قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ترجمے کی لسٹ
ص
سورہ کے بعض مقاصد:
ذكر المخاصمة بالباطل وعاقبتها.
كَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنْ قَرْنٍ فَنَادَوْا وَّلَاتَ حِیْنَ مَنَاصٍ ۟
څومره هغه ولسونه مو له دوی مخکې تباه کړل چې خپل رسولان یې دروغجن ګڼل، نو د عذاب پر مهال یې د ژغورلو لپاره چېغې وهلې، خو هغه وخت دوی لپاره د عذاب څخه د خلاصون وخت نه ؤ چې ژغورنې غوښتلو ورته ګټه رسولی وای.
عربی تفاسیر:
وَعَجِبُوْۤا اَنْ جَآءَهُمْ مُّنْذِرٌ مِّنْهُمْ ؗ— وَقَالَ الْكٰفِرُوْنَ هٰذَا سٰحِرٌ كَذَّابٌ ۟ۖۚ
او په دې حیران شو چې کله ورته له خپلو څخه رسول راغی چې د الله له عذاب څخه یې وېرول که چېرې په خپل کفر پاتې شي، او کله چې کافرانو د هغه څه د ریښتنولۍ دلائل ولېدل چې محمد صلی الله علیه وسلم راوړي نو ویې ویل: دا سړی کوډګر دی په خلکو کوډې کوي، په خپله دې دعوا کې دروغجن دی چې د الله لخوا رسول دی او وحی ورته کېږي.
عربی تفاسیر:
وَانْطَلَقَ الْمَلَاُ مِنْهُمْ اَنِ امْشُوْا وَاصْبِرُوْا عَلٰۤی اٰلِهَتِكُمْ ۖۚ— اِنَّ هٰذَا لَشَیْءٌ یُّرَادُ ۟ۚ
او سرداران او مشران یې ولاړل په داسې حال کې چې خپلو تابعدارانو ته ویونکي وو: په هغه څه (لاره) ځئ چې مخکې پرې وئ او د محمد په دین کې مه ننوځئ او د خپلو خدایانو پر عبادت ټینګ شئ، بېشکه هغه څه چې محمد ورته تاسو رابلي چې یوازې د یو خدای عبادت دی دا یو غرضي کار دی چې غواړي پر مونږ ځان لوړ کړي او مونږ د هغوی پېروان شو.
عربی تفاسیر:
ءَاُنْزِلَ عَلَیْهِ الذِّكْرُ مِنْ بَیْنِنَا ؕ— بَلْ هُمْ فِیْ شَكٍّ مِّنْ ذِكْرِیْ ۚ— بَلْ لَّمَّا یَذُوْقُوْا عَذَابِ ۟ؕ
آیا سمه ده چې زمونږ تر منځ (یوازې) پر ده قرآن نازلېږي او دې پرې ځانګړی شي او پر مونږ نه نازلېږي په داسې حال کې چې مونږ سرداران او مشران یو، بلکې دا مشرکان په شک کې دي له هغه وحي چې مونږ یې پر تا نازلوو او دوی لا د الله عذاب تر اوسه نه دی څکلی، نو دوی په مهلت ورکولو دوکه شوي او که چېرې یې وڅکه نو په کفر او الله سره شریک او هغه څه کې چې تاته یې وحي شوې شک کولو باندې به یې دومره جرات (بې ځایه زړورتیا) نه وه کړې.
عربی تفاسیر:
اَمْ عِنْدَهُمْ خَزَآىِٕنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِیْزِ الْوَهَّابِ ۟ۚ
آیا دې دروغجنونکو مشرکانو سره ستا د هغه برلاسي رب چې هېڅوک پرې نشي برلاسی کېدلای د فضل خزانې دي؟ هغه ورکوي څه چې وغواړي چاته چې وغواړي، او د هغه د فضل د خزانو څخه نبوت (پېغمبري) ده، نو چاته چې خوښه وي ورکوي یې او دا (پېغمبري) د دوی په واک کې نده څو یې ورکړي هغه چاته چې د دوی خوښه وي او له چا چې وغواړي منعه یې کړي.
