Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Translations’ Index


Translation of the meanings Surah: Az-Zukhruf   Ayah:

سورەتی الزخرف

Purposes of the Surah:
التحذير من الافتتان بزخرف الحياة الدنيا؛ لئلا يكون وسيلة للشرك.
ئاگادار کردنەوە و هەڕەشە کردن لە تووشبون بە فیتنە بە ڕازاوەیی ژیانی دونیا بۆ ئەوەى نەبێتە هۆکارێک بۆ شیرک و هاوبەشدانان بۆ الله.

حمٓ
(حمٓ) پێشووتر قسە و گفتوگۆ کرا لەسەر تەفسیر و لێکدانەوەی ھاوشێوەی ئەم ئایەتانە لەسەرەتای سورەتی (البقرة) وه.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
سوێند بە قورئانی پیرۆز کە ڕوونکەرەوەیە بۆ ڕێگای ھیدایەت و ھەق و ڕاستی سوێند بەم پەڕاوە ڕوون کەرەوەیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّا جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَٰنًا عَرَبِيّٗا لَّعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
بێگومان ئێمە قورئامان بە زمانی عەرەبی دابەزاند بە ئومێدی ئەوەی ژیربن و بیری لێ بکەنەوە، ئەی ئەوە گەلەی کە مانا و مەبەستی ئەم قورئانە بەزمانی خۆتان دابەزیووە، لێی تێدەگەن و دەزانن باسی چی دەکات بۆ ئەوەی بێگەیەنن بە ئوممەتەکانی تری سەر ڕووی زەوی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّهُۥ فِيٓ أُمِّ ٱلۡكِتَٰبِ لَدَيۡنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ
بێگومان ئەم قورئانە لە (لوح المحفوظ) ـە کە زۆر بەرز و بڵندە ، پڕ لەدانایی و حیکمەتە، بەدڵنیاییەوە ئایەتەکانی زۆر تۆکمە و ڕوون و بەھێزن لە فەرمان و ڕێگریەکانیدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَنَضۡرِبُ عَنكُمُ ٱلذِّكۡرَ صَفۡحًا أَن كُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّسۡرِفِينَ
ئایا ئێمە واز لەدابەزاندنی قورئان بھێنین و ڕووی لێ وەربگێڕین لەبەر ئەوەی ئێوە لە شیرک و بتپەرستی و گوناھ و تاواندا ڕۆچوون؟ بێگومان شتی وا ناکەین، بەڵکو لەبەر ڕەحم و بەزەییمان بۆتان ئێمە پێچەوانەی ئەوە دەکەین کە ئیوە دەتانەوێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَمۡ أَرۡسَلۡنَا مِن نَّبِيّٖ فِي ٱلۡأَوَّلِينَ
چەند پێغەمبەرانمان لەناو گەلان و ئوممەتانی پێشووتر ڕەوانە کرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا يَأۡتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
ھیچ پێغەمبەرێک لە لایەن اللە تەعالاوە بۆ ھیچ گەل و ئوممەتێک نەنێرراوە، ئیللا گاڵتەیان پێکردووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَهۡلَكۡنَآ أَشَدَّ مِنۡهُم بَطۡشٗا وَمَضَىٰ مَثَلُ ٱلۡأَوَّلِينَ
ئێمە لەوان بە ھێزتر و بەتواناترمان لەناو ئەو گەل و ئوممەتانەدا لەناو برد، کەوابێت بێدەسەڵات نین لە لەناوبردنی کەسانێکی تری لاوازتر لەوان، لە قورئانیشدا سیفەتی ئەو گەلە لە ناوچوانە زۆر باسکران و ڕۆیشتن، وەک گەلی عاد و گەلی سەمود و گەلی لوط و ھاوەڵانی مەدیەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡعَلِيمُ
- ئەی پێغەمبەر - ئەگەر پرسیار بکەیت لەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانە: کێ ئاسمانەکان و زەوی بەدیھێناوە. لە وەڵامی پرسیارەکەتدا دەڵێن: بێگومان ئەو زاتە بەدیھێناوە کە زاڵ و بەدەسەڵاتە ھیچ کەسێک ناتوانێت زاڵ بێت بەسەریدا، وە زانا و ئاگادارە بە ھەموو شتێک.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَجَعَلَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
اللە تەعالا ئەو زاتەیە کە زەوی بۆ ڕاخستوون و بۆی کردوون بە جێگای پێتان، وە چەندەھا ڕێگای لەناو شاخ و چیا و شیوەکاندا بۆ داناون؛ تاوەکو لەکاتی گەڕان و ھاتووچۆتاندا ڕێنیشاندەرتان بێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• سمي الوحي روحًا لأهمية الوحي في هداية الناس، فهو بمنزلة الروح للجسد.
ئەم ئایەتانە وەحییان بە ڕۆح ناوبردووە ، لەبەر گرنگی وەحی لە ھیدایەتدانی خەڵکی، ئەو وەحییە وەک ڕۆح وایە بۆ لاشە.

• الهداية المسندة إلى الرسول صلى الله عليه وسلم هي هداية الإرشاد لا هداية التوفيق.
ئەو ھیدایەتەی دراوە پاڵ پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) ھیدایەتی ڕێنووێنی کردنە نەک ھیدایەتی تەوفیقدان.

• ما عند المشركين من توحيد الربوبية لا ينفعهم يوم القيامة.
ئەو تەوحیدە ڕبوبیەتەی بتپەرست و موشریکەکان دانیان پێدا دەنا، لە ڕۆژی قیامەتدا ھیچ سوودێکیان پێ ناگەیەنێت.

