Маънолар таржимаси Сура Қиёмат сураси - الترجمة القيرغيزية - Қуръони Карим қомуси

Кыямат

Оят: 1

لَآ أُقۡسِمُ بِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ

Мен Кыямат күнүнө ант ичип,

Оят: 2

وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ

Жемелөөчү напси^[1] менен ант ичип, (айтамын:)

[1] Ар бир адамдын напсиси аны көбүнчө оңой, жыргал, бирок күнөө иштерге азгырат. Ал эми, күнөөнүн убактылуу жыргалчылыгы өтүп кетээри менен, же болбосо, өлүм убактысы келгенде ар бир адамдын напсиси өзүнүн ээсин (демек өзүн) кетирген күнөөлөрү, катачылыктары үчүн жемелейт. Бул кеч болсо да, өз күнөөсүнө бушайман болгон напси. Ал эми ыйманы күчтүү момундардын напсиси, аларды күнөө ишке бара электе эле, өз ээсин «барба эле барба» деп айыптап, коргоп, насаат айтып турат.

Оят: 3

أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ

“Инсан (өзүнчө), Биз анын сөөктөрүн (Кыямат күндө кайра тирилтүү үчүн) эч качан чогулта албайбыз деп ойлойбу?!”

Оят: 4

بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُۥ

Жок! Биз анын бармактарын да өз ордуна (далма-дал) келтирүүгө кудуреттүүбүз!^[1]

[1] Эң назик деп эсептелген бармак сөөктөрүн орду-ордуна коюуга кудуреттүү болгон Аллах таала үчүн дененин башка сөөктөрүн өз ордуна чогултуу оор эмес.

Оят: 5

بَلۡ يُرِيدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِيَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ

Балким (шекчил) инсан өзүнүн келечегин(деги кайра тирилүүнү) жалганга чыгаргысы келээр...,

Оят: 6

يَسۡـَٔلُ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلۡقِيَٰمَةِ

(Жана шектенүү менен) «Кыямат күнү качан?» деп сураар!

Оят: 7

فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ

Качан (Кыяматтын убактысы келгенде) көз(дөр коркуудан) чекчейип калат.

Оят: 8

وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ

Айдын нуру өчөт

Оят: 9

وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ

жана Күн менен Ай бириктирилет.^[1]

[1] Ошол күн келгенге чейин «Күн Айга жете албайт жана түн күндүздөн өтүп кете албайт».(«Я-Син”-38) Ал эми, Кыяматта бул дүйнө жок болушу үчүн ааламдык кыйроолор башталат. Күндүн Ай менен кагылышып, биригип кетүүсү ошол кыйроонун бир гана окуясы.

Оят: 10

يَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذٍ أَيۡنَ ٱلۡمَفَرُّ

Ошол күнү инсан «кайда качсам экен!» деп калат!

Оят: 11

كَلَّا لَا وَزَرَ

Жок! Качып бара турган орун жок!

Оят: 12

إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ

Ал күнү (ар бир адам жеке Өзүнө сурак берүү үчүн) Раббиңе гана кайтуу бар.

Оят: 13

يُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذِۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ

Ал күнү (ар бир) инсанга мурдагы жана кийинки жасаган (жакшы-жаман) иштери жөнүндө кабар берилет.

Оят: 14

بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِيرَةٞ

Ал гана эмес, инсан(дын көз, кулак, кол, жана буту) өзүнүн зыянына күбөгө өтөт.^[1]

[1] (Куртубий)

Оят: 15

وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ

Жана эгерде шылтоо-себептерин айтса да (кабыл алынбайт).^[1]

[1] Кээ бирөөлөр өзүнүн дене мүчөлөрү жасаган күнөөлөрүнө күбөлүк берип турса да кууланып, түрлөнүп, ар кандай шылтоолорду айтып, өзүн актаганга жан талашат. Бирок, анын шылтоолору шоона эшпейт.

Оят: 16

لَا تُحَرِّكۡ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ

(Оо , Мухаммад, сага Жебирейил периште окуп берген аяттарды жаттоого) шашылып тилиңди кыймылдата бербе!^[1]

[1] Пайгамбарыбыз саллаллоху алайхи ва саллам Аллахтан вахий (аяттар) келишин ушунчалык куса болуп күтөт болчу. Анан, Жебирейил периште келип, сагынткан аяттарды үйрөтө баштаганда, аяттар аягына чыккыча болбой, Жебирейилди ээрчип окуй берчу. «Эсимен чыгып калбаса экен» деп кооптонуусу да мунусуна шыкак болгон. Бирок, Аллах таала Курани Карим аяттарын Өз пайгамбарынын жүрөгүнө орноштуруу милдетин Өзүнө алган эле.