عربی تفاسیر:
اَمْ لَهُمْ مُّلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا ۫— فَلْیَرْتَقُوْا فِی الْاَسْبَابِ ۟
یا که له دوی سره د آسمانو او د ځمکې او د هغو شیانو چې ترمنځ یې دي پاچایي ده؟ نو بیا خو یې حق دی چې چاته یې ورکړي او له چا یې منعه کړي؟ که چېرې یې دا دعوه وي نو آسمان ته دې د ختلو اسباب واخلي څو د ورکړې او منع کولو پرېکړې وکولای شي او هېڅکله به یې ونکړی شي.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• أقسم الله عز وجل بالقرآن العظيم، فالواجب تَلقِّيه بالإيمان والتصديق، والإقبال على استخراج معانيه.
الله تعالی په قرآن عظیم قسم خوړلی، نو لازمه ده چې په ایمان او باور سره ومنل شي، او د هغې د معناګانو راویستلو ته مخه وکړل شي.
اِصْبِرْ عَلٰی مَا یَقُوْلُوْنَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوٗدَ ذَا الْاَیْدِ ۚ— اِنَّهٗۤ اَوَّابٌ ۟
ای رسوله! په هغه څه صبر چې دا دروغجنونکي یې وایې کوه، څه چې تا نه خوشحالوي، او زمونږ بنده داود رایاد کړه کوم چې دښمنانو سره په توره وهلو کې د ځواک څښتن ؤ او د الله په طاعت کې د حوصلې، بېشکه هغه الله ته په توبه کولو سره زیات ګرځېدونکی و او په هغه څه عمل کونکی و چې (رب) خوشحالوي.
عربی تفاسیر:
وَالطَّیْرَ مَحْشُوْرَةً ؕ— كُلٌّ لَّهٗۤ اَوَّابٌ ۟
عربی تفاسیر:
وَشَدَدْنَا مُلْكَهٗ وَاٰتَیْنٰهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ ۟
او مونږ یې پاچایي کلکه کړې وه چې هیبت او ځواک او په خپلو دښمنانو مو مرسته ورکړې وه او پېغمبري او په خپلو چارو کې مو سمون ورکړی و او په هره موخه کې مو ورته روغوونکی بیان ورکړی ؤ، او په خبرو او حکم کې مو د پرېکړې ځواک ورکړی ؤ.
عربی تفاسیر:
وَهَلْ اَتٰىكَ نَبَؤُا الْخَصْمِ ۘ— اِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ ۟ۙ
عربی تفاسیر:
اِذْ دَخَلُوْا عَلٰی دَاوٗدَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوْا لَا تَخَفْ ۚ— خَصْمٰنِ بَغٰی بَعْضُنَا عَلٰی بَعْضٍ فَاحْكُمْ بَیْنَنَا بِالْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَاهْدِنَاۤ اِلٰی سَوَآءِ الصِّرَاطِ ۟
کله چې دواړه ناببره په داود ورننوتل، نو په دې نا اشنا توګه د ناببره ننوتلو څخه وډار شو، کله چې دوی ته د هغه ویره ښکاره شوه دواړو وویل: مه ډارېږه؛ مونږ دوه جګړه ماران یو چې یو پر بل مو ظلم کړی، زمونږ تر منځ په انصاف پرېکړه وکړه او د پرېکړې پر مهال پر مونږ ظلم مه کوه او برابرې لارې ته مو لارښونه وکړه چې سمه لار وي.
عربی تفاسیر:
اِنَّ هٰذَاۤ اَخِیْ ۫— لَهٗ تِسْعٌ وَّتِسْعُوْنَ نَعْجَةً وَّلِیَ نَعْجَةٌ وَّاحِدَةٌ ۫— فَقَالَ اَكْفِلْنِیْهَا وَعَزَّنِیْ فِی الْخِطَابِ ۟
یو له دوو جګړه مارو څخه داود ته وویل: بېشکه دا سړی زما ورور دی، نهه نوي مېږي لري، او زما یوه مېږه ده، نو ما څخه یې وغوښتل چې ده ته یې ورکړم، او په دلیل کې پر ما برلاسی شو.
