কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - অনুবাদসমূহের সূচী


অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা: সূরা ত্বা-হা   আয়াত:

Taxa

সূরার কতক উদ্দেশ্য:
السعادة باتباع هدى القرآن وحمل رسالته، والشقاء بمخالفته.
Бактылуулук - Курандын жолун ээрчип, динди карманууда, бактысыздык - ага каршы чыгууда

طه
Таа-хаа. Ушуга окшогон аяттын түшүндүрмөсү бакара сүрөөсүнүн башында келген.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡقُرۡءَانَ لِتَشۡقَىٰٓ
Оо, пайгамбар! Биз сага бул Куранды коомуңдун сага ыйман келтирбей баш тартканына кейип өз жаныңды кыйнаш үчүн түшүргөн жокпуз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِلَّا تَذۡكِرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰ
Биз аны Аллахтан корккон адамдарга эскертме катары түшүрдүк.
আরবি তাফসীরসমূহ:
تَنزِيلٗا مِّمَّنۡ خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ وَٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلۡعُلَى
Аны Жерди жараткан жана бийик асмандарды жараткан Аллах түшүрдү. Ал – ыйык Куран. Анткени ал Улуу Зат тараптан түшкөн.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ
Ал Ырайымдуу, Өзүнүн улуктугуна ылайык деңгээлде Аршка көтөрүлдү жана бийиктеди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَمَا تَحۡتَ ٱلثَّرَىٰ
Жаратууда, ээлик кылууда жана башкарууда Асмандардагы, Жердеги жана топурак астындагы бардык жаратылгандар жалгыз Ага гана таандык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِن تَجۡهَرۡ بِٱلۡقَوۡلِ فَإِنَّهُۥ يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ وَأَخۡفَى
Оо, пайгамбар! Сен үнүндү чыгарып же шыбырап сүйлөсөң да Аллах анын баарын билет. Ал сырларды жана андан да жашыруун болгон ичтеги ойлорду билет. Бул нерселердин эч бири Ага жашыруун эмес.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ
Ал – Аллах. Андан башка сыйынууга татыктуу кудай жок. Анын Өзүнө гана кемчиликсиз эң көркөм ысымдар таандык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَهَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ
Оо, пайгамбар! Сага Имрандын уулу Мусанын кабары келди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ رَءَا نَارٗا فَقَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِقَبَسٍ أَوۡ أَجِدُ عَلَى ٱلنَّارِ هُدٗى
Ал жолдо баратып бир маалда отту көрүп, үй-бүлөсүнө: «Ушул жерде туруп тургула! Мен от көрдүм. Мүмкүн барып чок алып келермин же жолду көргөзгөн бирөө-жарымды табармын» – деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ يَٰمُوسَىٰٓ
Ал отко жакын келгенде Аллах таала: «Оо, Муса!» – деп чакырды.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّيٓ أَنَا۠ رَبُّكَ فَٱخۡلَعۡ نَعۡلَيۡكَ إِنَّكَ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوٗى
«Мен сенин Раббиңмин! Мени менен сырдашып сүйлөшүү үчүн бут кийимиңди чеч! Чындыгында сен ыйык Тува өрөөнүндөсүң.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• ليس إنزال القرآن العظيم لإتعاب النفس في العبادة، وإذاقتها المشقة الفادحة، وإنما هو كتاب تذكرة ينتفع به الذين يخشون ربهم.
Ыйык Куран ибадат кылууда жанды кыйнаш үчүн же ага ашыкча машакаттарды жаратыш үчүн түшкөн эмес. Чындыгында ал Раббисинен корккондор пайда алган эскертме Китеп.

• قَرَن الله بين الخلق والأمر، فكما أن الخلق لا يخرج عن الحكمة؛ فكذلك لا يأمر ولا ينهى إلا بما هو عدل وحكمة.
Аллах жаратуу менен буйрук берүүнү бирге айтты. Жаратуу даанышмандык чегинен чыкпаган сыяктуу эле Аллах эмнеге буйрубасын же эмнеден тыйбасын, ошол нерсе да адилеттик жана даанышмандык болуп эсептелет.

• على الزوج واجب الإنفاق على الأهل (المرأة) من غذاء وكساء ومسكن ووسائل تدفئة وقت البرد.
Күйөө үчүн аялын тамак-аш, кийим-кечек, турак-жай жана суукта жылытуу менен аны камсыздоо парз болуп саналат.

وَأَنَا ٱخۡتَرۡتُكَ فَٱسۡتَمِعۡ لِمَا يُوحَىٰٓ
Оо, Муса! Менин буйруктарымды жеткириш үчүн Биз сени тандадык. Эми Мен сага вахий кылган нерселерге кулак сал.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّنِيٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدۡنِي وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ
«Албетте Мен Аллахмын! Менден башка сыйынууга татыктуу кудай жок. Мага гана сыйын жана Мени эстөө үчүн намазды толук аткар!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌ أَكَادُ أُخۡفِيهَا لِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۭ بِمَا تَسۡعَىٰ
Ар бир жан кылган жакшы-жаман иштеринин сыйлык-жазасын алыш үчүн кыямат кайым сөзсүз келет жана болот. Мен анын убактысын жашырып койгом, аны эч бир макулук билбейт. Бирок пайгамбар айткан анын белгилерин билишет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنۡهَا مَن لَّا يُؤۡمِنُ بِهَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ فَتَرۡدَىٰ
Сени ага ишенүүдөн жана жакшылык иштерди кылып ага даярдык көрүүдөн ага ишенбеген жана напсилери каалаган арам нерселерди ээрчиген каапырлар сени тосуп коюшпасын! Болбосо ал себептүү сен кыйроого учурайсың.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَا تِلۡكَ بِيَمِينِكَ يَٰمُوسَىٰ
Оо, Муса! Оң колуңдагы эмне?».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّؤُاْ عَلَيۡهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَىٰ غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَـَٔارِبُ أُخۡرَىٰ
Муса айтты: «Бул менин таягым. Басканда таянамын жана койлорума жалбырак күүп беремин. Мындан башка да пайдалары көп».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ أَلۡقِهَا يَٰمُوسَىٰ
Аллах айтты: «Оо, Муса! Аны жерге ташта!».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَلۡقَىٰهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٞ تَسۡعَىٰ
Муса аны таштады эле, ал сойлогон чоң жыланга айланды.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ خُذۡهَا وَلَا تَخَفۡۖ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا ٱلۡأُولَىٰ
Аллах Мусага айтты: «Таякты кайра ал! Анын жыланга айланганынан коркпо! Сен аны колуңа алганда Биз аны баштапкы абалына келтирип коёбуз».
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱضۡمُمۡ يَدَكَ إِلَىٰ جَنَاحِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٍ ءَايَةً أُخۡرَىٰ
Жана колуңду колтугуңа сал, ал ала оору эмес аппак нурдуу болуп чыгат. Бул сенин экинчи керемет белгиң болот.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لِنُرِيَكَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا ٱلۡكُبۡرَى
Оо, Муса! Биз кудуретибизди жана сен Аллах тараптан жиберилген элчи экендигиңди билдирген улуу керемет-белгилерибизди көргөзүш үчүн Биз сага ушул эки белгини көргөздүк.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
Оо, Муса! Фараонго бар! Чындыгында ал каапырлыкта жана баш ийбестикте чектен чыгып кетти.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبِّ ٱشۡرَحۡ لِي صَدۡرِي
Муса айтты: «Раббим! Ызаларга чыдаш үчүн, менин көкүрөгүмдү кенен кыл!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَيَسِّرۡ لِيٓ أَمۡرِي
Иштеримди жеңил кыл!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱحۡلُلۡ عُقۡدَةٗ مِّن لِّسَانِي
Чечендик менен таза сүйлөөгө жөндөм бер!
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَفۡقَهُواْ قَوۡلِي
Сенин буйруктарыңды жеткиргенде сөздөрүмдү түшүнүүлөрү үчүн.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱجۡعَل لِّي وَزِيرٗا مِّنۡ أَهۡلِي
Мага өз үй-бүлөмдөн иштериме жардам кылган жардамчы бер!
আরবি তাফসীরসমূহ:
هَٰرُونَ أَخِي
Имрандын уулу Харун бир тууганымды.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱشۡدُدۡ بِهِۦٓ أَزۡرِي
Ал себептүү белимди кубаттуу кыл.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَشۡرِكۡهُ فِيٓ أَمۡرِي
Аны пайгамбарчылыкта мени менен шерик кыл!
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَيۡ نُسَبِّحَكَ كَثِيرٗا
Сени көп-көп аруулашыбыз үчүн.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَنَذۡكُرَكَ كَثِيرًا
Жана Сени көп-көп зикир кылышыбыз үчүн.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرٗا
Чындыгында Сен бизди көрүп турасың. Биздин ишибиздин эч бири Сага жашыруун эмес».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ قَدۡ أُوتِيتَ سُؤۡلَكَ يَٰمُوسَىٰ
Аллах айтты: «Оо, Муса! Биз сага сураганыңдын баарын бердик».
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَقَدۡ مَنَنَّا عَلَيۡكَ مَرَّةً أُخۡرَىٰٓ
Биз сага мындан башка дагы жакшылыктарды кылганбыз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• وجوب حسن الاستماع في الأمور المهمة، وأهمها الوحي المنزل من عند الله.
Маанилүү иштерге жакшылап кулак салуу милдет. Алардын эң маанилүүсү – Аллах тараптан түшкөн вахий.

