Маънолар таржимаси Сура Мўъминун сураси - Йауча таржима - Қуръони Карим қомуси

Al-Mu’minȗn

Оят: 1

قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ

Chisimu pamasile paapundile ŵakulupilila.

Оят: 2

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ

Aŵala ŵaakuŵa ŵakuteteŵala pa Swala syao.

Оят: 3

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنِ ٱللَّغۡوِ مُعۡرِضُونَ

Ni aŵala ŵaakuŵa nkuitundumalila yangali mate.

Оят: 4

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ

Ni aŵala ŵaakuŵa nkutenda yakutola Zaka.

Оят: 5

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ

Ni aŵala ŵaakuŵa nkuugosa utukani wao.

Оят: 6

إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ

Ikaŵeje (akuukamulichisya masengo) pa achiŵammakwao kapena yagapatile makono gao gakun’dyo (mateka), basi chisimu ŵanganyao nganaŵa ŵagambidwa.

Оят: 7

فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ

Sano ŵatasache yakuipunda yele, basi ŵanyao ni ŵakusumba mpika.

Оят: 8

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ

Ni aŵala ŵaakuŵa nkusunga ichindu yaasunjisyidwe kwisa soni ilanga yao.

Оят: 9

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمۡ يُحَافِظُونَ

Ni aŵala ŵaakuŵa nkusigosa Swala syao (pakusiswali chenene mundaŵi syakwe).

Оят: 10

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡوَٰرِثُونَ

Ŵanganyao ni akutawala.

Оят: 11

ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡفِرۡدَوۡسَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

Aŵala ŵatakajitawale Mbepo ja Firdausi, ŵanyao mwalakwemo takaŵe ŵandamo.

Оят: 12

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ

Soni chisimu Uwwe twan’gumbile mundu (Adam) kuumila mwilongo lyesaguche.

Оят: 13

ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ

Kaneko twantesile (mundu jwalijose kuŵa jwagumbidwa ni) lindondwa (lya ulume ni ukongwe, lyalikuŵichidwaga) pa malo pakutamilichika ni kusunjika chenene (mu chiŵelechelo).

Оят: 14

ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ

Kaneka ni tukasaligalausyaga lindondwalila kuŵa chipande chamyasi, ni tukasachigalausyaga chipande chamyasichila kuŵa chipande channou, ni tukasachigalausyaga chipande channouchila kuŵa maupa, ni tukasagawechaga maupagala minou, kaneko ni tukasantendaga kuŵa chiumbe chine (chaumi pakumpepelela nsimu). Basi atukwiche (pa uchimbichimbi ni upile) Allah, jwali Jwambone nnope mwa akugumba.

Оят: 15

ثُمَّ إِنَّكُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ

Soni chisimu ŵanganyammwe panyuma payalakweyo tim’bwe.

Оят: 16

ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ

Soni chisimu ŵanganyammwe lisiku lya Kiyama tinchiukulidwa m’malembe.

Оят: 17

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلۡخَلۡقِ غَٰفِلِينَ

Soni chisimu Uwwe twagumbile pachanya penu matala nsano nagaŵili (mawunde), ni nganituŵa Uwwe ŵanti ningaimanya iwumbe.

Оят: 18

وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَسۡكَنَّٰهُ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابِۭ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ

Ni tutulwise kuumila kwinani mesi (gawula) mwachipiimo, basi ni tugatesile kuŵa gakutamilichika mwitaka, soni chisimu Uwwe yagatyosya galakwego tuŵele Ŵakombola.

Оят: 19

فَأَنشَأۡنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ لَّكُمۡ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

Basi ni galakwego twantendele ŵanganyammwe migunda ja mitende ni mizabibu, nkwete jenumanja mwalakwemo isogosi yejinji, soni mwa yalakweyo nkasalyaga.

Оят: 20

وَشَجَرَةٗ تَخۡرُجُ مِن طُورِ سَيۡنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهۡنِ وَصِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ

Ni (twantendele soni) chitela (chanzaituni) chachikasamelaga kuumila petumbi lya Sinai, chachikasajenjekaga mauta, ni kuŵa soni mboga kwa akulya.

Оят: 21

وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

Soni chisimu nkwete ŵanganyammwe mu ilango chichetelelo. Tukumpaga kumwa (nkaka) wauli m’matumbo mwakwe. Soni nkwete jenumanja muyalakweyo ikamuchisyo yaijinji, nambo soni ine muyalakweyo nkasalyaga.