وَٱلَّذِي نَزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَنشَرۡنَا بِهِۦ بَلۡدَةٗ مَّيۡتٗاۚ كَذَٰلِكَ تُخۡرَجُونَ
ئەو زاتەی باران و ئاوی لە ئاسمانەوە بە ئەندازەیەکی دیاریکراو دەبارێنێت کە بەشی ژیان و گوزەرانی خۆتان و ئاژەڵ و مەڕو ماڵات و کشتوکاڵتان بکات، بەھۆی ئەو بارانەیشەوە شارو گوند و زەوی مردویشمان بۆ زیندوو کردنەوە، ھەروەکو چۆن اللە تەعالا ئەو زەوییە وشک و برنگەی بە ڕوواندنی ڕووەک بۆ زیندوو کردنەوە ھەر بەو شێوەیە جارێکی تریش ئێوە لەپاش مردن زیندوو دەکاتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡفُلۡكِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ مَا تَرۡكَبُونَ
ئەو زاتەی کە ھەموو جووت و جۆرێکی بەدیھێناوە، وەک شەو و ڕۆژ، نێرو مێ، وە جۆرەکانی تریش، وە لە کەشتی و ئاژەڵیش شتی وای بۆ بەدیھێناون کە لەسەفەر و ھاتۆچۆتاندا سواریان ببن، لەناو دەریادا سواری کەشتی ببن، وە لە وشکانیشدا سواری ئاژەڵەکانی وەک وشتر و ئەسپ و ماین و گوێدرێژ بن.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِتَسۡتَوُۥاْ عَلَىٰ ظُهُورِهِۦ ثُمَّ تَذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ رَبِّكُمۡ إِذَا ٱسۡتَوَيۡتُمۡ عَلَيۡهِ وَتَقُولُواْ سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُۥ مُقۡرِنِينَ
ھەموو ئەمانەی بۆ بەدیھێناون و ژێرباری کردووە بۆتان؛ تاوەکو سواری سەر پشتیان ببن لە سەفەر و ھاتوچۆتاندا، پاشان یادی ناز و نیعمەت و بەخششەکانی پەروەردگارتان بکەن لەبەرامبەر ئەوەی ئەوانەی بۆ ڕامھێناون و ژێرباری کردووە بۆتان، وە بەزمانتان یادی بکەن و بڵێن: پاکوبێگەردی بۆ ئەو زاتەی کە ئەمەی بۆ ئامادە و ژێربار کردوین، بۆ ئەوەی بە ئارەزووی خۆمان بۆ ھەر کوێیەکمان بوێت بیانبەین، ئەگەر اللە تەعالا ئەمانەی بۆ ژێربار و موسەخەر نەکردینایە ئێمە توانا و دەسەڵاتمان نەبوو بەکاریان بھێنین.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ
وە بێگومان ئێمە ھەموومان دوای مردن ھەر بۆ لای ئەو دەگەڕێینەوە بۆ لێپرسینەوە و پاداشت دانەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ لَهُۥ مِنۡ عِبَادِهِۦ جُزۡءًاۚ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَكَفُورٞ مُّبِينٌ
بتپەرست و موشریکەکان وایاندەزانی کە ھەندێک لە بەدیھێنراوەکان لە خوای بەدیھێنەر بوون، کاتێک وتیان: فریشتەکان کچی اللە تەعالان، بێگومان ئەو مرۆڤەی وتەیەکی لەم شێوەیە دەڵێت کەسێکی زۆر بێباوەڕی سپڵەی پێ نەزانە، بێباوەڕی و سپڵەیی و گومڕایی خۆی بەدەرخستووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمِ ٱتَّخَذَ مِمَّا يَخۡلُقُ بَنَاتٖ وَأَصۡفَىٰكُم بِٱلۡبَنِينَ
- ئەی بتپەرست و موشریکینە - ئایا ئێوە دەڵێن: اللە تەعالا لە بەدیھێنراوەکانی خۆیدا کچی بۆ خۆی بڕیارداوە و کوڕی بۆ ئێوە داناوە؟! ئەمە چۆن بەش کردنێکە ئێوە بەشتان کردووە؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحۡمَٰنِ مَثَلٗا ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَهُوَ كَظِيمٌ
کاتێک مژدەی لەدایک بوونی کچ بەیەکێکیان بدرێت لە کاتێکدا ئەوان کچیان بۆ پەروەردگار بڕیارداوە، لەداخ و خەم و خەفەتدا ڕوویان ڕەش ھەڵدەگەڕێت، باشە ئیتر چۆن شتێک دەدەنە پاڵ پەروەردگاریان لەکاتێکدا خۆیان ئەگەر مژدەی ئەوەیان پێ بدرێت ڕوویان ڕەش ھەڵدەگەڕێت؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوَمَن يُنَشَّؤُاْ فِي ٱلۡحِلۡيَةِ وَهُوَ فِي ٱلۡخِصَامِ غَيۡرُ مُبِينٖ
ئایا شتێک دەدەنە پاڵ پەروەردگاریان کە لەناو خشڵ و جوانیدا پەروەردە کرابێت، وە لەبەر مێینە بوون و نەرم و نیانی لەکاتی مشت و مڕ و دەمەقاڵێدا توانای نەبێت بەڵگەکانی خۆی ڕوون بکاتەوە؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ ٱلَّذِينَ هُمۡ عِبَٰدُ ٱلرَّحۡمَٰنِ إِنَٰثًاۚ أَشَهِدُواْ خَلۡقَهُمۡۚ سَتُكۡتَبُ شَهَٰدَتُهُمۡ وَيُسۡـَٔلُونَ
ئەو فریشتانەش کە لە ڕاستیدا بەندەی ملکەچی پەروەردگاریانن، ئەوان دەیانووت: ئەمانە کچی خوان، ئایا ئەو بێباوەڕانە لە کاتێکدا اللە تەعالا ئەو فریشتانەی بەدیھێنا لەوێ ئامادە بوون، تاوەکو ڕوون بێتەوە کە ئەوان کچی خوان، با باش بزانن ئەو فریشتانە ئەم شاھیدیە ناھەقەیان دەنووسن و تۆماری دەکەن، وە لەڕۆژی قیامەتشدا لێیان دەپرسرێتەوە و موحاسەبە دەکرێن لەسەری، وە لەبەر ئەم تۆمەتە خراپ و درۆ گەورەیەیان سزا دەدرێن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡ شَآءَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مَا عَبَدۡنَٰهُمۗ مَّا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
ئەوانە بەڵگە بەقەدەر دەھێننەوە و دەڵێن: ئەگەر اللە تەعالا (خوای میھرەبان) بیویستایە ئێمە فریشتەکان نەپەرستین ئەوا نەماندەپەرستن، جا کاتێک ئەوەی ویستووە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی ڕازی بووە بە پەرستنیشیان، ئەمەی دەیڵێن ھەمووی درۆیە چونکە ھیچ زانیاریەکیان نییە لەوەی دەیدەنە پاڵ اللە تەعالا.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ كِتَٰبٗا مِّن قَبۡلِهِۦ فَهُم بِهِۦ مُسۡتَمۡسِكُونَ
ئایا لە پێش قورئان کتێب و پەڕاوێکمان بەو بتپەرست و موشریکانە داوە تاوەکو ڕێگا بدات بەپەرستنی شتێک جگە لەزاتی اللە؟! وە دەستیان پێوە گرتبێت و ئەو کتێبە بکەنە بەڵگە لەسەر تۆ؟
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ قَالُوٓاْ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّهۡتَدُونَ
نەخێر شتی وانەبووە، بەڵکو ئەوان بەڵگەی چاولێکەری باوباپیرانیان دەھێننەوە و دەڵێن: ئێمە باوباپیرانی خۆمان بینیوە لەسەر ئاینی بتپەرستی بوون و ئێمەش لەسەر ھەمان ڕێچکە و ڕێیازی ئەوان دەڕۆین لەپەرستنی ئەو بتانەدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• كل نعمة تقتضي شكرًا.
ھەموو ناز و نیعمەتێک پێویستی بەشوکر و سوپاسی اللە تەعالایە.

• جور المشركين في تصوراتهم عن ربهم حين نسبوا الإناث إليه، وكَرِهوهنّ لأنفسهم.
زوڵم و ستەمی بتپەرست و موشریکەکان لە تێڕوانینیان بۆ پەروەردگاریان کاتێک کچیان بۆی بڕیاردا، لەکاتێدا ئەوان پێیان ناخۆشە خۆیان کچیان ببێت.

• بطلان الاحتجاج على المعاصي بالقدر.
پڕوپووچی و بەتاڵی بەڵگە ھێنانەوە بۆ گوناھ و تاوان کردن بەبیانووی ئەوەی اللە تەعالا لە قەدەر نووسیویەتی.

