অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা সূরা আল-মুমিনুন - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - আল-কুরআনুল কারীম বিশ্বকোষ

əl-Muminun

সূরার কতক উদ্দেশ্য:

بيان فلاح المؤمنين وخسران الكافرين.

Möminlərin uğur qazanmasının, kafirlərin isə ziyana uğramasının bəyan edilməsi.

---

আয়াত: 1

قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ

Şübhəsiz ki, Allaha iman gətirib və Onun şəriətinə dosdoğru əməl edən möminlər, istədiklərinə nail olub, qorxduqları şeylərdən qurtulmaqla səadətə qovuşmuşlar!

আয়াত: 2

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ

Onlar, namazlarını uca Allah qarşısında zəlil bir halda, bədən əzaları sükunət işində və qəlbləri onları məşğul edən hər bir şeydən uzaq bir halda, kamil şəkildə əda edərlər.

আয়াত: 3

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنِ ٱللَّغۡوِ مُعۡرِضُونَ

Onlar, batildən, lüzumsuz şeylərdən və günah olan hər bir söz və əmədə uzaq durarlar.

আয়াত: 4

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ

Onlar, nəfs və mallarındakı qüsurların təmizlənməsi üçün sahib olduqları malların vaxtı-vaxtında zəkatını verərlər.

আয়াত: 5

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ

Onlar, zina (qeyri-qanuni cinsi əlaqə), livat (homoseksualizim) və bütün fahişə əməllərdən uzaq duraraq namuslarını qoruyurlar. Onlar, iffətlərini qoruyub saxlayan pak kimsələrdir.

আয়াত: 6

إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ

Yalnız zövcələri və ya sahib olduqları kənizlər bundan müstəsnadır. Şübhəsiz ki onlar, bu qadınlarla yaxınlıq etdiklərindən dolayı əsla qınanmazlar.

আয়াত: 7

فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ

Kim zövcələri və ya sahib olduqları kənizlərdən başqa qadınlardan yararlanmaq istəsə, o kimsə, Uca Allahın halal etdiyini buraxıb, haram etdiyinin ardınca getdiyi üçün Allahın qoyduğu hüdudları aşan kimsədir.

আয়াত: 8

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ

Onlar, Allahın özlərinə fərz etdiyi şeyləri yerinə yetirəcəklərinə dair verdikləri sözü yerinə yetirər və insanların onlara əmanət buraxdıqları əmanətə isə xəyanət etməzlər. Eyni şəkildə onlar, verdikləri sözə müxalif çıxmaz, əksinə, vədlərinə daima sadiq qalarlar.

আয়াত: 9

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمۡ يُحَافِظُونَ

Onlar namazlarını davamiyyətli olaraq, namazın rükularını, vaciblərini və müstəhəblərini yerinə yetirərək vaxtı-vaxtında qılırlar.

আয়াত: 10

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡوَٰرِثُونَ

Bu xislətlərə sahib olan kimsələr, varis olan­ kimsələrdir.

আয়াত: 11

ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡفِرۡدَوۡسَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

Onlar, Cənnətin ən uca və ən yüksək məqamına va­ris olub, orada əbədi qalan və orada daima tükənməz nemətlər içində olan kimsələrdir.

আয়াত: 12

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ

Həqiqətən, Biz bəşəriyyətin atası olan Adəmi pal­çıqdan xəlq etdik. Adəmin torpağı, yer torpağı ilə qatışmış olan bir suyundan alınmışdır.

আয়াত: 13

ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ

Sonra Biz Adəmin zürriyyətini, doğulacağı günə qədər ana bətnində qərar tutmuş bir nütfədən xəlq etdik.

আয়াত: 14

ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ

Sonra ana bətnində qərar tutmuş nütfədən qırmızı lax­talanmış qan ya­ratdıq, sonra o lax­talanmış qan­ı qırmızı rəngli çeynənmiş bir ət parçasına döndərdik, sonra o ət parçası üçün möhkəm sü­mük­lər yarat­dıq, sonra da o sümük­ləri ət ilə örtüb bürüdük, sonra da ona ruh üfürüb, dünya həyatına gətirərək yeni bir varlıq olaraq xəlq et­dik. Yaradanların ən yax­şısı olan Allah pak və ucadır!

আয়াত: 15

ثُمَّ إِنَّكُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ

Ey İnsanlar! Keçdiyiniz bütün bu mərhələlərdən sonra siz, əcəliniz gəldiyi zaman mütləq öləcəksiniz!

আয়াত: 16

ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ

Sonra da siz, bu ölümün ardından, dünyada ikən etdiyiniz əməllərin hesabını vermək üçün Qiyamət günü qəbirlərinizdən dirildilərək çıxarılacaqsınız!

আয়াত: 17

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلۡخَلۡقِ غَٰفِلِينَ

Ey İnsanlar! Həqiqətən Biz, sizin üzərinizdə bir-birinin üstündə qərar tutan yed­di qat göyü yaratdıq. Bununla belə Biz, yaratdıqlarımız­dan əsla qafil olmadıq və onları əsla unutmadıq.

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• للفلاح أسباب متنوعة يحسن معرفتها والحرص عليها.

• Dünya və axirətdə səadətə nail olmaq üçün vasitələr çoxdur. İnsanın bunları bilməsi və bunlara həris olması gərəkdir.

• التدرج في الخلق والشرع سُنَّة إلهية.

• İnsanların və dinin mərhələli bir şəkildə yaradılması ilahi bir qanundur.

• إحاطة علم الله بمخلوقاته.

• Uca Allahın elmi bütün məxluqatı əhatə etmişdir.

আয়াত: 18

وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَسۡكَنَّٰهُ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابِۭ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ

Biz göydən nə həddən ziyadə yağıb sellərə, daşqınlara, nə də ki, az olub quraqlığa səbəb olacaq qədər, əksinə, ehtiyacınızı ödəyəcək qədər su endi­rdik və bu sudan insan və heyvanların ondan istifadə etməsi üçün onu yer üzündə yığıb saxladıq. Şüb­həsiz ki, Biz onu yox etməyə də qadirik. Əgər belə etsəydik, o zaman siz, bu sudan əsla faydalana bilməzdiniz.

আয়াত: 19

فَأَنشَأۡنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ لَّكُمۡ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

Sonra Biz sizin üçün o su ilə xur­ma ağac­la­rı­ və üzüm bağ­la­rı meydana gətirdik. Beləliklə, si­zin üçün: əncir, nar və alma kimi çeşidli rənglərdə və şəkillərdə çoxlu sayda meyvələr yetişdirdik ki, sizdə bu meyvələrdən nuşcanlıqla yeyirsiniz.

