የይዘት ትርጉም ምዕራፍ ሱረቱ አስ ሷፋት - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - የቅዱስ ቁርዓን ማህደር

Simoore saafaati

ከመዕራፉ ዓላማዎች:

تنزيه الله عما نسبه إليه المشركون، وإبطال مزاعمهم في الملائكة والجن.

Ko laɓɓingol Alla e kon ko sirkooɓe ɓen dammbi Mo e mun, bonnita kala ko ɓe aaƴii e Malaa'ika e jinna.

---

አንቀጽ: 1

وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا

Mi wonndirii Malaa'ikaaji sappiniraaɗi sappeejii, fii dewal majji.

አንቀጽ: 2

فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا

Mi woondirii Mlaa'ikaaji soggirayɗi duule ɗin, haa ka Alla muuyiri jipporde majje.

አንቀጽ: 3

فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكۡرًا

Mi woondirii Malaa'ikaaji janngooji daalol Alla ɗin.

አንቀጽ: 4

إِنَّ إِلَٰهَكُمۡ لَوَٰحِدٞ

Pellet, reweteeɗo mon On, onon yimɓe ɓen, e hoore goonga, ko bajjo, Mo alaa kafidiiɗo: On woni Alla.

አንቀጽ: 5

رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَرَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ

Jeyɗo kammuuli ɗin e leydi ndin, e kon ko woni hakkunde ɗin ɗiɗi, jeyɗo kadi puɗal e mutal naange ngen, hitaande nden fow.

አንቀጽ: 6

إِنَّا زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِزِينَةٍ ٱلۡكَوَاكِبِ

Men labinirii kammu hikkii ngu aduna ngun, cuɗaari koode ɗen, nannditayndi e kaŋŋe jalɓuɗe.

አንቀጽ: 7

وَحِفۡظٗا مِّن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ مَّارِدٖ

Men reeniri kammu hikkii ngu aduna ngun, koode ɗen, fii daɗugol kala seytaane yatundu e ɗoftaare Alla.

አንቀጽ: 8

لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَيُقۡذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٖ

Ɗin seytanooji haɗtanaaka heɗitagol matu Malaa'ika ka kammu, tuma ɓe wowlata ko Joomi maɓɓe wahayini e maɓɓe, immorde e sari'aaji; tawde ontuma, hiɗi feroree baŋ-woo baŋ.

አንቀጽ: 9

دُحُورٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ وَاصِبٌ

Ɗum ko fii raɗagol wata ɗi heɗito Malaa'ika'en. E hoore ɗum, hino woodani ɗi kadi laakara, lepte muusuɗe, duumiiɗe, ɗe taƴondirtaa.

አንቀጽ: 10

إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ

Si wanaa ndun seytaiiru biftii ndu e majji, jilannde haala, woni konngol e haala Malaa'ika'en, ko tawata fii mun hewtaali yimɓe leydi ɓen; ontuma, ndu jokkintiniree hoodere huɓɓunde, ko sunna ndu. Hino ara ka tawata ndu hewtinii ngol konngol jilaangol, e musidal mayru, haa ngol hewtoya ndaarooɓe ɓen, ado ndu fiɗireede hoodere sunnaynde nden, ɓe ɓeydita ɗon, penaale teemedere.

አንቀጽ: 11

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآۚ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِينٖ لَّازِبِۭ

An Muhammad, lamndo ɓee heeferɓe yedduɓe fii ummital: si tawii ko kamɓe ɓuri saɗtude tagugol, e tiiɗugol ɓalli, e mawnugol cemmbe, diini ɓen ɓe Men tagi ka kammuuli e ka leydi, wonndude e Malaa'ika'en? Men tagirii ɓe kamɓe, loopal narnungal. Ko honno ɓe yeddirta fii ummital, e hoore ko e loopal lo'ungal narnungal ɓe tagiraa?

አንቀጽ: 12

بَلۡ عَجِبۡتَ وَيَسۡخَرُونَ

Si ko woni, a haawi, an Muhammad, e kattal Alla ngal, e no O toppitora fiyakuuji tagu Makko ngun, haawiɗaa kadi, ko sirkooɓe ɓen yeddata kon fii ummital. Hakkee non ko ɓe saɗtini fennugol fii maggal, hiɓe jalnora ko wowlataa fii maggal.

አንቀጽ: 13

وَإِذَا ذُكِّرُواْ لَا يَذۡكُرُونَ

Si ɓee sirkooɓe waajoraama kala noone e waaju, ɓe waajitortaa mo, sakko ɓe nafitora; hakkee ko ɓe yoori ɓerɗe.

አንቀጽ: 14

وَإِذَا رَأَوۡاْ ءَايَةٗ يَسۡتَسۡخِرُونَ

Si ɓe yi'ii maande e maandeeji Annabiijo on (yo o his), tinndinde e goonga makko kan, ɓe fantina jalkitugol e haaweede.

አንቀጽ: 15

وَقَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٌ

Ɓe wi'a: Ko Muhammadu addi koo wonaali, si wanaa mbilewu ɓanngu ngu.

አንቀጽ: 16

أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

yoo si men maayii, men wontii mbullaari e ƴi'e wuɗuɗe, haray men immintinoyte ɓaawo ɗum? Waawaa wonnde.

አንቀጽ: 17

أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ

Baabiraaɓe amen, adinooɓe men kadi ɓen, immintinoyte ɓaawo maayde maɓɓe?

አንቀጽ: 18

قُلۡ نَعَمۡ وَأَنتُمۡ دَٰخِرُونَ

Maakan ɓe jaaboɗaa ɓe an Muhammad: Pellet, on immintinoyte ɓaawo nde on wontude mbullaari e ƴi'e woɗuɗe. Baabiraaɓe mon adinooɓe ɓen kadi wano non. On fow on immintiniroyte jaasere e hoyneede.

አንቀጽ: 19

فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ يَنظُرُونَ

Anndee ɗum, ko wuttaandu wooturu pet ka alaandu (ɗiɗaɓuru ndun) tawaa jaka yoo, fow maɓɓe hiɓe ndaara kulaleeji Ñalnde Darngal, hiɓe habbitii ko Alla huuwata ɓe.

አንቀጽ: 20

وَقَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا هَٰذَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ

Sirkooɓe fennunooɓe ummital ɓen wi'oya ontuma: Ee halkaare amen ! Ko ndee woni Ñalaande njoɓdi kuuɗe ɗen, nde Alla yoɓitaya jeyaaɓe Makko ɓen, golle ɗe ɓe ardinnoo ka nguurndam maɓɓe aduna.

አንቀጽ: 21

هَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ

Ɓe wi'anee ontuma: ko ndee tigiri, woni Ñalaande ñaawugol hakkunde jeyaaɓe ɓen, nde Ñalaande nde fennaynoɗon fii mun aduna.

አንቀጽ: 22

۞ ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَأَزۡوَٰجَهُمۡ وَمَا كَانُواْ يَعۡبُدُونَ

Malaa'ika'en wi'anee nden Ñalnde: Mooɓee sirkooɓe tooñirɓe sirku maɓɓe on, e gartooɓe maɓɓe ɓen ka sirkugol e ka fennugol, e ɗin sanamuuji ɗi ɓe rewaynoo ɓe acca Alla. Ɓe holloya ɓe laawol Yiite ngol, ɓe soggiroya ɓe ton, tawde ko ton woni jaaƴorde maɓɓe.

