ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
سورة الطلاق - ət-Talaq
من مقاصد السورة:
بيان أحكام الطلاق وتعظيم حدوده وثمرات التقوى.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ إِذَا طَلَّقۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحۡصُواْ ٱلۡعِدَّةَۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ رَبَّكُمۡۖ لَا تُخۡرِجُوهُنَّ مِنۢ بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخۡرُجۡنَ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَتِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَقَدۡ ظَلَمَ نَفۡسَهُۥۚ لَا تَدۡرِي لَعَلَّ ٱللَّهَ يُحۡدِثُ بَعۡدَ ذَٰلِكَ أَمۡرٗا
Ey Peyğəmbər! Əgər sən və ya sənin ümmətindən bir kimsə öz qadınını boşamaq istəsə, qoy onu gözləmə müddətinin əvvəlində boşasın, yəni qadın heyzdən təmizləndikdən sonra ona yaxınlıq etmədiyi halda talaq versin. Gözləmə müddətini hesablayın ki, zövcələrinizi qaytarmaq istədiyiniz təqdirdə onları qaytara biləsiniz. Allahın buyuruqlarını yerinə yetirib qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Rəbbiniz olan Allahdan qorxun. Boşadığınız qadınların gözləmə müddəti bitməyincə -açıq-aşkar zinakarlıq etmələri müstəsna olmaqla- onları yaşadıqları evlərindən qovub çıxartmayın və onlar özləri də oradan çıxmasınlar. Bu hökmlər Allahın Öz qulları üçün qoyduğu hüdudlardır. Allahın qoyduğu hüdudları aşan kimsə, Rəbbinə asilik edib özünü həlaka sürükləməklə özünə zülm etmiş sayılar. Ey zövcəsini boşayan kəs! Sən nə bilirsən, ola bilsin ki, Allah bundan sonra sənin qəlbinə istək salsın və bununla da zövcəni geri qaytarasan.
التفاسير العربية:
فَإِذَا بَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمۡسِكُوهُنَّ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ فَارِقُوهُنَّ بِمَعۡرُوفٖ وَأَشۡهِدُواْ ذَوَيۡ عَدۡلٖ مِّنكُمۡ وَأَقِيمُواْ ٱلشَّهَٰدَةَ لِلَّهِۚ ذَٰلِكُمۡ يُوعَظُ بِهِۦ مَن كَانَ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مَخۡرَجٗا
Qadınların gözləmə vaxtının bitməsi yaxınlaşdıqda onları rəğbətlə və gözəl rəftar etməklə yanınızda saxlayın, yaxud gözləmə müddətləri başa çatdıqdan sonra onlardan müvafiq qaydada ayrılın və onların haqlarını ödəyin ki, özləri öz başlarına çarə qılsınlar. Əgər onları yanınzda saxlamaq yaxud onlardan ayrılmaq istəsəniz, araya mübahisə düşməsin deyə, aranızdan iki ədalətli şahid çağırın. Ey şahidlər! Allahın üzü xatirinə şahidlik edin. Zikr edilən bu hökmlər Allaha və qiyamət gününə iman gətirən kimsə üçün bir xatırlatmadır. Çünki məhz beləsi xatırlatmadan və nəsihətdən faydalanar. Kim Allahın buyuruqlarını yerinə yetirib qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Allahdan qorxarsa, Allah ona hər sıxıntıdan və çıtinlikdən bir çıxış yolu nəsib edər.
التفاسير العربية:
وَيَرۡزُقۡهُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَحۡتَسِبُۚ وَمَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَهُوَ حَسۡبُهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَٰلِغُ أَمۡرِهِۦۚ قَدۡ جَعَلَ ٱللَّهُ لِكُلِّ شَيۡءٖ قَدۡرٗا
Üstəlik, ona ağlına gəlmədiyi və hesaba almadığı bir yerdən ruzi bəxş edər. Kim öz işlərində Allaha təvəkkül etsə, Allah ona kifayət edər. Allah Öz əmrini yerinə yetirəndir. O, heç bir işi görməyə aciz deyil və heç kəs də qaçıb canını Ondan qurtara bilməz. Allah hər şey üçün bir ölçü qoymuşdur ki, o, bu qədərdən o yana keçə bilməz. Sıxıntının öz qədəri, xoş gün-güzəranın da öz qədəri var və insan bunlardan heç birini davamlı olaraq yaşaya bilməz.
