ترجمة معاني آية 91 سورة المؤمنون - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي - موسوعة القرآن الكريم

آية: 91

مَا اتَّخَذَ اللّٰهُ مِنْ وَّلَدٍ وَّمَا كَانَ مَعَهٗ مِنْ اِلٰهٍ اِذًا لَّذَهَبَ كُلُّ اِلٰهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلٰی بَعْضٍ ؕ— سُبْحٰنَ اللّٰهِ عَمَّا یَصِفُوْنَ ۟ۙ

﴿مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍ﴾ خداوند هیچ فرزندی را برنگرفته، و هیچ معبودی با او نبوده است؛ و اینکه می‌گویند: «خداوند دارای فرزندی است و خدایی دیگر با او هست»، دروغی است که غیر واقعی بودنِ آن، با شهادتِ خداوند و پیامبرانش و با عقل درست و سالم اثبات می‌شود. بنابراین خداوند بر ناممکن بودنِ وجود خدایی دیگر، دلیلِ عقلی بیان کرد و فرمود: ﴿إِذٗا﴾ اگر همراه خداوند ـ‌آن‌گونه که آنها می‌گویندـ دیگر خدایانی بودند، ﴿لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۢ بِمَا خَلَقَ﴾ هرخدایی، به آفریدگان خود می‌پرداخت، و از دیگران جدا می‌شد؛ و برای بازداشتن و شکست دادن خدایان دیگر می‌کوشید. ﴿وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ﴾ و برخی از خدایان بر برخی دیگر چیره می‌شدند؛ و آن که چیره و غالب می‌گشت، خداوند می‌شد. بنابراین چنانچه خدایان متعددی وجود داشتند، وجود جهان ممکن نبود، و چنین نظم شگفت‌انگیزی -که عقل‌ها را حیران کرده است- در جهان حاکم نمی‌گشت. و نظمِ سرسام‌آوری که بر چرخشِ خورشید و ماه و ستارگانِ ثابت و متحرک حاکم است، این را اثبات می‌نماید. این دریای آکنده از ستاره‌ها و سیاره‌ها، از زمانی که آفریده شده‌اند، بر اساس یک نظام در حرکت می‌باشند، و همه در اختیار قدرت الهی می‌باشند، و باحکمت خاص خدا، در راستای تأمین منافع آفریده‌ها حرکت کرده، و هیچ خلل و تضادی در آن نمی‌بینی، و هرگز کوچک‌ترین ناسازگاری و اختلافی در آنها نخواهی دید. پس آیا می‌توان تصور کرد که چنین نظمِ متقنی، از صُنع و تقدیرِ دو خدا باشد؟ ﴿سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾ منزه است خداوند از آنچه می‌گویند. جهانِ آفرینش، با زبانِ حال و شگفت‌انگیزش به ما می‌فهماند که مدبرِ آن یک خداست، که نام‌ها و صفاتش کامل‌اند، و همۀ مخلوقات نیازمند ربوبیت و الوهیت او هستند. پس همچنان‌که بدون ربوبیت خداوند، مخلوقات وجود و دوامی ندارند؛ استوار ماندن و سامان یافتن اوضاع آنها نیز، جز در پرتوِ پرستشِ او، و مخصوص گرداندنِ عبادت برای او امکان پذیر نیست.