አንቀጽ: 23

مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهۡدُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡجَحِيمِ

Malaa'ika'en wi'anee nden Ñalnde: Mooɓee sirkooɓe tooñirɓe sirku maɓɓe on, e gartooɓe maɓɓe ɓen ka sirkugol e ka fennugol, e ɗin sanamuuji ɗi ɓe rewaynoo ɓe acca Alla. Ɓe holloya ɓe laawol Yiite ngol, ɓe soggiroya ɓe ton, tawde ko ton woni jaaƴorde maɓɓe.

አንቀጽ: 24

وَقِفُوهُمۡۖ إِنَّهُم مَّسۡـُٔولُونَ

Darnon ɓe fii ñaaweede, ado ɓe naadeede ka Yiite. Ɓaawo ɗum, soggiron ɓe ka Yiite.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• تزيين السماء الدنيا بالكواكب لمنافع؛ منها: تحصيل الزينة، والحفظ من الشيطان المارد.

Ko kammu ngun cuɗiraa koode ɗen, ko fii nafooje ina heen: fii heɓede cudaari ereenugol gaay e seytaane raɗaaɗo on.

• إثبات الصراط؛ وهو جسر ممدود على متن جهنم يعبره أهل الجنة، وتزل به أقدام أهل النار.

Lummboygol ka ƴanngal Siraate, e hoore Jahannama on, ko ko tabiti, yimɓe Aljanna ɓen kan lummboyay ɗon, cappe(pele) yimɓe Yiite ɓen pergito ɗon.

አንቀጽ: 25

مَا لَكُمۡ لَا تَنَاصَرُونَ

Ɓe feliroyee wi'aneede: ko heɓi on, on wallindirtaa hakkunde mon, wano wallindiraynoɗon aduna? Fewndo aaƴotoɗon wonnde sanamuuji mon ɗin walloyay on?

አንቀጽ: 26

بَلۡ هُمُ ٱلۡيَوۡمَ مُسۡتَسۡلِمُونَ

Ko woni kamɓe on hannde, ko ɓe doftiiii ɓe yamiroore Alla hoyɓe. Alaa ka ɓe wallindira, tawde ɓe alaa ɗum feere.

አንቀጽ: 27

وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

Woɗɓe e maɓɓe fewtita yoga, ɓe wona e felindirgol wennjondira, ka ɗin ɗiɗi nafataa nden ñalnde.

አንቀጽ: 28

قَالُوٓاْ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَأۡتُونَنَا عَنِ ٱلۡيَمِينِ

Jokkunooɓe ɓen wi'ana jokkanooɓe ɓen: ko onon ɓee koohooɓe, wonunoo ko ardiranaynoo men, ka baŋŋe diina e goonga; wonon e cuɗinangol men keeferaaku e sirkangol Alla e faggitagol geddi, doginon men e goonga ka Nulaaɓe Alla ɓen addunoo kan.

አንቀጽ: 29

قَالُواْ بَل لَّمۡ تَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ

Jokkanooɓe ɓen kadi jaabitoo ɓeya: wanaa non woniri. Ko woni kon, ko e keeferaaku wonunoɗon, on meeɗaali wonnde gomɗimɓe, wurin, ko on yeddunooɓe wonunoo.

አንቀጽ: 30

وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنِۭۖ بَلۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا طَٰغِينَ

Doole woo men alanaano on e hoore ko jokkunoɗon men kon, haa men yolla on e keeferaaku maa sirku maa faggitagol geddi. Si ko woni, on wonuno yimɓe fantimɓe e yeddugol e majjere.

አንቀጽ: 31

فَحَقَّ عَلَيۡنَا قَوۡلُ رَبِّنَآۖ إِنَّا لَذَآئِقُونَ

Koongol Joomi men ngol ka kammbol Makko wiide: "Mi hebbiniroyte Jahannama, e kala ɓen jokku ɓe ma" (Cortewol Saad, aaya 85), ko haanungol jojjude; ɗum holli, ko en meeɗooɓe ko Joomi men kammbiri kon, feere mun alaa.

አንቀጽ: 32

فَأَغۡوَيۡنَٰكُمۡ إِنَّا كُنَّا غَٰوِينَ

Men nodduno on e majjere e keeferaaku, tawde non, ko men majjunoo laawol goonga ngol, wonunoo.

አንቀጽ: 33

فَإِنَّهُمۡ يَوۡمَئِذٖ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ

Jokkuɓe e jokkanooɓe nden ñalnde, fow ko hawtoyteeɓe ka lepte.

አንቀጽ: 34

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِينَ

Ko wano nii Men huuwirta ɓee bomɓe, ka meeɗinirgol ɓe lepte ɗen.

አንቀጽ: 35

إِنَّهُمۡ كَانُوٓاْ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ يَسۡتَكۡبِرُونَ

Ɓee sirkooɓe si wi'ananooma aduna: Rewteeɗo alaa si wanaa Alla, fii gollitirgol ngol konngol, sela kala ko lunndii ngol, ɓe salora ɗoftagol ɗum, townitanagol goonga kan.

አንቀጽ: 36

وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوٓاْ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٖ مَّجۡنُونِۭ

Ɓe hujjinora keeferaaku maɓɓe ngun, wiide: kere men accitiray reweteeɗi amen ɗin, fii yimoowo haangaaɗo? Wiide ɓe ɗum, ko Nulaaɗo Alla on ɓe faandii (yo o his).

አንቀጽ: 37

بَلۡ جَآءَ بِٱلۡحَقِّ وَصَدَّقَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Ko ɓe tukkiri Nulaaɗo on kon hino ñiddi. Tawde pellet, Nulaaɗo jom kisiyee on, meeɗaali wonnde haangaaɗo, wanaa yimmowo. Ko woni goonga, ko wiide ko Alqur'aanaare o ardi, noddaynde e wootinɗongol Alla, jokka Nulaaɗo Makko on. Nulaaɗo on non, o goonginii ɓeya Nulaaɓe, e ko ɓe addunoo kon, immorde ka Alla, immorde e tawhiidi, e tabintingol ummital. O lunndakki e ɗum.

አንቀጽ: 38

إِنَّكُمۡ لَذَآئِقُواْ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡأَلِيمِ

Onon ɓee sirkooɓe, pellet, ko on meeɗay lepte muusuɗe ɗen, Ñalnde Darngal, sabu keeferaaku mun ngun e fennugol Nulaaɓe ɓe.

አንቀጽ: 39

وَمَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

Onon ɓee sirkooɓe, on yoɓitoytaake, si wanaa yeru kon ko huuwaynoɗon aduna, e yeddugol Alla, faggitoo geddi.

አንቀጽ: 40

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

Jeyaaɓe Alla gomɗimɓe, ɓen ɓe Alla laɓɓiniri fii ko rewa Mo, ɓe laɓɓinani Mo dewal ngal, ɓen ɗon daɗoyay e ɗen lepte.

አንቀጽ: 41

أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ رِزۡقٞ مَّعۡلُومٞ

Hino woodani ɓen jeyaaɓe laɓɓinaaɓe, fanndaari ndi Alla arsikata ɓe, tinndiraandi laaɓugol e labegol e duumagol mun.

አንቀጽ: 42

فَوَٰكِهُ وَهُم مُّكۡرَمُونَ

Oon arsuka ko muuyanteeɗi ceertuɗi ɓurɗi laaɓude, ko ɓe nafoo, e hoore ɗum, ko ɓe teddiniraaɓe mbarjaari toowundi, e yi'ugol yeeso Alla teddungo ngon.

