Traducción de significados Capítulo Sura Hud - الترجمة الفلبينية المجندناوية - Enciclopedia del Sagrado Corán

Hud (Hud)

Versículo: 1

الٓرۚ كِتَٰبٌ أُحۡكِمَتۡ ءَايَٰتُهُۥ ثُمَّ فُصِّلَتۡ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ خَبِيرٍ

Alif. Lam. Ra. Su Allah i mataw kanu ma'ana nin, su qur-an i na-atul i mga ayatin, mauli na pidtinatad sa mga hukuman abpun sa Allah a mataw samapayag- masulen.

Versículo: 2

أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۚ إِنَّنِي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ

(Edtaluka) dakanu sumimba sa salakaw sa Allah, ka saki (muhammad)na papeg- kagilkan ku andu papeg-kalilinin kusekanu.

Versículo: 3

وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُمَتِّعۡكُم مَّتَٰعًا حَسَنًا إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَيُؤۡتِ كُلَّ ذِي فَضۡلٖ فَضۡلَهُۥۖ وَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ كَبِيرٍ

Andu pa-ampun kanu sa kadnan nu, mawli na edtawbat kanu salkanin, ka uyagen kauo nin sa mapiya sa taman a ajal nu sya sa dunya a napasad,andu inggay nin sa umani-isa su limu lun, andu amayka sinumibay silan na kagilkan aku salkanu kanu siksa kanu gay a masla (gay a mauli) w

Versículo: 4

إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ

Lusa Allah i ka-uliyanu,andu sekanin (Allah) na languna enggaga-isa na gagaganin.

Versículo: 5

أَلَآ إِنَّهُمۡ يَثۡنُونَ صُدُورَهُمۡ لِيَسۡتَخۡفُواْ مِنۡهُۚ أَلَا حِينَ يَسۡتَغۡشُونَ ثِيَابَهُمۡ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

Benal a ped-sanggilan nilan i katawan su dalem nu laleb nilan, kandu makapagema sa dala makataw lun, saben-sabenal sa kaped-tagub balegkas nilan- na katawan bun u Allah su ibagema nilan andu su ipeb-payagilan (a galbekannilan) su allah na katawanin i gatagu kanu mga laleb nilan.ali

Versículo: 6

۞ وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ رِزۡقُهَا وَيَعۡلَمُ مُسۡتَقَرَّهَا وَمُسۡتَوۡدَعَهَاۚ كُلّٞ فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ

Dala malanap-lanap sa lupa a dikena su Allah i peridzqi lun, andu katawanin i kandalpan nin sya sa dunya gagalu (atawa sya pan sa tiyan u babay) andu katawanin i lebengan lun,langun na (inaden) na lutanan sa kitab a mapayag.(lawhol mahfuz)

Versículo: 7

وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ وَكَانَ عَرۡشُهُۥ عَلَى ٱلۡمَآءِ لِيَبۡلُوَكُمۡ أَيُّكُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۗ وَلَئِن قُلۡتَ إِنَّكُم مَّبۡعُوثُونَ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡمَوۡتِ لَيَقُولَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ

Sekanin a (Allah) i minaloy kanu mga langit andu lupa sa naka-nem gay, su arashinsa kanuntu na yanin naud-zadan naig, ka pembatalun kanu nin u entaini mapiya i galbekin salkanu,andu amayka pidtalu nengka kanilan i makam-buat kanu sa ulyan a kapatay nu, naya edtalun u mga kafir na dala inan (kabenalin) ya tabiya na sih'r a mapayag.

Versículo: 8

وَلَئِنۡ أَخَّرۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِلَىٰٓ أُمَّةٖ مَّعۡدُودَةٖ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحۡبِسُهُۥٓۗ أَلَا يَوۡمَ يَأۡتِيهِمۡ لَيۡسَ مَصۡرُوفًا عَنۡهُمۡ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

Andu amayka idtatang guli kanilan (ditundugen) i siksa, taman a di makauma- na yanilan kadtalu na ngini naka-iket (kanu siksa) ka dalamakauma salkami? Saben-sabenal su gay a kauma nasiksa kanilan na di makasibay kanilan andu maka- dadzang kanilan su bagungaten nilan a siksa.

Versículo: 9

وَلَئِنۡ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ ثُمَّ نَزَعۡنَٰهَا مِنۡهُ إِنَّهُۥ لَيَـُٔوسٞ كَفُورٞ

Andu amayka inenggan nami su manusya sa limu abpun salkami, mawli na iyawa nami salkanin natebpekan ag-kafir.

Versículo: 10

وَلَئِنۡ أَذَقۡنَٰهُ نَعۡمَآءَ بَعۡدَ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ ٱلسَّيِّـَٔاتُ عَنِّيٓۚ إِنَّهُۥ لَفَرِحٞ فَخُورٌ

Amayka linewagan nami sekanin sa ulyana kina-sikut salkanin naya nin menem edtalun na dala den salaki su mapasang, andu sekanin na magalaw sa ukit a ka-mamasla.

Versículo: 11

إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ كَبِيرٞ

Ya tabiya na su mid-sabar andu ming-galbek sa mga mapiya, ka silan na kanilan su ampun nandu balas a masla.

Versículo: 12

فَلَعَلَّكَ تَارِكُۢ بَعۡضَ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَضَآئِقُۢ بِهِۦ صَدۡرُكَ أَن يَقُولُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ جَآءَ مَعَهُۥ مَلَكٌۚ إِنَّمَآ أَنتَ نَذِيرٞۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٌ

Basi matagak nengka su kaped a ini-wahie salka, andu kasikutan su ginawa nengka (muhammad) sa kapedtalu nilan sa namba ka nakatulun salkanin i ginadung (kakawasan) atawa aden bu malaa-ikat a tagapeda nin, na yabu leka na kaped-sampay, andu su a Allah kanu langunu enggaga-isa na pedtuldu nin.

Versículo: 13

أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِعَشۡرِ سُوَرٖ مِّثۡلِهِۦ مُفۡتَرَيَٰتٖ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

Atawa su pedtalun nilan a: inidtebu, ni (muhammad su qur-an) edtaloka i pambuaten nilan i sapulu a surahpagidsan nin a embida- bida, andu tawag nu i magaga nu a salakaw sa Allah (barahala) amay kana kuyug kanu sa benal kanu.

Versículo: 14

فَإِلَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَآ أُنزِلَ بِعِلۡمِ ٱللَّهِ وَأَن لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ

Amayka dinilan magaga na tuntay nu i saben- sabenal a initulun sa kataw nu Allah (su qur-an), andu dala kadnan a wagib a ped-simban ya tabiya na sekanin, na sekanu nasinumangkup kanu den.

