ترجمهٔ معانی سوره سوره قلم - ترجمه ى آذربایجانی - على خان موساييف - دایرة المعارف قرآن کریم

əl-Qələm

آیه: 1

نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا يَسۡطُرُونَ

Nun. And olsun qələmə və (insanların qələmlə) yazdıqlarına!

آیه: 2

مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ بِمَجۡنُونٖ

(Ey Peyğəmbər!) Sən Rəbbinin neməti sayəsində dəli deyilsən.

آیه: 3

وَإِنَّ لَكَ لَأَجۡرًا غَيۡرَ مَمۡنُونٖ

Şübhəsiz ki, sənin üçün tükənməz bir mükafat vardır.

آیه: 4

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ

Həqiqətən də, sən böyük əxlaq sahibisən!

آیه: 5

فَسَتُبۡصِرُ وَيُبۡصِرُونَ

Sən də görəcəksən, onlar da görəcəklər –

آیه: 6

بِأَييِّكُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ

hansınızın dəli olduğunu.

آیه: 7

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ

Şübhəsiz ki, Rəbbin kimin Onun yolundan azdığını və (kimin də) haqq yolda olduğunu daha yaxşı bilir.

آیه: 8

فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

(Ey Peyğəmbər! Elə isə haqqı) yalan sayanlara itaət etmə!

آیه: 9

وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَيُدۡهِنُونَ

Onlar (Müşriklər) istəyirlər ki, sən (onlara) güzəşt edəsən, onlar da (sənə) güzəşt etsinlər.

آیه: 10

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٖ مَّهِينٍ

(Ey Peyğəmbər!) İtaət etmə hər tez-tez and içənə, alçağa,

آیه: 11

هَمَّازٖ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٖ

qeybət edənə, (insanlar arasında) söz gəzdirənə,

آیه: 12

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

xeyrə mane olana, (zülm etməklə) həddi aşana, günahkara,

آیه: 13

عُتُلِّۭ بَعۡدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ

daş ürəkliyə, bunlardan sonra da (özünü başqasının nəsəbinə sırıyan) fırıldaqçıya –

آیه: 14

أَن كَانَ ذَا مَالٖ وَبَنِينَ

o, var-dövlət və oğul-uşaq sahibi olsa belə.

آیه: 15

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Ayələrimiz ona oxunduğu zaman: “Bu, keçmişdəkilərin əsatirlərindəndir!”– dedi.

آیه: 16

سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ

Biz onun burnuna damğa vuracağıq.

آیه: 17

إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ كَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَيَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِينَ

Həqiqətən, Biz bağ sahiblərini sınağa çəkdiyimiz kimi onları da (Məkkə mürşiklərini də) sınağa çəkdik. O zaman (bağ sahibləri) səhər açılanda (miskinlər gəlməzdən öncə bağda olan meyvələri) mütləq dərəcəklərinə and içmişdilər.

آیه: 18

وَلَا يَسۡتَثۡنُونَ

İstisna da etməmişdilər (“inşallah” deməmişdilər).

آیه: 19

فَطَافَ عَلَيۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّكَ وَهُمۡ نَآئِمُونَ

Onlar yuxuda ikən Rəbbinin əzabı o bağı bürüdü.

آیه: 20

فَأَصۡبَحَتۡ كَٱلصَّرِيمِ

(Bağ yanıb) zülmət gecə kimi (qapqara) oldu.

آیه: 21

فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِينَ

Səhər açıldıqda bir-birlərinə səsləndilər:

آیه: 22

أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰرِمِينَ

“Əgər (meyvə) dərəcəksinizsə, bağınıza erkən gedin!”

آیه: 23

فَٱنطَلَقُواْ وَهُمۡ يَتَخَٰفَتُونَ

Onlar (bağa) yollandılar, (yol boyu) da bir-birlərinə pıçıldayaraq belə deyirdilər:

آیه: 24

أَن لَّا يَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكُم مِّسۡكِينٞ

“Bu gün orada heç bir miskin yanınıza girməsin!”

آیه: 25

وَغَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِينَ

Onlar bu məqsədlə (miskinləri bağa buraxmamağa) qadir olacaqlarını zənn edib erkən getdilər.

آیه: 26

فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ

Onlar bağı gördükdə (belə) dedilər: “(Deyəsən) biz səhv gəlmişik!

آیه: 27

بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ

Xeyr! Biz (bu bağın xeyrindən) məhrum olmuşuq!”

آیه: 28

قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ

Onların ən yaxşısı dedi: “Məgər mən sizə (Allahı) təsbih etməli olduğunuzu demədimmi?”

آیه: 29

قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Onlar: “Rəbbimiz pakdır, müqəddəsdir! Həqiqətən də, biz zalımlardan olmuşuq!”– dedilər.