አንቀጽ: 43

فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

Ɓe heɓay ɗin fow, ka Aljannaaji neeminiiɗi, ñiiɓuɗi, tabituɗi, ɗi taƴondirtaa, sakko lanna.

አንቀጽ: 44

عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ

hara hiɓe waalii tuugi fewntondiri e hoore danɗe.

አንቀጽ: 45

يُطَافُ عَلَيۡهِم بِكَأۡسٖ مِّن مَّعِينِۭ

Hara kore sanngara hino wannginee e maɓɓe, laaɓinrɗam wano ndiyam iloojam.

አንቀጽ: 46

بَيۡضَآءَ لَذَّةٖ لِّلشَّٰرِبِينَ

Ranwudam mbaadi , lewñunde na dakmitoo heen e kala yarooɓe nde.

አንቀጽ: 47

لَا فِيهَا غَوۡلٞ وَلَا هُمۡ عَنۡهَا يُنزَفُونَ

On sanngara, nanndaa e sanngara aduna on, tawde ɗam sottintaa haqqil, wanaa muusinayɗam kadi hoore. Ko hisinayɗam ɓanndu e haqqille kala yaruɗo ɗam.

አንቀጽ: 48

وَعِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ عِينٞ

Hino woodani ɓe ka Aljanna ton: rewɓe ɓe alaa e ɗuuɗa giteyaagal worbe janbe, yooɗa giteeɓe.

አንቀጽ: 49

كَأَنَّهُنَّ بَيۡضٞ مَّكۡنُونٞ

Ɓen rewɓe no wa'i wa boofo soomaaɗa maraa sabu ranwude, ɗe junngo meemaali.

አንቀጽ: 50

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

Yoga e yimɓe Aljanna ɓe fewtita yoga, ɓe lamndondira fii ko feƴƴi aduna.

አንቀጽ: 51

قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٞ

Goɗɗo e ɓen gomɗimɓe wi'a: Min miɗo marunoo wonndiiɗo yeddaynooɗo ummital ka aduna.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• سبب عذاب الكافرين: العمل المنكر؛ وهو الشرك والمعاصي.

Ko waɗi si heeferɓe ɓen no leptee, ko kuuɗe maɓɓe bonɗe ɗen, ɗen woni sirku e geddi.

• من نعيم أهل الجنة أنهم نعموا باجتماع بعضهم مع بعض، ومقابلة بعضهم مع بعض، وهذا من كمال السرور.

Hino jeyaa e neemaaji yimɓe Aljanna: newnaneede tummbondirgol hakkunde maɓɓe, ɓe fewntondira. ko ɗum woni haɗtirde e welo-welo.

አንቀጽ: 52

يَقُولُ أَءِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُصَدِّقِينَ

Wi'anaynooɗo lam, e hoore yeddugol jalkita: kere an wonndiiɗo, hiɗa jeyaa e goongimɓe immintineede maayɓe ɓen?

አንቀጽ: 53

أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِينُونَ

Eyoo si en maayii, en wontii mbulmbulndi e ƴi'e kiɗɗe, haray ko en immintinoyteeɓe yoɓitee njoɓdi golle men ɗen aduna?

አንቀጽ: 54

قَالَ هَلۡ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ

Wondinooɗo makko gomɗimɓe on, wi'ana wonndiiɓe mun ɓen ka Aljanna: on ƴeewiday e am, anndugol battane wonndinooɗo lam yeddunooɗo ummital on?

አንቀጽ: 55

فَٱطَّلَعَ فَرَءَاهُ فِي سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ

Kanko o ƴeewa, o haynoo wondinooɗo makko on, ka tummbere Dulbunge.

አንቀጽ: 56

قَالَ تَٱللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرۡدِينِ

o wi'a: mi woondirii Alla ! An oo wondinooɗo lam, a eɓɓuno halkitirgol fii am, naatugol Yiite, sabu ko noodiraynoɗaa lam e keeferaaku, yedda fii ummital.

አንቀጽ: 57

وَلَوۡلَا نِعۡمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ

Si wanaa moƴƴere Alla nden e am, woni sabu mi feewiri gomɗinal, mi tawdeteno e lepteteeɓe ɓen, wano maa.

አንቀጽ: 58

أَفَمَا نَحۡنُ بِمَيِّتِينَ

Wonaa non enen yimɓe Aljanna ɓen, en maayataa.

አንቀጽ: 59

إِلَّا مَوۡتَتَنَا ٱلۡأُولَىٰ وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ

En maayataa, si wanaa maayde men aranere nden aduna. Wurin ko en duumotooɓe ka Aljanna, en wonaali kadi lepteteeɓe, wano yedduɓe ɓen huuwirtee.

አንቀጽ: 60

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

Pellet, ko ndii njoɓdi ndi Joomi men warjori en naatugol duumoo Aljanna, daɗa Yiite ɗoo, woni maloore mawnunde nden, nde yeru mun alaa.

አንቀጽ: 61

لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡيَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ

Ko fii sugu ndii njoɓdi mawndi ɗoo, woni ko waɗɗii nde gollooɓe gollanta. Tawde ko ndii woni ngeyngu tonatoongu.

አንቀጽ: 62

أَذَٰلِكَ خَيۡرٞ نُّزُلًا أَمۡ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ

Hara ko on neema mo Alla marani jeyaaɓe Makko laɓɓinan ɓe Mo dawal ɓen, ɓuri moƴƴude jipporde e teddungal, kaa ko leggal "Zaqquumi" huɗaangal ka Alqur'aana ngal? Tawngal ko ñaametee heeferɓe ɓen, ngal fayintaa ngal duncataa e ittugol heege!

አንቀጽ: 63

إِنَّا جَعَلۡنَٰهَا فِتۡنَةٗ لِّلظَّٰلِمِينَ

Men waɗii ngal leggal, jarrabuyee, wonannde tooñirɓe geddi e keeferaaku ɓen. Tawde ɓe wi'uno: Yiite ñaamay leɗɗe, ɗum holli, leggal fuɗataa ka Yiite.

አንቀጽ: 64

إِنَّهَا شَجَرَةٞ تَخۡرُجُ فِيٓ أَصۡلِ ٱلۡجَحِيمِ

Laggal zaqquumi ngal, ko yaltirayngal ka kaaniri: ko ka tummbere Dulbunge, ngal yaltirta.

አንቀጽ: 65

طَلۡعُهَا كَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّيَٰطِينِ

Dimɗe ngal leggal, hino kaaniri nannditi wa ko'e seytanuuji. Si hunnde non kaanii, ko ɗum woni nde kaanii kadi kabaaru; ɗum holli, ñaametee maggal on, ko ko ñiddi.

አንቀጽ: 66

فَإِنَّهُمۡ لَأٓكِلُونَ مِنۡهَا فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ

Kamɓe heeferɓe ɓen, pellet, ko e dimɗe ngal leggal haaɗungal, woni ko ɓe dekkirta, ɓe hebbinira deedi maɓɓe heegaaɗi.

አንቀጽ: 67

ثُمَّ إِنَّ لَهُمۡ عَلَيۡهَا لَشَوۡبٗا مِّنۡ حَمِيمٖ

Refti hino woodani e caggal nyaamgol leggal ngal, njaram, jillaaɗam, fatinaaɗam haa ñiddi.