Оят: 17

إِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ

Аны (сенин жүрөгүңө) чогултуу да, окулушу(н тилиңе бекем орноштуруу) да Биздин милдет.

Оят: 18

فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ

Эми, качан Биз(дин элчибиз Жебирейил) аны окуп бүткөндө анын кыраатына (жайбаракат) ээрчигин.

Оят: 19

ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهُۥ

Андан соң аны (маани-маңызы сакталган бойдон) түшүндүрүп берүү дагы Биздин милдет.

Оят: 20

كَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ

Жок, (эй, күнөөкөр адамдар!) силер өткөөл дүйнөнү сүйөсүңөр.

Оят: 21

وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ

жана (түбөлүк) Акыретти таштап койосуңар.^[1]

[1] Дин ишине тоскоол болбогон жана адамды азгырбаган шартта дүйнөнү сүйүү күнөө эмес. Күнөө – бул дүйнөнү акыреттен көбүрөөк сүйүү жана дүйнөгө азгырылып, акыретти унутуп коюу. Каапырлардын дүйнөнү сүйүүсү ушундай.

Оят: 22

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ

Ал күнү (ыймандуу) жүздөр нурданып,

Оят: 23

إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ

Раббисине (үмүт менен) карап турат.

Оят: 24

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذِۭ بَاسِرَةٞ

Ал эми, (ыймансыз) жүздөр ал күндө капаланып,

Оят: 25

تَظُنُّ أَن يُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ

өздөрүнө запкылуу азап берилишин билип калат.

Оят: 26

كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِيَ

Акыйкатта, (пенделердин жаны) алкымына капталганда...,

Оят: 27

وَقِيلَ مَنۡۜ رَاقٖ

«Ким дем салып койоор экен?!» деп (кабатыр сөздөр) айтылганда...,

Оят: 28

وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ

(Күнөөкөр пенде «Дүйнөдөн) ажыроо дегени ушул турбайбы» деп ойлоп калганда...,

Оят: 29

وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ

Жана балтыр балтырга жабышып, тыбырчылаганда...,

Оят: 30

إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ

Дал ошол күндө Раббиңдин алдына айдап келүү болоор!^[1]

[1] Ооба. Жан алкымга тыгылып, балтырлар тыбырап калганда эң ашынган каапырлар дагы дем салуучуну издеп калышат. Бирок, эми кеч болгон! Жан оорубаган, күч-кубаттан тайбаган мезгилдерде “Кудай” деш керек эле. Алар өлүм алдында дем салуучу издегени менен, сак-саламат мезгилде “Напсиңе азгырылба, пайгамбар алып келген жолго жүр, намаз оку” десең, моюн сунбай, каапырчылыкты тандашкан.

Оят: 31

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ

Ал эми (каапыр болсо, пайгамбарды да) тастыктабады, намаз да окубады.

Оят: 32

وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ

Бирок, «жалган» деп далысын салып койду.

Оят: 33

ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ

Андан соң текеберленип (каңгыраган, бош жүрөк менен) үй-бүлөсүнө кетти.

Оят: 34

أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰ

Өлүм болсун сага өлүм!

Оят: 35

ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰٓ

Андан соң (дагы) сага өлүм болсун, өлүм!

Оят: 36

أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى

(Күнөөкөр) инсан өзүн (дүйнөдө) бей-максат таштап коюлган деп ойлойбу?!^[1]

[1] Инсаниятты жаратуудан Аллах тааланын максаты эмне эле? Бул суроого Аллах таала: “Мен (бардык) жин(дер) жана инсан(дар)ды Өзүмө гана ибадат кылуулары үчүн жараттым” - деп жооп берет. (“Заарият”-56)

Оят: 37

أَلَمۡ يَكُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِيّٖ يُمۡنَىٰ

Ал (түпкүлүгүндө) атырылган бел суунун бир тамчысы эмес беле?!

Оят: 38

ثُمَّ كَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ

Анан коюу кан болду. Анан (Аллах) аны кадыресе адам шекилине келтирди (жана жан киргизди)

Оят: 39

فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ

Анан аны (түйүлдүктү) эки жуп: эркек менен аял кылып жаратты.

Оят: 40

أَلَيۡسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰ

Эми, ушул (Аллах) өлүктөрдү (экинчи ирет) тирилтүүгө кудуреттүү эмеспи?!