قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا فارسی ترجمہ * - ترجمے کی لسٹ
سوره جاثيه
سورہ کے بعض مقاصد:
بيان أحوال الخلق من الآيات الشرعية والكونية، ونقض حجج منكري البعث المتكبرين وترهيبهم.
حٰمٓ ۟ۚ
عربی تفاسیر:
وَفِیْ خَلْقِكُمْ وَمَا یَبُثُّ مِنْ دَآبَّةٍ اٰیٰتٌ لِّقَوْمٍ یُّوْقِنُوْنَ ۟ۙ
و -ای مردم- در آفرینش شما از نطفه، سپس از یک تکه خون، سپس از یک قطعه گوشت، و در آفرینش جنبندگانی که الله پراکنده است و در روی زمین میجنبند دلایلی بر یگانگی او تعالی است برای مردمی که یقین دارند که الله همان آفریدگار است.
عربی تفاسیر:
وَاخْتِلَافِ الَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَمَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ مِنَ السَّمَآءِ مِنْ رِّزْقٍ فَاَحْیَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِیْفِ الرِّیٰحِ اٰیٰتٌ لِّقَوْمٍ یَّعْقِلُوْنَ ۟
و در پشت سر هم آمدن شب و روز، و در بارانی که الله از آسمان فرو فرستاد و زمین را با رویانیدنش پس از اینکه مرده و بدون گیاه بود زنده گرداند، و در گردش بادها با آوردن آنها از یک سمت، و باری دیگر از سویی دیگر برای منافع شما؛ دلایلی است برای مردمی که میاندیشند، و با آنها بر یگانگی الله و قدرت او بر رستاخیز، و توانایی او بر هر چیزی راهنمایی میشوند.
عربی تفاسیر:
تِلْكَ اٰیٰتُ اللّٰهِ نَتْلُوْهَا عَلَیْكَ بِالْحَقِّ ۚ— فَبِاَیِّ حَدِیْثٍ بَعْدَ اللّٰهِ وَاٰیٰتِهٖ یُؤْمِنُوْنَ ۟
- ای رسول- این است آیات و براهینی که آنها را به حق برایت میخوانیم، پس اگر به سخن نازلشدۀ الله بر بندهاش و حجتهای او ایمان نیاوردند، بعد از آن به کدام سخن ایمان میآورند، و پس از آن کدام حجتها را تصدیق میکنند؟!
عربی تفاسیر:
وَیْلٌ لِّكُلِّ اَفَّاكٍ اَثِیْمٍ ۟ۙ
عربی تفاسیر:
یَّسْمَعُ اٰیٰتِ اللّٰهِ تُتْلٰی عَلَیْهِ ثُمَّ یُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَاَنْ لَّمْ یَسْمَعْهَا ۚ— فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ اَلِیْمٍ ۟
این کافر، آیات الله در قرآن را که بر او خوانده میشود میشنود، سپس با برتریجویی در نفس خویش از پیروی حق، به کفر و گناهانی که بر آن بوده ادامه میدهد؛ گویی این آیات را که بر او خوانده شده، هرگز نشنیده است، پس - ای رسول- او را به آنچه مایۀ ناراحتیاش در آخرت است خبر بده، یعنی عذابی دردناک که در آخرت منتظرش است.
عربی تفاسیر:
مِنْ وَّرَآىِٕهِمْ جَهَنَّمُ ۚ— وَلَا یُغْنِیْ عَنْهُمْ مَّا كَسَبُوْا شَیْـًٔا وَّلَا مَا اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ اَوْلِیَآءَ ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیْمٌ ۟ؕ
در مقابل آنها آتش جهنم است که در آخرت در انتظارشان است. و نه اموالی که کسب کردهاند آنها را ذرهای از الله بینیاز میسازد، و نه بتهایی که آنها را به جای او تعالی گرفتند و به جای او عبادت میکردند ذرهای از آنها دفاع میکنند، و در روز قیامت عذابی سخت دارند.