عربی تفاسیر:
قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ اِلٰی نِعَاجِهٖ ؕ— وَاِنَّ كَثِیْرًا مِّنَ الْخُلَطَآءِ لَیَبْغِیْ بَعْضُهُمْ عَلٰی بَعْضٍ اِلَّا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَقَلِیْلٌ مَّا هُمْ ؕ— وَظَنَّ دَاوٗدُ اَنَّمَا فَتَنّٰهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهٗ وَخَرَّ رَاكِعًا وَّاَنَابَ ۟
نو داود علیه السلام یې ترمنځ پرېکړه وکړه، او دعوا لرونکي ته یې وویل: ریښتیا چې ستا ورور درباندې ظلم کړی کله چې یې درڅخه ستا مېږه د خپلو مېږو سره د یوځای کولو غوښتنه وکړه او زیاتره شریکان یو پر بل زیاتی کوي د حق په اخیستلو او بې انصافۍ کې، پرته له هغو مؤمنانو څخه چې نیک اعمال کوي نو بېشکه هغوی د خپلو شریکانو سره انصاف کوي او زیاتی پرې نه کوي، لیکن دا خلک لږ دي، او داود علیه السلام باور وکړ چې په دې جګړه کې مونږ ده لره په ازمیښت کې واچوه، نو د خپل رب څخه یې بخښنه وغوښتله او الله ته یې د نږدېوالي لپاره سجده وکړه، او توبه یې ورته ویستله.
عربی تفاسیر:
یٰدَاوٗدُ اِنَّا جَعَلْنٰكَ خَلِیْفَةً فِی الْاَرْضِ فَاحْكُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوٰی فَیُضِلَّكَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ یَضِلُّوْنَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیْدٌۢ بِمَا نَسُوْا یَوْمَ الْحِسَابِ ۟۠
ای داوده! بېشکه مونږ ته پر ځمکه کې خلیفه وګرځولې چې احکام نافذوې او دیني او دنیوي مسائل فېصله کوې، نو د خلکو ترمنځ په انصاف سره پرېکړه کوه، او د خلکو تر منځ د فیصلې کولو پر مهال هوس پسې مه ځه؛ چې یو جګړه مار ته د خپلولۍ یا دوستۍ له کبله ورکوږ شې او بل څخه د دښمنۍ له کبله کوږ شې، نو هوس به دې د الله له نېغې لارې څخه بې لارې کړي، بېشکه هغه کسان چې د الله له نېغې لارې څخه بې لارې کېږي هغوی لپاره ځواکمن عذاب دی، لدې کبله چې د حساب ورځ یې هېره کړې؛ ځکه که چېرې یې په یاد وی او ترې ډارېدلی نو خپلو هوسونو سره به نه کږېدلی.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• بيان فضائل نبي الله داود وما اختصه الله به من الآيات.
• الأنبياء - صلوات الله وسلامه عليهم - معصومون من الخطأ فيما يبلغون عن الله تعالى؛ لأن مقصود الرسالة لا يحصل إلا بذلك، ولكن قد يجري منهم بعض مقتضيات الطبيعة بنسيان أو غفلة عن حكم، ولكن الله يتداركهم ويبادرهم بلطفه.
نبیان -صلوات الله علیه وسلم- په هغه څه کې چې د الله له خوا یې رسوي له ټولو خطاګانو پاک دي؛ ځکه د پېغمبرۍ موخه پرته له دې په بل څه نه ترلاسه کېږي، لیکن د انساني طبیعت غوښتنو سره سم پرې کله هېره او غفلت راځي، خو الله تعالی یې بېرته راګرځوي او خپله لورینه پرې کوي.
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَآءَ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا بَاطِلًا ؕ— ذٰلِكَ ظَنُّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ۚ— فَوَیْلٌ لِّلَّذِیْنَ كَفَرُوْا مِنَ النَّارِ ۟ؕ
او مونږ آسمان او زمکه چټي ندي پېدا کړي، دا خو د هغو کسانو ګومان دی چې کفر یې کړی، نو د هغو کافرانو لپاره چې دا ګومان کوي د قیامت په ورځ د اور د عذاب هلاکت دی کله چې په همدې کفر او په الله د بد ګومانۍ په حال کې مړه شي.