Versículo: 15

مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيۡهِمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فِيهَا وَهُمۡ فِيهَا لَا يُبۡخَسُونَ

Entain i pegkiyug sa kauyag sa dunya andu kapalasanin na inggay name su galbekan nilan, andu silan sya sa dunya na di silan mad-talimbut.

Versículo: 16

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَيۡسَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِلَّا ٱلنَّارُۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِيهَا وَبَٰطِلٞ مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

Silan a mga taw na dala kanilan lusa akhirat i mapiya a makuwa nilan,ya tabiya na naraka a apoy, andu nagugul su mga palbuatan nilan, andu nabinasa i langun a peng-galbeken nilan.

Versículo: 17

أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّهِۦ وَيَتۡلُوهُ شَاهِدٞ مِّنۡهُ وَمِن قَبۡلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامٗا وَرَحۡمَةًۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِهِۦ مِنَ ٱلۡأَحۡزَابِ فَٱلنَّارُ مَوۡعِدُهُۥۚ فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّنۡهُۚ إِنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤۡمِنُونَ

Su taw a aden tindegin abpun kanu kadnan nin (qur-an),andu pembatyanin a saksi salkanin, andu nawna pan su kitab nu musa a bagunutan andu limu, entoba i mga taw a bangimbenal, andu entain i semopak lun kanu kaped kanu mga lumpu kanu mga taw (yahudie-kristyan, atawa kaped pan)su apoy i pasad kanilan (siksa) na daka pendua-dua kanu qur-an,ka saben- sabenal a haqq abpun sakadnan nengka, ugayd naya madakelsa taw na di bangimbenal.

Versículo: 18

وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُعۡرَضُونَ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ وَيَقُولُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ أَلَا لَعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ

Dala nakasagad i kadupangin kanu taw ad-tetebuanin su Allah sa kalbutan, silan antu a mga taw sakapa-nanggit kanilan kanu hadapan allah nadtalun o mga ped- saksi i namba su mga taw a napan-dalbut sa kadnan nilan, saben- sabenal su mulka nu allah na nanget kanu mga zalimeen.

Versículo: 19

ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ

Entuba su mga taw a iped-sapal nilan su agama nu Allah, andu pagapasen nilan i aden madtila nu agama, andu silan na su akhirat menem na dinilan bangim-benalen.

Versículo: 20

أُوْلَٰٓئِكَ لَمۡ يَكُونُواْ مُعۡجِزِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَۘ يُضَٰعَفُ لَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ مَا كَانُواْ يَسۡتَطِيعُونَ ٱلسَّمۡعَ وَمَا كَانُواْ يُبۡصِرُونَ

Silan a mga taw na dala den kanilan i maka-lipus sya sa lupa (sa siksa) andu dala kanilan i salakaw sa Allah a makatuganul kanilan, takepen kanilan i siksa,dala kanilan i makagaga silan sa kakineg, andu dala kanilan i makailay silan.

Versículo: 21

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

Entuba i mga taw a nalapis i ginawa nilan, andu natadingan nilan su inidtebu nilan. (su barahala nilan)

Versículo: 22

لَا جَرَمَ أَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡأَخۡسَرُونَ

Dala kabpelisin na silan lusa akhiratna silan i nanga lugi.

Versículo: 23

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَأَخۡبَتُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

Su mga mu'min andu ming-galbek sa mga mapiya, andu lin'momping kanu kadnan nilan,na silan igkuwan kanu surga, na silan na dala den kalyu nilan sa surga.

Versículo: 24

۞ مَثَلُ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ كَٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡأَصَمِّ وَٱلۡبَصِيرِ وَٱلسَّمِيعِۚ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًاۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

Ya upaman u mga mu'min andu su kafir na mana pisek a mao pan, andu mana pakailay andu pakakineg, na di silan ngintuka di kanu makapagidsan maka-tadem, di kanuma-indaw.

Versículo: 25

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦٓ إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

Andu sinugu nami si nuh lu kanu mga qawmin, yanin pidtalu na saki na pedsampay aku salkanu sa mapayag.

Versículo: 26

أَن لَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۖ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ أَلِيمٖ

Dakanu pedsimba sa salakaw sa Allah, ka saki na kagilkan ako salkanu kanu siksa nu gay amasakit. (gaya kag-kukum)

Versículo: 27

فَقَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا نَرَىٰكَ إِلَّا بَشَرٗا مِّثۡلَنَا وَمَا نَرَىٰكَ ٱتَّبَعَكَ إِلَّا ٱلَّذِينَ هُمۡ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ ٱلرَّأۡيِ وَمَا نَرَىٰ لَكُمۡ عَلَيۡنَا مِن فَضۡلِۭ بَلۡ نَظُنُّكُمۡ كَٰذِبِينَ

Naya pidtalun u kanga-unutan a kafir kanu mga mu'min dala kailay nami salka a dikena manusya a pagidsan nami bun, andu dala nailay nami a minunut salka, ya tabiya na su mga taw a mababa salkami a dala pandapatin,andu dala -mailay nami salkanu a kalbihan (makag-kapiya) salkami, bagantapen nami na mangalbut kanu.

Versículo: 28

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَءَاتَىٰنِي رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِهِۦ فَعُمِّيَتۡ عَلَيۡكُمۡ أَنُلۡزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمۡ لَهَا كَٰرِهُونَ

Tigu nuoh hee mga taw ku saben-sabenal na aden de tindeg ku abpun kanu kadnan ku, andu inenggan aku nin sa limu(ka rasul) abpun salkanin a dala nu mailay sa mapayag, na ngintu ipeges nami salkanu (i kasimba sa Allah sa isa nin bu) na sekanu na dinu gasuwatan?

Versículo: 29

وَيَٰقَوۡمِ لَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مَالًاۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۚ وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْۚ إِنَّهُم مُّلَٰقُواْ رَبِّهِمۡ وَلَٰكِنِّيٓ أَرَىٰكُمۡ قَوۡمٗا تَجۡهَلُونَ

Sekanu a mga qawm, dikena ako pegkua salkanu sa tamuk (sukay) ya tabiya na lusa a Allah andu dikena aku pembugaw kanu mga mu'min, ka silan na mapaluli nilan bun i kadnan nilan, ugayd na kailay ko i sekanu a mga taw na dikanu mataw.

Versículo: 30

وَيَٰقَوۡمِ مَن يَنصُرُنِي مِنَ ٱللَّهِ إِن طَرَدتُّهُمۡۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

Andu hee mga taw ko entain i maka- tabang salaki kanu siksa nu Sllah amayka binugaw ko silan? Ngintu ka dikanu bagungangen?

