কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - অনুবাদসমূহের সূচী
Маида
সূরার কতক উদ্দেশ্য:
الأمر بالوفاء بالعقود، والتحذير من مشابهة أهل الكتاب في نقضها.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِۚ أُحِلَّتۡ لَكُم بَهِيمَةُ ٱلۡأَنۡعَٰمِ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ غَيۡرَ مُحِلِّي ٱلصَّيۡدِ وَأَنتُمۡ حُرُمٌۗ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ مَا يُرِيدُ
Оо, ыймандуулар, Жаратуучуңар менен силердин жана адамдар менен силердин ортоңордогу убада-келишимиңердин баарын толук аткаргыла. Аллах Таала силерге ырайым кылып мал-жандыктарды (төө, уй, кой ж.б.) адал кылды, бирок төмөндө силерге арам экени айтылгандар адал эмес. Ошондой эле, ажы же умра үчүн ихрамга киргенден кийин кургактыктагы жаныбарларга аңчылык кылууга тыюу салды (арам кылды). Аллах Таала Өзүнүн даанышмандагына ылайык адал жана арам кылууда каалагандай өкүм кылат, аны жек көрүүгө жана ага каршы чыгууга болбойт
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحِلُّواْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ وَلَا ٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَلَا ٱلۡهَدۡيَ وَلَا ٱلۡقَلَٰٓئِدَ وَلَآ ءَآمِّينَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّهِمۡ وَرِضۡوَٰنٗاۚ وَإِذَا حَلَلۡتُمۡ فَٱصۡطَادُواْۚ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ أَن صَدُّوكُمۡ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ أَن تَعۡتَدُواْۘ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Оо, ыймандуулар, силер урматтоого буйрулган Аллахтын арам иштерин адал кылып албагыла. Ихрамдын бул тыюуларынан этиет болгула: тигилген кийим кийүү сыяктуу, харамдын тыюларынан этиет болгула: аңчылык кылуу сыяктуу. Харам айларында (согушка тыюу салынган Зул-Каада, Зул-Хиджа, Мухаррам, Ражаб айларында) согушту адал кылып албагыла. Аллах үчүн белекке чегерилген мал-жандыктарды болжогон жерине жеткирбей тартып алуу, өлтүрүү ж.б. жолдор менен адал кылып албагыла. Белек экени билинүүсү үчүн жүндөн же башка нерседен моюнуна мончок тагылган малдарды (өлтүрүп ж.б.) адал кылып албагыла. Аллахтын ыраазылыгын, соода кирешесин максат кылып чыккан кишилерди (өлтүрүүнү, согушууну) адал кылып албагыла. Ажы же умранын ихрамынан адал болуп, харамдан чыкканыңардан кийин кааласаңар аңчылык кыла бергиле. Силерди Харам мечитине киргизбей койгон бир коомду жаман көрүүңөр аларга зулумдук жана адилетсиздик кылууга алып барбасын! Эй, ыймандуулар, буйрулган ишиңерди аткарууда, тыйылган ишиңерден тыйылууда бири-бириңе жардам бергиле. Аткаруучусу күнөөкөр боло турган иштерде жана калайыктын каны, малы жана абийрине душмандык кылууда бири-бириңерге жардам бербегиле. Бекем баш ийүү жана күнөөдөн алыс болуу менен Аллахтан корккула, Аллах Таала ага күнөө кылгандарды катуу азаптайт, Анын азабынан корккула.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• عناية الله بجميع أحوال الورثة في تقسيم الميراث عليهم.
• الأصل هو حِلُّ الأكل من كل بهيمة الأنعام، سوى ما خصه الدليل بالتحريم، أو ما كان صيدًا يعرض للمحرم في حجه أو عمرته.
Арамдыгы далилдерде ачык айтылган жана ажы, умра учурунда ихрамдагы адамга уулоого болбой турган жан-жаныбардан башка жандыктын баары адал
• النهي عن استحلال المحرَّمات، ومنها: محظورات الإحرام، والصيد في الحرم، والقتال في الأشهر الحُرُم، واستحلال الهدي بغصب ونحوه، أو مَنْع وصوله إلى محله.
Арам кылынган нерселерди адал кылып алууга тыюу салынган, булар: Ихрамдын тыюулары, харамда аң уулоо, арам айларында согушуу, ажы же умрага арналган белек малды тартып алуу же болжогон жерине жеткирбей тосуп алуу ж.б.у.с.
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسۡتَقۡسِمُواْ بِٱلۡأَزۡلَٰمِۚ ذَٰلِكُمۡ فِسۡقٌۗ ٱلۡيَوۡمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِۚ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ فِي مَخۡمَصَةٍ غَيۡرَ مُتَجَانِفٖ لِّإِثۡمٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Аллах Таала силерге өлүп калган өлүмтүктү, мууздаганда оргуп чыккан канды, чочконун этин, мууздаган учурда Аллахтын атынан башка нерсенин аты аталып мууздалган малды арам кылды. Ошондой эле муунуп өлгөн, сокку жеп өлгөн, бийик жерден кулап өлгөн, башкасы менен сүзүшүп өлгөн, арстан, жолборс, карышкыр сыяктуу жырткычтар тытып өлтүргөн малдар арам кылынды. Бирок булардын жаны чыкканча жетишип Аллахтын атын атап мууздасаңар, адал болот. Дагы бут-айкелдерге арналып мууздалган малдар арам кылынды. Ошондой эле силерге кайып болгон иштерде төлгө салуу арам кылынды, бул төлгө "аткар", "аткарба" деген жазуулары бар таштар же жебелер менен салынат да, ошондо бул эки иштин кайсынысы чыкса ошону кылат. Мына ушул жогоруда айтылган арам иштерди кылуу Аллахка баш ийбестик болуп саналат. Бүгүн каапырлар исламдын күч-кубатын көрүп, силерди динден чыгаруудан үмүтүн үздү. Алардан коркпогула, Менден гана корккула. Ислам деп аталган диниңерди бүгүн силерге толук кылдым. Ачык жана купуя болгон жакшылыгымды силерге толук берип бүттүм. Исламдын силерге дин болуусун ыктыяр кылып кааладым, андан башка динди кабыл кылбайм. Катуу ачкалыктан улам, каалоосу жок бул арам кылынгандардан бир аз жеп өзөк жалгаса, ага күнөө эмес, Аллах Таала чынында Кечиримдүү, Мээримдүү
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَسۡـَٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡۖ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَمَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُۖ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Оо, элчи, сахабаларың сенден аларга Аллах Таала кандай тамакты адал кылганын сурашат. Оо, элчи, аларга айт: Аллах Таала силерге бардык таза желе турган тамактарды адал кылды. Ит, леопард же ителги сыяктуу жыркыч, бирок Аллахтын берген илими менен колдо аңчылыкка үйрөтүлүп, агытсаң ууга атырылып, тыйсаң тыйылып кала турган жаныбарлар алган уу (кийик, коён ж.б.) адал. Мына ушулар алган ууну эгер аны өлтүрүп коюшса да жей бергиле, болгону аларды ууга саларда Аллахтын атын атап бошоткула. Буйруктарын аткаруу, күнөөдөн тыйылуу менен Аллахка такыба болгула, Аллах Таала иш-аракеттерди өтө бат эсеп кылат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱلۡيَوۡمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُۖ وَطَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حِلّٞ لَّكُمۡ وَطَعَامُكُمۡ حِلّٞ لَّهُمۡۖ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِيٓ أَخۡدَانٖۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Бүгүн силерге таза тамактардын баарын жеш адал болду, китеп берилген яхуди жана христиандар сойгон малдын эти да силерге адал болду, а силердин сойгонуңар аларга адал. Ошондой эле таза, эркин момун аялдарга никеленүү, силерден мурдагы китеп берилген яхуди жана христиан аялдардын таза (сойку эмес), эркиндерине, эгер алардын махырларын берсеңер жана ойноштук менен зына кылбай, таза болуп, ак никелеп алсаңар, анда аларга никеленүү адал кылынды. Кимде-ким Аллах Таала пенделерине шарият кылган өкүмдөргө баш ийбей каапырлык кылса, ибадаттын кабыл болуусунун негизги шарты болгон ыйманы болбогону үчүн анын ибадаттары жокко чыгат жана кыямат күнү түбөлүк кала турган тозокко киргени үчүн өкүнүүчүлөрдөн болот.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• تحريم ما مات دون ذكاة، والدم المسفوح، ولحم الخنزير، وما ذُكِرَ عليه اسْمٌ غير اسم الله عند الذبح، وكل ميت خنقًا، أو ضربًا، أو بسقوط من علو، أو نطحًا، أو افتراسًا من وحش، ويُستثنى من ذلك ما أُدرِكَ حيًّا وذُكّيَ بذبح شرعي.
Мууздалбастан өлгөн өлүмтүк, мууздаганда оргуштап чыккан кан, чочконун эти, мууздаганда Аллахтын атынан башканын аты аталып мууздалган мал, муунуп, урулуп, бийиктен кулап өлгөн, башка жаныбар сүзүп, тытып өлтүргөн жандыктар арам. Бирок, алардын жаны чыкканча мууздап жетишсе, анда адал
• حِلُّ ما صاد كل مدرَّبٍ ذي ناب أو ذي مخلب.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَأَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِۚ وَإِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُم مِّنۡهُۚ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجۡعَلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ حَرَجٖ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ وَلِيُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Оо, ыймандуулар, намаз окумакчы болуп турсаңар жана кичи дааратыңар жок болсо, анда бетиңерди жууп, колуңарды чыканагы менен бирге жууп, башыңарды суу колуңар менен сыйпап масх тартып жана бутуңарды балтырдан ажыратып турган томугу менен бирге жууп даарат алгыла. А эгер чоң дааратыңар жок болсо, анда жуунгула. Эгер оорулуу болуп, оорунун күчөөсүнөн же айыкпай калуусунан корксоңор, же дениңер таза бирок сапарда жүрсөңөр, анан даарат ушатып же башка себеп менен кичи дааратыңар бузулса, же аялдарыңарга кошулуп чоң дааратыңар бузулса, кийин дааратка же жуунуга суу таба албасаңар, анда жер кыртышын максат кылып аны колуңар менен чаап, бетиңерди анан колуңарды сүртүп чыккыла. Аллах Таала өкүмдөрүндө силерге зыяны тие турган учурда да сууну колдонууну буйруп кыйынчылык туудурууну каалабайт. Оору же суу жок болгондо суунун ордуна топуракты колдонууну силерге шарият кылып, жакшылыгын толуктады, мындай жакшылыкка каапырлык кылбай, шүгүр кылаарсыңар
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَمِيثَٰقَهُ ٱلَّذِي وَاثَقَكُم بِهِۦٓ إِذۡ قُلۡتُمۡ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Аллах Таала силерди исламга багыттаган жакшылыгын эстегиле. Пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) менен "Сенин айтканыңды уктук жана сенин буйругуңа баш ийдик" деп, жыргалда да, кууралда да аны угуп баш ийүүгө берген ант-убадаңарды эстегиле. Аллах Тааланын буйруктарын, анын ичинде ант-келишимди аткарып, тыйгандарынан тыйылып, Ага такыба болгула. Аллах Таала чынында жүрөктөгү сырларды Билүүчү, андан эч нерсе Ага жашыруун калбайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْۚ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Оо, Аллахка жана Анын элчисине ишенген ыймандуулар, Аллахтын ыраазылыгына жетүү үчүн Анын акыларын бергиле, күбө өткөндө жабыр кылбастан, адилеттик менен өткүлө, кайсы бир коомду жек көрүүңөр аларга адилетсиз күбө өтүүгө түртүп койбосун. Адилеттик доско да душманга да бирдей болуусу керек, аларга адиеттүуболгула. Адилеттүүлүк Аллахтан коркондуктун белгиси, адилетсиздик Аллахка кыр көрсөтүүнүн (коркпогондун) белгиси. Буйруктарын аткарып, тыйганынан тыйылып Аллахка такыба болгула, Аллах силер кылган ишиңерден Кабардар, кийин ошол кылганыңарга жараша сыйлайт же жазалайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• الأصل في الطهارة هو استعمال الماء بالوضوء من الحدث الأصغر، والغسل من الحدث الأكبر.
• في حال تعذر الحصول على الماء، أو تعذّر استعماله لمرض مانع أو برد قارس، يشرع التيمم (بالتراب) لرفع حكم الحدث (الأصغر أو الأكبر).