Оят: 22

وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ

Nambo soni pa yalakweyo kwisa soni pa yombo nkasanyakulidwaga.

Оят: 23

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Soni chisimu chene twantumisye Nuhu kuŵandu ŵakwe ni jwatite: “E ŵandu ŵangu! Mun'galagatilani Allah, nganinkola nnungu jwine jwangaŵaga Jwalakwe. Ana ngankogopa (ipotesi Yakwe)?”

Оят: 24

فَقَالَ ٱلۡمَلَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ مَّا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ

Basi achinkulungwa aŵala ŵaŵakanile mu ŵandu ŵakwe ŵatite: “Nganijuŵatu aju ikaŵeje mundu mpele jenumanja. Jukusaka kuliŵika kuŵa jwakuchimbichika ni jwambone nnope kumpunda jenumanja. Soni Allah angasache angatulwisye malaika. Nganituipikaneje uwwe ayi kwa achatatiŵetu ŵandanda.”

Оят: 25

إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلُۢ بِهِۦ جِنَّةٞ فَتَرَبَّصُواْ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٖ

“Nganijuŵa jwalakweju ikaŵeje mundu jwamasoka, basi mun’jembecheyani kwikanila ndema (jakwe jakuwila).”

Оят: 26

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ

(Nuhu) jwatite: “Ambuje ŵangu! Munjenjelani ligongo lyakunganila.”

Оят: 27

فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ فَٱسۡلُكۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ مِنۡهُمۡۖ وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ

Basi ni twan’juwulile (maloŵe ganti): “Panganyani chombo (mwakuloleledwa) ni meso Getu soni mwachiiganyo Chetu. Sano patiliiche lilamusi Lyetu (lyakwajonanga) ni kuulika pachisisa (mesi gatutumule, chachiŵe chilosyo kukwenu chakuŵandichila chigumula), jinjisyani mwalakwe (m’chombomo) ntundu uliose (wainyama) iŵili iŵili (chelume ni chekongwe) kwisa soni liŵasa lyenu – ikaŵeje jwalyannongolele liloŵe mwa ŵanganyao (lyakuti tachijonasika nikuti ngakwela), soni ngasimumbechetekasya pa (kwajimila) aŵala ŵalitesile lupuso (yakuleka kwaapa ipotesi), chisimu ŵanganyao ali ŵakumisyidwa.”

Оят: 28

فَإِذَا ٱسۡتَوَيۡتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ فَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

Sano patintamilichiche mmwejo nchombo ni ŵandu ŵan’di nao, basi jilani: “Lumbili losope lwene alapikwe Allah Ajula jwaatujokwele ku ŵandu ŵalupuso.”

Оят: 29

وَقُل رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ

Soni (pakutuluka) jilani: “Ambuje! Munduluchisyani pamalo paupile, soni Mmwejo ni ŵan’di Ŵambone nnope mwa akutulusya.”

Оят: 30

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ وَإِن كُنَّا لَمُبۡتَلِينَ

Chisimu muyalakweyi mwana ilosyo. Soni chisimu Uwwe tuli ŵakwalinga (ŵandu).

Оят: 31

ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ

Kaneko twagumbile panyuma pao nkutula wine (achina Adi).

Оят: 32

فَأَرۡسَلۡنَا فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Basi ni twatumisye ku ŵanganyao ntenga (Hudu) jwakuumila mu ŵanyapeo (juŵasalilaga kuti): “Mun'galagatilani Allah, nganinkola nnungu jwine jwangaŵaga Jwalakwe. Ana ngankogopa (ipotesi Yakwe)?”

Оят: 33

وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ

Sano achinkulungwa mu ŵandu ŵakwe aŵala ŵaŵakufuulu ni kanila yakusimangana ni Akhera soni ni twasichilisye pa umi waduniya, ŵatite: “Nganijuŵa aju ikaŵeje mundu mpela jenumanja, jukulyaga mu ichindu yankuilyaga jenumanja, soni jukumwaga mu ichindu yankumwaga.”

Оят: 34

وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ

“Soni chisimu naga nkwika mwakun’jitika mundu mpela jenumanja, chisimu ŵanganyammwe pa jele ndemajo tim’be ŵakwasika.”