আয়াত: 20

وَشَجَرَةٗ تَخۡرُجُ مِن طُورِ سَيۡنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهۡنِ وَصِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ

Sonra Biz o su ilə sizin üçün Sina dağı bölgəsində meyvələrindən yağ və yeyəcək əldə etdiyiniz zeytun ağacını meydana gətirdik.

আয়াত: 21

وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

Ey İnsanlar! Sizin üçün dəvə, inək və qoyun heyvanla­rın­da Uca Allahın qüdrətinə və sizə bəxş etmiş olduğu lütfünə dəlalət edən bir çox ibrətlər vardır. Biz sizlərə bu heyvanların bət­nin­dən, içənlərin boğazından rahat keçən pak süddən içirdirik. Sizin üçün bu heyvanlarda üzərinə minmək, yunundan və tükündən istifadə etmək və ətindən yemək kimi daha baş­qa faydalar da vardır.

আয়াত: 22

وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ

Siz quruda dəvə ilə, dənizdə isə gə­milər ilə daşınır­sı­nız.

আয়াত: 23

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Biz Nuhu öz tayfasına, onları Allaha dəvət etməsi üçün peyğəmbər göndərdik. Nuh öz tayfasına belə dedi: "Ey camaatım! Yalnız tək Allaha ibadət edin. Sizin Ondan başqa ibadət edəcək haqq məbudunuz yoxdur. Məğər siz Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirib və qadağalarından çəkinərək Onun əzabından qorxmursunuz?!"

আয়াত: 24

فَقَالَ ٱلۡمَلَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ مَّا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ

Nuh qövmünün uca Allaha iman etməyib kafir olan zadə­gan­ları onlara tabe olub, onların ardınca gedənlərə belə de­dilər: "Özünün peyğəmbər olduğunu iddia edən bu kimsə sa­də­cə sizin ki­mi bir in­san­dan başqa bir şey deyildir. O özünün peyğəmbərlik iddiası ilə sizin üzərinizdə bö­yük­lük və hökmüranlıq etmək istəyir. Əgər Allah bizə bir elçi gön­dər­mək istəsəydi, bu zaman elçini heç də insanlardan deyil, əksinə, mə­lək­lərdən bir elçi göndə­rərdi. Biz heç onun iddia etdiyi bu dini, bizdən öncə gəlib-getmiş ata-babalarımızdan da eşitmə­mişik.

আয়াত: 25

إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلُۢ بِهِۦ جِنَّةٞ فَتَرَبَّصُواْ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٖ

Bu ancaq ağlı başında olmayan, nə dediyini bilməyən dəli bir insandır. Elə isə onun halı bəlli olana qəbər bir müddət göz­lə­yin!"

আয়াত: 26

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ

Nuh - aleyhissəlam - dedi: "Ey Rəbbim! Məni yalançı saydıqlarına görə onlardan intiqam alaraq onlara qarşı mə­­nə yardım et!"

আয়াত: 27

فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ فَٱسۡلُكۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ مِنۡهُمۡۖ وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ

Biz Nuha belə vəhy etdik: "Gözlərimiz önündə və sənə gəmini necə düzəltmək lazım olduğunu öyrətdiyimiz kimi gə­mi­ni düzəlt. Onların həlak ediləcəyinə dair əmrimiz gəl­di­yi və suyun çörək bişirən təndirdən qaynayıb daşdığı zaman nəslinin davam etməsi üçün hər bir can­lı­­dan bir cüt erkək və di­şi olmaqla gəmiyə qaldır, zövcən və oğlun kimi barə­sində əvvəlcədən hökm ve­ril­miş kəslər is­tisna olmaqla qalan ailəni gə­mi­yə mindir. Küfür etməklə özlərinə zülüm edən zalımların həlakdan qurtulması üçün Mənə əsla müraciət etmə. Çünki onlar mütləq tufan suyunda boğularaq məhv ediləcəklər!" - deyə vəhy etdik.

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• لطف الله بعباده ظاهر بإنزال المطر وتيسير الانتفاع به.

• Yuxarıda qeyd edilən ayələrdə uca Allahın qullarına qarşı olan lütfü, yağmurun edirilməsi və insanların bundan səmərəli şəkildə istifadə etməsi ilə bir daha ortaya qoyulmuşdur.

• التنويه بمنزلة شجرة الزيتون.

• Zeytun ağacının mübarək bir ağac olduğuna işarə edilmişdir.

• اعتقاد المشركين ألوهية الحجر، وتكذيبهم بنبوة البشر، دليل على سخف عقولهم.

• Müşriklərin, daşların ilahlığına inanıb və bəşər övladından peyğəmbər olmasını təkzib etmələri onların nə qədər geri zəkalı olduğuna dəlildir.

• نصر الله لرسله ثابت عندما تكذبهم أممهم.

• Ümmətlər onlara göndərilən peyğəmbərləri təkzib edib, yalanladığı zaman Uca Allahın peyğəmbərlərinə yardım etməsi danılmaz bir həqiqətdir.

আয়াত: 28

فَإِذَا ٱسۡتَوَيۡتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ فَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

Sən və səninlə birlikdə qurtulan möminlər ilə gəmiyə mindiyin zaman de: "Kafir olan qövmü həlak edərək bizi bu əzabdan xilas edən Allaha həmd-sənalar ol­sun!"

আয়াত: 29

وَقُل رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ

Həmçinin, belə de: "Ey Rəb­bim! Məni mübarək bir yerə çıxart. Sən yer ve­rən­lərin ən yaxşı­sı­san!"

আয়াত: 30

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ وَإِن كُنَّا لَمُبۡتَلِينَ

Həqiqətən, Nuh - aleyhissəlam - və onunla birğə olan möminlərin bu əzabdan xilas edib, kafirləri isə həlak edilməsində, Bizim, peyğəmbərlərimizə yardım etməyə, onları təkzib edənləri isə məhv etməyə qadir olduğumuza dair açıq-aydın dəlillər var­dır. Şübhəsiz ki, Biz, mömini kafirdən, itaət edəni asidən ayır etməmiz üçün, Nuhu öz qövmünə peyğəmbər göndərərək onları beləcə sı­nağa çəkdik.

আয়াত: 31

ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ

Biz, Nuh qövmünün həlak edilməsindən sonra baş­qa bir ümmət xəlq etdik.