Сууну табууда же оору, ызгаар суук, сууну алууга тоскоолдук сыяктуу себептер болсо, кичи жана чоң дааратсыздыктан тазалануу үчүн топуракты пайдаланып таямум кылуу шарият болду
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ هَمَّ قَوۡمٌ أَن يَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ فَكَفَّ أَيۡدِيَهُمۡ عَنكُمۡۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Оо, ыймандуулар, Аллах Таала силерге берген тынчтык, амандык сыяктуу жакшылыктарын эстегиле.Ошондой эле, душманыңар силерге кол салууну ниет кылганда алардын жүрөгүнө коркунуч киргизип, тыйып койгон жакшылыгын да эстегиле. Аллах аларды алагды кылып, силерди сактап калды. Буйруктарын аткарып, тыйганынан тыйылып Аллахка такыба болгула. Ыймандуулар дүйнө жана акырет иштерин оңдоо үчүн бир гана Жалгыз Аллахка тобокел кылгыла.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ وَلَقَدۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَبَعَثۡنَا مِنۡهُمُ ٱثۡنَيۡ عَشَرَ نَقِيبٗاۖ وَقَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مَعَكُمۡۖ لَئِنۡ أَقَمۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَيۡتُمُ ٱلزَّكَوٰةَ وَءَامَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرۡتُمُوهُمۡ وَأَقۡرَضۡتُمُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ فَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
Аллах Таала Исраил урпактарынан бекем ант-убада алган, бул кандай убада экени төмөндө айтылат. Аларга он эки башчыны дайындадык, ар бир башчы кол адындагыларды көзөмөлдөөчу болду. Анан Аллах Таала аларга айтты: силер намазды толук аткарсаңар, малыңардын зекетин берсеңер, элчилеримди бири-биринен ажыратпай баарына ишенсеңер, аларды урматтап, жардам берсеңер, жакшылык кылып садага берсеңер, мен силерди колдоп, жардам берип силер менен бирге болом. Ошондой эле, жогоруда айтылгандарды бүт аткарсаңар, жасаган күнөөңөрдү кечирем, кыямат күнү ак сарайларынын алдынан дарыялары агып турган бейишке киризем. Ал эми ушундай бекем-ант келишимден кийин дагы каапырлык кылгандар, атайын, билип туруп түз жолдон тайыптыр
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ант-убаданы бузган себептүү аларды ырайымыбыздан алыстаттык, жүрөктөрүн катырып, жакшылык жетпей турган, эскертүү пайда бербей турган кылып койдук. Алар китептеги сөздү бурмалап маанисин өздөрүнүн каалоосуна ылайыктап өзгөртүштү жана анда эскеритилгендерди иш жүзүндө аткарууну унутушту. Эй, элчи, алардын ушул тапта да Аллахка жана ыймандуу пенделерге кыянат кылып жатканын көрөсүң. Бирок алардын азы гана моюнуна алган ант-абадасынын өтөөсүнө чыкты, сен алардын күнөөсүн кечирип кой, мына ушул жакшылык болуп эсептелет, Аллах Таала жакшылык кылуучуларды жактырат
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• من عظيم إنعام الله عز وجل على النبي عليه الصلاة والسلام وأصحابه أن حماهم وكف عنهم أيدي أهل الكفر وضررهم.
Пайгамбарыбызга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) жана сахабаларга Аллах Тааланын чоң жакшылыгы - аларга каапырлардын колун создурбай, зыянынан тыйып турганы
• أن الإيمان بالرسل ونصرتهم وإقامة الصلاة وإيتاء الزكاة على الوجه المطلوب، سببٌ عظيم لحصول معية الله تعالى وحدوث أسباب النصرة والتمكين والمغفرة ودخول الجنة.
Элчилерге ыйман келтирүү, аларга жардам берүү, талаптагыдай намаз окуу жана зекет берүү, Аллах Тааланын кам көрүүсүнө жардамына, мүмкүнчүлүк берүүсүнө, кечиримине жана бейишке киргизүүсүнө чоң шерик болот
• نقض المواثيق الملزمة بطاعة الرسل سبب لغلظة القلوب وقساوتها.
وَمِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰٓ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَهُمۡ فَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَأَغۡرَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَاوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَسَوۡفَ يُنَبِّئُهُمُ ٱللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
Яхудилерден бекем ант-убада алган сыяктуу, өздөрүн Иса пайгамбарды ээрчигендербиз деп эсептегендерден (христиан) да ант убада алганбыз. Алар да мурдагы яхудилер сыяктуу китепбинде айтылган өкүмдөрдүн кээсин аткарбай коюшту. Алардын ортосуна тээ кыяматка чейин уланчу талаш-тартыш, жек көрүү салып койдук. Ошентип бири-бири менен согушуп, жоолашып, бири-бирин каапыр эсептеп калышты. Жакында Аллах Таала аларга жасаган иштери тууралуу кабар берет жана ошого жараша жазалайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ كَثِيرٗا مِّمَّا كُنتُمۡ تُخۡفُونَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖۚ قَدۡ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٞ وَكِتَٰبٞ مُّبِينٞ
Эй, Тоороттун ээси яхудилер жана Инжилдин ээси христиандар, силерге түшкөн китебиңерде айтылып, бирок силер жашырып койгон көп нерсени ачык баяндап, кээ бир силерге айтуунун зарылдыгы болбогон нерселерди сыр кылып элчибиз Мухаммад (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) пайгамбар болуп келди. Аллах Тааладан Куран китеби келди, ал жарык чачуучу нур жана адамдар дүйнө, акырет иштеринде муктаж болчу нерсенин баарын баяндаган китеп.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَهۡدِي بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَيُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِهِۦ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Бул китеп менен Аллах Таала, Ага ишенип, жакшы иштерди кылып ыраазылыгын самаган адамдарды азабынан куткаруучу жолго багыттайт. Бул бейишке алып барчу жол, Өзүнүн уруксаты менен каапырлык жана күнөөкөрдүктүн туңгуюгунан ыймандын жана баш ийүүнүн жарык нуруна чыгарат, исламдын жолу болгон түз, бекем жолго салат
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۚ قُلۡ فَمَن يَمۡلِكُ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔا إِنۡ أَرَادَ أَن يُهۡلِكَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗاۗ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۚ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Христиандардын арасындагы "Мариямдын уулу Иса Кудай "дегендер каапыр болду. Эй, элчи, аларга айт: Мариямдын уулу Исаны жок кылуудан, анын энесин жок кылуудан, жер бетиндегинин баарын жок кылуудан Аллахты ким тыя алат, эгер Ал ушуну кааласа?! Эч ким Аны мындан тыя албаганы, демек Ал Андан башка ибадат кылууга ылайыктуу эч бир кудай болбогон Жалгыз Аллах экенине далил. Ал эми Мариямдын уулу Иса, анын энеси, жана ал экөөнөн башканын баары Аллах жараткан нерселер. Асман-жердеги жана алардын ортосундагы мүлк, падышалыктын баары Аллахка таандык. Ал эмне кааласа жаратат, мына ошол жараткандарынын бири Мариямдын уулу Иса; ал Аллахтын пендеси жана элчиси, Аллах бардык нерсеге күчү жетүүчү Кудуреттүү.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• تَرْك العمل بمواثيق الله وعهوده قد يوجب وقوع العداوة وإشاعة البغضاء والتنافر والتقاتل بين المخالفين لأمر الله تعالى.
Аллах Тааланын ант-убадасын бузуу, Аллахтын буйруктарына каршы чыккандардын ортосуна душмандык, жек көрүү, согушуу жана бөлүнүп жарылууну пайда кылат.
• الرد على النصارى القائلين بأن الله تعالى تجسد في المسيح عليه السلام، وبيان كفرهم وضلال قولهم.
• من أدلة بطلان ألوهية المسيح أن الله تعالى إن أراد أن يهلك المسيح وأمه عليهما السلام وجميع أهل الأرض فلن يستطيع أحد رده، وهذا يثبت تفرده سبحانه بالأمر وأنه لا إله غيره.
Исанын Кудай эмес экендигине, эгер Аллах Таала Исаны, анын энесин жана жер бетиндегинин баарын жок кылып жиберүүчү болсо, Ага эч ким жолтоо боло албастыгы далил. Бул башкаруу аруу болгон Аллахка гана таандык экендигин, андан башка ибадатка ылайык кудай жок экенин бекемдейт.
• من أدلة بطلان ألوهية المسيح أن الله تعالى يُذَكِّر بكونه تعالى ﴿ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ﴾ (المائدة: 17)، فهو يخلق من الأبوين، ويخلق من أم بلا أب كعيسى عليه السلام، ويخلق من الجماد كحية موسى عليه السلام، ويخلق من رجل بلا أنثى كحواء من آدم عليهما السلام.
Исанын кудай эместигине дагы бир далили: Аллах Тааланын: "Ал каалаганын жаратат" деген сөзү (Мааида, 17-аят), Ал жандууларды ата-энеден жаратат, же атасы жок эле энеден жаратат, Иса пайгамбарды жараткан сыяктуу, же кайсы бир заттан жаратат, Муса пайгамбардын жыланын таяктан жараткан сыяктуу, же аялы жок эле эркектен жаратат, Хава энени Адам атанын кабыргасынан жараткан сыяктуу.
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ وَٱلنَّصَٰرَىٰ نَحۡنُ أَبۡنَٰٓؤُاْ ٱللَّهِ وَأَحِبَّٰٓؤُهُۥۚ قُلۡ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُمۖ بَلۡ أَنتُم بَشَرٞ مِّمَّنۡ خَلَقَۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
Бардык яхудилер жана христиандар өздөрүн Аллахтын баласыбыз, Аллахтын жакшы көргөн сүйүктүүлөрүбүз дешет. Эй, элчи, алардын айтканын жокко чыгарып аларга айт: Анда эмнеге силерди Аллах Таала кылган күнөөңөр үчүн азаптайт?! Эгер чындап эле өзүңөр айткандай, Аллахтын сүйүктүүлөрү болсоңор, эмнеге силерди бул дүйнөдө өлтүрүү, бузуу менен, а акыретте тозокко салуу менен азаптайт; себеби Аллах Таала жакшы көргөндөрүн азаптабайт. А силер болсо, башка адамдар сыяктуу эле адамсыңар, булардан ким жакшы болсо, бейиш менен сыйлайт, ким жаман болсо, тозок менен жазалайт. Артыкчылыгы менен кимди кааласа кечирет, адилдиги менен кимди кааласа азаптайт. Асман жердеги жана алардын ортосундагы мүлк падышалык Аллахка таандык, кайра кайтуу Жалгыз Аллахка.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ عَلَىٰ فَتۡرَةٖ مِّنَ ٱلرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٖ وَلَا نَذِيرٖۖ فَقَدۡ جَآءَكُم بَشِيرٞ وَنَذِيرٞۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Эй, яхуд жана христиандар, көпкө чейин элчилер келбей, аларга муктаждык күчөгөн кезде пайгамбарыбыз Мухаммад (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) келди. Силер: бизге Аллахтын сооп-сыйын сүйүнчүлөгөн, азап-тозогунан коркуткан элчи келген эмес деп шылтоо кылбооңор үчүн. Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) чынында силерге Аллахтын сооп-сыйын сүйүнчүлөө, азап-тозогун эскерткен элчи болуп келди. Аллах Таала бардык нерсеге Кудуреттүү, эч нерсеге күчү жетпей калбайт. Элчилерди жибергени жана аларды Мухаммад пайгамбарды жиберүү менен жыйынтыктаганы Анын Кудуреттүүлүгүнөн
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ جَعَلَ فِيكُمۡ أَنۢبِيَآءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكٗا وَءَاتَىٰكُم مَّا لَمۡ يُؤۡتِ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Оо, элчи, эстегени, Муса пайгамбар Исираил урпактарынан болгон коомуна: эй, коомум, Аллах Тааланын силерге кылган жакшылыктарын тилиңер менен да, жүрөгүңөр менен да эстегиле, Ал силерди туура жолго баштаган пайгамбарларды жиберди, силер башкаларга кул болуп, көз каранды болуп турганыңарда өзүңөдөн падышаларды чыгарды. Ошондой эле, силерге заманыңарда ааламда эч кимге бербеген жакшылыктарды берди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰقَوۡمِ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡأَرۡضَ ٱلۡمُقَدَّسَةَ ٱلَّتِي كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَارِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
Муса пайгамбар айтты: эй, коомум, кирүүгө жана андагы каапырларды өлтүрүүгө Аллахка убада кылган таза жерге (Кудус жана анын айланасына) киргиле, алардын алдында коркоктук кылбагыла, андай кылсаңар, дүйнө-акыретиңер өкүнүч болот
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ فِيهَا قَوۡمٗا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَا حَتَّىٰ يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِنَّا دَٰخِلُونَ
Коому ага мындай деди: эй, Муса, бул ыйык жерде күч-кубаты артык эл бар экен, мына ушул бизди ал жерге кирүүдөн тыйып турат, алар анда турганда биз кире албайбыз; анткени алар менен согушууга биздин күчүбүз да, кубатыбыз да жетпейт. Алар андан чыгып кетсе, анан биз киребиз
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمَا ٱدۡخُلُواْ عَلَيۡهِمُ ٱلۡبَابَ فَإِذَا دَخَلۡتُمُوهُ فَإِنَّكُمۡ غَٰلِبُونَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَتَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Мусанын шериктеринен Аллахтан коркуп, Анын азабынан чочулаган, Аллах Өзүнө баш ийдирип койгон эки киши коомун Мусанын буйругун аткарууга кызыктырып мындай деди: Бул күнөөкөрлөргө шаардын эшигинен киргиле, эгер эшиктен атырылып кирип барсаңар, болду, Аллахтын уруксаты менен аларга үстөмдүк кыласыңар. Аллахка ишенүү менен бирге материалдык даярдык көргөндөргө жеңиш берүү Аллахтын жолу экенине ишенгиле. эгер чындап ыймандуу болсоңор, Жалгыз Аллахка таянгыла жана Ага тобокел кылгыла, ыйман Ага тобокел кылууну талап кылат
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• تعذيب الله تعالى لكفرة بني إسرائيل بالمسخ وغيره يوجب إبطال دعواهم في كونهم أبناء الله وأحباءه.