عربی تفاسیر:
اَمْ نَجْعَلُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ كَالْمُفْسِدِیْنَ فِی الْاَرْضِ ؗ— اَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِیْنَ كَالْفُجَّارِ ۟
هېڅکله به هغه کسان چې په الله یې ایمان راوړی او د هغه د رسول پېروي یې کړې او نېک اعمال یې کړي په ځمکه کې په کفر او ګناهونو د فساد کوونکو په شان ونه ګرځوو، او نه به د رب څخه وېرېدونکي په منلو د اوامرو او له نواهیو څخه ځان ساتلو سره د هغو منافقانو په شان وګرځوو چې په ګناهونو کې ورننوتي وي، بېشکه د دوی دواړو تر منځ برابروالی ظلم دی چې د الله سبحانه وتعالی سره وړ او لائق نه دی، بلکې الله مؤمنو پرهېزګارانو ته د جنت د ننوتلو بدله ورکوي، او بدبختو کافرانو ته اور ته د ننوتلو سزا ورکوي؛ ځکه چې د الله په نزد سره برابر نه دي، نو بدله یې هم د ده په نزد برابره نه ده.
عربی تفاسیر:
كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ اِلَیْكَ مُبٰرَكٌ لِّیَدَّبَّرُوْۤا اٰیٰتِهٖ وَلِیَتَذَكَّرَ اُولُوا الْاَلْبَابِ ۟
بېشه دا قرآن داسې کتاب دی چې تاته مو نازل کړې او د ډېر خیر او ګټې والا دی، دې لپاره چې خلک یې په آیاتونو کې سوچ وکړي او په معناګانو کې یې فکر وکړي، او د پیاوړي او روڼ عقل خاوندان ترې درس واخلي.
عربی تفاسیر:
رُدُّوْهَا عَلَیَّ ؕ— فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوْقِ وَالْاَعْنَاقِ ۟
عربی تفاسیر:
قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِیْ وَهَبْ لِیْ مُلْكًا لَّا یَنْۢبَغِیْ لِاَحَدٍ مِّنْ بَعْدِیْ ۚ— اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ ۟
سلیمان وویل: ای ربه! ماته زما د ګناهونو بخښنه وکړه، او ماته یوه ځانګړې داسې پاچایي راکړه، چې له ما وروسته بل چا ته نه وي، بېشکه ته -ای ربه- د ډېرې ورکړې او لوی سخا والا یې.
عربی تفاسیر:
وَوَهَبْنَا لَهٗۤ اَهْلَهٗ وَمِثْلَهُمْ مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرٰی لِاُولِی الْاَلْبَابِ ۟
نو دعا مو ورته قبوله کړه او رنځ مو ترې لرې کړ، او کورنۍ مو ورکړه او نور بچي او لمسي مو هماغسې ور زیات کړل، زمونږ لخوا لورینه وه ورباندې، او د ده د صبر کولو بدله وه، او دې لپاره چې د غوره عقولونو څښتنان پند واخلي چې د صبر پایله راحت او ثواب دی.
عربی تفاسیر:
وَخُذْ بِیَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِّهٖ وَلَا تَحْنَثْ ؕ— اِنَّا وَجَدْنٰهُ صَابِرًا ؕ— نِّعْمَ الْعَبْدُ ؕ— اِنَّهٗۤ اَوَّابٌ ۟
کله چې ایوب علیه السلام خپلې میرمنې ته غصه شو، نو قسم یې وخوړ چې خامخا به یې سل درې وهي، مونږ ورته وویل: ای ایوبه! د ډکو یوه ګېډۍ دې په لاس کې واخله نو د خپل قسم څخه د خلاصېدو په موخه يې پرې ووهه، او په هغه قسم چې تا کړې ځان مه ګنهګاروه، نو د ډکو ګېډۍ یې واخیسته او پرې یې ووهله، بېشکه مونږ ده لره په هغه څه چې پرې مو ازمایلی و صبر کوونکی وموند، څومره ښه بنده ؤ هغه، بېشکه الله ته زیات ورګرځېدونکی ؤ.
عربی تفاسیر:
وَاذْكُرْ عِبٰدَنَاۤ اِبْرٰهِیْمَ وَاِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ اُولِی الْاَیْدِیْ وَالْاَبْصَارِ ۟
ای رسوله! زمونږه هغه بندګان یاد کړه چې غوره کړي مو وو، او هغه رسولان چې لېږلي مو وو چې: ابراهیم او اسحاق او یعقوب وو، بېشکه دوی د الله په طاعت او د هغه د خوښۍ په لټولو کې د ځواک خاوندان وو، او د حق په اړه د ریښتیني بصیرت خاوندان وو.
