ترجمهٔ معانی سوره سوره انعام - الترجمة البشتوية - رواد - دایرة المعارف قرآن کریم

الأنعام

آیه: 1

اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمٰتِ وَالنُّوْرَ ؕ۬— ثُمَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُوْنَ ۟

ټول د کمال صفتونه خاص الله هغه ذات لره دي چې آسمانونه او ځمکه یې پیدا کړي،او رڼا او تيارې يې پيدا كړي، بيا هم هغه كسان چې کفر یې کړی د خپل رب سره نور مخلوق برابروي (په عبادت کې).

آیه: 2

هُوَ الَّذِیْ خَلَقَكُمْ مِّنْ طِیْنٍ ثُمَّ قَضٰۤی اَجَلًا ؕ— وَاَجَلٌ مُّسَمًّی عِنْدَهٗ ثُمَّ اَنْتُمْ تَمْتَرُوْنَ ۟

هماغه ذات دى چې تاسي يې له خټې پيدا كړئ، بيا يې ستاسي لپاره د ژوند يوه نېټه وټاكله، او يوه بله نېټه هم ده چې د هغه په وړاندې ټاكل شوېده، خو تاسي بیا په شک کوئ.

آیه: 3

وَهُوَ اللّٰهُ فِی السَّمٰوٰتِ وَفِی الْاَرْضِ ؕ— یَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَیَعْلَمُ مَا تَكْسِبُوْنَ ۟

او هماغه يو الله هم په اسمانو كې دى او هم په ځمكه كې (د علم او قدرت په اعتبار سره)، ستاسو په پټو هم هغه پوهېږي او په څرګنده هم او هم په هغه څه چې تاسو يې كوئ.

آیه: 4

وَمَا تَاْتِیْهِمْ مِّنْ اٰیَةٍ مِّنْ اٰیٰتِ رَبِّهِمْ اِلَّا كَانُوْا عَنْهَا مُعْرِضِیْنَ ۟

او هغوى ته د خپل رب له نښانو يوه نخښه هم داسې نه راځي چې دوى ترې مخ ګرځوونكي نه وي

آیه: 5

فَقَدْ كَذَّبُوْا بِالْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ ؕ— فَسَوْفَ یَاْتِیْهِمْ اَنْۢبٰٓؤُا مَا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟

نو (دا دى) هغه حق يې هم دروغ وګڼلو چې ورته راغلى دى نو ډېر زر به د هغه څه خبرونه ورته راشي چې دوى پرې ملنډې وهلې.

آیه: 6

اَلَمْ یَرَوْا كَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنْ قَرْنٍ مَّكَّنّٰهُمْ فِی الْاَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَّكُمْ وَاَرْسَلْنَا السَّمَآءَ عَلَیْهِمْ مِّدْرَارًا ۪— وَّجَعَلْنَا الْاَنْهٰرَ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهِمْ فَاَهْلَكْنٰهُمْ بِذُنُوْبِهِمْ وَاَنْشَاْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا اٰخَرِیْنَ ۟

آيا نه يې دي ليدلي چې له دوى مخكى مو څومره داسې ولسونه تباه كړي دي چې هر يوه ته مو په ځمكه كې داسې واكمني وركړې وه چې هسې واكمني مو تاسو ته نه ده دركړې؟ او پر هغوى مو له اسمانه پرله پسې ښه بارانونه وكړل او ترې لاندې مو ويالې روانې كړې وې خو بيا مو د ګناهونو له امله (ټول) تباه كړل او له هغوى وروسته مو د بلې پېړۍ نور خلك را پيدا كړل.

آیه: 7

وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَیْكَ كِتٰبًا فِیْ قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوْهُ بِاَیْدِیْهِمْ لَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟

اى پېغمبره! كه موږ پر تا په كوم كاغذ كې ليكلى كتاب هم نازل كړى واى او خلكو هغه په خپلو لاسونو سره لمس كړى ليدلى هم واى هله به هم هغو كسانو چې له حق څخه منكر شويدي همدا خبره كوله چې دا خو ښكاره كوډې دي.

آیه: 8

وَقَالُوْا لَوْلَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْهِ مَلَكٌ ؕ— وَلَوْ اَنْزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِیَ الْاَمْرُ ثُمَّ لَا یُنْظَرُوْنَ ۟

او كه پر تا مو په څه كاغذ ليكلى كتاب هم درنازل كړى واى او خپل لاسونه يې هم پرې لګولي واى نو بيا به هم كافرانو ويل چې دا له څرګندو كوډو پرته بل څه نه دي.

آیه: 9

وَلَوْ جَعَلْنٰهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنٰهُ رَجُلًا وَّلَلَبَسْنَا عَلَیْهِمْ مَّا یَلْبِسُوْنَ ۟

او كه هغه مو ملايك ګرځولى وى نو حتماً به مو د سړي په بڼه ګرځولو او هماغسې به مو په شك كې اچولي وو چې دوى اوس پكى اخته دي.

آیه: 10

وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِیْنَ سَخِرُوْا مِنْهُمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟۠

او يقيناً له تا ړومبى هم په (ډېرو) رسولانو پورې ملنډې وهل شوې دي خو بيا پرهغو خلكو چې ملنډې يې وهلې هماغه د ملنډو سزا نازله شوه.

آیه: 11

قُلْ سِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ ثُمَّ اَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِیْنَ ۟

ورته وايه: په ځمكه كې وګرځئ، بيا وګورئ چې د دروغ ګڼونكو انجام څنګه و.

آیه: 12

قُلْ لِّمَنْ مَّا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— قُلْ لِّلّٰهِ ؕ— كَتَبَ عَلٰی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ؕ— لَیَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ لَا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— اَلَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟

ورته وايه: په اسمانونو او ځمكه كې چې څه دي هغه د چا دي؟ ورته وايه: د الله دي. هغه پر خپل ځان رحمت لازم كړى، حتماً به مو د قيامت ورځې ته راغونډ كړي چې څه شك پكې نشته خو چا چې خپل ځانونه په تباهۍ كې اچولي هغوى يې نه مني.

آیه: 13

وَلَهٗ مَا سَكَنَ فِی الَّیْلِ وَالنَّهَارِ ؕ— وَهُوَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ ۟

او څه چې په شپه او په ورځ كې اوسي هغه ټول د الله دي او هماغه ښه پوه اورېدونكى دى.

آیه: 14

قُلْ اَغَیْرَ اللّٰهِ اَتَّخِذُ وَلِیًّا فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ یُطْعِمُ وَلَا یُطْعَمُ ؕ— قُلْ اِنِّیْۤ اُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ اَوَّلَ مَنْ اَسْلَمَ وَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟

ورته وايه: آيا له الله پرته ځان ته بل پالونكى ونيسم، هغه (الله) چې د اسمانو او ځمكې پيدا كوونكى دى او هغه چې (خلكو ته) خواړه وركوي او ده ته نه وركول كيږي، ورته وايه: ماته خو امر شوى چې تر هر چا ړومبى ورته تسليم شم او چې هيڅكله له مشركانو مه كېږه.

آیه: 15

قُلْ اِنِّیْۤ اَخَافُ اِنْ عَصَیْتُ رَبِّیْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیْمٍ ۟

ووايه: كه زه د خپل رب نه سرغړونه وكړم نو يقيناً د هماغې لويې ورځې له عذابه وېريږم.

آیه: 16

مَنْ یُّصْرَفْ عَنْهُ یَوْمَىِٕذٍ فَقَدْ رَحِمَهٗ ؕ— وَذٰلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِیْنُ ۟

په هغه ورځ چې څوك له عذابه وژغورل شو نو پر هغه الله ډېر لوى رحم وكړ او همدا څرګند برياليتوب دى.

آیه: 17

وَاِنْ یَّمْسَسْكَ اللّٰهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهٗۤ اِلَّا هُوَ ؕ— وَاِنْ یَّمْسَسْكَ بِخَیْرٍ فَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟

كه الله تا ته كوم ډول زيان ورسوي؛ نو له هغه پرته بل څوك نشته چې تا له هغه زيان څخه وژغورلاى شي، اوكه هغه تا ته پر كومه ښېګڼه ګټه درواړوي نو هغه د هر څه واك لري.

آیه: 18

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟

هغه پر خپلو بندګانو پوره برلاسى واكمن دى او د حكمت څښتن او باخبره دى.

آیه: 19

قُلْ اَیُّ شَیْءٍ اَكْبَرُ شَهَادَةً ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۫— شَهِیْدٌۢ بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ۫— وَاُوْحِیَ اِلَیَّ هٰذَا الْقُرْاٰنُ لِاُنْذِرَكُمْ بِهٖ وَمَنْ بَلَغَ ؕ— اَىِٕنَّكُمْ لَتَشْهَدُوْنَ اَنَّ مَعَ اللّٰهِ اٰلِهَةً اُخْرٰی ؕ— قُلْ لَّاۤ اَشْهَدُ ۚ— قُلْ اِنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ وَّاِنَّنِیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟ۘ

ووايه: د چا لويه شاهدي ده؟ ورته وايه: الله زما او ستاسو ترمنځ شاهد دى او دا قراّن ماته په وحى راغلى تر څو هم تاسو پرې ووېروم او هم چاته چې ورسېد، آيا تاسو دا شاهدي وركوئ چې الله سره نور معبودان هم شته؟ ورته وايه زه خو دا شاهدي نه شم ويلاى، ورته وايه، هغه خو هماغه يوازینی معبود دى او زه خو له هغه څه بالكل بيزاريم چې تاسو يې ورسره شريكوئ.

آیه: 20

اَلَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَعْرِفُوْنَهٗ كَمَا یَعْرِفُوْنَ اَبْنَآءَهُمْ ۘ— اَلَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟۠

چاته مو چې كتاب وركړى داسې يې پېژني لكه خپل زامن چې پېژني، خو چا چې خپل ځانونه تاواني كړي نو هغوى يې نه مني.

آیه: 21

وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِهٖ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُفْلِحُ الظّٰلِمُوْنَ ۟

او تر هغه لوى ظالم به څوك وي چې پرالله يې دروغ وتړل او د هغه اّيتونه يې دروغ وګڼل؟ يقيناً داسې ظالمان برى نه شي موندلاى.

آیه: 22

وَیَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ثُمَّ نَقُوْلُ لِلَّذِیْنَ اَشْرَكُوْۤا اَیْنَ شُرَكَآؤُكُمُ الَّذِیْنَ كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ ۟

په كومه ورځ چې موږ دوى ټول راپاڅوو او له مشركانو څخه پوښتنه وكړو چې اوس ستاسي هغه شریکان چېرته دي چې تاسو یې ګومان کولو.

آیه: 23

ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ اِلَّاۤ اَنْ قَالُوْا وَاللّٰهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِیْنَ ۟

بیا به نه وي وینا د دوی مګر وایې به قسم په هغه الله چې زموږ پالونکی دی، موږ شرک نه دی کړی.

آیه: 24

اُنْظُرْ كَیْفَ كَذَبُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟

ورته ګوره څنګه يې پر خپلو ځانو دروغ وتپل؟ او هغه دروغونه ترې ورك شول چې دوى به جوړول.

آیه: 25

وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّسْتَمِعُ اِلَیْكَ ۚ— وَجَعَلْنَا عَلٰی قُلُوْبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ یَّفْقَهُوْهُ وَفِیْۤ اٰذَانِهِمْ وَقْرًا ؕ— وَاِنْ یَّرَوْا كُلَّ اٰیَةٍ لَّا یُؤْمِنُوْا بِهَا ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءُوْكَ یُجَادِلُوْنَكَ یَقُوْلُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّاۤ اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ ۟

او ځينې يې تاته غوږ نيسي خو موږ يې په زړونو پردې اچولې له دې نه چې پري پوه شي او په غوږونو كې يې كوڼوالى دى، او كه هره نښانه وګوري ايمان پرې نه راوړي، ان تر دې چې كله درته راشي تا سره ناندرۍ وهي نو څوك چې كافر شوي هغوى وايي: دا هماغه د ړومبنيو له كيسو پرته بل څه نه دي.