Аллах Таала Исраил урпактарын каапырлыгы себептүү бузуп, кыйратып азаптоосу, алардын Аллахтын баласыбыз, сүйүктүүсүбүз деген чакырыктары жалган экенин айгинелейт
• التوكل على الله تعالى والثقة به سبب لاستنزال النصر.
• جاءت الآيات لتحذر من الأخلاق الرديئة التي كانت عند بني إسرائيل.
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَآ أَبَدٗا مَّا دَامُواْ فِيهَا فَٱذۡهَبۡ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَٰتِلَآ إِنَّا هَٰهُنَا قَٰعِدُونَ
Мусанын коому ага каршы чыгуусун улантып: Шаарда күч-кубаттуу адамдар турганда биз ага кирбейбиз, эй, Муса, бар, Жаратуучуң экөөң алар менен согуша бергиле, биз ушул ордубузда силердин согушуңардан ыраак туралы дешти
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَآ أَمۡلِكُ إِلَّا نَفۡسِي وَأَخِيۖ فَٱفۡرُقۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Муса Жаратуучусуна айтты: Оо, Жараткан, мен бир тууганым Харун менен өзүмдөн башка эч кимге тилим өтпөй калыптыр, Сага жана Сенин элчиңе баш ийбеген бул коом менен биздин арабызды ажырат
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيۡهِمۡۛ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗۛ يَتِيهُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Аллах Таала пайгамбары Мусага айтты: Аллах Таала Исраил урпактарына бул ыйык жерге кирүүгө кырк жылга тыюу салды. бул жылдары алар чөлдө акылы айран болуп жол таппай адашып жүрүшөт. Эй, Муса Аллахтын буйругуна баш ийбеген коомдун абалына сен кыжалат болбо, алардын башына түшкөн балээ күнөө-каталары себептүү болууда
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱبۡنَيۡ ءَادَمَ بِٱلۡحَقِّ إِذۡ قَرَّبَا قُرۡبَانٗا فَتُقُبِّلَ مِنۡ أَحَدِهِمَا وَلَمۡ يُتَقَبَّلۡ مِنَ ٱلۡأٓخَرِ قَالَ لَأَقۡتُلَنَّكَۖ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ
Оо, элчи, тиги көралбас, залым яхудилерге Адам атанын эки баласы Кабыл менен Хабылдын эч жалган аралашпаган чын окуясын аңгемелеп бер. Алар Аллах Таалага курбандык кылышканда, Аллах Таала Хабылдын курбандыгын кабыл кылды, анткени ал такыба болчу. А Кабылдын курбандыгын кабыл кылбады, анткени ал такыба эмес эле. Кабыл Хабылдын курбандыгы кабыл болгонун көрө албай, аны четке кагып: Эй, Хабыл мен сени өлтүрөм деди. Хабыл: Аллах Таала ким Анын буйругун аткарып, тыюусунан тыйылып, такыба болсо, ошонун курбандыгын кабыл кылат деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقۡتُلَنِي مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٖ يَدِيَ إِلَيۡكَ لِأَقۡتُلَكَۖ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Эгер өлтүрүүнү максат кылып мага кол салсаң да, мен сен кылган ишти кылбайм, бул менин коркоктугумдан эмес, мен бардык жаратылыштын Жаратуучусу Аллахтан корком
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّيٓ أُرِيدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثۡمِي وَإِثۡمِكَ فَتَكُونَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُاْ ٱلظَّٰلِمِينَ
Аны коркутуп мындай деди: өзүңдүн мурдагы күнөөлөрүңө, залымдык, душмандык менен мени өлтүргөн күнөөң кошулуп кайтып, кыямат күнү тозокко кирүүчүлөрдөн болууңду каалайм. Бул жаза күнөөкөрлөрдүн жазасы, мен болсо, сени өлтүрүү себептүү аларга кошулуп калууну каалабайм.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَبَعَثَ ٱللَّهُ غُرَابٗا يَبۡحَثُ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُرِيَهُۥ كَيۡفَ يُوَٰرِي سَوۡءَةَ أَخِيهِۚ قَالَ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ أَعَجَزۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِثۡلَ هَٰذَا ٱلۡغُرَابِ فَأُوَٰرِيَ سَوۡءَةَ أَخِيۖ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلنَّٰدِمِينَ
Аллах ага бир тууганынын денесин кантип жашырууну үйрөтүү үчүн жер тыткан бир карганы жиберди. Ошондо өлтүрүүчү (Кабыл) айтты: «Оо, шорум курусун!» Мен бир тууганымдын сөөгүн экинчи өлүк карганы көмгөн ушул каргачалык көмө албадымбы?” – деп, аны жерге көмдү да кайгыруучулардан болду.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• مخالفة الرسل توجب العقاب، كما وقع لبني إسرائيل؛ إذ عاقبهم الله تعالى بالتِّيه.
Элчилерге каршы чыгуу азапка дуушар кылат, Исраил урпактары дуушар болгон сыяктуу; Аллах Таала аларды адаштыруу менен азаптады
• قصة ابني آدم ظاهرها أن أول ذنب وقع في الأرض - في ظاهر القرآن - هو الحسد والبغي، والذي أدى به للظلم وسفك الدم الحرام الموجب للخسران.
Адам атанын балдарынын окуясы жер бетиндеги алгачкы күнөөнү чагылдырат, бул көралбастык күнөөсү, ошонун айынан залым кылып, аягы өкүнүч боло турган кан төгүүгө барды.
مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَمَنۡ أَحۡيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحۡيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعٗاۚ وَلَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا بِٱلۡبَيِّنَٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡأَرۡضِ لَمُسۡرِفُونَ
Кабыл агасын өлтүргөн окуя аркылуу кимде-ким бирөөнү өч алуу үчүн эмес, же болбосо, согушуп же каапырлыгы себептүү да эмес, жөндөн-жөн эле өлтүрсө, адамдардын баарын өлтүргөндөй болорун, Исраил урпактарына билдирдик. Анткени, мындай адам өлтүрүүчүгө таза киши менен кылмышкер кишинин айырмасы жок. Ал эми кимде-ким Аллах Таала өлтүрүүгө тыюу салган адамды ошол тыюу салынгандыгы үчүн өзүн тыйып өлтүрбөсө, бардык адамдарга жан бергендей болот. Анткени, ал баарына тынчтык алып келет. Чынында биздин элчилерибиз Исраил урпактарына ачык-айкын далилдерди алып келди. Ошентсе да, алардын көбү күнөөгө берилип жана элчилерге каршы чыгып Аллахтын чегининен чыгып кетишти
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِۚ ذَٰلِكَ لَهُمۡ خِزۡيٞ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Аллах жана Анын элчилерине каршы согушуп, адамдарды өлтүрүү, мал-мүлкүн тартып алуу, жол тосуп каракчылык кылуу менен жерде душмандыкты күчөтүп, бүлгүн салгандардын акыбет жазасы - аларды асып же башка жол менен өлтүрүү же оң кол сол бутун кесүү, кийин кылмышын дагы кайталаса, сол кол оң бутун кесүү же жашаган жеринен сүргүн кылуу; алардын бул дүйнөдөгү жазасы ушундай, а акыретте аларга катуу азап бар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبۡلِ أَن تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهِمۡۖ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Оо, жол башчылар, эгер тиги кылмышкерлер силер аларды кармаганга чейин тообо кылышса, Аллах Таала аларды Кечирүүчү жана Ырайымдуу экенин билип алгыла. Аллах Таала ырайымы менен аларды жазадан куткарат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ وَجَٰهِدُواْ فِي سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Оо, ыймандуулар, буйругун аткарып, күнөөдөн тыйылып Аллахка такыба болгула. Анын буйругун аткаруу аркылуу Ага жакындоонун жолун издегиле жана тыюуларынан сактангыла. Аллахтын ыраазылыгын талап кылып, каапырларга каршы жихад кылгыла; ошондо издегениңерге жетип, тыюулардан сак болушуңар мүмкүн
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ أَنَّ لَهُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لِيَفۡتَدُواْ بِهِۦ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنۡهُمۡۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Аллахка жана Анын элчисине каапыр болгондор, эгер алардын ар биринде жер бетиндеги мүлктөн эки эсе болсо жана ошол мүлктөрүн кыямат күндөгү азаптан кутулуу үчүн жумшаса, баары бир кабыл кылынбайт, аларга жан чыдагыс катуу азап болот.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• حرمة النفس البشرية، وأن من صانها وأحياها فكأنما فعل ذلك بجميع البشر، وأن من أتلف نفسًا بشرية أو آذاها من غير حق فكأنما فعل ذلك بالناس جميعًا.
Адамдын жаны кымбат, ким аны сактаса, муну бардык адам баласына кылгандай болот. Ким эч себепсиз эле аны өлтүрсө же ага зыянын тийгизсе, муну бардык адам баласына жасагандай болот.
• عقوبة الذين يحاربون الله ورسوله ممن يفسدون بالقتل وانتهاب الأموال وقطع الطرق هي: القتل بلا صلب، أو مع الصلب، أو قطع الأطرف من خلاف، أو بتغريبهم من البلاد؛ وهذا على حسب ما صدر منهم.
Адам өлтүрүү, мал-мүлктү тартып алуу, жол тосуп каракчылык кылуу сыяктуу кылмыштар менен Аллахка жана Анын элчисине каршы чыккандардын жазасы - аларды асып же асбастан өлтүрүү, же буту-колун каршы-терши кесүү же жашаган жеринен сүргүн кылуу; бул алардын кылганына жараша болот.
وَٱلسَّارِقُ وَٱلسَّارِقَةُ فَٱقۡطَعُوٓاْ أَيۡدِيَهُمَا جَزَآءَۢ بِمَا كَسَبَا نَكَٰلٗا مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
Оо, өкүмдарлар, уурулук кылган эркек жана аялдын оң колун кескиле. Бул, элдин мал-мүлкүн акысыз уурдап күнөөгө батканы үчүн жана аларга да, башкаларга да эскертүү болуусу үчүн Аллах Тааланын берген жазасы. Аллах Таала Ызаттуу, Ага эч ким үстөмдүк кыла албайт, тагдыр кылууда, шарият кылууда Даанышман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَمَن تَابَ مِنۢ بَعۡدِ ظُلۡمِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Ал эми ким тообо кылып, уурулугун токтототуп, ишин жакшыртса, Аллах Таала анын тообосун кабыл кылат; анткени, Аллах Таала пенделеринен ким тообо кылса, ага ырайым кылып, анын күнөөсүн кечирет. Бирок, иш өкүмдарга өткөндөн кийин тообо кылса да баары бир дүйнөдөгү жазасын алат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Оо, элчи, асман-жердеги мүлк, падышалык Аллахка таандык экенин, Аллах аны каалагандай башкарарын билесиң. Ал каалаганын адилдиги менен азаптайт, каалаганын артыкчылыгы менен кечирет, чынында Аллах Таала бардык нерсеге кадыр, эч нерсеге күчү жетпей калбайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ لَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَلَمۡ تُؤۡمِن قُلُوبُهُمۡۛ وَمِنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْۛ سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ سَمَّٰعُونَ لِقَوۡمٍ ءَاخَرِينَ لَمۡ يَأۡتُوكَۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ مِنۢ بَعۡدِ مَوَاضِعِهِۦۖ يَقُولُونَ إِنۡ أُوتِيتُمۡ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمۡ تُؤۡتَوۡهُ فَٱحۡذَرُواْۚ وَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ فِتۡنَتَهُۥ فَلَن تَمۡلِكَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔاۚ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمۡۚ لَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Оо, элчи, сени ачуулантуу үчүн, сыртынан ыймандуу көрүнүп, ичине каапырлыгын жашырган эки жүздүүлөрдүн каапырлык иш-аракеттерине карай шашылгандарга кайгырба. Ошондой эле улууларынын жалганына муюп, кабыл кылган, сенден баш таркан жана Тоороттогу Аллахтын сөзүн каалоолоруна ылайыктап өзгөрткөн башчыларын ээрчиген яхудилерге да кайгырба. Алар артындагы ээрчигендерге: Эгер Мухаммаддын өкүмдөрү каалооңорго туура келсе, аны ээрчигиле, эгер туура келбесе, андан баш тарткыла деп айтышат. Аллах Таала адамдардан кимди адаштырууну кааласа, эй, элчи, аны адашуудан куткара турган жана туура жолго багыттай турган эч кимди таба албайсың. Жогорудагы сыпаттар менен сыпатталган яхудилер менен эки жүздүүлөрдү Аллах Таала алардын жүрөгүн каапырлыктан тазалоону каалабайт. Аларга бул дүйнөдө кордук жана уят, ал эми акыретте катуу азап болот, бул тозок азабы.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• حكمة مشروعية حد السرقة: ردع السارق عن التعدي على أموال الناس، وتخويف من عداه من الوقوع في مثل ما وقع فيه.