عربی تفاسیر:
وَّاٰخَرُ مِنْ شَكْلِهٖۤ اَزْوَاجٌ ۟ؕ
عربی تفاسیر:
هٰذَا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ مَّعَكُمْ ۚ— لَا مَرْحَبًا بِهِمْ ؕ— اِنَّهُمْ صَالُوا النَّارِ ۟
او کله چې دوزخیان ننوځي نو د دوی تر منځ هغه ښکنځلې وشي کومې چې د جګړه مارو ترمنځ وي، او یو له بل څخه بېزاره شي، نو ځینې یې وایي: دا ډله د دوزخیانو تاسو سره دوزخ ته ننوځي، نو ځواب ورکوي: دوی ته دې هرکلی نه وي، دوی به هم د اور هغه شان عذاب څکي چې مونږ یې څکو.
عربی تفاسیر:
قَالُوْا بَلْ اَنْتُمْ ۫— لَا مَرْحَبًا بِكُمْ ؕ— اَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوْهُ لَنَا ۚ— فَبِئْسَ الْقَرَارُ ۟
د تابعدارانو ډله به خپلو مشرانو ته وایي: بلکې تاسو -ای تابعداري کړل شوو مشرانو- ته دې هرکلی نه وي، هم تاسو زمونږ د دې دردناک عذاب لامل یاست زمونږ په بې لارې کولو او ستاسو په سرکښۍ کولو، نو بد تمځای خو همدا تمځای دی، د ټولو هغه تمځای چې د دوزخ اور دی.
عربی تفاسیر:
قُلْ اِنَّمَاۤ اَنَا مُنْذِرٌ ۖۗ— وَّمَا مِنْ اِلٰهٍ اِلَّا اللّٰهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ ۟ۚ
ووایه -ای محمده- د خپل قوم کافرانو ته: بېشکه زه بیرونکی یم تاسولره په واقع کیدلو دعذاب د الله پر تاسو، ستاسې دکفر دوجه او پیغمبرانو ته ددرواغو نسبت کولو له کبله، او نشته په خارج کې [وجود] نلري بل لایق د عبادت پرته له الله نه، نو هغه په خپله لویې، صفاتو او نومونو کې یوازې دی، او هغه داسې غالب دی چې په هر شي برلاسی دی، او هر شی ده ته عاجزي کوونکی دی.
عربی تفاسیر:
قُلْ هُوَ نَبَؤٌا عَظِیْمٌ ۟ۙ
عربی تفاسیر:
اَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُوْنَ ۟
عربی تفاسیر:
قَالَ یٰۤاِبْلِیْسُ مَا مَنَعَكَ اَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِیَدَیَّ ؕ— اَسْتَكْبَرْتَ اَمْ كُنْتَ مِنَ الْعَالِیْنَ ۟
الله وویل: ای ابلیسه! څه شي ایسار کړی یې له سجدې کولو څخه هغه آدم ته چې ما په خپلو لاسونو پېدا کړی؟! آیا لویۍ له سجدې کولو ایسار کړی یې، یا له مخکې څخه په خپل رب د لویي کولو له خاوندانو څخه وې؟!.
عربی تفاسیر:
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَاِنَّكَ رَجِیْمٌ ۟ۙۖ
عربی تفاسیر:
وَّاِنَّ عَلَیْكَ لَعْنَتِیْۤ اِلٰی یَوْمِ الدِّیْنِ ۟
عربی تفاسیر:
قَالَ رَبِّ فَاَنْظِرْنِیْۤ اِلٰی یَوْمِ یُبْعَثُوْنَ ۟
عربی تفاسیر:
قَالَ فَاِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِیْنَ ۟ۙ
عربی تفاسیر:
اِلٰی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُوْمِ ۟
عربی تفاسیر:
قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَاُغْوِیَنَّهُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟ۙ
عربی تفاسیر:
اِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِیْنَ ۟
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• القياس والاجتهاد مع وجود النص الواضح مسلك باطل.
قَالَ فَالْحَقُّ ؗ— وَالْحَقَّ اَقُوْلُ ۟ۚ
عربی تفاسیر:
لَاَمْلَـَٔنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَمِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟
عربی تفاسیر:
اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعٰلَمِیْنَ ۟
عربی تفاسیر:
وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَاَهٗ بَعْدَ حِیْنٍ ۟۠
عربی تفاسیر:
قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ترجمے کی لسٹ
الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.