Versículo: 31

وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ إِنِّي مَلَكٞ وَلَآ أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزۡدَرِيٓ أَعۡيُنُكُمۡ لَن يُؤۡتِيَهُمُ ٱللَّهُ خَيۡرًاۖ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا فِيٓ أَنفُسِهِمۡ إِنِّيٓ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Diku madtalu salkanu i sya salaki su kamalu Allah, andu diko katawan i gyib, andu diko madtalu i saki na datu ako atawa malaa-ikat ako, andu diku bun madtalu kanu mga taw a mangalubay a pedzudyanu silan i di den engganu Allah silan sa mapiya, ka su Allah i matawkanu dalemo ginawa nilan, ka saki i taw a kuyug sa mga dupang. (amayka madtalu ku).

Versículo: 32

قَالُواْ يَٰنُوحُ قَدۡ جَٰدَلۡتَنَا فَأَكۡثَرۡتَ جِدَٰلَنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Pidtalu nilan nuh- inibpalawa kami nengka sa madakel na pambuat kaden i namba ibanginggilek nengka salkami amayka benal ka.

Versículo: 33

قَالَ إِنَّمَا يَأۡتِيكُم بِهِ ٱللَّهُ إِن شَآءَ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ

Tigu nuh-ya maka-pambuat lun salkanu su Allah amayka kahanda nin, na dala salkanu i maka-lipus kanu.

Versículo: 34

وَلَا يَنفَعُكُمۡ نُصۡحِيٓ إِنۡ أَرَدتُّ أَنۡ أَنصَحَ لَكُمۡ إِن كَانَ ٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يُغۡوِيَكُمۡۚ هُوَ رَبُّكُمۡ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

Di makam-barapantag salkanu su indawang ko-amayka mangindaw ako salkanu, amayka ya kiyug o a Allah ta salkanu i ampunen kanu nin, ka sekanin i kadnan nu andu baguliyan nu.

Versículo: 35

أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ إِنِ ٱفۡتَرَيۡتُهُۥ فَعَلَيَّ إِجۡرَامِي وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُجۡرِمُونَ

Kena ka pedtalun nilan i inidtebu nu nuh, edtaluka o inidtebu ko na laki den i kadusang ku, na saki na mawatan aku sa ipen-dusa nu. (mawatan ako sa kadusanu)

Versículo: 36

وَأُوحِيَ إِلَىٰ نُوحٍ أَنَّهُۥ لَن يُؤۡمِنَ مِن قَوۡمِكَ إِلَّا مَن قَدۡ ءَامَنَ فَلَا تَبۡتَئِسۡ بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ

Kagina ini-wahie kanu nuh i dala den m mangimbenal kanu taw nengka, ya tabiya na su nangaunabu, na dika den pelidu i ginawanengka kanu peng-galbeken nilan..

Versículo: 37

وَٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ

Nandu umbal ka sa Lansa a kambamatan nami andu wahie nami, nandu di ako nengka den embitiyalay maka-pantag kanu mga talimboten, ka saben sabenal silan na maka-geld silan.

Versículo: 38

وَيَصۡنَعُ ٱلۡفُلۡكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيۡهِ مَلَأٞ مِّن قَوۡمِهِۦ سَخِرُواْ مِنۡهُۚ قَالَ إِن تَسۡخَرُواْ مِنَّا فَإِنَّا نَسۡخَرُ مِنكُمۡ كَمَا تَسۡخَرُونَ

Bagumbal sa awang su nuh na umani maka-sagad kanu nuh na pinagungat nilan, pidtalu nu nuh o bagungateng kami nu, na bagongatennami bun sekanu sa mana bun kab- pagungato salkami.

Versículo: 39

فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيۡهِ عَذَابٞ مُّقِيمٌ

Ka di ebpelis na katawan nu bu o entaini mauma na siksa sa mapalusak lun, andu kadad-zangan na siksa a matangen.

Versículo: 40

حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ قُلۡنَا ٱحۡمِلۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ وَمَنۡ ءَامَنَۚ وَمَآ ءَامَنَ مَعَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٞ

Taman sa guna makauma su siksa nami andu ped-sebu su pugun (dapulan) pidtalo nami (nuh) ilulan nengka(ipagedanengka) i omani edtagapedana duwa timan (babay-mama) andu kaluma nengka, ya tabiya na napasad a makageled (i dika mapageda)andu su mga mu'min a paidu.

Versículo: 41

۞ وَقَالَ ٱرۡكَبُواْ فِيهَا بِسۡمِ ٱللَّهِ مَجۡر۪ىٰهَا وَمُرۡسَىٰهَآۚ إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ

Tigu nuh, pageda kanu sa (sa awang) sa ngalanu Allah i pabpagiseg andu mapab-pel'n, su kadnan ko a mangampun a malimu.

Versículo: 42

وَهِيَ تَجۡرِي بِهِمۡ فِي مَوۡجٖ كَٱلۡجِبَالِ وَنَادَىٰ نُوحٌ ٱبۡنَهُۥ وَكَانَ فِي مَعۡزِلٖ يَٰبُنَيَّ ٱرۡكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

Na ibalalaguy nu awang silan kanu bagel a mana palaw, andu tinawag o nuh su wata nin a (mama) a nakab-pulu (minitas), hee wata ku pageda ka sya salkami, edakapeluyud kanu mga kafir.

Versículo: 43

قَالَ سَـَٔاوِيٓ إِلَىٰ جَبَلٖ يَعۡصِمُنِي مِنَ ٱلۡمَآءِۚ قَالَ لَا عَاصِمَ ٱلۡيَوۡمَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَۚ وَحَالَ بَيۡنَهُمَا ٱلۡمَوۡجُ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُغۡرَقِينَ

Yanin pidtalu (wata nin) na mampil aku sa palaw a mamarihala salaki kanu ig, tigu nuh dala parihala saguna a gay kanu siksa nu Allah, ya tabiya su ini-kalimu nin, andu nabpa-geltan den silan a bagel, na nakamung kanu nama-kageled.

Versículo: 44

وَقِيلَ يَٰٓأَرۡضُ ٱبۡلَعِي مَآءَكِ وَيَٰسَمَآءُ أَقۡلِعِي وَغِيضَ ٱلۡمَآءُ وَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ وَٱسۡتَوَتۡ عَلَى ٱلۡجُودِيِّۖ وَقِيلَ بُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

Nandu sinugu su lupa sa tumelen em- buwal andu su langit sa tumelen mulan, andu sinumenep su ig, na napasad su nanggula, andu naka-sendad su awang sa lika puluwan,andu pidtalu i mawatan den sa limu su mga kafir.

Versículo: 45

وَنَادَىٰ نُوحٞ رَّبَّهُۥ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ٱبۡنِي مِنۡ أَهۡلِي وَإِنَّ وَعۡدَكَ ٱلۡحَقُّ وَأَنتَ أَحۡكَمُ ٱلۡحَٰكِمِينَ

Nangeni su nuh sa kadnanin tigin kadnang ko su wata ko kanu kaluma ko, andu benal i pasad nengka, andu seka i bangukom a mapiya kanu lanuon o bangukum.