уурулук кылган адамды жазалоонун сыры: элдин малына кол сунуусун токтотуу, башкаларды да мындай ишке баруудан коркутуу
• قَبول توبة السارق ما لم يبلغ السلطان وعليه إعادة ما سرق، فإذا بلغ السلطان وجب الحكم، ولا يسقط بالتوبة.
Өкүм кылуучуга иши өтө элегинде тообо кылса, уурунун тообосу кабыл кылынып жаза берилбейт, болгону алган нерсесин ээсине кайтарып берет, а эгер өкүм кылуучуга иши өтүп калса, ага өкүм чыгаруу важыб болот, тообо менен кутулбайт
• يحسن بالداعية إلى الله ألَّا يحمل همًّا وغمًّا بسبب ما يحصل من بعض الناس مِن كُفر ومكر وتآمر؛ لأن الله تعالى يبطل كيد هؤلاء.
Кээ бир адамдардын каапырлыгы, айлакерлиги, куулугу менен болгон иштерге Аллахка чакыруучу адам кайгырбай, кыжаалат болбой эле койгону оң, анткени Аллах Таала алардын куулук-шумдугун жокко чыгарат
سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ أَكَّٰلُونَ لِلسُّحۡتِۚ فَإِن جَآءُوكَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُمۡ أَوۡ أَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡۖ وَإِن تُعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيۡـٔٗاۖ وَإِنۡ حَكَمۡتَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ
Ал яхудилер жалганды көп угат, сүткордук сыяктуу арам тамакты көп жешет. Эй, элчи, эгер алар сенден өкүм сураса, каалсаң өкүм чыгар, кааласаң баш тарт, бул эки ишти кылууда ыктыярлуусуң. Аларга өкүм чыгарбай койсоң, алар сага зыян тийгизе албайт. А эгер өкүм чыгарсаң, алар заалым, душман болгонуна карабай анда адилдик менен өкүм чыгар. Өкүм кылынгандар өкүм кылуучунун душманы болсо да, аларга адаил өкүм чыгаргандарды Аллах Таала жакшы көрөт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَكَيۡفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ ٱلتَّوۡرَىٰةُ فِيهَا حُكۡمُ ٱللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوۡنَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَۚ وَمَآ أُوْلَٰٓئِكَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Бул яхудилердин кылганы таң калыштуу, алар сага ишенишпейт, алар сенден өздөрүнүн каалоосуна ылайык өкүм чыгарып берүүңдү үмүт кылышат. Аларда өздөрү ишенимиш болгон Тоорот китеби бар, анда Аллахтын өкүмү бар. Кийин сен чыгарган өкүм алардын каалоосуна туура келбей калса, андан баш тартышат, китептериндеги өкүмдөргө каапырлык кылгандай кылышат. Сенин өкүмүңө каршы болуусу, алардын кылганы ыймандуулардын кылганы эмес, демек алар сага да, сен алып келген Куранга да ыйман келтиришпейт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّآ أَنزَلۡنَا ٱلتَّوۡرَىٰةَ فِيهَا هُدٗى وَنُورٞۚ يَحۡكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسۡلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ بِمَا ٱسۡتُحۡفِظُواْ مِن كِتَٰبِ ٱللَّهِ وَكَانُواْ عَلَيۡهِ شُهَدَآءَۚ فَلَا تَخۡشَوُاْ ٱلنَّاسَ وَٱخۡشَوۡنِ وَلَا تَشۡتَرُواْ بِـَٔايَٰتِي ثَمَنٗا قَلِيلٗاۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Биз Мусага (ага Аллахтын саламы болсун) Тооротту түшүрдүк. Анда жакшылакка багыттаган далилдер, жарык чачкан нур бар. Аны менен Исраил урпагынан чыккан, Аллахка баш ийген пайгамбарлар өкүм кылат. Аллахтын китебинде сакталып калган нерсе менен адамдарды тарбиялоочу факых, аалымдар өкүм кылат. Аларга китепти өзгөртүү, алмаштыруудан сактоо аманат кылынган. Алар анын чындык китеп экенине күбө, аларга адамдар ар иштери менен кайрылат. Эй, яхудилер, элден коркпогула, Менден корккула, Менин аяттарымды арзыбаган билик, мансап, мал-мүлккө алмаштырбагыла. Ким Аллах Таала аян-кабар менен түшүргөн өкүм менен өкүм чыгарбай жана мунусун адал десе, же башканы андан артык же тең деп эсептесе, анда ал анык каапыр.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَكَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفۡسَ بِٱلنَّفۡسِ وَٱلۡعَيۡنَ بِٱلۡعَيۡنِ وَٱلۡأَنفَ بِٱلۡأَنفِ وَٱلۡأُذُنَ بِٱلۡأُذُنِ وَٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَٱلۡجُرُوحَ قِصَاصٞۚ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِۦ فَهُوَ كَفَّارَةٞ لَّهُۥۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Тооротто яхудилерге, кимде-ким бирөөнү атайлап өлтүрсө, өлтүрүлөт, кимде-ким бирөөнүн көзүн атайлап оюп алса, көзү оюлат, кимде-ким бирөөнүн мурдун атайлап сындырса, мурду сындырылат, кимде-ким бирөөнүн кулагын атайы жулуп алса, кулагы жулунат, кимде-ким бирөөнүн тишин сындырса, тиш сындырылат, кыскасы, кандай жаракат берсе, ошонун өзүндөй жаракаттандырылат деп жазганбыз. Кимде-ким өч албай кечирип жиберсе, ага залым кылган адамга болгон анын кечирими күнөөсү кечирилүүгө себеп болот. Өч алууда жана башка иштерде Аллах түшүргөн нерсе менен өкүм чыгарбагандар Алахтын чегинен чыгыптыр.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• تعداد بعض صفات اليهود، مثل الكذب وأكل الربا ومحبة التحاكم لغير الشرع؛ لبيان ضلالهم وللتحذير منها.
Яхудилердин адашуусун баяндоо жана андан сак болууну эскертүү үчүн алардын жалганчылыгы, сүткордугу, шарияттан башка нерсе менен өкүм кылганы сыяктуу кээ бир жаман сапаттары айтылды.
• بيان شرعة القصاص العادل في الأنفس والجراحات، وهي أمر فرضه الله تعالى على من قبلنا.
Адам өлтүргөндө же жаракаттандырганда адилеттүү өч алуу тууралуу шарият баян кылынды, бул иштерди Аллах Таала бизден мурдагы коомдорго парз кылган эле
• الحث على فضيلة العفو عن القصاص، وبيان أجرها العظيم المتمثّل في تكفير الذنوب.
وَقَفَّيۡنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَ فِيهِ هُدٗى وَنُورٞ وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
Исраил урпактарынын пайгамбарларынын артынан Тооротто айтылгандарга ишенген жана ошо менен өкүм жүргүзгөн Мариям уулу Исаны пайгамбар кылып жибердик. Ага чындыкка жол көрсөткөн, далилдердеги күмөндөрдү жокко чыгарган, өкүмдөрдөгү мүшкүлдөрдү чечкен, өзүнөн мурдагы Тоороттун кээ бир гана күчү жокко чыгарылган өкүмдөрүнөн башкасын бүтүндөй тастыктаган Инжилди бердик. Инжилди туура жолго багыттоочу жана аларга арам болуп тыюу салынган нерселерден тыйып токтотуучу кылдык.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلۡيَحۡكُمۡ أَهۡلُ ٱلۡإِنجِيلِ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فِيهِۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Христиандар эми Аллах Таала Инжилде түшүргөн нерселерге ишенишсин жана андагы чындык өкүмдөр менен өкүм кылышсын (Мухаммад пайгамбар жиберилгенге чейинки өкүмдөр менен). Кимде-ким Аллах түшүргөн өкүмдөр менен өкүм кылбаса, алар - Аллахтын жолунан чыгуучулар, чындыктан баш тартуучулар, жалганга бут коюучулар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمُهَيۡمِنًا عَلَيۡهِۖ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۖ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ عَمَّا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡحَقِّۚ لِكُلّٖ جَعَلۡنَا مِنكُمۡ شِرۡعَةٗ وَمِنۡهَاجٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Оо, элчи, сага Аллахтан экенине эч шек-күмөн болбогон чындык Куранды түшүрдүк. Ал мурдагы китептерди тастыктап, алардагы артыкчылыктарыд өзүнө камтыйт, мурдагылардан ага (Куранга) дал келгени чындык, каршы келгени жалган. Адамдарга Аллах ошол Куранда түшүргөн өкүмдөр менен өкүм кыл. Аллах Таала түшүргөн эч шек-күмөнү жок чындыкты чанып, алардын каалоосуна ээрчип кетпе. Чынында ар бир үммөткө иш жүзүндө аткарылчу өкүмдөрдү шарият кылдык жана алар адашпай турган ачык-айкын жолду көрсөттүк. Аллах шарияттын бир болуусун кааласа, аны бирөө эле кылмак. Бирок, аларды сынап, күнөөкөрдү күнөөсүздөн ажыратуу үчүн ар бир үммөткө өзүнчө шарият кылды. Эми жакшы иштерди жасап, жаман иштерди таштоого шашылгыла. Кыямат күнү баарың Аллахка кайтып барасыңар. Ошондо эмнеден өзгөчөлөнгөнүңөрдү билдирет жана кылган иш-аракетиңерге жараша сый же жаза берет
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ وَٱحۡذَرۡهُمۡ أَن يَفۡتِنُوكَ عَنۢ بَعۡضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعۡضِ ذُنُوبِهِمۡۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ
Оо, элчи, аларга сага Аллах түшүргөн нерсе менен өкүм кыл, алардын өздөрүнүн каалоосуна ылайыктап алган көз караштарына ээрчибе. Аллах сага түшүргөн нерсенин кээ биринде сени адаштырып коюусунан этиет бол, мындай кылуудан алар такыр кайра тартпайт. Эгер сага Аллах түшүргөн өкүмдү кабыл кылуудан алар баш тартса, анда билип кой, Аллах кээ бир күнөөлөрү үчүн аларды бул дүйнөдө эле азаптоону каалайт. Ошондой эле акыретте бардык күнөөлөрү үчүн азаптайт. Чынында, өтө көп адамдар Аллахка баш ийбей жүрүшөт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَفَحُكۡمَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ يَبۡغُونَۚ وَمَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ حُكۡمٗا لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
Сенин өкүмдөрүңдөн баш тартып, илгерки өздөрүнүн каалоолоруна ылайык өкүм кылышкан бут-айкелдерге сыйынган караңгы доордун өкүмүн каалашабы?! Аллах Таала элчисине түшүргөн нерсеге акыл жүгүрткөн бекем ишенимдеги адамдар үчүн Аллахтан жакшы өкүм кылуучу жок. Ал эми жалган болсо да өздөрүнүн каалоосуна ылайык өкүмдү гана кабыл кылган, каалоосун ээрчиген, караңгы адамдарга мындай эмес.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Оо, Аллахка жана Анын элчисине ишенген ыймандуулар, яхуди жана христиандарды дос тутуп, башчы кылып албагыла. Яхудилер да, христиандар да өздөрүнүн жолундагыларга дос, эки тайпа тең өздөрүнүн катарындагыларды чогултат. Силерден кимдир-бирөө аларды дос тутса, ал да ошолордун катарында болот. Аллах Таала залым коомду каапырларды дос тутканы үчүн туура жолго баштабайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يُسَٰرِعُونَ فِيهِمۡ يَقُولُونَ نَخۡشَىٰٓ أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٞۚ فَعَسَى ٱللَّهُ أَن يَأۡتِيَ بِٱلۡفَتۡحِ أَوۡ أَمۡرٖ مِّنۡ عِندِهِۦ فَيُصۡبِحُواْ عَلَىٰ مَآ أَسَرُّواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ نَٰدِمِينَ
Оо, элчи, ыйманы алсыз эки жүздүүлөр, яхудилер менен христиандарды дос тутууга шашылып: эгер булар жеңишке жетип, бийликке ээ болуп калса, бизге жаман болот деп коркобуз дешет. Мүмкүн Аллах Таала жеңишти элчисине жана ыймандууларга берип коёр. Же болбосо, яхудилердин жана аларды дос туткандардын бийлигин жок кыла турган иш кылаар, ошондо аларды дос тутууга шашылган эки жүздүүлөр, ойлогон ойлору маанисиз болуп түккө жарабай калганы үчүн, жүрөктөрүнө бекиткен, эки жүздүү ойлоруна өкүнүп калышат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ إِنَّهُمۡ لَمَعَكُمۡۚ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَأَصۡبَحُواْ خَٰسِرِينَ
Ыймандуулар эки жүздүүлөрдүн кылыгына таңданып: Ыймандуубуз деп катуу ант берип, эй, ыймандуулар, биз ыймандуулукта, жардам берүүдө, достукта силер менен биргебиз деген адамдар ушуларбы?! - дешет. Алардын кылган иш-аракеттери жокко чыгарылат. максаттарына жете албай жана акыретте катуу азапка дуушар болуп зыянга учурашты
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرۡتَدَّ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَسَوۡفَ يَأۡتِي ٱللَّهُ بِقَوۡمٖ يُحِبُّهُمۡ وَيُحِبُّونَهُۥٓ أَذِلَّةٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ يُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوۡمَةَ لَآئِمٖۚ ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
Оо, ыймандуулар, силердин араңдан бирөөлөр дининен кайтып каапыр болсо, Аллах Таала алардын ордуна Өзүн жакшы көргөн Аллах да аларды динге бекем болгону үчүн жакшы көргөн, ыймандууларга мээримдүү, каапырларга катаал, Аллахтын сөзү жогору болуусу үчүн малы-жанын аябай казатка чыга турган, ушак-айың кылуучулардын ушагынан коркпогон, мунун баарын Аллахты ыраазы кылууну башкаларды ыраазы кылуудан өйдө койгону үчүн жасаган коомду алып келет. Бул Аллах Таала Өзу каалаган пенделерине бере турган артыкчылык. Аллахтын артыкчылыгы жана жакшылыгы кенен, артыкчылыгына ким ылайыктуу, ким ылайыксыз экенин билет жана ылайыктуусуна берет, ылайыксызын куру калтырат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُمۡ رَٰكِعُونَ
Яхудилер, христиандар ж.б. каапырлар силердин досуңар эмес, силердин досуңар жана жардамчыңар - Аллах, Аллахтын элчиси жана намаздарын толук аткарган, малынын зекетин берген, Аллахка чын ыкласы менен берилген ыймандуулар
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَكُمۡ هُزُوٗا وَلَعِبٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَٱلۡكُفَّارَ أَوۡلِيَآءَۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Оо, ыймандуулар, диниңерди шылдыңдап, ойногон китеп берилген яхуди, христиандарды жана бутпарастарды өзүңөргө башчы кылып тандап албагыла. Эгер Аллахка жана Ал түшүргөн китепке чындап ишенсеңер, тигилерди дос тутуудан тыйган тыюсун аткарып Аллахка такыба болгула.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• التنبيه علي عقيدة الولاء والبراء التي تتلخص في الموالاة والمحبة لله ورسوله والمؤمنين، وبغض أهل الكفر وتجنُّب محبتهم.