آیه: 26

وَهُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَیَنْـَٔوْنَ عَنْهُ ۚ— وَاِنْ یُّهْلِكُوْنَ اِلَّاۤ اَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟

او دوى (يې له منلو) خلك هم ايساروي او خپله هم ترې ډډه كوي او حال داچې له خپلو ځانونو پرته بل څوك نه تباه كوي او پوهيږي هم نه.

آیه: 27

وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلَی النَّارِ فَقَالُوْا یٰلَیْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِاٰیٰتِ رَبِّنَا وَنَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟

او كه هغه مهال يې وګورې چې كله په اور ودرول شي نو وايي به ارمان چې بېرته تللي او د خپل رب أيتونه مو دروغ نه واى ګڼلي او له مومنانو وى.

آیه: 28

بَلْ بَدَا لَهُمْ مَّا كَانُوْا یُخْفُوْنَ مِنْ قَبْلُ ؕ— وَلَوْ رُدُّوْا لَعَادُوْا لِمَا نُهُوْا عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَكٰذِبُوْنَ ۟

بلكې اوس هغه څه ورته څرګند شو چې مخكى به يې پټول، او كه (فرضاً) بيا (دنيا ته) ور وګرځول شي نو خامخا به هماغه څه وكړي چې ترې منع شوي وو او دوى بیخي دروغجن دي.

آیه: 29

وَقَالُوْۤا اِنْ هِیَ اِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوْثِیْنَ ۟

او ويل يې بل څه نشته، همدا د دنيا ژوند مو دى او موږ بېرته نه يو را پورته كېدونكي.

آیه: 30

وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلٰی رَبِّهِمْ ؕ— قَالَ اَلَیْسَ هٰذَا بِالْحَقِّ ؕ— قَالُوْا بَلٰی وَرَبِّنَا ؕ— قَالَ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟۠

او كه ته يې ووينې كله چې خپل رب ته و درول شي، ورته وايي به: آيا دا حق نه دى؟ دوى به وايي: ولې نه! زموږ په رب قسم (چې دا هر څه حق دي) هغه به وفرمايي : (ښه) نو چې انكار مو كولو، اوس دا عذاب وڅكئ.

آیه: 31

قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِلِقَآءِ اللّٰهِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوْا یٰحَسْرَتَنَا عَلٰی مَا فَرَّطْنَا فِیْهَا ۙ— وَهُمْ یَحْمِلُوْنَ اَوْزَارَهُمْ عَلٰی ظُهُوْرِهِمْ ؕ— اَلَا سَآءَ مَا یَزِرُوْنَ ۟

حتماً هغه كسان تاواني شول چې الله سره مخامخ كېدل يې دروغ ګڼل، څو چې ناڅاپه ساعت (قیامت) ورته راشي نو وايي به ای زموږ افسوسه پر هغه چې نيمګړتيا مو پكې كړې وه او دوى به خپل بارونه پر خپلو شاګانو وړي، خبر اوسئ! څومره بد پېټى دى چې دوى يې وړي.

آیه: 32

وَمَا الْحَیٰوةُ الدُّنْیَاۤ اِلَّا لَعِبٌ وَّلَهْوٌ ؕ— وَلَلدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَیْرٌ لِّلَّذِیْنَ یَتَّقُوْنَ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟

او د دنيا ژوند له لوبې او تماشې پرته بل څه نه دى، او هماغه د آخرت مېنه هغو خلكو ته غوره ده چې ځان ساتنه (تقوى) كوي، آيا عقل نه كاروئ.

آیه: 33

قَدْ نَعْلَمُ اِنَّهٗ لَیَحْزُنُكَ الَّذِیْ یَقُوْلُوْنَ فَاِنَّهُمْ لَا یُكَذِّبُوْنَكَ وَلٰكِنَّ الظّٰلِمِیْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ یَجْحَدُوْنَ ۟

بې شكه موږ پوهېږو چې دوى څه وايي هغه دې ځوروي خو دا خلك تا دروغجن نه بولي بلكى دا ظالمان د الله له آيتونو منكريږي.

آیه: 34

وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوْا عَلٰی مَا كُذِّبُوْا وَاُوْذُوْا حَتّٰۤی اَتٰىهُمْ نَصْرُنَا ۚ— وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِ اللّٰهِ ۚ— وَلَقَدْ جَآءَكَ مِنْ نَّبَاۡ الْمُرْسَلِیْنَ ۟

او يقيناً له تا مخكې هم (يو شمېر) رسولان دروغجن ګڼل شوي دي خو په هغو دروغجن ګڼلو او كړېدلو يې تر هغه صبر وكړ چې زموږ مرسته ورغله، او د الله خبرو لره څوك بدلوونكى نشته، او د (مخكنيو) رسولانو له خبرونو هم څه درته راغلي دي.

آیه: 35

وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَیْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِیَ نَفَقًا فِی الْاَرْضِ اَوْ سُلَّمًا فِی السَّمَآءِ فَتَاْتِیَهُمْ بِاٰیَةٍ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَی الْهُدٰی فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْجٰهِلِیْنَ ۟

او كه مخ ګرځول يې درباندې سخت (يا درانه) وي نو كه په وسه كې دې وی چې په ځمكه كې يو سورنګ ولټوې يا اسمان ته پارسنګ (زينه) كېږدې نو هم نښانه (معجزه) به ورته راوړې، او كه الله غوښتي واى نو هغوى يې په سمه لار غونډولاى شول نو له ناپوهانو مه كېږه.

آیه: 36

اِنَّمَا یَسْتَجِیْبُ الَّذِیْنَ یَسْمَعُوْنَ ؔؕ— وَالْمَوْتٰی یَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ ثُمَّ اِلَیْهِ یُرْجَعُوْنَ ۟

خبره دا ده چې ستا بلنه هغه خلك مني چې اوري او مړي خو به الله را پاڅوي او بيا به هغه ته ورګرځول كيږي.

آیه: 37

وَقَالُوْا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ اٰیَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ؕ— قُلْ اِنَّ اللّٰهَ قَادِرٌ عَلٰۤی اَنْ یُّنَزِّلَ اٰیَةً وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟

او ويې ويل: ولې پر هغه د خپل رب له خوا كومه نښانه (معجزه) راكوزه نه شوه؟ ورته وايه: الله خو په دې قادر دى چې كومه نښانه را نازله كړي، خو د دوى زياتره نه پوهيږي.

آیه: 38

وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِی الْاَرْضِ وَلَا طٰٓىِٕرٍ یَّطِیْرُ بِجَنَاحَیْهِ اِلَّاۤ اُمَمٌ اَمْثَالُكُمْ ؕ— مَا فَرَّطْنَا فِی الْكِتٰبِ مِنْ شَیْءٍ ثُمَّ اِلٰی رَبِّهِمْ یُحْشَرُوْنَ ۟

او په ځمكه كې هر خوځېدونكى او هر هغه الوتونكى چې په خپلو دواړو وزروالوزى، بل څه نه ستاسو په شان مخلوقات دي، موږ په كتاب (دفتر) كې هيڅ شى نه دي پريښي، بيا به (ټول) خپل رب لوري ته ورغونډيږي.

آیه: 39

وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا صُمٌّ وَّبُكْمٌ فِی الظُّلُمٰتِ ؕ— مَنْ یَّشَاِ اللّٰهُ یُضْلِلْهُ ؕ— وَمَنْ یَّشَاْ یَجْعَلْهُ عَلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟

او چا چې زموږ آيتونه دروغ وګڼل، كاڼه او ګونګيان په تيارو كې (پراته) دي، الله چې هر چاته غواړي بې لارې كوي يې او چاته چې وغواړي په سمه لاړ يې برابروي.

آیه: 40

قُلْ اَرَءَیْتَكُمْ اِنْ اَتٰىكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ اَوْ اَتَتْكُمُ السَّاعَةُ اَغَیْرَ اللّٰهِ تَدْعُوْنَ ۚ— اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟

ورته وايه: راوښاياست! كه د الله عذاب درته راشي، يا قيامت درته راشي نو له الله پرته بل څوك رابلئ؟ كه تاسو رښتيني ياست.

آیه: 41

بَلْ اِیَّاهُ تَدْعُوْنَ فَیَكْشِفُ مَا تَدْعُوْنَ اِلَیْهِ اِنْ شَآءَ وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُوْنَ ۟۠

بلكې یوازې هغه به رابلئ، بيا يې كه خوښه شوه هغه سختي لرې كوي چې تاسو (هغى لپاره) الله وربولئ او خپل انګېرلي شريكان هېروئ.

آیه: 42

وَلَقَدْ اَرْسَلْنَاۤ اِلٰۤی اُمَمٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَاَخَذْنٰهُمْ بِالْبَاْسَآءِ وَالضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُوْنَ ۟

له تا مخكې موږ ډېرو قومونو ته پېغمبران ليږلي او هغه قومونه مو په كړاوونو او غمونو لتاړ كړل تر څو هغوى له عاجزۍ سره زموږ پر وړاندې سر کښته كړي.

آیه: 43

فَلَوْلَاۤ اِذْ جَآءَهُمْ بَاْسُنَا تَضَرَّعُوْا وَلٰكِنْ قَسَتْ قُلُوْبُهُمْ وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطٰنُ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟

نو كله چې زموږ له لوري پر هغو سختي راغله نو هغوى ولې عاجزي غوره نه كړه؟ خو د هغوى زړونه لا نور هم سخت شول او شيطان هغوى ته ډاډېنه وركړه چې تاسي چې څه كوئ ښه كوئ.

آیه: 44

فَلَمَّا نَسُوْا مَا ذُكِّرُوْا بِهٖ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ اَبْوَابَ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا فَرِحُوْا بِمَاۤ اُوْتُوْۤا اَخَذْنٰهُمْ بَغْتَةً فَاِذَا هُمْ مُّبْلِسُوْنَ ۟

بيا كله چې هغوى هغه نصيحت هېر كړ چې ورته شوى و، نو موږ د هر ډول سوكالۍ دروازې د هغوی لپاره پرانيستې، تر دې پورې چې كله هغوى په هغو نعمتونو كې چې ورکړل شوي وو ښه ډوب شول نو موږ په ناڅاپي ډول هغوى ونيول او په دې وخت كې د هغوی دا حالت و چې له هرې ښېګڼې څخه ناهيلي وو.

آیه: 45

فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ؕ— وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟

په دې توګه د هغوی خلكو سټه وايستلی شوه چې ظلم یې كړى و او ټوله ستاينه الله رب العلمين لپاره ده.

آیه: 46

قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَخَذَ اللّٰهُ سَمْعَكُمْ وَاَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلٰی قُلُوْبِكُمْ مَّنْ اِلٰهٌ غَیْرُ اللّٰهِ یَاْتِیْكُمْ بِهٖ ؕ— اُنْظُرْ كَیْفَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ ثُمَّ هُمْ یَصْدِفُوْنَ ۟

دوى ته ووايه! آیا لیدلي مو دي (فكر مو پرې كړی چې) كه الله ستاسي غوږونه او سترګې درڅخه واخلي او ستاسي زړونه مهر كړي نو له الله پرته بل كوم (اله) لایق د عبادت شته چې تاسي ته دا قواوې بېرته دركړاى شي؟ وګوره په څه شان موږ بيا بيا خپلې نښانې دوى ته وړاندې كوو او بيا دوى ورڅخه په څه ډول سترګې اړوي.

آیه: 47

قُلْ اَرَءَیْتَكُمْ اِنْ اَتٰىكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ بَغْتَةً اَوْ جَهْرَةً هَلْ یُهْلَكُ اِلَّا الْقَوْمُ الظّٰلِمُوْنَ ۟

ووايه! آیا لیدلي مو دي؟ (فكر مو كړی) چې د الله له لوري په ناڅاپي يا څرګند ډول پر تاسي عذاب راشي نو آيا له ظالمانو پرته به نور څوك هلاك شي؟

آیه: 48

وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِیْنَ اِلَّا مُبَشِّرِیْنَ وَمُنْذِرِیْنَ ۚ— فَمَنْ اٰمَنَ وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟

موږ چې كوم پېغمبران لېږو د همدې لپاره يې لېږو چې هغوى نيكانو ته زيرى وركوونكي او د بد عمله خلكو ويروونكي اوسي، نو كوم كسان چې د هغوى خبره ومني او خپله كړنچاره سمه كړي د هغوى لپاره هېڅ وېره او خپګان نشته.