আয়াত: 32

فَأَرۡسَلۡنَا فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Biz onların içindən, onları Allaha dəvət etməsi üçün bir peyğəmbər göndərdik. O peyğəmbər onlara belə dedi: "Ey Qövmüm! Özündən başqa ilah olmayan tək Allaha ibadət edin. Sizin ondan başqa heç bir haqq məbudunuz yoxdur. Məğər siz Uca Allahın əmrlərini yerinə yetirib və qadağalarından çəkinərək Onun əzabından qorxmursunuz?!"

আয়াত: 33

وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ

O peyğəmbərin qövmündən uca Allaha iman etməyib, axirəti və axirət günündə olan savab və cəzanı təkzib edən və dünya həyatında nemətlərdən bol verdiyimiz zalım başçılar onlara tabe olub, onların ardınca gedənlərə belə de­dilər: "Bu kimsə, yediyinizdən yeyən və içdiyinizdən içən sizin kimi sa­dəcə bir insandır. Onun ayrıca olaraq sizdən üstün olan bir cəhəti yoxdur ki, o sizə peyğəmbər göndərilsin.

আয়াত: 34

وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ

Əgər siz özünüz kimi adi bir bəşər övladına itaət etsəniz, bu zaman ona tabe olub öz ilahlarınıza ibadət etməyi tərk etdiyinizə və sizdən heç bir üstün cəhəti olmayan kimsəyə tabe olduğunuza görə müt­ləq zi­ya­na uğra­yarsınız.

আয়াত: 35

أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ

Məgər özünün peyğəmbər olduğunu iddia edən bu kimsə sizə, siz ölüb torpağa və çürümüş sür-sü­mü­yə çevrildikdən son­ra yeni­dən dirildilib qəbirlərinizdən çıxarılaca­ğı­nızımı vəd edir?! Məgər bu ağıla batan bir şeydir?!

আয়াত: 36

۞ هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ

Sizə, ölüb torpağa və çürümüş sür-sü­mü­yə çevrildikdən son­ra yeni­dən dirildilib qəbirlərinizdən çıxarılaca­ğı­nıza dair verilən vəd, mümkün olmayan və hə­qi­qətdən çox uzaq olan bir vəddir.

আয়াত: 37

إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ

Onlar deyərdilər: "Həyat, dünya həyatından başqa bir şey deyildir. Axirət həyatı deyilən belə bir şey yoxdur. Belə ki, yaşayan canlılar ölür, onlar əsla bir daha dirilməzlər və onların ardından başqaları doğulur və onlarda dünyada ölüncəyə qədər yaşayarlar. Biz, Qiyamət günü ölümümüzdən sonra haqq-hesab dirilib qəbirlərimizdən ıxardılan deyilik!"

আয়াত: 38

إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا وَمَا نَحۡنُ لَهُۥ بِمُؤۡمِنِينَ

Özünün Allah tərəfindən göndərilən bir elçi olduğunu iddia edən bu kimsə, ortaya atdığı bu iddiası ilə Allah haqqında yalan uyduran bir kimsədir. Biz ona inanan de­yilik!"

আয়াত: 39

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ

Bu zaman Peyğəmbər Rəbbinə dua edərək belə dedi: "Ey Rəbbim! Qövmüm məni yalançı saydıqlarına görə onlardan intiqam alaraq onlara qarşı mə­­nə yardım et!"

আয়াত: 40

قَالَ عَمَّا قَلِيلٖ لَّيُصۡبِحُنَّ نَٰدِمِينَ

Uca Allah onun duasına cavab verərək belə buyurdu: "Sənin gətirdiyin dini yalan hesab edənlər, yalan hesab etdiklərindən dolayı yaxın bir zamanda peş­man olacaqlar!"

আয়াত: 41

فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ بِٱلۡحَقِّ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗۚ فَبُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

İnadlarından dolayı əzaba layiq görülən bu kimsələri, nəhayət, qaçılması müm­kün olma­yan həlak edici, qorxunc bir səs yaxa­la­dı. Beləcə, onlar selin alıb apardığı çör-çöp kimi məhv olub getdilər. Məhv olsun za­lım qövm!

আয়াত: 42

ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قُرُونًا ءَاخَرِينَ

Biz onları məhv etdikdən sonra Lutun qövmü, Şueybin qövmü və Yunusun qövmü kimi başqa qövmlər və ümmətlər xəlq edib, meydana gətirdik.

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• وجوب حمد الله على النعم.

• Uca Allahın bəxş etdiyi nemətlərə görə şükür etməyin vacibliyi.

• الترف في الدنيا من أسباب الغفلة أو الاستكبار عن الحق.

• Dünya həyatında firavanlıq, bolluq və rahatlıq içərisində yaşamaq, qəflətdə qalmağın və ya haqqı inkar etməyin səbəblərindən biridir.

• عاقبة الكافر الندامة والخسران.

• Kafir kimsənin sonu: peşmançılıq və ziyana uğramaqdır.

• الظلم سبب في البعد عن رحمة الله.

• Zülm, uca Allahın rəhmətindən uzaqlaşmağa səbəbdir.

আয়াত: 43

مَا تَسۡبِقُ مِنۡ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ

Peyğəmbərləri yalan sayan bu ümmətlərdən hər hansı biri, hansı vasitələrə sahib olmasından aslı olmayaraq həlak edilmələri üçün əvvəlcədən təyin edilmiş vaxt nə qabağa çəkə bilər, nə də onu gecikdirə bilər!

আয়াত: 44

ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا تَتۡرَاۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةٗ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُۖ فَأَتۡبَعۡنَا بَعۡضَهُم بَعۡضٗا وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَۚ فَبُعۡدٗا لِّقَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ

Sonra peyğəmbərlərimizi bir-birinin ardın­ca göndərdik. Hər üm­mətə özlərinə Allah tərəfindən göndərilən pey­ğəmbəri gəldikdə, onlar onu təkzib etdilər. Belə olduqda, Biz də onları bir-biri­nin ardınca həlak edib və həlak edilmiş bu ümmətləri özlərindən sonra gələnlərin onlardan ibrət almaları üçün, Rəbbindən göndərilən peyğəmbərlərin gətirdiklərinə iman etməyən bir toplumun necə həlak edilməsinə dair insanların danışacaqları hekayələrə çe­vir­dik.

আয়াত: 45

ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

Sonra Musanı və qar­da­şı Harunu doqquz ayət: (Əsa, parlaq əl, çəyirtkə, bit, qurbağa, qan, tufan, qıtlıq illəri və nəhayət məhsulların azalması) və uca Allahın varlığına dəlalət edən açıq-ay­dın dəlillərlə göndərdik.