• اشتمل أول الوحي إلى موسى على أصلين في العقيدة وهما: الإقرار بتوحيد الله، والإيمان بالساعة (القيامة)، وعلى أهم فريضة بعد الإيمان وهي الصلاة.
Мусага түшкөн эң биринчи вахий ишенимдин эки негизин өзүнө камтыган: Аллахтын жалгыздыгын моюнга алуу жана кыямат кайымга ишенүү. Ошондой эле ыймандан кийин эле чоң мааниге ээ болгон намазды өзүнө камтыган.

• التعاون بين الدعاة ضروري لإنجاح المقصود؛ فقد جعل الله لموسى أخاه هارون نبيَّا ليعاونه في أداء الرسالة.
Ыйманга чакыргандар максатка жетүүдө бири-бирине жардам берүүсү зарыл. Аллах Мусага бир тууганы Харунду пайгамбарлык милдетти аткарууда жардамчы кылды.

• أهمية امتلاك الداعية لمهارة الإفهام للمدعوِّين.
Адамдарды ыйманга чакыруучу айткандарын жакшы түшүндүрүп берүүчү жөндөмгө ээ болуусу маанилүү.

إِذۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّكَ مَا يُوحَىٰٓ
Ошондо Биз Фараондун айла-амалынан сени сактаган нерселерди апаңдын көңүлүнө илхам кылдык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَنِ ٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلتَّابُوتِ فَٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ فَلۡيُلۡقِهِ ٱلۡيَمُّ بِٱلسَّاحِلِ يَأۡخُذۡهُ عَدُوّٞ لِّي وَعَدُوّٞ لَّهُۥۚ وَأَلۡقَيۡتُ عَلَيۡكَ مَحَبَّةٗ مِّنِّي وَلِتُصۡنَعَ عَلَىٰ عَيۡنِيٓ
Биз ага илхам кылган кезде ага буйрудук: «Ал төрөлгөндөн кийин аны сандыкка салып, аны дарыяга ташта. Кийин дарыя Биздин буйругубуз менен аны жээкке алып чыгат. Ошондо аны Менин жана анын душманы болгон Фараон таап алат». Мен сага Өзүм тараптан сүйүү тартууладым. Ошол себептен сени адамдар жакшы көрөт жана сен Биздин көз алдыбызда, коргообузда жана камкордугубузда тарбияланасың.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ تَمۡشِيٓ أُخۡتُكَ فَتَقُولُ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ مَن يَكۡفُلُهُۥۖ فَرَجَعۡنَٰكَ إِلَىٰٓ أُمِّكَ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَۚ وَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا فَنَجَّيۡنَٰكَ مِنَ ٱلۡغَمِّ وَفَتَنَّٰكَ فُتُونٗاۚ فَلَبِثۡتَ سِنِينَ فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ ثُمَّ جِئۡتَ عَلَىٰ قَدَرٖ يَٰمُوسَىٰ
Ошондо эжең чыгып сандыктын артынан калбай ээрчип, аны алган адамдарга: «Силерге муну бага турган, эмизип тарбиялай турган адамды көргөзөйүнбү?» — деп жатты. Апаң кайгыдан арылып, кубануусу үчүн сени ага кайтарып, Биз сага жакшылык кылдык. Кийин бир коптту бир уруп өлтүрүп койдуң. Ошондо Биз сени жазадан куткарып калдык. Сен туш болгон бардык сыноолордон сени куткардык. Анан ал жактан кетип, Мадиян элинде бир нече жыл туруп калдың. Эй, Муса! Андан соң сени менен сүйлөшүү белгиленген убакытта бул жакка келдиң.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱصۡطَنَعۡتُكَ لِنَفۡسِي
Мен сага вахий кылган нерсени адамдарга жеткириш үчүн сени пайгамбар кылып тандадык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱذۡهَبۡ أَنتَ وَأَخُوكَ بِـَٔايَٰتِي وَلَا تَنِيَا فِي ذِكۡرِي
Оо, Муса! Бир тууганың Харун экөөңөр Аллахтын жалгыздыгын жана кудуреттүүлүгүн билдирген аят-белгилерибиз менен баргыла! Мага (динге) чакырууда жана Мени эскерүүдө алсыздык кылбагыла!
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱذۡهَبَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
Фараонго баргыла! Чындыгында ал каапырлыкта жана баш ийбестикте чектен чыгып кетти.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَقُولَا لَهُۥ قَوۡلٗا لَّيِّنٗا لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوۡ يَخۡشَىٰ
Ага орой мамиле кылбай, сылык-сыпаа сөз айткыла! Балким ал эсине келип, Аллахтан коркуп тообо кылар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَا رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفۡرُطَ عَلَيۡنَآ أَوۡ أَن يَطۡغَىٰ
Муса менен Харун (аларга Аллахтын саламаттыгы, тынтыгы болсун) айтты: «Чындыгында биз ага толук үгүт кыла электе эле жазалап баштоосунан же бизди өлтүрүп чектен чыгып зулумдук кылуусунан коркуп жатабыз».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لَا تَخَافَآۖ إِنَّنِي مَعَكُمَآ أَسۡمَعُ وَأَرَىٰ
Аллах аларга айтты: «Коркпогула! Мен силерди колдоп жана кубаттап силер менен бирге болом. Аны менен ортоңордо болгон нерсени угуп, көрүп турам».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأۡتِيَاهُ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَا تُعَذِّبۡهُمۡۖ قَدۡ جِئۡنَٰكَ بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكَۖ وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىٰ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلۡهُدَىٰٓ
Ага баргыла да: «Эй, Фараон! Чындыгында биз Раббиңдин элчилерибиз. Исраил урпактарын биз менен коё бер. Алардын балдарын өлтүрүп, аялдарын тирүү калтырып, аларды азаптаба. Биз сага Раббиң тараптан чынчыл экенибизди билдирген далилдер менен келдик. Ыйман келтиргендерге жана Аллахтын туура жолуна ээрчигендерге Аллахтын азабынан кутулуу болот!» – деп айткыла.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّا قَدۡ أُوحِيَ إِلَيۡنَآ أَنَّ ٱلۡعَذَابَ عَلَىٰ مَن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
Чындыгында Аллах бизге вахий кылды: «Бул дүйнөдөгү жана акыреттеги азап — Аллахтын аяттарын жалганга чыгаргандарга жана пайгамбарлар алып келген нерселерден баш тарткандарга берилет».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَٰمُوسَىٰ
Фараон алар алып келген нерсени четке кагып: «Эй, Муса! Силерди мага жиберди деп ойлоп жаткан Раббиңер ким?» – деп айтты.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبُّنَا ٱلَّذِيٓ أَعۡطَىٰ كُلَّ شَيۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ
Муса айтты: «Биздин Раббибиз бардык нерселерге өзүнө ылайык келбет-шекил берген жана бардык жаратылган нерселерди түпкү жаралган максаттарына багыттаган Зат».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَمَا بَالُ ٱلۡقُرُونِ ٱلۡأُولَىٰ
Фараон айтты: «Каапырлыкта болгон мурунку элдерге эмне болгонун билесиңби?».
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• كمال اعتناء الله بكليمه موسى عليه السلام والأنبياء والرسل، ولورثتهم نصيب من هذا الاعتناء على حسب أحوالهم مع الله.
Мусага, пайгамбарларга жана элчилерге болгон Аллахтын камкордугунун толуктугу. Ошондой эле алардын мураскорлору да Аллах менен болгон абалдарына жараша бул камкордукка ээ болушат.