آیه: 49

وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا یَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوْا یَفْسُقُوْنَ ۟

او كوم خلك چې زموږ آيتونه دروغ وګڼي هغوى ته به د خپلو سرغړونو له امله عذاب ورسېږي.

آیه: 50

قُلْ لَّاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ عِنْدِیْ خَزَآىِٕنُ اللّٰهِ وَلَاۤ اَعْلَمُ الْغَیْبَ وَلَاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ اِنِّیْ مَلَكٌ ۚ— اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا یُوْحٰۤی اِلَیَّ ؕ— قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْاَعْمٰی وَالْبَصِیْرُ ؕ— اَفَلَا تَتَفَكَّرُوْنَ ۟۠

دوى ته ووايه " زه تاسي ته دا نه وايم چې له ما سره د الله خزانې ديڼ نه زه د غيبو علم لرم او نه تاسي ته دا وايم چې زه پرښته يم، زه خو يوازې د هغې وحيې پيروي كوم چې ما ته را استول كېږي، بيا له دوى نه پوښتنه وكړه آيا ړانده او سترګور دواړه برابرېداى شي؟ آيا تاسې فكر نه كوئ؟

آیه: 51

وَاَنْذِرْ بِهِ الَّذِیْنَ یَخَافُوْنَ اَنْ یُّحْشَرُوْۤا اِلٰی رَبِّهِمْ لَیْسَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِهٖ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ لَّعَلَّهُمْ یَتَّقُوْنَ ۟

او په هغه (قرآن) سره هغه كسان ووېروه چې ډاريريږى له دې نه چې خپل رب ته به ورغونډ كړى شي، نه به يې له هغه پرته څوك دوست وي او نه كوم سپارښتونكى، (دا) د دې لپاره چې دوى ځان وساتي.

آیه: 52

وَلَا تَطْرُدِ الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَدٰوةِ وَالْعَشِیِّ یُرِیْدُوْنَ وَجْهَهٗ ؕ— مَا عَلَیْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَیْهِمْ مِّنْ شَیْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُوْنَ مِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟

او كوم خلك چې شپه او ورځ خپل رب ته لاس په دعا دي او د هغه خوښي غواړي هغوى له خپله ځانه ليرې مه شړه، د هغوى له حساب نه د هېڅ شي پيټى پر تا نشته او ستا له حساب نه د هېڅ شي پېټى پر هغوى نشته، د دې له پاسه هم كه ته هغوى لرې وشړې نو په ظالمانو كې به وشمېرل شې.

آیه: 53

وَكَذٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِّیَقُوْلُوْۤا اَهٰۤؤُلَآءِ مَنَّ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ مِّنْ بَیْنِنَا ؕ— اَلَیْسَ اللّٰهُ بِاَعْلَمَ بِالشّٰكِرِیْنَ ۟

او په دې توګه يې ځينې پرځينو آزمايو، چې بيا ووايي: آيا په موږ كې یوازې پر دې خلكو الله احسان كړى دى؟ (هو) آيا الله په شكر ويستونكو بندګانو ښه پوه نه دى؟

آیه: 54

وَاِذَا جَآءَكَ الَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِاٰیٰتِنَا فَقُلْ سَلٰمٌ عَلَیْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلٰی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ۙ— اَنَّهٗ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوْٓءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهٖ وَاَصْلَحَ ۙ— فَاَنَّهٗ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟

كله چې تا ته هغه خلك راشي چې زموږ پر آيتونو ايمان راوړي نو هغوى ته ووايه: سلام پر تاسي، ستاسي رب رحم او مهرباني پر ځان لازمه كړېده، دا د هغه رحم او مهرباني ده چې كه له تاسي نه څوك په ناپوهۍ سره د كومې بدۍ مرتكب شوی وي بيا له هغه وروسته تو به وباسي او (ځان) اصلاح كړي نو بېشکه هغه بخښونکی او مهربان دی.

آیه: 55

وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰیٰتِ وَلِتَسْتَبِیْنَ سَبِیْلُ الْمُجْرِمِیْنَ ۟۠

او په دې ډول موږ خپلې نښانې څرګندې بیانوو چې د مجرمانو لاره بيخي ښكاره شي.

آیه: 56

قُلْ اِنِّیْ نُهِیْتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذِیْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَتَّبِعُ اَهْوَآءَكُمْ ۙ— قَدْ ضَلَلْتُ اِذًا وَّمَاۤ اَنَا مِنَ الْمُهْتَدِیْنَ ۟

ووايه! تاسي چې له الله نه پرته نور رابلئ د هغو له بندګۍ كولو نه زه منع كړاى شوى يم، ووايه ، زه به ستاسي د نفسي غوښتنو پيروي ونه كړم، كه ما داسې وكړل نو ګمراه شوم، او د سمې لارې له موندونكو څخه به نه شم.

آیه: 57

قُلْ اِنِّیْ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّیْ وَكَذَّبْتُمْ بِهٖ ؕ— مَا عِنْدِیْ مَا تَسْتَعْجِلُوْنَ بِهٖ ؕ— اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِ ؕ— یَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَیْرُ الْفٰصِلِیْنَ ۟

ووايه: زه د خپل رب له لوري په يو څرګند دليل ولاړ يم او تاسو هغه دروغ ګڼلى، ما سره هغه څه نشته چې ستاسو ورته بيړه ده، د فيصلې واك الله لره دى، هغه حق بيانوي او هماغه غوره فيصله كوونكى دى.

آیه: 58

قُلْ لَّوْ اَنَّ عِنْدِیْ مَا تَسْتَعْجِلُوْنَ بِهٖ لَقُضِیَ الْاَمْرُ بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِالظّٰلِمِیْنَ ۟

ووايه: كه چېرى هغه څه ما سره وى چې ستاسو ورته بيړه ده نو زما او ستاسو ترمنځ به د دې كار پرېكړه شوې وه او الله په ظالمانو ډېر ښه پوه دى.

آیه: 59

وَعِنْدَهٗ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَاۤ اِلَّا هُوَ ؕ— وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَّرَقَةٍ اِلَّا یَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِیْ ظُلُمٰتِ الْاَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَّلَا یَابِسٍ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟

له هماغه سره د غيبو ټولې کنجیانې دي چې له ده پرته بل څوك نه پرې پوهيږي، په وچه او لمده كې چې هر څه دي ورباندې پوهيږي، داسې كومه پاڼه نه رالويږي چې دى پرې عالم نه وي او نه به د ځمكى په ترږميو كې څه دانه وي (چى الله ته معلومه نه وي)، لامده او وچ ټول په يو روښانه كتاب كې (ليكل شوي) دي.

آیه: 60

وَهُوَ الَّذِیْ یَتَوَفّٰىكُمْ بِالَّیْلِ وَیَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ یَبْعَثُكُمْ فِیْهِ لِیُقْضٰۤی اَجَلٌ مُّسَمًّی ۚ— ثُمَّ اِلَیْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟۠

او دى هماغه دى چې د شپې مو ساګانې اخلي او د ورځې چې څه (ګناه) كوئ ورباندې پوهيږي، بيا مو پكې را پاڅوي تر څو هغه ټاكلې موده پوره شي، بيا مو د هغه لور ته ورتګ دى بيا مو په هغه څه خبروي چې تاسو به كول.

آیه: 61

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ وَیُرْسِلُ عَلَیْكُمْ حَفَظَةً ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا یُفَرِّطُوْنَ ۟

هغه پر خپلو بندګانو واکمن او پر تاسي څارونكې پرښتې لېږي، تر دې چې كله له تاسي څخه د كوم يوه د مرګ نېټه رارسېږي نو زموږ لېږل شوې پرښتې د هغه سا اخلي او (خپلو دندو کې) کمی نه کوي.

آیه: 62

ثُمَّ رُدُّوْۤا اِلَی اللّٰهِ مَوْلٰىهُمُ الْحَقِّ ؕ— اَلَا لَهُ الْحُكْمُ ۫— وَهُوَ اَسْرَعُ الْحٰسِبِیْنَ ۟

بيا دوى ټول د الله په لور خپل رښتيني مالك ته ورګرځول كيږي، ښه واورئ چې پرېكړه به (يوازې) د هغه وي او هغه ډېر چټك حساب كوونكى دى.

آیه: 63

قُلْ مَنْ یُّنَجِّیْكُمْ مِّنْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُوْنَهٗ تَضَرُّعًا وَّخُفْیَةً ۚ— لَىِٕنْ اَنْجٰىنَا مِنْ هٰذِهٖ لَنَكُوْنَنَّ مِنَ الشّٰكِرِیْنَ ۟

ووايه: د وچې او لمدې له تيارو مو څوك ژغوري چې په زاريو يې پټ پټ رابولئ، (او وایاست) كه له دې يې بچ كړلو نو خامخا به له شكر وېستونكو يو.

آیه: 64

قُلِ اللّٰهُ یُنَجِّیْكُمْ مِّنْهَا وَمِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ اَنْتُمْ تُشْرِكُوْنَ ۟

ورته وايه: الله مو له هغې او له بل هر كړاوه ساتي خو تاسو بيا هم شريكان ورسره نيسئ.

آیه: 65

قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلٰۤی اَنْ یَّبْعَثَ عَلَیْكُمْ عَذَابًا مِّنْ فَوْقِكُمْ اَوْ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِكُمْ اَوْ یَلْبِسَكُمْ شِیَعًا وَّیُذِیْقَ بَعْضَكُمْ بَاْسَ بَعْضٍ ؕ— اُنْظُرْ كَیْفَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُوْنَ ۟

ووايه: هغه په دې واکمن دى چې له پاسه يا له پښو لاندې مو كوم عذاب درباندې راولي، يا مو په ډلو ډلو كې سره ګډوډ كړي او ځينو ته د ځينى نورو د عذاب خوند وروڅكي، وګوره څرنګه اّيتونه اړوو تر څو دوى وپوهيږي.

آیه: 66

وَكَذَّبَ بِهٖ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ ؕ— قُلْ لَّسْتُ عَلَیْكُمْ بِوَكِیْلٍ ۟ؕ

ستا قوم له هغه څخه انكار كوي حال دا دى چې هغه حقيقت دى، دوى ته ووايه، چې زه پر تاسي د محافظ په حيث نه يم مقرر شوى.

آیه: 67

لِكُلِّ نَبَاٍ مُّسْتَقَرٌّ ؗ— وَّسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۟

د هر خبر (څرګندېدو) لپاره يوه نېټه ټاكل شوې او زر به پوه شئ.

آیه: 68

وَاِذَا رَاَیْتَ الَّذِیْنَ یَخُوْضُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِنَا فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتّٰی یَخُوْضُوْا فِیْ حَدِیْثٍ غَیْرِهٖ ؕ— وَاِمَّا یُنْسِیَنَّكَ الشَّیْطٰنُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرٰی مَعَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِیْنَ ۟

او كله چې هغه خلك و وينې كوم چې زموږ په اّيتونو كې د عيب لټونې بحثونه كوي نو ترى په څنګ شه تر هغه چې په نورو خبرو كې لګيا شي، او كه شيطان يې درنه هېركړى نو دريادېدلو نه وروسته له ظالمانو خلكو سره مه كېنه.

آیه: 69

وَمَا عَلَی الَّذِیْنَ یَتَّقُوْنَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّلٰكِنْ ذِكْرٰی لَعَلَّهُمْ یَتَّقُوْنَ ۟

او پر هغو خلكو چې ځان ساتنه كوي، د هغو (بدويونكو) له حسابه څه نشته، البته نصيحت كول (يې په ذمه) دي تر څو هغوى ځان وساتي.

