ترجمهٔ معانی آیه 15 سوره سوره فتح - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي - دایرة المعارف قرآن کریم

آیه: 15

سَیَقُوْلُ الْمُخَلَّفُوْنَ اِذَا انْطَلَقْتُمْ اِلٰی مَغَانِمَ لِتَاْخُذُوْهَا ذَرُوْنَا نَتَّبِعْكُمْ ۚ— یُرِیْدُوْنَ اَنْ یُّبَدِّلُوْا كَلٰمَ اللّٰهِ ؕ— قُلْ لَّنْ تَتَّبِعُوْنَا كَذٰلِكُمْ قَالَ اللّٰهُ مِنْ قَبْلُ ۚ— فَسَیَقُوْلُوْنَ بَلْ تَحْسُدُوْنَنَا ؕ— بَلْ كَانُوْا لَا یَفْقَهُوْنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟

وقتی بازپس‌ماندگان و کسانی را که در جنگ شرکت نکرده‌اند یادآور شد و آنها را مذّمت کرد، بیان داشت که یکی از کیفرهای دنیوی آنان این است که پیامبر صلی الله علیه وسلم و یارانش هرگاه برای به دست آوردن غنیمت‌هایی بروند که جنگی در آن نیست از آنها می‌خواهند که همراهشان بیرون روند تا آنان را در غنیمت‌ها شریک سازند، و می‌گویند: ﴿ذَرُونَا نَتَّبِعۡكُمۡۖ يُرِيدُونَ أَن يُبَدِّلُواْ كَلَٰمَ ٱللَّهِ﴾ بگذارید ما هم همراه شما شویم. با این کار می‌خواهند وعده و سخن خداوند را دگرگون سازند که خداوند به کیفر و عذابشان حکم کرده و به‌طور تشریعی و تقدیری این غنیمت‌ها را به اصحاب مختص گردانده است. ﴿قُل لَّن تَتَّبِعُونَا كَذَٰلِكُمۡ قَالَ ٱللَّهُ مِن قَبۡلُ﴾ به آنان بگو: هرگز همراه ما نخواهید شد؛ پروردگارتان پیش از این چنین گفته است که شما به سبب جنایت‌هایی که بر خود کرده‌اید و اینکه جنگیدن در راه خدا را در مرحلۀ اوّل ترک کرده‌اید، از غنیمت‌ها محروم هستید. ﴿فَسَيَقُولُونَ﴾ آنها که از همراه شدن و بیرون رفتن با مؤمنان منع شده‌اند، در پاسخ این سخن خواهند گفت: ﴿بَلۡ تَحۡسُدُونَنَا﴾ نه چنین نیست، بلکه شما نسبت به ما حسد می‌ورزید و نمی‌خواهید از غنیمت‌ها بهره‌مند شویم. این نهایت دانش آنها در این مورد است. و اگر می‌فهمیدند، می‌دانستند که محرومیتشان به سبب عصیانشان است، و گناهان هم کیفرهایی دنیوی و هم کیفرهایی دینی دارند. بنابراین فرمود: ﴿بَلۡ كَانُواْ لَا يَفۡقَهُونَ إِلَّا قَلِيلٗا﴾ بلکه آنان جز اندکی درنمی‌یافتند.