التفاسير العربية:
وَٱلَّٰٓـِٔي يَئِسۡنَ مِنَ ٱلۡمَحِيضِ مِن نِّسَآئِكُمۡ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَٰثَةُ أَشۡهُرٖ وَٱلَّٰٓـِٔي لَمۡ يَحِضۡنَۚ وَأُوْلَٰتُ ٱلۡأَحۡمَالِ أَجَلُهُنَّ أَن يَضَعۡنَ حَمۡلَهُنَّۚ وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مِنۡ أَمۡرِهِۦ يُسۡرٗا
Heyzdən kəsilmiş yaşlı qadınlarınızı boşadıqda onların iddəsi barədə şəkk edirsinizsə, onların, gözləmə müddəti üç aydır. Həmçinin, yaşları az olduğuna görə hələ heyz görməmiş qızların gözləmə müddəti də üç aydır. Boşanmış və ya ərləri ölmüş hamilə qadınların gözləmə müddəti isə onlar hamiləlikdən azad olana qədərdir. Kim Allahın buyuruqlarını yerinə yetirib qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Allahdan qorxarsa, Allah onun işlərini və hər bir çətinliyini asanlaşdırar.
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ أَمۡرُ ٱللَّهِ أَنزَلَهُۥٓ إِلَيۡكُمۡۚ وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يُكَفِّرۡ عَنۡهُ سَيِّـَٔاتِهِۦ وَيُعۡظِمۡ لَهُۥٓ أَجۡرًا
Ey möminlər! Talaq, boşanmış qadını geri qaytarmaq və bir də onun gözləmə müddəti barədə zikr edilən bu hökmlər, Allahın sizə nazil etdiyi hökmüdür ki, siz onu biləsiniz. Kim Allahın buyuruqlarını yerinə yetirib qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Allahdan qorxarsa, Allah onun qazandığı günahlarını silər və axirətdə ona böyük mükafat verər. Bu da Cənnətə daxil olmaq və tükənməz nemətlərə nail olmaqdır.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• خطاب النبي صلى الله عليه وسلم خطاب لأمته ما لم تثبت له الخصوصية.
Peyğəmbərə (səllallahu aleyhi və səlləmə) edilən xitabın xüsusilə onun özünə aid olunduğuna dair dəlil varid olmadıqca, bu xitab onun bütün ümmətinə də aid edilir.
• وجوب السكنى والنفقة للمطلقة الرجعية.
Qadına rici talaq verdikdə onun qalacağı yeri və digər xərclərini (yemək-içmək, geyim və s.) təmin etmək vacibdir.
• النَّدْب إلى الإشهاد حسمًا لمادة الخلاف.
أَسۡكِنُوهُنَّ مِنۡ حَيۡثُ سَكَنتُم مِّن وُجۡدِكُمۡ وَلَا تُضَآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُواْ عَلَيۡهِنَّۚ وَإِن كُنَّ أُوْلَٰتِ حَمۡلٖ فَأَنفِقُواْ عَلَيۡهِنَّ حَتَّىٰ يَضَعۡنَ حَمۡلَهُنَّۚ فَإِنۡ أَرۡضَعۡنَ لَكُمۡ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَأۡتَمِرُواْ بَيۡنَكُم بِمَعۡرُوفٖۖ وَإِن تَعَاسَرۡتُمۡ فَسَتُرۡضِعُ لَهُۥٓ أُخۡرَىٰ
Ey kişilər! Qadınlara gözləmə müddətləri başa çatanadək imkanınız daxilində öz yaşadığınız yerdə qalmağa yer verin. Allah sizi başqa bir şeylə mükəlləf etməz. Sıxışdırmaq məqsədilə onların xərclərini kəsməklə, onları yaşadıqları yerdən çıxarmaqla və ya başqa cür əziyyət verməklə onlara zərər yetirməyin. Əgər boşanmış qadınlar hamilədirlərsə, hamiləlikdən azad olana qədər malınızdan onlara xərcləyin. Əgər sizin uşaqlarınızı əmizdirsələr, onların əmizdirmə haqqını verin və bu haqqı gözəl tərzdə ödəyin. Və əgər ər öz həyat yoldaşının ondan tələb etdiyi haqqı verməyə xəsislik edərsə, qadında bu xüsusda tamahkarlıq edib yalnız öz istədiyini tələb edərsə, qoy kişi öz uşağını əmizdirmək üçün başqa qadın tapsın.