آیه: 70

وَذَرِ الَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا دِیْنَهُمْ لَعِبًا وَّلَهْوًا وَّغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَذَكِّرْ بِهٖۤ اَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ ۖۗ— لَیْسَ لَهَا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ ۚ— وَاِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا یُؤْخَذْ مِنْهَا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اُبْسِلُوْا بِمَا كَسَبُوْا ۚ— لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِیْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِیْمٌ بِمَا كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ ۟۠

او هغه خلك پرېږده چې خپل دين يې لوبه او ننداره جوړه كړې، او دنيايې ژوند غولولي دي، او په دې (قراّن) سره پند وركوه هسې نه چې څوك په خپلو كړو وړو كې داسې راګير شي چې له الله پرته يې بيا نه څوك ملاتړ وي او نه كوم سپارښتونكى، او كه هر څه فديه وركوي نه به ترې اخيستل كيږي، دا هماغه خلك دي چې په خپلو كړو وړو سره په تباهۍ كې راګير شوي، هغوى لره د خوټېدلو اوبو څښاك او دردناك عذاب دى، په دې چې دوى به كفر كولو.

آیه: 71

قُلْ اَنَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُنَا وَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلٰۤی اَعْقَابِنَا بَعْدَ اِذْ هَدٰىنَا اللّٰهُ كَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیٰطِیْنُ فِی الْاَرْضِ حَیْرَانَ ۪— لَهٗۤ اَصْحٰبٌ یَّدْعُوْنَهٗۤ اِلَی الْهُدَی ائْتِنَا ؕ— قُلْ اِنَّ هُدَی اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰی ؕ— وَاُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ

ورته وايه: آيا الله نه پرته هغه څه راوبلو چې نه ګټه رارسولاى شي او نه تاوان او پس له دې چې الله هدايت راته وكړ، بېرته په پوندو شاته وګرځو؟ لكه هغه څوك چې شيطانانو په ځمكه كې بى لارې كړى وي او حيران ګرځي، حال دا چې ملګري يي سمې لارې ته وربولي چې موږ ته راشه ووايه: هماغه د الله لار سمه لار ده، او موږ ته امر شوى چې د مخلوقاتو رب ته غاړه كيږدو.

آیه: 72

وَاَنْ اَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّقُوْهُ ؕ— وَهُوَ الَّذِیْۤ اِلَیْهِ تُحْشَرُوْنَ ۟

او دا چې لمونځ ترسره كوئ او له هغه ووېرېږئ، او دى هماغه دى چې تاسو به ورغونډېږئ.

آیه: 73

وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ ؕ— وَیَوْمَ یَقُوْلُ كُنْ فَیَكُوْنُ ؕ۬— قَوْلُهُ الْحَقُّ ؕ— وَلَهُ الْمُلْكُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّوْرِ ؕ— عٰلِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟

او دى هماغه دى چې اسمانونه او ځمكه يې په حقه پيدا كړي، او په هغه ورځ چې ووايي ( شه!) نو وبه شي، د هغه وينا حق ده، او يوازي د هغه واكمني به وي كومه ورځ چې شپېلۍ پو كړی شي، هغه په پټو اوښكار ؤ پوه او هغه ځيرك او با خبر دى.

آیه: 74

وَاِذْ قَالَ اِبْرٰهِیْمُ لِاَبِیْهِ اٰزَرَ اَتَتَّخِذُ اَصْنَامًا اٰلِهَةً ۚ— اِنِّیْۤ اَرٰىكَ وَقَوْمَكَ فِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟

او كله چې ابراهيم خپل پلار اّزر ته وويل: اّيا ته بتان په خدايۍ سره نيسې؟ زه خو تا او ستا قوم په څرګند بې لاريتوب كې وينم.

آیه: 75

وَكَذٰلِكَ نُرِیْۤ اِبْرٰهِیْمَ مَلَكُوْتَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَلِیَكُوْنَ مِنَ الْمُوْقِنِیْنَ ۟

او په همدې توګه مو ابراهيم ته د اسمانو او ځمكې عجائب (يا لويه پاچايي) ورښودل او د دې لپاره چې له باوركونكو واوسي.

آیه: 76

فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ الَّیْلُ رَاٰ كَوْكَبًا ۚ— قَالَ هٰذَا رَبِّیْ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَ قَالَ لَاۤ اُحِبُّ الْاٰفِلِیْنَ ۟

نو بيا چې كله شپه پرې راخوره شوه، يو ستورى يې وليد، ويلې دا به مې رب وي خو چې هغه پرېوت ويلې: پرېوتونكي مې نه خوښيږي.

آیه: 77

فَلَمَّا رَاَ الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هٰذَا رَبِّیْ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَ قَالَ لَىِٕنْ لَّمْ یَهْدِنِیْ رَبِّیْ لَاَكُوْنَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّآلِّیْنَ ۟

بيا چې كله يې سپوږمۍ ښه ځلانده تر سترګو شوه، ويلې دا به زما رب وي! خو كله چې هغه هم پرېوتله، ويلې كه خپل رب مې سمه لارښوونه راته نه واى كړې، نو زه به هم خامخا له بې لارو خلكو وم.

آیه: 78

فَلَمَّا رَاَ الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هٰذَا رَبِّیْ هٰذَاۤ اَكْبَرُ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَتْ قَالَ یٰقَوْمِ اِنِّیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟

بيا يې چې لمر ځلېدونكى وليد ويلې همدا به مې رب وي دا خو ډېر لوى دى! خو كله چې هغه هم ډوب شو نو ويلې: اى زما قومه! زه له (ټولو) هغو شيانو بيزار يم چې تاسو يې شريك ګڼئ.

آیه: 79

اِنِّیْ وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِیْ فَطَرَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ حَنِیْفًا وَّمَاۤ اَنَا مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟ۚ

بې شكه ما د هغه ذات په لوري مخ ور اړولى چې اسمانونه او ځمكه يې پيدا كړي، (حق ته) ورګرځېدونکی (یم)، او زه له مشركانو څخه نه يم.

آیه: 80

وَحَآجَّهٗ قَوْمُهٗ ؕ— قَالَ اَتُحَآجُّوْٓنِّیْ فِی اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰىنِ ؕ— وَلَاۤ اَخَافُ مَا تُشْرِكُوْنَ بِهٖۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ رَبِّیْ شَیْـًٔا ؕ— وَسِعَ رَبِّیْ كُلَّ شَیْءٍ عِلْمًا ؕ— اَفَلَا تَتَذَكَّرُوْنَ ۟

او د قوم يې ورسره ناندرۍ شوې، ده ويل: آيا د الله په هكله راسره ناندرۍ وهئ؟ چې دا دى سمه لار يې راښودلې ده، او زه خو له هغه څه نه وېرېږم چې تاسو يې ورسره شريك ګڼئ، مګر دا چې رب مې د څه شى اراده وكړي، زما د رب علم په هر څه راخپور دى نو آيا تاسو نصيحت نه اخلئ.

آیه: 81

وَكَیْفَ اَخَافُ مَاۤ اَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُوْنَ اَنَّكُمْ اَشْرَكْتُمْ بِاللّٰهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهٖ عَلَیْكُمْ سُلْطٰنًا ؕ— فَاَیُّ الْفَرِیْقَیْنِ اَحَقُّ بِالْاَمْنِ ۚ— اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟ۘ

او څرنګه به له هغه څه ډارېږم چې تاسو يې شريك ګڼئ حال دا چې تاسو په دې هم نه ويرېږئ چې الله سره هغه څه شريكوئ كوم چې د هغه په اړه يې پر تاسو كوم سند هم نه دى رانازل كړى، نو په دې دواړو ډلو كې كومه يوه زياته د ډادينې وړ ده؟ كه تاسو پوهېږئ.

آیه: 82

اَلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَلَمْ یَلْبِسُوْۤا اِیْمَانَهُمْ بِظُلْمٍ اُولٰٓىِٕكَ لَهُمُ الْاَمْنُ وَهُمْ مُّهْتَدُوْنَ ۟۠

نو هماغه خلك چې ايمان يې راوړى او خپل ايمان يې له ظلم (شرك) سره نه وي ګډ كړى د همدوى لپاره امنيت (نجات) دى او همدوى په سمه لار برابر دي.

آیه: 83

وَتِلْكَ حُجَّتُنَاۤ اٰتَیْنٰهَاۤ اِبْرٰهِیْمَ عَلٰی قَوْمِهٖ ؕ— نَرْفَعُ دَرَجٰتٍ مَّنْ نَّشَآءُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟

او همدا زموږ حجت و چې ابراهيم ته مو د هغه د قوم په مقابل كې وركړى ؤ، چاته چې وغواړو درجي يې اوچتوو، بې شكه ستا رب د حكمت والا پوه دى.

آیه: 84

وَوَهَبْنَا لَهٗۤ اِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ ؕ— كُلًّا هَدَیْنَا ۚ— وَنُوْحًا هَدَیْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّیَّتِهٖ دَاوٗدَ وَسُلَیْمٰنَ وَاَیُّوْبَ وَیُوْسُفَ وَمُوْسٰی وَهٰرُوْنَ ؕ— وَكَذٰلِكَ نَجْزِی الْمُحْسِنِیْنَ ۟ۙ

او هغه ته مو اسحاق او يعقوب وركړ، هر يوه ته مو سمه لاره وښوده او نوح ته مو لا وړاندې لارښوونه كړې وه او د هغه له اولادې مو داود، سليمان، ايوب، يوسف، موسى او هارون (ته هدايت كړى ؤ) او په همدې شان نېك عملو ته بدله وركوو.

آیه: 85

وَزَكَرِیَّا وَیَحْیٰی وَعِیْسٰی وَاِلْیَاسَ ؕ— كُلٌّ مِّنَ الصّٰلِحِیْنَ ۟ۙ

او زكريا، يحيى، عيسى او الياس دا ټول له نېكانو څخه وو.

آیه: 86

وَاِسْمٰعِیْلَ وَالْیَسَعَ وَیُوْنُسَ وَلُوْطًا ؕ— وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَی الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ

او اسماعيل، اليسع، يونس او لوط او هر يو مو پر نړيوالو غوره ګرځولى و.

آیه: 87

وَمِنْ اٰبَآىِٕهِمْ وَذُرِّیّٰتِهِمْ وَاِخْوَانِهِمْ ۚ— وَاجْتَبَیْنٰهُمْ وَهَدَیْنٰهُمْ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟

او همداسې له پلرونو، خېلخانو او وروڼو يې او دوى ټول مو غوره كړي او سمې لارې ته برابر كړي وو.

آیه: 88

ذٰلِكَ هُدَی اللّٰهِ یَهْدِیْ بِهٖ مَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖ ؕ— وَلَوْ اَشْرَكُوْا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟

دا د الله هدايت دى، په دې سره له خپلو بندګانو چاته چې غواړي سمه لار ښايي، او كه چېرې يې شرك كړى واى نو خامخا به يې عملونه عبث تللي وو.

آیه: 89

اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ۚ— فَاِنْ یَّكْفُرْ بِهَا هٰۤؤُلَآءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّیْسُوْا بِهَا بِكٰفِرِیْنَ ۟

دوى هغه كسان دي چې كتاب، حكم (يا پوهه) او نبوت مو وركړى و نو (اوس) كه دا خلك يې نه مني نو (دا دى بل) يوه داسې قوم ته مو وسپارلو چې له هغه منكران نه دي.

آیه: 90

اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ هَدَی اللّٰهُ فَبِهُدٰىهُمُ اقْتَدِهْ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ اَجْرًا ؕ— اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٰی لِلْعٰلَمِیْنَ ۟۠

دوى هغه خلك وو چې الله ورته هدايت كړى و نو ته هم په هماغو پسې ځه، ورته وايه: له تاسو نه په دې (تبلېغ) څه بدله نه غواړم، دا بل څه نه، ګردو نړيوالو ته يو نصيحت دى.