አንቀጽ: 68

ثُمَّ إِنَّ مَرۡجِعَهُمۡ لَإِلَى ٱلۡجَحِيمِ

Refti ruttorde maɓɓe nden, ko ka lepte Dulɓoowe: ɓe iwa e lepte, ɓe yaha e lepte.

አንቀጽ: 69

إِنَّهُمۡ أَلۡفَوۡاْ ءَابَآءَهُمۡ ضَآلِّينَ

Ɓee heeferɓe, ɓe tawu baabiraaɓe maɓɓe ɓen, majjunooɓe laawol peewal ngol; ɓe jokkitii ɗon, ko aldaa e hujja.

አንቀጽ: 70

فَهُمۡ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ يُهۡرَعُونَ

Ɓe woni e yaccagol jokka batteeji majjere baabiraaɓe maɓɓe ɓen ko yaawi.

አንቀጽ: 71

وَلَقَدۡ ضَلَّ قَبۡلَهُمۡ أَكۡثَرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Gomɗii ko ɓuri ɗuuɗde e aramɓe ɓen, majjiino, ado maɓɓe. Wanaa yimɓe maa ɓen, an Nulaaɗo, adii majjude e mofte ɗen.

አንቀጽ: 72

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ

Gomɗii le, Men nunulo e ɗen mofte adinooɓe, Nulaaɓe, ko jertina e lepte Alla ɗen, kono ɓe yeddi.

አንቀጽ: 73

فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ

Ndaaru an Nulaaɗo, ko honno baɗtane ɓen jertinanooɓe salii, no wa'unoo! Ko Yitte ɓe sakkitori naatude, luttirooɓe ton, sabu salaare e fennugol ɓe Nulaaɓe maɓɓe ɓen.

አንቀጽ: 74

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

Si wanaa jeyaaɓe Alla, laɓɓinaaɓe ɓen; ko ɓen ɗon daɗoyta lepte ɗen ɗe ɓeya heeferɓe yeddunoo waɗtiniroya.

አንቀጽ: 75

وَلَقَدۡ نَادَىٰنَا نُوحٞ فَلَنِعۡمَ ٱلۡمُجِيبُونَ

Gomɗii Nuuhu nodduno Men (yo o his) fewndo yimɓe makko ɓen fennunoo mo, e hoore ko o noddi ɓe e mun kon, iskin ko Men woni moƴƴuɓe noototooɓe. Tawde Men yaccinno toraare makko nden e maɓɓe.

አንቀጽ: 76

وَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ

Men daɗndi mo, kanko e ɓeynguure makko nden, wondude e gomɗimɓe mo ɓen, lorra yimɓe makko, e yoolagol tuufaan ngol, nelangol ngol e yimɓe makko yeddunooɓe ɓen.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• الظفر بنعيم الجنان هو الفوز الأعظم، ولمثل هذا العطاء والفضل ينبغي أن يعمل العاملون.

Ko yeɗeede neemaaji Aljanna ɗin, woni maloore mawnde den, ko sugu ndin mbarjaari e ɓural, woni ko gollooɓe haani gollande.

• إن طعام أهل النار هو الزقّوم ذو الثمر المرّ الكريه الطعم والرائحة، العسير البلع، المؤلم الأكل.

Ñaametee yimɓe Yiite ɓen, ko dimɗe zaqquumi, mettuɗe cep, luuɓi dus, saɗtuɗe moɗde ɓenna na metti nyaamde.

• أجاب الله تعالى دعاء نوح عليه السلام بإهلاك قومه، والله نعم المقصود المجيب.

Alla jaabinanno Nuuhu (yo o his) halkugol yimɓe makko ɓen. Alla ko moƴƴuɗo jaabagol.

አንቀጽ: 77

وَجَعَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُۥ هُمُ ٱلۡبَاقِينَ

Men daɗndi ɓeynguure makko makko nden e gomɗimɓe mo ɓen tun. Ɓeya kan, Men yooliri ɓeya keeferaaku maɓɓe ngun.

አንቀጽ: 78

وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Men heddinani mo e mofte hikkotooɗe ɗen, mantoore moƴƴere, nde ɓe mantirta mo.

አንቀጽ: 79

سَلَٰمٌ عَلَىٰ نُوحٖ فِي ٱلۡعَٰلَمِينَ

Nuuhu hisii o daɗii wowleede bone, e mofte sakkitiiɗe ɗen. Wurin, mantoore e jantoore moƴƴere, heddoto fii makko.

አንቀጽ: 80

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Ko sugu ndii njoɓdi, ndi Men warjorii Annabi Nuuhu, woni ko Men warjorta moƴƴinooɓe dewe mun ɗen, ɓe rewi Alla tun.

አንቀጽ: 81

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Kanko Nuuhu, ko o jeyanooɗo e jeyaaɓe Amen gomɗimɓe, woni e ɗoftaare Alla ɓen.

አንቀጽ: 82

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Refti Men yooliri hedditiiɓe ɓen, waame mbo Men wurti e maɓɓe on. Ɓe fow maɓɓe ɓe gasi.

አንቀጽ: 83

۞ وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِۦ لَإِبۡرَٰهِيمَ

Awa Ibraahiima, ko jeyanooɗo e jokkuɓe diina makko, rewi laawol makko ka wootinɗingol Alla.

አንቀጽ: 84

إِذۡ جَآءَ رَبَّهُۥ بِقَلۡبٖ سَلِيمٍ

Janto nde o ardunoo ka Joomi makko, ɓernde hisunde e sirku, laaɓanɗo Alla e tagu Makko ngun.

አንቀጽ: 85

إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَاذَا تَعۡبُدُونَ

Nde o maakannoo baaba makko e yimɓe mun sirkaynooɓe ɓen: Ko honɗum rewton gaanin Alla?

አንቀጽ: 86

أَئِفۡكًا ءَالِهَةٗ دُونَ ٱللَّهِ تُرِيدُونَ

E ko reweteeɗi fefindaaɗi, faalaɗon rewude ko wanaa Alla?

አንቀጽ: 87

فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Ko sikkuɗon, onon yimɓe am, e Joomiraawo tageefo ngon, si on hawroyii e Makko, hara on rewaano Mo? Ko sikkuɗon O gollata on ontuma?

አንቀጽ: 88

فَنَظَرَ نَظۡرَةٗ فِي ٱلنُّجُومِ

Annabi Ibraahiima ndaariri ka koode, himo taskoo ɗaɓɓa feere, no daɗira yaltidugol e maɓɓe.

አንቀጽ: 89

فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٞ

O ngantinori yaltidugol e yimɓe makko ɓen ka iidi maɓɓe, wiide: ko mi nawnuɗo.

አንቀጽ: 90

فَتَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ مُدۡبِرِينَ

Ɓe acci mo caggal ɗon, ɓe hucciti.

አንቀጽ: 91

فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمۡ فَقَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ

O moltii e reweteeɗi maɓɓe ɗin gaanin Alla, o jalnori ɗi maakugol: E on ñaamataa ko sirkanooɓe on ɓen moƴƴinani on kon?

አንቀጽ: 92

مَا لَكُمۡ لَا تَنطِقُونَ

Ko heɓi on, on wowlataa, on jaabotaako? Ko sugu ɗum ɗoo rewetee gaanin Alla?

አንቀጽ: 93

فَرَاغَ عَلَيۡهِمۡ ضَرۡبَۢا بِٱلۡيَمِينِ

Ibraahiima moltorani ɗi, piyirgol ɗi junngo makko ñaamo ngon, fii muncugol ɗi.