Оят: 35

أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ

“Ana akumpa chilanga chanti chisimu ŵanganyammwe patinchiwapo ni kusyuka litaka ni maupa, kuti chisimu jenumanja chinchikoposyedwa m’malembe?”

Оят: 36

۞ هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ

“Ili kwanaula, ili kwanaula yankupedwa chilangayo (nganiiŵa itendekwe ata panandi).”

Оят: 37

إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ

“Pangali (umi) wine ikaŵeje umi wetu waduniyapeuno, tukuwaga, nambo soni tukulamaga, soni nganituŵa uwwe ŵanti ni kuukulidwa m’malembe.”

Оят: 38

إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا وَمَا نَحۡنُ لَهُۥ بِمُؤۡمِنِينَ

“Nganijuŵa aju (jwaakuliŵilanjila utumeju) ikaŵeje mundu jwansepele Allah unami, soni uwwe nganituŵa tunkulupilile jwalakwe.”

Оят: 39

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ

(Hudu) jwatite: “Ambuje ŵangu! Munjenjelani ligongo lyakunganila.”

Оят: 40

قَالَ عَمَّا قَلِيلٖ لَّيُصۡبِحُنَّ نَٰدِمِينَ

(Allah) jwatite: “Pangakaŵapa taŵe ŵakuligamba.”

Оят: 41

فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ بِٱلۡحَقِّ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗۚ فَبُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

Basi ni wakwembekenye n’gumilo (waipotesi) mwakuonaonape, basi ni twatesile kuŵa mpela iswani (yakujigalwa ni mesi), basi chonasiko chakunaula chaliji kwa ŵandu ŵalupuso.

Оят: 42

ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قُرُونًا ءَاخَرِينَ

Kaneko twagumbile panyuma pao mikutula jine.

Оят: 43

مَا تَسۡبِقُ مِنۡ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ

Pangali umati wampaka ujijanguye kapena kujichelewasya ndema jakwe (jakuwila).

Оят: 44

ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا تَتۡرَاۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةٗ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُۖ فَأَتۡبَعۡنَا بَعۡضَهُم بَعۡضٗا وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَۚ فَبُعۡدٗا لِّقَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ

Kaneko twatumisye achimitenga Ŵetu mwakuyana. Ndema ni katema kajwauŵichililaga umati uliose ntenga jwakwe ŵankanilaga, ni twaakuyichisyaga ŵane panyuma pa ŵane (wa kuchonasiko), ni twatesile ŵanganyao kuŵa ngani (sisyesyene syaŵandu ŵakala syakwajamuka nasyo ŵandu ŵasambano), basi chonasiko chakunaula chaliji kwa ŵandu ŵangakulupilila.

Оят: 45

ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

Kaneko twantumisye Musa ni nkulugwe Haruna, pamo ni isimosimo Yetu kwisa soni umboni wakuonechela.

Оят: 46

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمًا عَالِينَ

Kwa Firiauna ni nduna syakwe, nambo ŵanganyao ŵalikwesyisye ni ŵaliji soni ŵandu ŵakulinyakula.

Оят: 47

فَقَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لِبَشَرَيۡنِ مِثۡلِنَا وَقَوۡمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ

Basi ŵanganyao ŵatite: “Ana twakulupilile ŵandu ŵaŵili ŵanti mpela uwwewe, kutendaga ŵandu ŵao kukwetu ali achikapolo!”

Оят: 48

فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡلَكِينَ

Mwanti ŵaakaaniile ŵanaŵaŵilio, basi ni ŵaliji (akukanilao) mwa akonanjidwa.

Оят: 49

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ لَعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ

Soni chisimu Uwwe twampele Musa Chitabu kuti ŵanganyao ajongoche.

Оят: 50

وَجَعَلۡنَا ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةٗ وَءَاوَيۡنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبۡوَةٖ ذَاتِ قَرَارٖ وَمَعِينٖ

Soni twantesile Mwanache jwa Maryam kwisa soni Mamagwe kuŵa chisimosimo (chakulosya ukombosi Wetu, wakomboleka ŵakongwe kuŵeleka mwanache mwangali kusimana ni ŵalume), ni twajuyiye ŵanaŵaŵilio pachikwesya chakutamilichika ni ntunjelele, chachakwete soni achitutumule (pa Baitul Muqaddas).

Оят: 51

يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُواْ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ

E jenumanja achimitenga! Lyagani yakulya yambone ni mpanganyeje ichindu yambone. Chisimu Une ichindu yankutenda mbele Jwaimanya chenene.