Versículo: 46

قَالَ يَٰنُوحُ إِنَّهُۥ لَيۡسَ مِنۡ أَهۡلِكَۖ إِنَّهُۥ عَمَلٌ غَيۡرُ صَٰلِحٖۖ فَلَا تَسۡـَٔلۡنِ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۖ إِنِّيٓ أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ

Tigu Allah, nuh dikena nengka wata, ka dikena mapiya i galbekin, daka bangeni sa di nengka katawan,ka saki (Allah) na bangindaw ako salka (kandu dika) makuyog sa mga tawa jahili (dala sabutin)

Versículo: 47

قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَعُوذُ بِكَ أَنۡ أَسۡـَٔلَكَ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞۖ وَإِلَّا تَغۡفِرۡ لِي وَتَرۡحَمۡنِيٓ أَكُن مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

Tigu nuh kadnang ko- lumindung ako salka sa maka-pangeni ako sa di ko katawan, andu o di ako nengka amponen andu ika-limo na kuyog ako kanu mga taw a nangalogi.

Versículo: 48

قِيلَ يَٰنُوحُ ٱهۡبِطۡ بِسَلَٰمٖ مِّنَّا وَبَرَكَٰتٍ عَلَيۡكَ وَعَلَىٰٓ أُمَمٖ مِّمَّن مَّعَكَۚ وَأُمَمٞ سَنُمَتِّعُهُمۡ ثُمَّ يَمَسُّهُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٞ

Pidtalu kanu nuh- tepad kanu sa sajahatra (mapiya andu malilintad) abpon salkami andu barakat andu su tagapeda nengka, andu (aden kanu) mga taw i uyagen nami sa mapiya, mawlina malupang silan o siksa a masakit abpun salkami. (sabap kanu kadupangan nilan)

Versículo: 49

تِلۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهَآ إِلَيۡكَۖ مَا كُنتَ تَعۡلَمُهَآ أَنتَ وَلَا قَوۡمُكَ مِن قَبۡلِ هَٰذَاۖ فَٱصۡبِرۡۖ إِنَّ ٱلۡعَٰقِبَةَ لِلۡمُتَّقِينَ

Entuba a mga tudtol a gaib, ipe-wahie nami salka (muhammad) di nengka katawan andu su mga ummat nengka sa unan a dala pan makatulun su(qur-an) na tigkel ka, ka su mawli a mapiya na kanu magilek sa Allah.

Versículo: 50

وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمۡ هُودٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۖ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا مُفۡتَرُونَ

Andu sinugo nami si hud lukani a'ad, pidtalu ni hud-hee mga tawku simbanu su Allah, ka dala kadnan nu a salakaw sa Allah,ka sekanu na pedtetebu kanu sa simba.

Versículo: 51

يَٰقَوۡمِ لَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱلَّذِي فَطَرَنِيٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Hee mga taw ko di ako pegkua salkanu sa sukay, ya tabiya a sukay ku na lukanu minaloysalaki, na ngintu ka dikanu bagungangen?

Versículo: 52

وَيَٰقَوۡمِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا وَيَزِدۡكُمۡ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمۡ وَلَا تَتَوَلَّوۡاْ مُجۡرِمِينَ

Sekanu (mga taw) na pa-ampun kanu sa kadnan nu, mawli na ed-tawbat kanu salkanin, ka pa-ulanan kanu nin sa mapiya, andu umanan kauo nin sa bagel, andu dakanu mumbal sa kaunutan a a baradusa.

Versículo: 53

قَالُواْ يَٰهُودُ مَا جِئۡتَنَا بِبَيِّنَةٖ وَمَا نَحۡنُ بِتَارِكِيٓ ءَالِهَتِنَا عَن قَوۡلِكَ وَمَا نَحۡنُ لَكَ بِمُؤۡمِنِينَ

Tigilan kani hud, dala napa-nanggit nengka a tanda a mapayag, andu di nami tagaken i mga kadnan nami sa kadtalu nengka, andu di nami seka pangim-benalen.

Versículo: 54

إِن نَّقُولُ إِلَّا ٱعۡتَرَىٰكَ بَعۡضُ ءَالِهَتِنَا بِسُوٓءٖۗ قَالَ إِنِّيٓ أُشۡهِدُ ٱللَّهَ وَٱشۡهَدُوٓاْ أَنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ

Dala madtalu nami, ya tabiya napigkaidan ka (nabinasa ka) nu kaped a kadnan nami, tigu hud- pad-saksiyan ko sa Allah andu ed-saksi kanu sa saki na lepas ako kanu sakutu nu.

Versículo: 55

مِن دُونِهِۦۖ فَكِيدُونِي جَمِيعٗا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ

A salakaw sa Allah, na langunu andu su mga barahala nu na edtata-bangay kanu den sakag-kaydan aku, mawli na di ako maka-kisu apiya paydu.

Versículo: 56

إِنِّي تَوَكَّلۡتُ عَلَى ٱللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمۚ مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلَّا هُوَ ءَاخِذُۢ بِنَاصِيَتِهَآۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

Saben-sabenal a saki na sinumalig ako sa Allah a kadnan ko, andu kadnan nu bun, dala naka-betad sya sa lupa a dikena sekanin a Allah i bagimatay lun sa endaw i kiyugin lun, su kadnan ku na sya i hukumanin sa lalan a matidtu.

Versículo: 57

فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُم مَّآ أُرۡسِلۡتُ بِهِۦٓ إِلَيۡكُمۡۚ وَيَسۡتَخۡلِفُ رَبِّي قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ وَلَا تَضُرُّونَهُۥ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ

Amayka di silan tumalima na-ini-sampay kubu su ini-sugu salaki salkanu,andu su mabisu kadnan ku sa mga taw a salakaw salkanu,andu apiya paydu na dinu kagkaidan sekanin,ka su kadnan ku kanu langun o enggaga-isa na ped- tuldunin.

Versículo: 58

وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا هُودٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَنَجَّيۡنَٰهُم مِّنۡ عَذَابٍ غَلِيظٖ

Guna makauma su tiyuba nami, na linepas nami su hud andu su mga mu'min a salta salkanin, sabap kanu limu nami,andu linepas nami silan kanu siksa sa kanilan sa dunya a makapal.

Versículo: 59

وَتِلۡكَ عَادٞۖ جَحَدُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَعَصَوۡاْ رُسُلَهُۥ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٖ

Entuba su a'ad a sinangka kanilan su mga ayatan o kadnan nilan, andu sinupak nilan su mga sinugu, andu ya nilan inunutan na suguwan nu bameges a ped-tegas.