አንቀጽ: 94

فَأَقۡبَلُوٓاْ إِلَيۡهِ يَزِفُّونَ

Rewaynooɓe ɗin sanamuuji ɓen, fewri ka makko, hiɓe yaawno.

አንቀጽ: 95

قَالَ أَتَعۡبُدُونَ مَا تَنۡحِتُونَ

Ibraahiima fewtitiri ɓe tabitaal, o feli ɓe, o maaki: E on reway kon ko lesirɗon juuɗe mon, accon Alla?

አንቀጽ: 96

وَٱللَّهُ خَلَقَكُمۡ وَمَا تَعۡمَلُونَ

Ko Alla tagi on, O tagi golle mon ɗen, wano ɗin sanamuuji ɗi leston. Ko Kanko tun hanndi e Mo rewon, hara on renndidaani Mo e goɗɗum goo.

አንቀጽ: 97

قَالُواْ ٱبۡنُواْ لَهُۥ بُنۡيَٰنٗا فَأَلۡقُوهُ فِي ٱلۡجَحِيمِ

Nde ɓe ronkunoo teeɗoragol mo hujja, ɓe yahri doole, ɓe diisonsiri haa ɓe fottani ko ɓe waɗata ibraahiima; ɓe wi'i: mahanee mo maadi, hebbiniron ndi carma, huɓɓon ɗe yiite, refti buɗon mo ton.

አንቀጽ: 98

فَأَرَادُواْ بِهِۦ كَيۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَسۡفَلِينَ

Yimɓe Annabi Ibraahiima ɓen faandanii mo bone, no ɓe gaynira fii makko,ɓe ɓoortondira e makko, kono Men waɗi ɓe kamɓe sooyuɓe ɓen; nde Men waɗannoo mo yiite ngen ɓuuɓol e kisiyee.

አንቀጽ: 99

وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهۡدِينِ

Ibraahiima maaki: Min on, ko mi feroowo ka Joomi am, mi yalta e leydi yimɓe am ɓen, no mi heɓira feere rewugol Mo; aray nde O fewnata lam e ko moƴƴanta lam aduna e laakara.

አንቀጽ: 100

رَبِّ هَبۡ لِي مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Joomi am, arsikam ɓiɗɗo moƴƴo, ko wallitoo lam, semmbina lam e yimɓe am ɓen, tuma mi ferata.

አንቀጽ: 101

فَبَشَّرۡنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِيمٖ

Men jaabiniri toraare makko nden, humpitugol mo ko welata mo, fewndo Men wewlinirnii mo geɗaljo mawnoowo, muññoytooɗo; on woni Ismaa'iila (yo o his).

አንቀጽ: 102

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡيَ قَالَ يَٰبُنَيَّ إِنِّيٓ أَرَىٰ فِي ٱلۡمَنَامِ أَنِّيٓ أَذۡبَحُكَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰۚ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِينَ

Nde Ismaa'iila mawnunoo, o yottodi e ben makko jahal, ben makko Ibraahiima hoyɗi, koyɗol Annabaaɓe ɓen non, ko wahayu. O humpiti geɗal makko wiide mo: ko an yo ɓiɗɗo am, mi yi'ii e koyɗol, wonnde miɗo hirse. Ndaaru ko yi'uɗaa e ɗum. Ismaa'iila jaabii baaba'en mun, wiide: Baaba'en, waɗee ko yamiraɗon kon fii hirsugol lam, on taway lam, si Alla jaɓii, jeyaaɗo e muñooɓe e weltorɓe ñaawoore Alla nden.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• من مظاهر الإنعام على نوح: نجاة نوح ومن آمن معه، وجعل ذريته أصول البشر والأعراق والأجناس، وإبقاء الذكر الجميل والثناء الحسن.

Hino jeyaa e Nuuhu neeminiranoo: daɗidugol e gomɗimɓe wonndunooɓe e makko ɓen, e waɗeede geyngol makko ngol, iwdi neɗɗanke e leƴƴi, e heddagol jantoreede fii makko, no moƴƴiri labiraa.

• أفعال الإنسان يخلقها الله ويفعلها العبد باختياره.

Golle neɗɗanke ɗen, O Alla tagata ɗen, jeyaaɗo on suɓoo waɗugol ko faalaa.

• الذبيح بحسب دلالة هذه الآيات وترتيبها هو إسماعيل عليه السلام؛ لأنه هو المُبَشَّر به أولًا، وأما إسحاق عليه السلام فبُشِّر به بعد إسماعيل عليه السلام.

Tippude e ɗee Aayeeje ɗoo, hirseteeɗo on, ko Ismaa'iila, gooto e geɗal ɓe Annabi Ibraahima, tawde ko on ɗon o adaa wewlinireede. Ishaaqa kan, ko ɓaawo Ismaa'iila o wewliniranoo mo (yo ɓe his ɓe fow e maɓɓe).

• قول إسماعيل: ﴿سَتَجِدُنِي إِن شَآءَ اْللهُ مِنَ اْلصَّابِرِينَ﴾ سبب لتوفيق الله له بالصبر؛ لأنه جعل الأمر لله.

Ko sabu wiide Ismaa'iila: "A tawoyay lam, si Alla jaɓii, jeyaaɗo e muññiiɓe ɓen", waɗi si Alla hawrinndini mo e muñal, tawde o fawii ɗum e Alla.

አንቀጽ: 103

فَلَمَّآ أَسۡلَمَا وَتَلَّهُۥ لِلۡجَبِينِ

Nde ɓe jebbilaninoo yamiroore Alla nden, Ibraahiima hippiri geɗal makko, tiinde nden, fii hirsugol mo.

አንቀጽ: 104

وَنَٰدَيۡنَٰهُ أَن يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ

Men noddi Ibraahiima fewndo o hittiniraynoo waɗugol yamiroore Alla nden, ka hirsugol geɗaljo makko on, wiide: ko an yo Ibraahiima!

አንቀጽ: 105

قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡيَآۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Pellet, a laatinirii koyɗol maa ngol, fiɓugol hirsude geɗaljo maa on. Awa ko wano Men yoɓitirt maa non firtingol ma nden huunde saɗtunde, woni ko Men yoɓitirta moƴƴinooɓe ɓen; Men ɓoora ɓe e kulaleeji e saɗteendeeji.

አንቀጽ: 106

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡبَلَٰٓؤُاْ ٱلۡمُبِينُ

Pellet, ko ɗum ɗoo woni jarrabuyee ɓannguɗo on. Ibraahiima hawrii e mun.

አንቀጽ: 107

وَفَدَيۡنَٰهُ بِذِبۡحٍ عَظِيمٖ

Men soktiri Ismaa'iila, dammol mawnungol, ko hirsee, hara wanaa kanko.

አንቀጽ: 108

وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Men accani Ibraahiima, mantoore labaande, e mofte sakkitiiɗe ɗen.

አንቀጽ: 109

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ

Alla hiwrike mo, O du'anike mo kadi kisal e kala lorra.

አንቀጽ: 110

كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Ko wano Men yoɓitiri Ibraahiima e ɗoftaare makko nden, Men yoɓitirta moƴƴinooɓe ɓen.

አንቀጽ: 111

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Kanko Ibraahiima, ko o jeyanooɗo e jeyaaɓe Amen gomɗimɓe, hunnuɓe sifaaji jeyeede Alla.