Оят: 52

وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱتَّقُونِ

Soni chisimu awu nkutula wenu (wa Usilamu) ni nkutula umpepe, soni Une ni Nam’mbuje gwenu, basi njogopani.

Оят: 53

فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ زُبُرٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۭ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ

Nambo (akwakuya achimitengao) ŵanupulanilene dini jao chilikati chao ni kuŵa mikutulamikutula, likuga lililyose pachikulupi chalinacho akasachisengwelaga.

Оят: 54

فَذَرۡهُمۡ فِي غَمۡرَتِهِمۡ حَتَّىٰ حِينٍ

Basi mwalekani ŵanganyao mu kusokonechela mwaomo, kwikanila ndema (jao jakuwila).

Оят: 55

أَيَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٖ وَبَنِينَ

Ana akuganichisya yanti chipanje ni ŵanache yatukwapa mwawinji,

Оят: 56

نُسَارِعُ لَهُمۡ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ بَل لَّا يَشۡعُرُونَ

Kuti tukwaŵilinganya pakwapa yambone? (Ngwamba, kweleko kwalechelesya pa duniya pano, kuti akaja kupata yambone iliyose ku Akhera), nambo kuti ngakulimanyilila.

Оят: 57

إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ

Chisimu aŵala ŵaakuŵa nkuligandasya ligongo lyakun’jogopa M’mbuje gwao;

Оят: 58

وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ

Ni aŵala ŵaakuŵa nkugakulupilila ma Ȃya ga M’mbuje gwao;

Оят: 59

وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ

Ni aŵala ŵangaakum’bwanganya M’mbuje gwao (ni isanamu);

Оят: 60

وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ

Ni aŵala ŵaakutolaga (Zaka ni sadaka syao), syaakupelekaga aku mitima jao jili ni woga (wanti itendo yaoyo mwine ipocheledwe kapena iyayi), ligongo lyanti ŵanganyao ali ni chikulupi chanti kwa M’mbuje gwao tachiujila (ni kuja kuŵalanjidwa itendo yao);

Оят: 61

أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ

Ŵanganyao ni ŵaakutenda chitema pa ichindu yambone, soni ŵanganyao pa yalakweyo akuŵa paujo (mpela kuswali ipindi kundanda kwandaŵi syakwe).

Оят: 62

وَلَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ وَلَدَيۡنَا كِتَٰبٞ يَنطِقُ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

Soni ngatukunkanganikaga mundu (kutenda) ikaŵeje yampaka ayikombole, soni Kukwetu kwana Chitabu chakuŵecheta yakuonaonape (Al-Lauh Al-Mahfūz), soni ŵanganyao ngasaja kutendedwa lupuso.

Оят: 63

بَلۡ قُلُوبُهُمۡ فِي غَمۡرَةٖ مِّنۡ هَٰذَا وَلَهُمۡ أَعۡمَٰلٞ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمۡ لَهَا عَٰمِلُونَ

Nambo mitima jao (achimakafilio) jili mupupulipupuli wa aji (Qur’an), soni akwete ŵanganyao itendo yangaŵaga yalakwe (yaisalidwe kwa ŵakulupilila) yataŵe ŵanganyao ali nkuipanganya.

Оят: 64

حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذۡنَا مُتۡرَفِيهِم بِٱلۡعَذَابِ إِذَا هُمۡ يَجۡـَٔرُونَ

Kwikanila ndema jatuchakwembekanya ŵakulipatila ŵao ni ilagasyo, jele ndemajo ŵanganyao tachigumila pakuŵenda chikamuchisyo.

Оят: 65

لَا تَجۡـَٔرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ

(Tachisalilidwa yanti): “Ngasin’gumila pakuŵenda chikamuchisyo lelo, chisimu ŵanganyammwe nganchenjeledwa Nowe.”

Оят: 66

قَدۡ كَانَتۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ تَنكِصُونَ

“Chisimu ma Ȃya Gangu galiji nkusoomedwa kukwenu, nambo mwaliji nkugalauchila ku indende yenu (pakugakanila galakwe).”

Оят: 67

مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرٗا تَهۡجُرُونَ

“Aku n’di nkulikwesya (ligongo lyanti ŵakutama pa Nsikiti Wakuchimbichika wa Maaka), n’di nkuŵechetana chilo yangalumbana yaajigamba jalakwe (Qur’an).”