আয়াত: 46

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمًا عَالِينَ

Biz, Musa və onun qar­da­şı Harunu, Fironun və qövmünün zadəgan təbəqəsindən olanların ya­nına göndərdik. Onlar isə təkəb­bürlük gös­tərərək Musa və Haruna iman etməyi qəbul etmədilər. On­lar insanlara əzab-əziyyət verməklə özlərini yüksək tutan bir toplum idilər.

আয়াত: 47

فَقَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لِبَشَرَيۡنِ مِثۡلِنَا وَقَوۡمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ

Firon və qövmünün zadəgan təbəqəsindən olanları dedilər: "Onların bizdən heç bir üstün cəhəti olmadığı və qövmləri (İsrail oğulları) da bizə boyun əyib, itaət edən bir kölə olduğu halda bu zaman biz özü­müz ki­mi iki adama imanmı gətirəcəyik?!"

আয়াত: 48

فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡلَكِينَ

Firon və onun qövmü, Musa və qardaşı Harunun Allah tərəfindən onlara gətirdiyini yalan hesab etdilər. Elə bu səbəbdən də dənizdə boğularaq həlak edilənlərdən ol­du­lar.

আয়াত: 49

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ لَعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ

Biz Musaya, qövmünü haqqa yönəltməsi, onların da bu haqqla əməl etmələri istəyi ilə Tövratı ver­dik.

আয়াত: 50

وَجَعَلۡنَا ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةٗ وَءَاوَيۡنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبۡوَةٖ ذَاتِ قَرَارٖ وَمَعِينٖ

Biz Məryəm oğlu İsanı və onun ana­sını qüdrətimizə dəlalət edən bir ayət et­dik. Məryəm, ona atasız olaraq hamilə qaldı. Biz onların hər ikisini qərar tutub yaşamaq üçün əlverişli olan, çeş­mə axan yüksək bir təpədə yer­ləş­dir­dik.

আয়াত: 51

يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُواْ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ

Ey Peyğəmbərlər! Sizin üçün halal etdiyim ruzilərin xoş və dadlı olanından yeyin və şəriətə müvafiq olan saleh əməl edin! Şübhəsiz ki, Mən, etdiyiniz əməllərin hər birini yaxşı bilirəm. Belə ki, əməllərinizdən Mənə heç bir şey qizli qalmaz!

আয়াত: 52

وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱتَّقُونِ

Ey Peyğəmbərlər! Şübhəsi ki, sizin dininiz tək bir din olaraq İslam dinidir. Mən də sizin Rəbbinizəm, sizin məndən başqa Rəbbiniz yoxdur. Elə isə əmrlərimi yerinə yetirib və qadağalarımdan çəkinərək Məndən qorxun!"

আয়াত: 53

فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ زُبُرٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۭ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ

Peyğəmbərlərə tabe olanlar, onlardan sonra dində ayrılığa düşüb fir­qə­­lə­rə və dəstələrə bö­­lün­dülər. Beləliklə də, hər bir firqə, etiqat etdiyi dinin Allah yanında razı olunan din olduğuna inanaraq öz dini ilə öyünər və başqa dinlərin batil olduğunu hesab edər.

আয়াত: 54

فَذَرۡهُمۡ فِي غَمۡرَتِهِمۡ حَتَّىٰ حِينٍ

Ey Peyğəmbər! Əzab özlərinə yetişənə qədər sən onları cəhalət və çaşqınlıq içində burax!

আয়াত: 55

أَيَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٖ وَبَنِينَ

Yoxsa sahib olduqları ilə sevinib fərəhlənən dində firqələrə bölünmüş bu kimsələr dünya həyatında onlara verdiyimiz var-dövlətin və oğul-uşağın etdikləri yaxşılığın qarşılığı olaraq verdiyimizimi zənn edirlər?! Xeyr, bu heç də onların zənn etdikləri kimi deyildir. Biz onlara bu nemətləri, onlar qəflətdə ikən, gözləmədikləri bir halda, onları əzabla yaxalamağımız üçün veririk. Lakin onlar bunu dərk etməzlər.

আয়াত: 56

نُسَارِعُ لَهُمۡ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ بَل لَّا يَشۡعُرُونَ

Yoxsa sahib olduqları ilə sevinib fərəhlənən dində firqələrə bölünmüş bu kimsələr dünya həyatında onlara verdiyimiz var-dövlətin və oğul-uşağın etdikləri yaxşılığın qarşılığı olaraq verdiyimizimi zənn edirlər?! Xeyr, bu heç də onların zənn etdikləri kimi deyildir. Biz onlara bu nemətləri, onlar qəflətdə ikən, gözləmədikləri bir halda, onları əzabla yaxalamağımız üçün veririk. Lakin onlar bunu dərk etməzlər.

আয়াত: 57

إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ

Şübhəsiz ki, Allaha iman gətirib və yaxşı əməllər edərək Allah qorxusundan qəlbləri titrəyənlər.

আয়াত: 58

وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ

Rəbbinin kitabındakı ayələrə iman gətirən­lər,

আয়াত: 59

وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ

Rəbbinin vəhdaniyyətinə iman gətirib yalnız Ona ibadət edərək və ibadətdə Ona heç bir şeyi şərik qoşma­yan­lar,

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• الاستكبار مانع من التوفيق للحق.

• Təkəbbürlük haqqa müvəffəq olmağa mane olan bir səbəbdir.

• إطابة المأكل له أثر في صلاح القلب وصلاح العمل.

• Halal və təmiz ruzilərdən qidalanmağın, qəlbin və əməllərin saleh olmasına müsbət təsiri vardır.

• التوحيد ملة جميع الأنبياء ودعوتهم.

• Tövhid, bütün peyğəmbərlərin dini və dəvətidir.

• الإنعام على الفاجر ليس إكرامًا له، وإنما هو استدراج.

• Günahkar bir kimsəyə nemətlərin verilməsi, heç də ona Allah yanında yüksək məqama sahib olması anlamında deyil, əksinə bu, onun günahlarda davam edib və əzabın ona qəflətdən gəlməsi üçündür.

আয়াত: 60

وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ

Onlar, saleh əməllər etməkdə səy göstərənlər, yaxşı əməllər edərək Allaha yaxınlaşmağa çalışıb, qiyamət günü Allah onların Allah yolunda infaq etdiklərini və gördükləri saleh əməlləri qəbul etməyəcəyindən qorxanlardır.

আয়াত: 61

أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ

Məhz bu xislətlərə sahib olan kimsələr saleh əməllər etməyə tələsər və bu işlərdə bir-biri ilə yarışarlar. Daima onlar xeyir əməllər etməkdə başqalarından öndə ge­dər­lər.