Versículo: 60

وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ عَادٗا كَفَرُواْ رَبَّهُمۡۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّعَادٖ قَوۡمِ هُودٖ

Andu tinundugan silan sya sa dunya sa mulka (lipunget) andu lusa gay a mawli, ka saben-sabenalsi a'ad na mig-kafir sa kadnan nilan, andu mawatan sa limu si a'ad a qawmu(sakup nu) hud.

Versículo: 61

۞ وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱسۡتَعۡمَرَكُمۡ فِيهَا فَٱسۡتَغۡفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِۚ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٞ مُّجِيبٞ

Sinugo nami si salih lukanu thamud, pidtalu nin kanilan i simbanu su Allah, ka dala kadnan nu a salakaw sa Allah, sekanin i napam-buwat salkanu ebpun sa lupa, andu pina- paguyag kanu nin sya sa lupa, na pa-ampon kanu andu ed-tawbat kanu salkanin,ka su kadnang ku na masupeg a tumalima.

Versículo: 62

قَالُواْ يَٰصَٰلِحُ قَدۡ كُنتَ فِينَا مَرۡجُوّٗا قَبۡلَ هَٰذَآۖ أَتَنۡهَىٰنَآ أَن نَّعۡبُدَ مَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكّٖ مِّمَّا تَدۡعُونَآ إِلَيۡهِ مُرِيبٖ

Pidtalu nilan- salih kalilinyan nami a benal seka sa dala nengka pan madtalo i pidtalu nengka, ngintu kaped-sapalan kami nengka sa kasimba nami kanu ped-simban o kalukesan nami, andu pendua-dua kami sa enggatan nengka salkami.

Versículo: 63

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَءَاتَىٰنِي مِنۡهُ رَحۡمَةٗ فَمَن يَنصُرُنِي مِنَ ٱللَّهِ إِنۡ عَصَيۡتُهُۥۖ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيۡرَ تَخۡسِيرٖ

Tigu salih tuntayinu i saki na aden tindeg ku a mapayag abpun kanu kadnang ko, andu inenggan ako nin sa limu, na entain idtabang salaki kanu siksa nu Allah amay ka sungkangen ako,dala makad-sing-gumanu salaki a dikena kalugiyan.

Versículo: 64

وَيَٰقَوۡمِ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمۡ ءَايَةٗۖ فَذَرُوهَا تَأۡكُلۡ فِيٓ أَرۡضِ ٱللَّهِۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابٞ قَرِيبٞ

Hee sekanu a mga taw ko nya su untanu Allah a tanda salkanu na pad-tadayn nu, kuman sya sa lupa nu Allah, dinu magitung sa mawag, ka binasan kanu nu siksa a masupeg.

Versículo: 65

فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُواْ فِي دَارِكُمۡ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٖۖ ذَٰلِكَ وَعۡدٌ غَيۡرُ مَكۡذُوبٖ

Na sinumbali nilan, tigu salih-paguyag kanuuden mun kanu dalpa nu sa telu gay bu, ka entuba i pasada dala kalbutan nin.

Versículo: 66

فَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا صَٰلِحٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَمِنۡ خِزۡيِ يَوۡمِئِذٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ ٱلۡقَوِيُّ ٱلۡعَزِيزُ

Guna makauma su tyoba nami, linepas si salih andu su mga mu'min a saltasalkanin, sabap kanu limo nami, andu nalepas kanu kalosakan kanunto a gay, ka su kadnan nengka na sekanini mabagel a mapulo.

Versículo: 67

وَأَخَذَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلصَّيۡحَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دِيَٰرِهِمۡ جَٰثِمِينَ

Andu nasugat a kilat su mga kafir, andu nabalu y silan kanu mga walay nilan sa nagaw sa dala magubal.

Versículo: 68

كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَآ إِنَّ ثَمُودَاْ كَفَرُواْ رَبَّهُمۡۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّثَمُودَ

Sa mana bun dala nanggula nilan,saben-sabenal si thamud na pig-kafiran nilan i kadnan nilan, mawatan kanu thamud su limu.

Versículo: 69

وَلَقَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُنَآ إِبۡرَٰهِيمَ بِٱلۡبُشۡرَىٰ قَالُواْ سَلَٰمٗاۖ قَالَ سَلَٰمٞۖ فَمَا لَبِثَ أَن جَآءَ بِعِجۡلٍ حَنِيذٖ

Nakauma su mga sinugu nami kani ebrahim (a malaa-ikat) sa naka-galaw kanilan, pidtalu nilan i sajahatra kanu, tigu ebrahim salam bun salkanu, dala matana-tana na ini- sendad kanilan (ini-talgad) i sapu a pina-gyaw.

Versículo: 70

فَلَمَّا رَءَآ أَيۡدِيَهُمۡ لَا تَصِلُ إِلَيۡهِ نَكِرَهُمۡ وَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗۚ قَالُواْ لَا تَخَفۡ إِنَّآ أُرۡسِلۡنَآ إِلَىٰ قَوۡمِ لُوطٖ

Guna nin mailay i dala sakataw kanilan a pegkan, na inungkirin silan, andu bangandam kanilan, ya nilan pidtaluna daka gagilek, ka sekami na sinugu kami san sa qawmi lot.

Versículo: 71

وَٱمۡرَأَتُهُۥ قَآئِمَةٞ فَضَحِكَتۡ فَبَشَّرۡنَٰهَا بِإِسۡحَٰقَ وَمِن وَرَآءِ إِسۡحَٰقَ يَعۡقُوبَ

Andu pedtindeg bun su kaluma nina nakad- tatawa sa kina-kinegin sa batan nin su ishaq sa ya mauli nasi ya'cub.

Versículo: 72

قَالَتۡ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ ءَأَلِدُ وَأَنَا۠ عَجُوزٞ وَهَٰذَا بَعۡلِي شَيۡخًاۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٌ عَجِيبٞ

Yanin nadtalu nanduken embata aku na saki na matuwa aku den, andu su kaluma ku na saka-matuwapan salaki? saben-sabenal a isa inan a makagaip. (sarah na 80,ebrahim na 120 lagun)

Versículo: 73

قَالُوٓاْ أَتَعۡجَبِينَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۖ رَحۡمَتُ ٱللَّهِ وَبَرَكَٰتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِۚ إِنَّهُۥ حَمِيدٞ مَّجِيدٞ

Ya kadtalu nu malaa-ikat enduken ka gagaip ka sa kahandanu Allah limu nu Allah andu barakatin salkanu a taw na walay? Su Allah na peb-pugin a papeg-kaslan.

Versículo: 74

فَلَمَّا ذَهَبَ عَنۡ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلرَّوۡعُ وَجَآءَتۡهُ ٱلۡبُشۡرَىٰ يُجَٰدِلُنَا فِي قَوۡمِ لُوطٍ

Guna ma-awa kanu ebrahim su andam nin (gilkin) andu nauma nu makag-kapiya sa ginawa nin-na inib-palawa kaminin kanu qawmu loot. (nangingidsa pantag kanu taw nu loot)

Versículo: 75

إِنَّ إِبۡرَٰهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّٰهٞ مُّنِيبٞ

Si Ebrahim na matigkel a bara-tawbat lusa kadnanin.