• المشاهدة أحد الأسس لإثبات الحقائق.
بینین و تەماشا کردن یەکێکە لە ھۆکارەکانی چەسپاندن و سەلماندنی ھەقیقەت و ڕاستییەکان.

وَكَذَٰلِكَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقۡتَدُونَ
ھەروەکو چۆن ئەوانە باوەڕیان نەھێنا و تۆیان بە درۆ دانا، وە بەڵگەیان بەچاولێکەری کردنی باوباپیرانیان ھێنایەوە، - ئەی پێغەمبەر- بزانە ھیچ پێغەمبەرێکمان پێش تۆ نەناردووە بۆ ھیچ گوند و شارێک کە گەلەكەی بترسێنێت و ئاگاداریان بکاتەوە، ئیللا بەرپرس و گەورە و دەوڵەمەندەکانیان پێیان وتووە: بێگومان ئێمە لەسەر ئەو ئاینە دەڕۆین کە باوباپیرانمانی لەسەر بووە، بۆیە بزانە گەل و ھۆزەکەت یەکەم کەس نەبوون شتێکی لەم شێوەیە بڵێن.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قَٰلَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكُم بِأَهۡدَىٰ مِمَّا وَجَدتُّمۡ عَلَيۡهِ ءَابَآءَكُمۡۖ قَالُوٓاْ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ
پێغەمبەرەکانیان پێیان وتن: ئایا ئێوە ھەر شوێنی باوباپیرانتان دەکەون ئەگەر ئێمە شتێکی باشتر لەوەمان بۆ ھێنابن کە ئەوانی لەسەر بوون؟ لەوەڵامدا وتیان: ئێمە باوەڕمان نییە بەوەی تۆ و پێغەمبەرانی پێش تۆیش ھێناوتانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
بۆیە تۆڵەمان سەندەوە لەو گەل و ئوممەتانەی پێش تۆ کە پێغەمبەرەکانیان بەدرۆ دانا و باوەڕیان پێنەکردن و لەناومان بردن، جا بیربکەرەوە و تێڕامێنە بزانە سەرەنجامی ئەو گەل و ئوممەتانە چی بوو کە پێغەمبەرەکانیان بەدرۆ دانا و باوەڕیان پێ نەکردن، بێگومان سەرەنجامێکی بە ئازار بوو بۆیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦٓ إِنَّنِي بَرَآءٞ مِّمَّا تَعۡبُدُونَ
- ئەی پێغەمبەر - باسی ئەوە بکە، کاتێک ئیبراھیم بە باوکی و گەلەکەی وت: بێگومان من بەریم لەو بتانەی کە جگە لە اللە تەعالا دەیانپەرستن.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا ٱلَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُۥ سَيَهۡدِينِ
جگە لە اللە نەبێت کە بەدیھێناوم و ڕێنمونیم دەکات بۆ شتێک کە سوودمی تێدا بێت لە شوێنکەوتنی ئاینە ڕاست و دروستەکەی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلَهَا كَلِمَةَۢ بَاقِيَةٗ فِي عَقِبِهِۦ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
ئیبراھیم وای کرد کە وشەی یەکخواپەرستی (لا إلە إلا اللە) لەدوای خۆی لەناو وەچە و نەوەکانیدا بمێنێتەوە، بەردەوام لەناویاندا کەسانێک ھەن کە اللە تەعالا بەتاک و تەنھایی دەپەرستن و ھیچ شەریک و ھاوەڵێکیشی بۆ دانانێن، بە ئومێدی ئەوەی تەوبە بکەن و بگەڕێنەوە بۆلای و واز لە ھاوەڵ بڕیاردان و گوناھ و تاوان بھێنن.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ مَتَّعۡتُ هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ وَرَسُولٞ مُّبِينٞ
پەلەمان نەکرد لە لەناوبردن و سزادانی ئەو بتپەرست و موشریک و بێباوەڕانە، بەڵکو مۆڵەتمان دان و بۆ ماوەیەک لە دونیا خۆیان و باوباپیرانیشیانمان خۆشگوزەران کردن تا ئەو کاتەی قورئان و پێغەمبەر موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) یان بۆ ھات تاوەکو ئەوەی پێویستە لەسەریان بۆیان ڕوون بکاتەوە و تێیان بگەیەنێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ وَإِنَّا بِهِۦ كَٰفِرُونَ
جا کاتێک ئەم قورئانەیان بۆ ھات کە ھەق و ڕاستە و ھیچ گومان و دوو دەڵییەکی تێدا نییە ، وتیان: ئەمە جادووە و موحەممەد بەھۆیەوە جادوومان لێدەکات، وە بێگومان ئێمەیش باوەڕی پێ ناکەین.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنَ ٱلۡقَرۡيَتَيۡنِ عَظِيمٍ
بتپەرست و موشریکەکان وتیان: ئەگەر وایە بۆچی ئەم قورئانە دانەبەزی بۆ سەر یەكێك لە دوو پیاوی گەورە و مەزن لە مەککە و تائیف، لەبری ئەوەی دابەزیووە بۆ سەر موحەممەدێکی ھەژار و ھەتیو.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَهُمۡ يَقۡسِمُونَ رَحۡمَتَ رَبِّكَۚ نَحۡنُ قَسَمۡنَا بَيۡنَهُم مَّعِيشَتَهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَرَفَعۡنَا بَعۡضَهُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَتَّخِذَ بَعۡضُهُم بَعۡضٗا سُخۡرِيّٗاۗ وَرَحۡمَتُ رَبِّكَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
اللە تەعالا لە وەڵامیاندا دەفەرموێت: - ئەی پێغەمبەر- ئایا ئەوان ڕەحمەت و بەزەیی پەروەردگارت دابەش دەکەن، تاوەکو بە ویست و ئارەزووی خۆیان بیدەن بەکەسانێک و کەسانێکی تریشی لێ بێ بەش بکەن، یان ئەوە اللە تەعالایە ئەو کارە دەکات؟! بێگومان ئەوە ئێمەین ڕزق و ڕۆزی و بژێوی ئەوانمان لە دونیا لە نێواندا دابەش کردووە، ھەندێکیان دەوڵەمەند و ھەندێکی تریشیان ھەژار و نەدار، تاوەکو ھەندێکیان خزمەتی ھەندێکی تریان بکەن، وە ڕەحمەت و بەزەیی پەروەردگارت بۆ بەندەکانی لە ڕۆژی دواییدا باشتر و خاسترە لەو شتانەی ئەوان لە دونیادا کۆی دەکەنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡلَآ أَن يَكُونَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ لَّجَعَلۡنَا لِمَن يَكۡفُرُ بِٱلرَّحۡمَٰنِ لِبُيُوتِهِمۡ سُقُفٗا مِّن فِضَّةٖ وَمَعَارِجَ عَلَيۡهَا يَظۡهَرُونَ
ئەگەر لەبەر ئەوە نەبوایە خەڵکی ھەمووی لەسەر کوفر و بێباوەڕی کۆبوونایەتەوە، ئەوا سەقفی خانووی بێباوەڕانمان دەکرد بە زیوو، وە قادرمەی زیووینمان لەسەر سەربانەکان بۆ دادەنان کە بەسەریاندا سەربکەوتنایە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• التقليد من أسباب ضلال الأمم السابقة.
چاولێکەری ھۆکاری سەرلێشێواوی و گومڕابوونی گەلانی پێشوو بووە.