আয়াত: 62

وَلَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ وَلَدَيۡنَا كِتَٰبٞ يَنطِقُ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

Biz hər kəsi yalnız bacardığı bir işi görməyə yadar edərik. Ya­nı­mız­da hər bir kimsənin əməlini qeyd etdiyimiz, içərisində heç bir şübhəyə yer olmayann yalnız haqqı deyən bir Ki­tab var­dır. Onlara, nə yaxşı əməlləri azaldılaraq, nə də ki, pis əməlləri artırılaraq əsla zülm olun­maz.

আয়াত: 63

بَلۡ قُلُوبُهُمۡ فِي غَمۡرَةٖ مِّنۡ هَٰذَا وَلَهُمۡ أَعۡمَٰلٞ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمۡ لَهَا عَٰمِلُونَ

Amma kafirlərin qəlbləri, həm haqqı deyən, həm də ki, onlara nazil edilən kitabdan xəbərsizdir. Onların Allaha qarşı küfr etmələri ilə yanaşı, Allaha xoş getməyən başqa pis işləri də vardır.

আয়াত: 64

حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذۡنَا مُتۡرَفِيهِم بِٱلۡعَذَابِ إِذَا هُمۡ يَجۡـَٔرُونَ

Onların dünya həyatında cah-ca­lal və naz-nemətlər içində yaşayanlarını Qiyamət günü əzaba düçar etdiyimizdə imdad diləyərək fəryad qoparıb səslərini yüksəldərlər.

আয়াত: 65

لَا تَجۡـَٔرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ

Onlara, Allahın rəhmətindən ümüdlərini kəsmələri üçün belə deyiləcəkdir: "Bu gün fəryad qoparıb, sizə kömək edilməsi üçün yalvarıb-yaxarmayın! Bu gün sizi Allahın əzabından qoruyacaq heç bir yardımçınız yoxdur!"

আয়াত: 66

قَدۡ كَانَتۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ تَنكِصُونَ

Dünyada ikən Allahın kitabının ayələri sizə oxunduğu zaman siz bu ayələri eşitdikdə ondan xoşlanmayaraq üz çevirirdiniz.

আয়াত: 67

مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرٗا تَهۡجُرُونَ

Siz bunu, özünüzün Kəbə əhli olduğunu iddia edib, insanlara qarşı tə­kəb­bürlük göstərərək edirdiniz, əslində siz haram əhli deyilsiniz, bilin ki, haram əhli Allahdan qorxan təqva sahibləridir. Çünki siz gecələr Kəbənin ətrafında toplanıb ya­ra­maz söz­lər söyləyir və ona qarşı heç bir sayğı və ehtiram göstərmirsiniz.

আয়াত: 68

أَفَلَمۡ يَدَّبَّرُواْ ٱلۡقَوۡلَ أَمۡ جَآءَهُم مَّا لَمۡ يَأۡتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Məgər o müşriklər iman gətirmələri və içində olanlara əməl etmələr üçün uca Allahın onlara nazil etdiyi Quranı düşünmür­lər­mi?! Yaxud on­la­­ra özlərindən öncə olan ata-baba­­larına gəl­mə­yən bir şey gəldi, elə buna görə də üz çevirib, onu yalan saydılar?!

আয়াত: 69

أَمۡ لَمۡ يَعۡرِفُواْ رَسُولَهُمۡ فَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ

Yoxsa onlar Muhəmmədin (sallallahu aleyhi və səlləm) Allah tərəfindən özlərinə gön­dərilmiş bir elçisi olduğunu bilməyib, buna gö­rə onu in­kar edirlər?! Şübhəsiz, onlar onun sadiq və əmin bir insan olduğunu yaxşı bilirdilər.

আয়াত: 70

أَمۡ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةُۢۚ بَلۡ جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ وَأَكۡثَرُهُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ

Yoxsa onlar: "O dəlidir?" – de­yir­lər. Xeyr, onlar yalan söyləyirlər. Muhəmməd (sallallahu aleyhi və səlləm) onlara Allahdan olmasın heç bir şəkk-şübhə olmayan haqqı gə­tir­miş­dir. Lakin onla­rın ço­xu qəblərində olan həsəd və batilə təəssübkeşlik üzündən haqqı xoşlamaz və qəblərində haqqa qarşı qəzəb bəsləyərlər.

আয়াত: 71

وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِذِكۡرِهِمۡ فَهُمۡ عَن ذِكۡرِهِم مُّعۡرِضُونَ

Əgər Uca Allah kainatda olan işləri onların nəfslərinin istəklərinə uyğun olaraq idarə etmiş olsaydı, işlərin sonu nə ilə nəticələnəcəyini və nəyin doğru, nəyin də yanlış olduğunu bilmədikləri üzündən göylər, yer və onların arasında olanların hamısı fəsada uğrayardı. Əksinə, Biz onlara özləri üçün izzətli və şərəfi olanı gətirdik, buda Qurandır. Lakin onlar, Qurandan üz döndərdi.

আয়াত: 72

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ خَرۡجٗا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيۡرٞۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ

Ey Peyğəmbər! Yoxsa sən, gətirdiyin bu dinin qarşılığnda onlardan bir mü­kafatmı istədin ki, onlarda bu üzdən sənin dəvətini rədd etdilər?! Xeyr, sən əsla belə bir şey etmədin. Rəbbinin sənə verəcəyi müka­fa­tı, onların və onlardan qeyrilərinin sənə verəcəyi mükafatdan qat-qat daha xe­yirlidir. Çünki pak olan Allah ru­zi verən­lərin ən xeyirlisidir!

আয়াত: 73

وَإِنَّكَ لَتَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

Ey Peyğəmbər! Həqiqətən də, sən, on­la­rı və onlardan qeyrilərini heç bir əyriliyi olmayan, gecəsi gündüz kimi olan doğru bir yola çağırırsan. Bu yol, İslam yoludur.

আয়াত: 74

وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ

Axirət gününə və oradakı hesaba, cəza və mükafata inanmayanlar isə doğru olan İslam yoldan üz çevirib, onları Cəhənnəmə sürükləyən başqa əyri yollara meyil edərlər.

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• خوف المؤمن من عدم قبول عمله الصالح.

• Mömin kimsə etdiyi saleh əməllərin Allah yanında qəbul edilməməsinə görə qorxar.

• سقوط التكليف بما لا يُسْتطاع رحمة بالعباد.