• من الهداية العامة للمخلوقات أن تجد كل مخلوق يسعى لما خلق له من المنافع، وفي دفع المضار عن نفسه.
Жаратылгандардын баарына Аллах тарабынан жашоолорунда жол көрсөтүлгөн. Андыктан ар бир жаратылыштын мүчөсү пайдалуу нерселерге жетүүгө, зыяндуу нерселерди өзүнөн алыстатууга аракет кылат.

• بيان فضيلة الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، وأن ذلك يكون باللين من القول لمن معه القوة، وضُمِنَت له العصمة.
Жакшылыкка чакырып, жамандыктан тыюунун артыкчылыгын баяндоо. Бул нерсе күч-кубатка жана коргоо кепилдигине ээ болгон адамга сылык сөз менен болуусу керек.

• الله هو المختص بعلم الغيب في الماضي والحاضر والمستقبل.
Өткөн чак, учур чак жана келечекке байланыштуу кайып илими Аллахка гана таандык.

قَالَ عِلۡمُهَا عِندَ رَبِّي فِي كِتَٰبٖۖ لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنسَى
Муса Фараонго айтты: «Ал элдерге эмне болгондугунун илими Раббимдин алдындагы сакталган тагдыр китепте. Раббим ал тууралуу илимде адашкан эмес, эч нерсесин унуткан да эмес».
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَسَلَكَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّن نَّبَاتٖ شَتَّىٰ
Ал Раббим силерге жерди жашоого ыңгайлуу кылып жайып берди, анда басууга ылайыктуу жолдорду кылып берди жана асмандан жамгыр суусун түшүрдү. Кийин ал суу менен ар түрдүү өсүмдүктөрдү чыгарды.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كُلُواْ وَٱرۡعَوۡاْ أَنۡعَٰمَكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
Оо, адамдар! Биз силерге чыгарган адал нерселерден жегиле жана мал-чарбаңарды баккыла! Чындыгында бул айтылган жакшылыктарда акыл ээлери үчүн Аллахтын жалгыздыгын жана кудуреттүүлүгүн билдирген далилдер бар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ مِنۡهَا خَلَقۡنَٰكُمۡ وَفِيهَا نُعِيدُكُمۡ وَمِنۡهَا نُخۡرِجُكُمۡ تَارَةً أُخۡرَىٰ
Биз түпкү атаңар Адамды (ага Аллахтын саламаттыгы, тынчтыгы болсун) жер топурагынан жараттык. Эгер өлсөңөр, анда силерди көмүп кайра ага кайтарабыз. Кийин кыямат күнү тирилтүү үчүн силерди андан кайра чыгарабыз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَقَدۡ أَرَيۡنَٰهُ ءَايَٰتِنَا كُلَّهَا فَكَذَّبَ وَأَبَىٰ
Биз Фараонго тогуз аят-белгилерибиздин баарын көрсөттүк. Ал аларды көрүп туруп жалганга чыгарды жана Аллахка ыйман келтирүүгө жооп берүүдөн баш тартты.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ أَجِئۡتَنَا لِتُخۡرِجَنَا مِنۡ أَرۡضِنَا بِسِحۡرِكَ يَٰمُوسَىٰ
Фараон айтты: «Эй, Муса! Сен сыйкырың менен бизди Мисирден чыгарып, андагы мүлккө ээ болоюн деп келдиңби?».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَنَأۡتِيَنَّكَ بِسِحۡرٖ مِّثۡلِهِۦ فَٱجۡعَلۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكَ مَوۡعِدٗا لَّا نُخۡلِفُهُۥ نَحۡنُ وَلَآ أَنتَ مَكَانٗا سُوٗى
Оо, Муса! Албетте биз дагы сенин сыйкырыңа окшогон сыйкырды алып келе алабыз. Сен ортобузда бир убакытты белгиле жана белгилүү бир жерди айт. Ал жер биз дагы сен дагы калбай бара тургандай эки тараптын ортосундагы жер болсун.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ مَوۡعِدُكُمۡ يَوۡمُ ٱلزِّينَةِ وَأَن يُحۡشَرَ ٱلنَّاسُ ضُحٗى
Муса (ага Аллахтын саламаттыгы, тынчтыгы болсун) Фараонго айтты: «Ортобуздагы убадалашкан убакыт майрам күн болсун. Анткени түш убака жакын адамдар майрамдаш үчүн чогулушат».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَتَوَلَّىٰ فِرۡعَوۡنُ فَجَمَعَ كَيۡدَهُۥ ثُمَّ أَتَىٰ
Фараон артка бурулган бойдон кетти. Барып айла-амалкерлерин топтоп, кийин белгиленген убакытта убадалашкан жерге жеңишке жетем деп келди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ وَيۡلَكُمۡ لَا تَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا فَيُسۡحِتَكُم بِعَذَابٖۖ وَقَدۡ خَابَ مَنِ ٱفۡتَرَىٰ
Муса Фараондун сыйкырчыларына насаат кылып айтты: «Сак болгула! Адамдарды сыйкырлык менен алдап Аллахка жалган жалаа жаппагыла! Ал силерге Өз азабын жөнөтүп, түп-тамырыңар менен жок кылып коёт. Аллахка жалган жалаа жапкандар сөзсүз зыянга учурайт».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَتَنَٰزَعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّجۡوَىٰ
Сыйкырчылар Мусанын сөзүн укканда талашка түшүп калышты жана өз ара шыбырашып сүйлөшө башташты.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَٰنِ لَسَٰحِرَٰنِ يُرِيدَانِ أَن يُخۡرِجَاكُم مِّنۡ أَرۡضِكُم بِسِحۡرِهِمَا وَيَذۡهَبَا بِطَرِيقَتِكُمُ ٱلۡمُثۡلَىٰ
Кээ бир сыйкырчылар башкаларына шыбырап: «Чындыгында Муса менен Харун сыйкырчы. Алар сыйкырлары менен силерди Мисирден чыгарууну жана силердин жашооңордо тутунган бийик жолуңарды жок кылууну каалап жатышат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَجۡمِعُواْ كَيۡدَكُمۡ ثُمَّ ٱئۡتُواْ صَفّٗاۚ وَقَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡيَوۡمَ مَنِ ٱسۡتَعۡلَىٰ
Ишиңерге бекем болгула, талашып тартышпагыла, сапка тизилип алдыга баскыла, колуңардагы нерселерди баарыңар чогуу таштагыла! Бүгүн ким атаандашын жеңсе, анда ал көздөгөнүнө жетти».
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• إخراج أصناف من النبات المختلفة الأنواع والألوان من الأرض دليل واضح على قدرة الله تعالى ووجود الصانع.
Жер бетинен түрдүү-түстүү ар кандай түрдөгү өсүмдүктөрдү чыгаруу – бул Аллахтын кудуреттүүлүгүнө жана Жаратуучунун бар экендигинин ачык-айкын далили.

• ذكرت الآيات دليلين عقليين واضحين على الإعادة: إخراج النبات من الأرض بعد موتها، وإخراج المكلفين منها وإيجادهم.
Аяттарда кайра тирилүү боюнча логикалык эки ачык далил айтылды: өсүмдүктөр өлгөндөн кийин аларды кайра жерден чыгаргандай эле Аллах адамдарды да өлгөндөн кийин кайра тирилтип андан чыгарат.

• كفر فرعون كفر عناد؛ لأنه رأى الآيات عيانًا لا خبرًا، واقتنع بها في أعماق نفسه.
Фараондун каапырлыгы – көшөрмө каапырлык. Анткени ал аят-белгилерди сөз менен эмес, көз менен көрдү жана жүрөк түпкүрүндө аны туура деп эсептеди.

• اختار موسى يوم العيد؛ لتعلو كلمة الله، ويظهر دينه، ويكبت الكفر، أمام الناس قاطبة في المجمع العام ليَشِيع الخبر.
Жапырт чогулган эл алдында Аллахтын сөзү бийик болуш үчүн, дини жеңишке жетип, каапырлык кор болуп жеңилгени элге таркалуусу үчүн Муса пайгамбар майрам күндү тандады.

قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلۡقِيَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَلۡقَىٰ
Сыйкырчылар Мусага айтышты: «Эй, Муса! Экөөнүн бирөөсүн танда, сыйкыр көрсөтүүнү сен биринчи баштайсыңбы же биз биринчи баштайлыбы?».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ بَلۡ أَلۡقُواْۖ فَإِذَا حِبَالُهُمۡ وَعِصِيُّهُمۡ يُخَيَّلُ إِلَيۡهِ مِن سِحۡرِهِمۡ أَنَّهَا تَسۡعَىٰ
Муса: «Жок, силер биринчи таштагыла!» – деди. Алар өздөрүндөгү нерселерди ташташканда, алардын таштаган аркандары жана таяктары сыйкырдан улам Мусага бат сойлогон жыландардай элес болуп көрүндү.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَوۡجَسَ فِي نَفۡسِهِۦ خِيفَةٗ مُّوسَىٰ
Муса алардын бул кылгандарынан сестенип кеткенин ичине жашырды.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡنَا لَا تَخَفۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡأَعۡلَىٰ
Аллах Мусанын көңүлүн тынчтандырып мындай деди: «Сага элес болуп көрүнгөн нерселерден коркпо! Оо, Муса! Чындыгында сен жеңиш жана колдоо менен алардан бийиксиң».
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَلۡقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلۡقَفۡ مَا صَنَعُوٓاْۖ إِنَّمَا صَنَعُواْ كَيۡدُ سَٰحِرٖۖ وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّاحِرُ حَيۡثُ أَتَىٰ
Оң колуңдагы аса таякты ташта, ал жыланга айланып, алардын кылган сыйкырларын жутуп коёт. Алардын кылгандары сыйкырлуу айла-амалдан башка эч нерсе эмес. Сыйкырчы кайда болсо дагы максатына жетпейт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سُجَّدٗا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ هَٰرُونَ وَمُوسَىٰ
Муса аса таягын таштаганда ал жыланга айланып, сыйкырчылардын кылгандарын жутуп койду. Ошондо сыйкырчылар Мусанын кылганы сыйкыр эмес экендигин жана бул Аллах тараптан гана болгондугун билишип Аллахка сажда кылышты. Алар: «Биз Муса менен Харундун Раббисине ыйман келтирдик. Ал бардык жаратылыштын Раббиси» – дешти.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَۖ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ فِي جُذُوعِ ٱلنَّخۡلِ وَلَتَعۡلَمُنَّ أَيُّنَآ أَشَدُّ عَذَابٗا وَأَبۡقَىٰ
Сыйкырчылардын ыйман келтиргендерин Фараон четке кагып, азап менен коркутуп: «Мен силерге уруксат бере электе эле Мусага ыйман келтирдиңерби?! Эй, сыйкырчылар! Көрсө, Муса силерге сыйкырды үйрөткөн башчыңар турбайбы?! Эми мен ар бириңердин колу-бутуңарды кайчылаштырып кесип, тирүүлөй курма дарагына асамын. Бул кылганыңар башкаларга сабак болот! Ошондо кимибиздин азабыбыз оор жана узак экенин анык билесиңер, менинби же Мусанын Раббисининби?!» – деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ لَن نُّؤۡثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلَّذِي فَطَرَنَاۖ فَٱقۡضِ مَآ أَنتَ قَاضٍۖ إِنَّمَا تَقۡضِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَآ
Сыйкырчылар Фараонго айтышты: «Эй, Фараон! Сага ээрчүүнү, бизге келген аят-белгилерге ээрчүүдөн жогору коё албайбыз жана бизди жараткан Аллахтан сени жогору коё албайбыз. Бизге эмне кылам десең ошону кыла бер! Сен бизге бул убактылуу дүйнөдө гана бийлик кыла аласың, жакында сенин да бийгилиң бүтөт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغۡفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكۡرَهۡتَنَا عَلَيۡهِ مِنَ ٱلسِّحۡرِۗ وَٱللَّهُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ
Чындыгында биз Раббибизге ыйман келтирдик. Эми Андан каапырлык сыяктуу мурунку күнөөлөрүбүздү кечиришин жана сен бизди үйрөнүүгө, кылууга жана аны менен Мусаны жеңүүгө мажбурлаган сыйкырдын күнөөсүн кечиришин үмүт кылабыз. Аллахтын сыйлыгы сен бизге убада кылган нерсеңден да жакшы жана Анын жазасы сен бизди коркутуп жаткан азабыңдан да узак».
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّهُۥ مَن يَأۡتِ رَبَّهُۥ مُجۡرِمٗا فَإِنَّ لَهُۥ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحۡيَىٰ
Чындыгында кыямат күнү Раббисине каапыр болуп келген адамдын акыбети ал түбөлүк кала турган тозок оту болот. Ал жактын азабынан кутулбастыгы үчүн ал өлбөйт жана жакшы жашоодо да жашабайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَن يَأۡتِهِۦ مُؤۡمِنٗا قَدۡ عَمِلَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلدَّرَجَٰتُ ٱلۡعُلَىٰ
Ал эми кыямат күнү Раббисине ыйман келтирип, жакшылык иштерди кылып келгендерге, мына ушундай улуу сыпаттарга ээ болгондорго бийик даражалар жана жогорку орундар бар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ
Бул даражалар – түбөлүк бейиштер. Андагы хансарайлардын алдыларынан дарыялар агып турат, алар анда түбөлүк калышат. Бул айтылган сыйлык – каапырлыктан жана күнөөлөрдөн таза болгон адамдардын сыйлыгы.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• لا يفوز ولا ينجو الساحر حيث أتى من الأرض أو حيث احتال، ولا يحصل مقصوده بالسحر خيرًا كان أو شرًّا.
Сыйкырчы кайсы жерде болбосун, кандай айла кылбасын, ал жеңишке жетпейт жана ийгилик таппайт. Анын сыйкырчылыгы жакшылыкка же жамандыкка арналган болсо да, ал баари-бир максатына жетпейт.

• الإيمان يصنع المعجزات؛ فقد كان إيمان السحرة أرسخ من الجبال، فهان عليهم عذاب الدنيا، ولم يبالوا بتهديد فرعون.
Ыйман келтирүү – кереметтерди жаратат. Сыйкырчылардын ыйманы тоодой бекем болду. Ошондуктан аларга бул дүйнөнүн азабы жеңил сезилип калды жана алар Фараондун коркутканына көңүл да бурушкан жок.

• دأب الطغاة التهديد بالعذاب الشديد لأهل الحق والإمعان في ذلك للإذلال والإهانة.
Акыйкат ээлерин катуу азап менен коркутуу жана аларды кордош үчүн ага терең киришүү – залимдердин адаты.

وَلَقَدۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِي فَٱضۡرِبۡ لَهُمۡ طَرِيقٗا فِي ٱلۡبَحۡرِ يَبَسٗا لَّا تَخَٰفُ دَرَكٗا وَلَا تَخۡشَىٰ
Биз Мусага вахий кылдык: «Менин пенделерим менен эч кимге билинбей аманчылыкта Мисирден түндөп жолго чык жана деңизди таягың менен уруп, алар үчүн деңизде кургак жол кылып бер. Фараон жана анын жан-жөкөрлөрү силерге жетип алат деп кооптонбо жана деңизге чөгүп кетүүдөн да коркпо!».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ بِجُنُودِهِۦ فَغَشِيَهُم مِّنَ ٱلۡيَمِّ مَا غَشِيَهُمۡ
Фараон аскерлери менен бирге алардын артынан түштү. Ошондо деңиз аны жана аскерлерин чөктүрдү. Алардын кандай чөккөндөрүн Аллах гана билет. Алардын баары чөгүп жок болушту. Муса жана аны менен болгондор гана аман калышты.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَضَلَّ فِرۡعَوۡنُ قَوۡمَهُۥ وَمَا هَدَىٰ
Фараон каапырлыкты элине кооз көргөзүп аларды адаштырды, жалгандык менен алдады жана аларды туура жолго баштаган жок.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ قَدۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ عَدُوِّكُمۡ وَوَٰعَدۡنَٰكُمۡ جَانِبَ ٱلطُّورِ ٱلۡأَيۡمَنَ وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰ
Биз Исраил урпактарын Фараон менен анын аскерлеринен куткаргандан кийин аларга айттык: «Эй, Исраил урпактары! Биз силерди душманыңардан куткардык. Тур тоосунун жанында жайгашкан өрөөндүн оң тарабында Муса менен сүйлөшүүнү силерге убада кылдык. Биз силерге чөлдө бал сыяктуу шириндиктерди жана бөдөнөгө окшогон эти даамдуу кичине куштарды түшүрдүк».
আরবি তাফসীরসমূহ:
كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَلَا تَطۡغَوۡاْ فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبِيۖ وَمَن يَحۡلِلۡ عَلَيۡهِ غَضَبِي فَقَدۡ هَوَىٰ
Биз силерге ырыскы кылып берген адал тамак-аштарды жегиле! Бирок Биз адал кылганды таштап арам кылган нерселерге өтүп кетпегиле! Болбосо силерге Менин каарым түшөт. Кимге Менин каарым түшсө, анда ал кыйрап жок болот жана эки дүйнөдө бактысыз болот.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنِّي لَغَفَّارٞ لِّمَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا ثُمَّ ٱهۡتَدَىٰ
Чындыгында Мага тообо кылып, ыйман келтиргендерге жана жакшылык иштерди кылып, туура жолго түшкөндөргө Мен Кечиримдүүмүн.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ وَمَآ أَعۡجَلَكَ عَن قَوۡمِكَ يَٰمُوسَىٰ
Оо, Муса! Эмнеге элиңден шашылып, аларды артка калтырган бойдон алдыга озуп кеттиң?
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ هُمۡ أُوْلَآءِ عَلَىٰٓ أَثَرِي وَعَجِلۡتُ إِلَيۡكَ رَبِّ لِتَرۡضَىٰ
Муса айтты: «Мына алар артымда келе жатышат, жетейин деп калышты. Сени ыраазы кылыш үчүн Сага шашылып элимден алдыга озуп кеттим».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَإِنَّا قَدۡ فَتَنَّا قَوۡمَكَ مِنۢ بَعۡدِكَ وَأَضَلَّهُمُ ٱلسَّامِرِيُّ
Аллах айтты: «Сен артта калтырып кеткен элиңди Биз торпокко сыйынабы деп сынадык. Аларды ага сыйынууга Самирий чакырды. Ал аны менен аларды адаштырды».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَرَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَمۡ يَعِدۡكُمۡ رَبُّكُمۡ وَعۡدًا حَسَنًاۚ أَفَطَالَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡعَهۡدُ أَمۡ أَرَدتُّمۡ أَن يَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُم مَّوۡعِدِي
Муса кайтып келгенче эли музоого сыйынып кеткен эле. Аларды көрүп ачууланып, алардын кылганына кайгырып мындай деди: «Эй, элим! Аллах силерге Тооратты түшүрөм, бейишке киргизем деп жакшынакай убада берген эле го?! Же убакыт ошончолук созулуп, унутуп калдыңарбы? Же бул кылганыңар себептүү силерге Раббиңердин каары түшүшүн, азабы келишин кааладыңарбы? Ошон үчүн мен силерге кайтып келгенче моюн сунууда бекем болобуз деген убадаңарды буздуңарбы?!».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ مَآ أَخۡلَفۡنَا مَوۡعِدَكَ بِمَلۡكِنَا وَلَٰكِنَّا حُمِّلۡنَآ أَوۡزَارٗا مِّن زِينَةِ ٱلۡقَوۡمِ فَقَذَفۡنَٰهَا فَكَذَٰلِكَ أَلۡقَى ٱلسَّامِرِيُّ
Мусага эли айтты: «Эй, Муса! Биз сага берген убаданы өз ыктыярыбыз менен бузган жокпуз. Аргасыздан буздук. Биз Фараондун коомуна тийиштүү көптөгөн зер буюмдарды көтөрө чыккан элек. Кийин андан кутулуш үчүн аны бир чуңкурга таштадык. Биз чуңкурга ыргыткан сыяктуу эле Самирий да өзүндөгү Жебрейилдин атынын туягы баскан топуракты кошо ыргытты.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• من سُنَّة الله انتقامه من المجرمين بما يشفي صدور المؤمنين، ويقر أعينهم، ويذهب غيظ قلوبهم.
Чектен чыккандардан өч алуу Аллахтын койгон эрежелеринен. Ал муну менен ыймандуулардын көкүрөктөрүн айыктырат, көздөрүнө кубаныч тартуулайт жана жүрөктөрүндөгү кыжырданууну кетирет.

• الطاغية شؤم على نفسه وعلى قومه؛ لأنه يضلهم عن الرشد، وما يهديهم إلى خير ولا إلى نجاة.
Залим башчы өзүнө да, элине да балээ. Анткени ал аларды туура жолдон адаштырып, аларды эч убакта жакшылыкка чакырып, жаман жолдон кутулууга багыттабайт.

• النعم تقتضي الحفظ والشكر المقرون بالمزيد، وجحودها يوجب حلول غضب الله ونزوله.
Жакшылыктар аны сактоону жана көбүрөөөк шүгүр кылууну талап кылат. Ал эми ага кесир болуу Аллахтын каары түшүүсүнө себеп болот.

• الله غفور على الدوام لمن تاب من الشرك والكفر والمعصية، وآمن به وعمل الصالحات، ثم ثبت على ذلك حتى مات عليه.
Ширк, каапырлык жана күнөөлөргө тообо кылгандарга, Ага ыйман келтиргендерге, жакшылык иштерди кылып, өлгөнгө чейин ал жолдо бекем тургандарга Аллах дайым Кечиримдүү.

• أن العجلة وإن كانت في الجملة مذمومة فهي ممدوحة في الدين.
Шашкалактык, жалпысынан алганда жаман сыпат катары саналганы менен ал динде жакшылык иштерге шашылуу мактоого арзыган сыпаттардан.