Versículo: 76

يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ أَعۡرِضۡ عَنۡ هَٰذَآۖ إِنَّهُۥ قَدۡ جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَإِنَّهُمۡ ءَاتِيهِمۡ عَذَابٌ غَيۡرُ مَرۡدُودٖ

tigilan u! Ebrahim pasagadi ka inan a kapeb-palawa (kabagidsa) nengka ka saben-sabenal a nauma su siksa nu kadnan nengka, ka silan na makauma kanilan i siksa a di ma- alaw di maka-tulak.

Versículo: 77

وَلَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوطٗا سِيٓءَ بِهِمۡ وَضَاقَ بِهِمۡ ذَرۡعٗا وَقَالَ هَٰذَا يَوۡمٌ عَصِيبٞ

Guna makauma kanu loot su mga sinugu (a malaa-ikat) na nalidu i ginawa nin kanilan (sa tudtula nu malaa-ikat), andu nasimpitan na pagitung (si lut), ka mga mapiya i palasin (su malaa-ikat), yanin pidtalo (lut) na nya ba su gay a mapasang.

Versículo: 78

وَجَآءَهُۥ قَوۡمُهُۥ يُهۡرَعُونَ إِلَيۡهِ وَمِن قَبۡلُ كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ هَٰٓؤُلَآءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطۡهَرُ لَكُمۡۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُخۡزُونِ فِي ضَيۡفِيٓۖ أَلَيۡسَ مِنكُمۡ رَجُلٞ رَّشِيدٞ

Andu nakauma su mga taw ni(lot) sa bamagayas silan tanan, ka andanga peng-galbek silan sa maledsik, (mama sa mama, babay sa babay) tigu lut- mga taw ku- nan su mga wata a mga babay, pangaluma kanu, ka silan pan in sutie salkanu,ika-gilku su Allah, andu diyaku nu mapag-kaya kanu mga ana ku(bisita) kena aden bun maungangen salkanu a mga mama?

Versículo: 79

قَالُواْ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنۡ حَقّٖ وَإِنَّكَ لَتَعۡلَمُ مَا نُرِيدُ

Tigilan- natawan nengka bun lut i sekami na dala kiyug nami samga wata nengka, andu katawan nengka man i kahanda nami. (kalilinyan nami na mama sa mama)

Versículo: 80

قَالَ لَوۡ أَنَّ لِي بِكُمۡ قُوَّةً أَوۡ ءَاوِيٓ إِلَىٰ رُكۡنٖ شَدِيدٖ

Tigu lut u mana bu ka aden bagelku salkanu, na nabinasa kanu den atawa lu aku den lemumping sa Allah a kigkuwan sa bagel.

Versículo: 81

قَالُواْ يَٰلُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُوٓاْ إِلَيۡكَۖ فَأَسۡرِ بِأَهۡلِكَ بِقِطۡعٖ مِّنَ ٱلَّيۡلِ وَلَا يَلۡتَفِتۡ مِنكُمۡ أَحَدٌ إِلَّا ٱمۡرَأَتَكَۖ إِنَّهُۥ مُصِيبُهَا مَآ أَصَابَهُمۡۚ إِنَّ مَوۡعِدَهُمُ ٱلصُّبۡحُۚ أَلَيۡسَ ٱلصُّبۡحُ بِقَرِيبٖ

Tigu malaa-ikat, u, lut- sekami nasinugo kami nu kadnan nengka sa dika nilan masampay sa marat, pa-awa ka sya su mga taw nengka sa magabi i kaganat, andu umani-isa na di lumengi, ya tabiya (a dikamapa-awa) su kaluma nengka, ka masugat a (tiuba) sa mana bun su maka-sugat kanilan a mga dupang,ka ya pasad kanilan na magan mapita (kauma na tiuba)dikena ba masiken den su mapita?.

Versículo: 82

فَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا جَعَلۡنَا عَٰلِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهَا حِجَارَةٗ مِّن سِجِّيلٖ مَّنضُودٖ

Guna makauma kanilan su siksanami na kinelid nami su dalpa andu pina-ulanan nami silan sa wato a apuy a malges a mid-tundug-tundug.

Versículo: 83

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَۖ وَمَا هِيَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ بِبَعِيدٖ

Naka-sulat i ngala na uman i gasugatin abpun sa kadnan nengka, andu dikena pamun mawatan intu a nanggula kanu mga taw a baradusa.

Versículo: 84

۞ وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ وَلَا تَنقُصُواْ ٱلۡمِكۡيَالَ وَٱلۡمِيزَانَۖ إِنِّيٓ أَرَىٰكُم بِخَيۡرٖ وَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ مُّحِيطٖ

Andu lusa madyan na sinugu nami su suldilan a si shuaib, pidtalunin kanilan i simba nu su Allah ka dala kadnan nu a salakaw salkanin, andu dinu pegkulangi su asadan u timbangan, ka gailay ko sekanu sa mapiya i gatamananu, andu kagilkan ako salkanu sa siksa nu gay a langkap.

Versículo: 85

وَيَٰقَوۡمِ أَوۡفُواْ ٱلۡمِكۡيَالَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

Hee sekanu a mga taw talutupu i kapagasadu anan du kad-timbangu, andu dinu belapisa su mga taw, kanu kanilan bun, andu dakanupeng-gula sya sa lupa sa maminasa kanu sa apiya ngin embalangan a maka-binasa.

Versículo: 86

بَقِيَّتُ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ

Ka su inisama nu Allah salkanu (su balas) naya pan mapiya amayka mu'min kanu, andu dikubun sekanu matuganul.

Versículo: 87

قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ أَصَلَوٰتُكَ تَأۡمُرُكَ أَن نَّتۡرُكَ مَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَآ أَوۡ أَن نَّفۡعَلَ فِيٓ أَمۡوَٰلِنَا مَا نَشَٰٓؤُاْۖ إِنَّكَ لَأَنتَ ٱلۡحَلِيمُ ٱلرَّشِيدُ

Tigilan kani shuaib- namba sambayang nengka anan a iped-sugu salka, kandu nami matagak su ped-simbanu mga lukes nami, atawa ka endaw i kiyug nami kanu mga tamuk nami? Seka suhaib i taw a matigkel a maungangen. (nya ba a kadtaluna ibagungat nilan)

Versículo: 88

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَرَزَقَنِي مِنۡهُ رِزۡقًا حَسَنٗاۚ وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أُخَالِفَكُمۡ إِلَىٰ مَآ أَنۡهَىٰكُمۡ عَنۡهُۚ إِنۡ أُرِيدُ إِلَّا ٱلۡإِصۡلَٰحَ مَا ٱسۡتَطَعۡتُۚ وَمَا تَوۡفِيقِيٓ إِلَّا بِٱللَّهِۚ عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَإِلَيۡهِ أُنِيبُ

Tigu suaib-tuntainu i saki na adentindeg ku a mapayag abpun kanu kadnang ku, andu inenggan ako nin sa ridzqi a mapiya, andu diku kiyugani sakalbu (maka-bida) aku salkanu kanu iped-sapal ku salkanu, dala kahanda ko ya tabiya na kapag-kapiya sa taman a magaga ku, andu dala tutulu, ya tabiya na kanu Allah a sekanin iped-saligan ku andu sekanin iped-tawbatan ku.