آیه: 91

وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖۤ اِذْ قَالُوْا مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ عَلٰی بَشَرٍ مِّنْ شَیْءٍ ؕ— قُلْ مَنْ اَنْزَلَ الْكِتٰبَ الَّذِیْ جَآءَ بِهٖ مُوْسٰی نُوْرًا وَّهُدًی لِّلنَّاسِ تَجْعَلُوْنَهٗ قَرَاطِیْسَ تُبْدُوْنَهَا وَتُخْفُوْنَ كَثِیْرًا ۚ— وَعُلِّمْتُمْ مَّا لَمْ تَعْلَمُوْۤا اَنْتُمْ وَلَاۤ اٰبَآؤُكُمْ ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۙ— ثُمَّ ذَرْهُمْ فِیْ خَوْضِهِمْ یَلْعَبُوْنَ ۟

او څنګه چې ښايي هغسې يې د الله درناوى نه دى كړى، دا چې ويلي يې دي الله په هېڅ بشر باندې كوم شى نه دى را نازل كړى! ووايه: هغه كتاب چا را نازل كړى چې موسى راوړى و؟ كوم چې د خلکو لپاره رڼا او لارښونه وه، چې (دا دى) تاسو يې پاڼې پاڼې كوئ، څه ښكاره کوئ او زيات پټوئ، او (په هغه سره) تاسي ته هغه ښوونه وشوه چې نه تاسو او نه مو پلرونه ورباندې پوهېدل، ورته وايه: الله، بيا يې په خپلو باطلو خبرو كې لوبو كولو ته پرېږده.

آیه: 92

وَهٰذَا كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ مُبٰرَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِیْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَلِتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰی وَمَنْ حَوْلَهَا ؕ— وَالَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَهُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُوْنَ ۟

او دا يو داسې كتاب دى چې له بركته ډك او د هغه څه تصديقوونكى دى چې ترې مخكې وو او د دې لپاره (راغلى) چې ته د كليو دا مركز (مكه) او شاوخوا يې چې څوك دي، وډار كړې او څوك چې آخرت مني، هغه (كتاب) هم مني او دوى د خپل لمانځه هم (ټينګه) ساتنه كوي.

آیه: 93

وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ قَالَ اُوْحِیَ اِلَیَّ وَلَمْ یُوْحَ اِلَیْهِ شَیْءٌ وَّمَنْ قَالَ سَاُنْزِلُ مِثْلَ مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ ؕ— وَلَوْ تَرٰۤی اِذِ الظّٰلِمُوْنَ فِیْ غَمَرٰتِ الْمَوْتِ وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ بَاسِطُوْۤا اَیْدِیْهِمْ ۚ— اَخْرِجُوْۤا اَنْفُسَكُمْ ؕ— اَلْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُوْنِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ اٰیٰتِهٖ تَسْتَكْبِرُوْنَ ۟

او له هغه چا به لوى ظالم څوك وي چې په الله پورې يو دروغ وتړې يا ووايي چې ماته وحى وشوه حال دا چې هغه ته هېڅ وحى نه وي راغلي او (يا) داسې څوك چې وايي زه به هم دغه شان څه نازل كړم لكه الله چې نازل كړي! او كه تا ليدلى چې كله داسې ظالمان د مرګ په سختيو كې (غوټې وهي) او ملايكې په غځولو لاسونو (ورته وايي) را و باسئ ساګانې مو! نن تاسو ته په شرموونكي عذاب بدله دركول كيږي ځكه چې تاسو به الله پورې ناحقه خبرې كولې او د هغه له اّيتونو مو لويي (او سرغړونه) كوله.

آیه: 94

وَلَقَدْ جِئْتُمُوْنَا فُرَادٰی كَمَا خَلَقْنٰكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّتَرَكْتُمْ مَّا خَوَّلْنٰكُمْ وَرَآءَ ظُهُوْرِكُمْ ۚ— وَمَا نَرٰی مَعَكُمْ شُفَعَآءَكُمُ الَّذِیْنَ زَعَمْتُمْ اَنَّهُمْ فِیْكُمْ شُرَكٰٓؤُا ؕ— لَقَدْ تَّقَطَّعَ بَیْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَّا كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ ۟۠

او دا دى (اوس) هماغه شان يوازې راته حاضر شوئ لكه په ړومبي ځل مې چې پيدا كړي وئ او څه مو چې (په دنيا كې) كړي وو، ټول مو تر شا پريښودل او ستاسو هغه سپارښتونكي هم درسره نه وينو چې ګومان مو كولو هغوى په تاسو كې برخمن دي، بيخې مو ترمنځ پريكون وشو، او په څه مو چې ګومان درلود هغه ټول درنه ورک شول.

آیه: 95

اِنَّ اللّٰهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوٰی ؕ— یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَیِّ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟

يقيناً د دانې او زړي چوونكى الله دى له مړي نه ژوندى راوباسي او له ژوندي نه د مړي راوېستونكى هماغه دى الله خو همدا دى نو تاسو كوم لور ته اوښتونكي ياست.

آیه: 96

فَالِقُ الْاِصْبَاحِ ۚ— وَجَعَلَ الَّیْلَ سَكَنًا وَّالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ؕ— ذٰلِكَ تَقْدِیْرُ الْعَزِیْزِ الْعَلِیْمِ ۟

د سهار چوونكى دى، او شپه يې د ارام او لمر سپوږمۍ يې د حساب لپاره (وسيله) ګرځولي، دا د هماغه برلاسي او عليم (ذات) ټاكلې اندازه ده.

آیه: 97

وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ النُّجُوْمَ لِتَهْتَدُوْا بِهَا فِیْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟

او دى هماغه دى چې ستوري يې ستاسو لپاره د وچى او سمندر په ترږميو كې د لار موندلو وسيله ګرځولي، دا آيتونه مو د هغو خلكو لپاره څرګند بيان كړل چې پوهيږي.

آیه: 98

وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَّمُسْتَوْدَعٌ ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّفْقَهُوْنَ ۟

او (الله) هماغه دى چې تاسو يې له يو كس نه پيدا كړئ، بيا نو يو د ارام ځاى دی او يو د هغه ورسپارل كېدو ځاي، يقيناً دا آيتونه مو داسې قوم ته څرګند بيان كړي چې پوهه لري.

آیه: 99

وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً ۚ— فَاَخْرَجْنَا بِهٖ نَبَاتَ كُلِّ شَیْءٍ فَاَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا ۚ— وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیَةٌ ۙ— وَّجَنّٰتٍ مِّنْ اَعْنَابٍ وَّالزَّیْتُوْنَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَّغَیْرَ مُتَشَابِهٍ ؕ— اُنْظُرُوْۤا اِلٰی ثَمَرِهٖۤ اِذَاۤ اَثْمَرَ وَیَنْعِهٖ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكُمْ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟

او دى هماغه ذات دى چې له اسمانه يې اوبه را ورولې دي، بيا مو پرې د هر ډول تېغونه راوټوكول، بيا مو ترې شين ډكى راواېست چې يو په بل سپرې دانې ترې باسو او د كجورو له كڅوړو نږدې راځوړند غونچكونه، او د انګورو، ښونو او انارو داسې باغونه چې مېوې يې يو بل ته ورته هم دي او (په خوند كې) بېلا بېلى هم، دا چې كله ميوه نيسي نو مېوې ته يې وګورئ او پخېدو ته، بې شكه په دې كې خامخا ډېرې نښانې دي هغو خلكو ته چې ايمان راوړي.

آیه: 100

وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ شُرَكَآءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوْا لَهٗ بَنِیْنَ وَبَنٰتٍ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰی عَمَّا یَصِفُوْنَ ۟۠

او دوى پيريان الله سره شريكان وګرځول، حال دا چې هغه (الله) پيدا كړي دي، او پرته له كومې پوهې يې هغه ته زامن او لوڼې جوړې كړې، پاكي ده هغه لره او ډېر لوړ دى له هغه څه چې دوى يې بيانوي.

آیه: 101

بَدِیْعُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— اَنّٰی یَكُوْنُ لَهٗ وَلَدٌ وَّلَمْ تَكُنْ لَّهٗ صَاحِبَةٌ ؕ— وَخَلَقَ كُلَّ شَیْءٍ ۚ— وَهُوَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟

د اسمانونو او ځمكې پېدا کوونكى دى د هغه زوى له كومه كېداى شي چې بالكل يې ملګرې (مېرمن) نشته، هغه خو هر څه پيدا كړي دي او هغه په هر شي ډېر ښه پوه دى.

آیه: 102

ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ ۚ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— خَالِقُ كُلِّ شَیْءٍ فَاعْبُدُوْهُ ۚ— وَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ وَّكِیْلٌ ۟

همدا الله دى ستاسو رب، له هغه پرته -په حقه- كوم بل معبود نشته، د هر څه پيدا كوونكى دى نو ويې لمانځئ او هماغه په هر شي څارونكى ساتونكى دى.

آیه: 103

لَا تُدْرِكُهُ الْاَبْصَارُ ؗ— وَهُوَ یُدْرِكُ الْاَبْصَارَ ۚ— وَهُوَ اللَّطِیْفُ الْخَبِیْرُ ۟

نظرونه یې نه شي موندلاى او هغه نظرونه موندلى شي هغه خورا باریک بین او با خبره دى.

آیه: 104

قَدْ جَآءَكُمْ بَصَآىِٕرُ مِنْ رَّبِّكُمْ ۚ— فَمَنْ اَبْصَرَ فَلِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا ؕ— وَمَاۤ اَنَا عَلَیْكُمْ بِحَفِیْظٍ ۟

تاسو ته د خپل رب له خوا د حق ليدلو نښانې راغلي دي، نو چا چې هغه وليد (ګټه يې) د خپل ځان ده او څوك چې ړوند شو نو تاوان يې (خپله) پر ده دى او زه خو پر تاسو كوم پيره دار نه يم.

آیه: 105

وَكَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ وَلِیَقُوْلُوْا دَرَسْتَ وَلِنُبَیِّنَهٗ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟

او په همدې شان موږ دغه ايتونه بيا بيا (ورته) بيانوو چې دوى ووايي له چا دې درس ويلى دى، او چې هغو خلكو ته يې بيان كړو چې پوهيږي.

آیه: 106

اِتَّبِعْ مَاۤ اُوْحِیَ اِلَیْكَ مِنْ رَّبِّكَ ۚ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— وَاَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِیْنَ ۟

د هغه څه متابعت كوه چې د خپل رب له خوا درته وحى شوې، له هغه پرته -په حقه- كوم بل معبود نشته او له مشركانو مخ ګرځوه.

آیه: 107

وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَاۤ اَشْرَكُوْا ؕ— وَمَا جَعَلْنٰكَ عَلَیْهِمْ حَفِیْظًا ۚ— وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَكِیْلٍ ۟

او كه الله غوښتي وى نو دوى به شرك نه و كړى او ته مو ورباندې پيره دار نه يې ټاكلى او نه ته پر دوى واكمن څارونكى يې.

آیه: 108

وَلَا تَسُبُّوا الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَیَسُبُّوا اللّٰهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— كَذٰلِكَ زَیَّنَّا لِكُلِّ اُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ۪— ثُمَّ اِلٰی رَبِّهِمْ مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟

او هغه كسان مه ښكنځئ چې الله نه پرته شيان را بلي (ځكه چې) بيا به له بريده ورتېر په ناپوهۍ سره الله ته ښكنځل كوي، همداسې مو هرې ډلې ته خپل عمل ښايسته كړى دى بيا يې خپل رب لور ته ورستنېدل دي، هغه به يې په هغه څه خبر كړي چې دوى به كول.

آیه: 109

وَاَقْسَمُوْا بِاللّٰهِ جَهْدَ اَیْمَانِهِمْ لَىِٕنْ جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ لَّیُؤْمِنُنَّ بِهَا ؕ— قُلْ اِنَّمَا الْاٰیٰتُ عِنْدَ اللّٰهِ وَمَا یُشْعِرُكُمْ ۙ— اَنَّهَاۤ اِذَا جَآءَتْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟

او دوى كلك قسمونه وخوړل چې كه څه نښانه ورته راشي نو خامخا به ايمان پرې راوړي، ووايه: خبره دا ده چې دغه نښانې الله سره دي او څه شى به مو پوه كړي چې كه هغه نښانې هم راشي، ايمان نه راوړي.