فَأَخۡرَجَ لَهُمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٞ فَقَالُواْ هَٰذَآ إِلَٰهُكُمۡ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
Самирий ал зергер буюмдардан Исраил урпактарына жансыз музоонун сөлөкөтүн жасап берди. Андан уйдун мөөрөгөнүндөй үн чыгат эле. Самирийдин кылган ишине азгырылгандар айтышты: «Мына ушул силердин жана Мусанын кудайы. Ал аны ушул жерге унутуп таштап кетиптир».
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَفَلَا يَرَوۡنَ أَلَّا يَرۡجِعُ إِلَيۡهِمۡ قَوۡلٗا وَلَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا
Мына ошол музоого азгырылып сыйынып кеткендер, ал музоо аларга сүйлөй албаганын, жооп кайтара албаганын, алардан жана башкалардан зыянды кетире албаганын, өзүнө жана башкаларга пайда бере албаганын көрбөй жатышабы?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَقَدۡ قَالَ لَهُمۡ هَٰرُونُ مِن قَبۡلُ يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِۦۖ وَإِنَّ رَبَّكُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَٱتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوٓاْ أَمۡرِي
Муса аларга кайтып келгенге чейин Харун аларга айткан: «Алтындан куюлган музоонун сөлөкөтү жана андан мөөрөгөн үндүн угулганы — силердин ыймандууңарды каапырларыңардан айырмалаш үчүн гана болгон сыноо. Эй, элим! Чындыгында Раббиңер — ырайымдуулук Ээси. Ал силерге ар кандай пайда келтире алуучу, зыяндан коргоочу Зат. Андыктан жалгыз Ага сыйынууда мени ээрчигиле, буйругума баш ийип, Андан башкага сыйынганды токтоткула!».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ لَن نَّبۡرَحَ عَلَيۡهِ عَٰكِفِينَ حَتَّىٰ يَرۡجِعَ إِلَيۡنَا مُوسَىٰ
Музоого сыйынып азгырылып кеткендер айтышты: «Муса бизге кайтып келгенге чейин биз ага сыйына беребиз».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ يَٰهَٰرُونُ مَا مَنَعَكَ إِذۡ رَأَيۡتَهُمۡ ضَلُّوٓاْ
Муса бир тууганы Харунга айтты: «Алардын Аллахтан башка музоого сыйынып адашкандарын көргөн кезде аларды кайтаруудан сени эмне токтотту.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَلَّا تَتَّبِعَنِۖ أَفَعَصَيۡتَ أَمۡرِي
Эмнеге аларды таштап мага келген жоксуң? Мен сени аларга башчы кылып дайындап кеткенимде менин буйругума каршы чыктыңбы?».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ يَبۡنَؤُمَّ لَا تَأۡخُذۡ بِلِحۡيَتِي وَلَا بِرَأۡسِيٓۖ إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقۡتَ بَيۡنَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَمۡ تَرۡقُبۡ قَوۡلِي
Муса бир тууганы Харундун кылганына кыжырланып анын сакалынан жана чачынан тартканда ал мага ырайым кыл дегендей: «Сакалымдан, чачымдан тартпачы. Чындыгында менин алар менен калганымдын себеби бар. Эгерде мен аларды өздөрүн эле таштап койчу болсом, алар бөлүнүп, чачырап кетишеби деп корктум. Ошондо сен мага аларды бөлдүң жана алар тууралуу мага айткан осуятыңды аткарбай койдуң демексиң».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَمَا خَطۡبُكَ يَٰسَٰمِرِيُّ
Муса Самирийге айтты: «Эй, Самирий! Бул эмне кылганың? Муну кылышыңа эмне түрткү берди?».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ بَصُرۡتُ بِمَا لَمۡ يَبۡصُرُواْ بِهِۦ فَقَبَضۡتُ قَبۡضَةٗ مِّنۡ أَثَرِ ٱلرَّسُولِ فَنَبَذۡتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتۡ لِي نَفۡسِي
Самирий Мусага айтты: «Мен алар көрбөгөн нерсени көрдүм. Мен Жебреилди ат үстүндө баратканын көрүп, анын аты баскан жерден бир ууч топурак алгам. Кийин аны зергер буюмдардан эритилип куюлган музоонун сөлөкөтүнө чачтым эле, ал музоонун сөлөкөтүнөн мөөрөгөн үн чыкты. Напсим дагы кылган ишимди кооз кылып көргөздү».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَٱذۡهَبۡ فَإِنَّ لَكَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَۖ وَإِنَّ لَكَ مَوۡعِدٗا لَّن تُخۡلَفَهُۥۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰٓ إِلَٰهِكَ ٱلَّذِي ظَلۡتَ عَلَيۡهِ عَاكِفٗاۖ لَّنُحَرِّقَنَّهُۥ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُۥ فِي ٱلۡيَمِّ نَسۡفًا
Муса Самирийге айтты: «Кеткин! Эми сен өмүрүң өткүчө «мага тийбегилечи, мен да тийбейм» деп кордукта жашап өтөсүң. Кыямат күнү сурак берип жана жазаланарыңа убада бар. Аллах бул убаданы эч качан бузбайт. Сен Аллахтан башка кудай деп сыйынып жаткан музооңду карачы? Биз аны ээригенче отко күйгүзөбүз. Анан эч нерсесин калтырбай деңизге чачып салабыз».
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّمَآ إِلَٰهُكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ وَسِعَ كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمٗا
Эй, адамдар! Аллах гана силердин чыныгы кудайыңар. Андан башка сыйынууга татыктуу кудай жок. Ал бардык нерселерди Өз илими менен камтып алган. Жана Ага эч бир нерсенин илими жашыруун эмес.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• خداع الناس بتزوير الحقائق مسلك أهل الضلال.
Акыйкат нерселерди бурмалап адамдарды алдоо — адашкан адамдардын жолу.

• الغضب المحمود هو الذي يكون عند انتهاكِ محارم الله.
Мактоого татыктуу ачуулануу - Аллахтын тыюусун бузгандарга болгон ачуулануу

• في الآيات أصل في نفي أهل البدع والمعاصي وهجرانهم، وألا يُخَالَطوا.
Адамдар динге бурмалоо, бузукулуктарды киргизген жана күнөө кылгандар менен аралашпаш үчүн аларды бөлүүгө жана алар менен мамилени үзүүгө бул аяттарда негиз бар.

• في الآيات وجوب التفكر في معرفة الله تعالى من خلال مفعولاته في الكون.
Бул ааламдагы болуп жаткан ар кандай окуя-абалдар аркылуу Аллахты таанып билүү тууралуу ой жүгүртүүнүн милдеттиги аяттарда айтылды.

كَذَٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ مَا قَدۡ سَبَقَۚ وَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ مِن لَّدُنَّا ذِكۡرٗا
Оо, пайгамбар! Сенин көңүлүңдү көтөрүш үчүн Биз сага Муса менен Фараондун жана алардын коомдорунун окуясын айтып бергенибиз сыяктуу сага мурунку пайгамбарлар менен коомдордун кабарларын да айтып беребиз. Биз сага адамдарды эскертиш үчүн Өз алдыбыздан Куранды бердик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَّنۡ أَعۡرَضَ عَنۡهُ فَإِنَّهُۥ يَحۡمِلُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وِزۡرًا
Ким сага түшкөн бул Курандан жүз бурса, ага ыйман келтирбесе жана андагы айтылгандарды аткарбаса, анда ал кыямат күнү оор күнөөлөрдү көтөргөн жана кыйноочу азапка татыктуу болгон абалда келет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
خَٰلِدِينَ فِيهِۖ وَسَآءَ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ حِمۡلٗا
Алар ал азапта түбөлүк болушат. Кыяматта алар көтөргөн жүк кандай жаман!
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ وَنَحۡشُرُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ زُرۡقٗا
Ал күнү кайра тирилтүү үчүн периште сур кернейин экинчи жолу тартат. Биз ошол күнү каапырлар акырет коркунучтарынын катаалдыгын көрүшкөндө өңдөрү жана көздөрү өзгөргөнүнөн көкмөк болуп калган кейипте чогултабыз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَتَخَٰفَتُونَ بَيۡنَهُمۡ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا عَشۡرٗا
Алар бири-бирине шыбырап айтышат: «Силер өлгөндөн кийинки абалда он күндөй эле турдуңар окшойт».
আরবি তাফসীরসমূহ:
نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذۡ يَقُولُ أَمۡثَلُهُمۡ طَرِيقَةً إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا يَوۡمٗا
Биз алардын сыр кылып сүйлөшүп жаткандарын жакшы билебиз. Алардын эч бири бизге жашыруун эмес. Ошондо алардын акылдуурагы: «Силер өлгөндөн кийинки абалда бир эле күн турдуңар» – дейт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡجِبَالِ فَقُلۡ يَنسِفُهَا رَبِّي نَسۡفٗا
Оо, пайгамбар! Алар сенден кыяматта тоолор кандай абалда болорун сурашат. Аларга айт: «Раббим тоолорду түбүнөн жулат жана аларды чаңдай сапырат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَيَذَرُهَا قَاعٗا صَفۡصَفٗا
Ал эми аларды көтөргөн Жерди эч кандай курулуштары жана өсүмдүктөрү жок тептегиз кылып таштайбыз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجٗا وَلَآ أَمۡتٗا
Эй, назар салуучу! Сен жердин ушунчалык тегиздигинен андан эч кандай ийриликти, бийиктикти жана ойдуңду көрбөйсүң.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَوۡمَئِذٖ يَتَّبِعُونَ ٱلدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُۥۖ وَخَشَعَتِ ٱلۡأَصۡوَاتُ لِلرَّحۡمَٰنِ فَلَا تَسۡمَعُ إِلَّا هَمۡسٗا
Ошол күнү адамдар сурак майданын көздөй жарчынын үнүн ээрчип жөнөшөт. Аны ээрчүүдөн аларды эч ким бурбайт. Ырайымдуунун урматы үчүн коркунучтан эч кандай үндөр чыкпай калат. Ал күнү шыбыраган үндөр гана угулат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَوۡمَئِذٖ لَّا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَرَضِيَ لَهُۥ قَوۡلٗا
Ал улуу күндө Аллах шапаат кылууга уруксат бергендерге гана жана шапаат кылууда, сөзүнө ыраазы болгондорго гана шапаат берилип, ал шапаат ошолорго гана пайда берет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِۦ عِلۡمٗا
Аллах кыяматтын качан болору сыяктуу адамдардын келечек иштерин да, алардын өтүп кеткен дүйнө иштерин да билет. Бардык пенделердин илими Аллахтын затын жана сыпаттарын камтый албайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ وَعَنَتِ ٱلۡوُجُوهُ لِلۡحَيِّ ٱلۡقَيُّومِۖ وَقَدۡ خَابَ مَنۡ حَمَلَ ظُلۡمٗا
Пенделердин жүздөрү эч качан өлбөгөн түбөлүк Тирүүгө жана пенделердин иштерин башкарып Туруучуга баш ийишет. Өзүн-өзү кыйроого туш кылып күнөөлөрдү көтөргөн адам кыйрады.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَا يَخَافُ ظُلۡمٗا وَلَا هَضۡمٗا
Ким Аллахка жана пайгамбарларына ыйман келтирип, жакшылык иштерди кылган болсо, анда ал сыйлыгын толук алат. Ал өзү кылбаган күнөөсү үчүн азапталып же кылган жакшылык иштеринин сообу кемитилип зулумдук кылынат деп коркпойт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا وَصَرَّفۡنَا فِيهِ مِنَ ٱلۡوَعِيدِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ أَوۡ يُحۡدِثُ لَهُمۡ ذِكۡرٗا
Биз абалкылардын окуяларын түшүргөн сыяктуу бул Куранды таза араб тилинде түшүрдүк. Жана алар Аллахтан коркушсун же Курандан үлгү-насаат алышсын деген максатта анын ичинде коркутуп сестентүү сыяктуу эскертүүлөрдүн түрлөрүн баяндадык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• القرآن العظيم كله تذكير ومواعظ للأمم والشعوب والأفراد، وشرف وفخر للإنسانية.
Улуу Куран – баштан аяк эскертме; элдерге, коомго жана жеке адамдарга карата насааттар; инсаният үчүн кадыр-барк жана сыймык.

