ترجمة معاني آية 103 سورة التوبة - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي - موسوعة القرآن الكريم

آية: 103

خُذْ مِنْ اَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّیْهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَیْهِمْ ؕ— اِنَّ صَلٰوتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ ؕ— وَاللّٰهُ سَمِیْعٌ عَلِیْمٌ ۟

خداوند متعال به پیامبرش، و نیز وارث و جانشین او فرمان می‌دهد تا مؤمنان را پاک ‌کند و ایمانشان را کامل ‌گرداند، ﴿خُذۡ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ صَدَقَةٗ﴾ از اموال آنان زکات بگیر ﴿تُطَهِّرُهُمۡ﴾ تا آنان را به وسیلۀ آن از گناهان و اخلاق زشت پاک کنی، ﴿وَتُزَكِّيهِم﴾ و رشدشان بدهی، و بر اخلاق نیکو وکارهای شایسته‌شان بیفزایی و پاداش دنیوی و اخروی آنان را افزایش دهی، و اموالشان رشد کند. ﴿وَصَلِّ عَلَيۡهِمۡ﴾ و برای مؤمنان هنگامی که زکات اموالشان را به تو می‌دهند، به طور عام و خاص دعا کن. ﴿إِنَّ صَلَوٰتَكَ سَكَنٞ لَّهُمۡ﴾ بدون شک دعای تو برای آنان، مایۀ آرامش دل‌ها و موجب خوشحالی آنان است. ﴿وَٱللَّهُ سَمِيعٌ﴾ و خداوند دعایت را می‌شنود و می‌پذیرد.﴿عَلِيمٌ﴾ و به حالات و نیت‌های بندگان داناست. پس هر کس را که عملی انجام ‌دهد، طبق علم و آگاهی‌اش و به اندازۀ نیت او پاداش می‌دهد . و پیامبرصلی الله علیه وسلم دستور خدا را اطاعت کرد، و آنان را به دادن زکات دستور داد، و کارگزاران خود را برای جمع آوری و وصول آن فرستاد، و چون پیش کسی می‌رفتند و زکات او را می‌گرفتند، برای وی دعای خیر و برکت می‌نمودند. پس این آیه بر واجب بودن زکات در همۀ اموال دلالت می‌نماید. اگر اموال تجاری باشد که زکات آن مشخص است؛ زیرا آن مالی است که رشد می‌کند و مولّد و درآمدزا است. پس انصاف و عدالت آن است که به وسیلۀ پرداختن زکاتی که خداوند در آن واجب کرده است، با فقرا همدردی شود. غیر از اموال تجاری، اگر قابل رشد و نمو باشد مانند غلّات و میوه‌ها و حیواناتی که برای پرورش و شیردهی و تولید مثل نگهداری می‌شوند، زکات در آن واجب است، در غیر این صورت زکات در آنها واجب نیست؛ چون اموالی که به قصد داد و ستد نگهداری می‌شود، به منزلۀ اموالی نیست که معمولاً انسان برای خود نگهداری می‌نماید، و اهداف مالی از آن مد نظر دارد؛ زیرا هدف از نگهداری چنین اموالی استفادۀ شخصی است. پس اموال غیر تجاری که قابل رشد و نمو نیست، زکات ندارد. و این آیه دلالت می‌نماید که بنده نمی‌تواند خودش را پاک نماید، و اخلاق نیک و فضایلش را رشد دهد، مگر اینکه زکات مالش را بپردازد، و هیچ چیز به اندازۀ پرداختن زکات در این خصوص مفید و مؤثر نیست. زیرا رشد و پاکسازی، منوط به پرداختن زکات است. و نیز بر این دلالت می‌نماید که مستحب است امام یا جانشین او، برای کسی که زکاتش را می‌پردازد، به خیر و برکت دعا کند. و مناسب است که این دعا با صدای بلند و طوری باشد که زکات دهنده بشنود؛ زیرا او با شنیدن دعا، آرامش می‌یابد. و از مفهوم آن استنباط می‌شود که شایسته است با سخن نرم و دعای خیر برای مؤمن و با دیگر راه‌هایی که موجب آرامش قلب او شود، قلب او را شاد و مسرور گرداند.