• Uca Allah insanı bacarmadığı bir işlə mükəlləf etməməsi, Allahın insanlara qarşı olan bir rəhmətidir.

• الترف مانع من موانع الاستقامة وسبب في الهلاك.

• Naz-nemətlər və cah-cəlal içində yaşamaq dində sabit qalmağa mane olan və həlaka sürükləyən amillərdən biridir.

• قصور عقول البشر عن إدراك كثير من المصالح.

• Bəşər övladının ağlı bir çox fayda və zərərləri dərk etməkdən naqisdir.

আয়াত: 75

۞ وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَكَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ

Əgər Biz onlara rəhm edib düş­dükləri aclıq və quraqlıqdan xilas etsəydik, on­lar ye­nə də əvvəlki azğın­lıqları içində tərəddüd edib, çaşmış halda qalacadılar.

আয়াত: 76

وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ

Biz onları müxtəlif növ müsibətlərlə imtahana çəkdik, amma onlar yenə də öz Rəbbinə bo­yun əy­ib, Ona ibadət etmədilər və bəlaların onlara göndərildiyi zaman onları bu bəlalardan xilas edilməsi üçün Uca Allaha qorxu ilə yal­va­rıb-yaxar­ma­dılar.

আয়াত: 77

حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا ذَا عَذَابٖ شَدِيدٍ إِذَا هُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ

Sonda şiddətli əzab qa­pısını on­ların üzünə açdığı­mız (Bədr döyüşündə onları məğlub etdiyimiz) zaman onlar özlərinin bu bəladan əsla qurtara bilməyəcəklərini dərk edib və xeyirə olan bütün ümidlərini kəsdilər.

আয়াত: 78

وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ

Ey öldükdən sonra yenidən dirilməyi yalan sayan kimsələr! Uca Allah sizə, eşitməniz üçün qulaqlar, görməniz üçün qözlər və anlamanız üçün qəlblər verdi. Bununla belə siz, sizə verilən bu nemətlərə görə uca Allaha olduqca çox az şükür edirsiniz!

আয়াত: 79

وَهُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ

Ey İnsanlar! Sizi yer üzündə xəlq edən Odur. Siz Qiyamət günü haqq-hesab və etdiyiniz əməllərin müqabilini almaq üçün Onun hüzuruna toplanacaqsınız.

আয়াত: 80

وَهُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخۡتِلَٰفُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Dirildən yalnız Odur, Ondan başqa dirildən yoxdur. Öldürən Odur, Ondan başqa öldürən də yoxdur. Zülmət və nur, uzun və qısa olmaqla ge­cə ilə gündüzü bir-birinin ardından əvəz edən də Odur. Məgər bütün bunlardan sonra yenə də siz, Onun qüdrətini, yaratmaqda və bütün bu kainatı idarə etməkdə tək olduğunu dərk etməyəcəksiniz?!

আয়াত: 81

بَلۡ قَالُواْ مِثۡلَ مَا قَالَ ٱلۡأَوَّلُونَ

Əksinə onlar, kafir olan ölüb-getmiş ata-babalarının dedikləri sözu eyni ilə təkrar etdilər.

আয়াত: 82

قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

Onlar öldükdən sonra yenidən dirilməyi inkar edərək belə demişdilər: "Məgər biz ölüb tor­paq və çürümüş sür-sümük ol­duq­dan sonra etdiyimiz əməllərin hesabı üçün yeni­dən diril­diləcəyik?!

আয়াত: 83

لَقَدۡ وُعِدۡنَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Öldükdən sonra yenidən diriləcəyimiz həm bizə, həm də, bizdən əv­vəl yaşamış ata-babalarımıza vəd edilmişdir. Lakin biz, bu vədin gerçəkləşdiyini gərmədik. Biz bunun, keç­­miş­dəki­lə­rin əf­sa­nələrindən və uydurmalarından başqa bir şey olduğunu düşünmürük!"

আয়াত: 84

قُل لِّمَنِ ٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Ey Peyğəmbər! Öldükdən sonra yenidən dirilməyi inkar edən o kafirlərə belə de: "Əgər bilirsinizsə, de­yin gö­rüm yer və onun üs­tün­də olan­lar ki­mə məxsusdur?!"

আয়াত: 85

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

Onlar: "Yer üzü və yer üzünün üzərində olanlar bütünlüklə Allaha aiddir!"– de­yə­cəklər. Elə isə sən onlara belə de: "Yer üzü və yer üzünün üzərində olanların bütünlüklə Özünə məxsus olan Allahın, öldükdən sonra sizləri yenidən diriltməyə qadir olduğunu düşünmürsünüz?!"

আয়াত: 86

قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبۡعِ وَرَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ

Onlara de: "Yeddi qat göyün və özündən daha böyük bir yaradılış olmayan əzə­mətli ərşin Rəbbi kim­dir?"

আয়াত: 87

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Onlar mütləq: "Yeddi qat göyün və əzəmətli ərşin Rəbbi uca Allahındır!"– deyə cavab verəcəklər. Sən də onlara belə de: "Elə isə Onun əzabından xilas olmaq üçün Allahın əmrlərini yerinə yetirib, qadağalarından çəkinərək Ondan qorxmursunuz?"

আয়াত: 88

قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Onlara de: "Əgər bilirsinizsə, de­yin gö­rüm hər şeyin mülkü əlində olan, mülkündə heç bir şey Onun ixtiyarından kənara çıxa bilməyən, qullarından istədiyini hi­mayə edib, yardım edən və pislik etmək istədiyi kimsəni də Allahdan başqa onu bu pislikdən qoruyub, əzabı ondan dəf edə bilməyən kimdir?"

আয়াত: 89

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ

Onlar: "Hər bir şeyin mülkü Uca Allahın əlindədır!" – de­yə­cəklər. Sən də onlara belə de: "Siz bunu etiraf etdiyiniz bir halda bəs necə olur ki, (Şeytana) al­da­nıb, Allahdan başqasına ibadət edirsiniz?!"

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• عدم اعتبار الكفار بالنعم أو النقم التي تقع عليهم دليل على فساد فطرهم.

• Kafirlərin nemət və bəlalardan ibrət almamaları, fitrətlərinin pozuq olduğuna dəlildir.

• كفران النعم صفة من صفات الكفار.

• Nemətlərə nankorluq etmək kafirlərin sifətlərindəndir.

• التمسك بالتقليد الأعمى يمنع من الوصول للحق.

• Kor-koranə təqlid etmək, haqqa yetişməyə mane olan səbəblərdən biridir.