• البراءة من الكفر والكافرين لازمة.
خۆ بەری کردن لە کوفر و بێباوەڕی و بێباوەڕان واجب و پێویستە.

• تقسيم الأرزاق خاضع لحكمة الله.
دابەش کردنی ڕزق و ڕۆزی و بژێوی ژیان ملکەچە بۆ حیکمەت و دانایی و کاربەجێی پەروەردگار.

• حقارة الدنيا عند الله، فلو كانت تزن عنده جناح بعوضة ما سقى منها كافرًا شربة ماء.
ئەم ئایەتانە بێ نرخی دونیا دەگەیەنێت لای اللە تەعالا، چونکە ئەگەر بھاتایە دونیا بە ئەندازەی باڵی مێشوولەیەک نرخ و کێشی ھەبوایە لای ئەو، ئەوا نەیدەھێشت بێباوەڕێک دڵۆپێک ئاوی لێ بخواتەوە

وَلِبُيُوتِهِمۡ أَبۡوَٰبٗا وَسُرُرًا عَلَيۡهَا يَتَّكِـُٔونَ
وە دەرگای ماڵەکانیان و تەخت و قەرەوێڵە و جێگای بەرزی پاڵدانەوەیانمان بۆ دەکردن بە زیو، ئەمەیش بۆ ئەوەی زیاتر کەمەندکێشیان بکات و دووچاری فیتنە و تاقیکردنەوەیان بکات.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَزُخۡرُفٗاۚ وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَٱلۡأٓخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلۡمُتَّقِينَ
وە زێڕێکی زۆریشمان پێدەدان، ھەموو ئەمانە خۆشی ژیانی دونیان و دەبڕێنەوە، سوود و قازانجیان کەم و بێ بایەخە لەبەر ئەوەی کۆتاییان پێ دێت و دەبڕێنەوە، ئەی پێغەمبەر بزانە ئەوەی لای پەروەردگارت ھەیە لە خۆشی و ناز و نیعمەت لە ڕۆژی دواییدا باشتر و خاسترە بۆ پارێزکاران و لەخواترسان، ئەوانەی فەرمانەکانی جێ بەجێ دەکەن و دوور دەکەونەوە لە ڕێگریەکانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَعۡشُ عَن ذِكۡرِ ٱلرَّحۡمَٰنِ نُقَيِّضۡ لَهُۥ شَيۡطَٰنٗا فَهُوَ لَهُۥ قَرِينٞ
ھەر کەسێک کوێر و بێ ئاگا بێت لە ئاست قورئان و یادی اللە تەعالا و ئاینی پیرۆزی ئیسلام، ئەوا لە دونیا شەیتانێکی بۆ دادەنێین و زاڵی دەکەین بەسەریدا تاوەکو گومڕای بکات، ئەمەش لەبەرامبەر ئەوەدا پشتی کردووەتە قورئانی پیرۆز و یادی پەروەردگار.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّهُمۡ لَيَصُدُّونَهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَيَحۡسَبُونَ أَنَّهُم مُّهۡتَدُونَ
ئەو شەیتانانەی کە زاڵ بوون بەسەر ئەوانەی کە پشتیان کردوەتە قورئان و یادی اللە تەعالا بۆ ئەوەیە لە ڕێگای ڕاستی پەروەردگار لایان بدەن و گومڕایان بکەن، فەرمانەکانی جێ بەجێ نەکەن و دوور نەکەونەوە لە ڕێگریەکانی، نەک ھەر ھێندە بەڵکو ئەوەندە گوناھ و تاوان و بێباوەڕیان لاشیرین و جوان و ڕازاوە دەکەن وادەزانن لەسەر ھەق و ڕێگای ڕاست و ھیدایەتن، دواتریش تەوبە ناکەن لەو گومڕاییەی تێی کەوتون و گیرۆدەی بوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَنَا قَالَ يَٰلَيۡتَ بَيۡنِي وَبَيۡنَكَ بُعۡدَ ٱلۡمَشۡرِقَيۡنِ فَبِئۡسَ ٱلۡقَرِينُ
تا ئەو کاتەی ئەو کەسە گومڕا و لە خوا یاخیەی کە پشتی کردبووە قورئانی پیرۆز لە ڕۆژی قیامەتدا دێتەوە لامان، کاتێک بەچاوی خۆی ڕاستییەکان دەبینێت، بەشەیتانە ھاودەمەکەی دەڵێت: ئای خۆزگە نێوان من و تۆ ئەی شەیتانی فریوودەر نێوان ڕۆژھەڵات و ڕۆژئاوا بوایە، ئای چەند ھاوڕێ و ھاودەمێکی خراپ بوویت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَن يَنفَعَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ إِذ ظَّلَمۡتُمۡ أَنَّكُمۡ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ
اللە تەعالا لە ڕۆژی قیامەتدا بە بێباوەڕان دەفەرموێت: ئەمڕۆ ھیچ شتێک سوودتان پێ ناگەیەنێت، چونکە ئێوە لە دونیادا بەھاوەڵ بڕیاردان و گوناھ و تاوان ستەمتان لەخۆتان کرد، ئێستا ئێوە و شەیتانە ھاوڕێ و ھاودەمەکانتان لەسزاداندا ھاوبەش و بەشدارن، ئەوان ناتوانن ھیچ شتێک لەسزا و ناخۆشی ئەم ڕۆژەتان لەسەر سووک بکەن و لەبری ئێوە بەرگەی ئەو سزایە بگرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ أَوۡ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
ئەوانە کەڕن لە ئاست بیستنی ھەق و ڕاستی، وە کوێرن لە ئاست بینینیدا، ئایا - ئەی پێغەمبەر - تۆ دەتوانیت وا لەکەسێکی کەڕ بکەیت ببیستێ، یان ڕێنمونی کوێرێک بکەیت، یان ھیدایەتی کەسێکی بدەیت لە ھەقێکی ڕوون و ئاشکرا و ڕێگای ڕاستی ئیسلام گومڕا بووبێت؟
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِمَّا نَذۡهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنۡهُم مُّنتَقِمُونَ
ئەگەر تۆمان بردەوە و مراندمانیت پێش ئەوەی سزای ئەوان بدەین، بێگومان ئێمە لە ڕۆژی دواییدا تۆڵەیان لێ دەسێنین و سزای سەختیان پێ دەچێژین.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوۡ نُرِيَنَّكَ ٱلَّذِي وَعَدۡنَٰهُمۡ فَإِنَّا عَلَيۡهِم مُّقۡتَدِرُونَ
یان ھەندێک لەو سزایەت پیشان دەدەین کە بەڵێنمان پێ دابوون، بێگومان ئێمە دەسەڵاتی ئەوەمان ھەیە و ئەوان ھەرگیز ناتوانن بەسەرماندا زاڵ بن.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱسۡتَمۡسِكۡ بِٱلَّذِيٓ أُوحِيَ إِلَيۡكَۖ إِنَّكَ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
- ئەی پێغەمبەر - دەست بگرە بەو وەحی و نیگایەی کە پەروەردگارت بۆی کردویت، وە کار و کردەوەی پێ بکە و جێ بەجێی بکە، بێگومان تۆ لەسەر ڕێگای ھەق و ڕاستیت کە ھیچ گومان و دوو دڵییەکی تیدا نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّهُۥ لَذِكۡرٞ لَّكَ وَلِقَوۡمِكَۖ وَسَوۡفَ تُسۡـَٔلُونَ
بەڕاستی ئەم قورئانە ڕێز و حورمەت و گەورەییە بۆ تۆ و بۆ گەلەکەت، دڵنیابن لە ڕۆژی قیامەتدا پرسیارتان لێ دەکرێت لە ئیمان و باوەڕ پێھێنان و شوێنکەوتنی ڕێنمونی ئەو قورئانە و بانگەواز کردن بۆی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَسۡـَٔلۡ مَنۡ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رُّسُلِنَآ أَجَعَلۡنَا مِن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ءَالِهَةٗ يُعۡبَدُونَ
- ئەی پێغەمبەر - پرسیار بکە لەو پێغەمبەرانەی پێش تۆ ڕەوانەمان کردن بۆ لای گەلەکانیان : ئایا جگە لە اللە تەعالا ھیچ پەرستراوێکی ترمان داناوە کە عیبادەت و پەرستنی بۆ بکرێت؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
بێگومان موسامان بە بەڵگە و نیشانە و موعیجزەکانەوە نارد بۆ لای فیرعەون و ناودارانی گەلەکەی و پێی وتن: بەدڵنیاییەوە من نێرراو و پێغەمبەری پەروەردگاری ھەموو جیھانیانم.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَآءَهُم بِـَٔايَٰتِنَآ إِذَا هُم مِّنۡهَا يَضۡحَكُونَ
جا کاتێک بەڵگە و نیشانە و ئایەتەکانی ئێمەی بۆ بردن، پێی پێکەنین و گاڵتەیان پێکرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• خطر الإعراض عن القرآن.
مەترسی پشت ھەڵکردن لە قورئانی پیرۆز لەم ئایەتانەدا بە ڕوونی بەدیار دەکەوێت.