عربی تفاسیر:
اَللّٰهُ الَّذِیْ سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِیَ الْفُلْكُ فِیْهِ بِاَمْرِهٖ وَلِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟ۚ
- ای مردم- فقط الله همان ذاتی است که دریا را برای شما رام کرد تا کشتیها به فرمان او در آن به حرکت درآیند، و انواع مکاسب مباح را از بخشش او بخواهید. باشد که از نعمت الله بر خودتان سپاسگزاری کنید.
عربی تفاسیر:
وَسَخَّرَ لَكُمْ مَّا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ جَمِیْعًا مِّنْهُ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یَّتَفَكَّرُوْنَ ۟
و هر آنچه را در آسمان ها وجود دارد از جمله خورشید، ماه و ستارگان، و هر آنچه را در زمین است از جمله رودها، درختان و کوه ها و غيره، در تسخیر شما قرار داده است؛ همه ی این نعمت ها از فضل و احسان اوست. به راستی که در تسخیر کردن آن، دلایل روشنی بر قدرت و یگانگی الله؛ برای کسانی که در آیات او می اندیشند و از آن ها پند و اندرز می گیرند، وجود دارد.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• الكذب والإصرار على الذنب والكبر والاستهزاء بآيات الله: صفات أهل الضلال، وقد توعد الله المتصف بها.
دروغ و پافشاری بر گناه و تکبر و تمسخر آیات الله، از صفات گمراهان است، و الله افرادِ مُتَّصِف به این صفات را تهدید کرده است.
• نعم الله على عباده كثيرة، ومنها تسخير ما في الكون لهم.
قُلْ لِّلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا یَغْفِرُوْا لِلَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ اَیَّامَ اللّٰهِ لِیَجْزِیَ قَوْمًا بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
- ای رسول- به کسانیکه به الله ایمان آوردهاند، و رسولش را تصدیق کردهاند بگو: از کافرانی که به نعمتها یا کیفرهای الله اهمیت نمیدهند و به شما بدی کردهاند درگذرید؛ زیرا الله به زودی هر یک از مؤمنان شکیبا، و کافران متجاوز، را در قبال اعمالیکه در دنیا کسب میکردند جزا خواهد داد.
عربی تفاسیر:
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ اَسَآءَ فَعَلَیْهَا ؗ— ثُمَّ اِلٰی رَبِّكُمْ تُرْجَعُوْنَ ۟
هرکس عملی صالح انجام دهد نتیجۀ عمل صالح او به نفع خودش است، و الله از عمل او بینیاز است، و هرکس عمل بدی مرتکب شود نتیجۀ عمل بدش این است که در قبال آن کیفر میشود، و بدکاری او به الله زیان نمیرساند، سپس در آخرت فقط بهسوی ما بازگردانیده میشوید تا هرکس را به آنچه استحقاق دارد جزا دهیم.
عربی تفاسیر:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنٰهُمْ مِّنَ الطَّیِّبٰتِ وَفَضَّلْنٰهُمْ عَلَی الْعٰلَمِیْنَ ۟ۚ
و به تحقیق که به بنیاسرائیل تورات و داوری میان مردم به حکم تورات را دادیم، و بیشتر پیامبران را از میان آنها از نسل ابراهیم علیه السلام قرار دادیم، و انواع روزیهای پاکیزه و حلال به آنها دادیم، و آنها را بر جهانیان روزگارشان برتری دادیم.
عربی تفاسیر:
وَاٰتَیْنٰهُمْ بَیِّنٰتٍ مِّنَ الْاَمْرِ ۚ— فَمَا اخْتَلَفُوْۤا اِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْعِلْمُ ۙ— بَغْیًا بَیْنَهُمْ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ یَقْضِیْ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ فِیْمَا كَانُوْا فِیْهِ یَخْتَلِفُوْنَ ۟
و دلایل آشکارسازی حق از باطل را به آنها دادیم، پس اختلاف نکردند مگر بعد از اینکه با بعثت پیامبرمان محمد صلی الله علیه وسلم حجتها بر آنها اقامه شد، و تنها سبب این اختلاف، تجاوز برخی از آنها بر برخی دیگر از روی حرص بر ریاست و مقام بود. - ای رسول- بهراستیکه پروردگارت در روز قیامت در مورد آنچه در دنیا با هم اختلاف میکردند میان آنها داوری میکند، آنگاه مشخص میگرداند که چه کسی بر حق، و چه کسی بر باطل است.