آیه: 110

وَنُقَلِّبُ اَفْـِٕدَتَهُمْ وَاَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ یُؤْمِنُوْا بِهٖۤ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّنَذَرُهُمْ فِیْ طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُوْنَ ۟۠

او هماغه شان به يې زړونه او نظرونه اړوو لكه چې ړومبى ځل يې پرې ايمان نه و راوړى او همداسې يې په خپلې ناړامۍ كې لا لهانده پرېږدو.

آیه: 111

وَلَوْ اَنَّنَا نَزَّلْنَاۤ اِلَیْهِمُ الْمَلٰٓىِٕكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتٰی وَحَشَرْنَا عَلَیْهِمْ كُلَّ شَیْءٍ قُبُلًا مَّا كَانُوْا لِیُؤْمِنُوْۤا اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ اللّٰهُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ یَجْهَلُوْنَ ۟

او كه چېرې مو دوى ته ملايكې هم نازلې كړې واى، او مړيو خبرې ورسره كړې وای او ټول شيان مو د دوى په وړاندې راغونډ كړي واى، بيا به هم چمتو نه وو چې ايمان راوړي، مګر دا چې الله وغواړي خو زياتره يې نا پوهي كوي.

آیه: 112

وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیٰطِیْنَ الْاِنْسِ وَالْجِنِّ یُوْحِیْ بَعْضُهُمْ اِلٰی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوْرًا ؕ— وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوْهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُوْنَ ۟

او په همدې توګه مو هر نبي ته انسي او جني شيطانان دښمنان ګرځولي، چې د غولونې لپاره يو بل ته په ( ظاهره) ښكلې خبرې وسوسه كوي او كه ستا رب غوښتي واى نو داسې به يې نه وو كړي، نو هماغسې يې په خپلو دروغ تړلو كې پرېږده.

آیه: 113

وَلِتَصْغٰۤی اِلَیْهِ اَفْـِٕدَةُ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ وَلِیَرْضَوْهُ وَلِیَقْتَرِفُوْا مَا هُمْ مُّقْتَرِفُوْنَ ۟

ترڅو د هغو خلكو زړونه ورته په تلوسه كې وي چې په آخرت ايمان نه راوړي او پرې خوښ شي او هغه ناوړه كارونه ترسره كړي چې دوى يې كول غواړي.

آیه: 114

اَفَغَیْرَ اللّٰهِ اَبْتَغِیْ حَكَمًا وَّهُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ اِلَیْكُمُ الْكِتٰبَ مُفَصَّلًا ؕ— وَالَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَعْلَمُوْنَ اَنَّهٗ مُنَزَّلٌ مِّنْ رَّبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِیْنَ ۟

آيا نو پرته له الله بل فيصله كوونكى ولټوم او حال دا چې هماغه تاسو ته (ښه پوره) څرګند كتاب را نازل كړی، او هغه كسان چې كتاب مو وركړى (ښه) پوهېږي چې هغه ستا د رب له خوا په حقه نازل شوى نو له شك كوونكو مه اوسه.

آیه: 115

وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَّعَدْلًا ؕ— لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِهٖ ۚ— وَهُوَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ ۟

او ستا د رب وينا په رښتينولۍ او عدالت كې پوره كره ده، هيڅوك د هغه د خبرو (حكم) بدلونكى نه دى او هماغه ښه پوه اورېدونكى دى.

آیه: 116

وَاِنْ تُطِعْ اَكْثَرَ مَنْ فِی الْاَرْضِ یُضِلُّوْكَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ؕ— اِنْ یَّتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ هُمْ اِلَّا یَخْرُصُوْنَ ۟

او كه ته د زياترو هغو خلكو خبره ومنې چې په ځمكه مېشت دي نو د الله له لارې به دې واړوي، دوى بل څه نه، صرف ګومان پسې ځي او له دروغ تړلو پرته بل څه نه كوي.

آیه: 117

اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ مَنْ یَّضِلُّ عَنْ سَبِیْلِهٖ ۚ— وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِیْنَ ۟

بې شكه ستا رب په هغه چا ډېر ښه پوه دى چې لارې نه يې اوښتى وي او هماغه په لار موندونكو باندې ښه پوه دى.

آیه: 118

فَكُلُوْا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ اِنْ كُنْتُمْ بِاٰیٰتِهٖ مُؤْمِنِیْنَ ۟

نو له هغه (حيوان) څخه خورئ چې د الله نوم پرې ياد شوى وي، كه چېرى يې په آيتونو باور لرونكي ياست.

آیه: 119

وَمَا لَكُمْ اَلَّا تَاْكُلُوْا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَّا حَرَّمَ عَلَیْكُمْ اِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ اِلَیْهِ ؕ— وَاِنَّ كَثِیْرًا لَّیُضِلُّوْنَ بِاَهْوَآىِٕهِمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِیْنَ ۟

او تاسو ته څه (دليل) دى چې هغه شى نه خورئ كوم چې د الله نوم پرې ياد شوى، حال دا چې كوم شيان يې درباندې حرام كړي، هغه يې ښه پوره درته بيان كړل، پرته له هغه چې تاسو ورته اړ شئ (چې هغه هم حلال دي) او يقيناً زياتره خلك د خپلو هوسونو په اساس پرته له څه علمه بې لارې توب كوي، بې شكه ستا رب په داسې له حده تېرېدونكو ډېر ښه پوه دي.

آیه: 120

وَذَرُوْا ظَاهِرَ الْاِثْمِ وَبَاطِنَهٗ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ یَكْسِبُوْنَ الْاِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوْا یَقْتَرِفُوْنَ ۟

او ښكاره او پټه (هر ډول) ګناه پرېږدئ، بې شكه هغه كسان چې د ګناه كسب كوي، زر به د هغو ګناهونو بدله وركړل شي چې دوى به كول.

آیه: 121

وَلَا تَاْكُلُوْا مِمَّا لَمْ یُذْكَرِ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ وَاِنَّهٗ لَفِسْقٌ ؕ— وَاِنَّ الشَّیٰطِیْنَ لَیُوْحُوْنَ اِلٰۤی اَوْلِیٰٓـِٕهِمْ لِیُجَادِلُوْكُمْ ۚ— وَاِنْ اَطَعْتُمُوْهُمْ اِنَّكُمْ لَمُشْرِكُوْنَ ۟۠

او په كوم (حيوان) چې د الله نوم نه وي ياد شوى له هغه نه څه مه خورئ او دا يوه سرغړونه ده او بې شكه شيطانان حتماً خپلو ملګرو ته وسوسې اچوي چې تاسو سره شخړه وكړي او كه د هغوى خبره مو ومنله نو بيا به يقيناً تاسو هم له مشركانو ياست.

آیه: 122

اَوَمَنْ كَانَ مَیْتًا فَاَحْیَیْنٰهُ وَجَعَلْنَا لَهٗ نُوْرًا یَّمْشِیْ بِهٖ فِی النَّاسِ كَمَنْ مَّثَلُهٗ فِی الظُّلُمٰتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا ؕ— كَذٰلِكَ زُیِّنَ لِلْكٰفِرِیْنَ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟

آيا نو هغه چې مړ و بيا مو را ژوندى كړ او داسې رڼايي مو وركړه چې په هغې سره د خلكو ترمنځ روان چليږي، د هغه چا په شان دى چې په تيارو كې (راګير) وي او ترې وتونكى نه وي؟ همدغه شان كافرانو ته هغه څه ښايسته شوي دي چې دوى به كول.

آیه: 123

وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا فِیْ كُلِّ قَرْیَةٍ اَكٰبِرَ مُجْرِمِیْهَا لِیَمْكُرُوْا فِیْهَا ؕ— وَمَا یَمْكُرُوْنَ اِلَّا بِاَنْفُسِهِمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟

او همداسې مو په هر كلي كې غټان ورته مجرمان كړي دي چې تګۍ برګۍ پكې كوي، حال دا چې هغوى صرف له خپلو ځانو سره ټګي كوي او (په ځان) خبرهم نه دي.

آیه: 124

وَاِذَا جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ قَالُوْا لَنْ نُّؤْمِنَ حَتّٰی نُؤْتٰی مِثْلَ مَاۤ اُوْتِیَ رُسُلُ اللّٰهِ ؔۘؕ— اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهٗ ؕ— سَیُصِیْبُ الَّذِیْنَ اَجْرَمُوْا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ شَدِیْدٌۢ بِمَا كَانُوْا یَمْكُرُوْنَ ۟

او كله چې كوم آيت ورته راشي وايي تر هغه به يې ونه منو څو چې هغه څه رانكړل شي كوم چې د الله رسولانو ته وركړل شوي دي، الله ښه پوه دى چې خپل رسالت (يا پيغام) چېرته كيږدي، مجرمانو ته به ډېر زر د الله په وړاندې سپكاوى او سخت عذاب ورسيږى په دې چې دوى به ټګۍ كولې.

آیه: 125

فَمَنْ یُّرِدِ اللّٰهُ اَنْ یَّهْدِیَهٗ یَشْرَحْ صَدْرَهٗ لِلْاِسْلَامِ ۚ— وَمَنْ یُّرِدْ اَنْ یُّضِلَّهٗ یَجْعَلْ صَدْرَهٗ ضَیِّقًا حَرَجًا كَاَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَآءِ ؕ— كَذٰلِكَ یَجْعَلُ اللّٰهُ الرِّجْسَ عَلَی الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟

نو چاته چې الله هدايت كول غواړي، سينه يې د اسلام لپاره پرانيزي او چاته چې وغواړي بې لارې يې كړي نو د هغه سينه داسې تنګوي لكه چې د اسمان په لور د ختلو هڅه كوي، په همدې توګه الله هغو خلكو باندې عذاب ور اچوي چې ايمان نه راوړي.

آیه: 126

وَهٰذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِیْمًا ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّذَّكَّرُوْنَ ۟

او همدغه ستا د رب نېغه لار ده، يقيناً هغو خلكو ته مو دا آيتونه څرګند بيان كړي چې نصيحت مني.

آیه: 127

لَهُمْ دَارُ السَّلٰمِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِیُّهُمْ بِمَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟

د هغو لپاره يې له رب سره د سلامتۍ كور دى او هماغه يې ملګرى دى، د هغو عملونو په سبب چې دوى به كول.

آیه: 128

وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ۚ— یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِّنَ الْاِنْسِ ۚ— وَقَالَ اَوْلِیٰٓؤُهُمْ مِّنَ الْاِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَّبَلَغْنَاۤ اَجَلَنَا الَّذِیْۤ اَجَّلْتَ لَنَا ؕ— قَالَ النَّارُ مَثْوٰىكُمْ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اِلَّا مَا شَآءَ اللّٰهُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟

او په هغه ورځ چې ټول راغونډ كړي (ورته وايي به) اې د پېريانو ډلې! بې شكه چې له انسانانو مو ډېر د ځان تابع كړي دي، او چې له انسانانو يې څوك ملګري دى، هغوى به ووايي: زموږ ربه! موږ يو بل نه كار واخيست او دا دى هغې نېټې ته را ورسيدو چې تا راته ټاكلې وه، (الله) ورته فرمايي: ښه نو اوس ستاسو استوګنځى اور دى، تلپاتې په هغه كې، مګر دا چې الله څه وغواړي بې شكه ستا رب حكمت والا ډېر پوه دى.

آیه: 129

وَكَذٰلِكَ نُوَلِّیْ بَعْضَ الظّٰلِمِیْنَ بَعْضًا بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟۠

او په همدې توګه ظالمان يو د بل ملګري كوو د هغو عملونو په سبب چې دوى به كول.