Оят: 68

أَفَلَمۡ يَدَّبَّرُواْ ٱلۡقَوۡلَ أَمۡ جَآءَهُم مَّا لَمۡ يَأۡتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Ana nganalicheteleleje ŵanganyao liloŵe (lya Allah lyalitulusyidwe kwa Muhammadi ﷺ jajili Qur’an), kapena yaichilile yanganiyaichilileje achatati ŵao ŵandanda?

Оят: 69

أَمۡ لَمۡ يَعۡرِفُواْ رَسُولَهُمۡ فَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ

Kapena nganammanya ntenga jwao (ndamo syakwe syambone), basi ŵanganyao jwalakwe ni akunkana?

Оят: 70

أَمۡ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةُۢۚ بَلۡ جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ وَأَكۡثَرُهُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ

Kapena akutiji: “Mwajwalakwe mwana masoka!” (Ngwamba), nambo kuti jwaichilile ni yakuona, soni ŵajinji mwa ŵanganyao yakuona akuichimaga.Sano ingaŵe kuti yakuona yakuyiye isako yao, nikuti gakajonasiche mawunde ni mataka kwisa soni yaili mwalakwemo, nambo kuti Uwwe twaichilile ŵanganyao ni chikumbusyo chao, sano ŵanganyao yachikumbusyo chaocho akunyosyela.

Оят: 71

وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِذِكۡرِهِمۡ فَهُمۡ عَن ذِكۡرِهِم مُّعۡرِضُونَ

Sano ingaŵe kuti yakuona yakuyiye isako yao, nikuti gakajonasiche mawunde ni mataka kwisa soni yaili mwalakwemo, nambo kuti Uwwe twaichilile ŵanganyao ni chikumbusyo chao, sano ŵanganyao yachikumbusyo chaocho akunyosyela.

Оят: 72

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ خَرۡجٗا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيۡرٞۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ

Kapena mmwe (Muhammadi ﷺ) nkwajuga ŵanganyao malipilo (ni ligongo lyakwe akujikana Diniji)? Nambotu malipilo ga Ambuje ŵenu ni gagali gambone nnope, soni Jwalakwe ni Jwambone nnope mwa akupeleka lisiki.

Оят: 73

وَإِنَّكَ لَتَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

Soni chisimu mmwe (Muhammadi ﷺ) nkwaŵilanjila ŵanganyao kwitala lyagoloka.

Оят: 74

وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ

Soni chisimu aŵala ŵangakukulupilila ya Akhera akusepuchila kwanaula kuleka litala (lyagolokalyo).

Оят: 75

۞ وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَكَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ

Soni namuno tungatendele chanasa ni kwatyochesya makungu gaali nago, angajendelechelepe mu kusumba mpika kwao ali pupulipupuli.

Оят: 76

وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ

Soni chisimu Uwwe twakwembekenye ŵanganyao ni ilagasyo, nambo nganalitulusya kwa Ambuje ŵao, nambo soni nganaŵenda mwakulinandiya.

Оят: 77

حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا ذَا عَذَابٖ شَدِيدٍ إِذَا هُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ

Kwikanila ndema jatuchaugulila nnango wana ilagasyo yaukali nnope, pajele ndemajo ŵanganyao tachiŵa ŵakata tama.

Оят: 78

وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ

Soni Jwalakwe ni Ajula juŵan’guumbiile kupikana, kulola ni mitima (jaganichisya). Nambo kutogolela kwenu kuŵele kwannonope.

Оят: 79

وَهُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ

Soni Jwalakwe ni Ajula jwan’jenesye petaka, soni Kukwakwe ni kutinchisonganganyisidwa.

Оят: 80

وَهُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخۡتِلَٰفُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Soni Jwalakwe ni Ajula jwaakupelekaga umi ni chiwa, soni kuŵele Kwakwe kutindana kwa chilo ni muusi, ana jenumanja ŵangali lunda?

Оят: 81

بَلۡ قَالُواْ مِثۡلَ مَا قَالَ ٱلۡأَوَّلُونَ

Nambo kuti ŵanganyao akuŵechetaga muŵaŵechetelaga (ŵandu) ŵandanda.