• لا تنفع الشفاعة أحدًا إلا شفاعة من أذن له الرحمن، ورضي قوله في الشفاعة.
Ырайымдуу Аллах уруксат берген жана шапаат кылууда сөзүнө Аллах ыраазы болгон адамдардын шапааты гана пайда берет.

• القرآن مشتمل على أحسن ما يكون من الأحكام التي تشهد العقول والفطر بحسنها وكمالها.
Куран эң мыкты өкүмдөрдөрдү өзүнө камтыган. Анын мыктылыгына адамдын акылы жана түпкү табияты күбө болот.

• من آداب التعامل مع القرآن تلقيه بالقبول والتسليم والتعظيم، والاهتداء بنوره إلى الصراط المستقيم، والإقبال عليه بالتعلم والتعليم.
Куранды кабыл алуу, ага моюн сунуу, аны улуктоо, анын нуру менен туура жолго түшүү, аны үйрөнүп жана үйрөтүү менен ага бет алуу – Куран менен болгон мамиленин адептеринен.

• ندم المجرمين يوم القيامة حيث ضيعوا الأوقات الكثيرة، وقطعوها ساهين لاهين، معرضين عما ينفعهم، مقبلين على ما يضرهم.
Кыямат күнү күнөөкөрлөр өкүнүшөт. Анткени алар көп убактысын пайдасыз өткөрүштү, көңүл коштук кылып коротушту, аларга пайда берген нерселерден баш тартышты жана аларга зыян берген нерселерге бет алышты.

فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۗ وَلَا تَعۡجَلۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مِن قَبۡلِ أَن يُقۡضَىٰٓ إِلَيۡكَ وَحۡيُهُۥۖ وَقُل رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا
Аллах баарынан бийик, баарынан ыйык жана баарынан улук. Ал – бүткүл мүлк Ага гана таандык болгон Падыша. Ал Өзү Акыйкат, Анын сөзү да акыйкат. Аллах ар кандай нерслерге сыйынуучулар айтып жаткан сыпаттардан аруу. Оо, пайгамбар! Сага Жебрейил толук жеткирип бүтө электе эле Куранды аны менен кошо окуганга шашылба! Жана «Оо, Раббим! Мага үйрөткөн илимди көбөйткүн» – деп айт!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَقَدۡ عَهِدۡنَآ إِلَىٰٓ ءَادَمَ مِن قَبۡلُ فَنَسِيَ وَلَمۡ نَجِدۡ لَهُۥ عَزۡمٗا
Биз мурун Адамга бул дарактан жебегин деп тыюу салып, анын акыры эмне болорун айтып осуят кылганбыз. Ал осуятты унутуп, ал дарактан жеп алды, ага сабыр кыла албады. Биз андан осуятыбызды бекем карманууга болгон туруктуулукту көрө албадык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ أَبَىٰ
Оо, пайгамбар! Биз периштелерге: «Адамга саламдашып сажда кылгыла!» – деп айтканыбызды эстегин. Ошондо Иблистен башка баарысы сажда кылышты. Ал ошол кезде алар менен бирге эле, бирок алардан эмес болчу. Ал текеберленип сажда кылбай койду.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَقُلۡنَا يَٰٓـَٔادَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوّٞ لَّكَ وَلِزَوۡجِكَ فَلَا يُخۡرِجَنَّكُمَا مِنَ ٱلۡجَنَّةِ فَتَشۡقَىٰٓ
Биз айттык: «Оо, Адам! Чындыгында Иблис сага жана аялыңа душман. Ал силерди азгыруу менен өзүнө баш ийдирип аялың экөөңөрдү бейиштен чыгарып жибербесин. Ошондо сен машакат тартып кыйналып каласың».
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعۡرَىٰ
Чындыгында сен бейиште ач калбайсың, Аллах сени тоюндурат. Жылаңач калбайсың, Ал Аллах сени кийиндирет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَنَّكَ لَا تَظۡمَؤُاْ فِيهَا وَلَا تَضۡحَىٰ
Чаңкабайсың, Ал суусунуңду кандырат. Күндүн ысыгы өтпөйт, Ал сени күндүн ысыгынан калкалайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَوَسۡوَسَ إِلَيۡهِ ٱلشَّيۡطَٰنُ قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ هَلۡ أَدُلُّكَ عَلَىٰ شَجَرَةِ ٱلۡخُلۡدِ وَمُلۡكٖ لَّا يَبۡلَىٰ
Шайтан Адамды азгырып мындай деди: «Мен сага бир даракты көргөзөйүнбү, ким андан жесе эч качан өлбөйт, түбөлүк тирүү жашайт жана түгөнгүс мүлккө ээ болот?!».
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَكَلَا مِنۡهَا فَبَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۚ وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ
Ошондо Адам менен Хава жегенге тыйылган дарактан жеп алышты. Анан алардын жабылган авраттары ачылып калды. Ошондо алар бейиштеги дарактардын жалбырактарын үзүп авраттарын жаап башташты. Адам дарактан жебөөгө болгон Аллахтын буйругун аткарбай жана да ага уруксат болбогон ишти кылды.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ثُمَّ ٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَتَابَ عَلَيۡهِ وَهَدَىٰ
Кийин Аллах аны тандап, тообосун кабыл кылды жана ага туура жолго түшүүгө ийгилик берди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ ٱهۡبِطَا مِنۡهَا جَمِيعَۢاۖ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ فَإِمَّا يَأۡتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدٗى فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشۡقَىٰ
Аллах Адам менен Хавага айтты: «Экөөңөр Иблис менен кошо бейиштен түшкүлө! Эми ал силерге, силер ага душмансыңар. Эми силерге Менин жолума багыттаган жолдомо келсе жана силерден ким аны ээрчисе, аны аткарса жана андан бурулбаса, анда ал акыйкаттан адашпайт, акыретте азапталып бактысыз калбайт. Аллах аны сөзсүз бейишке киргизет».
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِي فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةٗ ضَنكٗا وَنَحۡشُرُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَعۡمَىٰ
Ал эми ким Менин эскертмемден баш тартып кабыл албаса, ага жооп бербесе, анда ага бул дүйнөдө жана кабырда тар жашоо болот жана кыямат күнү аны далилсиз жана сокур абалда сурак майданына алып барабыз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرۡتَنِيٓ أَعۡمَىٰ وَقَدۡ كُنتُ بَصِيرٗا
Эскертмеден баш тарткан адам: «Оо, Раббим! Эмнеге мени сокур кылып тирилттиң? Дүйнөдө менин көзүм көрчү эле го?» – дейт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• الأدب في تلقي العلم، وأن المستمع للعلم ينبغي له أن يتأنى ويصبر حتى يفرغ المُمْلِي والمعلم من كلامه المتصل بعضه ببعض.
Илим алуудагы адептерден – илимди угуп жаткан адам мугалим сөзүн толук айтып бүткөнгө чейин сабыр кылып, шашылбоо керек.