Дос тутуу ишеними боюнча жыйынтыктап айтканда, Аллахты, Аллахтын элчисин, ыймандууларды дос тутуу зарыл, ал эми каапырларды жек көрүү жана аларды жакшы көрүүдөн сактануу милдет
• من صفات أهل النفاق: موالاة أعداء الله تعالى.
وَإِذَا نَادَيۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ ٱتَّخَذُوهَا هُزُوٗا وَلَعِبٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡقِلُونَ
Ошондой эле намазга азан чакырсаңар да (бул чоң курбандык) алар шылдың кылышат. анткени алар Аллахка жана Ага кылынган ибадаттын маанисине жана Аллахтын адамдарга түзгөн шариятына акылы жетпейт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ هَلۡ تَنقِمُونَ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلُ وَأَنَّ أَكۡثَرَكُمۡ فَٰسِقُونَ
Оо, элчи, ыймандууларды шылдыңдаган яхуди жана христиандарга айт: биз Аллахка ишенгенибиз үчүн, Аллах бизге түшүргөн, бизден мурдагыларга түшүргөн китептерге ишенгенибиз үчүн, силердин көбүңөр Аллахка ишенбей, Анын буйруктарын аткарбаганыңар үчүн динден чыгып кеткенсиңер деп ишенгенибиз үчүн эле жек көрө бересиңерби?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡ هَلۡ أُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ ٱللَّهِۚ مَن لَّعَنَهُ ٱللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيۡهِ وَجَعَلَ مِنۡهُمُ ٱلۡقِرَدَةَ وَٱلۡخَنَازِيرَ وَعَبَدَ ٱلطَّٰغُوتَۚ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
Оо, элчи, тигилерден катуу азапталчу, жазага татыктуулар кимдер экенин кабарлайынбы? Булар тигилерден мурда жашап өткөн адамдар, аларды Аллах Таала ырайымынан алыстатып, каарын төккөн, аларды маймыл жанан чочкого айландырып койгон, кээсин таагутка сыйындырып койгон. Таагут - бул, адамдар өз ыктыяры менен сыйынып алышкан Аллахтан башка нерселер. Ушул аталгандар кыямат күнү эң жаман орунда болот, булар туура жолдон такыр адашып кетишкен.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذَا جَآءُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَقَد دَّخَلُواْ بِٱلۡكُفۡرِ وَهُمۡ قَدۡ خَرَجُواْ بِهِۦۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا كَانُواْ يَكۡتُمُونَ
Оо, ыймандуулар, эки жүздүүлөр силерге келгенде эки жүздүүлүгүн жашырып, сыртынан ыймандуу болуп көрүнүшөт. А, чынында, алар силерге келгенде да, кеткенде да каапырлыкты жамынып сыр алдырышпайт. Силерге ыймандуу көрүнгөнү менен алардын жашыруун каапырлыгын Аллах жакшы билет. Кийин ошого жараша жазасын берет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Оо, элчи, яхуди жана эки жүздүүлөрдүн көбүн жалганчылык, бирөөлөргө залым кылуу, адамдардын мал-мүлкүн арам жол менен алуу сыяктуу күнөөлөргө баш оту менен киргенин көрөсүң. Булардын кылганы өтө жаман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَوۡلَا يَنۡهَىٰهُمُ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ عَن قَوۡلِهِمُ ٱلۡإِثۡمَ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
Имамдары жана аалымдары аларды жалган сүйлөөдөн, жалган күбөлүк берүүдөң, элдин малын арам жол менен алуудан тыйып эскертишпейби. Имамдары менен аалымдары элди күнөө иштен тыйбай койгон өтө жаман иш.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ يَدُ ٱللَّهِ مَغۡلُولَةٌۚ غُلَّتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَلُعِنُواْ بِمَا قَالُواْۘ بَلۡ يَدَاهُ مَبۡسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيۡفَ يَشَآءُۚ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۚ وَأَلۡقَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ كُلَّمَآ أَوۡقَدُواْ نَارٗا لِّلۡحَرۡبِ أَطۡفَأَهَا ٱللَّهُۚ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادٗاۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Яхудилердин башына оорчулук түшүп, кургакчылык болгондо: Аллахтын колу жабык, бизге Өзүндөгү жакшылык, белектерин бербей койду дешет. Жок, жакшылык кылуудан алардын өздөрүнүн колу жабылган. Мына ушул айткандары үчүн Аллахтын ырайымынан куулушту. Чындыгында, жакшылык кылууда Аллахтын колдору ачык, кандай кааласа, ошондой берет. Берет жана тыйып коёт, Ага тоскоолдук кылуучу да, мажбурлоочу да жок. Эй, элчи, сага түшүрүлгөн нерсе (Куран) алардын чектен чыгуусун жана тануусун күчөттү; анткени аларда көралбастык бар эле. Яхудилердин тайпаларына бири-бирине душмандык жана жек көрүү пайда кылдык. Алар согушка чогулуп, топтолгондо, же согуш отун тутантканда, Аллах алардын тобун чачыратат, күчүн кетирет. Алар Исламды бузуу үчүн куулук кылып, жер бетине бүлгүн салып жүрө беришет, Аллах Таала бузуку-бүлгүнчүлөрдү жакшы көрбөйт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• ذمُّ العالم على سكوته عن معاصي قومه وعدم بيانه لمنكراتهم وتحذيرهم منها.
Элинин күнөө кылганына унчукпай, туура эмес жаман иштерди айтып эскертпеген аалым чоң күнөөкөр болот
• سوء أدب اليهود مع الله تعالى، وذلك لأنهم وصفوه سبحانه بأنه مغلول اليد، حابس للخير.
• إثبات صفة اليدين، على وجه يليق بذاته وجلاله وعظيم سلطانه.
وَلَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَكَفَّرۡنَا عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأَدۡخَلۡنَٰهُمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Эгер яхудилер жана христиандар Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) алып келген нерсеге ишенишсе, күнөөлөрдөн тыйылып Аллахка такыба болсо, анда алардын мурдагы күнөөлөрүн чоң болсо да кечиребиз, кыямат күнү жакшылыгы тугөнгүс - Наим - бейишине киргизебиз, анда түгөнбөс жакшылыкка чөмүлүшөт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَوۡ أَنَّهُمۡ أَقَامُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِم مِّن رَّبِّهِمۡ لَأَكَلُواْ مِن فَوۡقِهِمۡ وَمِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۚ مِّنۡهُمۡ أُمَّةٞ مُّقۡتَصِدَةٞۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ سَآءَ مَا يَعۡمَلُونَ
Эгер яхудилер Тооротто жазылгандарды ишке ашырганда, христиандар Инжилде жазылганды ишке ашырганда, ошондой эле экөө тең Куранда түшүрүлгөн нерселерди ишке ашырганда, аларга жамгыр жаадырып, өсүмдүктөрдү өстүрүп ырыскынын себептерин жеңилдетмекмин. Китеп берилгендердин арасында орточо чындыкты карманып жашагандары да бар. Көбүнүн ыйманы жок болгону үчүн кылган иштери өтө жаман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥۚ وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Оо, элчи, Жаратуучуңдан сага түшүрүлгөн нерсени толук тарат, андан эч нерсени жашырып калба. Эгер андан жашырып калсаң, сен анда Жаратуучуңдун динин жеткирүүчү болбой каласың. (Пайгамбар, ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун, жеткирүүгө буйрулган нерсенин баарын жеткирди, ким мындан башкача күмөн кылса, ал Аллахка чон жалганчы болот) Бүгүндөн кийин адамдардан сени Аллах Өзү сактайт, алар сага жамандык кыла алышпайт, сенин милдетиң жеткирүү гана. Туура жолго түшүүнү каалабаган каапырларды Аллах Таала бул жолго багыттабайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡۗ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۖ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Эй, элчи, айткын: "Эй, яхудилер жана христиандар, силер Тоорот жана Инжилдеги буйруктарды аткармайынча, силер ага ишенгенде гана ыйманыңар ачык боло турган Куранда айтылган буйруктарды аткармайынча, андагыларды ишке ашырмайынча, бул диндердин бирин да кармаган болуп эсептелбейсиңер. Жаратуучуң сага түшүргөн Куран, китеп берилгендердин көбүнүн каапырлыгынын үстүнө каапырлыгын, чектен чыгуусунун үстүнө чектен чыгуусун күчөтөт. Себеби алар көралбастык кылышат. Сен ал каапырларга капа болбо. сени ээрчиген ыймандуулар жетиштүү
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـُٔونَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Ыймандуулар, яхудилер, сааибиндер (кээ бир пайгамбарларга ишенген тайпа) жана христиандар, булардан кимиси болсо да Аллахка жана кыямат күнүнө ишенип, жакшы иштерди кылса, акыретте аларга коркунуч болбойт жана бул дүйнөдө кылгандарына да өкүбөйт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَقَدۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ رُسُلٗاۖ كُلَّمَا جَآءَهُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُهُمۡ فَرِيقٗا كَذَّبُواْ وَفَرِيقٗا يَقۡتُلُونَ
Исраил урпактарынан угууга жана баш ийүүгө ант-убада алып жана аларга Аллахтын шариятын жеткирүү үчүн элчилерди жибердик эле, бирок алар ал ант-убадасын бузушту. Алар пайгамбарлары алып келген нерседен жүз буруп, кээ бирин жалганга чыгарып, кээ бирин өлтүрүп, напси-каалоолорун ээрчип кетишти.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• العمل بما أنزل الله تعالى سبب لتكفير السيئات ودخول الجنة وسعة الأرزاق.