Оят: 82

قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

Ŵanganyao akutiji: “Ana patuchiwapo ni kusyuka litaka ni maupaupape nambo yakuona uwwe tuchiukulidwa m’malembe?”

Оят: 83

لَقَدۡ وُعِدۡنَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

“Chisimu tuŵele tuli nkupedwa chilanga uwwe ni achatatiŵetu chakwamba yalakweyi kuumila kalakala, nganiiŵa yalakweyi ikaŵeje adisiadisi syaŵandu ŵandanda.”

Оят: 84

قُل لِّمَنِ ٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Jilani: “Ana litaka ni yaili mwalakwemo yacheni nam’baga jenumanja ŵakumanyililaga?”

Оят: 85

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

(Pakwanga) tajile: “Ya Allah.” Jilani: “Ana ni ngankukumbuchila (kuti Jwalakwe jwana ukombosi wachilichose)?”

Оят: 86

قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبۡعِ وَرَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ

Jilani: “Ana ni nduni M’mbuje jwa mawunde nsano nagaŵili ni M’mbuje jwa Arishi Jekulungwa (Chindanda Chaulungu)?”

Оят: 87

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ

(Pakwanga) tajile: “Allah.” Jilani: “Ana ni ngankogopa (kuchigalagatila chinepe changaŵaga Jwalakwe)?”

Оят: 88

قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Jilani: “Ana ni nduni jwamuli munkono Mwakwe mwana Umwenye wachilichose, soni Jwalakwe ni jwaakugosa (indu yosope) nambo pangali champaka chigosedwe pa ilagasyo Yakwe, nam’baga jenumanja ŵakumanyililaga?”

Оят: 89

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ

(Pakwanga) tajile: “Allah.” Jilani: “Nambi mkulojedwa chinauli?”

Оят: 90

بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

Nambo twaichilile ni yakuona, nambo soni chisimu ŵanganyao ŵaunami.

Оят: 91

مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

Allah nganalitendela mwanache jwalijose, soni pangali nnungu jwine pamo ni Jwalakwe, ingaŵe iyyo (kuti paliji pana nnungujwine) nikuti nnungu jwalijose jungajigalaga yajugumbile (ni kwakanya achimilungu ŵane kuituma), soni ŵane mwa ŵanganyao angalinjilile kuŵa pachanya pa ŵane (pakanganilana umwenye). Allah aŵambalene nayo kusyene yaakusimba ŵanganyao.

Оят: 92

عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

Nkumanyilila yakusisika ni yakuonechela, basi Jwalakwe jutukwiche kwannope ku yaakum’bwanganya nayoyo.

Оят: 93

قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ

Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ambuje ŵangu! Naga timunosye (ilagasyo) yaakuŵa nkupedwa chilanga ŵanganyao,”

Оят: 94

رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

“Ambuje ŵangu! Basi ngasimundenda kuŵa muŵandu ŵalupuso.”

Оят: 95

وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمۡ لَقَٰدِرُونَ

Sano Uwwe chisimu chene pa yakunnosya (ilagasyo) yaakuŵa nkupedwa chilanga ŵanganyao tuŵele ŵakombola kusyene.

Оят: 96

ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ

Tyosyani yakusakala (yanteendeele) pa (kwateendela) ayila yaili yambone. Uwwe tukumanyilila chenene yaakusimbayo.

Оят: 97

وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ

Soni jilani: “Ambuje ŵangu! Ngulijuya Kukwenu kumasongono ga shetani.”

Оят: 98

وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ

“Ni ngulijuya soni Kukwenu Ambuje ŵangu kuti atakwika mwambichilile.”

Оят: 99

حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ

Kwikanila ndema janti jumo jwao (mwa akuwanganya Allah ni isanamu) chili chim’bichilile chiwa jukasatiji: “Ambuje ŵangu! Mumbusyani.”

Оят: 100

لَعَلِّيٓ أَعۡمَلُ صَٰلِحٗا فِيمَا تَرَكۡتُۚ كَلَّآۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَاۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرۡزَخٌ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

“Kuti mwine une ngatende yambone pa ayila yanaailesile.” Ngwamba! Chisimu lyalakwelyo ligambile kuŵa liloŵe lyajukuŵecheta jwalakwejo, soni munyuma mwaomo mwana chisiŵililo (chakwasiŵilila kuti akaujila soni ku duniya), kwikanila lisiku lyatachiukulidwa (m’malembe).