• القرآن شرف لرسول الله صلى الله عليه وسلم ولأمته.
قورئانی پیرۆز مایەی ڕێز و حورمەت و گەورەییە بۆ پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) و ئوممەتەکەی.

• اتفاق الرسالات كلها على نبذ الشرك.
سەرجەم پەیامی پێغەمبەران کۆک و ھاوڕان لەسەر دوورکەوتنەوە لە شیرک و ھاوەڵ بڕیاردان بۆ اللە تەعالا.

• السخرية من الحق صفة من صفات الكفر.
گاڵتەکردن بەھەق و ڕاستی سیفەتێکە لە سیفەتەکانی بێباوەڕان.

وَمَا نُرِيهِم مِّنۡ ءَايَةٍ إِلَّا هِيَ أَكۡبَرُ مِنۡ أُخۡتِهَاۖ وَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
ئێمە ھیچ نیشانە و موعجیزەیەک پیشانی فیرعەون و ناودارانی گەلەکەی نادەین لەسەر ڕاستی و دروستی ئەوەی موسا ھیناویەتی، ئیللا گەورەترە لەو نیشانە و موعجیزەیەی کە پێشتر پیشانمان داون، ھەر لە دونیا سزامان دان بە ئومێدی ئەوەی لەو کوفر و بێباوەڕییە بگەڕێنەوە کە پێشتر لەسەری بوون، بەڵام نەگەڕانەوە و ھیچ سوودی نەبوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ يَٰٓأَيُّهَ ٱلسَّاحِرُ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهۡتَدُونَ
کاتێک ھەندێک لەو سزایەیان تووش بوو کە پێشتر موسا پێی ترساندبوون، بە موسایان وت (سەلامی اللە تەعالای لێ بیت) : ئەی جادووگەر لای پەروەردگارت نزامان بۆ بکە، لەسەر ئەو بەڵێنەی پێی دابووین ئەگەر باوەڕ بھێنن سزاکەمان لەسەر ھەڵدەگرێت، ئەگەر ھاتوو سزاکەی لەسەر ھەڵگرتین ئەوا باوەڕ دەھێنین و ڕێگای ھیدایەت دەگرینەبەر.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِذَا هُمۡ يَنكُثُونَ
جا کاتێک سزاکەمان لەسەر ھەڵگرتن، ئەوان باوەڕیان نەھێنا و پەیمان و بەڵێنەکەی خۆیان شکاند و وەفایان پێی نەکرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنَادَىٰ فِرۡعَوۡنُ فِي قَوۡمِهِۦ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَيۡسَ لِي مُلۡكُ مِصۡرَ وَهَٰذِهِ ٱلۡأَنۡهَٰرُ تَجۡرِي مِن تَحۡتِيٓۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
فیرعەون بەشانازی کردن بە موڵک و دەسەڵاتەکەیەوە لەناو گەلەکەیدا ھاواری کرد و پێی وتن: ئەی گەلەکەم ئایا میسر ھەمووی موڵکی من نییە؟ وە ئەم ڕووبارانەی (نیل) یش کە بەژێر کۆشک و تەلارەکانمدا دەڕۆن ھی من نین؟ دەی ئایا ئیتر موڵک و دەسەڵاتی من نابینن، وە نازانن چەند گەورە و بەشکۆم ؟
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِي هُوَ مَهِينٞ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ
بەڵکو من چاکترم لەم کەسە سووک و بێ نرخ و لاوازە کە نازانێت قسەیش بکات (مەبەستی پێی موسا بوو).
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَوۡلَآ أُلۡقِيَ عَلَيۡهِ أَسۡوِرَةٞ مِّن ذَهَبٍ أَوۡ جَآءَ مَعَهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ مُقۡتَرِنِينَ
ئەگەر ڕاست دەکات بۆچی ئەو خوایە بازنی زێڕ و خشڵی پێنەداوە تاوەکو دەربکەوێت پێغەمبەری ئەوە، یان بۆچی فریشتەکان لەگەڵیدا نەھاتوون تاوەکو یەک لەدوای یەک شاھیدی بۆ بدەن کە پێغەمبەری خوایە؟
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱسۡتَخَفَّ قَوۡمَهُۥ فَأَطَاعُوهُۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
فیرعەون گەلەکەی فریودا وهەڵیان خەڵەتاند، ئەوانیش گوێرایەڵی بوون لەو گومڕاییەی تێی کەوتبوو، بێگومان ئەوان گەلێک بوون لە گوێرایەڵی اللە تەعالا دەرچوو بوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّآ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ أَجۡمَعِينَ
جا کاتێک ئەوان بە بەردەوام بوونیان لەسەر کوفر و بێباوەڕی، تووڕەیان کردین، ئێمەیش تۆڵەمان لێ سەندن، وە ھەر ھەموویمان نوقمی ناو دەریا کرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَجَعَلۡنَٰهُمۡ سَلَفٗا وَمَثَلٗا لِّلۡأٓخِرِينَ
فیرعەون و دەست و پێوەندەکەیمان کرد بەپێشینە و پەند و ئامۆژگاری بۆ بێباوەڕانی گەلەکەت کە بەدوای ئەواندا دێن، بۆ ئەوەی وەک ئەوان کردەوەی خراپ نەکەن و دووچاری ھەمان سەرەنجامی ئەوان نەبن.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَلَمَّا ضُرِبَ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوۡمُكَ مِنۡهُ يَصِدُّونَ
کاتێک بتپەرست و موشریکەکانی قوڕەیش وایانزانی کە عیسای کوڕی مەریەمیش کە گاورەکان دەیپەرستن دەچێتە چوار چێوە گشتییەکەی کە اللە تەعالا لەبارەیەوە فەرموویەتی: (إنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَهَا وَارِدُونَ) واتا: (ئێوە و ئەوانەیش ئێوە لەبری خوا دەیانپەرستن ھەر ھەمووتان دەچنە ناو ئاگری دۆزەخەوە) بێگومان ھەر چۆنێک اللە تەعالا ڕێگری کردووە لە پەرستنی بتەکان بەھەمان شێوە ڕێگریشی کردوە لەوەی گاورەکان عیسا بپەرستن، کەچی - ئەی پێغەمبەر - گەلەکەت دەستیان کرد بەدەنگە دەنگ و ھات و ھاوار و وتیان: ڕازین پلەوپایەی خواکانی ئێمەیش وەک پلەوپایەی عیسا بێت، واتا: (ئەگەر خواکانی ئێمە لەبەر ئەوەی دەپەرسترێن دەچنە ناو دۆزەخەوە ئەوا عیسایش وەک ئەوان گاورەکان کردویانە بەخوای خۆیان و دەیپەرستن، ئەگەر سەرەنجامی عیسا ئاگری دۆزەخ بێت قەیناکات با خواکانی ئێمەیش لە دۆزەخدا بن)، بەڵام اللە تەعالا لە وەڵامی ئەمەدا ئەم ئایەتەی دابەزاندا : (إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ) واتا: (بێگومان ئەوانەی بەچاکی و کردەوەی باش پێشکەوتن ئەوانە دوورن لە ئاگری دۆزەخ).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُوٓاْ ءَأَٰلِهَتُنَا خَيۡرٌ أَمۡ هُوَۚ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلَۢاۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٌ خَصِمُونَ
وتیان: ئایا خوا و پەرستراوەکانی ئێمە باشترن یان عیسا؟! (ابن الزبعری) و ھاوشێوەکانی ئەم نموونانەیان بۆ ئەوە نەھێنایەوە کە بگەن بەھەق و ڕاستی، بەڵکو تەنھا حەزیان لە مشتومڕ و دەمەقاڵێ کردنە، ئەوانە گەلێکن لەسەر مشتومڕ و دەمەقاڵی کردن دروست بوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنۡ هُوَ إِلَّا عَبۡدٌ أَنۡعَمۡنَا عَلَيۡهِ وَجَعَلۡنَٰهُ مَثَلٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
عیسای کوڕی مەریەم تەنھا بەندەیەکە لە بەندەکانی اللە تەعالا، کە نیعمەتی پێغەمبەرایەتی و پەیاممان پێ بەخشیووە، وە کردمان بەبەڵگە و مایەی پەند وەرگرتن بۆ بەنو ئیسرائیل لەسەر دەسەڵاتی بێ پایانی پەروەردگار، کاتێک اللە تەعالا عیسای بێ باوک بەدیھێنا ھەروەکو چۆن ئادەمی بەبێ باوک و دایک بەدیھێنا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَا مِنكُم مَّلَٰٓئِكَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَخۡلُفُونَ
- ئەی نەوەکانی ئادەم - ئەگەر بمانوویستایە لەناوتان بەرین ئەوا لەناوتانمان دەبرد ، وە لەبری ئێوە فریشتەمان دەکرد بەجێنشینتان لەسەر زەوی ، کە تەنھا اللە یان بپەرستایە و ھیچ شەریک و ھاوەڵێکیشیان بۆ دانەنایە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• نَكْث العهود من صفات الكفار.
شکاندنی پەیمان و بەڵێن سیفەتی بێباوەڕانە.