አንቀጽ: 112

وَبَشَّرۡنَٰهُ بِإِسۡحَٰقَ نَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Men wewlintiniri mo geɗaljo goo, wonoowo Annabaajo, e jeyaaɗo moƴƴo; on woni Ishaaqa. Ɗum ko njoɓdi ɗoftagol mo Alla ngol, ka hirsugol Ismaa'iila, ɓiɗɗo makko bajjo on nun.

አንቀጽ: 113

وَبَٰرَكۡنَا عَلَيۡهِ وَعَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَۚ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِينٞ

Men jippini barki e makko, e dow geɗal makko Ishaaqa. Men ɗuɗɗinani ɓe neema; wano ɗuuɗireede ɓiɗɓe. Hino e geyngol maɓɓe ngol non, moƴƴinɗo ɗoftagpl Joomi mun, e tooñirɗo hoore-mun yeddugol faggitoo ɓanngina bone.

አንቀጽ: 114

وَلَقَدۡ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ

Gomɗii Men moƴƴorike e dow Muusaa, e nene gooto makko on Haaruuna, Annabaaku ngun.

አንቀጽ: 115

وَنَجَّيۡنَٰهُمَا وَقَوۡمَهُمَا مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ

Men daɗndi ɓe, kamɓe e yimɓe maɓɓe ɓiɗɓe Israa'iila ɓen, maccinireede Fir'awna, e yoolagol.

አንቀጽ: 116

وَنَصَرۡنَٰهُمۡ فَكَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

Men walli ɓe e Fir'awna e konu mun, ɓe fooli ayɓe maɓɓe ɓen.

አንቀጽ: 117

وَءَاتَيۡنَٰهُمَا ٱلۡكِتَٰبَ ٱلۡمُسۡتَبِينَ

Men okki Muusaa e neene gooto makko on Haaruuna, Deftere Tawreeta nden, immorde ka Alla, ɓanngunde, nde jilɓuya alah e mayre.

አንቀጽ: 118

وَهَدَيۡنَٰهُمَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ

Men fewniri ɓe, e laawol focciingol ngol. Ngol woni laawol diina lislaamu kan, ɗowirayngol e welayee seniiɗo taguɗo On.

አንቀጽ: 119

وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِمَا فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Men accani ɓe mantoore e jantoore labaande, e mofte sakkitiiɓe ɓen.

አንቀጽ: 120

سَلَٰمٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ

Alla hiwrorike ɓe hiwraandu teddundu, O mantii ɓe, O du'oranike ɓe hisugol e kala bone.

አንቀጽ: 121

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Ko wano Men yoɓitiri non Muusaa e Haaruuna, woni ko Men yoɓitirta moƴƴinooɓe ɗfotagol Joomi mun ɓen.

አንቀጽ: 122

إِنَّهُمَا مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Muusaa e Haaruuna, ko jeyanooɓe e jeyaaɓe Amen gomɗimɓe Alla, golliri sari'a Makko on.

አንቀጽ: 123

وَإِنَّ إِلۡيَاسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Pellet, Ilyaasa kadi, ko jeyanooɗo e Nulaaɓe Alla ɓen. Alla moƴƴorino e makko Annabaaku e Nulal.

አንቀጽ: 124

إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَلَا تَتَّقُونَ

Janto nde o maakannoo yimɓe mako ɓen o nulaa e mun ɓen, ka ɓiɗɓe Israa'iila: Ko onon yo yimɓe am, e on hulirtaa Alla ɗoftagol yamirooje Makko ɗen, wano wootinɗingol Mo, e woɗɗitagol haɗaaɗi Makko ɗin, wano sirku?

አንቀጽ: 125

أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا وَتَذَرُونَ أَحۡسَنَ ٱلۡخَٰلِقِينَ

E on reway sanamuuru mon wi'eteende "Ba'ala" ndun, accon ɗon Alla, ɓurɗo moƴƴude tagu On?

አንቀጽ: 126

ٱللَّهَ رَبَّكُمۡ وَرَبَّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Ko Alla woni Joomi mon, woni taguɗo on, O tagi baabiraaɓe mon ɓen ado ɗum. Ko On hanndi e reweede, wanaa goɗɗum goo, wano sanamuuji mon, ɗi duncataa ɗi lorrataa.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• قوله: ﴿فَلَمَّآ أَسْلَمَا﴾ دليل على أن إبراهيم وإسماعيل عليهما السلام كانا في غاية التسليم لأمر الله تعالى.

Ko Alla daali kon: "Nde ɓe jebbilaninoo (yamiroore Amen nden)", hino tinndina wonnde Ibraahiima e Ismaa'iila (yo ɓe his) ko haɗtunooɓe e jebbilanagol yamiroore Alla nden.

• من مقاصد الشرع تحرير العباد من عبودية البشر.

Hino jeyaa e paandale sar'ia on: rinɗingol jeyaaɓe ɓen, maccinireede woɗɓe e maɓɓe.

• الثناء الحسن والذكر الطيب من النعيم المعجل في الدنيا.

Mantoore e jantoore labaande, ko jeyaaɗum e neema adintinaaɗo aduna.

አንቀጽ: 127

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

Yimɓe makko ɓen alaa waɗi, si wanaa fennugol mo. Awa ɗum wonay sabu ɓe tawnoyteebe e lepte ɗen.

አንቀጽ: 128

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

Si wanaa ɓen yimɓe makko gomɗinnooɓe laɓɓini dewe mun ɓen, ɓen ɗon daɗoyay tawnoyeede e lepte ɗen.

አንቀጽ: 129

وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Men accani mo mantoore e jantoore labaande, e mofte sakkitiiɓe ɓen.

አንቀጽ: 130

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ يَاسِينَ

Alla hiwrike mantii Ilyaasna'en.

አንቀጽ: 131

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Ko wano Men yoɓitiri non Ilyaasa'en, woni ko Men yoɓitirta jeyaaɓe Amen gomɗimɓe moƴƴinooɓe ɓen.

አንቀጽ: 132

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Kanko Ilyaasa, ko o jeyanooɗo e jeyaaɓe Amen gomɗimɓe goongini gomɗingol Joomi mun.

አንቀጽ: 133

وَإِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Pellet, Luutu kadi, ko jeyanooɗo e Nulaaɓe Alla ɓen nuliranooɓe e yimɓe mun, wewlingol e jertingol.

አንቀጽ: 134

إِذۡ نَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

Janto nde Men daɗndunoo mo, kanko e ɓeynguure makko nden fow, e lepte wurtanooɗe e yimɓe makko ɓen.

አንቀጽ: 135

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

Si wanaa debbo makko on, on jeyano e yimɓe makko leptaaɓe ɓen; tawde ko o yedunooɗo.

አንቀጽ: 136

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Refti Men halki fennunooɓe mo, heddii ɓe ɓen.

አንቀጽ: 137

وَإِنَّكُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَيۡهِم مُّصۡبِحِينَ

Onon yimɓe Makkah ɓen non, hiɗon rewa e galleeji maɓɓe, tuma setorton Saami, e dawol mon.

አንቀጽ: 138

وَبِٱلَّيۡلِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Hiɗon rewa e hoore-maɓɓe kadi, ka jemma. E on haqqiltaa, waajitoron ko heɓi ɓe kon, ɓaawo ɓe fennude ɓe yedda ɓe faggitoo bonunnda mo adaaka e mun?

አንቀጽ: 139

وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Pellet, Yuunusa kadi, ko jeyanooɗo e Nulaaɓe Alla ɓen nuliranooɓe e yimɓe mun, wewlingol e jertingol.