عربی تفاسیر:
ثُمَّ جَعَلْنٰكَ عَلٰی شَرِیْعَةٍ مِّنَ الْاَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَ الَّذِیْنَ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
سپس تو را بر راه و سنت و روشی از امر خویش قرار دادیم که آن را بر رسولانمان که پیش از تو بودند فرمان دادیم که به ایمان و عمل صالح فرامیخوانَد. پس، از این شریعت پیروی کن، و از هوسهای کسانیکه حق را نمیشناسند پیروی نکن؛ زیرا هوسهایشان از حق گمراه میسازد.
عربی تفاسیر:
اِنَّهُمْ لَنْ یُّغْنُوْا عَنْكَ مِنَ اللّٰهِ شَیْـًٔا ؕ— وَاِنَّ الظّٰلِمِیْنَ بَعْضُهُمْ اَوْلِیَآءُ بَعْضٍ ۚ— وَاللّٰهُ وَلِیُّ الْمُتَّقِیْنَ ۟
قطعاً اگر از هوسهای کسانیکه حق را نمیشناسند پیروی کنی ذرهای از عذاب الله را از تو باز نخواهند داشت، و بهراستیکه ستمکاران هر دین و مذهبی یاور و تقویت کنندۀ یکدیگر در برابر مؤمنان هستند، و الله یاور کسانی است که با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی او تقوایش را پیشه میکنند.
عربی تفاسیر:
هٰذَا بَصَآىِٕرُ لِلنَّاسِ وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ یُّوْقِنُوْنَ ۟
این قرآن نازلشده بر رسولمان بینشهایی است که مردم با آنها حق را از باطل میشناسند، و هدایتی بهسوی حق، و رحمتی است برای مردمی که یقین دارند؛ زیرا آنها همان کسانی هستند که با قرآن به راه راست هدایت میشوند تا پروردگارشان از آنها راضی شود، و آنها را به بهشت درآورد، و از جهنم دور نگه دارد.
عربی تفاسیر:
اَمْ حَسِبَ الَّذِیْنَ اجْتَرَحُوا السَّیِّاٰتِ اَنْ نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ۙ— سَوَآءً مَّحْیَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ ؕ— سَآءَ مَا یَحْكُمُوْنَ ۟۠
آیا کسانیکه با اعضای خویش کفر و گناهان را مرتکب شدهاند میپندارند که آنها را در جزا همانند کسانی قرار میدهیم که به الله ایمان آوردهاند و اعمال صالح انجام دادهاند، بهگونهای که در دنیا و آخرت یکسان هستند؟! چه زشت است این حکم آنها.
عربی تفاسیر:
وَخَلَقَ اللّٰهُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزٰی كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
و الله آسمانها و زمین را براساس حکمتی فراگیر آفریده، و این دو را بیهوده نیافریده است، تا هرکسی در قبال خیر یا شری که کسب کرده است جزا داده شود، و الله نه با کاستن از نیکیهایشان، و نه با افزودن بر بدیهایشان بر آنها ستم نمیکند.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• العفو والتجاوز عن الظالم إذا لم يُظهر الفساد في الأرض، ويَعْتَدِ على حدود الله؛ خلق فاضل أمر الله به المؤمنين إن غلب على ظنهم العاقبة الحسنة.
عفو و گذشتن از ستمگر آنگاه که فساد را در روی زمین آشکار نکرده باشد، و از حدود الله نگذشته باشد، اخلاق برگزیدهای است که الله مؤمنان را به آن فرمان داده به شرط اینکه سرانجامِ نیکو بر گمانشان غلبه کند.
• كما لا يستوي المؤمنون والكافرون في الصفات، فلا يستوون في الجزاء.
اَفَرَءَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهٗ هَوٰىهُ وَاَضَلَّهُ اللّٰهُ عَلٰی عِلْمٍ وَّخَتَمَ عَلٰی سَمْعِهٖ وَقَلْبِهٖ وَجَعَلَ عَلٰی بَصَرِهٖ غِشٰوَةً ؕ— فَمَنْ یَّهْدِیْهِ مِنْ بَعْدِ اللّٰهِ ؕ— اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟
- ای رسول- به کسی بنگر که از هوسش پیروی کرده و آن را به منزلۀ معبودی برای خویش که با آن مخالفت نمیکند قرار داده است. به تحقیق که الله بهسبب علمی از جانب خویش او را گمراه ساخته است؛ زیرا استحقاق گمراه شدن را دارد، و بر قلبش مُهر نهاده است، پس آنگونه که نفعی ببرد گوش نمیکند، و الله بر چشمش پوششی قرار داده است که مانع او از دیدن حق میشود، پس بعد از اینکه الله او را گمراه ساخت چه کسی میتواند او را بهسوی حق توفیق میدهد؟! آیا زیان پیروی از هوس، و نفع پیروی از شریعت الله را متذکر نمیشوید؟!
عربی تفاسیر:
وَقَالُوْا مَا هِیَ اِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیَا نَمُوْتُ وَنَحْیَا وَمَا یُهْلِكُنَاۤ اِلَّا الدَّهْرُ ۚ— وَمَا لَهُمْ بِذٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۚ— اِنْ هُمْ اِلَّا یَظُنُّوْنَ ۟
و کافران منکر رستاخیز گفتند: غیر از همین زندگی دنیای ما زندگی دیگری نیست، یعنی پس از آن زندگی نیست، نسلهایی میمیرند و بازنمیگردند، و نسلهایی زنده میشوند، و فقط از پی یکدیگر آمدن شب و روز ما را میمیراند. و آنها برای انکار رستاخیز هیچ دانشی ندارند، و فقط گمان میکنند، درحالیکه گمان، ذرهای از حق بینیاز نمیسازد.
عربی تفاسیر:
وَاِذَا تُتْلٰی عَلَیْهِمْ اٰیٰتُنَا بَیِّنٰتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ اِلَّاۤ اَنْ قَالُوا ائْتُوْا بِاٰبَآىِٕنَاۤ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
و هرگاه آیات روشن ما بر مشرکان منکر رستاخیز خوانده شود دلیلی ندارند که به آن استدلال کنند مگر اینکه به رسول صلی الله علیه وسلم و اصحابش رضی الله عنهم میگویند: اگر در این ادعا که پس از مرگ برانگیخته میشویم راستگو هستید پدرانمان را که مردهاند برای ما زنده گردانید.
عربی تفاسیر:
قُلِ اللّٰهُ یُحْیِیْكُمْ ثُمَّ یُمِیْتُكُمْ ثُمَّ یَجْمَعُكُمْ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ لَا رَیْبَ فِیْهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟۠
- ای رسول- به آنها بگو: الله با آفریدنتان شما را زنده میکند، سپس شما را میمیراند، سپس شما را پس از مرگتان در روز قیامت برای حسابرسی و جزا گرد میآورد، همان روزیکه بدون هیچ تردیدی آمدنی است، اما بیشتر مردم نمیدانند؛ و به همین دلیل با انجام عمل صالح برای آن روز آماده نمیشوند.
عربی تفاسیر:
وَلِلّٰهِ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَیَوْمَ تَقُوْمُ السَّاعَةُ یَوْمَىِٕذٍ یَّخْسَرُ الْمُبْطِلُوْنَ ۟
و فرمانروایی آسمانها و زمین فقط از آنِ الله است، یعنی معبود برحقّی جز الله در آسمانها و زمین وجود ندارد. و روزیکه قیامت برپا میشود و الله در آن روز مردگان را برای حسابرسی و جزا برمیانگیزد پیروان باطل که غیر الله را عبادت میکردند زیان میکنند، و برای باطلکردن حق، و احقاق باطل میکوشند.
عربی تفاسیر:
وَتَرٰی كُلَّ اُمَّةٍ جَاثِیَةً ۫ؕ— كُلُّ اُمَّةٍ تُدْعٰۤی اِلٰی كِتٰبِهَا ؕ— اَلْیَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
و - ای رسول- در آن روز هر امتی را افتاده بر زانو میبینی که منتظر است چه کاری با آن انجام میشود. هر امتی بهسوی نامۀ اعمالش که فرشتگان نگهبان نوشتهاند فراخوانده میشود. - ای مردم- در این روز در قبال خیر و شری که در دنیا انجام میدادید جزا داده میشوید.