التفاسير العربية:
لِيُنفِقۡ ذُو سَعَةٖ مِّن سَعَتِهِۦۖ وَمَن قُدِرَ عَلَيۡهِ رِزۡقُهُۥ فَلۡيُنفِقۡ مِمَّآ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُۚ لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا مَآ ءَاتَىٰهَاۚ سَيَجۡعَلُ ٱللَّهُ بَعۡدَ عُسۡرٖ يُسۡرٗا
Qoy var-dövlət sahibi boşadığı qadına və öz övladına öz varına görə xərcləsin. İmkanı az olan da Allahın ona verdiyindən xərcləsin. Allah heç kəsin üzərinə Özünün ona verdiyi nemətdən artıq yük qoymaz, onu bacarmadığı işlə yükləməz. Allah onun sıxıntısından və çətinliyindən sonra ona asanlıq və zənginlik nəsib edər.
التفاسير العربية:
وَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ عَتَتۡ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِۦ فَحَاسَبۡنَٰهَا حِسَابٗا شَدِيدٗا وَعَذَّبۡنَٰهَا عَذَابٗا نُّكۡرٗا
Neçə-neçə məmləkətlər pak və müqəddəs Rəbbinin, habelə, Onun elçilərinin (aleyhimussəlam) əmrinə asi oldu. Biz də, onlarla etdikləri pis əmllərinə görə şiddətli haqq-hesab çəkdik və onları həm bu dünyada, həm də axirətdə dəhşətli əzaba düçar etdik.
التفاسير العربية:
أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗاۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ قَدۡ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكُمۡ ذِكۡرٗا
Allah onlar üçün şiddətli əzab hazırlamışdır. Ey Allahın əmrlərini yerinə yetirib Onun qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Allaha və Onun rəsuluna iman gətirmiş ağıl sahibləri, Allahdan qorxun ki, onların başlarına gələnlər, sizin də başınıza gəlməsin! Allah sizə elə bir zikr nazil etmişdir ki, bu sizə Ona asi olmağın pis aqibətini, habelə, Ona itaət etməyin gözəl nəticəsini xatırladır.
التفاسير العربية:
رَّسُولٗا يَتۡلُواْ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ مُبَيِّنَٰتٖ لِّيُخۡرِجَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِۚ وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ وَيَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ قَدۡ أَحۡسَنَ ٱللَّهُ لَهُۥ رِزۡقًا
Bu zikr, Allaha iman gətirən, Onun rəsulunun dediklərini təsdiqləyən və saleh əməllər edən kimsələri zəlalət zülmətlərindən hidayət nuruna çıxartmaq üçün Allahın aydın ayələrini sizə oxuyan Allah rəsuludur. Hər kəs Allaha iman gətirib saleh əməl etsə, Allah onu qəsrləi və ağacları altından çaylar axan, içində əbədi qalacağı cənnətlərə daxil edər. Allah onu tükənməz nemətlər dolu Cənnətə daxil etməklə ona gözəl ruzi nəsib etmişdir.
التفاسير العربية:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ وَمِنَ ٱلۡأَرۡضِ مِثۡلَهُنَّۖ يَتَنَزَّلُ ٱلۡأَمۡرُ بَيۡنَهُنَّ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ وَأَنَّ ٱللَّهَ قَدۡ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عِلۡمَۢا
Yeddi qat göyü və bu göylərin sayı qədər - yeddi qat yeri də yaradan Allahdır. Allahın kainata və şəriətə aid olan hökmləri onların arasında ona görə nazil olur ki, beləliklə, Allahın hər şeyə qadir olduğunu, heç kəsin Ona aciz edə bilmədiyini, həmçinin, Uca Allahın hər şeyi elmi ilə əhatə etdiyini, göylərdə və yerdə heç bir şeyin Ondan gizli qalmadığını biləsiniz.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عدم وجوب الإرضاع على الحامل إذا طلقت.
ترجمة معاني سورة: الطلاق
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.