Versículo: 89

وَيَٰقَوۡمِ لَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شِقَاقِيٓ أَن يُصِيبَكُم مِّثۡلُ مَآ أَصَابَ قَوۡمَ نُوحٍ أَوۡ قَوۡمَ هُودٍ أَوۡ قَوۡمَ صَٰلِحٖۚ وَمَا قَوۡمُ لُوطٖ مِّنكُم بِبَعِيدٖ

Sekanu a mga qawm ku, na dinu penggula su lipungetu salaki i kapen-dupangu, ka masugat kanusa mana su nakasugat kanu qawmu nuh andu su qawmu hud andu su qawmu salih, andu dikena pamun mawatan salkanu su mga nanggula nu qawmu lut.

Versículo: 90

وَٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِۚ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٞ وَدُودٞ

Andu pa-ampon kanu sa kadnanu,mauli na ed- tawbat kanu salkanin, ka su kadnang ku na malimu a malanun.

Versículo: 91

قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ مَا نَفۡقَهُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَىٰكَ فِينَا ضَعِيفٗاۖ وَلَوۡلَا رَهۡطُكَ لَرَجَمۡنَٰكَۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡنَا بِعَزِيزٖ

Yanilan pidtalu na u! Shuaib dinami kasabutan i kadakelan sapedtalun nengka, andu kailay nami i malubay ka (dikamakailay) andu dikena bu su ka dakeleng ka na rajamen nami den seka, andu dala salkami i mapulu ka.

Versículo: 92

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَهۡطِيٓ أَعَزُّ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَٱتَّخَذۡتُمُوهُ وَرَآءَكُمۡ ظِهۡرِيًّاۖ إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ

(tignu shuaib) hee sekanu a kadakel ku nya besenbara-alaga salkanu su kadakelku sa kanu Allah, andu binaluy nu sa taligudan i suguwannin? Su kadnan ku na katawanin i langun a peng-galbeken nu.

Versículo: 93

وَيَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَٰمِلٞۖ سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَمَنۡ هُوَ كَٰذِبٞۖ وَٱرۡتَقِبُوٓاْ إِنِّي مَعَكُمۡ رَقِيبٞ

Sekanu a mga kadakel ku,eng-galbeku den zabenal, ka saki na peng-galbekaku,ka katawanu bu sintain i mauma nu siksa a maka- palusak salkanin, andu entain i malbut, andu pagangap kanu, ka bagangapa ak bu.

Versículo: 94

وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا شُعَيۡبٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَأَخَذَتِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلصَّيۡحَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دِيَٰرِهِمۡ جَٰثِمِينَ

Andu guna makauma su siksa nami, na linepas nami su suaib andu su mga mu'min sabap kanu limu nami, andu nasugat a kilat su languna mga supak,na nabaluy silan kanu walay nilana nagaw sa dala magubal.(i-lawasin)

Versículo: 95

كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّمَدۡيَنَ كَمَا بَعِدَتۡ ثَمُودُ

Timbang a dala bun nanggula nilan, (mana dala makag-kalben kanu dalpa,sabap sa afic napnas silantanan)naka-tangka su madyan sa limu,mana su kina-tangka nu thamud.

Versículo: 96

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

Andu sinugu nami si musa sa mga ayatan nami, andu tindeg a mapayag.

Versículo: 97

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ فِرۡعَوۡنَۖ وَمَآ أَمۡرُ فِرۡعَوۡنَ بِرَشِيدٖ

Lukanu fir-aun andu su kanga-saliganin, naya nilan inunutan i suguwanu fir-aun, na dala suguwanu fir-aun a naka-tidt.

Versículo: 98

يَقۡدُمُ قَوۡمَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَأَوۡرَدَهُمُ ٱلنَّارَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡوِرۡدُ ٱلۡمَوۡرُودُ

Mangunanan kanu qawmin(su fir-aun) sa gay a mauli, lusa kaludep sa naraka, andu ngin den i kawagin a kapa- ngunanan.

Versículo: 99

وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِۦ لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ بِئۡسَ ٱلرِّفۡدُ ٱلۡمَرۡفُودُ

Andu tinundugan silan sa dunya sa mulka,andu lusa gay a mauli na saka-mawag pan i kawaganina mulka.

Versículo: 100

ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡقُرَىٰ نَقُصُّهُۥ عَلَيۡكَۖ مِنۡهَا قَآئِمٞ وَحَصِيدٞ

Entuba i mga tudulan kanu dalpa, panudtulen nami salka (muhammad) ka aden bun mig- kapiya na aden bun nabinasa.

Versículo: 101

وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡۖ فَمَآ أَغۡنَتۡ عَنۡهُمۡ ءَالِهَتُهُمُ ٱلَّتِي يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ لَّمَّا جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَمَا زَادُوهُمۡ غَيۡرَ تَتۡبِيبٖ

Dikena nami silan dinupang, ugayd na dinupang nilan i ginawa nilan, na dala makangguna kanilan su barahala nilan a ped- simban nilan a salakaw sa a Allah sa apiya paidu, guna makauma kanilan su siksa nu kadnan nengka, andu dala nakad-singgumanin kanilan, ya tabiya na kina binasa.

Versículo: 102

وَكَذَٰلِكَ أَخۡذُ رَبِّكَ إِذَآ أَخَذَ ٱلۡقُرَىٰ وَهِيَ ظَٰلِمَةٌۚ إِنَّ أَخۡذَهُۥٓ أَلِيمٞ شَدِيدٌ

Andu mamba i kina-binasa nu kadnan nengka, amayka binasan nin su mga dalpa a dupang i taw nin, saben-sabenal sa kabinasa nin na masakit a mapasang.