آیه: 30

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَلَٰوَمُونَ

Onlar dönüb bir-birlərini qınamağa başladılar

آیه: 31

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ

(belə) dedilər: “Vay halımıza! Biz həddi aşanlardan olduq!

آیه: 32

عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبۡدِلَنَا خَيۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ

Ola bilsin ki, Rəbbimiz bizə onun əvəzinə ondan daha yaxşısını versin. Əlbəttə, biz Rəbbimizə yönəlirik”.

آیه: 33

كَذَٰلِكَ ٱلۡعَذَابُۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

(Dünyadakı) əzab da belədir. Axirət əzabı isə daha böyükdür! Kaş ki biləydilər!

آیه: 34

إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

Şübhəsiz ki, müttəqilər üçün Rəbbi yanında Nəim cənnətləri vardır.

آیه: 35

أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ كَٱلۡمُجۡرِمِينَ

Biz heç müsəlmanları günahkarlara tay tutarıqmı?!

آیه: 36

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

Sizə nə olub, necə hökm verirsiniz?!

آیه: 37

أَمۡ لَكُمۡ كِتَٰبٞ فِيهِ تَدۡرُسُونَ

Yoxsa sizin elə bir kitab var ki, (günahkarla itaətkarın eyni olduğunu) oradan oxuyursunuz?!

آیه: 38

إِنَّ لَكُمۡ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ

(Ya da) orada bəyəndiyiniz hər bir şeyin sizin üçün olacağı vardır?!

آیه: 39

أَمۡ لَكُمۡ أَيۡمَٰنٌ عَلَيۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ لَكُمۡ لَمَا تَحۡكُمُونَ

Yaxud Qiyamət gününədək hökm edib istədiyiniz hər şeyin sizin üçün olacağına dair Bizimlə əhd bağlamısınız?!

آیه: 40

سَلۡهُمۡ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ

(Ey Peyğəmbər!) Onlardan soruş ki, kim buna zamindir?

آیه: 41

أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَآءُ فَلۡيَأۡتُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ

Yoxsa onların şəriklərimi vardır? Əgər doğru deyirlərsə, qoy şəriklərini gətirsinlər.

آیه: 42

يَوۡمَ يُكۡشَفُ عَن سَاقٖ وَيُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ

O gün baldır açılacaq və onlar səcdəyə dəvət olunacaqlar, lakin (kafirlər) bunu bacarmayacaqlar.

آیه: 43

خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ وَقَدۡ كَانُواْ يُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَهُمۡ سَٰلِمُونَ

(O gün onların) gözləri qorxu içində olacaq, özlərini də zillət bürüyəcəkdir. Halbuki onlar (dünyada) sağ-salamat olduqları halda səcdəyə dəvət olunurdular.

آیه: 44

فَذَرۡنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِۖ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ

(Ey Peyğəmbər!) Bu Sözü (Quranı) yalan sayanları Mənə burax. Biz onları özləri də bilmədən tədricən əzaba sürükləyirik.

آیه: 45

وَأُمۡلِي لَهُمۡۚ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ

Mən onlara möhlət verirəm. Şübhəsiz ki, Mənim (kafirlər üçün qurduğum) hiyləm çox şiddətlidir.

آیه: 46

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ

(Ey Peyğəmbər!) Yoxsa sən (risaləti təbliğ etdiyinə görə) onlardan bir ücrət istəyirsən və (buna görə də) onlar ağır bir borca düşüblər?!

آیه: 47

أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَيۡبُ فَهُمۡ يَكۡتُبُونَ

Yoxsa qeyb (elmi) onların yanındadır onlar da (ona baxıb istədiklərini) yazırlar?!

آیه: 48

فَٱصۡبِرۡ لِحُكۡمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ ٱلۡحُوتِ إِذۡ نَادَىٰ وَهُوَ مَكۡظُومٞ

Rəbbinin hökmünə səbir et və balıq sahibi (Yunus peyğəmbər) kimi olma! Bir zaman o, (balığın qarnında) qəm-qüssə içində (Rəbbinə) dua etmişdi.

آیه: 49

لَّوۡلَآ أَن تَدَٰرَكَهُۥ نِعۡمَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ مَذۡمُومٞ

Əgər Rəbbinin mərhəməti ona yetişməsəydi, o, qınanmış halda (balığın qarnından heç bir bitki bitməyən) boş yerə atılacaqdı.

آیه: 50

فَٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

(Lakin) Rəbbi onu seçib salehlərdən etdi.

آیه: 51

وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ

Həqiqətən, kafirlər Zikri (Quranı) eşitdikləri zaman öz baxışları ilə az qala səni gözə gətirsinlər. Onlar (çarəsizlikdən): “O, dəlidir!”– deyirlər.

آیه: 52

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

Halbuki o (Quran) aləmlər üçün ancaq bir öyüd-nəsihətdir!