آیه: 130

یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ اَلَمْ یَاْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ یَقُصُّوْنَ عَلَیْكُمْ اٰیٰتِیْ وَیُنْذِرُوْنَكُمْ لِقَآءَ یَوْمِكُمْ هٰذَا ؕ— قَالُوْا شَهِدْنَا عَلٰۤی اَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَشَهِدُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰفِرِیْنَ ۟

ای د پيريانو او انسانانو ډلې! آيا تاسو ته په خپله همدا تاسو نه زما رسولان نه وو درغلي، چې زما آيتونه به يې درته بيانول او له دغې ورځې سره مخامخ كېدو نه يې وېرولئ دوى به وايي: موږ پر خپل ځان شاهدي وايو، او د دنيا ژوند غولولي وو او پر خپل ځان يې شاهدي وويله چې بې شكه هغوى كافران وو.

آیه: 131

ذٰلِكَ اَنْ لَّمْ یَكُنْ رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰی بِظُلْمٍ وَّاَهْلُهَا غٰفِلُوْنَ ۟

دا د دې لپاره چې ستا رب په داسې حال كې په ظلم د كليو تباه كوونكى نه دى چې خلك يې ناخبره وي.

آیه: 132

وَلِكُلٍّ دَرَجٰتٌ مِّمَّا عَمِلُوْا ؕ— وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُوْنَ ۟

او هر چاته له خپلو كړو وړو درجې (ټاكل شوې) دي او ستا رب له هغو كارو چې دوى يې كوي بې خبره نه دى.

آیه: 133

وَرَبُّكَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَةِ ؕ— اِنْ یَّشَاْ یُذْهِبْكُمْ وَیَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ مَّا یَشَآءُ كَمَاۤ اَنْشَاَكُمْ مِّنْ ذُرِّیَّةِ قَوْمٍ اٰخَرِیْنَ ۟ؕ

او ستا رب بې نيازه د رحمت خاوند دى، كه وغواړي تاسو به له منځه يوسي او پر ځاى به مو له تاسو وروسته چې څوك غواړي هغه راولي، لكه تاسو يې چې د نورو خلكو له ځوځاته را پيدا كړي ياست.

آیه: 134

اِنَّ مَا تُوْعَدُوْنَ لَاٰتٍ ۙ— وَّمَاۤ اَنْتُمْ بِمُعْجِزِیْنَ ۟

بې شكه هغه څه حتماً را تلونكي دي چې لوز يى درسره كيږي او تاسو د هغه د عاجزولو وس نه لرئ.

آیه: 135

قُلْ یٰقَوْمِ اعْمَلُوْا عَلٰی مَكَانَتِكُمْ اِنِّیْ عَامِلٌ ۚ— فَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۙ— مَنْ تَكُوْنُ لَهٗ عَاقِبَةُ الدَّارِ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُفْلِحُ الظّٰلِمُوْنَ ۟

ورته ووايه: اى زما قومه! تاسو پر خپل حال (خپل) كار كوئ زه هم خپل كار كوونكى يم، بيا به زر وپوهېږئ چې د دار (آخرت) ښه انجام به د چا وي، دا حقيقت دى چې ظالمان نه شي بچ كېداى.

آیه: 136

وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ مِمَّا ذَرَاَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْاَنْعَامِ نَصِیْبًا فَقَالُوْا هٰذَا لِلّٰهِ بِزَعْمِهِمْ وَهٰذَا لِشُرَكَآىِٕنَا ۚ— فَمَا كَانَ لِشُرَكَآىِٕهِمْ فَلَا یَصِلُ اِلَی اللّٰهِ ۚ— وَمَا كَانَ لِلّٰهِ فَهُوَ یَصِلُ اِلٰی شُرَكَآىِٕهِمْ ؕ— سَآءَ مَا یَحْكُمُوْنَ ۟

او الله لره يې له هغو شيانو يوه برخه ټاكلې چې ده خپله پيدا كړي، له كښت او څارويو نه، نو ويل به يې دا د الله لپاره ده –په خپل ګومان سره– او دا زموږ د انګېرليو شريكانو لپاره، نو څه (برخه) چې د دوى د شريكانو لپاره ده، هغه خو الله ته نه رسي او كومه چې د الله لپاره ده هغه يې شريكانو ته رسي، (څه) بدې فيصلى كوي.

آیه: 137

وَكَذٰلِكَ زَیَّنَ لِكَثِیْرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِیْنَ قَتْلَ اَوْلَادِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِیُرْدُوْهُمْ وَلِیَلْبِسُوْا عَلَیْهِمْ دِیْنَهُمْ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا فَعَلُوْهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُوْنَ ۟

او شريكانو يې په همدى ډول زياترو مشركينو ته د خپل اولاد وژل ښايسته كړي دي، د دې لپاره چې هلاك يې كړي او خپل دين يې ورباندې ګډوډ كړي، او كه الله غوښتي واى داسې به يې نه وو كړي نو همداسې يې په خپلو دروغ تړلو كې پرېږده.

آیه: 138

وَقَالُوْا هٰذِهٖۤ اَنْعَامٌ وَّحَرْثٌ حِجْرٌ ۖۗ— لَّا یَطْعَمُهَاۤ اِلَّا مَنْ نَّشَآءُ بِزَعْمِهِمْ وَاَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُوْرُهَا وَاَنْعَامٌ لَّا یَذْكُرُوْنَ اسْمَ اللّٰهِ عَلَیْهَا افْتِرَآءً عَلَیْهِ ؕ— سَیَجْزِیْهِمْ بِمَا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟

او دوى وويل: دا څاروي او دا كښت منع (بند) دي، له هغه پرته چې زموږ خوښه وي بل څوك به يې نه خوري –د دوى په ګومان– او (څه نور داسې) څاروي دي چې شاګانې يې حرام شوې او ځينې څاروي داسې وو چې د الله نوم يې پرې نه يادولو، پر هغه باندې دروغ تړلو سره، په دې دروغ تړلو به هغوى ته ډېر زر سزا وركړي.

آیه: 139

وَقَالُوْا مَا فِیْ بُطُوْنِ هٰذِهِ الْاَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُوْرِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلٰۤی اَزْوَاجِنَا ۚ— وَاِنْ یَّكُنْ مَّیْتَةً فَهُمْ فِیْهِ شُرَكَآءُ ؕ— سَیَجْزِیْهِمْ وَصْفَهُمْ ؕ— اِنَّهٗ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟

او ويل يې: د دغو څارويو په ګېډو كې چې څه دي هغه به مو يوازې د نارينه وو لپاره وي او زموږ پر ښځو به حرام وي، او كه هغه مرداره وي نو بيا به ټول پكې شريك وي، زر به يې د دې دروغو سزا وركړ شي، بې شكه هغه حكمت والا ډېر پوه دى.

آیه: 140

قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ قَتَلُوْۤا اَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَیْرِ عِلْمٍ وَّحَرَّمُوْا مَا رَزَقَهُمُ اللّٰهُ افْتِرَآءً عَلَی اللّٰهِ ؕ— قَدْ ضَلُّوْا وَمَا كَانُوْا مُهْتَدِیْنَ ۟۠

حقيقتاً هغو خلكو ډېرتاوان وكړ چې په جهالت او ناپوهۍ سره يې خپل اولادونه ووژل او څه چې الله ور روزي كړي وو هغه يې هم پر الله باندې دروغ تړلو سره حرام كړل، په يقينى توګه هغوى بې لارې شول او لار موندونكي نه دي.

آیه: 141

وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَ جَنّٰتٍ مَّعْرُوْشٰتٍ وَّغَیْرَ مَعْرُوْشٰتٍ وَّالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا اُكُلُهٗ وَالزَّیْتُوْنَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَّغَیْرَ مُتَشَابِهٍ ؕ— كُلُوْا مِنْ ثَمَرِهٖۤ اِذَاۤ اَثْمَرَ وَاٰتُوْا حَقَّهٗ یَوْمَ حَصَادِهٖ ۖؗ— وَلَا تُسْرِفُوْا ؕ— اِنَّهٗ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِیْنَ ۟ۙ

او دى هماغه دى چې په څپريو پراته او بې څپريو باغونه يې پيدا كړي او كجورې او كښتونه چې بېلا بېل خواړه لري، او زيتون او انار چې (په رنګ) سره ورته او (په خوند كې) سره بېل وي، له دې مېوو نه خورئ چې كله ميوه نيسي، او د هغه حق وركوئ (عشر) د فصل اخيستو په ورځ او اسراف مه كوئ، بې شكه الله اسراف كوونكي نه خوښوي.

آیه: 142

وَمِنَ الْاَنْعَامِ حَمُوْلَةً وَّفَرْشًا ؕ— كُلُوْا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ وَلَا تَتَّبِعُوْا خُطُوٰتِ الشَّیْطٰنِ ؕ— اِنَّهٗ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِیْنٌ ۟ۙ

او له څارويو نه ځينې بار وړونكي او ځينى (پر ځمكه) هوارېدونكي، كومه روزي چې الله دركړې، له هماغې نه يې خورئ او د شيطان پلونو پسې مه ځئ، يقيناً هغه مو څرګند غليم (دښمن) دى.

آیه: 143

ثَمٰنِیَةَ اَزْوَاجٍ ۚ— مِنَ الضَّاْنِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— نَبِّـُٔوْنِیْ بِعِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟ۙ

اته جوړې دي، دوه له مېږو، او دوه له چېليو (بزو)، ورته وايه: آيا دا دواړه نران يې حرام كړي او كه دواړه ښځينه؟ يا هغه چې د دواړه ښځينه وو په ګېډو كې وي؟ كه تاسو رښتيني ياست نو يو علمي سند راوښایاست.

آیه: 144

وَمِنَ الْاِبِلِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— اَمْ كُنْتُمْ شُهَدَآءَ اِذْ وَصّٰىكُمُ اللّٰهُ بِهٰذَا ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا لِّیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟۠

همدارنګه دوه له اوښانو او دوه له غويانو، ووايه: آيا د دې دواړو نارينه يې حرام كړي كه ښځينه؟ يا هغه چې د دې دواړو ښځينه وو په ګېډو كې وي؟ او كه تاسو حاضر یاست چې الله د دې حكم دركولو؟ نو تر هغه چا به لوى ظالم بل څوك وي چې په الله پورې څه دروغ تړي ترڅو پرته له علمه خلك بې لارې كړي او الله خو ظالمانو خلكو ته سمه لار نه ښايي.

آیه: 145

قُلْ لَّاۤ اَجِدُ فِیْ مَاۤ اُوْحِیَ اِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلٰی طَاعِمٍ یَّطْعَمُهٗۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّكُوْنَ مَیْتَةً اَوْ دَمًا مَّسْفُوْحًا اَوْ لَحْمَ خِنْزِیْرٍ فَاِنَّهٗ رِجْسٌ اَوْ فِسْقًا اُهِلَّ لِغَیْرِ اللّٰهِ بِهٖ ۚ— فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَّلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟

ورته وايه: زه خو په هغه څه كې چې راته وحي شوي داسې كوم حرام نه مومم چې يو خوړونكى يې خوري، مګر دا چې مرداره يا بهېدلې وينه، يا د سور غوښه وي چې دا ناپاكه دي، يا دا چې فسق وي كوم چې له الله نه پرته د بل څه غږ پرې شوى وي، نو كه څوك اړ شو په داسى حال كې چې نه ظالم وي او نه تېرى كوونكى نو بيا خو ستا رب بخښونكى مهربان دى.

آیه: 146

وَعَلَی الَّذِیْنَ هَادُوْا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِیْ ظُفُرٍ ۚ— وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ شُحُوْمَهُمَاۤ اِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُوْرُهُمَاۤ اَوِ الْحَوَایَاۤ اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ؕ— ذٰلِكَ جَزَیْنٰهُمْ بِبَغْیِهِمْ ۖؗ— وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ ۟

او په يهودي شوو مو هر نوكانو والا ځناور حرام كړ او له غويانو او ګډو مو د هغوى وازده پرى حرامه كړې وه، پرته له هغې چې پر شا ګانو به يې وه، يا په كولمو نښتې او يا هغه چې هډوكو سره به ګډه وه، دا مو د هغوى په ناړامۍ سزا وركړه او بې شكه موږ رښتيني يو.