عربی تفاسیر:
هٰذَا كِتٰبُنَا یَنْطِقُ عَلَیْكُمْ بِالْحَقِّ ؕ— اِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
این کتاب ماست- که فرشتگانمان اعمالتان را در آن مینوشتند- به حق بر شما گواهی میدهد پس آن را بخوانید، زیرا ما به نگهبانان فرمان میدادیم که آنچه را شما در دنیا انجام میدهید بنویسند.
عربی تفاسیر:
فَاَمَّا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَیُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِیْ رَحْمَتِهٖ ؕ— ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِیْنُ ۟
اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام مى دهند، پروردگارشان با رحمت خویش آنان را به بهشت خویش وارد می کند. این پاداشی که الله متعال به آنان بخشیده، همان رستگاری آشکارى است که هیچ رستگاری دیگری با آن برابری نمی کند.
عربی تفاسیر:
وَاَمَّا الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ۫— اَفَلَمْ تَكُنْ اٰیٰتِیْ تُتْلٰی عَلَیْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِیْنَ ۟
و اما کسانیکه به الله کفر ورزیدهاند از روی سرزنش به آنها گفته میشود: آیا آیات من بر شما خوانده نمیشد و شما از ایمان به آن تکبر میورزیدید، و مردمی جنایتکار بودید، و مرتکب کفر و گناهان میشدید؟!
عربی تفاسیر:
وَاِذَا قِیْلَ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّالسَّاعَةُ لَا رَیْبَ فِیْهَا قُلْتُمْ مَّا نَدْرِیْ مَا السَّاعَةُ ۙ— اِنْ نَّظُنُّ اِلَّا ظَنًّا وَّمَا نَحْنُ بِمُسْتَیْقِنِیْنَ ۟
و هرگاه به شما گفته میشد، قطعاً وعدۀ الله- که با آن به بندگانش وعده داده آنها را به زودی برمیانگیزد و جزا میدهد- حقیقتی بدون تردید است، و قیامت حقیقتی است که هیچ شکی در آن راه ندارد پس برای آن بکوشید، میگفتید: نمیدانیم که این قیامت چیست، جز گمان اندکی، گمان نمیکنیم که میآید، و یقین نداریم که خواهد آمد.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• اتباع الهوى يهلك صاحبه، ويحجب عنه أسباب التوفيق.
وَقِیْلَ الْیَوْمَ نَنْسٰىكُمْ كَمَا نَسِیْتُمْ لِقَآءَ یَوْمِكُمْ هٰذَا وَمَاْوٰىكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِّنْ نّٰصِرِیْنَ ۟
و الله به آنها میفرماید: همانگونه که دیدار امروزتان را فراموش کردید، و با ایمان و عمل صالح برایش آماده نشدید ما نیز امروز شما را در جهنم رها میکنیم، و جایگاه شما که به آن پناه میبرید همان جهنم است، و هیچ یاوری ندارید که عذاب الله را از شما دفع کند.
عربی تفاسیر:
ذٰلِكُمْ بِاَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ اٰیٰتِ اللّٰهِ هُزُوًا وَّغَرَّتْكُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا ۚ— فَالْیَوْمَ لَا یُخْرَجُوْنَ مِنْهَا وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُوْنَ ۟
این عذابتان که با آن عذاب میشوید به این سبب است که آیات الله را به ریشخند و تمسخر گرفتهاید، و زندگی با خوشیها و تمایلاتش شما را فریب داد، پس امروز این کافران مسخره کنندۀ آیات الله از جهنم بیرون آورده نمیشوند، بلکه برای همیشه در آن میمانند، و به زندگی دنیا بازگردانده نمیشوند که عملی صالح انجام دهند، و پروردگارشان از آنها راضی نمیگردد.
عربی تفاسیر:
فَلِلّٰهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمٰوٰتِ وَرَبِّ الْاَرْضِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا فارسی ترجمہ - ترجمے کی لسٹ
المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا فارسی ترجمہ، مرکز تفسیر للدراسات الاسلامیۃ کی جانب سے جاری۔