Versículo: 103

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّمَنۡ خَافَ عَذَابَ ٱلۡأٓخِرَةِۚ ذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّجۡمُوعٞ لَّهُ ٱلنَّاسُ وَذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّشۡهُودٞ

Saben-sabenal a luba su tanda nu Allah (a kapeg-kagaganin), sya kanu (mga taw) a nagilkan sa siksa sa gay a mauli, entuba su gay a n malimud su mga taw, gay intu a pid-saksiyan. (pad-saksiyan kanu langun o naka-dalem sa langit and lupa)

Versículo: 104

وَمَا نُؤَخِّرُهُۥٓ إِلَّا لِأَجَلٖ مَّعۡدُودٖ

Andu di nami iped-tekao ped-tingguma, ka aden bun gay nin.

Versículo: 105

يَوۡمَ يَأۡتِ لَا تَكَلَّمُ نَفۡسٌ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ فَمِنۡهُمۡ شَقِيّٞ وَسَعِيدٞ

Su gay a kauma nin na dala makad-talu apiya sakataw bu, ya tabiya na kahanda nu Allah,aden bun nabinasa andu mig-kapiya.

Versículo: 106

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ شَقُواْ فَفِي ٱلنَّارِ لَهُمۡ فِيهَا زَفِيرٞ وَشَهِيقٌ

Su nangabinasa na lusa apuy sa naraka, aden kanilan i leng-gak a kaginawa. (maka-lenggak silan)

Versículo: 107

خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۚ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٞ لِّمَا يُرِيدُ

Dala den kalyu nilan sa naraka, taman a aden langit atawa lupa, ya tabiya na kahanda nu kadnan nengka, ka su kadnan nengka na peng-galbekenin i kiyogin.

Versículo: 108

۞ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ سُعِدُواْ فَفِي ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۖ عَطَآءً غَيۡرَ مَجۡذُوذٖ

Andu su mig-kapiya na kanilan sa surga, sa gapiya i ginawa nilan, dala kaliu nilan taman a aden langit andu lupa, inenggay nu Allah intu adala kad-tamanin.

Versículo: 109

فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّمَّا يَعۡبُدُ هَٰٓؤُلَآءِۚ مَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُهُم مِّن قَبۡلُۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمۡ نَصِيبَهُمۡ غَيۡرَ مَنقُوصٖ

Daka pendua-dua (omuhammad)kanu ped- simbanu mga kafir, kamana bun kaped-simbanu mga kalukesan nilan a nauna, andu sekami na inggay nami i balas nilansa dala kolangin.

Versículo: 110

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِيهِۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ

Saben-sabenal a inenggay nami kanu musa i taurat, na mimbida-bida silan a mga taw nin, andu dikena bu napasad muna i hukuman (sa di pan silan tiyoban) abpun sa kadnan nengka, na natyuba den silan,andu silan na bagalang-alang kanu kitab (qur-an) andu pendua-dua silan.

Versículo: 111

وَإِنَّ كُلّٗا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمۡ رَبُّكَ أَعۡمَٰلَهُمۡۚ إِنَّهُۥ بِمَا يَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ

Umani-isa kanilan na sampulna kanu kadnan nengka i balas nilan kanu galbek nilan, ka sekanin a Allah na katawanin i peng-galbeken nilan.

Versículo: 112

فَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطۡغَوۡاْۚ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ

Na dayung ka (padtatap ka) su ini-sugo salka, andu s mid-tawbat a salta salka, andu dakanu mapasagad sa langun taman (dinu mapad-subla su mga galbekan) ka su Allah na katawanin i peng-galb'kenu.

Versículo: 113

وَلَا تَرۡكَنُوٓاْ إِلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ

Dinu ped-saligi s mga taw a kafir, ka malupang kanu na apuy, andu dala salkanu i salakaw sa Allah a saligan nu, mauli ;na dikanu kadtabangan.

Versículo: 114

وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَيِ ٱلنَّهَارِ وَزُلَفٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِۚ إِنَّ ٱلۡحَسَنَٰتِ يُذۡهِبۡنَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ ذَٰلِكَ ذِكۡرَىٰ لِلذَّٰكِرِينَ

Andu itindeg nengka su sambayang sya kanu mapita-malulem,andu su kaped sya kanu magabi,ka su mga mapiya na pakapunas kanu mga marat, entuba na indawan apatadem kanu mga taw a ped-tadem.

Versículo: 115

وَٱصۡبِرۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Andu sabar ka, ka su Allah na dinin dadagen su balas nu mga mapiya a taw.

Versículo: 116

فَلَوۡلَا كَانَ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِن قَبۡلِكُمۡ أُوْلُواْ بَقِيَّةٖ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡفَسَادِ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّنۡ أَنجَيۡنَا مِنۡهُمۡۗ وَٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَآ أُتۡرِفُواْ فِيهِ وَكَانُواْ مُجۡرِمِينَ

U mana bu, ka su mga taw a nangauna salkanu ka aden nasama kanilan, na semapal (pamun) kanu mga pakabinasa sya sa lupa, ya tabiyana paydu b kanu linepas nami kanilan(i nasama), andu ya nilan bun dinayon(tinatap) su kasupak a kabinasan nilan bun, andu silan na mga taw a baradusa.

Versículo: 117

وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا مُصۡلِحُونَ

Dala sa kadnan nengka i binasanin i dalpa sa kadupangan, sa taw nin na ped-sugu pamun sa makag-kapiya.

Versículo: 118

وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ ٱلنَّاسَ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخۡتَلِفِينَ

Andu yabu nag-kahanda nu kadnan i binaloy nin i langona taw na muslimna magaga nin, andu di bun mapinda i kambida-bida nilan.

Versículo: 119

إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمۡۗ وَتَمَّتۡ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ

Ya tabiya na su ini-kalimu nu kadnan nengka, andu entoba i binaluya nin kanilan, andu napasad i kadtalu nu kadnan nengka sa penungku su naraka sa jin andu manusya sa langun.

Versículo: 120

وَكُلّٗا نَّقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِۦ فُؤَادَكَۚ وَجَآءَكَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَقُّ وَمَوۡعِظَةٞ وَذِكۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ

Andu panudtulen nami salka i tudtlan kanu mga sinugu a makag-kabagelsa atay nengka, a andu nakauma salka sya sa dunya su bantangandou indawan andu tadem kanu mga taw a nangimbenal.

Versículo: 121

وَقُل لِّلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنَّا عَٰمِلُونَ

Edtaluka kan di bangimbenali enggalbek kanu den mun san sa kabetadan nu, ka peng-galbek kami bun.

Versículo: 122

وَٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ

Andu pagangap kanu den mn, ka bagangap kami bun.

Versículo: 123

وَلِلَّهِ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُ ٱلۡأَمۡرُ كُلُّهُۥ فَٱعۡبُدۡهُ وَتَوَكَّلۡ عَلَيۡهِۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ

Kanu Allah i gayb kanu mga langit andu lupa, andu lubun ls makam-balingan salkanin su paka-rajanin langun, na simbanu sekanin, andu salig ka salkanin, andu dala sa kadnan nengka i limpang kanu langun a peng-galbeken nu.