آیه: 147

فَاِنْ كَذَّبُوْكَ فَقُلْ رَّبُّكُمْ ذُوْ رَحْمَةٍ وَّاسِعَةٍ ۚ— وَلَا یُرَدُّ بَاْسُهٗ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِیْنَ ۟

نو كه دروغجن يې وبللې ورته وايه ستاسو رب د پراخ رحمت خاوند دى او له مجرمو خلكو يې عذاب بېرته نه شي ګرځول كېداى.

آیه: 148

سَیَقُوْلُ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا لَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَاۤ اَشْرَكْنَا وَلَاۤ اٰبَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ ؕ— كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتّٰی ذَاقُوْا بَاْسَنَا ؕ— قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوْهُ لَنَا ؕ— اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَخْرُصُوْنَ ۟

هغو كسانو چې شرك كړى وايي به كه الله غوښتي واى نه به موږ شرك كړى وو، نه مو پلرونو او نه به مو كوم شى حرام كړى و، له دوى مخكى هم چې كوم خلك وو همدغسې دروغ يې تړلي وو تر دې چې زموږ عذاب يې وڅكلو، ورته ووايه: آيا تاسو سره كوم علمي سند شته چې موږ ته يې راوباسئ؟ تاسي له ګومانه پرته بل څه پسې نه ځئ او (په الله پورې) له دروغ تړلو پرته بل څه نه كوئ.

آیه: 149

قُلْ فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ ۚ— فَلَوْ شَآءَ لَهَدٰىكُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟

ووايه: نو الله سره خو حق ته رسېدلى سند شته، او كه غوښتي يې واى تاسو ټولو ته به يې هدايت كړى و.

آیه: 150

قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ الَّذِیْنَ یَشْهَدُوْنَ اَنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ هٰذَا ۚ— فَاِنْ شَهِدُوْا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ ۚ— وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا وَالَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُوْنَ ۟۠

ووايه: هغه شاهدان مو راولئ چې دا شاهدي وايي چې دا شيان الله حرام كړي دي، نو كه هغوى دا شاهدي وركړه نو ته دا شاهدي ورسره مه وايه او د هغو په هوسونو پسې مه ځه چې زموږ آيتونه يې دروغ ګڼلي او هغوى چې په آخرت ايمان نه راوړي او دوى له خپل رب سره نور څه برابروي.

آیه: 151

قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَیْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوْا بِهٖ شَیْـًٔا وَّبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا ۚ— وَلَا تَقْتُلُوْۤا اَوْلَادَكُمْ مِّنْ اِمْلَاقٍ ؕ— نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِیَّاهُمْ ۚ— وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۚ— وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِیْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ ۟

ورته ووايه: راشئ هغه څه در باندې ولولم چې خپل رب مو در باندې حرام كړي، دا چې هېڅ شی به نه ورسره شريكوئ، له مور او پلار سره به ښېګڼه كوئ، د نېستۍ له امله به خپل اولاد نه وژنئ، تاسو او هغوى دواړو ته موږ روزي دركوو، بې حيا كارونه كه ښكاره وي او كه پټ، مه ورنږدې كيږئ، داسې كس مه وژنئ چې الله (يى وژل) حرام كړي وي، پرته له حقه، په دې سره الله تاسو ته حكم كړى چې له عقله كار واخلئ.

آیه: 152

وَلَا تَقْرَبُوْا مَالَ الْیَتِیْمِ اِلَّا بِالَّتِیْ هِیَ اَحْسَنُ حَتّٰی یَبْلُغَ اَشُدَّهٗ ۚ— وَاَوْفُوا الْكَیْلَ وَالْمِیْزَانَ بِالْقِسْطِ ۚ— لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَا ۚ— وَاِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوْا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰی ۚ— وَبِعَهْدِ اللّٰهِ اَوْفُوْا ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ ۟ۙ

او (بل دا چى) د يتيم مال ته مه ورنږدې كيږئ مګر په ښه طريقه، تر هغه چې خپلې ځوانۍ ته ورسيږى، پوره كوئ پيمانه او تول په عدل سره، هيڅوك نه رانيسو مګر په خپل وس يې، او چې خبره مو كوله نو انصاف (رښتينولي) كوئ، كه څه هم خپلوان وي، او د الله په لوز وفا كوئ، په همدې سره يې تاسو ته حكم كړى، ښايي چې نصيحت ومنئ.

آیه: 153

وَاَنَّ هٰذَا صِرَاطِیْ مُسْتَقِیْمًا فَاتَّبِعُوْهُ ۚ— وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِیْلِهٖ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ ۟

او دا چې دا زما نېغه سمه لار ده نو متابعت يې وكړئ، او په نورو لارو پسې مه ځئ چې بيا به مو د هغه له لارې خواره واره كړي، په همدې يې تاسو ته حكم كړى چې ځان (له بې لارۍ) وساتئ.

آیه: 154

ثُمَّ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْكِتٰبَ تَمَامًا عَلَی الَّذِیْۤ اَحْسَنَ وَتَفْصِیْلًا لِّكُلِّ شَیْءٍ وَّهُدًی وَّرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُوْنَ ۟۠

بيا مو موسى ته كتاب وركړي و چې پر هغه چا د نعمت پوره كول و چا چې نيكى كړې وه، د هر شي لپاره څرګند بيان، لارښوونه او رحمت و، تر څو هغوى له خپل خداى سره په مخامخ کېدلو ايمان راوړي.

آیه: 155

وَهٰذَا كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ مُبٰرَكٌ فَاتَّبِعُوْهُ وَاتَّقُوْا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ ۟ۙ

او دا كتاب چې موږ نازل كړى بركتي دى نو متابعت يې كوئ او تقوى كوئ چې رحم درباندې وشي.

آیه: 156

اَنْ تَقُوْلُوْۤا اِنَّمَاۤ اُنْزِلَ الْكِتٰبُ عَلٰی طَآىِٕفَتَیْنِ مِنْ قَبْلِنَا ۪— وَاِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغٰفِلِیْنَ ۟ۙ

تر څو بيا ونه واياست چې كتاب خو پر (هغو) دوو طائفو له موږ مخكې نازل شوى و او موږ د هغوى له لوستلو ناخبره وو.

آیه: 157

اَوْ تَقُوْلُوْا لَوْ اَنَّاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْكِتٰبُ لَكُنَّاۤ اَهْدٰی مِنْهُمْ ۚ— فَقَدْ جَآءَكُمْ بَیِّنَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ؕ— سَنَجْزِی الَّذِیْنَ یَصْدِفُوْنَ عَنْ اٰیٰتِنَا سُوْٓءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوْا یَصْدِفُوْنَ ۟

يا داسې ونه واياست چې كه پر موږ باندې كتاب را نازل شوى وى نو حتماً به موږ تر دوى زيات په سمه لار برابر وو، نو دا دى خپل رب له خوا مو ښكاره دليل، لارښوونه او رحمت درته راغلى دى، نو تر هغه چا به لوى ظالم څوك وي چې د الله آيتونه دروغ وګڼي او مخ ترې واړوي، كوم خلك چې زموږ له آيتونو مخ اړوي، هغوى ته به ډېر زر په همدې مخ اړولو د سخت عذاب بدله وركړو.

آیه: 158

هَلْ یَنْظُرُوْنَ اِلَّاۤ اَنْ تَاْتِیَهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ اَوْ یَاْتِیَ رَبُّكَ اَوْ یَاْتِیَ بَعْضُ اٰیٰتِ رَبِّكَ ؕ— یَوْمَ یَاْتِیْ بَعْضُ اٰیٰتِ رَبِّكَ لَا یَنْفَعُ نَفْسًا اِیْمَانُهَا لَمْ تَكُنْ اٰمَنَتْ مِنْ قَبْلُ اَوْ كَسَبَتْ فِیْۤ اِیْمَانِهَا خَیْرًا ؕ— قُلِ انْتَظِرُوْۤا اِنَّا مُنْتَظِرُوْنَ ۟

آيا دوى انتظار كوي چې ملايكې ورته راشي، يا خپله ستا رب ورته راشي او يا ستا د رب څه نښانې؟ هغه ورځ چې ستا د رب څه نښانې راشي نو بيا يى چاته ايمان څه ګټه نه رسوي چې مخكې يې ايمان نه وي راوړى او يا يې په خپل ايمان كې څه ښېګڼه نه وي ترلاسه كړې، ورته وايه: تاسو هم انتظار كوئ موږ هم انتظار كوونكي يو.

آیه: 159

اِنَّ الَّذِیْنَ فَرَّقُوْا دِیْنَهُمْ وَكَانُوْا شِیَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِیْ شَیْءٍ ؕ— اِنَّمَاۤ اَمْرُهُمْ اِلَی اللّٰهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَفْعَلُوْنَ ۟

بې شكه چا چې خپل دين ټوټه ټوټه كړ او ډلى ډلې شول، ستا ورسره هيڅ نشته، خبره داده چې د دوى كار الله ته (سپارل شوى) دى، بيا به يې په هغه څه خبر كړي چې دوى به كول.

آیه: 160

مَنْ جَآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهٗ عَشْرُ اَمْثَالِهَا ۚ— وَمَنْ جَآءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجْزٰۤی اِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟

چا چې ښېګڼه وكړه نو هغه ته يې لس برابره (ثواب) دى، او څوك چې له بدۍ سره راغۍ نو له يو برابر پرته كومه (زياته) سزا نه وركول كيږي، او نه به كوم ظلم پرې وشي.

آیه: 161

قُلْ اِنَّنِیْ هَدٰىنِیْ رَبِّیْۤ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۚ۬— دِیْنًا قِیَمًا مِّلَّةَ اِبْرٰهِیْمَ حَنِیْفًا ۚ— وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟

ورته وايه: يقيناً زما رب د سمې لارې ښوونه راته كړې ده، بالكل سهى نېغ دين، د ابراهيم ملت چې حق پلوى و، او له مشركانو څخه نه و.

آیه: 162

قُلْ اِنَّ صَلَاتِیْ وَنُسُكِیْ وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِیْ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ

ورته وايه: بې شكه زما لمونځ، زما د عبادت ټول مراسم او زما ژوند او مرګ هر څه د مخلوقاتو رب الله لره دي.

آیه: 163

لَا شَرِیْكَ لَهٗ ۚ— وَبِذٰلِكَ اُمِرْتُ وَاَنَا اَوَّلُ الْمُسْلِمِیْنَ ۟

چې هيڅ شريك نه لري، او په همدې راته امر شوى او زه د مسلمانانو اول كس يم.

آیه: 164

قُلْ اَغَیْرَ اللّٰهِ اَبْغِیْ رَبًّا وَّهُوَ رَبُّ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ اِلَّا عَلَیْهَا ۚ— وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰی ۚ— ثُمَّ اِلٰی رَبِّكُمْ مَّرْجِعُكُمْ فَیُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِیْهِ تَخْتَلِفُوْنَ ۟

ورته وايه: آيا له الله پرته بل څوك رب ولټوم؟ حال دا چې هماغه د هر څه رب دى، او هر څوك چې څه ترلاسه كوي نو ذمه واري يې له هغه پرته په بل چا نه وي او هېڅ بار وړونكى به د بل بار نه وړي، وروسته مو خپل رب لور ته ستنېدل دي، بيا به مو په هغه څه خبر كړي چې تاسو پكې شخړه كوله.

آیه: 165

وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَكُمْ خَلٰٓىِٕفَ الْاَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجٰتٍ لِّیَبْلُوَكُمْ فِیْ مَاۤ اٰتٰىكُمْ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ سَرِیْعُ الْعِقَابِ ۖؗۗ— وَاِنَّهٗ لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠

او دى هماغه ذات دى چې تاسو يې د ځمكې خليفه ګان وګرځولئ او يو پر بل يې ستاسو درجې لوړې كړې دي تر څو په هغه څه كې مو وازمايي چې دركړي يې دي، بې شكه ستا رب (هم) زر سزا وركوونكى او (هم) ډېر مهربان بخښونكى دى.