• الإقرار بالربوبية ما لم يصحبه إقرار بالألوهية لا ينجي صاحبه.

• Rübubiyyət tövhidi ilə yanaşı uluhiyyət tövhidini iqrar etməmək kişini atəşə girməkdən xilas etməz.

আয়াত: 90

بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

Xeyr, həqiqət heç də onların iddia edikləri kimi deyildir. Əksinə, Biz onlara, içində heç bir şəkk-şübhə olmayan haqqı gə­tirdik. Onlar isə Allahın övladı və şəriki olduğunu iddia edərək haqqı yalan sayırlar. Allah isə onların dedikləri batil sözlərindən uca və böyükdür!

আয়াত: 91

مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

Uca Allah kafirlərin iddia etdikləri kimi Özünə heç bir öv­lad gö­tür­məmişdir və Onunla ya­naşı iba­dətə layiq olan heç bir haqq mə­bud da yoxdur. Əgər Onunla yanaşı haqq bir məbud olsaydı, bu zaman hər bir məbud öz yarat­dıq­la­rını özü idarə etmək istəyər və sonda on­la­rın bir qismi di­gə­rinə üstün gəl­mə­yə can atardı. Beləliklə də, aləmin nizamı alt-üst olardı. Amma həqiqət budur ki, belə bir şey əsla olmamışdır. Bu da, ibadətə layiq olan haqq məbudun yalnız uca Allahın olduğuna dəlalət etməkdədir. Həqiqətən Allah, müşriklərin Onun övladı və şəriki olduğuna dair iddialarından pak və ucadır.

আয়াত: 92

عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

Allah, bütün məxluqatdan gizli qalan və həmçinin aşkarda olub onların görüb, hiss etdikləri hər bir şeyi haqqı ilə bi­lən­dir. Bunlardan heç bir şey uca Allahdan əsla gizli qalmaz. Allah Onun şəriki olmasından münəzzəhdir və ucadır.

আয়াত: 93

قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ

Ey Peyğəmbər! De: "Ey Rəbbim! Əgər müşriklərə vəd etdiyin əzabı mənə göstərəcəksənsə,

আয়াত: 94

رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

Ey Rəbbim! Əgər onları cəzalandıracaqsansa və mən də buna şahid olacamsa, bu durumda məni onların içində buraxma, yoxsa onlara isabət edən əzab mənədə isabət edər!"

আয়াত: 95

وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمۡ لَقَٰدِرُونَ

(Ey Peyğəmbər) Şübhəsiz ki, Biz onlara vəd etdi­yi­miz əzabı sənə göstər­məyə qa­di­rik. Biz bunu və bundan başqa olan şeyləri etməkdə aciz deyilik.

আয়াত: 96

ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ

Ey Peyğəmbər! Sənə pislik edəni görməzdən gələrək və onun əziyyətin qarşı səbir edib, bağışla və o pisliyini gözəl bir şəkildə dəf et. Biz onların Allahı şərik və yalanlarla vəsf etmələrini və səni də nalayiq sözlərlə: sehribaz və dəli kimi adlarla adlandırmalarını yaxşı bilirik.

আয়াত: 97

وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ

De: "Ey Rəbbim! Şey­tan­la­rın vəs­vəsələrindən və mənə pislik toxundurmalarından Sənə sı­ğını­ram!

আয়াত: 98

وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ

Ey Rəbbim! Mən, işlərimədə onların mənim yanımda olub, işlərimə xələl gətirmələrindən Sənə sığınıram!"

আয়াত: 99

حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ

Nəhayət, o müşriklərdən biri­nə ölüm gəl­­dikdə və ona nazil olan əzaba öz gözləri ilə şahid olduqda, ömrünü boş, faydasız və Allaha qarşı etdiyi günahlarla keçirməsindən dolayı böyük peşmançılıq çəkərək: "Vay olsun mənim halıma, Ey Rəb­bim! Mə­ni bir daha dünya həyatına geri döndər!

আয়াত: 100

لَعَلِّيٓ أَعۡمَلُ صَٰلِحٗا فِيمَا تَرَكۡتُۚ كَلَّآۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَاۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرۡزَخٌ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

Bəlkə mən, dünya həyatına geri qayıtsam saleh əməllər edərəm"- deyər. Xeyr! Bu, heç də onun istədiyi kimi deyil. Şübhəsiz ki, bu, onun dediyi boş sözdən başqa bir şey deyildir. Əgər o, bir daha dünya həyatına geri döndərilmiş olsaydı, verdiyi sözü yerinə yetirməzdi. Vəfat etmiş belə kimsələr yenidən dirilənə qədər dünya və axirət arasında olan bərzəx aləmində olacaqlar və onlara tərk etdikləri şeyləri əldə etmək və zay etikləri şeyləri isə islah etmək bir daha dünya həyatına geri dönməyə əsla izin verilməyəcəkdir.

আয়াত: 101

فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ

Sura üfürməklə müvəkkəl olan İsrafil, qiyamətin qopmasını bildirmək üçün sura ikinci dəfə üfürdükdə, qiyamətin dəhşəti səbəbindən öz aralarında öyünüb fəxir etdikləri qohumluq əla­qəsi qalmayacaq və hər kəs öz canının hayında olduğu üçün heç kəs bir-bi­rindən hal-əhval tutma­ya­caqdır.

আয়াত: 102

فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

O gün kimlərin savabları günahlarına üstün gələrək, tərəziləri ağır gə­lərsə, məhz o kimsələr, istədiklərinə qovuşub, qorxduqlarından uzaqlaşdırılaraq nicat tapacaqlar.

আয়াত: 103

وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فِي جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ

Kimlərin də günahları savablarına üstün gəlməsi səbəbindən tərəziləri yüngül gələrsə, onlar, özlərinə zərər verən şeyləri edib, iman gətirmək və saleh əməllər etmək kimi fayda verən şeyləri tərk etdiklərinə görə öz nəfislərini bədbəxt edən kimsələrdir. O kimsələr, Cəhənnəmdə əbədi qalacaqlar və oradan əsla çıxarılmayacaqlar.

আয়াত: 104

تَلۡفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمۡ فِيهَا كَٰلِحُونَ

Cəhənnəm atəşi onların üzünü yan­dı­racaq, onlar orada qaş-qabağlarının şiddətindən üst və alt dodaqları büzüşüb, dişləri ağarmış vəziyyətdə qala­caqlar.

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• الاستدلال باستقرار نظام الكون على وحدانية الله.

• Kainatın qüsursuz, müntəzəm bir qayda üzərə idarə edilməsi, uca Allahın vəhdaniyyətinə dəlalət edən amillərdən biridir.