Оят: 101

فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ

Sano pandema jalichigombedwa lipenga, basi pachiŵa pangali ulongo chilikati chao (watachitwanjilaga), nambo soni ngasawusyana (ligongo lyaipotesi nnope).

Оят: 102

فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

Sano ŵatiukasitope n’dingo wao (wa yambone, ni kwepepala yakusakala), basi ŵanganyao ni ŵatachiŵa ŵakupunda.

Оят: 103

وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فِي جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ

Nambo ŵatiukajepepale n’dingo wao (wa yambone, ni kusitopa yakusakala), basi ŵanganyao ni aŵala ŵalipelelwekasyisye achimisyene, takaŵe ŵandamo mu Jahannama.

Оят: 104

تَلۡفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمۡ فِيهَا كَٰلِحُونَ

Moto tiukachome ngope syao soni ŵanyao mwalakwemo takaŵe chechena! (Aku sili sipotweche ngomo syao lugomo lwakwinani gunda chilikati chantwe, lwapasi gunda nchisou).

Оят: 105

أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

(Takawusyidweje kuti): “Ana ma Ȃya Gangu nganigasoomedwaga kukwenu, basi jenumanja ni mwaliji nkugakanila?”

Оят: 106

قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ

Ŵanganyao takajile: “Ambuje ŵetu! Ungalumbana wetu watukombwele mwanti twaliji ŵandu ŵakusokonechela.”

Оят: 107

رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ

“Ambuje ŵetu! Tukoposyani kwalakwe (ku motokuno nituujile ku duniya kuti tukapanganye yambone), sano naga tukaujile soni (kupanganya yangalumbana), basi chisimu uwwe chitukaŵe ŵaalitenda lupuso.”

Оят: 108

قَالَ ٱخۡسَـُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ

(Allah) takajile: “Tamani mwalakwemo mwakunyosyeka, soni nkasimumbechetekasya.”

Оят: 109

إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

“Chisimu chene lyapali likuga mwa achikapolo Ŵangu lyalyaliji nkuŵecheta kuti: ‘Ambuje ŵetu! Uwwe tukulupilile, basi tukululuchilani, ni kututendala chanasa, soni Mmwe ni Ŵambone nnope kwapunda akutenda chanasa wosope.”

Оят: 110

فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ

“(Nambo) basi jenumanja mwaliji nkwatenda chipongwe ŵanganyao mwanti mpaka ŵan’diŵesye kungumbuchila Une, soni ŵanyao jenumanja mwaliji nkwaseka.”

Оят: 111

إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ

“Chisimu Une lelo nalipile ŵanganyao (Mbepo) ligongo lyakupilila kwao; chisimu ŵanyao ni ŵali ŵakupunda.”

Оят: 112

قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ

(Allah) takajile: “Ana yaka ilingwa yamwatemi ŵanganyammwe pachilambo (cha duniya)?”

Оят: 113

قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡـَٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ

Ŵanganyao takajile: “Twatemi usiku umo kapena chipande cha usiku, basi mwawusyani akuŵalanjila.”

Оят: 114

قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

(Allah) takajile: “Nganintama jenumanja ikaŵeje panandipe, ingaŵe kuti ŵanganyammwe mwaliji nkumanyilila (ya ilagasyo ya ku Akhera, nganganimpanganya yangalumbana mukandaŵi kannono kamwatemi ku duniya).”

Оят: 115

أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ

“Ana nkuganichisya ŵanganyammwe kuti Uwwe tun’gumbile wambape (ŵangali masengo gakututendela Uwwe), soni kuti jenumanja Kukwetu ngasim’bujila?”

Оят: 116

فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ

Basi atukwiche kusyene Allah, Nchimwene Jwakuonaonape. Pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Jwelepejo, M’mbuje jwa Arishi Jakuchimbichika kwannope (Chindanda Chaulungu).

Оят: 117

وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ

Soni jwatam’bende pampepe ni Allah nnungu jwine, jwanganakola najo umboni (wakuŵajilwa kum’benda), basi nikuti chiŵalanjilo chakwe chili kwa M’mbujegwe. Chisimu makafili nganigaŵa gapundile.

Оят: 118

وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

Soni jilani mmwe (Muhammadi ﷺ): “Ambuje ŵangu! Kululukani soni tendani chanasa, soni Mmwe ni Ŵambone nnope kwapunda akutenda chanasa wosope.”