Аллах Таала түшүргөн буйруктарды аткаруу, күнөөлөрдүн кечирилүүсүнө, бейишке кирүүгө, ырыскынын берекелүү болуусуна себеп болот
وَحَسِبُوٓاْ أَلَّا تَكُونَ فِتۡنَةٞ فَعَمُواْ وَصَمُّواْ ثُمَّ تَابَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ ثُمَّ عَمُواْ وَصَمُّواْ كَثِيرٞ مِّنۡهُمۡۚ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Алар ант-убадаларды бузгандыгы, пайгамбарларды жалганга чыгарганы жана өлтүргөнү өздөрүнө зыянын тийгизбейт деп ойлошот. Бирок алар ойлогондой болбойт. Алар чындыкты көрбөдү жана ал жолго түшпөдү, сөздү кабыл кыла тургандай угуудан керең болушту. Кийин Аллах Таала аларга боор тартып, тооболорун кабыл кылды. Алар болсо, дагы чындыкты көрбөй, укпай коюшту. Алардын көбү ушундай кылышты. Аллах алардын кылгандарын Көрүүчү, Ага эч нерсе жашыруун калбайт, кийин аларды ошол иш-аракеттерине жараша жазалайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۖ وَقَالَ ٱلۡمَسِيحُ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۖ إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Аллах бул Марямдын уулу Иса-Масих деген христиандар чынында каапыр, Аллахтан башкага кудайлык сыпатты ыйгарышканы үчүн. А, Маиямдын уулу Иса аларга: Эй, Исраил урпактары, Аллахтын жалгыз Өзүнө ибадат кылгыла, Ал менин жана силердин Жаратуучуңар, Ага ибадат кылууда баарыбыз бирдейбиз. Ким Аллахка башка нерсени шерик кылса, Аллах Таала ага бейишке кирүүгө тыюу салат, анын бара турган жери тозок оту. Аллахтын алдында ага жардамчы да колдоочу да жок жана аны күтүп турган азаптан сактап калуучу болбойт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٖۘ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ وَإِن لَّمۡ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Аллах үч илтиктин (ата, бала жана ыйык рух) бири деген христиандар да каапыр. Аллах Таала алардын айтканынан өтө Бийик, Аллах бир канча эмес, Аллах Жалгыз, эч шериги жок. Эгер алар бул жийиркеничтүү сөздөрүнөн кайтпаса, жан кейиткен катуу азапка кириптер кылабыз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَيَسۡتَغۡفِرُونَهُۥۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Алар бул айткандарынан кайтып, Аллахка тообо кылып, ширк кылышканы үчүн кечирим тилебейби?! Аллах Таала ыймандууларга ырайым кылып, кайсы күнөө болсо да тообо кылгандарды кечирет, мейли ал күнөө каапырлык болсо дагы.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَّا ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ وَأُمُّهُۥ صِدِّيقَةٞۖ كَانَا يَأۡكُلَانِ ٱلطَّعَامَۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ ٱنظُرۡ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
Марямдын уулу Иса башка элчилер сыяктуу эле элчи, алар сыяктуу эле ага да өлүм келет. Анын энеси Марям өтө чынчыл жана тастыктоочу аял болгон. Экөө тең эл катары муктаж болуп тамак жейт, тамакка муктаж болуп турса, анан кантип бул экөө кудай болмок эле?! Эй, элчи, ой жүгүртүү менен карачы: биз аларга Аллахтын жалгыздыгын далилдөөчү жана кудайлык сыпатты Аллахтан башкага ыйгаруулары катуу адашуу экенине түрдүү ачык-айкын далилдерди көрсөттүк. Ошого карабастан, алар бул далил-белгилерди четке кагышты. Анан, Аллахтын Жалгыздыгына ачык-айкын далилдер турганына карабай, алардын чындыктан ушунчалык тайып кетишкенин карабайсыңбы.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡ أَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَكُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗاۚ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Оо, элчи, Аллахтан башкага ибадат кылып жатышканын далил кылып аларга айт: Силерге пайда алып келе албаган жана зыянын да тийгизе албаган нерсеге ибадат кыласыңарбы?! Ал алсыз. Аллах болсо алсыздыктан таза. Аллах Ал Жалгыз Өзү силердин сөзүңөрдү Угуучу, сөзүңөрдөн эч нерсе угулбай калбайт. Иш-аракетиңерди Билүүчү, ишиңерден эч нерсе жашыруун калбайт, кийин ошол сөзүңөр жана иш-аракетиңерге жараша жазалайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوٓاْ أَهۡوَآءَ قَوۡمٖ قَدۡ ضَلُّواْ مِن قَبۡلُ وَأَضَلُّواْ كَثِيرٗا وَضَلُّواْ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
Оо, элчи, христиандарга айт: өзүңөрдөн мурдагы адашкан, көп адамдарды да адаштырган, түз жолдон тайып кеткендерди ээрчип, силер да түз жүрүүгө буйрулган жолуңарда чектен чыкпагыла, пайгамбарлар сыяктуу сыйлагыла деп буйрулгандарды сыйлоодо Марямдын уулу Исага кудайдык сыпатты ыйгарып жибергендей аша чаппагыла.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• بيان كفر النصارى في زعمهم ألوهية المسيح عليه السلام، وبيان بطلانها، والدعوةُ للتوبة منها.
Иса-Масихке кудайлык сыпатты ыйгарган христиандардын каапыр болуусу, алардын бул ишеними ката экени жана аларды мындан тообо кылууга үндөө баяндалды.
• من أدلة بشرية المسيح وأمه: أكلهما للطعام، وفعل ما يترتب عليه.
Иса-Масихтин жана анын энесинин инсан экенине: алардын тамак жегени жана башка инсандык иштери далил.
• عدم القدرة على كف الضر وإيصال النفع من الأدلة الظاهرة على عدم استحقاق المعبودين من دون الله للألوهية؛ لكونهم عاجزين.
Аллахтан башка бардык сыйынылган нерселер мүмкүнчүлүгү чектелүү болгондуктан, алардын пайда да, зыян да тийгизе албаганы - аларга кудайлык сыпатты ыйгарууга болбостугуна ачык далил.
لُعِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُۥدَ وَعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Аллах Таала, Исраил урпактарын ырайымынан кууп, каргыштаганын Дауд пайгамбарга түшүргөн китеби Забурда, Иса пайгамбарга түшүргөн китеби Инжилде да кабар берген. Минтип ырайымынан кууп, каргыштоосуна, алардын күнөөгө баткандыгы жана Аллах арам кылган иштерде чектен чыккандары себеп болду.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَانُواْ لَا يَتَنَاهَوۡنَ عَن مُّنكَرٖ فَعَلُوهُۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Бири-бирин күнөөдөн кайтарышкан эмес, күнөөкөрлөрү күнөө жана тыюу салынган жаман иштерди ачык-айкын кылышкан. Анткени, аларды тыйган эч ким болгон эмес. Күнөө иштен кайтарууну таштап коюшканы кандай жаман иш.
আরবি তাফসীরসমূহ:
تَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يَتَوَلَّوۡنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ لَبِئۡسَ مَا قَدَّمَتۡ لَهُمۡ أَنفُسُهُمۡ أَن سَخِطَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَفِي ٱلۡعَذَابِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
Оо, элчи, байкап көр: яхуди каапырлардын көбү каапырларды жакшы көрөт, аларга жакындашат, бир кудайга сыйынуучуларга душман болушат. Каапырларды дос-башчы кылып алышканы акыретине топтогон эң жаман иштери. Анткени мунусу Аллахтын ачуусуна жана аларды анда түбөлүк калып, эч качан кайра чыкпай турган тозок отуна киргизүүсүнө себеп болот
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَوۡ كَانُواْ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلنَّبِيِّ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَا ٱتَّخَذُوهُمۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
Эгер ал яхудилер Аллахка, жана Анын пайгамбарына чындап ишенгенде, ыймандууларды таштап, бутпарастарды жакшы көрүп, аларга жагынып дос-башчы кылып албайт эле. Анткени алар каапырларды дос кылуудан тыйылган болчу. Бирок яхудилердин көбү Аллахка баш ийүүдөн, Аны жана ыймандууларды дос тутуудан баш тартты.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقۡرَبَهُم مَّوَدَّةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنۡهُمۡ قِسِّيسِينَ وَرُهۡبَانٗا وَأَنَّهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
Оо, элчи, сага жана сен алып келген динге ишенген ыймандууларга өтө катуу душман болгондор яхудилер, бут-айкелдерге сыйынгандар ж.б. Аллахка шерик кошкон бутпарастар экененин көрөсүң. Анткени, аларда жек көрүү, ичи тардык, текеберлик сыпаттары бар. Ал эми сага жана сен алып келген динге ишенген ыймандууларга жакын адамдар өздөрүн христиан деп атагандар экенин көрөсүң. Булардын ыймандууларга жакын болуусунун себеби, алардын арасында аалым, ибадаткөй адамдары бар, булар текебер эмес, кичи пейил адамдар. Текебер адамдардын жүрөгүнө жакшылык кирбейт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذَا سَمِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَى ٱلرَّسُولِ تَرَىٰٓ أَعۡيُنَهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ ٱلۡحَقِّۖ يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Булардын, мисалы Нажаши жана анын жан-жөкөрлөрү сыяктуулардын жүрөгү жумшак. Булар Куранды укканда, анын чындык экенин билип, катуу берилгендиктен ыйлап жиберишет, себеби алар Иса пайгамбар алып келген динди жакшы билишчү. Анан: Оо, Жараткан, Мухаммад (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) пайгамбарыңа түшүргөн диниңе ыйман келтирдик. Оо, Жараткан, бизди да кыямат күнү адамдарга далил болуучу үммөттүн катарына, тагыраагы, Мухаммаддын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) үммөттүнүн катарына жаз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• ترك الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر موجب لِلَّعْنِ والطرد من رحمة الله تعالى.
Жакшылык чакыруу, жамандыктан кайтаруу озуйпасын аткарбай коюу, Аллахтын каргышына, ырайымынан куулууга себеп
• من علامات الإيمان: الحب في الله والبغض في الله.
• موالاة أعداء الله توجب غضب الله عز وجل على فاعلها.
• شدة عداوة اليهود والمشركين لأهل الإسلام، وفي المقابل وجود طوائف من النصارى يدينون بالمودة للإسلام؛ لعلمهم أنه دين الحق.
Мусулмандарга катуу душмандык кылгандар яхудилер менен бутпарастар. Тескерисинче, христиан тайпалары исламды жактырып динди кабыл кылышкан, анткени алар бул диндин чыныгы дин экенени билишет эле.
وَمَا لَنَا لَا نُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡحَقِّ وَنَطۡمَعُ أَن يُدۡخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلصَّٰلِحِينَ
Алар: Аллахка ишенүүгө, Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) алып келген чындыкка ишенүүгө бизге эмне тоскоол болду?! Биз пайгамбарлар жана Аллахтын азабынан коркуп аларды ээрчиген ыймандуулар менен бирге бейишке кирүүнү үмүт кылабыз го дешет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَثَٰبَهُمُ ٱللَّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Чындыкты моюндаганы жана ыйманы бекем болгону үчүн Аллах Таала аларга ак сарайларынын, бак-дарактарынын алдынан дарыялар агып турган бейишти даярдап койду. Анда түбөлүк калышат. Бул, жакшы иштерди кылуучуларга алар эч чектөө же шарт койбостон чындыкка дароо ишенип, аны ээрчигени үчүн берилген сый.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
Оо, ыймандуулар, тамак-аштан, суусундуктардан жана никеленүүдөн адал болгон ырахаттуу нерселерди өзүңөргө-өзүңө арам кылып албагыла. Өтө ибадатчыл, дүйнөнү кечип коюучу болуп буларды арамга чыгарбагыла. Аллах Таала силерге арам кылган нерселердин чегинен ашып кетпегиле. Аллах Таала чектен чыккандарды жакшы көрбөйт, тескерисинче, аларга ачууланат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ
Аллах Таала силерге ырыскы кылып берген табиятынан адал, таза болгон нерселерди жей бергиле. Тартып алуу сыяктуу арам жолдор менен арам болгон же өтө зыяндуулугу үчүн арам болгон нерселерди жебегиле. Буйругун аткарып, тыюусунан тыйылып Аллахка такыба болгула. Силер ага ыйман келтиргенсиңер, ыйманыңар Ага такыба болууну талап кылат
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Оо, ыймандуулар, чын жүрөктөн эмес, ооз учунан чыккан антыңар үчүн Аллах Таала силерди сурак кылбайт. Максат кылып, чын жүрөктөн берген антыңарды бузсаңар, анда сурак кылат. Максат кылып, тилиңер менен берген антыңарды бузган күнөөңөр төмөнкү үч иш менен жуулат: өзүңөр жашаган жерде орточо деп эсептелген тамак менен он жакыр адамды тамактандыруу, ар бир жакырга жарым сааь (төрт кошууч, 3, 300гр), же элдин үрпүндө кийим деп эсептелгендей кийим кийгизүү, же бир мусулман кулду азаттыкка чыгаруу. Эгер мына ушул ич иштин бирөөнө да каражат таппаса, анда үч күн орозо кармаса жетиштүү. Эй, ыймандуулар, ушул айтылгандар Аллахтын аты менен ант берип, анан аны кайра бузган күнөөңөрдү жууйт. Аллахтын аты менен жалган ант ичүүдөн, көп ант иче берүүдөн, жана антты орундоо жакшы эмес болгондо аны орундабай коюудан этиет болгула. Жакшылык кылгыла жана жогоруда Аллах баяндагандай жолдор менен антыңардын күнөөсүн жуугула. Аллах Таала анын арамга да, адалга да тишелүү өкүмдөрүн силерге баяндады. Билбеген нерсеңерди үйрөткөнү үчүн Аллахка шүгүр кылаарсыңар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Оо, ыймандуулар, адамды акылынан тайдыра турган мас кылуучу ичимдиктер, эки тараптан ортого коюлуп ойнолчу кумар оюндары, бутпарастар аны ыйыктап курмандык чалган же сыйынуу үчүн орнотуп алган таш-айкелдер, кайыпты чечмелөө үчүн төлгө салына турган жебелер, ушулардын баары шайтан кооз көрсөткөн күнөөлөр. булардан алыс болгула, бул дүйнөдө бейпил жашоого, акыретте бейиш жакшылыктарына жетесиңер.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• عدم المؤاخذة على الحلف عن غير عزم للقلب، والمؤاخذة على ما كان عن عزم القلب ليفعلنّ أو لا يفعلنّ.
• بيان أن كفارة اليمين: إطعام عشرة مساكين، أو كسوتهم، أو عتق رقبة مؤمنة، فإذا لم يستطع المكفِّر عن يمينه الإتيان بواحد من الأمور السابقة، فليكفِّر عن يمينه بصيام ثلاثة أيام.