• الفاسق خفيف العقل يستخفّه من أراد استخفافه.
کەسی لەسنوور دەرچوو و گێل و گەمژە، ھەر کەسێک بیەوێت بەکاری دەھێنێت و ژێرباری خۆی دەخات.

• غضب الله يوجب الخسران.
تووڕە بوونی اللە تەعالا خەسارۆمەندی بەدوادا دێت.

• أهل الضلال يسعون إلى تحريف دلالات النص القرآني حسب أهوائهم.
خەڵکانی گومڕا ھەوڵی ئەوە دەدەن مانا و مەبەستەکانی قورئانی پیرۆز بە پێی ھەواو ئارەزووی خۆیان بگۆڕن.

وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمۡتَرُنَّ بِهَا وَٱتَّبِعُونِۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
بێگومان دابەزینی عیسا (سەلامی خوای لێ بێت) لە کۆتایی دونیا و پێش ھاتنی قیامەت یەکێکە لە نیشانە گەورەکانی ھاتنی ڕۆژی دوایی، گومانتان نەبێت ڕۆژی قیامەت ھەر دێت، وە شوێن ئەو پەیامە بکەون لەلای اللە تەعالاوە بۆم ھێناون، ئەوەی ھێناومە ھەر ئەوە ڕێگای ڕاستەیە و ھیچ خوار و خێچییەکی تێدا نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُۖ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
وریابن شەیتان لە ڕێگای ڕاست لاتان نەدا و گومڕاتان نەکات و ھەڵتان نەخەڵەتێنێت، بەدڵنیاییەوە ئەو دوژمنی ڕوون و ئاشکرای ئێوەیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَمَّا جَآءَ عِيسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ قَالَ قَدۡ جِئۡتُكُم بِٱلۡحِكۡمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي تَخۡتَلِفُونَ فِيهِۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
کاتێک عیسا (سەلامی خوای لێ بێت) بەڵگە و نیشانە ڕوون و ئاشکراکانی ھێنا بۆ گەلەکەی لەسەر پێغەمبەرایەتی خۆی و پێی فەرموون: من لەلایەن اللە تەعالاوە حیکمەت و داناییم بۆ ھێناون، بۆ ئەوەی ھەندێک لەکاروباری ئاین کە لەسەری ناکۆکن بۆتان ڕوون بکەمەوە، کەوابێت لە اللە تەعالا بترسن و فەرمانەکانی بەجێ بھێنن و دووریش بکەونەوە لەڕێگریەکانی، لەوەی فەرمانتان پێدەکەم و ڕێگریتان لێدەکەم گوێرایەڵم بن و سەرپێچیم مەکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
اللە پەروەردگاری من و ئێوەیشە، جگە ئەو ھیچ پەروەردگارێکی ترمان نییە، کەوابێت تەنھا ھەر ئەو بپەرستن، ئەم یەکخواپەرستیەش ڕێگای ڕاستە و ھیچ خوار و خێچییەکیشی تێدا نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱخۡتَلَفَ ٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَيۡنِهِمۡۖ فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمٍ أَلِيمٍ
دەستە و تاقم و گرۆکانی نەصاری لە بارەی عیساوە (سەلامی خوای لێ بێت) ناکۆکی و ڕاجیایی لە نێوانیاندا دروست بوو، ھەندێکیان دەڵێن: عیسا خوایە، ھەندێکی تریشیان دەڵێن: کوڕی اللە یە، وە ھەندێکی تریان دەڵێن: عیسا و دایکی ھەردووکیان خوان، وەیل و تیاچوون و سزای سەخت کە لە ڕۆژی قیامەتدا چاوەڕوانیانە بۆ ئەوانەی ستەمیان لە خۆیان کرد، بەو جۆرەی وەسفی عیسایان پێکرد و بەخوایان زانی، یان بەیەکێک لە سێ خواکەیان دانا.
Arabic explanations of the Qur’an:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
ئایا ئەو دەستە و تاقمانەی لە بارەی عیساوە ناکۆکیان تێکەوت چاوەڕوانی ئەوەن لەپڕ ڕۆژی قیامەتدا بێت و ھەست بەھاتنی نەکەن؟! ئەگەر ڕۆژی قیامەتیان بەسەردا ھات و ئەوان ھەر لەسەر ئەو کوفر و بێباوەڕییەی خۆیان بوون، بێگومان سەرەنجامیان سزاییەکی سەختی بە ئازارە.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلۡأَخِلَّآءُ يَوۡمَئِذِۭ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوٌّ إِلَّا ٱلۡمُتَّقِينَ
ئەوانەی لەسەر بێباوەڕی و گومڕایی لە دونیادا بوونەتە ھاوڕێ و دۆستی یەک، لە ڕۆژی قیامەتدا ھەموویان دەبنە دوژمنی یەکتر، جگە خواناسان نەبێت، ئەوانەی فەرمانەکانی اللە تەعالا جێ بەجێ دەکەن و دووریش دەکەونەوە لە ڕێگرییەکانی، ھاوڕێیەتی ودۆستایەتیەکەیان بەردەوامە و نابڕێتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰعِبَادِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡكُمُ ٱلۡيَوۡمَ وَلَآ أَنتُمۡ تَحۡزَنُونَ
اللە تەعالا پێیان دەفەرموێت: ئەی بەندەکانم ئەمڕۆ ھیچ ترسێکتان نییە لەوەی لەمەودوا چاوەڕواناتنە، وە ھیچ خەم و خەفەتێکی ئەوەیشتان نییە لە دونیا لەدەستان چووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ مُسۡلِمِينَ
ئەوانەی باوەڕیان بەو قورئانە ھێناوە کە دابەزیوە بۆسەر پێغەمبەرەکەیان، وە ملکەچ و گویڕایەڵی فەرمانەکانی ناوینی، ئەوەی قورئان فەرمانی پێکردووە ئەوانیش فەرمانی پێدەکەن، وە ئەوەیشی قورئان ڕێگری لێکردووە ئەوانیش ڕێگری لێدەکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ أَنتُمۡ وَأَزۡوَٰجُكُمۡ تُحۡبَرُونَ
پێیان دەوترێت: خۆتان و ھاوڕێ و ھاوسەرە باوەڕدارەکانتان بچنە بەھەشتەوە، دڵخۆش دەبن بەو ناز و نیعمەت و خۆشییە نەبڕاوانەی پێشکەشتان دەکرێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
يُطَافُ عَلَيۡهِم بِصِحَافٖ مِّن ذَهَبٖ وَأَكۡوَابٖۖ وَفِيهَا مَا تَشۡتَهِيهِ ٱلۡأَنفُسُ وَتَلَذُّ ٱلۡأَعۡيُنُۖ وَأَنتُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
خزمەتکارەکانی بەھەشت بە قاپ و قاچاخی زێڕین و پەرداخی پڕ لەشەراب بەسەریاندا دەگەڕێن، لەو بەھەشتەدا ھەرچی دەروونی مرۆڤ ئارەزووی بکات، وە چاو چێژی لێوەربگرێت بە بینینی تێیدایە و پێیان دەدرێت، وە بۆ ھەتاھەتایی تێیدا دەمێننەوە و ھەرگیز لێی دەرناچن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتِلۡكَ ٱلۡجَنَّةُ ٱلَّتِيٓ أُورِثۡتُمُوهَا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
ئەو بەھەشتەی کە وەسف کرا بۆتان، ئەو جێگایەیە کە اللە تەعالا بە فەزڵی خۆی بەھۆی کار و کردەوە چاکەکانتانەوە کردوویەتی بە میراتی و بەشی ئێوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَكُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ كَثِيرَةٞ مِّنۡهَا تَأۡكُلُونَ
لەو بەھەشتەدا میوە گەلێکی زۆرتان بۆ ھەیە كە هەرگیز كۆتایی نایەت و لێی دەخۆن.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• نزول عيسى من علامات الساعة الكبرى.
ھاتنە خوارەوەی عیسا یەکێکە لەنیشانە گەورەکانی ھاتنی ڕۆژی قیامەت.

• انقطاع خُلَّة الفساق يوم القيامة، ودوام خُلَّة المتقين.
بچڕانی ھاوڕیەتی و دۆستایەتی کەسانی لە سنوور دەرچوو لە ڕۆژی قیامەتدا، وە بەردەوامی ھاوڕیەتی و دۆستایەتی خواناسان.

• بشارة الله للمؤمنين وتطمينه لهم عما خلفوا وراءهم من الدنيا وعما يستقبلونه في الآخرة.
مژدەی اللە تەعالا بۆ باوەڕداران و دڵنیاکردنەوەیان لەوەی خەم و خەفەت نەخۆن بۆ ئەوەی لە دونیا لەدەستیان چووە، وە نەیشترسن لەوەی لە ڕۆژی دواییدا چاوەڕوانیانە.