• إحاطة علم الله بكل شيء.

• Uca Allahın elmi hər bir şeyi əhatə etmişdir.

• معاملة المسيء بالإحسان أدب إسلامي رفيع له تأثيره البالغ في الخصم.

• Pislik edən bir kimsəyə yaxşılıq edərək qarşılıq vermək, qarşı tərəfə müsbət təsir bağışlayan İslamın gözəl əxlaqlarından biridir.

• ضرورة الاستعاذة بالله من وساوس الشيطان وإغراءاته.

• Şeytanın vəsvəsələlərindən və onun hiylələrindən uca Allaha sığınmağın zəruriliyi.

আয়াত: 105

أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

Qiyamət günü onlara danlaq və məzəmmət olaraq belə deyiləcəkdir: "Məgər dünyada ikən Quran ayələ­ri sizə oxun­­murdumu və siz də on­ları ya­lan he­sab etmirdi­nizmi?!"

আয়াত: 106

قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ

Onlar deyəcəklər: "Ey Rəb­bi­miz! Sən, əzəli elminlə əvvəlcədən bildiyin kimi bədbəxtliyimiz bizə üs­tün gəldi və beləliklə də biz, haqq yoldan azan bir qövm ol­duq.

আয়াত: 107

رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ

Ey Rəbbimiz! Bizi Cəhənnəm odundan çıxart! Əgər biz bir daha etdiyimiz küfr və günah əməllərə qa­yıtsaq, o zaman özümüzə zülüm edən və üzrxahlıq etməyə üzrü olmayan kimsələr olarıq".

আয়াত: 108

قَالَ ٱخۡسَـُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ

O zaman uca Allah belə buyuracaq: "Ora­da zəlil və rəzil vəziyyətdə qalın və Mə­ni danışdırmayın!"

আয়াত: 109

إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

Həqiqətən, qullarım­dan iman gətirən bir dəstə var idi ki, onlar: "Ey Rəb­bimiz! Biz Sənə iman gətirdik. Bi­zim günahlarımızı bağışla və bizə Öz rəhmətinlə mərhəmət et! Sən rəhm edənlərin ən yaxşısı­san!"– deyir­dilər.

আয়াত: 110

فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ

Sizlər, Allahın dininə dəvət edən möminləri məsxə­rə­yə qoyub, onlara istehza edirdiniz. Sonda başınızı onlara məs­xərə və istehza etməyə o qədər qarışdı ki, hətta bu, Mə­ni yada salmağı belə sizə unut­durdu. Siz isə onlara elə məsxərə və lağlağa edib gü­lürdünüz.

আয়াত: 111

إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ

Şübhəsiz ki, Qiyamət günü Mən, iman gətirən mömin qullarımı, Allaha ibadətdə və sizdən gördükləri əziyyətlərə səbir et­dik­lə­rinə görə, Cənnətlə mükafat­lan­dır­acağam.

আয়াত: 112

قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ

Allah onlardan: "Yer üzündə neçə il qaldınız və orada nə qədər ömür sürüb, vaxtınızı zay etdiniz?"– de­yə so­ruşa­caq.

আয়াত: 113

قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡـَٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ

Onlar belə cavab verəcəklər: "Biz dünya həyatında bir gün yaxud bir gün­dən də az bir müddət qaldıq. Sən günləri va ayları sa­yan­lar­dan soruş" – de­yəcəklər.

আয়াত: 114

قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Allah deyəcək: "Siz ora­da ibadətdə səbirli olmağı asanlıqla bacaracağınız çox az bir müddət qaldınız. Kaş, dünya həyatında nə qədər qaldığınız müddəti bi­ləy­di­niz!

আয়াত: 115

أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ

Ey İnsanlar! Yoxsa sizi heç bir hikmətsiz, əbəs yerə, savabı və cəzası olmayan heyvanlar kimi yaratdığımızı və etdiyiniz əməllərin hesabı və cəzası üçün qiyamət günü Bizim hüzurumuza qaytarılmayacağınızı zənn edirdiniz?!"

আয়াত: 116

فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ

Yaratdıqlarının sahibi olan və onları istədiyi kimi idarə edən uca Allah, bütün nöqsan və eyiblərdən pak və ucadır. O, Haqq, vədi haqqdır, sözü haqqdır və Ondan başqa ibadətə layliq haqq məbud yoxdur. O, yaradılmışların ən əzəmətlisi olan şanlı Ərşin Rəb­bidir. Kim ən əzəmətli məxluqun Rəbbidirsə, demək O, bütün məxluqatın Rəbbidir.

আয়াত: 117

وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ

Kim Allah ilə bərabər, ibadətə layiq olduğuna dair heç bir dəlil olmayan başqa bir məbuda ibadət edərsə (Allahdan başqa ibadət edilən hər bir məbudun durumu belədir) onun etdiyi bu çirkin əməlin cəzası Allah qatındadır. Onun cəzasını Allah Özü ve­rə­­cəkdir. Şübhə­siz ki, ka­firlər istədiklərinə nail olub, qorxduqları şeydən də nicat tapmazlar!

আয়াত: 118

وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

Ey Peyğəmbər! De: "Ey Rəbbim, Mənim günahlarımı ba­ğış­la və rəhmətinlə mənə mərhəmət et! Çünki Sən, günahkara rəhm edən­lə­rin ən xeyirlisisən və günahkarın tövbəsini qəbul edən sən!"

এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:

• الكافر حقير مهان عند الله.

• Kafir, Allah yanında zəlil və rəzil olan bir kimsədir.

• الاستهزاء بالصالحين ذنب عظيم يستحق صاحبه العذاب.

• Saleh kimsələrə istehza edib onları məsxərəyə qoynmaq böyük günahdır, bunu edən kimsə əzaba layiqdir.

• تضييع العمر لازم من لوازم الكفر.

• Allaha küfr etmək insanın ömrünü, həyatını və axirətini məhvə sürükləyir.

• الثناء على الله مظهر من مظاهر الأدب في الدعاء.

• Dua edərkən Uca Allaha həmd sənalar demək, duanın ədəblərindən biridir.

• لما افتتح الله سبحانه السورة بذكر صفات فلاح المؤمنين ناسب أن تختم السورة بذكر خسارة الكافرين وعدم فلاحهم.

• Uca Allah bu surənin əvvəlini möminlərin nicat tapma səbəblərini zikir edərək başladığı üçün bu surənin sonunu da kafirlərin ziyana uğradan səbəbləri zikir edərək bitirmişdir.