Анттын күнөөсүн жуу үчүн он адамды тамактандыруу, же кийиндирүү, же бир кулду азаттыкка чыгаруу керек. Эгер мындай кылууга каражаты жетпесе, анда үч күн орозо кармоо менен жууйт.
إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِ وَيَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ
Шайтан жүрөктөргө жек көрүү, душмандык киргизүү үчүн аракты, кумар оюндарын кооз көрсөтөт. Ошондой эле Аллахты зикир кылуудан, намаз окуудан алагды кылууну каалайт. Эй, ыймандуулар, бул жаман иштерди таштайсыңарбы? Буларды таштоо силерге ылайык экенинде шек жок, эми кайткыла!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَٱحۡذَرُواْۚ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
Шариятта эмнени буйруса аткарып, эмнеден тыйса тыйылып, Аллахка жана Анын элчисине баш ийгиле. Каршы чыгуудан этиет болгула, эгер жүз буруп, тескери бассаңар, анда билип алгыла, биздин элчибиздин милдети Аллах жеткир деген нерсени жеткирүү гана. Туура жолго бассаңарда өзүңөргө, тескери кетсеңер да өзүңөргө.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَيۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جُنَاحٞ فِيمَا طَعِمُوٓاْ إِذَا مَا ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّأَحۡسَنُواْۚ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Аллах Таалага ишенген, Аллахка жакындоо үчүн жакшы иш-аракеттерди кылган киши, мурда арак арам болгонго чейин аны ичкен болсо, ага күнөө эмес., эгер ал Аллахтын ачуусунан коркуп, Ага ишенип, башка арам иштерден тыйылса жана жакшы иштерди жасап жүрсө. Кийин (арак арам болгон соң) Аллахка жакындоону дагы күчөтүп Аллахты көрүп тургандай ибадат кылышса, Аллах Таала Аны көрүп тургандай ибадат кылгандарды жакшы көрөт; себеби мындай ибадат кылганда алар Аллахтын дайыма жакын экенин сезишет, мындай абалага ыймандуу адам жакшы иш-аракетин жана такыбалыгын такай жакшыртуу аркылуу жетишет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَيَبۡلُوَنَّكُمُ ٱللَّهُ بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلصَّيۡدِ تَنَالُهُۥٓ أَيۡدِيكُمۡ وَرِمَاحُكُمۡ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن يَخَافُهُۥ بِٱلۡغَيۡبِۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Оо, ыймандуулар, Аллах Таала силер (ажы-же умра үчүн) харамда турган кезиңерде кургактыктагы жан-жаныбарларды, алардын кичинесин колуңар менен, чоңдорун куралыңар менен кармап ала тургандай жакын алып келип сынайт. (Харамда кургактыктагы жан-жаныбарларга уучулук кылууга тыюу салынган, Аллах адамдарды сыноо үчүн эч ким жок жерде аларга жан-жаныбарларды көрсөтөт).Бул сыноону Аллах Таала пенделеринен кимиси Аллахтын билимине терең ишенип, кайыптан коркорун жана кылган ишинин баарын билип туруучу Жаратуучусунан коркуп уучулуктан өзүн карманарын билүү үчүн, ошондой эле ким (такыбалык кылбай) чектен чыгарын билип, ошого жараша эсеп-кысап кылуу үчүн жүргүздү. Ким ажы же умрада харамда туруп, уучулук кылып чектен чыкса, Аллах Таала тыйган ишке бут койгону үчүн кыямат күнү ага жан кейиткен азап бар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَأَنتُمۡ حُرُمٞۚ وَمَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآءٞ مِّثۡلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحۡكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ هَدۡيَۢا بَٰلِغَ ٱلۡكَعۡبَةِ أَوۡ كَفَّٰرَةٞ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوۡ عَدۡلُ ذَٰلِكَ صِيَامٗا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمۡرِهِۦۗ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَۚ وَمَنۡ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنۡهُۚ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
Оо, ыймандуулар, ажы же умрада ихрамда турганыңарда кургактыктагы жан-жаныбарларды өлтүрбөгүлө. Ким аларды атайлап өлтүрсө, анын жазасы өлтүргөнүнө ылайык төө, уй же кой-эчки төлөйт. Буга мусулмандардан эки адилеттүү киши өкүм чыгарат. Экөө өкүм кылган нерсе, Меккеге жеткирилип, харамда мууздула турган белек жандыктар сыяктуу кылынат. Же болбосо, ошол малдын баасындай акча төлөнүп, кедейлер тамактандырылат, ар бир кедейге жарым сааь өлчөмдө тамак берилет. Же болбосо, ар бир жарым сааь тамак үчүн бир күндөн орозо кармайт. Мунун баары аңды өлтүргөн адам кылган кылыгынын акыбет азабын татып көрүүсү үчүн. Тыюу салынганга чейин харамдын жан-жаныбарын өлтүргөн жана харамда туруп кургактыктагы жан-жаныбарларга аңчылык кылган адамдарды Аллах Таала кечирди. Ал эми тыюу салынгандан кийин дагы бул ишке кол созгон адамды Аллах Таала азаптап өч алат, Аллах Күчтүү, бекем. Анын күчтүүлүгүнүн бир белгиси - кааласа, күнөө кылган адамдан өч алат, Аны эч ким токтото албайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• عدم مؤاخذة الشخص بما لم يُحَرَّم أو لم يبلغه تحريمه.
Арам ишти, арам болуп тыюу салына электе аткарган адам же тыюу салынганга чейин өтүп кеткен адам күнөөкөр болбойт.
أُحِلَّ لَكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَحۡرِ وَطَعَامُهُۥ مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِلسَّيَّارَةِۖ وَحُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗاۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Мусаапыр болобу, жергиликтүү тургун болобу, кыскасы силер аны азык кылып пайдаланууңар үчүн деңиз жаныбарларына уучулук кылуу, деңиз жээкке түртүп чыгарган жаныбарлар, ал мейли тирүү, мейли өлүк болсун силерге адал болду. Ажы же умрада ихрамда турганыңарда кургактыктагы жаныбарларга аңчылык кылуу арам. Буйруктарын аткарып, тыйганынан тыйылып Аллахка такыба болгула. Ал кыямат күнү баарыңар Анын алдына чогула турган Жалгыз Аллах, силерди иш-аракеттериңерге жараша сыйлайт же азаптайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَٱلۡهَدۡيَ وَٱلۡقَلَٰٓئِدَۚ ذَٰلِكَ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
Аллах Таала Каабаны - Байт ал-Харамды - адамдар турчу жер кылды. Анда алар диний иштерин намазды, ажыны, умраны, аткарышат. Ошондой эле харамдагы аманчылык, мөмө-жемиштерди чогултуу сыяктуу дүйнөлүк жакшылыктар бар. Арам айларында (Зул-Каада, Зул-Хиджа, Мухаррам, Ражаб) башкалар менен согушуудан силерди аман кылып койду. Ошондой эле харамга айдалып барчу белек-курмандыктарды, аларды билүү үчүн моюндарына тагып койгон мончок белгилерди ээси аларга зыян тийгизүүдөн аман болсун үчүн кылды. Мунун баарын Аллах Таала силер Ал асман-жердегинин баарын билерин аңдооңор үчүн кылды. Чынында Аллах Таала бардык нерсени Билүүчү. Жогорудагыдай шарияттары келечекте силерди зыяндан сактап, жакшылыкка дуушар кылуу үчүн. Бул пенделерине эмне пайдалуу экенин алдын-ала билгенине далил.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا تَكۡتُمُونَ
Элчинин милдети Аллах Таала жеткирүүсүн буйруган нерсени жеткирүү гана, адамдарды туура жолго анда мүмкүнчүлүк жок. Туура жолго салуу Жалгыз Аллахтын колунда. Аллах Таала туура жолдо же адашуудагы силердин ачык жана жашыруун ишериңерди билет, кийин ошого жараша сыйлайт же жазалайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ وَلَوۡ أَعۡجَبَكَ كَثۡرَةُ ٱلۡخَبِيثِۚ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Оо, элчи, айткын: бардык нерседеги ыпластык бардык нерседеги тазалык менен бирдей болбойт. Ыпластыктын көптүгү сени кызыктырса да, анын көптүгү анын жакшы экенине далил эмес. Эй, акылдуулар, ыпластыкты таштап, жакшы иштерди кылуу менен Аллахка такыба болгула, ошондо бейиш жеңишине жетээрсиңер.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡـَٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡـَٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
Оо, ыймандуулар, элчиңерден силерге керексиз, дин иштериңерде зарыл болбогон суроолорду сурай бербегиле, эгер сурооңорго жооп берилсе, андан өзүңөргө кыйынчылык жаратып аласыңар. Суроого тыюу салынган мындай суроолорду пайгамбарга Куран аян-кабар болуп түшүп жатканда сурасаңар, силерге анын жообун маалым кылат, бул Аллах Таалага жеңил. Бирок, Куранда айтылбаган нерселерди Аллах кечирет, аны кайра сурай бербегиле, эгер сурай берсеңер анын өкүмүн аткаруу моюнуңарга жүктөлөт. Аллах тобо кылган пенделеринин күнөөсүн Кечирүүчү, аларды азаптоого пейили Жумшак.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَلَا سَآئِبَةٖ وَلَا وَصِيلَةٖ وَلَا حَامٖ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَأَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
Аллах Таала мал-жандыктарды адал кылган, бутпарастар бут-айкелдерине арнап өздөрүнө арам кылып алган нерселерди Аллах Арам кылган эмес. Мисалы, бахийра, ал белгилүү бир санда туугандан кийин кулагын кесип белги салып койгон төө, сааиба бут-айкелдерге арнап карыганда коё берип жиберген төө, васийла эки жолу удаа ургачы тууган төө, хамий үйүргө коюлуп бир канча жолу (он жолу) туудурган атан төө, буларды минбей, сойбой коюп жиберишкен. Анан буларды Аллах арам кылган деп жалган доомат кылышат, каапырлардын көбү ушинтип чындык менен жалганды, адал менен арамды ажырата албайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• الأصل في شعائر الله تعالى أنها جاءت لتحقيق مصالح العباد الدنيوية والأخروية، ودفع المضار عنهم.
Аллахтын шарияты негизи пенделердин дүйнөлүк жана акыреттик пайдаларын көздөп, аларды зыяндуу нерседен сактоо үчүн келген
• عدم الإعجاب بالكثرة، فإنّ كثرة الشيء ليست دليلًا على حِلِّه أو طِيبه، وإنما الدليل يكمن في الحكم الشرعي.
Көптүккө маани берүүгө болбойт, кайсы бир нерсенин көптүгү анын адалдыгына же тазалыгына далил эмес, далил шарият өкүмүндө болот
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ قَالُواْ حَسۡبُنَا مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ شَيۡـٔٗا وَلَا يَهۡتَدُونَ
Кээ бир малдардарды арам кылган деп Аллахка жалганды оодарган бутпарастарга: Аллах түшүргөн Куранга жана пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) сүннөтүнө кайткыла, ошондо арам менен адалды ажыратасыңар деп айтылса, алар: бизге ата-бабаларыбыздан мурас калган ишеним, айтым жана иштер жетиштүү дешет. Булар кантип жетиштүү болсун, алардын бабалары эч нерсени билбесе жана туура жолго баштабаса?! Аларды алардан өткөн илимсиздер жана алардан өткөн адашуучулар гана ээрчийт, алар караңгы, адашуучулар
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَيۡكُمۡ أَنفُسَكُمۡۖ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهۡتَدَيۡتُمۡۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Оо, ыймандуулар, өз напсиңерге өзүңөр жооп бересиңер, аны оңдой турган ишке бекем болгула. Эгер силер туура жолго түшсөңөр, адамдардын адашкандары зыянын тийгизе албайт, силерге жооп да бербейт. Туура жолго түшкөнүңөрдүн бир белгиси жакшылыкка чакырып, жамандыктан тыйганыңар. Кыямат күнү жалгыз Аллахка кайтасыңар, ошондо бул дүйнөдө эмне кылганыңардын кабарын билдирет жана ошого жараша сыйлайт же жазалайт
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ شَهَٰدَةُ بَيۡنِكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ حِينَ ٱلۡوَصِيَّةِ ٱثۡنَانِ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ أَوۡ ءَاخَرَانِ مِنۡ غَيۡرِكُمۡ إِنۡ أَنتُمۡ ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةُ ٱلۡمَوۡتِۚ تَحۡبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعۡدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ لَا نَشۡتَرِي بِهِۦ ثَمَنٗا وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَلَا نَكۡتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡأٓثِمِينَ
Оо, ыймандуулар, эгер сапарда жүргөнүңөдө кимдир бирөөңөргө өлүмдүн белгилеринен көрүнүп, өлүмү жакындап калса, эки адилеттүү мусулманды, мусулмандар жок болуп, муктаждык туулса, каапырлардан эки кишини калтырчу мурасыңарга күбө кылгыла. Эгер каапырларды күбө кыла турган болсоңор, аларды кайсы бир намаз окулуп бүткөндөн кийин кармагыла. Анан алар: бул күбөлүктү бир максатта сатып жибербейбиз, жакын туугандарыбызга тартпайбыз жана жашырып койбойбуз деп Аллахтын аты менен ант беришсин. Кийин анттарын бузуп, айтылгандарды кылса Аллахка да пендеге да күнөөкөр болот
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَإِنۡ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسۡتَحَقَّآ إِثۡمٗا فَـَٔاخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَحَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَوۡلَيَٰنِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَمَا ٱعۡتَدَيۡنَآ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ант беришкенден кийин күбөлүктү же антты бузуп кыянат кылары белгилүү болуп калса; маркумдун туугандарынан күбөлүккө акылуураак болгон эки киши күбө болуп, алар да: Биздин күбөлүгүбүз алардын жалганчы жана кыянатчы күбөлүктөрүнө караганда чындыкка жана аманатка бек, биз акыйкаттан тайбай ант бердик, эгер акыйкаттан тайсак Аллахтын чегинен чыккан залымдардан болуп калабыз деп ант беришет.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجۡهِهَآ أَوۡ يَخَافُوٓاْ أَن تُرَدَّ أَيۡمَٰنُۢ بَعۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡمَعُواْۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Намаздан кийин күбө болгон күбөлөрдүн күбөлүгү шектүү болуп калуусунан же аны кабыл кылбай коюуларынан, жогоруда айтылган эки адамдын күбөлүгү шариятка ылайык күбөлүккө жакыныраак болот. Алар күбөлүктү бузбайт, алмаштырбайт жана кыянат кылбайт. Ошондой эле мурас кылуучу кишинин туугандарынын кабыл кылуусуна да жакыныраак болот. Булар тиги экөө күбө болуп дуушар болгондон башка ант беришет. Күбө болууда жана ант берүүдө кыянаттыкты жана жалганды таштап Аллахка такыба болгула, буйрулган нерсени кабыл кыла тургандй берилип уккула. Ага баш ийбегендердин ишин Аллах Таала ийгиликтүү кылбайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• إذا ألزم العبد نفسه بطاعة الله، وأمر بالمعروف ونهى عن المنكر بحسب طاقته، فلا يضره بعد ذلك ضلال أحد، ولن يُسْأل عن غيره من الناس، وخاصة أهل الضلال منهم.
