب گرداند ادا نکرده است.

ئايەت: 24

فَلْیَنْظُرِ الْاِنْسَانُ اِلٰى طَعَامِهٖۤ ۟ۙ

پس انسان کافرِ به الله، باید به طعامش که آن را می‌خورد بنگرد که چگونه به دست آمده است؟!

ئايەت: 25

اَنَّا صَبَبْنَا الْمَآءَ صَبًّا ۟ۙ

که اصلش از باران شدید و فراوانِ نازل‌شده از آسمان است.

ئايەت: 26

ثُمَّ شَقَقْنَا الْاَرْضَ شَقًّا ۟ۙ

سپس زمین را بارور ساختیم و از گیاهان شکافت.

ئايەت: 27

فَاَنْۢبَتْنَا فِیْهَا حَبًّا ۟ۙ

پس در آن گندم و ذرت و سایر دانه‌ها را رویاندیم.

ئايەت: 28

وَّعِنَبًا وَّقَضْبًا ۟ۙ

و انگور و علوفۀ تر در آن رویاندیم، تا غذایی برای دام‌های‌شان باشد.

ئايەت: 29

وَّزَیْتُوْنًا وَّنَخْلًا ۟ۙ

و زیتون و درخت خرما در آن رویاندیم.

ئايەت: 30

وَّحَدَآىِٕقَ غُلْبًا ۟ۙ

و باغ‌هایی با درختان زیاد در آن رویاندیم.

ئايەت: 31

وَّفَاكِهَةً وَّاَبًّا ۟ۙ

و میوه‌ها، و چراگاه‌هایی برای دام‌های‌شان در آن رویاندیم.

ئايەت: 32

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْ ۟ؕ

برای بهره‌مندی شما، و بهره‌مندی دام‌هایتان.

ئايەت: 33

فَاِذَا جَآءَتِ الصَّآخَّةُ ۟ؗ

پس وقتی آن فریاد بزرگ که گوش‌ها را می‌خراشد، یعنی دمیدن دوم فرا رسد.

ئايەت: 34

یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ اَخِیْهِ ۟ۙ

روزی‌که انسان از برادرش می‌گریزد.

ئايەت: 35

وَاُمِّهٖ وَاَبِیْهِ ۟ۙ

و از مادر و پدرش فرار می‌کند.

ئايەت: 36

وَصَاحِبَتِهٖ وَبَنِیْهِ ۟ؕ

و از همسر و فرزندانش فرار می‌کند.

ئايەت: 37

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَىِٕذٍ شَاْنٌ یُّغْنِیْهِ ۟ؕ

برای هر یک از آنها اندوه سختی در آن روز است که او را از دیگری بازمی‌دارد.

ئايەت: 38

وُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ مُّسْفِرَةٌ ۟ۙ

در آن روز چهره‌های خوشبختان درخشان است.

ئايەت: 39

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ۟ۚ

به آنچه الله از رحمت خویش برای‌شان فراهم آورده است خندان و شادمان هستند.

ئايەت: 40

وَوُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ۟ۙ

و در آن روز بر چهره‌های بدبختان غباری نشسته است.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.

سرزنش پیامبر صلی الله علیه وسلم از جانب الله متعال در مورد عبدالله بن أمّ مکتوم بر این امر دلالت دارد که قرآن از جانب الله است.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.

اهتمام به جویندۀ دانش و راهنمایی‌خواه.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.

شدت هول و هراس روز قیامت تا جایی‌که شخص فقط گرفتار خودش است، و حتی پیامبران می‌گویند: خودم خودم.

ئايەت: 41

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ۟ؕ

تاریکی‌ای آنها را می‌پوشاند.

ئايەت: 42

اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ۟۠

اینها که حالت مذکور را دارند همان کسانی هستند که هم مرتکب کفر و هم مرتکب گناهان شدند.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.

برانگیخته ‌شدن انسان همراه کسانی‌که در خیر یا شر همانند او هستند.

• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.

وقتی‌که از دخترک زنده به گور شده سوال می‌شود به نظرت کسی‌که مرتکب این گناه بزرگ و جانسوز می‌شود چه حالتی خواهد داشت؟ این امر بیانگر جایگاه بسیار بزرگ و هولناک است.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.

ارادۀ بنده تابع ارادۀ الله است.