إِنَّ ٱلۡمُجۡرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ
بێگومان تاوانبارانی بێباوەڕ و گوناھبار لە ڕۆژی قیامەتدا لە سزای ئاگری دۆزەخدان و بەھەمیشەیی تێیدا دەمێننەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَا يُفَتَّرُ عَنۡهُمۡ وَهُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ
سزایان لەسەر سووک ناکرێت و نائومێد بوون لە ڕەحم و بەزەیی اللە تەعالا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن كَانُواْ هُمُ ٱلظَّٰلِمِينَ
کاتێک ئەوانمان خستە ناو ئاگری دۆزخەوە ستەم و زوڵمان لێ نەکردن، بەڵکو ئەوە خۆیانن بە کوفر و بێباوەڕی کردن ستەمیان لە خۆیان کردووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنَادَوۡاْ يَٰمَٰلِكُ لِيَقۡضِ عَلَيۡنَا رَبُّكَۖ قَالَ إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ
ھاوار دەکەن لە دەرگاوان و بەرپرسانی دۆزەخ و دەڵێن: ئەی مالیکی دەرگاوانی دۆزەخ با پەروەردگارت بمانمرێنێت و ڕزگارمان بێت لەم سزایە و کەمێک پشوو بدەین، مالیکی دەرگاوانی دۆزەخیش وەڵامیان دەداتەوە و پێیان دەڵێت: بە دڵنیاییەوە ئێوە بەھەمیشەیی لەناو ئەو سزایەدا دەمێننەوە نامرن، وە ھەرگیزیش کۆتایی پێ نایەت.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَقَدۡ جِئۡنَٰكُم بِٱلۡحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَكُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ
بێگومان لە دونیادا ھەق و ڕاستیمان بۆ ھێنان کە ھیچ دوو دڵی و گومانێکی تێدا نەبوو، بەڵام زۆربەتان ھەق و ڕاستیتان پێ ناخۆش بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ أَبۡرَمُوٓاْ أَمۡرٗا فَإِنَّا مُبۡرِمُونَ
ئەگەر ئەوان نەخشە و پیلان بۆ پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) دابنێن و بیانەوێت فڕوفێڵی لێ بکەن، ئەوا ئێمە لەبەرامبەر ئەواندا پیلان و نەخشەیەکی توند و تۆڵ دادەنێین زۆر لەوەی ئەوان بەھێزترە.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّا لَا نَسۡمَعُ سِرَّهُمۡ وَنَجۡوَىٰهُمۚ بَلَىٰ وَرُسُلُنَا لَدَيۡهِمۡ يَكۡتُبُونَ
ئایا وا گومان دەبەن ئەو نھێنیانەی لەناخی خۆیاندا شاردوویانەتەوە، وە ئەو چپانەی لە نێوان یەکتردا دەیکەن ئێمە نابیستین، بەڵێ ھەمووی دەبیستین، وە ھەرچیەکیش ئەنجام بدەن ئەو فریشتانەی لایانن ھەمووی دەنووسن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِن كَانَ لِلرَّحۡمَٰنِ وَلَدٞ فَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡعَٰبِدِينَ
- ئەی پێغەمبەر - بەوانە بڵێ کە کچان بۆ اللە تەعالا بڕیار دەدەن، پاکو بێگەردی و بەرزی و بڵندی بۆ زاتی پەروەردگار لەوەی دەیدەنە پاڵی، اللە تەعالا مناڵی نییە، ئەو پاک و بێگەردە لەوەی بڕیاری دەدەن بۆی، وە منیش یەکەم کەسم کە عیبادەتی پەروەردگارم دەکەم و بەپاک و پیرۆز و بێگەردی دادەنێم.
Arabic explanations of the Qur’an:
سُبۡحَٰنَ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَرۡشِ عَمَّا يَصِفُونَ
پاکو بێگەردی بۆ پەروەردگاری ئاسمانەکان و زەوی و پەروەردگاری عەرشی گەورە لەو درۆ و دەلەسانەی ئەوان دەیدەنە پاڵی لەوەی ھاوەڵ و شەریک و مناڵی ھەبێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَذَرۡهُمۡ يَخُوضُواْ وَيَلۡعَبُواْ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ
- ئەی پێغەمبەر - وازیان لێ بھێنە با لەناو ئەو بەتاڵی و پڕوپوچییەی خۆیاندا سەرگەرم بن و خەریکی گەمە و گاڵتەی خۆیان بن، تا ئەو کاتەی دەگەن بەو ڕۆژەی بەڵێنیان پێدراوە، کە ڕۆژی قیامەتە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي فِي ٱلسَّمَآءِ إِلَٰهٞ وَفِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَٰهٞۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ
ئەو زاتە پیرۆزە پەرستراوی بەھەقی ئاسمانەکان و زەوییە، وە زۆر دانا و کاربەجێیە لە بەدیھێنان و ئەندازەگیری و بەڕێوەبردنیدا، وە زۆریش زانا و ئاگادارە بە حاڵ و کاروباری بەندەکانی، وە ھیچ شتێکی لاشاراوە و نھێنی نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتَبَارَكَ ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
ئەو زاتەی کە خاوەنی موڵکی ئاسمانەکان و زەوییە خێر و چاکە و بەرەکەتی یەکجار زۆرە، وە ئەوەیش لە نێوان ئاسمانەکان و زەویشدا ھەیە ھەر ھی اللە تەعالایە، تەنھا ئەو دەزانێت چی کاتێک ڕۆژی قیامەت دێت، وە جگە ئەو ھیچ کەسێکی تر نازانێت، وە لە ڕۆژی دواییشدا گەڕانەوە تەنھا بۆ لای ئەوە بۆ لێپرسینەوە و پاداشت وەرگرتنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا يَمۡلِكُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلشَّفَٰعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
ئەو بت و دار و بەردەی ھاوەڵ بڕیاردەران دەیانپەرستن لای اللە تەعالا ھیچ شتێکیان بەدەست نییە و ناتوانن تکا و شەفاعەت بۆ ھیچ کەسێک بکەن، مەگەر کەسێک شاھیدی دابێت کە ھیچ پەرستراوێکی بەھەق نییە جگە لە اللە، وە لەسەر زانیاری و چاوڕوونی ئەو شاھیدیەی دابێت، وەک عیسا و عوزەیر و فریشتەکان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَهُمۡ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
ئەگەر پرسیاریان لێ بکەیت کێ ئەوانی بەدیھێناوە؟ بە دڵنیاییەوە دەڵێن: اللە ئێمەی بەدیھێناوە، دەی ئیتر چۆن لەدوای ئەم دان پێدانانە واز لەپەرستنی ئەو دەھێنن و دەچن شتێکی تر دەپەرستن؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقِيلِهِۦ يَٰرَبِّ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمٞ لَّا يُؤۡمِنُونَ
لای اللە تەعالا پێغەمبەر سکاڵا لە گەلەکەی دەکات و دەڵێت: ئەی پەروەردگارم بێگومان ئەم گەلە بڕوایان بەو پەیام و قورئانە نییە کە تۆ بۆ منت نارد.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱصۡفَحۡ عَنۡهُمۡ وَقُلۡ سَلَٰمٞۚ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
ئەی پێغەمبەر پشتیان تێ بکە و وازیان لێ بھێنە، وە بۆ ئەوەی لەشەڕ و خراپەیان بە دوور بیت پێیان بڵێ: سەلامتان لێ بێت – ئەمە لە قۆناغی مەککەدا بوو- ئەوجا دەزانن لە مەودوا تووشی چی بەڵا و سزایەک دەبن.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• كراهة الحق خطر عظيم.
ڕق بوونەوە لەھەق و ڕاستی مەترسییەکی زۆر گەورەیە.

• مكر الكافرين يعود عليهم ولو بعد حين.
فڕوفێڵ و تەڵەکەی بێباوەڕان بەسەر خۆیاندا دەشکێتەوە ئەگەر ماوەیەکیشی پێ بچێت.

• كلما ازداد علم العبد بربه، ازداد ثقة بربه وتسليمًا لشرعه.
تا بەندەکان زیاتر پەروەردگاریان بناسن و شارەزا بن لێی، ھێندەی تر بڕوا و متمانەیان پێ زیاد دەبێت و زیاتریش تەسلیمی شەریعەتەکەی دەبن.

• اختصاص الله بعلم وقت الساعة.
تەنھا اللە تەعالایە دەزانێت چی کاتێک ڕۆژی قیامەت دێت و چی کاتێکیش ڕوو دەدات.زانینی ڕۆژی دوایی تایبەتە بە اللە تەعالاوە.

 
Translation of the meanings Surah: Az-Zukhruf
Surahs’ Index Page Number
 
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Translations’ Index

الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

close