Пенде эгер Аллахка бекем баш ийсе, мүмкүнчүлүгүнө жараша башкаларды жакшылыкка үндөп, жамандыктан тыйса, мындан кийин кимдир бирөөнүн адашканы ага зыянын тийгизбейт, башка адамдар тууралуу суралбайт, айрыкча, адамдардын арасындагы адашуучулар тууралуу суралбайт
• الترغيب في كتابة الوصية، مع صيانتها بإشهاد العدول عليها.
۞ يَوۡمَ يَجۡمَعُ ٱللَّهُ ٱلرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَآ أُجِبۡتُمۡۖ قَالُواْ لَا عِلۡمَ لَنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
Оо, адамдар, эсиңерде болсун, кыямат күнү Аллах Таала бардык элчилерди жыйып, аларга: Мен силерди элчи кылып жиберген үммөттөрүңөр силердин чакырыгыңарга кандай жооп кайтарды? деп сураганда, Аллахка жооп кайтара албай: Биз муну билбейбиз, муну Сен жакшы билесиң, оо, Жаратуучубуз, кайып илимин билген бир гана Сенсиң дешти.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱذۡكُرۡ نِعۡمَتِي عَلَيۡكَ وَعَلَىٰ وَٰلِدَتِكَ إِذۡ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ تُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗاۖ وَإِذۡ عَلَّمۡتُكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَۖ وَإِذۡ تَخۡلُقُ مِنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ بِإِذۡنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِيۖ وَتُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ تُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ كَفَفۡتُ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَنكَ إِذۡ جِئۡتَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Эстегин, Аллах Таала Иса пайгамбарга кайрылып: Эй, Марямдын уулу Иса, мен сени атасыз жараткан жакшылыгымды эстегин, энеңди заманындагы аялдардын арасынан тандап чыгарган жакшылыгымды эстегин, сени Жебирейил периштенин жардамы менен кубаттандырганымда бешиктеги убагыңда адамдарды даават кылганыңды, чоң киши болгонуңда аларга менин динимди жеткиргениңди, сага жазууну, Мусага түшүрүлгөн Тооротту, өзүңө түшүрүлгөн Инжилди үйрөткөнүмдү жана шарияттын жашыруун жактарын, пайдаларын, сырларын үйрөткөн жакшылыгымды эстегин. Сен ылайдан куштун келбетин жасап, анан үйлөгөнүңдө ал тирүү кушка айланган, көзү сокур туулган адамдын көрүү касиетин кайтаргансың, ала оорусун айыктырганыңда анын териси таптаза болгон, тирилтүүсүн Аллахка дуба кылып өлүктөрдү тирилткенсиң, ушунун баары Менин уруксатым менен болгон. Сен аларга ачык-айкын мужиза-кереметтерди көрсөткөнүңдө сени өлтүрмөкчү болгон Исраил урпактарынан сактаган жакшылыгымды эстегин. Алардын баары каапыр болуп сага ишенбей, Исанын көрсөткөндөрү анык сыйкыр дешкен болчу.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذۡ أَوۡحَيۡتُ إِلَى ٱلۡحَوَارِيِّـۧنَ أَنۡ ءَامِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّنَا مُسۡلِمُونَ
Мага жана Сага ишенүүсүн шакирттериңдин жүрөгүнө киргизип, жардамчы болуусун жеңил кылган жакшылыгымды эстегин, алар буга баш ийип, макул болушту жана: Оо, Жаратуучубуз, биз Сага гана таянган мусулман экенибизге Өзүң күбө бол! - дешти.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ هَلۡ يَسۡتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِۖ قَالَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Шакирттер: сен Ага дуба кылсаң Жаратуучуң асмандан дасторкон түшүрө алабы? - деп сурашканын эстегин. Ошондо Иса пайгамбар аларды такыба болууга жана мындай суроо бербөөгө буйруп: (анткени мында аларга бузукулук болуусу мүмкүн) Эгер чындап ыймандуу болсоңор, ырыскы талап кылганда Жаратуучуңарга тобокел кылгыла - деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأۡكُلَ مِنۡهَا وَتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعۡلَمَ أَن قَدۡ صَدَقۡتَنَا وَنَكُونَ عَلَيۡهَا مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Шакирттер Исага: ушундай дасторкондон даам татып, Аллахтын кудуретине жана сен Анын элчиси экениңе көңүлүбүз тоюусун каалайбыз. Сен Аллахтан алып келген нерсе тууралуу бизге чындыкты айтканыңа чын жүрөктөн ишенебиз, адамдардын дасторконго келбей калгандарына мына биз күбө болобуз - дешти
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• إثبات جمع الله للخلق يوم القيامة جليلهم وحقيرهم.
• إثبات بشرية المسيح عليه السلام وإثبات آياته الحسية من إحياء الموتى وإبراء الأكمه والأبرص التي أجراها الله على يديه.
Иса пайгамбардын инсан экендиги, ошону менен катар өлүктү тирилтүү, сокурду, ала оорулууну айыктыруу сыяктуу Аллах Таала берген мөжиза-белгилери бар экени чындык.
• بيان أن آيات الأنبياء تهدف لتثبيت الأتباع وإفحام المخالفين، وأنها ليست من تلقاء أنفسهم، بل تأتي بإذن الله تعالى.
Пайгамбарлардын (таң калыштуу) аят-белгилери ишенгендердин ишенимин бекемдөө жана каршы болгондорду аргасыз калтыруу үчүн берилген, мындай иштерди өздөрү кыла албайт, Аллах Тааланын уруксаты менен кылышат
قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ ٱللَّهُمَّ رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدٗا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَايَةٗ مِّنكَۖ وَٱرۡزُقۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
Иса пайгамбар алардын талабын кабыл кылып Аллах Талаага мнтип дуба кылды: "Раббибиз, бизге тамак-ашы менен дасторкон түшүр, ал түшкөн күндү майрамдайбыз, биз өзүбүз жана бизден кийин келүүчүлөр Сага шүгүр кылып ошол күндү улуктайбыз. Бул Сенин Жалгыздыгыңа, диниңдин чындыгына белги жана далил болсун. Бизге ырыскы бер, оо, Жаратуучубуз, Өзүң эң жакшы ырыскы берүүчүсүң.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيۡكُمۡۖ فَمَن يَكۡفُرۡ بَعۡدُ مِنكُمۡ فَإِنِّيٓ أُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا لَّآ أُعَذِّبُهُۥٓ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Аллах Таала Иса пайгамбардын дубасын кабыл кылды жана мындай деди: силер түшүрүүнү суранган дасторконду түшүрөм, бирок аны түшүргөндөн кийин ким каапыр болсо, өзүнөн көрсүн, аны эч кимди азаптабаган катуу азап менен азаптайм; анткени ал айдан ачык далилге күбө болду, анын каапырлыгы кежирликтен улам болуп жатат. Аллах аларга берген убадасынын өтөөсүнө чыгып, дасторконду түшүрдү.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ءَأَنتَ قُلۡتَ لِلنَّاسِ ٱتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَٰهَيۡنِ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أَقُولَ مَا لَيۡسَ لِي بِحَقٍّۚ إِن كُنتُ قُلۡتُهُۥ فَقَدۡ عَلِمۡتَهُۥۚ تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَلَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَۚ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
Эстегин, кыямат күнү Аллах Таала Иса пайгамбарга кайрылып: Эй, Марямдын уулу Иса, сен адамдарга Аллахты ары коюп мага жана менин апама ибадат кылгыла дедиң беле? - деп сураганда, Иса Жаратуусун аруулап: мага алар үчүн чындыктан башканы айтуу ылайык эмес, эгер менин колумдан келип минтип айтканымда, Сен аны билет элең, анткени Сага эч нерсе жашыруун эмес, өзүмө бек жашырганды да билесиң. Ал эми мен Сендеги нерсени билбейм, чынында Сен бардык ачык, купуя жана кайып иштерди билесиң.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَا قُلۡتُ لَهُمۡ إِلَّا مَآ أَمَرۡتَنِي بِهِۦٓ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۚ وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ
Иса Жаратуучусуна мындай деди: Мен адамдарга Сен мага буйруган сөздү: ибадат кылууга ылайык бир гана Сен экениңди айттым. Мен алардын арасында жашап турган учурда алардын айткандарына күбө болуп турганмын, кийин Сен мени тирүү асманга көтөрүп, алардын арасындагы мөөнөтүм бүткөн соң алардын ишин Сен Өзүң көзөмөлдөп калдың, оо, Жаратуучум. Сен бардык нерсеге күбө болуучусуң, Сага эч нерсе жашыруун калбайт, менин аларга эмне дегеним жана мен кеткенден кийин алардын эмне дегени Сага жашыруун эмес.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Оо, Жараткан, эгер азаптайм десең, алар өзүңдүн пенделериң, каалаганыңды кыласың. Эгер алардын ыйман келтиргендерин кечирим менен сыйлайм десең, Сени мындан эч ким тыя албайт, Сага эч ким үстөмдүк кыла албай турган Кубаттуусуң, башкарууда Даанышмансың
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ ٱللَّهُ هَٰذَا يَوۡمُ يَنفَعُ ٱلصَّٰدِقِينَ صِدۡقُهُمۡۚ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Аллах Таала Иса пайгамбарга мындай деди: Кыямат күнү чынчылдарга ниетинин жана иштеринин чындыгы пайдасын тийгизе турган күн. Аларга ак сарайларынын жана бак-дарактарынын астынан дарыялар агып турган бейиш бар, анда түбөлүк калышат, аларга өлүм болбойт. Аллах аларга ыраазы болду, эми такыр ачууланбайт. Алар да, төбүөктүү жакшылыкка жеткиргендиги үчүн Аллахка ыраазы болду. Мына ушул сый жана ыраазылык өтө чоң жеңиш, мындан өткөн жеңиш болбойт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا فِيهِنَّۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرُۢ
Асман-жердин мүлк-падышалыгы Жалгыз Аллахка тиешелүү, Аллах ал экөөнү жараткан жана аларды башкарып турат. Ошондой эле асман-жердеги бардык жаратылыштын мүлк-падышалыгы да Аллахка таандык, Ал бардык нерсеге Кудуреттүү, эч нерсеге күч-кубаты жетпей калбайт.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• توعد الله تعالى كل من أصرَّ على كفره وعناده بعد قيام الحجة الواضحة عليه.
Ачык-айкын далил, белгилерди келтиргенден кийин деле каапырлыгын жана кежирлигин уланта бергендерге Аллах Таала жаман нерсени убада кылган
• تَبْرئة المسيح عليه السلام من ادعاء النصارى بأنه أبلغهم أنه الله أو أنه ابن الله أو أنه ادعى الربوبية أو الألوهية.
Христиандардын: Иса бизге өзүн кудай деген, кудайдын уулумун деген, Аллахтын ибадатка ылайыктуулук жана жаратуучулук сыпаттарын өзүнө ыйгарган деген сөздөрүнөн Иса пайгамбар аруу-таза
কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - অনুবাদসমূহের সূচী
الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.