አንቀጽ: 140

إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

Janto nde o dogunoo yimɓe makko ɓen, ko aldaa e duŋayee Joomi makko. O waɗɗoyii laana hebbiniraaka yimɓe e dolle.

አንቀጽ: 141

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ

Laana kan eɓɓi yoolagol, hakkee ko ka heewi. Ɓe urbinii nder ton, ndaarugol ko homɓe gasetee bugedee ka maayo, fii ɗuytugol teddeendi makka ndin; Yuunusa jeyaa e ɓen foolaaɓe ka urba, ɓe bugii mo ka maayo.

አንቀጽ: 142

فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٞ

Nde ɓe buginoo mo ka maayo, linngii ngii moɗi mo, fewndo ka o felnii; tawde o yehii ka maayo, o duŋinaaki e Joomi makko.

አንቀጽ: 143

فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ

Si wanaano tawde Yuunusa ko jeyanooɗo e jantotooɓe Alla ko ɗuuɗi, si wanaano subbunhinagol makko ngol ka nder reedu lingii ngii

አንቀጽ: 144

لَلَبِثَ فِي بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

O ñiiɓayno ka reedu lingii ngii, haa Ñalnde Darngal, ɗon wona yenaande makko.

አንቀጽ: 145

۞ فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ سَقِيمٞ

Men sorti mo e reedu lingii ngii, Men werlii mo ka ladde, ko o lo'uɗo, battane ko o ɓooyi kon ka reedu maggii.

አንቀጽ: 146

وَأَنۢبَتۡنَا عَلَيۡهِ شَجَرَةٗ مِّن يَقۡطِينٖ

Men fuɗinani mo e e ladde yeewnde nde, leggal buudi, ka o ɗuwora o ñaama.

አንቀጽ: 147

وَأَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ يَزِيدُونَ

Men nuli mo e yimɓe makko hawraynooɓe: ujune teemedere maa ɓuri ɓe.

አንቀጽ: 148

فَـَٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ

Ɓe gomɗini mo, ɓe goongini ko o addi kon, Alla dakmiti ɓe e nguurndam maɓɓe aduna ɗam, haa dumunna maɓɓe on timmi.

አንቀጽ: 149

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلۡبَنُونَ

Muhammad, lamndorii ɓee sirkooɓe "ŋiñugol": E on waɗanay Alla ɓiɗɓe rewɓe ɓe añanɗon hoore-mon, heertinanon ɓiɗɓe worɓe ɓen fii mon? Ko honɗum e senndoore nii?

አንቀጽ: 150

أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَهُمۡ شَٰهِدُونَ

Ko honno ɓe aaƴorta wonnde Malaa'ika'en ko rewɓe, ɓe tawanooka tageede majji, ɓe seeditaaki ɗum?

አንቀጽ: 151

أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡكِهِمۡ لَيَقُولُونَ

Pellet sirkuɓe ɓe e pennugol mum en e fepindaade ɓe penaale e dow Alla ɓe ngaskina ɓiɗɗo e dow Makko, ɓe ko fenooɓe e koɓe noddittoo ko.

አንቀጽ: 152

وَلَدَ ٱللَّهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

Pellet sirkuɓe ɓe e pennugol mum en e fepindaade ɓe penaale e dow Alla ɓe ngaskina ɓiɗɗo e dow Makko, ɓe ko fenooɓe e koɓe noddittoo ko.

አንቀጽ: 153

أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِينَ

Hara Allah suɓan hoore Makko, ɓiɗɓe rewɓe ɓen ɓe añanɗon hoore-mon, e dow ɓiɗɓe worɓe ɓe yiɗanɗon hoore-mon ɓen? Kallaa! wanaa non!

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• سُنَّة الله التي لا تتبدل ولا تتغير: إنجاء المؤمنين وإهلاك الكافرين.

Suuno Allah on waylataa, ko daɗndugol gomɗimɓe ɓen, munca fii heeferɓe ɓen.

• ضرورة العظة والاعتبار بمصير الذين كذبوا الرسل حتى لا يحل بهم ما حل بغيرهم.

Hino haani waajitorgol battane fennunooɓe Nulaaɓe ɓen, fii wata sugu halkaare ɓen, yantu e maɓɓe.

• جواز القُرْعة شرعًا لقوله تعالى: ﴿ فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ اْلْمُدْحَضِينَ ﴾.

Kuraaje no dagorii ka saari'a, sabu daalol Allah gol: "O urbinii, o jeyaa e foolaaɓe ɓen".

አንቀጽ: 154

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

Ko heɓi on, onon ɓee sirkooɓe, hiɗon ñaawira ndee ñaaaworaa ooñiinde, waɗanon Alla ɓiɗɓe rewɓe, suɓaoɗon hoore-mon worɓe ɓen?

አንቀጽ: 155

أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

E on miijitotaako wonnde ko e meere wonɗon e mun? Tawde si on taskike, on yi'iray non bonnde fiɓnde mon nden.

አንቀጽ: 156

أَمۡ لَكُمۡ سُلۡطَٰنٞ مُّبِينٞ

Kaa hiɗon jogii hujja e dalil ɓanngirɗo Deftere maa Nulaaɗo?

አንቀጽ: 157

فَأۡتُواْ بِكِتَٰبِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

Haray addee deftere mon ka hujja mon on woni ɗon, si wonii ko on goonguɓe e haala!

አንቀጽ: 158

وَجَعَلُواْ بَيۡنَهُۥ وَبَيۡنَ ٱلۡجِنَّةِ نَسَبٗاۚ وَلَقَدۡ عَلِمَتِ ٱلۡجِنَّةُ إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

Sirkooɓe ɓen waɗi hakkunde Allah e Malaa'ika'en, asko dammbe, ɗum ko ko ɓe aaƴinoo wonnde Malaa'ika'en, ko ɓiɗɓe Allah rewɓe! Hara non, ɓen Malaa'ikaaɓe no anndi, pellet, Alla tawnoyay ɓen sirkooɓe, e hasboore nden.

አንቀጽ: 159

سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

Allah senike O laaɓii, gaay e kon sirkooɓe ɓen sifotoo, dammbude Mo ɓiɗɗo e genndiraawo, ekw immorde e ka yahdaa e Makko!

አንቀጽ: 160

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

Si wanaa jeyaaɓe Allah, laɓɓinaaɓe ɓen. Ɓen ɗon sifortaa Allah, ko yahdaani e Makko.

አንቀጽ: 161

فَإِنَّكُمۡ وَمَا تَعۡبُدُونَ

Anndon onon ɓee sirkooɓe, e ko rewoton kon gaanin Allah.

አንቀጽ: 162

مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ بِفَٰتِنِينَ

On wonaali majjinirooɓe kon ko rewoton, woɗɓe goo e diine goonga.

አንቀጽ: 163

إِلَّا مَنۡ هُوَ صَالِ ٱلۡجَحِيمِ

Si wanaa on mo Allah winndani naatugol ka Yiite. On ɗon yeddiray saɓu ɗum, o naata nge. Onon non, e reweteeɗi mon ɗin, on alaa nden feere.

አንቀጽ: 164

وَمَا مِنَّآ إِلَّا لَهُۥ مَقَامٞ مَّعۡلُومٞ

Malaa'ika'en ɓanngini jeyeede maɓɓe ka Allah, daɗndinoo e ko sirkooɓe ɓen aaƴoriɓe kon, wi'ugol: Alaa e amen, mo alanaa ɗum, darorde anndaande, fii rewugol Alla ɗoftoo Mo.