• نسي آدم فنسيت ذريته، ولم يثبت على العزم المؤكد، وهم كذلك، وبادر بالتوبة فغفر الله له، ومن يشابه أباه فما ظلم.
Адам унутту, анын урпактары да унутту. Ал бекем чечимге туруктуулук кыла албады, анын урпактары да ошондой. Ал тообо кылууга шашылды, ошондо Аллах аны кечирди. Ким Адам атага окшошсо, анда ал зулумдукка кабылбайт.

• فضيلة التوبة؛ لأن آدم عليه السلام كان بعد التوبة أحسن منه قبلها.
Тообо кылуунун артыкчылыгы. Анткени Адамдын тообо кылгандан кийинки абалы ага чейинки абалынан жакшыраак болду.

• المعيشة الضنك في دار الدنيا، وفي دار البَرْزَخ، وفي الدار الآخرة لأهل الكفر والضلال.
Каапырлардын жана туура жолдон адашкандардын бул дүйнөдө да, кабырда да, ал тургай акыретте да жашоосу тар болот.

قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتۡكَ ءَايَٰتُنَا فَنَسِيتَهَاۖ وَكَذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمَ تُنسَىٰ
Аллах ага жооп кылып айтты: «Сен дагы ушундай кылгансың, дүйнө жашоосунда сага Биздин аяттарыбыз келгенде, андан баш тартып, аларды таштагансың. Ошол сыяктуу эле сен дагы бүгүн азапта ташталасың».
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي مَنۡ أَسۡرَفَ وَلَمۡ يُؤۡمِنۢ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦۚ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبۡقَىٰٓ
Мына ушундай жаза менен Биз арам кылган напсинин кызыкчылыктарына берилип кеткендерди жана Раббиси тараптан келген ачык-айкын далилдерге ыйман келтирбегендерди жазалайбыз. Акыреттеги Аллахтын азабы – бул дүйнөдөгү жана кабырдагы тар жашоодон да коркунучтуу, оор жана түбөлүк.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَفَلَمۡ يَهۡدِ لَهُمۡ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ يَمۡشُونَ فِي مَسَٰكِنِهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
Биз алардан мурун жок кылган көптөгөн коомдордун кабары белгилүү болгон жокпу?! Алар кыйраган коомдордун жашаган жайларында басып жүрүшөт го, алар дуушар болгон нерсенин белгилерин көрүп жатышат го?! Чындыгында ошол көптөгөн коомдордун кыйрап жок болушунда акыл ээлери үчүн үлгү-насааттар бар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَكَانَ لِزَامٗا وَأَجَلٞ مُّسَمّٗى
Оо, пайгамбар! Эгерде Раббиң тараптан “Аллах далил алып келбестен туруп эч кимди азаптабайт” деген сөз жана Анын алдында алар үчүн белгиленген мөөнөт болбогондо, анда алар татыктуу болгон азапты тездетмек.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ غُرُوبِهَاۖ وَمِنۡ ءَانَآيِٕ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡ وَأَطۡرَافَ ٱلنَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرۡضَىٰ
Оо, пайгамбар! Сага карата жалган сыпаттарды айтып жаткан жалганчылардын сөздөрүнө сабыр кыл! Аллахтын алдындагы сен ыраазы болгон соопторго жетиш үчүн күн чыкканга чейинки багымдат намазында, күн батканга чейинки асыр намазында, түн убактыларындагы шам менен куптан намаздарында, күндүздүн биринчи тарабынан кийин күн төбөдөн оогондогу бешим намазында, күндүздүн экинчи тарабы бүткөндөн кийин шам намазында Раббиңе мактоолорду айтып аруула!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ زَهۡرَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا لِنَفۡتِنَهُمۡ فِيهِۚ وَرِزۡقُ رَبِّكَ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ
Биз сыноо максатта кээ бир жалганчылар үчүн кылган бул дүйнө жашоосунун кооздуктарынан болгон жыргалчылыктарга назар салба! Чындыгында Биз аларга кылган нерселер убактылуу. Ал эми сени ыраазы кылып убада кылган Раббиңдин сообу — бул дүйнөдө аларга берилген убактылуу жыргалчылыктардан жакшыраак жана түбөлүктүү.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ لَا نَسۡـَٔلُكَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَىٰ
Оо, пайгамбар! Үй-бүлөңдү намаз окууга буюр жана сен дагы аны аткарууга сабырдуу бол! Биз сенден өзүң жана башкалар үчүн ырыскы сурабайбыз. Сенин ырыскыңа Биз Өзүбүз кепилбиз. Бул дүйнөдөгү жана акыреттеги мактоого татыктуу акыбет –Аллахтан корккон, Анын буйруктарын аткарып, тыюуларын таштаган такыба адамдар үчүн.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَقَالُواْ لَوۡلَا يَأۡتِينَا بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّهِۦٓۚ أَوَلَمۡ تَأۡتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِي ٱلصُّحُفِ ٱلۡأُولَىٰ
Пайгамбарды жалганга чыгарган ал каапырлар: «Мухаммад бизге Раббиси тараптан анын чынчылдыгын жана пайгамбар экендигин далилдеген керемет алып келсе кана?!» — дешти. Ал жалганчыларга асмандан түшкөн мурунку китептерди тастыктаган Куран келди го?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَوۡ أَنَّآ أَهۡلَكۡنَٰهُم بِعَذَابٖ مِّن قَبۡلِهِۦ لَقَالُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ مِن قَبۡلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخۡزَىٰ
Эгер Биз пайгамбарды жалганга чыгарган ал жалганчыларды каапырлыктары жана баш ийбестиктери үчүн аларга пайгамбар жибергенге же китеп түшүргөнгө чейин эле азап жибергенибизде, анда алар кыяматта каапырлыктары үчүн кечирим сурап: «Оо, Раббибиз! Дүйнө жашоосунда бизге пайгамбар жибергениңде, Биз ага ыйман келтирип, Сенин азабың себептүү кордукка туш болгонго чейин ал алып келген аяттарга ээрчимекпиз го?!» – деп айтышмак.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡ كُلّٞ مُّتَرَبِّصٞ فَتَرَبَّصُواْۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ أَصۡحَٰبُ ٱلصِّرَٰطِ ٱلسَّوِيِّ وَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
Оо, пайгамбар! Ал жалганчыларга айт: «Баардыгыбыз Аллахтын көргөзгөнүн күтөлү. Силер дагы күткүлө! Жакында силер менен биздин кимибиз туура жолдо экендигинин сөзсүз билесиңер».
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• من الأسباب المعينة على تحمل إيذاء المعرضين استثمار الأوقات الفاضلة في التسبيح بحمد الله.
Туура жолдон баш тарткандардын берген зыяндарына чыдоого жардам берген себептерден —баалуу убакыттарды Аллахка мактоолорду айтып аруулоо менен өткөрүү.

• ينبغي على العبد إذا رأى من نفسه طموحًا إلى زينة الدنيا وإقبالًا عليها أن يوازن بين زينتها الزائلة ونعيم الآخرة الدائم.
Эгерде пенде өзүнөн дүйнө кооздуктарына берилип баратканын байкаса, анда ал бул убактылуу дүйнөнүн кооздуктары менен акыреттин түбөлүк жыргалчылыгын таразалап көрсүн.

• على العبد أن يقيم الصلاة حق الإقامة، وإذا حَزَبَهُ أمْر صلى وأَمَر أهله بالصلاة، وصبر عليهم تأسيًا بالرسول صلى الله عليه وسلم.
Пендеге намазды талаптагыдай толук окуу милдет. Башына иш түшсө намаз окусун, үй-бүлөсүн намазга буйрусун жана пайгамбарды ээрчип сабыр кылсын.

• العاقبة الجميلة المحمودة هي الجنة لأهل التقوى.
Мактоого татыктуу болгон жакшы акыбет – такыбалар үчүн болгон бейиш.

 
অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা: সূরা ত্বা-হা
সূরাসমূহের সূচী পৃষ্ঠার নাম্বার
 
কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - অনুবাদসমূহের সূচী

الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

বন্ধ