አንቀጽ: 165

وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ

Menen Malaa'ika, ko men darnaaɓe saffinaa, fii rewugol Allah ɗoftoo Mo. Ko memen kadi woni subbunhinantooɓe Allah ɓen, sifaaji yahduɗi e Makko.

አንቀጽ: 166

وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡمُسَبِّحُونَ

Menen Malaa'ika, ko men darnaaɓe saffinaa, fii rewugol Allah ɗoftoo Mo. Ko memen kadi woni seninooɓe Allah ko O haandaani ko sifaaji.

አንቀጽ: 167

وَإِن كَانُواْ لَيَقُولُونَ

Sirkooɓe Makkah ɓen woniino e wi'ugol, ado nuleede Muhammadu (yo o his): Sinno hara meɗen joginoo Deftere sugu Defte arane ɗen, wano Tawreeta, ko pellet, men laɓɓinanayno Alla dewalngal. Hara non, ko e fenaande ɓe woni. Tawde Muhammadu addanii ɓe Alqur'aana, ɓe yeddi nde. Kono non, aray nde ɓe anndata, fii lepte saɗtuɗe, haɓɓiiɗe ɓe ɗen, Ñalnde Darngal.

አንቀጽ: 168

لَوۡ أَنَّ عِندَنَا ذِكۡرٗا مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ

Sirkooɓe Makkah ɓen woniino e wi'ugol, ado nuleede Muhammadu (yo o his): Sinno hara meɗen joginoo Deftere sugu Defte arane ɗen, wano Tawreeta, ko pellet, men laɓɓinanayno Alla dewalngal. Hara non, ko e fenaande ɓe woni. Tawde Muhammadu addanii ɓe Alqur'aana, ɓe yeddi nde. Kono non, aray nde ɓe anndata, fii lepte saɗtuɗe, haɓɓiiɗe ɓe ɗen, Ñalnde Darngal.

አንቀጽ: 169

لَكُنَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

Sirkooɓe Makkah ɓen woniino e wi'ugol, ado nuleede Muhammadu (yo o his): Sinno hara meɗen joginoo Deftere sugu Defte arane ɗen, wano Tawreeta, ko pellet, men laɓɓinanayno Alla dewalngal. Hara non, ko e fenaande ɓe woni. Tawde Muhammadu addanii ɓe Alqur'aana, ɓe yeddi nde. Kono non, aray nde ɓe anndata, fii lepte saɗtuɗe, haɓɓiiɗe ɓe ɗen, Ñalnde Darngal.

አንቀጽ: 170

فَكَفَرُواْ بِهِۦۖ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ

Sirkooɓe Makkah ɓen woniino e wi'ugol, ado nuleede Muhammadu (yo o his): Sinno hara meɗen joginoo Deftere sugu Defte arane ɗen, wano Tawreeta, ko pellet, men laɓɓinanayno Alla dewalngal. Hara non, ko e fenaande ɓe woni. Tawde Muhammadu addanii ɓe Alqur'aana, ɓe yeddi nde. Kono non, aray nde ɓe anndata, fii lepte saɗtuɗe, haɓɓiiɗe ɓe ɗen, Ñalnde Darngal.

አንቀጽ: 171

وَلَقَدۡ سَبَقَتۡ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Gomɗii Konngol Amen ardinoke, fii Nulaaɓe Amen ɓen, wonnde ko ɓe wallirteeɓe e hoore ayɓe maɓɓe ɓen, hujja e dolle ɗe Alla neeminiri ɓe. E wonnde poolal ngal, ko fii konu Amen, haɓirayngu fii Alla ngun, no daalol Alla ngol ɓamtora.

አንቀጽ: 172

إِنَّهُمۡ لَهُمُ ٱلۡمَنصُورُونَ

Gomɗii Konngol Amen ardinoke, fii Nulaaɓe Amen ɓen, wonnde pellet, ko ɓe wallirteeɓe e hoore ayɓe maɓɓe ɓen, hujja e dolle ɗe Alla neeminiri ɓe. E wonnde poolal ngal, ko fii konu Amen, haɓirayngu fii Alla ngun, no daalol Alla ngol ɓamtora.

አንቀጽ: 173

وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ

Gomɗii Konngol Amen ardinoke, fii Nulaaɓe Amen ɓen, wonnde ko ɓe wallirteeɓe e hoore ayɓe maɓɓe ɓen, hujja e dolle ɗe Alla neeminiri ɓe. E wonnde poolal ngal, ko fii konu Amen, haɓirayngu fii Alla ngun, no daalol Alla ngol ɓamtora.

አንቀጽ: 174

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ

An Nulaaɗo, ɗuurno ɓee sirkooɓe saɗta feereeɓe, haa e saanga nde Allah humpitu maa, arugol lepte maɓɓe ɗen.

አንቀጽ: 175

وَأَبۡصِرۡهُمۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ

Ndaaraa ɓe, tuma lepte ɗen jippotoo e maɓɓe, ɓe aray yi'ude, ka yi'ugol nafataa ɓe!

አንቀጽ: 176

أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ

E hara ko lepte Alla ɗen, ɓee sirkooɓe heñorta?

አንቀጽ: 177

فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمۡ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلۡمُنذَرِينَ

Si lepte Allah ɗen jippike e maɓɓe, haray bimmbi maɓɓe on bonii !

አንቀጽ: 178

وَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ

An Nulaaɗo, ɗuurno e maɓɓe, haa Allah ñaawa fii leptugol ɓe ngol.

አንቀጽ: 179

وَأَبۡصِرۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ

Ndaaraa; kamɓe kadi, ɓe aray yi'ude lepte Allah ɗen yanooje e maɓɓe.

አንቀጽ: 180

سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ

Senayee woodanii Joomi maa, an Muhammadu, O laaɓii e kon ko sirkooɓe ɓen siforta Mo e ustiiɗi !

አንቀጽ: 181

وَسَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Kisiyee Allah e mantoore Makko, wonii e Nulaaɓe Makko tedduɓe ɓen.

አንቀጽ: 182

وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Yettoore nden fow, woodanii Alla seniiɗo toowuɗo On. Ko Kanko hanndi e ɗum. Ko Kanko woni Jeyɗo winndere nden fow. Jeyɗo ɗum alaa, si wanaa Kanko.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• سُنَّة الله نصر المرسلين وورثتهم بالحجة والغلبة، وفي الآيات بشارة عظيمة؛ لمن اتصف بأنه من جند الله، أنه غالب منصور.

Allah no aadii wallirgol Nulaaɓe ɓen, e ronuɓe ɓen, hujja e poolal. Aayjee ɗen, hino joopanii kala siforɗo jeyeede e konu Allah ngun, welo-welo mawngo, wonnde o wallete o foola.

• في الآيات دليل على بيان عجز المشركين وعجز آلهتهم عن إضلال أحد، وبشارة لعباد الله المخلصين بأن الله بقدرته ينجيهم من إضلال الضالين المضلين.

Aayeeje ɗen no holli wonnde: sirkooɓe ɓen e reweteeɗi maɓɓe ɗen, waawaa majjinnde hay e gooto. Ɗe joopanii jeyaaɓe Allah laɓɓinaaɓe ɓen, welo-welo, wonnde Allah e kattal Makko ngal, ma O daɗndu ɓe majjinireede majjuɓe ɓen.